Quan niệm giới qua ca dao, tục ngữ Việt Nam

N g h i e n cijfu
Gia dinh va Gioi
So 5 - 2 0 1 0

Quan niem gi6i qua ca dao, tuc nguf Viet Nam
Tran Thj PhUdng Anh
Vien Nghien ciru Ton giao

Tom tat: Tren cd sd phan tich ca dao va tuc ngQ Viet Nam, tac
gia chi ra nhQng quan niem rap khuon va cac dinh kie'n tQ goc
do gidi. NhQng quan niem nay dUdc xem xet tren ba khia canh,
do la ngoai hinh; tinh each, pham chat va vai tro, trach nhiem
ciia phu nQ va nam gidi trong gia dinh va xa hoi. Tac gia cho
rfing chuan mUc kep ve ngoai hinh thUdng dan de'n, nhQng danh
gia dinh kie'n, tham chi ha tha'p gia tri ciia ngUdi phu nQ trong
so sanh vdi nam gidi. Ca dao tuc ngQ cung nhan manh cac dae
diem phfim chat, tinh each va vai tro, trach niem cua nam va nQ
tren cd sd khudn mau gidi tinh ro ret. Tac gia cho rang viec gan
phu nQ vdi gia dinh nhU mot trach nhiem dUdng nhien, da han
che cd hoi, sU lUa chon cua ngUdi phu nQ ciing nhU viec the hien
nang lUc va tinh ddc lap ciia ho.
Txi khoa: Gidi; Dinh kie'n gidi; Quan niem gidi truyen tho'ng.

Dat van de
Trong ndn van hofi truydn thd'ng Viet Nam, ngudi phy nu ddng vai trd
quan trgng trong mgi mat cua cugc sd'ng. O nhidu noi tren khfip dfit nudc,
tyc thd Mfiu, thd cac nQ thfin rat phd bien, didu dd cho tha'y tu tudng coi
trong ngudi phy nQ, dae biet la vai trd cua hg trong cugc sd'ng gia dinh.
Trai qua nhQng thang trfim, bidn ddi trong Iich su, dia vi ciia ngudi phu nQ
trong gia dinh cung nhu ngoai xa hdi da cd nhidu bien ddi. Dae biet la
dudi finh hudng cua tu tudng trong nam khinh nu "nhfit nam vie't hQu, thap

Tran Thi Phiidng Anh

67

nu vie't vd" cua Nho giao Trung Hoa trong sud't 1000 nam Bfic thudc, nhidu
quan niem ve dia vi, vai trd cua ngudi phu nQ da thay ddi, dfin dfin hinh
thanh ndn nhQng dinh kie'n vd gidi ngay cang khfit khe dd'i vdi phu nu (Le
Thi Quy, 2009). NhQng quan diem danh gifi thap vai trd cua nQ gidi dugc
luu truydn qua nhidu the' he, thdng qua nhidu hinh thuc, trong dd cd cfi
nhung sang tac dan gian nhu ca dao, tyc ngQ. Tim hidu quan didm dan gian
vd vfin de nay la he't sQc cfin thie't, qua dd dd dfin dfin xoa bd nhQng dinh
kie'n gidi dang can trd, chd'ng lai nhQng cd gfing nhfim nang cao nang lyc
ngudi phy nu, keo lui sy phfit trien xa hdi.
Cho de'n nay, Chfnh phii cung cae td chQe xa hdi va cdng ddng ndi
chung da cd nhieu hoat ddng nhfim thuc day binh dfing gidi vfi da thu dugc
nhQng thanh ttm khdng nhd trong viec xoa bd va gifim thidu bfit binh dfing
vd gidi d Viet Nam. Tuy nhien, dd xoa bd dugc hoan toan tinh trang bfit
binh dang ve gidi thi cdn ddi hdi sy chuyen bien can bfin vd nhan thQc d
mdi ngudi dan. Dae biet, xet vd lau dai, viec giao dye cho the' he tie quan
diem dung dfin vd vfin dd gidi la he't sQc cfin thie't va cd y nghia dae biet
quan trgng, cfin chu trgng ngay tQ dau. Bdi tre em thudng dd dang tie'p
nhan va hge tap tfit ca nhQng gi do gia dinh, nha trudng va the' gidi ben
ngoai tac ddng. Nhirng dinh kie'n vd gidi cd the vd tinh dugc giao dye cho
tre em thdng qua cac hanh dgng, ngdn tQ cfic em tidp xue bfing ngay, tQ dd
hinh thanh nen mdt md hinh bfit binh dfing vd gidi nhung lai dugc quan
niem nhu chufin myc dd'i vdi tQng gidi. Trong so nhQng thdng tin nay, ca
dao, tyc ngQ dan gian dugc cac em tie'p can rfit sdm, cd thd tQ nhung ngay
cdn nfim trong ndi cho den khi di hoc va khi trudng thanh di lam ngoai xa

hdi. Chfnh vi thd, tim hidu quan niem dan gian vd van gidi thdng qua ca
dao, tyc ngQ la het sQc cfin thiet. Qua dd, cd the giup chi ra nhQng quan
niem lech lac vd binh dfing gidi va gdp phfin nang cao nhan thQc vd gidi
va tQ dd gdp phfin cai thien binh dfing gidi d Viet Nam mgt each ben vQng.
Bai vidt chi ra mot sd quan niem vd gidi trong ca dao, tyc ngu Viet Nam
lien quan de'n ngoai hinh, de'n tinh each, pham chfit va vai trd, trfich nhiem
cua phu nu va nam gidi trong gia dinh va xa hdi.
1. Quan niem ve dae diem ngoai hinh cua phu nurva nam gidi

Ngoai hinh ciia mdi con ngudi la do cha me sinh va hg se mai mai
mang theo hinh dang dd. Ngudi ta chi cd the cfii thien phfin nao ve be
ngoai, ma thudng khdng thd quyet dinh thay ddi vd ngoai hinh cua minh
hofin toan. Tat nhien, ngoai trQ mgt sd rfit ft cd didu kien de phfiu thuat
tham mT, vd'n chi cd thd thyc hien trong xa hdi hien dai nhd sy phat tridn
cua cdng nghe va y hge. Tuy nhien, nhu'ng dae diem vd ngoai hinh thudng
lai dugc su dung nhu la thudc do de danh gia tu each, phfim chfit, nang lyc
cua mdi con ngudi. TQ gde do nay, ehuan mye ve ngoai hinh ddi vdi ngudi


68

Nghien cQu Gia dinh va Gi6i. Quyen 20, so 5, tr. 66-73

phy nu la nhung dae didm tao cam giac cfin dugc che chd dugc va thudng
nhung dae diem ay dugc gfin vdi khfi nang dam nhiem cdng viec gia dinh,
cham sdc ngudi khfic. Trong mdt sd cau tyc ngu ndi de'n viec chgn chgn
nfing dau, ngudi ta thudng xem xet tdi nhQng yeu td pham chfit va ngoai
hinh cua mdt ngudi phy nQ phu hgp vdi cdng viec gia dinh: "NhTmg ngudi
thdt ddy lung ong, Dd kheo ciiieu chdng lgi kheo nuoi con ". Didu nay
dudng nhu da trd thanh mdt tidu chufin phd bie'n, khien cho didu nguge lai

trd nen hie'm hoi, dd la viec mong mud'n mgt nang dau gidi viec xa hdi,
hoc rdng, bie't nhidu.
Tuy nhien, chuan myc vd ngofii hinh thudng dugc sQ dung rat Iinh boat.
Mdt sd dae diem d ngudi dan dng dugc hidu la "dep", la "sang" thi d phy
nQ lai bi cho la vd duyen, tham chi la nhung didu khdng td't. Day la nhiing
tieu chufin kep xufit phfit va gfin chat vdi quan niem vd vai trd cua timg gidi
trong gia dinh va xa hdi: ''Ddn ong mieng rgng thi sang, Ddn bd mieng
rgng tan lioang cda niid ".
Phai chang cung chinh vi nhung dinh kie'n ve ve ngoai nay ma da hinh
thanh suy nghT rfing da la phu nQ thi phai coi trgng, lo Ifing vd nhan sfic.
Vl the', ehinh phy nQ cung Ifiy ve ben ngofii lam thudc do gia tri cua con
ngudi minh: "Ldy clidng cho ddng tdm chdng, Bd cong trang diem md
hdng rdng den ".
Dieu nay khdng chi dung vdi nhQng ngudi con gai xua. Ngay nay vfin
cdn nhidu ban gai cd cho rfing nhan sfic la mdt Igi the' quan trgng quye't
dinh hdn nhan. Hg cd gfing cham chut, cai thien vd mat ngoai hinh, cd't
lam sao ed the Ifiy dugc mdt tam chdng xQng dang, dd sau nay cd thd "nhd
cay" dugc. Cung vl the sau khi lap gia' dinh, khdng ft phy nu cd xu hudng
"an phan", va tiep tuc ty trdi budc minh vao nhung dinh kien dd'i vdi nQ gidi.
2. Quan niem ve tinh each, pham chat cua phu ni/va nam gidi

Ca dao Viet Nam cd rfit nhidu cau ca khuyen nhu ngudi phy nQ cfin cd
nhung tfnh each nhu the' nao, cdn nam gidi cfin nhQng pham chat ra sao.
Mot mat, mgi pham chfit, tfnh cfich tdt ddu cfin thie't cho ca hai gidi. Vi
the, xet d khi'a canh nfiy thi nhung Idi khuyen ran dd ddu mang tfnh chat
tfch cyc. Nhung mat khae, ye'u td bfit binh dfing gidi the hien d nhQng
pham chat quy dinh ridng vdi tQng gidi. Quan niem nay cho rfing mfiu hinh
ngudi phu nu ly tudng la ngudi dju dang, kheo leo, nhudng nhin, vi tha,
bie't hy sinh, sd'ng vi ngudi khfic; cdn nam gidi phfii dung cam, manh me,
khdn ngoan, quye't doan, nhu cau "Cha khon me klieo".

Mot ngudi con gai dugc danh gia cao d sy nQ tinh, nhung nu tinh ay lai
ty le nghich vdi sy ddc lap ciia hg. Thudng mdt ngudi con gai td ra ye'u
dudi, phy thudc se gianh dugc cfim tinh va sy uu fii cua nhQng ngudi khae


Tran Thi Phiidng Anh

69

hon la mgt ngudi con gai manh me, ludn td ra can dfim, ddc lap va sSn
sang dfin than. Mgt ngudi phy nQ khdn ngoan khdng phai ngudi phy nu
tham vgng, gidi giang ma la ngudi phy nQ bie't each lya chgn cho minh
mdt ngudi dan dng td't va phu hgp nhfit dd lam chd dya, che chd cho minh:
'Thuyen mgnh ve ldi, gdi mgnh ve chong".
Dinh kie'n gidi ap dat cho ngudi phy nu su phu thudc bfit di bat dich vao
ngudi dan dng trong gia dinh. Ngay ca khi ngudi phu nQ mud'n thd hien sy
ddc lap ciia hg, hg dudng nhu cung khdng the lya chgn didu ay vdi nhiing
dinh kie'n keo dai trong hang tram nam ve than phan ngudi con gai phai
gfin vdi sy phy thudc: "Thdn em nhu tdm lua ddo, Phdt pho giica dig biet
vdo tay ai".
Khi d nha la phy thudc vao cha me, den khi Ifiy chdng, sy phy thudc dd
dugc chuyen sang ngudi chdng: "Song sdu thuyen phdi theo be, Ldm thdn
con gdi piidi nghe ldi chdng". Khi xay ra bfit hda trong md'i quan he vg
chdng thi ngudi phy nQ nen la ngudi chu ddng lam lanh, chiu nhun. Cung
ehinh d diem nay mfi ngudi phu nQ dugc nggi ca la ngudi giQ vai trd didu
hoa cac mdi quan he trong gia dinh, ngudi "giQ lua" cho gia dinh:
Chdng gidn thi vg ldm Idnh
IVlieng cudi hdn hd rang: anh gidn gi
Thua anh anh gidn em chi
l\dudn lay vg le em thi ldy cho

Song song vdi nhung dinh kie'n khfit khe dd'i vdi phy nQ la ddng tu
tudng tie'n bg vd mdi quan he vg chdng- trong nhidu trudng hgp, sy finh
hudng, chi phdi cua ngudi phu nu cdn dugc dfinh gia cao ban tie'ng ndi ciia
nam gidi, nhu cau: "Lenh ong khong bdng cdng bd". Md'i quan he nfiy tren
thyc te' dugc the hien het sQc uydn chuydn, dd la vd hinh thQc, ngudi dfin
dng vfin la ngudi quye't dinh mgi vfin dd nhung ndi tinh ben trong lai chiu
khdng it anh hudng tQ nhung quan didm, y kie'n ciia ngudi phy nu. Vi vay
nen cd cau "Thudn vg, thudn chdng tdt bien Dong cung cgn". Tuy nhien '
ngudi vg dugc khuyen la nen phyc tung vfi phy thudc vao ngudi chdng dd
giQ gin sy ydn fim vfi hanh phuc gia dinh. Do dd, nhu mdt sy thd'ng nhat
ngfim trong mdi gia dinh, ngudi phy nQ cd thd dugc phep cd y kien nhung
ngudi ra quye't dinh phai la nam gidi.
NhQng ddi hdi vd vai trd dd'i vdi ngudi phu nQ cd the ggi de'n suy nghT
cho rfing trong nhidu hoan canh, ngudi phy nQ gidng nhu mdt thQ trang sQc
dep de nhfim tdn vinh them gia tri va sue manh thd'ng tri cua nam gidi: "Gdi
ngoan ldm sang chg ciidng, Buon bdn rugng ddng, mgt ndng iiai sucfng ".
6 day, ehu "ngoan" khdng ehi dugc xem xet tu khia canh dao dQc,
pham chat ma cdn ddi hdi ca sy phyC tung cua ngudi phy nQ. Du la mdt


70 Nghien curu Gia dinh va Gidi. Quyen 20, so 5, tr. 66-73
ngUdi khdn ngoan, sfic sao de'n dau thi hg vfin nen td ra ye'u dudi, kem cdi
va tham chi ngu dd't hon nam gidi. Chi cd nhu vay mdi dep mat ca hai vg
chdng. Mdt ngudi phy nu dugc khen la gidi giang neu cd hdi ty dugc
nhung ye'u td vd phfim hanh nhu diu dang, ne't na, nhin nhyc, kheo leo va
dam dang cdng viec gia dinh hon la mgt ngudi phy nQ thdng minh.
Ben canh dd, mdt pham chat nQa dugc danh gia cao d ngudi phy nQ la
sy chung thuy va tie't hanh. Dae biet trong xa hdi cu thi didu nfiy dugc xem
xet mdt cfich khfit khe, nghiem ngat vdi nhiing cau ran de nhu: "Gdi chica
hoang, cdc vdng kliong ldy", hay mdt sd cau ca dao: "Trai thdi trung hie'u

ldm ddu, Gdi thdi ngiiia tiet ldm cdu rdn minh ". Ddng thdi xa hdi cung
dua ra cac hinh phat nghiem khfic, nang nd dd trQng tri nhQng cd gai khdng
giQ gin trinh tie't cua minh:
Phinh phinh nhdn gida nhdn ra
Me ai con chdng d nhd dugc ddu
(J nhd ldng bdt vg trdu
Ciio nen con phdi ddm ddu ra di
Trong khi dd, nam gidi dugc ggi la "nhQng ke di chinh phuc". Chuan
myc xa hdi khdng nhung khdng phe phan ngudi nam d phfim chfit nay,
nguge lai, hg cdn cd the dugc danh gia la "nam tfnh" ban neu chQng td
dugc kha nang chinh phuc cua minh. "Cfii tai, cai gan" cua hg dugc do qua
khfi nang chinh phuc phy nQ: "Trai tdi ldy ndm ldy bdy, Gdi chinh chuyen
chi ldy mgt ciiong ". Hay.- "Ddn ong mgt trdm id gan. Ld d cung vg. Id toan
cimg ngudi?
Chung thuy la phfim chat can thiet d cfi hai gidi va cfin sy giu gin tQ ca
hai phia, dd khdng phai trach nhiem ciia rieng ngudi phy nQ. Bdi vdi mdi
ngudi dan dng khdng chung thuy thi phai cd mgt ngudi phy nQ khdng
chung thuy. Nhung xa hgi lai len fin, chi trfich ngudi phy nQ, budc hg phai
thQa nhan pham hanh thfip kem ma ddi khi chi vl sy nhe da, ca tin. Tren
thyc te, cd thd khdng phai mgi trudng hgp ddu bfit ngudn tu sy xud'ng cfip
dao dQc, sy nhe da, ca tin cua ngudi phu nQ cd the xufit phfit tQ cugc sd'ng
it trai nghiem cua ho, khi nhiing khudn mfiu gidi tinh tao ra nhiing khfic
biet trong trach nhiem gia diiih, chi ra trfich nhiem cua phy nu d nha mdt
each khdng can xQng vfi ban che' co hdi cua hg d mdi trudng ben ngoai
(Barbara Kellerman va Deborah L. Rhode, 2009). Phu nu dugc khuyen nen
Ifiy gia dinh Ifim myc tieu hang dfiu, khdng nen qua nhiet tinh dd'i vdi cac
cdng viec ngofii xa hgi, trong khi chinh nhQng cdng viec nay dua lai nhidu
trfii nghiem, cfic ca hgi da dang va sy lya chon khdn ngoan ban. Vi the', dd
phfin ddi lai dinh kie'n cho rfing trinh tie't la thudc do dao dQc va gia tri cua
cd gfii, dan gian cung cd khdng it cau ca dao da kich lai quan niem nfiy:

Ldng lo ciing chdng co mdn


T r a n Thi Phxidng Anh

71

Ciiinh chuyen cung chdng son son de thd
Lang lo chet ciing ra ma
Chinh chuyen diet cung khieng ra ngodi ddng
Ham y cau ca dao nay khdng phai khuyen khfch nhQng ngudi con gfii
lang la, ma dd la sy bfit man, ddi quydn binh dfing cita ngudi phy nQ. Tham
chi dan gian cdn dat ra nhung cau ca dao ha tha'p gifi tri cua ngudi dfin dng,
thay vao dd ngudi phy nu dugc dd cao nhu trong bai ca dao:
Gdi ciiinh chuyen ldy dugc chin chdng
Ve vien bd lo gdnh gdng'di choi
Chdng may quang diet ig roi
Bd ra ldm ngdm chin noi, chin chdng
3. Quan niem ve nang lut, vai trd, trach nhiem eua phu nuf va nam gidi

Gia dinh la noi vai trd cua ngudi phy nu dugc dfinh gia cao nhfit, noi
ghi nhan ddng gdp cua ngudi phy nQ trong sud't cugc ddi minh. Cd the thfiy
rfing trong quan niem truydn thd'ng, mdi trudng gia dinh la noi thich hgp
nhfit de ngudi phy nu the hien tai kheo leo eua minh, va cung la noi thich
hgp nha't dd'i Vdi nang lyc, kha nang cua ngudi phy nQ. Khdng it cau ca
dao, tyc ngu dd cao vai trd cua ngudi phy nQ trong gia dinh: "Niid kho cdy
vg Men, nudc logn nhd tudng gidi". Khi nhd vd cdng on sinh thanh, dudng
due cua cha me, dd td. ldng tdn kinh, de cao vai trd cua ngudi me ma hinh
tugng ngudi me thudng dugc ldn trudc vdi tinh cfim tran trgng va yeu thuang
nhfit: "Ai ve toi giti budng cau. Budng trudc kinh me, budng sau kinh thdy".

Ddng thdi, gia dinh cung la noi ghi nhan mdt each cdng bfing nhfit
nhQng cdng lao, nd lyc cufi ngudi phy nu. Tuy nhien, cung chinh gia dinh
la noi trdi budc trach nhiem cua ngudi phy nu vao cdng viec hang ngay va
eoi dd nhu la vai trd duong nhien cua cfi nhan chQ khdng phai vai trd ma
mdi gidi cd the ddng gdp ddi vdi gia dinh. Mgt each vd hinh chung didu
nay tao ra thanh kie'n cdng viec gia dinh Ifi trfich nhiem cua ca nhan nhQng
ai sinh ra da la phy nu va hg khdng cd sy lya chgn nao khfic.
Trong he thd'ng ca dao, tuc ngu Viet Nam, khdng it cau dinh hudng cho
mdi gidi vd vai trd, trach nhiem ciia hg. Theo dd, mac du phy nQ khdng phai
ngudi cd tie'ng ndi quydt dinh nhung lai la ngudi dam duang chu yeu nhidu
cdng viec chinh ciia gia dinh nhu nudi day con cai, cham sdc ngudi gia va
tre em, lao ddng viec nha va lam kinh te". Trong khi dd, nam gidi dugc dinh
hudng ra ngoai xa hdi nhu hge hanh, khoa cQ de dd dat lam quan:
Con oi mudn nen tiidn ngicdi
Lang tai nghe ldy nhiing ldi me cha
Gdi thdi del gd'm theu hoa


72

Nghien curu Gia dinh va Gidi. Quyen 20, so 5, tr. 66-73

Khi vdo canh cid khi ra theu thiia
Trai thdi dgc sdch ngdm nga .
Dili mdi kinh sic dechd dgi khoa
Nua mai ndi ddng ngiiiep niid
Tricdc Id mdt mat, sau Id hien tlidn
Ben canh dd, mac du cung tham gia lao ddng va tham chi cdn la lao
ddng chinh trong gia dinh, tryc tie'p tao ra cua cfii nhung quydn quye't dinh
cfic vfin dd lien quan den kinh te' cung nhu quan Iy tai san lai thudc ve nam

gidi. Tidn cua hai vg chdng lam ra hoac ciia ngudi chdng hay ngudi vg Ifim
ra cung ggi la ciia chdng ca: "Trai tay kliong ciidtig dn mdy vg, Gdi trdm
vgn Cling the nhd chdng".
Gia dinh la mdi trudng dau tien, gfin gui va eg ban nhfit gifio dye tre em
trong nhQng nam dau tien eua cugc ddi. Tre em nhin nhan va hge tap vd
the gidi xung quanh thdng qua nhQng sy vat, sy viec trong gia dinh va
nhidu em coi mfiu hinh Iy tudng la nhQng ngudi than trong gia dinh. Do
dd, cfic nha giao dye ludn khfing dinh gia dinh la mdi trudng xa hdi hofi
dfiu tien cua mdi con ngudi. Nhung gia dinh cung chi'nh la noi dfiu tien xa
hgi hoa ve sy bfit binh dfing gidi cho tre em thdng qua vai trd, boat ddng
cua mdi thanh vien. Mdt gia dinh dugc coi Ifi mfiu myc, dugc xa hoi coi
trong, khi trong gia dinh, ngudi cha ludn giQ vai trd try cdt, tao nen sy
viing vang cho td fim. Va con cai thudng sg cfii uy nghiem cua ngudi cha,
"Me noi mgt trdm, khong bdng dia ngdm mgt tieng". Nhung trach nhiem
day dd, bao-ban con cfii dugc cho la do ngudi phu nQ. Va khi con mfic ldi
Ifim, ngudi me phai nhan trach nhiem vd minh qua ldi due ket ngfin gon:
"Con dgi cdi mang" hay "Con hu tgi me, didu hit tgi bd"... Mac du con
cai chiu anh hudng tQ cfi cha me va nhidu ngudi khfic trong gia dinh,
khdng phai chi tQ sy gifio due cua ngudi bfi, ngudi me, nhung quan didm
nay vfin cdn tdn tai trong suy nghT eua nhidu ngudi hien nay.
4. Ket luan

Quan niem truyen thd'ng eua dan tdc Viet Nam thd hien sy tie'n bd qua
quan didm khdng phan biet nam nu, trai gai khi ran day rfing: "Gdi md du,
trai md chi, Sinh ra co ngdi c6 nghi Id hon ".
Ddi vdi cha me, khi sinh ra con cfii thi con nao cung Ifi con cua minh,
cung ddu mang nang de dau chin thang mudi ngay, con nao cung ldn len
tQ bau sQa me, dudi sy san sdc, giao dye cua cha me va mong chd con cfii
Idn len thanh ngudi. Vi the', du sinh ra la con gai hay con trai thi ddu quy
trgng nhu nhau, quan trong la ngudi con phfii bie't hie'u nghTa ddi vdi dng

ba cha me. Dd chinh la didu ldp ngudi trudc trdng dgi d the' he di sau va
cha dng xua nay ludn ran day cha me sinh con khdng nen phan biet gidi


T r a n Thi Phiftfng Anh

73

tinh nam- nu.
Qua tim hidu, phan tich mdt sd cau ca dao, tyc ngQ Viet Nam cho thay
cung vdi mdt sd tu tudng tien bd thi vfin cdn nhidu han che trong each nhin
nhan vd ngudi phy nu. Viec ghi nhan cdng lao cua phy nu trong gia dinh
ben canh ye'u td tich cyc la tao dugc vi the nhat dinh cua ngudi phy nQ
trong gia dinh thi ddng thdi cung cd nghTa la gfin chat vai trd cita hg trong
pham vi gia dinh vdi nhiing chQc nang sinh de, cham sdc con cai, lao ddng
san xufit, tai san xufit,... ma hfiu nhu quen di va khdng tao didu kien dd hg
dugc tham gia vfio cac hoat ddng ngoai xa hdi. Tu dd tao ra mfiu hinh ngudi
phy nu Iy tudng la ngudi phy nu sd'ng trong gia dinh, hy sinh vi gia dinh.
Dinh kie'n gidi the hien qua cac cau ca dao, tyc ngu Viet Nam khdng
chi dua ra khudn mfiu cho sy phan chia trach nhiem khdng can xQng cua
phu nil d nha ma cdn ban che' nhung co hdi cua hg d the gidi ben ngoai.
Sy phy thudc cua ngudi phy nQ vao ngudi chdng da can trd co hoi phat
trien ban than va nang cao nang lyc cua hg. Nhung dinh kidn vd gidi nay
thd hien qua quan niem vd dae diem, tinh cfich, phfim chfit cua mdi gidi,
tQ dd quy dinh nang lyc, trfich nhiem, vai trd cua tQng gidi.
Ngfiy nay, mac du ngudi phy nu da cd dugc vi the' dang kd trong gia
dinh va ngoai xa hdi, tuy nhien hg vfin phfii chfip nhan su bfit binh dang vd
gidi didn ra trong cugc sdng hfing ngay, bdi nhung dinh kien gidi da an sau
vao tu tudng cita mdi ngudi. Ngay trong gidi tre, mdt sd ban cho rfing
nhiing bat binh dang vd gidi la didu khdng the tranh dugc, du mud'n hay

khdng thi vfin can didn ra nhu the' ne'u khdng mud'n mdt cugc sd'ng "khfic
thudng". Cdn cd quan niem rfing nhiing ngudi phy nQ mfi su dam me danh
cho cdng viec, khoa hge, sy nghiep Idn hon sy nhiet tinh ddi vdi nhung
trfich nhiem "cd huu" cua gidi nQ thi phfin Idn hg se phai dQng ben ngoai
hanh phuc gia dinh. Do dd, dd cai thien dugc tinh trang bfit binh dfing vd
gidi dang didn ra hien nay, trudc hdt phfii thay ddi dugc nhan thQc cita mgi
ngudi dd'i vdi vfin dd nay. Trong dd, ca dao tyc ngQ mang dinh kidn gidi
cung cfin dugc phan tich, dfinh gifi de tranh nhQng nhan thQc sai Ifim gdp
phan lam gia tang sy bat binh dang giQa nam va nQ. •
Tai lieu tham khao
Barbara Kellerman & Deborah L. Rhode. 2009. Pliii nit vd quyen lanh
dgo. Nxb.Tdng hgp Ddng Nai.
Lan Huong. 2005. Ca dao Viet Nam ve dnh yeu ddi Ida. Nxb. Van boa
Thdng tin.
Lan Huong. 2005. Ca dao Viet Nam ve gia dinh. Nxb. Van hoa Thong tin.
Le Thi Quy. 2009. Gido trinh Xd hgi hoc Gidi. Nxb. Giao due.
Ma Giang Lan. 2005. Tuc ngU ca dao ddn ca Viet Nam. Nxb. Van hge.