Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (112.39 KB, 7 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>BÀI 9. BIỆN PHÁP CẢI TẠO VÀ SỬ DỤNG ĐẤT XÁM BẠC MÀU, ĐẤT XĨI</b>
<b>MỊN MẠNH TRƠ SỎI ĐÁ</b>
<b>I. Mục tiêu</b>
Sau khi học xong bài này, HS phải:
- Kiến thức
+ HS nêu được sự hình thành, tính chất của đất xám bạc màu
+ Biết và trình bày được các biện pháp cải tạo và hướng sử dụng đất xám bạc màu
+ Nêu được ngun nhân gây xói mịn đất, tính chất của xói mịn mạnh và biện pháp cải
tạo, hướng sử dụng của loại đất này
- Kỹ năng: rèn luyện được kỹ năng phân tích, tổng hợp, so sánh
- Thái độ: có ý thức bảo vệ tài nguyên đất
<b>II. Chuẩn bị</b>
- GV:
+ SGK, SGV, tài liệu tham khảo
+ Các tranh ảnh về xói mịn đất và biện pháp khắc phục
+ Tranh ảnh liên quan đến đất xám bạc màu
- HS: vở, bút, SGK
<b>III. Phương pháp thực hiện</b>
- Phương pháp vấn đáp
- Phương pháp thảo luận
- Phương pháp nêu vấn đề và giải quyết vấn đề
<b>IV. Tiến trình tổ chức dạy học</b>
A. Ổn định và kiểm tra sĩ số
B. Kiểm tra bài cũ: không
C. Các hoạt động dạy và học
<b>Nội dung</b> <b>Hoạt động dạy và học</b>
1. Nguyên nhân hình thành
- Nguyên nhân
- Phân bố
2. Tính chất của đất xám bạc màu
- Tầng đất mặt mỏng: 10 cm
- Thành phần cơ giới nhẹ
- Thường khô hạn
- Chua đến rất chua pH 3 - 4,5
- vi sinh vật ít, hoạt động yếu
<b>H. Xói mịn đất ảnh hưởng như thế nào đến</b>
độ phì nhiêu của đất?
<i>(Giảm độ phì nhiêu , làm cho đất bạc màu)</i>
<b>GV. Vậy cần phải làm gì để cải tạo và sử</b>
<b>Hoạt động 2.</b>
Tìm hiểu đặc điểm của đất Việt Nam
<b>H. Nêu đặc điểm của đất Việt Nam?</b>
<i>(- Khí hậu nóng ẩm nên chất hữu cơ và mùn</i>
<i>dễ bị khoáng hoá</i>
<i>- Chất dinh dưỡng dễ hồ tan, bị rửa trơi</i>
<i>- 70% phân bố ở vùng đồi núi nên dễ bị xói</i>
<i>mịn, thoái hoá mạnh</i>
<i> Như vậy, đất xấu nhiều hơn đất tốt nên</i>
<i>cần phải cải tạo. Lưu ý là đất xám bạc màu,</i>
<i>đất xói mịn mạnh trơ sỏi đá, đất mặn, đất</i>
<i>phèn)</i>
<b>Hoạt động 3</b>
Tìm hiểu nguyên nhân, biện pháp cải tạo và
hướng sử dụng đất xám bạc màu
<b>H. Mục tiêu của hoạt động cải tạo và sử</b>
dụng đất xám bạc màu là gì?
<i>(Tăng độ phì nhiêu, nâng cao năng suất cây</i>
<i>trồng)</i>
3. Biện pháp cải tạo và hướng sử dụng
a. Biện pháp cải tạo
<i>(- Hình thành ở vùng giáp ranh giữa đồng</i>
<i>bằng và miền núi</i>
<i>- Địa hình dốc thoải, rửa trơi mạnh</i>
<i>- Tập qn canh tác lạc hậu → đất thoái</i>
<i>hoá mạnh</i>
<i>- Chặt phá rừng)</i>
<b>H. ở nước ta loại đất nay phân bố chủ yếu ở</b>
đâu?
<i>(Bắc Bộ, Đông Nam Bộ, Tây Nguyên)</i>
<b>H. Quan sát H 9. 1 cho biết đất xám bạc</b>
màu có những tính chất nảo cần chú ý?
<i>(- Hình thành ở vùng giáp ranh giữa đồng</i>
<i>bằng và miền núi</i>
<i>- Địa hình dốc thoải dẫn đến bị rửa trôi</i>
<i>mạnh</i>
<i>- Tập quán canh tác lạc hậu làm cho đất bị</i>
<i>thoái hoá mạnh</i>
<i>- Chặt phá rừng)</i>
<b>H. ở nước ta, loại đất này phân bố chủ yếu</b>
ở đâu?
<i>(Bắc bộ, Đông nam bộ và Tây nguyên)</i>
<b>H. Quan sát H 9.1 cho biết đất xám bạc màu</b>
có những tính chất nào cần chú ý?
GV bổ sung thêm thông tin
b. Sử dụng đất xám bạc màu
<b>II. Cải tạo và sử dụng đất xói mịn</b>
<b>mạnh trơ sỏi đá</b>
<b>GV: Từ tính chất của đất xám bạc màu hãy</b>
đề ra biện pháp khắc phục?
<b>H. Hãy nêu các biện pháp cải tạo đất xám</b>
bạc màu? Sau đó cho biết tác dụng của từng
biện pháp đó?
<b>HS thảo luận → trả lời</b>
<b>GV nhận xét→ bổ sung</b>
<i>(- Xây dựng bờ vùng, bờ thửa, tưới tiêu hợp</i>
<i>lý để khắc phục hạn hán, tạo môi trường</i>
<i>thuận lợi cho vi sinh vật hoạt động</i>
<i>- Bón vơi: giảm chua</i>
<i>- Luân canh (cây họ đậu, cây phân xanh) để</i>
<i>tăng vi sinh vật cố định đạm, tăng dinh</i>
<i>dưỡng</i>
<i>- Bón phân hữu cơ, phân hố học hợp lý để</i>
<i>tăng dinh dưỡng , tạo môi trường thuận lợi</i>
<i>cho vi sinh vật hoạt động)</i>
<b>H. Em hãy kể tên một số loại cây trồng</b>
được trên đất xám bạc màu?
<i>(lúa, ngô, sắn, keo lá chàm, keo tai tượng,</i>
<i>lạc, đậu, vừng, chè....)</i>
<b>GV: Đất bị xói mịn gây nên tình trạng bạc</b>
màu, nếu khơng cải tạo và sử dụng hợp lý
đất sẽ bị xói mịn mạnh làm cho đất trơ sỏi
đá. Đối với đất trơ sỏi đấ, ta phải làm gì?
<b>Hoạt động 4.</b>
1. Ngun nhân gây xói mịn đất
- Khái niệm: Xói mòn là hiện tượng bào
- Nguyên nhân: nước mưa, nước tuyết,
tuyết tan, gió.
- Phụ thuộc
<b>H. Xói mịn đất là gì? Ngun nhân nào gây</b>
nên xói mịn đất?
<b>H. Xói mịn xảy ra mạnh hay yếu phụ thuộc</b>
vào yếu tố nảo?
<b>HS thảo luận và trả lời</b>
<b>GV kết luận</b>
<i>(- Lượng nước mưa</i>
<i>- Độ dốc và chiều dài của dốc </i>
<i>- Độ che phủ mặt đất)</i>
<b>H. Nguyên nhân sâu xa dẫn tới mưa lũ</b>
nhiều là gì?
<i>(Do chặt phá rừng đầu nguồn làm tăng tốc</i>
<i>độ dịng chảy làm tăng xói mịn)</i>
<b>H. Từ các nguyên nhân trên em hãy cho</b>
biết : xói mịn đất thường xảy ra ở đâu? Đất
<b>HS thảo luận và trả lời</b>
<b>GV kết luận </b>
<i>(Thường xảy ra ở đồi núi có độ dốc lớn.</i>
<i>Đất lâm nghiệp tác động mạnh hơn vì đất</i>
<i>lâm thường ở vùng đồi núi có độ dốc lớn)</i>
<b>H. Nêu tính chất của đất xói mịn mạnh trơ</b>
sỏi đá?
<i>(- Hình thành phẫu diện khơng hồn chỉnh</i>
<i>- Cát sỏi chiếm ưu thế</i>
2. Tính chất của đất xói mịn mạnh trơ sỏi
đá
3. Cải tạo và sử dụng đất xói mịn mạnh
<i>- Vi sinh vật, hoạt động yếu)</i>
<b>GV yêu cầu HS hoàn thành bảng (PHT)</b>
<b>Biện pháp</b> <b>Tác dụng</b>
Biện pháp cơng
-Biện pháp nơng
học
<b> HS thảo luận nhóm → hồn thành</b>
<b>GV tổng kết</b>
<b>GV thơng báo: Từ năm 1993 đến nay, Nhà</b>
nước có nhiều chủ trương lớn nhằm nâng độ
che phủ của rừng như chương trình 327 về
phủ xanh đất trống, đồi trọc, chương trình
trồng 5 tr iệu ha rừng, quyết định về đóng
cửa rừng tự nhiên
D. Củng cố
<b>H. Nguyên nhân hình thành đất xám bạc mảu và đất xói mịn mạnh trơ sỏi đá có điểm gì</b>
chung?
(Mưa lớn phá vỡ kết cấu đất, địa hình dốc nên bị rửa trơi mạnh)
<b>H. So sánh tính chất của đất xám bạc màu và đất xói mịn mạnh trơ sỏi đá?</b>
(Giống:
- Tầng đất mặt mỏng thường khô hạn
- Chua, nghèo dinh dưỡng, nghèo mùn
- Vi sinh vật ít, hoạt động kém
Khác:
- Đất xám bạc màu: thành phần cơ giới nhẹ