Khái niệm - Đặc điểm của ĐTPT – Vai trò của ĐTPT đối với CNH-HĐH nông
nghiệp nông thôn
*. Khái niệm
Xuất phát từ phạm vi phát huy tác dụngcủa các kết quả đầu tư, chúng ta có
những cách hiểu khác nhau về đầu tư (còn gọi là hoạt động đầu tư).
Đầu tư theo nghĩa rộng, nói chung, là sự hy sinh các nguồn lực ở hiện tại để
tiến hành các hoạt động nào đó nhằm thu về cho người đầu tư các kết quả nhất
định trong tương lai lớn hơn các nguồn đã bỏ ra để đạt được các kết quả đó. Nguồn
lực đó có thể là tiền, là tài nguyên thiên nhiên, là sức lao động và trí tuệ.
Những kết quả đó có thể là sự tăng thêm các tài sản tài chính (tiền vốn), tài
sản vật chất(trình độ văn hoá, chuyên môn, khoa học kỹ thuật...) và nguồn nhân lực
có đủ điều kiện để làm việc với năng suất cao hơn trong nền sản xuất xã hội.
Trong các kết quả đã đạt được trên đây, những kết quả là các tài sản, vật chất
tài sản trí tuệ và nguồn lực tăng thêm có vai trò quan trọng trong mọi lúc, mọi
nơi,không chỉ với người bỏ vốn mà còn với cả nền kinh tế. Những kết quả này
không chỉ người đầu tư mà cả nền kinh tế được thụ hưởng.
Như vậy ta có thể định nghĩa đầu tư phát triển như sau:
Đầu tư phát triển là hoạt động sử dụng các nguồn lực tài chính, nguồn lức vật
chất và nguồn lực lao động, trí tuệ để xây dựng sửa chữa nhà cửa và cấu trúc hạ
tằng, mua sắp trang thiết bị và lắp đặt chúng trên nền bệ,bồi dưỡng dào tạo nguồn
nhân lực,thực hiện chi phí thuờng xuyên gắn liền với sự hoạt động của các tài sản
này nhằm duy trì sự hoạt động của cac cơ sở đang tồn tại và tạo tiềm lực mới cho
nền kinh tế – xã hội ,tạo việc làm và nâng cao đời sống của mọi thành viên trong
xã hội .
2. Những đặc điểm cua hoạt động đầu tư phát triển:
Hoạt động đầu tư phát triển có các đặc điểm khác biệt với các loại hình đầu tư
khác :
-Hoạt động đầu tư phát triển đòi hỏi một số vốn lớn và để nằm khê đọng trong
xuốt quá trình thưc hiện đầu tư.Đây là cái giá phải trả khá lớn của đầu tư phát
triển .
-Thời gian để tiến hành một công cuộc đầu tư cho đến khi các thành quả của
nó phát huy tác dụng thường đòi hỏi nhiều năm tháng với nhiều biến động xảy ra .
-Thời gian cần hoạt động để có thể thu hồi vốn đã bỏ ra đối với các cơ sở vật
chất kỹ thuật phục vụ sản xuất kinh doanh thường đòi hỏi nhiều năm tháng và do
đó không tránh khỏi tác động hai mặt tích cực và tiêu cực của các yếu tố không ổn
định về tự nhiên , xã hội, chính trị, kinh tế…
- Các thành quả của hoạt động đầu tư phát triển có giá trị sử dụng lâu dài nhiều
năm, có khi hàng trăm năm, hàng ngàn năm và thậm trí tồn tại vĩnh viễn như
các công trình nổi tiếng thế giới(Kim tự tháp, Vạn lí trường thành,
Ăngcovat…).
- Các thành quả của hoạt động đầu tư là các công trình xây dựng sẽ hoạt động ở
ngay nơi mà nó được tạo dựng nên. Do đó các điều kiện về địa hình ở đó cũng
có ảnh hưởng lớn đến quá trình thực hiện đầu tư cũng như tác dụng sau này của
các kết quả đầu tư.
- Mọi thành quả và hậu quả của quá trình thực hiện đầu tư chịu ảnh hưởng của
các yến tố không ổn định theo thời gian và điều kiện địa lý của không gian.
- Để đảm bảo cho mọi công cuộc đầu tư đem lại hiệu quả kinh tế xã hội cao đòi
hỏi phải làm tốt công tác chuẩn bị.
*. Vai trò của đầu tư với quá trình CNH-HĐH Nông nghiệp nông thôn
Hiện chúng ta đang tiến hành CNH-HĐH đất nước tiến lên nền kinh tế xã hội
hiện đại và phát triển. Nhưng do xuất phát điểm là một nước nông nghiệp với hơn
80 % dân số và 76,9 % lực lượng lao động sống và làm việc ở nông thôn nên việc
đầu tư cho CNH-HĐH nông thôn đóng một vai trò quan trọng thể hiện ở các măt:
- Đầu tư làm tăng tổng sản phẩm nông nghiệp, nghành nông nghiệp không những
đảm bảo an toàn lương thực quốc gia mà còn đáp ứng được nhu cầu ngày càng
tăng về lương thực, thực phẩm của xã hội. Mặt khác phần lớn nguyên liệu của
các nghành công nghiệp thực phẩm, công nghiệp chế biến và công nghiệp nhẹ
khác là do nông nghiệp cung cấp. Vì vậy đầu tư cho nông nghiệp cũng sẽ làm
tăng nguyên liệu đầu vào cho các nghành sản xuất các sản phẩm tiêu dùng này
và tạo điều kiện để các nghành này phát triển.
Đầu tư tác động đến tổng cung và tổng cầu
- Đầu tư đóng góp ngoại tệ cho ngân sách quốc gia. Cũng như một số các nghành
khác, sản phẩm nông nghiệp có lợi thế so sánh trên thị trường quốc tế sẽ được
xuất khẩu thu ngoại tệ hay trao đổi lấy sản phẩm CN để đầu tư lại cho NN và
các nghành khác của nền kinh tế quốc dân.
- Việt Nam là một nước đang phát triển và đang trong giai đoạn tiến hành CNH-
HĐH đất nước. Quá trình này đòi hỏi một sự đầu tư lớn về vốn mà một phần
đáng kể là do nông nghiệp cung cấp .Vì vậy đầu tư cho CNH-HĐH- Nông
Nghiệp nông thôn sẽ góp phần tạo vốn ( bẳng tiền,băng cổ đông,bằng lao
động..) cho các nghành kinh tế khác, và cho công cuộc CNH-HĐH đất nươc noi
chung.Sự cấp vốn bằng tiền có thể thông qua nhiều con đường như thuế nông
nghiệp,thuế nông sản xuất khẩu và sự thay thế các sản phẩm nhập khẩu của
nông nghiệp.
Đầu tư cho CNH-HĐH nông nghiệp nông thôn sẽ tạo tiền để phát triển cho
các nghành công nghiệp khác như công nghiệp hoá học cơ khí ,công nghiệp sản
xuất hàng tiêu dùng ,công nghiệp chế biến …→ góp phần mở rộng thị trường tiêu
thụ cho các ngành này.
- Đầu tư tác động đến sự chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp nông thôn theo
hướng CNH - HĐh đưa những tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ vào sản
xuất nông nghiệp, lâm nghiệp chuyển dịch cơ cấu lao động và giải quyết vấn
đề việc làm, thực hiện xoá đói giảm nghèo ở nông thôn - Đầu tư phát triển
tác động đến sự ổn định và phát triển kinh tế nông thôn.
- Đầu tư phát triển có vai trò quan trọng trong việc nâng cấp và tạo cơ sở hạ
tầng nông nghiệp nông thôn, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp phát triển, Việc
xây dựng hệ thống thuỷ lợi, hệ thống giao thông, thông tin liên lạc và đồng
bộ sẽ góp phần tịch cực trong vấn đề cung cấp đầu vào, tiêu thụ đầu ra cho
sản xuất nông nghiệp và bất cứ một công trình nào cũng không thể thực hiện
được nếu như không có sự đầu tư và không có vốn
2. Quan điểm về CNH - HĐH nông nghiệp - nông thôn
Theo tinh thần của nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII và hội
nghị trung ương lần thứ 7 (Khoá VII), công nghiệp hoá nông thôn là quá trình
chuyển dịch cơ cấu kinh tế gắn với việc đổi mới căn bản về công nghệ và kỹ
thuật ở nông thôn tạo điều kiện cho việc phát triển nhanh, bền vững theo hướng
nâng cao hiệu quả kinh tế ở nông thôn, góp phần phát triển bền vững nền kinh
tế quốc dân với tốc độ cao
Quá trình công nghiệp hoá nông thôn bao gồm:
+ Đưa phương pháp sản xuất công nghiệp máy móc thiết bị vào sử dụng
trong nông nghiệp và sản xuất ở nông thôn để thay thế lao động thủ công.
+ áp dụng phương pháp quản lý hiện đại tương ứng với công nghệ và thiết
bị vào nông nghiệp và nông thôn.
+ Tạo ra cơ sở hạ tầng thích hợp với việc đưa máy móc thiết bị và công
nghệ mới vào nông thôn.
Như vậy công nghiệp hoá nông thôn không có nghĩa là chỉ phát triển công
nghiệp ở nông thôn mà bao gồm cả việc phát triển toàn bộ các hoạt động, các
lĩnh vực sản xuất -dịch vụ và đời sống văn hoá tinh thần ở nông thôn phù hợp
với nền sản xuất công nghiệp ở nông thôn và cả nước nói chung.
Công nghiệp hoá nông nghiệp là một bộ phận của công nghiệp hoá nông
thôn. Nói chung chủ yếu là đưa máy móc thiết bị, ứng dụng các phương pháp
sản xuất kiểu công nghiệp vào các lĩnh vực của sản xuất nông nghiệp. Công
nghiệp hoá nông nghiệp còn bao hàm cả việc tạo ra sự gắn bó chặt chẽ giữa sản
xuất công nghiệp với sản xuất nông nghiệp nhằm khai thác triệt để lợi thế của
nông nghiệp, nâng cao hàm lượng chế biến sản phẩm của nông nghiệp để tăng
giá trị của chúng, mở rộng thị trường cho chúng.
Hiện đại hoá là quá trình liên tục nâng cao trình độ khoa học - kỹ thuật và
công nghệ vào sản xuất và đời sống ở nông thôn cải tiến và hoàn thiện tổ chức
sản xuất và tổ chức đời sống ở nông thôn, tạo ra một nền sản xuất trình độ ngày
càng cao, cuộc sống ngày càng văn minh tiến bộ hiện đại hoá nông thôn không
chỉ bao gồm công nghiệp hoá nâng cao trình độ kỹ thuật - công nghệ và tổ chức
trong các lĩnh vực khác của sản xuất vật chất của nông thôn, mà còn bao gồm cả
việc không ngừng nâng cao đời sống văn hoá - tinh thần, phát triển hệ thống cơ
sở hạ tầng xã hội, hệ thống giáo dục đào tạo, y tế và các dịch vụ phục vụ đời
sống khác của nông thôn. Về bản chất, hiện đại hoá là quá trình phát triển toàn
diện có kế thừa ở nông thôn. Hiện đại hoá hoàn toàn không có nghĩa là phủ định
toàn bộ những gì đã đạt được trong quá khứ, càng không có nghĩa là phải đưa
toàn bộ công nghệ thiết bị tiên tiến và hiện đại vào nông thôn ngay một lúc mà
là tận dụng, cải tiến, hoàn thiện từng bước nâng cao trình độ khoa học - kỹ thuật
- công nghệ và tổ chức, quản lý nển sản xuất và đời sống xã hội ở nông thôn lên
ngang tầm với trình độ thế giới. Bài học kinh nghiệm về cơ giới hoá, hiện đại
hoá ở Nam Định, Nghệ An những năm đầu thập kỷ 80 đã chỉ rõ kỹ thuật hiện
đại không chỉ là điều kiện duy nhất cho sự thành công của sự nghiệp công
nghiệp hoá, kỹ thuật hiện đại phải phù hợp với trình độ và kỹ năng sử dụng của
người lao động, phù hợp với đặc điểm đồng đất và cơ sở hạ tầng ở các vùng
nông thôn.
Hiện đại hóa nông nghiệp là quá trình không ngừng nâng cao trình độ khoa
học - kỹ thuật - công nghệ, trình độ tổ chức và quản lý sản xuất nông nghiệp.
Đây cũng là quá trình cần được thực hiện một cách liên tục vì luôn có những
tiến bộ kỹ thuật mới xuất hiện và được áp dụng trong sản xuất.
Quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hoá có liên quan mật thiết với nhau,
có những nội dung đan xen vào nhau.