Tải Giáo án môn Sinh học lớp 12 bài 20 - Cấu trúc di truyền của quần thể
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (162.28 KB, 4 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ</b>
<b>I. Mục tiêu:</b>
Sau khi học xong bài này học sinh cần đạt được những yêu cầu sau:
<i><b>1. Kiến thức: </b></i>
<b>- Giải thích được thế nào là một quần thể sinh vật cùng các </b>
đặc trưng di truyền của qthể.
- Biết cách tính tần số của các alen và tần số kiểu gen của
quần thể.
- Nêu được xu hướng thay đổi cấu trúc di truyền của quần
thể tự thụ phấn và giao phối gần.
<i><b>2. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài:</b></i>
- Kĩ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm,
tổ, lớp.
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng,
quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, hợp tác trong
hoạt động nhóm.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thơng tin về: cấu trúc di truyền
của quần thể tự thụ phấn và giao phối gần; ứng dụng đặc
điểm di truyền của các dạng quần thể trong sản xuất và đời
sống.
<i><b>3. Thái độ: Vận dụng kiến thức vào thực tế sản xuất trồng </b></i>
trọt, chăn ni để củng cố những tính trạng mong muốn, ổn
định loài.
<b>II. Phương pháp dạy học:</b>
- Trực quan - tìm tịi
- Vấn đáp - tìm tịi
- Dạy học nhóm.
<b>III. Phương tiện dạy học: Bảng 16 – SGK</b>
<b>IV. Tiến trình dạy học:</b>
<b>1. Khám phá: 2p</b>
<i><b>* Ổn định lớp:</b></i>
<i><b>* Kiểm tra bài cũ:</b></i>
2. Kết nối:
<b>Hoạt động GV - HS</b> <b>Nội dung </b>
<i><b>*Hoạt động 1: Tìm hiểu về các đặc trưng</b></i>
<i><b>di truyền của quần thể.</b></i>
<b>- GV: đưa ra 1 số VD về quần thể. Yêu cầu</b>
HS phân tích mối quan hệ giữa những con
mối, mqh sinh sản của chúng → Quần thể
là gì?
<b>HS: Tái hiện lại kiến thức </b>sinh học 10 để
nêu được khái niệm.
<b>I. CÁC ĐẶC TRƯNG DI TRUYỀN CỦA</b>
<b>QUẦN THỂ</b>
<b>1. Khái niệm quần thể.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>- GV: đưa ra một số VD và yêu cầu HS</b>
dựa vào khái niệm vừa học để nhận biết
VD đó có phải là quần thể ko?
<b>HS: trả lời và giải thích</b>
<b>GV: yêu cầu HS tìm hiểu SGK cho biết </b>
+ Về mặt di truyền mỗi QT được đặc trưng
bởi yếu tố nào?
+ Vốn gen là gì?
+ Tần số alen và tần số kiểu gen của QT
được tính như thế nào?
<b>HS: Nghiên cứu thơng tin SGk để trả lời.</b>
<b>GV: Nêu một bài tập VD SGK:</b>
<i>QT đậu Hà Lan: alen A-đỏ> a-trắng Quần</i>
<i>thể có 1000 cá thể, </i>
<i>trong đó có: 500 cá thể có kiểu gen AA</i>
<i> 200 cá thể có kiểu gen Aa </i>
<i> 300 cá thể có kiểu gen aa </i>
<i>=> Xác định:</i>
<i> a. Tần số alen?</i>
<i> b. Tần số kiểu gen?</i>
<b>HS: Vận dụng công thức để tính tần số</b>
alen và tần số kiểu gen của QT.
<b>GV: Liên hệ: </b>
<i> Các hoạt động của con người (khai thác</i>
<i>gỗ trái phép, khai thác các mỏ quặng quá</i>
<i>mức, săn bắt ĐV hoang dã...) đều làm thay</i>
<i>đổi vốn gen của các QT thực vật và động</i>
<i>vật → Ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự tồn</i>
<i>tại của loài và MT thiên nhiên.</i>
<i> Vậy: để bảo vệ MT sống và đảm bảo vốn</i>
<i>gen của các loài động-thực vật được ổn</i>
<i>định thì chúng ta cần có những biện pháp</i>
<i>nào?</i>
<b>HS: thảo luận và trả lời</b>
<i><b>- Trồng và bảo vệ rừng, không săn bắn ĐV</b></i>
<i>hoang dã ... là những biện pháp bảo vệ và</i>
khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên
<i>→vốn gen quần thể ổn định→ đảm bảo</i>
<i>cân bằng sinh thái, bảo vệ MT sống.</i>
<i><b>* Hoạt động 2: Tìm hiểu cấu trúc di</b></i>
- Quần thể: Tự phối
Ngẫu phối
<b>2. Các đặc trưng di truyền của quần thể:</b>
là vốn gen.
- Vốn gen là toàn bộ các alen của tất cả các
gen trong quần thể ở thời điểm nhất định.
- Vốn gen thể hiện qua tần số alen và tần số
kiểu gen của quần thể:
+ Tần số alen của 1 gen được tính bằng tỉ lệ
giữa: số lượng alen đó trên tổng số alen của
các gen khác nhau trong quần thể tại một
thời điểm xác định.
+ Tần số tương đối của một kiểu gen được
xác định bằng tỉ số giữa: số lượng cá thể có
kiểu gen đó trên tổng số cá thể trong quần
thể.
* Lưu ý: QT có cấu trúc DT:
P: dAA : hAa : raa
Thì tần số alen được tính như sau:
p(A) = d + h/2
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<i><b>truyền của quần thể tự thụ phấn và quần</b></i>
<i><b>thể giao phối gần.</b></i>
<b>GV: Yêu cầu học sinh trả lời lệnh SGK</b>
trang 69 mục II.1.
- Xác định thành phần tỉ lệ các KG của
quần thể qua các thế hệ tự thụ phấn?
<b>HS: Lên bảng xác định tỉ lệ các loại KG.</b>
Lớp nhận xét, GV chỉnh sửa hoàn thiện
kiến thức.
P: Aa x Aa
F1: 1/4AA: 1/2Aa: 1/4aa
F2: 3/8 AA: 1/4Aa: 3/8 aa
F3: 7/16AA:1/8Aa: 7/16aa.
<b>GV: yêu cầu HS dựa vào kết quả bảng 16</b>
cho biết: Thành phần kiểu gen của QT cây
tự thụ phấn có xu hướng thay đổi như thế
nào qua nhiều thế hệ?
<b>HS: nêu được: giảm dần tấn số kiểu gen dị</b>
hợp tử và tăng dần tần số kiểu gen đồng
hợp.
<i><b>GV: Liên hệ: Hậu quả tự thụ phấn ở QT</b></i>
cây ngô qua nhiều thế hệ: làm giảm chiều
cao năng suất cây trồng.
<b>GV: Ở thế hệ thứ n thì cấu trúc DT của</b>
quần thể là như thế nào?
<b>HS: khái quát được:</b>
Aa = (1/2)n
AA= aa = (1- (1/2)n<sub>)/2</sub>
<b>GV: yêu cầu HS nghiên cứu thông tin</b>
SGK:
+ Quần thể giao phối gần là gì?
<b>+ Thành phần kiểu gen của QT giao phối</b>
gần có xu hướng thay đổi như thế nào qua
nhiều thế hệ?
+Tại sao luật hôn nhân và gia đình lại cấm
khơng cho người có họ hàng gần trong
vòng 3 đời kết hôn với nhau?
<b>HS: thảo luận và trả lời.</b>
<b>II. CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN</b>
<b>THỂ TỰ THỤ PHẤN VÀ GIAO PHỐI</b>
<b>GẦN.</b>
<b>1. Quần thể tự thụ phấn.</b>
- Thành phần kiểu gen của quần thể tự thụ
phấn thay đổi theo hướng giảm dần tấn số
kiểu gen dị hợp tử và tăng dần tần số kiểu
gen đồng hợp.
- Công thức tổng quát.
QT: dAA + hAa + raa=1
Trong đó: d, h, r lần lượt là tần số của các
kiểu gen: AA, Aa, aa.
Nếu quần thể trên tự thụ phấn qua n thế hệ
thì:
- Tần số của KG: Aa = (½)n<sub> .h</sub>
- Tần số của KG:AA = d + h(1-(1/2)n<sub>/2)</sub>
- Tần số của KG: aa = r + h(1-(1/2)n<sub>/2)</sub>
<b>2. Quần thể giao phối gần:</b>
- Giao phối gần là hiện tượng cá thể có cùng
quan hệ huyết thống giao phối với nhau
(giao phối cận huyết)
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b>3. Thực hành/ Luyện tập: (6p)</b>
<i> Hãy chọn phương án trả lời đúng</i>
<i> Một quần thể khởi đầu có tần số kiểu gen dị hợp tử Aa là 0,40. Sau hai </i>
<i>thế hệ tự thụ phấn thì tần số kiểu gen dị hợp tử trong quần thể sẽ là bao </i>
<i>nhiêu? </i>
<i> A. 0,10 B. 0,20 C. 0,30 D. 0,40</i>
<i><b>4. Vận dụng: (2p) </b></i>
</div>
<!--links-->
