GA OTTN - NLXH

Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc Đỗ Thị Thanh Thuỳ
Năm học: 2010-2011
NGH LUN X HI
(Bi vit khụng quỏ 400 t)
NGH LUN V MT T TNG O L
I. Lớ thuyt
1. Khỏi nim
T tng o lớ l kiu bi ngh lun bao gm cỏc vn v nhn thc (lớ tng,
mc ớch sng); tõm hn, tớnh cỏch ( lũng yờu nc, lũng nhõn ỏi, v tha, bao dung,
lng, tớnh trung thc, chm ch, cn cự, hũa nhó, khiờm tn, thúi ớch k, bao hoa, v
li...); v quan h gia ỡnh (tỡnh mu t, anh em...); v quan h xó hi (tỡnh ng bo,
tỡnh thy trũ, tỡnh bn...); v cỏch ng x, hnh ng mi ngi trong cuc sng..
2. Cỏc thao tỏc thng s dng: Gii thớch, phõn tớch, chng minh, so sỏnh, bỏc b,
bỡnh luận.
3. Cỏch lm bi
- Gii thiu t tng, o lớ cn bn lun.
- Phõn tớch nhng mt ỳng, bỏc b nhng biu hin sai lch cú liờn quan n vn
bn lun.
- Nờu ý ngha, rỳt ra bi hc nhn thc v hnh ng v t tng o lớ.
4. Yờu cu hnh vn
- Din t chun xỏc, mch lc, b cc rừ rng.
- Cú th dựng bin phỏp tu t v yu t biu cm nhng cn phi phự hp.
II. Luyn tp: Hng dn HS kho sỏt tng dng c th (trong SGK, SGV, sỏch
tham kho...) theo trỡnh t cỏc bc nờu bờn di:
Đề 1: (Anh,Ch) vit on vn khụng quỏ 400 t bn v cõu th ễi sng p l th
no hi bn? (Mt khỳc ca T Hu).
1. Tỡm hiu
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Ni dung: Vn "sng p" trong i sng ca mi con ngi.
- Thao tỏc lp lun: phi hp cỏc thao tỏc gii thớch, phõn tớch, chng minh, bỡnh lun.
+ Gii thớch (sng p)

+ Phõn tớch (cỏc khớa cnh ca biu hin sng p)
+ Chng minh, bỡnh lun (nờu nhng tm gng ngi tt, phờ phỏn li sng ớch
k, vụ trỏch nhim, thiu ngh lc)...
- Phm vi dn chng: Dn chng thc t trong cuc sng. Cú th dn chng thờm th
vn bi vit sinh ng.
2. Lp dn ý
a. M bi: gii thiu cõu th v nờu t tng chung ca cõu th.
Trong Mt khỳc ca, T Hu vit Ôi sng p l th no hi bn? cõu th khin
ngi c phi suy ngh, trn tr tỡm ra cõu tr li tha ỏng.
b. Thõn bi
- Trang 1 -
Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc Đỗ Thị Thanh Thuỳ
Năm học: 2010-2011
- Gii thớch th no l sng p? Sng p l gỡ? Cú nhiu cỏch lý gii nhng tu
trung li: sng p l cỏch sng t chun mc cao ca xó hi, c mi ngi
ngng m.
- Phõn tớch cỏc khớa cnh biu hin ca li sng p.
+ Biu hin ca sng p khỏ phong phỳ. Trc ht, sng p phi gn vi lý
tng cao p. Lý tng cú th thay i theo tng hon cnh lch s nhng cỏi ct lừi
ca nú l phi vỡ dõn vỡ nc. lý tng l ngn ốn soi ng giỳp con ngi cú mc
ớch sng ỳng n.
+ Ngi sng p phi l ngi cú tõm hn, tỡnh cm lnh mnh, bit yờu thng
nhng ngi thõn yờu trong gia ỡnh, rng hn l yờu nhõn dõn, t nc. Bit cm
thụng, chia s vi nhng hon cnh ộo le, bt hnh.
+ Khụng th sng p nu khụng cú mt b úc hiu bit cựng mt c th khe mnh.
Kin thc v sc khe cng l mt iu kin cn thit con ngi cú th t ti chun
mc ca sng p.
+ Sng p phi gn vi nhng hnh ng ỳng n, tớch cc vỡ hnh ng l biu
hin c th nht, d thy nht ca sng p. Lý tng m xa ri hnh ng thỡ lý
tng s tr nờn vụ ngha.

- Gii thiu mt s tm gng sng p trong i sng, trong vn hc.
Cú nhiu tm gng sng p. Trong lch s dõn tc, nhng ngi ó cng hin c
cuc i mỡnh cho t nc, nhõn dõn nh: Hai B Trng, Trn Quc Tun, Lờ Li,
Phan Bi Chõu, H Chớ Minh Trong xó hi hin ti ca chỳng ta cng cú bit bao
nhiờu tm gng sng p: anh thanh niờn Trn Hu n mt mỡnh nuụi hai b m b
ung th, cụ bộ Lờ Thanh Thỳy (cụng dõn tiờu biu ca Thnh ph H Chớ Minh nm
2007) trong nhng ngy cui cựng chin u vi bnh ung th vn t chc nhng hot
ng t thin cho bnh nhi bnh vin ung bu.
- Sng p cũn ng ngha vi vic con ngi cn phi bit u tranh vi cỏi ỏc, cỏi
xu, vi li sng khụng p nh: trm cp, hỳt chớch, ma tỳy tn ti nhan nhn
trong xó hi. Phi bit u tranh vi thúi quen núi tc, chi th, bnh thnh tớch, s
thiu trung thc trong hc tp v thi c ca hc sinh, sinh viờn.
- Phờ phỏn nhng quan nim v li sng khụng p trong i sng.
- Xỏc nh phng hng v bin phỏp phn u cú th sng p.
Túm li, sng p l cỏch sng m mi ngi nờn hng ti. sng p,
hc sinh cn phi n lc hc tp, rốn luyn, phi nuụi dng trong tõm hn nhng tình
cm cao p cng nh bit u tranh vi cỏi ỏc, cỏi xu tn ti xung quanh mỡnh.
c. Kt lun
- Khng nh ý ngha ca cỏch sng p.
- Rỳt ra bi hc v phng chõm sng cho bn thõn.
Đ ề 2 : Suy ngh ca anh (ch) v o lớ Ung nc nh ngun.
1. Tỡm hiu :
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Trang 1 -
Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc Đỗ Thị Thanh Thuỳ
Năm học: 2010-2011
- Ni dung: nờu suy ngh v cõu tc ng Ung nc nh ngun.
- Thao tỏc lp lun: phi hp cỏc thao tỏc gii thớch, chng minh, phõn tớch, bỡnh lun.
- T liu: kin thc cuc sng thc t, sỏch bỏo
2. Lp dn ý:

a. M bi: gii thiu cõu tc ng v nờu t tng chung ca cõu tc ng.
b. Thõn bi:
- Gii thớch cõu tc ng.
- Nhn nh, ỏnh giỏ.
+ Cõu tc ng nờu o lớ lm ngi.
+ Cõu tc ng khng nh truyn thng tt p ca dõn tc.
+ Cõu tc ng khng nh mt nguyờn tc i nhõn, x th.
+ Cõu tc ng nhc nh trỏch nhim ca mi ngi i vi dõn tc.
- Cõu tc ng th hin mt trong nhng v p vn hoỏ ca dõn tc Vit Nam.
- Truyn thng o lớ tt p th hin trong cõu tc ng tip tc c k tha v phỏt
huy trong cuc sng hụm nay.
c. Kt bi:
- Khng nh mt ln na vai trũ to ln ca truyn thng Ung nc nh ngun.
- Rỳt ra bi hc v phng chõm sng cho bn thõn.
Đề 3: Hóy phỏt biu ý kin ca mỡnh v mc ớch hc tp do UNESCO xng:
Hc bit, hc lm, hc chung sng, hc t khng nh mỡnh.
1. Tỡm hiu :
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Ni dung: nờu suy ngh v mc ớch hc tp do UNESCO xng: Hc bit,
hc lm, hc chung sng, hc t khng nh mỡnh.
- Thao tỏc lp lun: phi hp cỏc thao tỏc gii thớch, chng minh, phõn tớch, bỡnh
lun.
- T liu: kin thc cuc sng thc t, sỏch bỏo
2. Lp dn ý:
a. M bi: gii thiu ý kiến v nờu ý ngha của cõu núi đó.
b. Thõn bi:
- Gii thớch cõu nói: Mc ớch hc tp ca hc sinh, sinh viờn thi nay:
+ Hc bit: Tip thu kin thc. Bi vỡ con ngi cú thụng minh, uyờn bỏc n
õu thỡ kin thc cỏ nhõn vn ch l hu hn cũn kin thc nhõn loi thỡ vụ hn. Mun
bit nhiu thỡ phi hc.

+ Hc lm: Yờu cu thc hnh, hc i ụi vi hnh
+ Hc chung sng: Vn dng kin thc cú s hũa ng.
+ Hc t khng nh mỡnh: Tng bc hon thin nhõn cỏch, tr thnh con
ngi hon ho.
->l yờu cu thc hnh, vn dng vn kin thc ó bit to nờn nhng thnh qu cú
ớch cho bn thõn, gia ỡnh, cho cuc sng ca nhõn loi. Vớ d cú hc sinh m c hc
tp tr thnh k s nụng nghip lai to ra ging cõy trng mi cú nng sut phc v
i sng, cú ngi mun hc ch ng thiờn nhiờn.... Khi vn dng kin thc to nờn
thnh qu cng cú giỏ tr cho i sng con ngi thỡ ta ó tng bc hon thin nhõn
cỏch mỡnh, khng nh giỏ tr ca mỡnh.
- Trang 1 -
Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc Đỗ Thị Thanh Thuỳ
Năm học: 2010-2011
- íngha cõu núi: Tip thu kin thc -> vn dng kin thc -> hon thin nhõn cỏch
t khng nh mỡnh trong cuc sng.
Mc ớch hc tp do UNESCO xng t ra yờu cu t thp n cao v cú mi
quan h cht ch. Mc ớch ú hon ton ỳng n cú tỏc dng nh hng cho mc
ớch hc tp ca hc sinh, sinh viờn ngy nay.
c. Kt bi:
- Khng nh mt ln na vai trũ to ln ca hc tp i vi cuc sng ca con ngi.
- Rỳt ra bi hc v phng hng phn u bn thõn.
Đề 4: Mi phm cht ca c hnh l trong hnh ng. ý kiến trờn ca nh
vn Phỏp M. Xi-xờ-rụng gi cho anh (ch) nhng suy ngh gỡ v vic tu dng v hc
tp ca bn thõn.
1. Tỡm hiu :
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Ni dung: Mi quan h gia c hnh (phm cht o c, trớ tu, tõm hn) v
hnh ng ca mi ngi.
- Thao tỏc lp lun: phi hp cỏc thao tỏc gii thớch, chng minh, phõn tớch, bỡnh
lun.

- Phm vi dn chng: Dn chng thc t trong cuc sng. Cú th dn chng thờm
th vn bi vit sinh ng.
2. Lp dn ý:
a. M bi: Dn dt a ý kin cn ngh lun vo bi.
b. Thõn bi: Ln lt trin khai cỏc ý:
- Gii thớch kn: c hnh l ci ngun to ra hnh ng.
Hnh ng l biu hin c th ca c hnh.
- Nờu suy ngh v vic tu dng v hc tp ca bn thõn:
+ c hnh trong lnh vc tu dng v hc tp m anh (ch) cn trau di l gỡ?
+ T nhng phm cht o c cn thit y, anh (ch) ó xỏc nh hnh ng c
th ra sao phự hp vi tiờu chớ o c m mỡnh theo ui.
+ Trờn thc t, anh (ch) ó thc hin c iu gỡ, gp khú khn gỡ khi bin
suy ngh thnh vic lm?
+ Anh (ch) thy iu gỡ l tr ngi ln nht khi bin suy ngh thnh hnh ng?
Ti sao?
c. Kt bi: xut bi hc tu dng ca bn thõn.

Đề 5: Nh vn Nga Lộp Tụn-xtụi núi: Lý tng l ngn ốn ch ng. Khụng cú lý
tng thỡ khụng cú phng hng kiờn nh, m khụng cú phng hng thỡ khụng
cú cuc sng. Anh (ch) hóy nờu suy ngh v vai trũ ca lý tng v lý tng riờng
ca mỡnh.
1. Tỡm hiu :
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Ni dung: Suy ngh vai trũ ca lý tng núi chung i vi mi ngi v lý tng
riờng ca mỡnh.
+ Lý tng l ngn ốn ch ng; khụng cú lý tng thỡ khụng cú cuc sng
+ Nõng vai trũ ca lý tng lờn tm cao ý ngha ca cuc sng.
+ Gii thớch mi quan h lý tng l ngn ốn, phng hng v cuc sng.
- Phng phỏp ngh lun: Phõn tớch, gii thớch, bỡnh lun, chng minh.
- Trang 1 -

Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc Đỗ Thị Thanh Thuỳ
Năm học: 2010-2011
- Phm vi t liu: Cuc sng.
2. Lp dn ý:
a. M bi: Gii thiu, dn dt vn t tng, o lý cn ngh lun.
b. Thõn bi:
- Giải thích lí tởng là gì? (Điều cao cả nhất, đẹp đẽ nhất, trở thành lẽ sống mà ngời ta
mong ớc và phấn đấu thực hiện).
- Tại sao không có lí tởng thì không có phơng hớng?
+ Không có mục tiêu phấn đáu cụ thể.
+ Thiếu ý chí vơn lên để giành điều cao cả.
+ Không có lẽ sống mà ngời ta mơ ớc.
- Tại sao không có phơng hớng thì không có cuộc sống?
+ Không có phơng hớng phấn đấu thì cuộc sống con ngời sẽ tẻ nhạt, sống vô vị, không
có ý nghĩa , sống thừa.
+ Không có phơng hớng trong cuộc sống giống ngời lần bớc trong đêm tối không nhìn
thấy đờng.
+ Không có phơng hớng, con ngời có thể hành động mù quáng nhiều khi sa vào vòng
tội lỗi (chứng minh).
- Suy nghĩ nh thế nào?
+ Vấn đề cần bình luận : con ngời phải sống có lí tởng. Không có lí tởng, con ngời
thực sự sống không có ý nghĩa.
+ Vấn đề đặt ra hoàn toàn đúng. (Lý tng v ý ngha cuc sng)
Lý tng xu có th lm hi cuc i ca mt ngi v nhiu ngi. Khụng cú lý
tng thỡ khụng cú cuc sng.
Lý tng tt p thc s cú vai trũ ch ngú l lý tng vỡ dõn, vỡ nc, vỡ
gia ỡnh v hnh phỳc ca bn thõn - Lý tng riờng ca mi ngiVn bc thit
t ra cho mi hc sinh tt nghip THPT l chn ngnh ngh, mt ngng ca bc
vo thc hin lý tng.
+ Mở rộng :

* Phê phán những ngời sống không có lí tởng
* Lí tởng của thanh niên ta ngày nay là gì? (Phấn đấu đẻ có nội lực mạnh mẽ,
giỏi giang đạt đỉnh cao trí tuệ và luôn kết hợp với đạo lí).
* Làm thế nào để sống có lí tởng?
c. Kt bi:
- Túm li t tng o lớ.
- Nờu ý ngha v rỳt ra bi hc nhn thc t t tng o lớ ó ngh lun.
Đề 6: Duy ch cú gia ỡnh, ngi ta mi tỡm c chn nng thõn chng li tai
ng ca s phn (Euripides). Anh (ch) ngh th no v cõu núi trờn?
1. Tỡm hiu :
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Ni dung: Vai trũ, giỏ tr ca gia ỡnh i vi con ngi.
- Thao tỏc lp lun: phi hp cỏc thao tỏc gii thớch, chng minh, phõn tớch, bỡnh
lun.
- Phm vi dn chng: Dn chng thc t trong cuc sng. Cú th dn chng thờm
th vn bi vit sinh ng.
2. Lp dn ý:
a. M bi: Dn dt a ý kin cn ngh lun vo bi.
b. Thõn bi: Ln lt trin khai cỏc ý:
- Trang 1 -
Trờng Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Vĩnh Phúc Đỗ Thị Thanh Thuỳ
Năm học: 2010-2011
- Gii thớch cõu núi: Ti sao ch cú ni gia ỡnh, ngi ta mi tỡm c chn nng
thõn chng li tai ng s phn? Vỡ gia ỡnh cú giỏ tr bn vng v vụ cựng to ln
khụng bt c th gỡ trờn cừi i ny sỏnh c, cng nh khụng cú bt c vt cht cng
nh tinh thn no thay th ni. Chớnh gia ỡnh l cỏi nụi nuụi dng, ch che cho ta
khụn ln?
- Suy ra vn cn bn bc õy l: Vai trũ, giỏ tr ca gia ỡnh i vi con ngi:
+ Mi con ngi sinh ra v ln lờn, trng thnh u cú s nh hng, giỏo dc to ln
t truyn thng gia ỡnh (dn chng: vn hc, cuc sng).

+ Gia ỡnh l cỏi nụi hnh phỳc ca con ngi t bao th h: ựm bc, ch che, giỳp
con ngi vt qua c nhng khú khn, tr ngi trong cuc sng.
- Khng inh, bn bc m rng vn :
+ Khng nh cõu núi ỳng. Bi ó nhỡn nhn thy c vai trũ, giỏ tr to ln ca gia
ỡnh i vi s hỡnh thnh v phỏt trin nhõn cỏch ca con ngi, l nn tng con
ngi vn lờn trong cuc sng.
+Tuy nhiờn, cõu núi cha hon ton chớnh xỏc. Bi trong thc t cuc sng, cú rt
nhiu ngi ngay t khi sinh ra ó khụng c s ch che, ựm bc, giỏp dc, nõng
ca gia ỡnh nhng vn thnh t, tr thnh con ngi hu ớch ca xó hi.
+ Cõu núi trờn ó t ra vn cho mi con ngi, xó hi: Bo v, xõy dng gia ỡnh
m no, bỡnh ng, hnh phỳc. Mun lm c iu ú cn: trong gia ỡnh mi ngi
phi bit thng yờu, ựm bc ch che nhau; phờ phỏn nhng hnh vi bo lc gia ỡnh,
thúi gia trng.
c. Kt bi:
- Túm li t tng o lớ.
- Nờu ý ngha v rỳt ra bi hc nhn thc t t tng o lớ ó ngh lun.
Đề 7: Anh / ch ngh nh th no v cõu núi: i phi tri qua giụng t nhng
khụng c cỳi u trc giụng t (Trớch Nht ký ng Thu Trõm).
1. Tỡm hiu :
- Kiu bi: NL v mt t tng, o lớ.
- Ni dung: Cuc sng nhiu gian nan, th thỏch nhng con ngi khụng khut
phc.
- Thao tỏc lp lun: phi hp cỏc thao tỏc gii thớch, chng minh, phõn tớch, bỡnh
lun.
- Phm vi dn chng: Dn chng thc t trong cuc sng. Cú th dn chng thờm
th vn bi vit sinh ng.
2. Lp dn ý:
a. M bi: Dn dt a ý kin cn ngh lun vo bi.
b. Thõn bi: Ln lt trin khai cỏc ý:
- Gii thớch khỏi nim ca bi (cõu núi):

+ Giụng t õy dựng ch cnh gian nan y th thỏch hoc vic xy ra d di .
+ Cõu núi khng nh: cuc i cú th tri qua nhiu gian nan nhng ch cỳi u
trc khú khn, ch u hng th thỏch, gian nan. ( õy l vn ngh lun)

- Gii thớch, chng minh vn : Cú th trin khai cỏc ý:
+ Cuc sng nhiu gian nan, th thỏch nhng con ngi khụng khut phc.
+ Gian nan, th thỏch chớnh l mụi trng tụi luyn con ngi.
- Khng inh, bn bc m rng vn :
- Trang 1 -