(Luận văn thạc sĩ) một số giải pháp nhằm mở rộng thị trường dệt may việt nam đến năm 2010

BQ GIAO DT)C VA DAO T~O

TRlJX

.

,..

NGUYEN THANH VAN

A

~

?

~

-'

?

A

MOT
THI.
. SO GIAI PHAP NHAM MO RONG
.
TRUONG D~T MAY \!I~.TNAMBEN NAM 2010

Chuyen nganh: Kinh te' quan ly va ke' ho~ch hoa kinh te' qu6c dan
Ma s6 : 5.02.05

A

~

,..,

-

,,/'

LUAN AN TIEN SI KINH Tp-~~-----·
•

BQ GIAO DUC VA EJAO Tt. .: ,
TRUONG £)H KINH TE

TP.HCMI

THtfVItN

Ngtt<'Ji httdng diln khoa h9c:
PGS-TS Nguy~n Thj Lien Di<%p

TP HO CHf MINH- NAM 2003

G/ ;( h f§l

j


LOI CAM DOAN
Toi xin cam doan day la cong trlnh . nghien cuu cua t6i, cac s6 li<%u,.
ke't qua neu trong lu~n an la trung thtfc. N()i dung cua cong trlnh nghien cuu
nay chu'a tung du'QC ai cong b6 trong bfft ky cong trlnh nao khac.

'

?

TAC GIA

NGUYEN THANH VAN


Ml)CLl)C
'

.,

~

L(JJ M(J EJAU

Trang
HOA HO
vr~c Md RQNG
THI TR ONG DET MAY VIETNAM

vE:

cd sd

cmfdNG 1:

.

.

.

.

,

... ~·

;.E~

1.1 Tzt tztling ciin ban trong cac lj thuye't vi kinh tt lien quan
~A, S{t p h a't trzen
•A• th 1
· truung
...::v
dAt
li.T
uen
f may TrAt

v lf 1Yam
. .................................................... . 11
1.1.1 Tu' tu'dng eli a Adam Smith ....................................................................... 11
1.1.2 Tu tu'dng cua Davit Ricardo trong lqi the' so sanh .............. .. ................... 12
1.1.3 Tu' tu'dng cua cac nha nghien CUll khac ................................................... 14
1.1.4 Ly thuye't gia tq hang hoa eli a Karl Marx ................................................ 17
1.2 Plziin kluic tlzj tri'tdng va tlzj trztUng m{lC tieu. .. .................................................. 18
1.2.1 - Phan khuc thi tru'ong ................................. ~ ................................................... 19
1.2.2 -~1,1c tieu thi tru'ong ............................................................................... 20
1.2.3 P~uc thi tru'ong d~t may Vi~t Nam ......................................................... 24
1.3 A.nh lutlJng ciia moi trrtung kinh doanh den thj trrtung dft may Vift Nam . ........ 25
1.3.1 Phan tich moi tru'ong kinh doanh .............................................................. 25
1.3.1.1 Moi tru'ong vi mo .............................................................................. 25
1.3.1.1.1 Moi tru'ong chinh tri ................................................................ 26
1.3.1.1.2 Moi tn.tong phap lu~t- chinh phu ........................................... 26
1.3.1.1.3 Moi tru'ong kinh te' ................................................................... 28
1.3.1.1.4 Moi tru'ong khoa h9c ky thu~t ................................................. 29
1.3.1.1.5 Moi tru'ong van hoa- xa h<)i .................................................. 30
1.3.1.1.6 Moi tru'ong dan sci dia 1y ......................................................... 31
1.3.1.1.7 Moi tru'ong thien nhien ........................................................... 32
1.3.1.2 Moi tru'ong vi mo .............................................................................. 33
1.3 .1.2.1 Khach hang ............................................................................ 33
1.3.1.2.2 Bfii thu cc,tnh tranh ................................................................. 34
1.3.1.2.3 Cac nha cung ca'p .................................................................. 35
1.3 .1.2.4 C:ic t6 chuc lien quan ............................................................ 36
1.3.1.2.5 Tlnh hinh n<)i b<) doanh nghiep .............................................. 36
• l ngrU{!m
l
_h
...'

d"{!t may. .................................... .. 39
1.4 K zn,z
cac mwc
ve md rQng tTll I' tru'dng
1.4.1 Chie'n lu'<;fc phat tri~n nganh cong nghi~p d~t may ..................................... .40
1.4.2 Mo hinh cd ca'u kinh te' ................................................................................. 41
1.4.3 Cd ch~uan ly va vai tro cua nha nude ..................................................... 45
1.4.3 Chie'n lu'<;fc cong nghi~p hoa ........................................................................ 47
Ket lu~n chu'dng I ................................................................................................. 54
•A

CHUdNG II:

,

, ..

A'

?

A

THljC TRANG VE THJ TRUONG D~T MAy VI~T NAM


2.1 Tdng quan vi ngimh det may VietNam . ............................................................. 55
2.2 Thlfc trt,mg vi ho{lt dl)ng san xuilt kinh doanh cua ngimh det may VietNam . ... 58
2. 2.1 Thl,l'c. tr<;tng ve' san xua t ................................................................................ . 58
2.2.1.1 Mi;it hang ............................................................................................... 58

2.2.1.2 Thie"t bi cong ngh<$ ............................................................................... 60
2.2.1.3 Nang ll,l'c san xua't ................................................................................ 64
2.2.2 Thl,l'c tr<;tng v€ titi chinh ................................................................................. 64
2.2.2.1 Va'n d€ huy d()ng va sll' dt;mg v6n ........................................................ 64
2.2.2.2 Ho<;tt d()ng dftu ttt ................................................................................. 67
2.2.2.3 E>ftu ttt nttoc ngoai .......................... :............................... :.................... 68
2.2.3 Thl.fc tr<;tng v€ ngu6n nhan ll.fc ...................................................................... 69
2.2.3 .1 V€ d()i ngu can b9 khoa hQc ky thu? t.. ................................................ 70
2.2.3.2 E>()i ngu can b9 quan ly ....................................................................... 70
2.2.3.3 Trlnh d() tay ngh€ cua cong nhan ........................................................ 71
2.3 Th{tc tr{lng vi thj tntiJng
2.3.1 Thi trttong xua't khfiu ..................................................................................... 77
1. Thi trttong Nh?t Ban ............................................................................. 77
2. Thi trttong Hoa Ky ................................................................................ 79
3. Thi trttong EU ....................................................................................... 81
4. Tht trttong Chau Ava ASEAN ..........~ .................................................. 82
5. Thi tnt<'1ng SNG va mt')t so nu'oc D6ng Au ........................................... 86
2.3.2 Thj tn.J'(Jng n()i uja ......................................................................................... 88
Tll(lc tr{lng ve~ mark etmg va tmet k e mau moA't .................................................... .. 9 1
2.4.1 Nghien cl'tu thi tn.J'ong ............................................................................. 91
2.4.2 Thie't ke' mau mot ................................................................................... 95
[ ~ \., 2.4.3 Nhan hi~u hang hoa ............................................................................... 96
'(:!_de d/)ng ciia moi trttifng delz ho{lt di)ng ciia ngimh d~t may VN ...................... 97
2.5.1 Moi trttong vi mo ........................... .'................................................ ~........ 97
2.5.2 Moi trttong vi mo ......................................................................... ~·... 101
2.5.2.1 Cac d6i thu qnh tranh ................................................................... 106
2.5.2.1.1 Tht tru'ong nu'oc ngoai ............................................................ 106
2.5.2.1.2 Thi trttong trong nttoc .............................................................. 109
2.5.2.2 Cac nha cung ca'p ngu6n nhan ll.fc cho nganh d~t max ............... 110
Ket lu~n chttong II .................................................................................................... 119

?

8

,..,

0

0

'

,

A,

A,

:;::

so

CHUONG III: MOT
GIAI PHAP NHAM MO RQNG THl TRU NG DltT MAy
VIItT NAM DEN NAM 2010
3.1 M{lc tieuphdt triin ngimh det may VietNam den niim 2010 ............................ 115
3.1.1 Co sd xay dl.fng mt,~c tieu ............................................................................ 115
3.1.1.1 Chien ltt<;Jc tang t6c nganh d<$t may Vi~t Nam de"n nam 2010 .............. 115
3.1.1.2 Dt! bao thi trttong .............................................................................. 117

¥r-;~~~ ;ii~~~2~~~ p~~ tri~". ~~a. ~9-c c:J~~ ".~~~. ".~~".~ ~~t. ~~~
t.

..

. .

. 119


3.1.2 Ml,lc tieu san xua't- Xufft kha:u cua nganh d~t may Vi~t Nam
de'n nam 2010 ............................ ·......................................................................... 124
3.1.2.i Ml,lc tieu t6ng qmH ........................................................................... 124
3.1.2.2 Ml.J.c tieu Cl.J. th6 ........................................................... ,..................... 126
3.2 MQt sffbi?n phap nhlim mll rQng thj tntung d?t may Vi?t nam
den niim 2010 ...................................................................................................... 127
-f3.2.ltac giai phap nh~m md rong thi tntong xua't kha:u .... .'.. ···············\···~·· 127
"---..Y.2.1.1 Thi tntong Nh~t Ban ............................................. ·······-··~··········· 128
3.2.1.2 Thi tntong EU ........................................................ ~~................. 132
3.2.1.3 Thi tntong Hoa Ky ........................ :...................... ~~! ........... 135
3.2.1.4 Thi tntong SNG va mot s6 mtoc Dong Au ...................................... 143
3.2.1.5 Mots6thi tntongkhac .................................................................... 145
ac giai phap md rong thi tntortg trong nude ........................................... 147
.2 . 1 G1a1 p h'ap ve., sa~){~at tieu th l.J. san ph,:/am ....................................... . 149
3.2.2.2 Giai phap v., thi truoll. ................................................................... 150
3.2.3 Mot s6 gi3.2.3.1 Bi~n phap v€ san xua't.. ..................................................................... 154
3.2.3.2 Quan 1y va hoan thi~n chuc nang quan 1y nganh d~t may ... ~ ... 156
3.2.3.3 Bi~n phap v€ Marketing .................................................................... 158
3.2.3.4 Bi~n phap v€ khoa h<;>c cong ngh~ .. :................................................. 160

3.2.3.5 Bi~n phap v€ ngu6n vein ................................................................... 163
3.2.3.6 Bi~n phap v8 nguyen Ii~u ................................................................. 165
3.2.3.7 Bi~n phap v€ ngu6n ltfc con nguoi ................................................... 167
' A ph'ap ve"' gtal
' quyet
A' mo1
A' tru'ong..................................................
'
1607
3 .2 .3 .8 Bu~n
3.2.3.9 Bi~n phap v€ chfrt h.t<;lng san phftm .. J .............................................. 170
A soA'k'A'
,.,, h'
171
324M
. .
qt
1en ng h',f,:/
! ue thtfc h'A
t~n g1a1 p ap ................................................. ..
'?'

?

""

?

'A

?

'

3.2.4.1 Cung co hoan thi~n quan h~ quoc te, ht'~ tn.1 de doanh nghi<;p

nghien cuu va tham nh~p thi tni'ong nt.I'oc ngoai ............................................. 171
3.2.4.2 Tc,to mot thi tn.tong qnh tranh lanh mc,tnh ......................................................... 173
3.2.4.3 Cac chinh sach che' do ...................................................................................................... 174
175
3.2.4.4 Tang cu'ong dao tt;to nang cao chfft lu'<;lng ngu6n uao tt;to
KA'
1
et uc.tn ......................................................................................................................................................... 176
A


'

?

~

LOIMODAU
,

,..,

,..,

?

~

'

I. TINH CAP THIET CUA DE TAl

1. v~ phu'dng di~n thlfc ti~n:
Nganh d~t may c6 mOt vj tri quan trQng trong n€n kinh te' cua nhi€u qu6c gia, vl n6
phl,lC Vl,l nhu du thie't ye'u CUa con ngu'oi, la nganh giai quye't du'cjC nhi€u Vi~C lam cho
lao dOng xa hOi, va d~c bi~t 1~ nganh c6 the' m<;!nh trong xua't khffu, t<;lo di€u ki~n din
b~ng xua't nh~p khffu cua m6i nu'oc.

Qua trlnh ljch sll' phat tri~n cua nhung nu'oc cong nghi~p W~n tie'n nhu' Anh, Phap,
NMt Ban tru'oc day ciing nhu' Han Quoc, Dai Loan, Singapore ... hi~n nay d~u da trai
qua buoc phat tri~n san xua't va xua't khffu cac san phffm d~t may nhu la mOt nganh xua't
khfr u chinh.
Nganh

d~t

may

Vi~t

Nam c6 m()t vj trf va vai tro quan trqng trong qua trlnh phat

trie'n kinh te ciing nhu' trong qua trlnh cong nghi~p h6a dat nl.l'oc. Trong 10 nam qua,
nganh d~t may da c6 nhung buoc tie'n vu'\H b~c trong linh vlfc xufft khfru voi toe dO tang

tru'(Jng 23,8%/nam Vu'On len dung thu hai

ca

nu'oc v€ kim ng<;tch xuat khfru, sau nganh

d5.u khi, t<;to vi~c lam cho hon 1,6 iri~u lao d()ng, chu yeu la lao d()ng nu (<16 Ia chua k€'

so lao d()ng san xuat nguyen li~u tr6ng bong, tr6ng dau nuoi tam). Nam 2002, xuat khfru
hang d~t may d<;tt 2,71 ty USD, gffp 23 lftn so vdi nam 1990. So vdi eric nude ASEAN
nganh d~t may cua Vi~t Nam c6 lcji the hon v€ ngu6n nhan c6ng tu'ong doi re, c6 kha
nang tiep thu nhanh cong ngh~ tien tien, VOi gia cong lao d()ng thffp do do t<.).O ra qnh
tranh v€ gia. M6i lo<.).i h2nh doanh nghi~p c6 the m<.).nh rieng v€ ky nang chuyen mon,
ducjc chinh phu quan tiim giup do v€ nhi€u m~t. Nganh d~t may Vi~t Nam da chiem 8%
trong co cffu t6ng san lu'cjng gia tq cong nghi~p phan theo nganh. D6ng g6p blnh quan
vao ngan sach nha nude tu 180-200 ty d6ng m6i nam. Ben qnh eric dau hi~u dang
mung d6, nganh cong nghi~p d~t may cua Vi~t Nam con d muc tha'p so vdi cac nu'oc khu
V\fC v€ so lu'cjng may m6c thiet bL v€ trlnh de) cong ngh~, khoi lu'cjng, chung lqai, mau
rna, chat lu'cjng san phfrm con ngheo nan; kim ng<;tch xuat khfru con thap. Nang life san
xuat cua nganh con nho be, thiet bi, cong ngh~ eli ky, l<;tc h~u, khong uu ui€u ki~n san


xua't san phgm d~t cha't lu'qng phu hqp voi yeu du cua thi tntong. Nguyen li~u chinh
cho san xua't chua 6n dinh,

tY

1~ IOn con dl,l'a vao nh~p khgu. Cac doanh nghi~p dang

thie'u vo'n cho d~u tu' va kinh doanh. Trinh d() cua d()i ngfi can b() )dloa hQC

ky

thu~t va

quan ly con hc.m che'. Cu()c qnh tranh gifi'a hang n()i va hang ngo<;1i ngay cang quye't Ii~t
khong chi (j thj tru'ong ngoai nu'oc rna ngay

ca t<;1i thj tru'ong Vi~t Nam.

Nganh d~t may

Vi~t Nam con nhieu thach thuc dn phai Vu'Qt qua moi c6 thS dung vfi'ng tren thj tru'ong,

nhfft la trong

XU

hu'ong h()i nh~p Vao nen kinh te' khu Vl,l'C Va toan cfru.

DS nganh d~t -may qnh tranh du'qc tren thj tru'ong trong va ngoai mtoc ,dn phai
nang cao cac ye'u to' : cha't lu'qng - gia cii - tie'p thj va uy tin thu'ong hi~u.
E)gy m(;lnh xua't khgu hang d~t may va phat triSn thj tntong n()i dja, hon lUc nao he't
da va dang trd nen vo cling quan trQng cho tu'ong lai ctia nganh d~t may Vi~t Nam. Xufft
phat tu nh~n thuc d6, chung toi chQn de tai: "MOT

.

so ov\.r PHAP NHAM Md RQNG

TH~ TRUCJNG D~T MAY VI~T NAM DEN NAM 20l0" dS lam lu~n an Tien Sl Kinh
te chuyen nganh kinh te, quiin ly va ke hO<;iCh h6a n€n kinh te quoc dan. Thanh c6ng cua
d€ tai se g6p phfrn t<;1o ra mOt thi tntong trong va ngoai mtdc cho nganh D~t May Vi~t
Nam, g6p phfin nang cao hi~u qua san xua't kinh doanh va phat tri€n cua nganh.
2.

v € phttong di~n ly

thuyet :

Vi~c md r()ng va phat triSn

j trttong nganh D~t May Vi~t Nam, trong bo'i dnh

h()i nh~p quo'c te', la m()t va'n de ca'p bach ve phttong di~n thlfc ti~n va ly lu~n.
Thong qua de tai "MOT

so GIAI PHAP NHAM Md RQNG TH~ TRUONG D~T

MAY VI~T NAM DEN NAM 20l0", lu~n an se gop phfin lam sang to them phfin ly

-

luan ve :
.
Cac hQc thuye't lien quan den vi~c phat triSn thi trttong.
Ung dtJ.ng ly thuye't dS giai quye't cac va'n de thlfc ti~n ctia nganh D~t May Vi~t
Nam.

II -DOl TU(1NG VA PHA.M VI NGHIEN CUU:

f)Q'i tu'qng nghien CUu cua lu~n an la cac doanh nghi«$p d«$t may Vi«$t Nam, cac
va'n d~ lien quan de'n thi tntong d«$t may trong va ngoai nu'oc.

Ph~m vi nghien CUu cua lu~n an chu ye'u xoay quanh cac vin d~ lien quan de'n
thi tru'ong cua nganh d«$t may Vi«$t Nam. Vi«$c nghien cuu thi tntong d«$t may

trong Va ngoai nu'OC VOi ml)C dich OUC ke't kinh nghi«$m phat tri~n nganh d«$t
may cua cac nu'oc, nh~m du'a ra cac ghl.i .phap md r()ng thi tru'ong d«$t may Vi«$t
Nam.

III.

Ml)C TIEU v A y NGHiA LU~N AN:

1. Qua ph~n t6ng ke't ly lu~n va thlfc ti~n, eae doanh nghi«$p d«$t may Vi«$t nam e6
cd sd ly lu~n d~ t6 chuc san xua't kinh doanh m()t each hi«$u qua .
2. Banh gia tlnh hlnh san xua't kinh doanh ya tieu thl;l san phcfm trong va ngoai
nude, rut ra nhung thu~n l<;1i va kh6 khan trong vi~c phat tritin thi truong nganh D«$t
May

Vi~t

Nam.

3. Vi~c phan tich thi truong trong va ngoai nude nhhm dua ra cac giai phap phat
buy ditim m:,tnh, cc1 hOi khac phl;lc ditim ye'u kern nhhm md r0ng va phat tritin thi
truong D<$t May

IV-

Vi~t

Nam.

PHUONG PHAP NGHIEN CUU :

D~ e6 thong tin lam n~n tang d~ xua't nhung giai phap, nguoi nghien euu sll' dl;lng

nhung phudng phap ed ban nhu: phudng phap OQC tai li«$u, phudng phap phong va'n
ho~c

tro chuy«$n (eac chuyen gia trong nganh d~t may, nguoi qmln ly m()t sO' doanh

ngh~p d~t

may ... ), phudng phap quan sat ... Phudng phap

lu~n

eua

lu~n

an la phudng

phap duy v~t bi«$n ehung va duy v~t lich sll' nh!'im v~n dl;lng cae kie'n thue t6ng hqp
thu0c ehuyen nganh kinh te', qmln tq kinh doanh v~ phudng phap nghien cuu, lu~n
an can eu vao phu'dng phap phan tich va t6ng hqp nhu' phu'dng phap ThO'ng Ke Toan, phudng phap Logic va Lieh sll', phudng phap HI$ tho'ng, phu'dng phap nghien

euu tu'dng quan, ap dl;lng cae thanh tlfu nghien euu v~ giai phap ehie'n h.tqe md r()ng
va phat tritin thi tru'ong.


v- NHUNG DONG GOP CUA LU!N AN :
1.

H~

th6ng va lam sang to co sCi ly

lu~n va

phttong phap

lu~n trong vi~c h l n J

thanh cac giai phap md r9ng va phat tri€n thi tru'ong D~t May Vi~t Nam.

2. Danh gii&t1c
cua nganh

D~t

May

tr~ng

Vi~t

dnh hinh s3n xui!'t kinh doanh vil tieu thu sin phiim

Nam.

3. Tu vi~c phan tich thlfc tr~ng thi tru'ong trong va ngoai nttoc, ke't hc_jp voi vi~c
nghien CUU cac chie'n lu'QC phat tri€n thi tru'ong CUa doanh nghi~p, d€ du'a ra cac
giai phap vi m6 va vi m6 nh~m md r9ng va phat tri€n thj trttong D~t May Vi~t
Nam de'n nam 2010.

III. KET CAU LU!N AN:
D€ d<;tt du'<_1C ffil;IC dfch da xac djnh, n9i dung cua lu~n an, ngoai phftn

m(1

dftu- ket

lu~n va de bi€u bang, lu~n an du'QC chia thanh 3 chu't1ng :

•

Chu'dng 1 : Co st3 khoa hQc v€ phat tri€n thj trttong

•

Chtidng 2 : : Thtfc tqng ve thj trttong dt;t may vit;t nam

•

Chu'dng 3 : MOt so giai phap nhhm mt) n)ng thi trtt<'1ng D~t May Vi~t
Nam den nam 2010

Ngu6n so li~u du'QC sli' dl;lng trong lu~n an qua nien giam thong ke ' bao c:io tong
ket cua nganh va di€u tra mQt s6 doanh nghi~p d~t may.
Thlfc hi~n lu~n an nay voi mong mu6n la dong gop cong trlnh nghien cuu cua mlnh
vao qua trlnh md r9ng thi trttong d~t may Vi~t nam, gop phfin vao slf phat tri€n
cua nganh d~t may, nang cao

kha nang c~nh tranh tren thj tru'ong qu6c te.


CHu'<1NG I
Cel Sd KHOA HQC VE VI:¢C Md RQNG THl TRUONG D:¢T MAY VI:¢T
NAM
1.1. TU TUdNG CAN BAN TRONG CAC LY THUYET VE KINH TE LIEN
QUAN DEN Slj Md RQNG THl TRUONG D:¢T MAY VI:¢T NAM.
Nganh dc$t may grin li~n voi giai do9-n dftu· cong nghic$p h6a cua nhi~u qu6c gia
tren the' gioi. Vu tien phqu6c gia dong dan, t~n dl;lng the' m9-nh v~ gia tq sue lao dong re

as san xua't cac san

phffm voi chi phi tha'p va t9-0 lQi the' C9-nh tranh trong quan he$ thu'cJng m9-i qu6c te'. Tu'
tu'dng v~ 1<;1i the' so sanh trong ho9-t dong kinh te' giua cac qu6c gia da hlnh thanh trong
cac hQC thuye't nhu':

1.1.1. Tu' tu'dng cua Adam Smith:
Adam Smith la nha kinh te' nguoi Anh, sau d6 la giao su' dC).i hc;>c Glassgow. Trong
tac phffm: "Tim kie'm ban cha't va nguyen nhan sl.f giau c6 cua cac qu6c gia- Recherche
sur la nature et les causes de la richesse des nations - 1776 "; Adam Smith nMn dinh
ding:

- Sue lao dong cua con ngu'oi trong m6i qu6c gia la ngu6n g6c cua Sl.f giau c6, la
v6n lie'ng dftu tien t9-o ra mc;>i cua cai dn thie't cho doi s6ng xa hoi. Vl v~y: o€ san xua't
c6 hic$u qua dn c6 sl.f phan cong lao dong trong cac t6 chile, cac nganh trong mot qu6c
gia. Sll' d1;1ng cang nhi~u sue lao dong mot each h<;1p ly vao cac ho<_1t dong huu ich se giup
cho cac qu6c gia gia u c6 han len. Vic$c chuyen mon h6a theo nganh ngh~ se lam cho con
ngu'oi c6 m6i quan he$ voi nhau thong qua sl.f trao d6i.
- Smith con cho dng con ngu'oi c6 xu huang tl.f hoan thic$n cac ho<_1t dong cua ca
nhan nh5.m mang l<.ti l<;1i ich ngay cang cao han. Sl.f n6 ll.fc nay lC).i gop phftn lam cho l<;1i
ich t~p thS, l<;1i ich xa hoi nang cao dftn theo thai gian nhu' c6 ban tay vo hlnh di~u khi€n.
Nhu' v~y: giua quy~n l<;1i ca nhan, t~p th€ va xa hoi c6 sl.f ph6i h<;1p mot each tl.f nhien.


V oi y tu'dng tren, Smith cho r~ng chinh quy8n cac qu6c gia khong nen can thi~p
vao cac ho~t qong cua ca nhan, t~p th€; hay a€ cho hQ tv do ho~t dong thi sang kie'n ca
nhan se du'QC phat huy dfiy du. Chinh quyen chi nen dam nh~n nhung cong vi~c huu fch
'I

,•

cho xa hoi, khi nhung cong Vi~c nay ca nhan, t~p th€ khong lam Ou'QC ho~c khong mu6n
lam.
Nhu' v~y: tu' tu'dng cua Adam Smith nha'n m~nh tfim quan trQng cua cac ye'u tO' sue
lao dong cua con ngu'oi, ong cho dng day la co sd sv giau c6 cua cac qu6c gia. St,t giau
c6 se gia tang khong ngung ne'u con nguoi du'chuyen mon h6a theo kha nang ve cac nganh nghe trong xa hoi.

Y nghia cua tu' tu'dng d6i voi nganh d~t may Vi~t Nam : Phat tri€n nganh d~t may
trong giai

do~n d~u c6ng nghi¢p~~utilc (I Vi¢t Nam Iii phil hQp, t~n dung ngu6n

lao d¢ng d6i dao a€ lam giau cho da't nu'oc.

/

1.1.2. Tti tuO'ng cua David Ricardo trong ly thuye't IQ'i the' so sanh.
David Ricardo la nha kinh te' hQC ngu'oi Anh the

ky

19. Ong la cha de cua ly

thuye't lcac quae gia, nhung nha kinh doanh hi~n nay van con v~n dl,mg tu' tu'dng trong ly thuye't
nay a€ xay dt,tng chie'n lu'QC XUfft nh~p khffu, chie'n lu'QC afiu tu' V.V ...
Co sd dua ra ly thuye't so sanh la ong nghien cuu nguyen nhan t~o ra lsieu ng~ch rna ong gQi la "s619i vo thu'ong hay nien kim".
E>~u tien ong phan tfch nang sua't san phffm tr6ng trQt giua cac manh da't khac nhau

ve OQ mau mo. Ong nh~n dinh r~ng: cung muc chi phi bora, noi nao c6 do mfiu rna cao
thl nang sua't thu ho~ch cao va chi phi san xua't don vi san phffm giam tu'ong d6i va
ngu'QC l~i. Bay la nguyen nhan thu nha't a€ nhung ngu'oi chu cac rnanh da't c6 d¢ rnfiu rna
cao d~t du'nhung rnanh da't c6 d¢ mfiu rna xa'u hon a€ san xua't va muc l9i nhu~n vo thu'ong cua
nhung nguoi chu c6 lhQi cha'p nh~n san phffm cua cac rnanh da't c6 d¢ mfiu rna tha'p voi chi phi san xua't don


J..J

vi san phffm cao hdn). Con nguoi c6 th€ t~n dt;mg cac manh da't m~u mo nha't d€ tham
canh, nhttng ·nang sua't d~t duqc c6 xu huang ti~m giam. Vl v~y: vi~c khai thac cac
ngu6n h,tc t~i mot khu vt.tc dia ly d€ san xua't mot chung lo~i san phffm nao d6 c6 muc
gioi h~n. trong khi d6, nhu c~u con nguoi cang ngay cang gia tang. B€ giai quye't va'n d~
nay, Ricardo dua ra giai phap giao thudng qu6c te'; qu6c gia c6 ludng tht.tc thua do c6

u'u

the' v~ da't dai m~u mo cao se ban cho qu6c gia thie'u; cac san phffm khac cilng duqc trao
ddi tudng tt.t dt.ta vao ttu the' san xua't chuyen mon h6a. Vi~c trao ddi nhu v~y tht.tc hi~n
theo nguyen ta:c lqi the' so sanh tuy~t dO'i.
Xa hdn nil'a, Ricardo con nh~n thffy r~ng: giua cac qu6c gia, cac vung Ulnh thd
khac nhau tren the' gioi con c6 th€ tht.tc hi~n st.t phan cong lao dong chuyen mon h6a
theo lQi the' so sanh tlidng dO'i. Theo each nay: mot qu6c gia c6 th€ c6 nhi~u lqi the' tuy~t

ca. trong san xua't cac lo~i
san phffm vftn c6 th€ tht.tc hi~n st.t phan cong chuyen mon h6a d€ trao ddi voi nhau va ca.
dO'i va mot qu6c gia khac thl khong c6 lqi the' tuy~t dO'i nao

hai qu6c gia d~u c6 lqi v~ m~ t kinh te'.
Mot vi d1;1 v~ lqi the' tudng dO'i phd bie'n cihf--Ricardo:

"'
SANPHAM
?

Lao d()ng can thie't de' san xua't
dMy

dAnh

- Mot ddn vi lua ml

1gi0

3gi0

- Mot ddn vi vai

2gi0

4gi0

Ricardo giai thich lqi the' tudng dO'i ne'u My chuyen mon h6a san xua't h1a ml va
Anh chuyen mon h6a san xua't viii nhu sau:
- Ne'u khong c6 quan h~ thttdng m~i qu6c te' (vi d1;1: hang rao thue quan qua n~ng)
thl cong nhan My lao dong 1 gio c6 1 ddn vi lua ml

ho~c

1/2 ddn vi vai; cong nhan Anh

lao dong 1 gio c6 duqc 1/3 ddn vi lua ml ho~c 1/4 ddn vi vai. Nhu v~y khi trao ddi trong
noi bo qu6c gia, gia vai d My da:t ga'p doi gia lua ml, gia vai d Anh chi da:t gffp 4/3 gia
lua ml.
- Ne'u c6 quan h~ thttdng m~i qu6c te' (gia s\i': bo thue' quan bao ho, tht.tc hi~n
thttdng m~i tt.t do va gia dinh chi phi v~n chuy€n khong dang k€) thl muc gia d so sanh


giua vai va ltia mi se 0 muc ngang nhau giua hai qu6c gia; tuong tv nhu nude 0 hai binh

ben cao ben tbffp, ne'u thong nhau thi ben cao d6n ve ben thffp d€ t~o muc quan blnh.
Nhu v~y,

My chuyen mon h6a san xua't Ida mi va mua vai cua Anh vdi gia

thffp hon so

',•

vdi vai san xua't o

My, con Anh chuyen mon h6a san xua't vai va mua Ida ml cua My vdi

gia thffp hon so vdi Ida mi san xua't o Anh. Ca hai nude deu c6 ltrong d6 tien Iuong thlfc te' cua cong nhan va thu nh~p thlfc te' cua hai qu6c gia deu tang
len.
Do d6, vi~c chuyen mon h6a san xua't cac san phffm dva vao Sl/ phan cong giua
cac qu6c gia tren the' gidi, thlfc hi~n Sl/ giao thuong qu6c te' tl,t do se lam cho muc s6ng
cua con nguoi nang cao dfin theo thai gian.
Trong thl,tc te' ngay nay: muc phat tri€n giua cac qu6c gia khong gi6ng nhau, gia tri
d6ng tien m6i qu6c gia c6 khac nhau v.v ... ; nhung quy lu~t ltu'ong d6i van c6 th€ v~n dlfng duphllm cua m6i qu6c gia, quy lu~t lte' Va Xac dinh danh mlfC san phllm cfin xua't khllu va danh mlfC san phllm cfin nh~p khffu
d€ t~n dlfng l
Ynghia cua tu tuong d6i vdi nganh d~t may Vi~t Nam: Cfin thlfc hi~n vi~c chuyen
mon h6a san xua't cac m~t hang giua cac lo~i hlnh doanh nghi~p, giua cac vung lanh th6
d€ t~n dlfng 19i the' so sanh tuong d6i. Tang cuong mo r<)ng thi truong xua't khffu vao cac
nudc pha t tri€n.

1.1.3. Tu' tu'dng cua cac nha nghien cuu khac.
Trang qua trinh phat tri€n, ly thuye't lnha nghien cuu giai do~n sau b6 sung d€ lam ro ly thuye't va thich ling vdi moi truong
kinh te' xa h<)i luon thay d6i.

- Ly thuyet chi phi Cd hl)i cua Gottfried Haberler:
Nam 1936, Haberler sll' dlfng ly thuye't chi phi co h<)i d€ giai thich quy lu~t lQi the'
so sanh. Thea Haberler, chi phi co h<)i cua m<)t lo~i san phffm Clf th€ (vi dlf: san phffm A)

y._


1a

s6 1ttqng san phffm 1ot;ti khac rna ngu'oi ta phai bo di

d~ huy dong cac ngu6n h,tc san

xua't them cac don vi san phffm A nh~m t~n dt;mg 1<;Ji the' so sanh trong quan h~ thttong
mt;ti qu6c te'. Haberler cho r~ng: chi phi co hoi khong d6i trong mot qu6c gia, nhttng khac
nhau giua cac qu6c gia tren the' gioi. Sv khac bi~t nay 1a co sCi phat sinh quan h~ thttong
mt;ti qu6c te', n6 cho phep tung qu6c gia. c6 th~ t~p trung chuyen mon h6a san xua't cac
1ot;ti san phffm c6 chi phi co hoi tha'p va thvc hi~n vi~c trao d6i hang h6a c6 tinh cha't
tttong tv voi nhau giua cac qu6c gia tren the' gidi: Sau qua trlnh trao d6i: 1<;Ji ich kinh te'
cua m6i qu6c gia va cua toan the' gidi d~u gia tang.
Nhtt v~y. quy 1u~t 1<;Ji the' so sanh dttqc giai thich theo quan di~m cua Haber1er nhtt
sau: Mot qu6c gia se chuyen mon h6a san xua't d~ xua't khffu cac san phffm c6 chi phi co
hoi tha'p hon va nh~p khffu cac san phffm c6 chi phi co hoi cao hon so vdi thi tru'ong cac
qu6c gia tren the' gioi.

- Ly

thuyet thu'dng m~i qu6c te ciia Eli Heckscher va BertH Ohlin (hai nha

kinh te hQc Th"Qy Di~n):
Trong tac phfim "Thttong rnt;ti lien khu vvc va qu6c te'" narn 1933, Heckscher va
Ohlin giai thich ngu6n g6c phat sinh lc;1i the' so sanh theo quy lu~t ty 1~ can d6i cac ye'u
,..""

?

,..,.-'

to san xuat.
E)~ tt;to ra cac san phffm, ngu'oi ta ph6i hc;1p cac ye'u

t6 san xua't (lao dong, da't dai,

nguyen ph1,1li~u, may rn6c thie't bD theo cac ty 1~ can d6i nha't dinh. Trong di~u ki~n cua
n~n kinh te' rnd, m6i qu6c gia dn dinh hu'ong chuyen rnon h6a san xua't san phfirn cac

nganh rna qu6c gia c6 th~ sll' dt,mg cac ye'u

t6 san xua't c6

nhi~u 1<;Ji the', tuc cac ye'u

t6

san xua't rna ngu6n cung ca'p tt;ti qu6c gia phong phd, gia d re tu'ong d6i, cha't 1ttqng san
phfirn cao tttong d6i so vdi cac nude khac. Nhtt v~y. sv dtt thua hay khan hie'rn cua cac
ye'u

t6 san xua't se quye't dinh co ca'u san phfirn xua't nh~p khfiu cua rnot qu6c gia.
Ttt tu'Cing chu ye'u cua ly thuye't thu'ong rnt;ti qu6c te' nhtt sau: Mot qu6c gia se

chuyen rnon h6a san xua't d~ xua't khfiu cac san phfirn sll' dl,lng ye'u
gia du' thua tu'ong d6i va nh~p khfiu san phffrn sll' dl,lng ye'u
khan hie'rn tttong d6i.

t6 san xua't rna qu6c

t6 san xua't rna qu6c gia d6


- Ttt trtl!ng cua Paul A. Samuelson:

Nha kinh te' h9c dttong d:;ti ngttoi

My

ciing g6p ph~n hoan thi~n Ly thuye't cua

Heckscher-Ohlin khi xem xet anh httC1ng cua thttong m:;ti qu6c te' d~~ gia c:i cac ye'u

t6

san xua't.
Samuelson cho r~ng: thttong m:;ti qu6c te' se d~n de'n st;( can b~ng tttong d6i va can

b~ng tuy~t d6i gia c:i cac ye'u

gia

t6 san xua't giua cac·qu6c gia giao thttong. St;( khac bi~t v~

ca. cac ye'u t6 san xua't giUa cac qu6c gia lam nay sinh thu'ong m:;ti qu6c te'; ngu'cjc l:;ti

thttong m:;ti qu6c te' lam cho st;( khac bi~t nay giam d~n di. Theo each thuc nay: slf
chuy~n dich cac ye'u

t6 san xua't giUa cac qu6c gia di6n ra theo chi~u hu'ong: v6n d~u tu'

di tir qu6c gia c6 ty sua't lcji nhu~n tha'p sang qu6c gia c6 ty sua't lcji nhu~n cao, lao ctong
di chuy~n tir qu6c gia c6 gia d sue lao dong tha'p sang qu6c gia c6 gia c:i sue lao dong
cao ... se lam cho st;( each bi~t thu hyp d~n nhanh han. Cu6i cling, st;( can b~ng tttong d6i
va tuy~t d6i v~ gia

•

ca. cac ye'u t6 san xua't giua cac qu6c gia giao thu'ong.

Nhu' v~y, qua nghien CUll cac tu' tu'dng chu ye'u v~ lcji the' so sanh trong cac ly
thuye't CUa CaC nha kinh te' hQC the' gioi tlr c6 tdi kim, Vi~c phat tri~n nganh d~t may n6i
chung va nganh may m?c n6i rieng trong giai do:;tn d~u cong nghi~p h6a da't nude la t?n
dt,mg lcji the' so sanh v~ ngu6n cung ca'p ye'u

t6 lao dong phong phil va gia d sue lao

dong tttong d6i re d Vi~t Nam. Vi~c t~n dt,mg lcji the' so sanh con v~n dt,mg trong vi~c

chuyen mon h6a san xua't cac chung lo:;ti san phffm d~t-may giua cac vung liinh th6, giua
cac lo<;ti hlnh doanh nghi~p thuoc cac hlnh thuc sd huu d Vi~t Nam. T~n dt,mg lcji the' nay
se gia tang nang sua't san xua't cac chung lo:;ti m?t hang d~t may Vi~t Nam d~ cung ca'p
dfiy du nhu du thi tru'ong qu6c gia va qu6c te' voi gia

ca. san phffm hcjp ly.

Y nghia ca ttt tttdng d6i vdi nganh d~t may Vi~t Nam : lJu tien dfiu ttt d~ khai thac
lcji the' so sanh hi~n c6, chuyen mon h6a san xua't d~ da d:;tng h6a m?t hang d~t may
nh~m dap ling nhu du cua khach hang, sU' dl,lng hi~u qua sue lao dong, dffy m<;tnh xua't

khff u va tht;(c hi~n st;( dich chuy~n v6n dfi u tu' de'n cac khu vt;(c dia ly con c6 kha nang
khai thac lcji the' so sanh tu'ong d6i.


1.1.4. Ly thuye't gia tri hang h6a ciia Karl Marx (1818-1883).
Trong tac phffm Tu' ban (Le Capital), khi d6 c~p de'n "Hang h6a" va "Qua trlnh san
xua't ra gia

tri

th~ng du'', K.Marx cho r~ng gia

tri hang h6a trao d6i . c6 cd ca'u: C + V +

M. Trong d6: C la chi phi tu' lit$u san xua't (may m6c thie't bi, nguyen phl) lit$u, phl;l tung
thay the', v.v ... ), V Ia chi phi ti6n lu'dng tra cho nguoi lao d<)ng (san xua't tn,tc tie'p va gian
tie'p ), M la gia tri th~ng du.
V6 ban chfft, C la gia tq lao d(}ng qua khu, du'QC chuy€n VaO gia trj san phffm, chi
tai hit$n duoi hlnh thuc khac va khong thay d6i gia

tri; v la gia tri sue lao d<)ng, th€ hit$n

qua ti6n lu'dng td cho ngu'oi lao d<)ng; M la phftn gia
ra, gia

tri

th~ng du do ngu'oi lao d<)ng t<;1o

tri nay nhi6u hay it phl) thu<)c vao gia tri sue lao d<)ng. Vl

v~y: V + M = V + .!lV

(V c<)ng them s6 tang ctia V).
Khi ung v6n san xua't kinh doanh, cac nha diu tu' mu6n tlm kie'm M hay .!l V. Phfin
nay la muc chenh lt$ch giua gia ban (th€ hit$n gia tri san phffm) voi chi phi san xuat (tu'
ban ling tru'oc cua nha dftu tu'). Thl,l'c cha't trong V c6 d gia tri sue lao d<)ng cua nguoi
quan ly' ne'u nha dftu tu' bo cong sue quan ly doanh nghit$p cua mlnh thl gia tri th~ng du'
M hay .!lV c6 m<)t phftn do chinh hQ t<;10 ra.
Can cu vao ly lu~n gia tri hang h6a cua Karl Marx, khi danh gia hit$u qua kinh te'
cua m<)t nganh, m<)t doanh nghit$p, chung ta dn phan tich gia

tri V + M trong cd cau gia

tri hang h6a do doanh nghit$p, nganh kinh te' t<;1o ra du'<;1c trong tung ky. Chinh vl v~ y, d6
tai "M<)t s6 giai phap nh~m md r<)ng thi tru'ong ctia nganh dt$t may Vit$t Nam de'n nam

2010" mu6n nha'n m<;1nh hit$u qua la gia tri V + M trong cd ca'u gia tri san phffm may cua
Vit$t Nam, nha't la gia tri san phffm may xua't khffu.

Y nghia ctia tu' tu'dng d6i voi nganh dt$t may Vit$t Nam:

Nganh dt$t may Vit$t Nam

dn n6 l<;Jc khai thac ngu6n nguyen phl,l lit$u n<)i dja d€ san xua't san phffm theo phu'dng
thuc mua nguyen lit$u ban thanh phffm nh~m tang ty 11$ th~ng du' (M) trong cd ca'u gia tri
hang hoa v6 cho da't nu'oc.


1.2.

PHAN KHUC THl TRUONG VA THl TRUONG Ml)C TIEU

MQt cong ty·quye't dinh ho~t d9ng trong m9t s6 thi tru'ong r9ng Ion, trong d6 g6m
khach hang tit~u dung, cong nghi~p. nguoi ban l~i. chinh phiL Thong thuong thi h9
khong th~ phl;lC Vl;l he't tfft ca cac dfSi tu'Qng trong thi tru'ong ffy. Khach hang rfft
IOn, phan tan va khac bi~t trong cac yeu cffu mua s~m.
Thi tn.tong thu'ong khong c6 tinh d6ng nha't rna c6 st;t' khac bi~t. Do d6 vi~c
phan khuc thi tru'ong la ffiQt vffn d~ khach quan, nh~m hu'ong chie'n lu'QC san phfim
phu h<;1p voi tUng phan khuc, qua d6 dap ling nhu cffu khach hang ffiQt each t6t
nha't. Phan khuc thi tntong cling la cd sd giup cho doanh nghi~p xac dinh dung thi
tru'ong ml;lc tieu. Trong xu hu'ong c~nh tranh kh6c li~t nhu' hi~n nay, ra't it doanh
nghi~p

c6 kha nang c~nh tranh tren toan b9 thi tru'ong.Vi v~y,vi~c xac dinh dung

d~n thi tru'ong IDl;lC tieu c6 m9t

y nghia quan trQng.

Cong ty thay vi c~nh tranh tran Ian, thu'ong xac dinh phan khuc thi tru'ong hffp dftn
nhfft rna h9 CO th~ phl;lC Vl;l IDQt each hi~u qua ."TrQng tam cua chie'n lu'QC hi~n d~i
c6 th~ du'Qc mo ta la tie'p thi S.P.T.(Segmenting, Targeting, Positioning) nghia la
phan khuc, ffil;lC tieu Va dinh vi-(9]
Thong thu'ong nguoi ban hang suy nghi phai trai qua ba giai do~n :
Tie'p thi kh6i lu'<;1ng : Ngu'oi ban tham dlf vao san xua't d~i tra, phan ph6i IOn
va c6 d9ng ffiQt san phfim cho ta't ca cac khach hang.
2. Tie'p thi san phfim da d~ng : La ngu'oi ban du'a ra nhi~u san phfim trinh bay
ki~u mftu khac nhau, cha't lu'<;1ng va kich co cling v~y.

3. Tie'p thi ffil;lC tieu

:d day ngu'oi ban phan bi~t phan khuc thi tru'ong chu ye'u,

d~t ffil;lC tieu vao ffiQt hay nhi~U phan khuc ffy Va san xufft cac lo~i san

phfim cung chu'dng trinh tie'p thi thich ling VOi m8i phan khuc du'QC chQn
lt;t'a. Tie'p thi ffil}C tieu giup ngu'oi ban hang xac dinh cd hQi tie'p thi t6t hdn.
Ngu'oi ban c6 th~ du'a ra chao moi chinh xac cho m8i thi tru'ong ffil;lC tieu.
H9 c6 th~ di~u chinh gia, h~ th6ng phan ph6i va quang cao d~ d~t de'n thi
tru'ong ffil;lC tieu mQt each hi~u qua. Tie'p thi ffil;lC tieu doi hoi ba bu'oc [ Sd
d6 1.1][9]


Phan khuc·

Dinh vi san phffm
I:'

l.Xac dinh cac
khac bi~t va phan
khuc thi tntong.
2.Tri~n khai t6ng
th~ cua phan khuc
tien li~u.

s

Hlnh 1.1: Cac buoc trong

3.Danh gia tinh
ha'p dfin tung thi
tnton g.
4.ChQn phan khuc
mvc tieu.

vi~c

u

5.Xac dinh cac quan

."

m~m

6. ChQn tri~n khai
va lien l~c quan
'"

m~m
Vl da duchQn.

phan khuc, mvc tieu va dinh vi thi truong.

Truoc he't la sv phan khuc thi truong. Cong vi~c chia thi truong thanh cac
nh6m khach hang rieng bi~t c6 th~ g6m cac san phffm rieng le hay t6ng h<;Jp.
-

Buoc hai la d~t mvc tieu cho thi truong. Cong vi~c tri~n khai cac mlic d9
cua phan khuc ha'p dfin va chQn m9t hay nhi€u phan khuc d~ nhay vao.

-

Buoc ba la dinh vi san phffm- Cong vi~c xay dl,l'ng m9t vi the' c~nh tranh
s6ng con CUa doanh nghi~p Va cac cung ling trong m6i thi truong ffil,IC tieu.

1.2.1 Phan khuc thi tru'ong :

Thi truong g6m nhi€u khach hang va hQ khac bi~t trong m9t hay nhi€u phu'ong
di~n. HQ c6 th~ khac bi~t trong

y mu6n, mai ll,l'c, vi tri dia du, thai d9 mua s
va vi~c thl,l'c hi~n mua sd~ phan chia m9t thi truong.

Cac cd sd phan khuc thj tru'ong :
Tuy theo d6i tu<;Jng phan khuc thi truong la tu li~u tieu dung hay tu li~u san

xua't rna phuong phap phan khuc thi truong se khac nhau, trong d€ tai nay, ta chi
di sau nghien cliu d6i tu<;Jng phan khuc thi tntong hang tieu dung.
Trang phan khuc thj tntong hang tieu dung cac nha nghien cuu marketing c6 thS sll'
dl;lng cac bie'n s6 sau day dS phan khuc:
Phan khuc thi tntong theo dia du: phan khuc thi truong theo dia du du<;5c ap
dl,lng khi c6 sv khac bi~t v€ nhu cffu va sd thich theo tung vung dia

ly. Ngu'oi ta


c6 th~ chia

thi tni'ong theo tung vung dia ly nhu' quO'c gia, bang, vung, tinh,

thanh thi,. nong thon, ... St! khac bi~t theo khu vl!c dia ly c6 th€ do khac bi~t v€
khi h~u, di€u ki~n tl! nhien ho~c do van h6a, t~p quan tung ndi khac nhau. Cac
Cong ty c6 th~ phan khuc theo dia ly d€ ap dl;lng m<)t chl~h sach marketing
phan bi~t cho tung khu vl!c ho~c nh~m ll!a chQn m<)t sO' phan khuc thi tntong
ml,lC tieu nao d6.
-

Phan khuc thi tru'ong theo dan sO' :

Phu'dng phap nay du'<;1c thl!c hi~n b~ng

each chia thi tru'ong theo tu6i tac, gioi tinh: ngh€ nghi~p. quy mo gia dl.nh, thu
nh~p, ngh€ nghi~p, hQc v{n, ton giao, chiing t<)c va dan t<)c. Phu'dng phap nay

du'<;1c sir dl;lng r{t ph6 bie"n va c6 hi~u qua trong nhi€u nganh (vi dl;l trong nganh
san xu{t d6 chdi tre em, ho~c trong nganh may m~c san... ).

-

Phan khuc thi tru'ong theo ye"u tO' tam ly: Trong each phan khuc nay ngu'oi mua
du'<;1c chia th~mh cac nh6m khac nhau can cu theo tffng lOp xa h<)i, lO'i sO'ng hay
nhan each. Nhil'ng ngu'oi trong cling m<)t nh6m nhan khftu hQc c6 th~ c6 nhil'ng
d~c diSm tam ly khac nhau:

•

Tffng lOp xa h<)i: ye"u t6 nay c6 anh hudng de"n sd thich cua m<)t nguoi v€
Oto, quffn ao, d6 d~c 'trong nha, ho~t d<)ng nghi ngdi, th6i quen dQC sach
bao, ... Nhi€u Cong ty quye"t dinh thie"t ke" san phftm hay dich

Vl,l

cho nhil'ng

tffng lop xa h<)i nh{t dinh.
•

L6i s6ng: Tren thl!c te" hang h6a tieu dung nhi€u khi th~ hi~n lO'i s6ng nguoi
tieu dung. Nhil'ng Cong ty my phftm, ru'QU bia va d6 g6 dang tim k.ie"m
nhil'ng cd h<)i trong cac phan khuc thi tru'ong theo lO'i sO'ng (vi d\1 cac hang
bia san xu!t nhil'ng lo~i bia danh cho nhil'ng nguoi nghi~n bia... ). Tuy nhien
each phan khuc thi tru'ong theo lO'i s6ng khong phai luc nao cling thich h<;1p.

-

Phan khuc thi truong theo hanh vi: Trong each phan khuc nay nguoi mua du'<;1c
chia ta thanh nhi€u nh6m can cu vao trl.nh d9 hi~u bie"t, thai d<), each sir d1,1ng

va phan ling dO'i voi san phftm. Nhi€u nguoi lam marketing tin chllc dng cac
bie"n theo hanh vi la di~m xu{t phat t6t nh{t d~ t~o dt!ng cac khuc thi truong.
C6 th€ phan chia khach hang cua ml.nh theo ly do di may bay (di cong tac, di
nghi, hay di vl.

chuy~n

gia dl.nh...). Phan khuc thi tru'ong theo ly do mua hang c6

th€ giup Cong ty nang cao muc sir dl,lng san phftm. Trong phan khuc theo hanh
vi nguoi lam marketing con c6 th~ phan theo ich l<;1i (vi d1,1 trong thi truong
thu6c danh rang c6 th~ phan thanh 4 phan khuc theo ich l<;1i: k.inh te", tac d1,1ng


chua bc$nh, tac d1,mg thffm my va mui vi). Ngoai ra cling c6 th~ phan theo tlnh
tre].ng ngu'oi sU' dlfng, muc d() sU' dlfng...
Tren day la m()t sci phu'ong phap ta c6 th~ sU' dlfng d~ phan khuc thi tru'ong
hang tieu dung. Tuy theo lo(].i hlnh san xua't kinh doanh va tuy theo chie'n lu'QC cua
m6i doanh nghic$p chung ta c6 th~ h,ta chQn each thuc phan khuc thi tntong phu
h<;fp.
Nhln chung c6 nhi~u each phan khuc thi tru'ong khac nhau. Tuy nhien khi
quye't dinh h,ta chQn each thuc phan khuc thi tru'ong phai da p ling du'QC cac yeu
du sau:
Do luang du(Jc: Quy mo, sue mua va cac d~c di~m cua khuc thi tntong d6
phai do du'<;fc.
Kha lfJn: nhil'ng khuc

thi tru'ong nay phai kha ldn va

dam bao sinh lOi, xung

dang d~ thl,l'c hic$n m()t chu'ong trlnh marketing rieng.
C6 thl tie'p ctJ-n du(Jc: cac khuc thi tru'ong phai c6 th~ tie'p c~n du'nang tie'n hanh cac ho'].t d()ng marketing mQt each c6 hic$u qua.
C6 thl phan bift du(Jc: cac khuc thi tru'ong nay phai khac nhau v~ quan
ni~m va dap ling khac nhau d6i voi cac ye'u tcf marketing mix va chu'ong

trlnh marketing khac nhau.
C6 thl hor;zt d()ng du(Jc: c6 th~ xay dl,tng nhil'ng chuang trlnh c6 hi~u qua d€
thu hut Va phl;IC Vl;l nhfi'ng khuc t : tn;(ong do.
--------:-.,.-~

1.2.2 Dinh mQ.c tieu tbi trrlong:

'

,

Vit$c phan khuc thi tn.rong se cho tha'y cac co h()i phan khuc thi tn.rong rna c6ng ty
phai d6i dit$n. Ke't qua cua vit$c phan khuc thi tru'ong se cho tha'y c6 nhi€u khuc thi
tntong trong ffiQt linh V\f.C kinh doanh. Va'n d€ la C6ng ty se quye't dinh llf.a ChQn cac
phan khuc nao ha'p d~n nha't d~ lam ffil;IC tieu cho c6ng vit$c kinh doanh cua mlnh. C6 hai
hO<,lt d{)ng CO ban trong vit$c xac dinh thi tntong ffil;lC tieu la: danh gia cac kht1c thi tntong
va llf.a chQn kht1c thi tntong.

1.2.2.1 Danh gia cac phiin khuc thi trlldng:


Khi danh gia cac khuc th! tn.tong khac nhau, Cong ty cfrn phai xem ·xet den cac yeu
Cl;l th~

t6 sau,

Ia: .quy mo thi tn.tong, muc d() hap dan ve co cau cua khuc thi tniong,

nhung ffi\}C tieu va ngu6n tai nguyen ctia Cong ty.

1. Sl/ phat triin va ttim cu phan khuc :
Quy mo va muc tang tntdng cua khuc thi tn.tong c6 ha'p d~n va c6 phu h<;Jp
vC1i st,t mong d<;Ji ctia Cong ty khong? Khuc thi tntong ha'p d~n la khuc tht tntong c6
quy mo phu h<;Jp voi kha nang ho<;1t dong cua Cong ty nhttng cling kh6ng thu hut
qua nhi~U Stf chu

y CUa CaC d6i thu C(;lnh tranh.

2. Muc di) hap ddn vi Cd cau cua khuc thj trztang:
Mot khuc thi trttong c6 th~ c6 quy mo va muc tang tntong mong mu6n,
nhttng l<;1i thieu ti~m nang sinh loi thl khuc thi trttong a'y cling

se

kern phfrn ha'p

dan. Theo Michael Porter c6 5 lt,tc ltt<;Jng quyet dinhmU'c clc) hap dan nc)i tc.1i v~ l<;Ji
nhu~n Ia.u dai cua mc)t thi tru'ong hay khuc thi tru'orrg. M6 hlnh ella 6ng ULI\5C trlnh

bay trong Hlnh 1.2.

Nhil'ng nguoi xam

nh~ p

ti~m gn (M6i de dQa cua

Stf CO dong)
lr
1

Nguoi
(tng

cung

Oic d6i thu c(;lnh tranh

Nguoi mua

(Quy~n -----'IJJo• trong nganh (St! klnh

. life cua ngu'oi
I cung ling)

dich

trong

khuc

thi

trttong)

cua

ngu'oi

mua)

San ph~m thay the (M6i
de dQa cua cac san
~ ph~m thay the')

Hlnh 1.2 : Nam h;c ht

Cac hfc lu'xam nh~p moi, san phffm thay the', cac nha q.nh tranh trong nganh. Cac C6ng ty
can phai danh gia nhung anh hu'dng cua 5 nh6m de'n kha nang sinh lOi lau dai.
Khuc thi tru'ong ha'p dfin, chua dl;l'ng ti~m nang l<;1i nhu~n lOi chi c6 du'c;1c khi cac ap
lvc tac dong ye'u. Ngu'QC l'.li khi cac ap lvc gia tang se de dQa trvc tie'p de'n doanh

s6, thi phan, muc loi cua C6ng ty (tinh cha't tac dong cua cac ap lvc nay se trlnh
bay chi tie't 3.Mf;lc tieu va tai nguyen cua Cong ty:

Ke't qua cua vi~c danh gia cac khuc thi tn.tong c6 th~ giup cho C6ng ty phat
hi~n ra nhi~u khuc thi tn.tong c6 sv ha'p dftn v~ quy m6, toe do tang tntdng va k~

ca CO SV hap dfin V~ Cd ca'u cac ap h,I'C C(_lnh tranh, song d~ quye't dinh ChQn khuc
thi tn.tong nao lam ml,lC tieu cho sl;l' ho(_lt dong cua C6ng ty con doi hoi de nha

quan tri phai xem xet de'n muc do phu hQp CUa khuc thi tn.tong d6 voi nhil'ng m1,1c
tieu cua C6ng ty va nang 11;1'c cua C6ng ty (ky nang va ngu6n tai nguyen cua C6ng
ty). Mot khuc thi truong du'tang tru'dng cua n6 kha ha'p dfin, xu huang cua 5 ap lvc kh6ng IOn l~m va tu'dng
h<;1p voi nhung ml,lC tieu va tai nguyen cua C6ng ty.
1.2.2.2

L{ta ch{JIZ cac phiin khuc thj trllang:

Mot C6ng ty c6 th~ phat hi~n ra nhi€u khtic thi tntong hap d~n, phu hQp voi n6
song vl nhung gioi h<,m v€ ngu6n h,tc ho~c do tinh chat cua qnh tranh n6 kh6ng th~ phl,lc
Yl,l cho ta't d phan khtic thi tn.tong. Trong tntong hQp d6 n6 dn phai du'a ra quye't djnh
v€ vi~c h,ta Ch9n khtic thi tru'ong. C6ng ty c6 th~ xem xet 5 each lt!a Ch9n thi tru'ong ffil,lC
tieu sau day:
~ Tlj,p trung

vao mi)t khuc thj trztang: C6ng ty t~p trung ngu6n h,tc cl'1a mlnh

d~ t(_lo ra mot san phffm dap ung cho mot phan khuc thi tru'ong nha't dinh.

>-

Chuyen mon h6a c6 Ch{Jn l{JC: C6ng ty t~p trung lam ra mQt s6 san phffm d~

phl,lC Yl,l cho mot s6 phan khuc thi tru'ong.


)>

Chuyen mon hoa san phdm: Cong ty se chuyen mon h6a mot lo~i san

phgm .de da p ling cho mot s6 k.huc thi tnl'ong.

)>

Chuyen mon hoa thj trllung: Cong ty t~p trung vao vi~c phl,lC Vl,l nhi~u nhu
C~U cho mot nh6m k.hach hang Cl,l the.

)>

Pht!C VI! toan b{j thj trllung: Cong ty se da d~ng h6a san phgm phl,lC Vl,l cho
ta"t ca cac phan khuc thi tntong. Truong h<;1p nay chi phu h<;1p voi nhung
Cong ty IOn c6 ngu6n h,tc m~nh va ky n~ng da d~ng.

1.2.3. Phan khuc thj trtiong

d~t

may

Dlja vao ly thuye"t phan k.huc thi tru'ong tren day va din cu vao tinh d~c thu
cua nganh d~t may, chung toi c6 the phan khuc thi trttong d~t may nhtt sau:

1.2.3.1 Phan khuc thj trllung theo nhu ctiu sit d7!ng:
ffinh thuc phan k.huc nay du'QC thljc hi~n cd Sd din CU VaO nhu C~U cua
khach hang: h9 si't dt,1ng lo~i san phgm d6 de dap ling nhu c~u gl? Bay la mot
hlnh thuc phan khuc ra"t quan trQng lam cd sd cho vi~c dinh hu'ong san phgm va thi
trttong cua nganh d~t may. Thl,l'c te" cho tha"y san phgm d~t may c6 the si't dl,lng cho
san XUfft Va tieu dung, tuy nhien san phgm d~t may phl,lC Vl,l cho nhu cfru ffi~C la
chu ye'u, ben c~nh d6 vai con dung cho cac nhu c~u san xua"t khac.

1.2.3.2 Phan khltc thj trllung san pha?m dft may theo khu vljc dja lj:
Bay Ia hlnh thuc phan k.huc dtt<;1c thljc

hi~n

din eli theo khu vljc thi trttong

tieu thl,l san phgm d~t may. Hlnh thuc phan k.huc nay ra"t b6 ich cho vi~c tie'n hanh
cac ho~t dong tie"p thi. Trong hlnh thuc phan khuc nay se cho chung ta bie't dtt<;1c
ndi nao, dia ban nao hi~n nay c6 muc tieu thl,l IOn nhfft.
B6i voi nganh d~t may the' gioi, khu vvc thi trttong dtt<;1c chia ra thanh 5 khu
vvc IOn, g6m: B~c My, Nam My, Chau Au, Chau Phi, Chau A!Uc.
Khu vljc c6 muc tieu tht,1l0n nha"t la Chau A!Uc (Trong d6 dftn d~u la Nh~t,
Trung Qu6c, Bai Loan), ke" de"n la B~c My (My dung d~u) va Chau Au (dang ke
nhfft la Phap, Buc, Tay Ban Nha va Anh).

1.2.3.3 Phan khuc thj trllung theo dijc diim cua khach hang:
Be xac l~p mot m6i quan h~ lau dai voi k.hach hang va thljc hi~n mot chie"n lu'QC
phat tri~n thi trttong c6 hi~u qua, nganh d~t may Vi~t Nam c~n thie"t phai thvc
hi~n mot chie"n lu'QC phan khuc theo d~c diem k.hach hang d~ qua do c6the giup


cho vi<$c xac dinh khach hang mvc tieu m9t each dung dii:n. Trong each thuc phan
khuc theo d~c di~m khach hang ta c6 th6 tie"p c~n duoi nhi€u each khac nhau:

11 Phan khuc khach hlmg theo td chuc chuc niing cung ung:
Trong hlnh thuc phan khuc nay ta c6 th6 chia khach hang cua nganh thanh cac d6i
tu
-

Nhilng Cong ty c6 t6 chac cung ang tgp trung.

-

Nhilng Cong ty c6 t6 chac cung ang phan cap.

21 Phan khuc thi trztung theo tinh chat cua nhiln moz quan h~ hi~n

co:

Trong each thuc nay ta chia khach hang cua nganh thanh:

-

Nhilng Cong ty c6 quan h~ chtJ,t che va 6n djnh w5'i nganh.

-

Nhilng Cong ty c6 quan

-

Nhilng Cong ty trung gian (mua r6i tdi xudt)

-

Nhilng Cong ty la nguai sil dT:tng tnjc tiep (cdc nha san xua't san phdm d~t

h~

khong thuang xuyen.

may)
Tren day la m()t s6 phudng phap phan khuc thi tntong cd ban phu hnganh d<$t may Vi<$t nam. Theo chung toi d6 danh gia chinh xac hi<$n tr~ng thi
truong d<$t may Vi<$t Nam va tlm cac giai phap hthi truong d<$t may Vi<$t Nam c~n thie"t danh gia hi<$n tr~ng thi truong d<$t may Vi<$t
Nam theo cac each thuc phan khuc thi truong nhu tren.
1.3. ANH HUdNG CUA MOl TRUONH KINH DOANH DEN THl TRUONG
NGANH DET MAY VIETNAM.
D€ c6 th€ v~ch ra cac giai phap nham mo' r()ng thi tntong nganh d~t may Vi~t
Nam, nha quan tri thlfc hi~n vi~c phan t!ch moi tntong thong qua cac n()i dung chu ye'u
sau day:

1.3.1. Phan tich moi tru'ong kinh doanh:
1.3.1.1. Moi truilng vi mo:

Moi tntong vT mo la h~ th6ng ye'u

t6 anh hu'dng de'n

nghi~p, cac t6 chuc trong n~n kinh te'. Cac ye'u

ho~t d()ng cua cac doanh

t6 nay c6 th€ t<;1o ra co h(>i

cho nganh va cac doanh nghi~p theo cac muc d(> khac nhau.

ho~c nguy co


Cac ye'u tO' chu ye'u thUQC moi tn.tong vi mo:

1.3.1.1.1. Moi trlliJng chfnh trj:
I:'

Ye'u tO' nay th€ hi<$n qua th€ che' chfnh tti cua m6i qu6c gia, muc dQ 6n d!nh hay
bie'n d()ng cua th€ che' chfnh tq; d()ng co thuc dffy hoc;tt d()ng chfnh tti cua cac dang phai
dm quy~n m6i qu6c gia v. v...
Ye'u tO' chfnh tq tac d()ng de'n h<$ th6ng lu~t phap va hoc;tt d()ng cua Chfnh phu; th€
hi<$n d{)ng CO chfnh

tfi

qua cac cong C\1 quan ly nha nttoc nhilm bao VI$ l<;Ji fch

ca nhan,

t~p th€, xa h()i thea muc dQ khac nhau. Ye'u tO' nay con anh httdng de'n vi<$c bang giao

qu6c te', anh httdng de'n vi<$c md r()ng hay b6 hyp thi trttong mua ban cua cac doanh
nghi<$p m6i qu6c gia.
Khi quye't dinh d~u ttt san xua't kinh doanh, nha quan tri cac doanh nghi<$p dn hi€u
ro tlnh hlnh chfnh tti C1 khu vtfc d~u ttt, khu vtfc phat tri€n thi trttong mua ban. C6 nhtt
v~y, nha quan

tri se chu d()ng trong vi<$c quye't d!nh

d~u ttt

d dau, d~u tu' cai gl, d~u ttt

nhtt the' nao, dftu tu' trong bao lau V.V ... ; d6ng thoi hc;tn che' du'QC rui

fO

do ye'u tO' chfnh tri.

M~t khac, nha quan tti c6 can cu quye't dinh mua cong ngh<$ moi, ban hang h6a cua

doanh nghi<$p mlnh tren thi trttong qu6c gia nao la thu~n l<;Ji nha't.

1.3.1.1.2. Moi trrtiJng phap lzul.t- chfnh phii

* Phrip lu~t la

san phffm cua co quan l~p phap m6i qu6c gia, la cong C\l d~ qmln ly

da't nttoc. Tuy thea tung giai doc;tn phat tri~n, theo nh~n thuc cua cac thanh vien thUQC
dang phai dm quy~n v~ tftm quan trQng cua lu~t phap; cac bQ lu~t dtt<;Jc hlnh thanh d~
baa VI$ quy~n l<;Ji con ngttoi, quy~n l<;Ji CUa dang phai, quy~n l<;Ji CUa dan tQC Va qu6c gia.
M6i qu6c gia c6 h<$ thO'ng lu~t phap qu6c gia g6m nhi~u bQ lu~t va van ban httong
d~n duoi lu~t. Nhi~u qu6c gia hi<$n nay con ap dl;lng lu~t qu6c te' tren lanh th6 qu6c gia;
ch~ng hc;tn Cong ttoc v~ Quy~n Con ngttoi, Lu~t Hang hai, Hang khong qu6c te' v.v .... cua

T6 chuc Lien Hi<$p qu6c dtt<;Jc Vi<$t Nam cong nh~n va ap dl;lng; ho~c cac van ban mang
tinh cha't lu~t cua cac qu6c gia khac nhttng c6 l<;Ji fch khi ap dl;lng thl nha nttoc cua nhi~u
qu6c gia tren the gioi cong nh~n va ap dl;lng; Vi d\1: Tieu chuffn IS0-9000, IS0-14000 la