(Luận văn thạc sĩ) một số giải pháp cơ bản nhằm hoàn thiện và phát triển ngành công nghiệp xe máy việt nam đến năm 2010 luận văn thạc sĩ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (5.03 MB, 81 trang )
BO GIAO Dl)C DAO T~O
TRUONG J)~I H()C KINH TE TP.HCM
---~W~---
"
'
...,
LEVAN THANH
"
,...,
?
,
?
MQT SO GIAI PHAP CO BAN
'
"
'
,
~
NHAM HOAN THIEN
VA
PHAT
TRIEN
•
'
"
"
NGANH CONG NGHIEP
•
,
"
,...,
XE MAY VIETNAM
DEN NAM 2010
•
. !·
~
~
A
·,
.
?
'
CHUYEN NGANH QUAN TRJ KINH DOANH
MA SO: 5.02.05
A
LU~N
~
,
~
AN T~C SI KHOA HOC KINH TE
.
HtiO'ng dAn khoa hQc: TS. Nguy~n Thanh H()i
BOG~ODUCVADAOT~O
TRUONG DH KINH TE TP .HCM
THUVI:¢N
q 092} ~-"
"'
~
,
THANH PHO HO CHI MINH
NAM2003
,•'
MUCLUC
.
.
G.iAlTHICH CAC CHU VIET TAT v A CAC THU! T NGU
DANH MVC CAC BANG
....
.
~
:
?
~
PHANMODAU
~
A'
'
"
"
,
TONG QUAN VE NGANH CONG NGHI~P XE MAY
VItTNAM
.
'oA?
l.l~TONG
~'
A
A
I
A
QUAN VE NGANH CONG NGHI~P XE MAY VI~T NAM ................•.. trang 1
. :. 1.'t ..1.D ~;tc d'tern
,.?
•
' .................................................................................. 1
ve~ san
ph,.?am xe may
w
: .1.1.2.Ljch su hlnh thanh va phat tri~n cua thi tn.tong xe may va nganh cong nghi~p xe
' V'"
.
may
t((t N am............................................................................................................ 1
· Ll.3.Xe may- Phu'dng ti~n di chuy~n cd gioi thong dt,mg nha't hi~n nay ......................... 3
..i.iVAI
,.., TRO
, CUA ,NGANH CONG NGHitP XE MAy vA KINH NGHitM CUA MQT
· · .SO NUOC KHA C •.....•....•.........•..•........••.•.•.••••••••••••.••..•.•......•....•..•..•.•..••..•.•.•.•••....•... trang 4
. 1.2.1.Vai tro cua nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam trong n8n kinh te' qu6c dan ......... 4
. . 1.2.2.Ki nh ngh'l((ffi
" cua mot so nu'oc kh'ac .......................................................................... .. 5
1.2.2.1.Nganh cong nghi~p xe may Nh~t Ban ................................................................. 5
1.2.2.2.Nganh cong nghi~p xe may Thai Lan .................................................................. 5
1.2.2.3.Nganh cong nghi~p xe may Trung Qu6c ............................................................. 6
·. · · . 1.2.2.4.Nganh cong nghi~p xe may Han Qu6c, Dai Loan ............................................... 7
1.2.2.5.Nganh cong nghi~p xe may lndonexia, Malaixia ................................................ 7
1.2.3.Bai hoc kinh nghi~m cho nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam ................................ 7
?
"
,./'
'
..
CHu'ONG II: THVC TR~NG NGANH CONG NGHitP XE MAY VItT
..
NAM HitN NAY
2.1.PHAN TICH TINH HINH PHAT TRIEN CUA NGANH CONG NGHitP XE MAY
· VItT NAM TRONG NHUNG NAM QUA .•.••..•..•...•..•.•.....•..••....•..•....•...•.........•....•.. trang 8
2, l.l.D~c di~m va tlnh hlnh pha t tri~n cua nganh cong nghi~p xe rna y Vi~t N am ............. 8
· 2.1.1.1.D~c di~m cua nganh cong nghi~p xe rna y Vi~t N am .......................................... 8
...· 2.1.1.2.Tlnh hlnh phat tri~n cua nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam trong nhung nam
, .
qua ........................................................................................................................ 9
2.1.1.2.1.Tlnh hlnh nh~p khffu, san xua't va tieu tht;t .................................................. 9
2.1.1.2.2.Tlnh hlnh cung ung pht;t tung va vi~c n()i dia h6a ...................................... 10
•.. ~.1.2.Nh~n di~n nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam- Ti8m nang va kha nang phat
·: tri~n ............................................................................................................................ 10
i:2.PHAN TICH NHUNG YEU TO TAC DQNG TOI NGANH CONG NGHI}tP XE
"l.\1A Y VI}t T NAM •.......................................................•..•...................•.......................• trang ll
.
,.
,
,.
lJAl
,.
'
· ·-2.2.l.PHAN TICH MOl TR vNG BEN NGOAI. ............................................................. 11
2.2.l.l.PHAN TfcH MOl TRUONG vi M6 ................................................................ 11
2.2.1.1.1.Phan tich anh hu'ong cua moi tru'ong qu6c te' ............................................. 11
2.2.1.1.2.Phan tich anh hu'ong cua ye'u to' chinh tq va phap lu~t.. ............................. 12
2.2.1.1.3.Phan tich anh hu'dng cua ye'u to' kinh te' ..................................................... 13
2.2.1.1.4.Phan tfch anh hu'dng cua ye'u to' van h6a xa hQi.. ....................................... 15
2.2.1.1.5 .Phan tich anh hu'dng cua ye'u to' khoa hQc cong ngh~ ................................ 15
2.2.1.1.6.Phan tfch anh hu'dng cua ye'u to' cd sCi h1;1 t§ng giao thong va giao thong
do thi ........................................................................................................... 16
K
tK
"• tfuung
d~
" t'IC h an h h•~A
2 .2 . 1. 1.7 .Phan
uvng cua yeu
0 tlJ'
. nh'"
I en, mOI
............................... . 17
" TICH
, MOl
" TRV'dNG VI MO" ............................................................... 18
2.2.1.2.PHAN
2.2.1.2.1.Phan tich c1;1nh tranh ................................................................................... 18
2.2.1.2.l.l.C1;1nh tranh n9i bQ nganh .................................................................... 18
2.2.1.2.1.2.C1;1nh tranh voi xe may ngo1;1i nh~p ..................................................... 19
2.2.1.2.2.Phan tich khach hang .................................................................................. 20
2.2.1.2.3.Phan tich nha cung d(p ............................................................................... 21
2.2.1.2.3.l.Ngu6n cung dtp phl,l tung va linh ki~n ............................................... 21
2.2.1.2.3.2.Ngu6n tai chinh ................................................................................... 22
2.2.1.2.3.3.Cac nganh cong nghi~p h6 tr
2.2.1.2.4.1.Xe buyt .................................................................. ,............................. 25
2.2.1.2.4.2.Xe o to ................................................................................................. 26
2.2.1.2.4.3.Xe d1;1p ................................................................................................ 27
2.2.1.2.5.Cac do'i thu ti8m ffn moi ............................................................................. 28
2.2.1.3.MA TRAN CAC YEU TO BEN NGOAI.. ......................................................... 28
2.2.2.PHAN TICH MOl TR
NG NQI BQ ..................................................................... 29
2.2.2.1.San xua't. ............................................................................................................. 29
2.2.2.2.Trlnh dQ ky thu~t cong ngh~ .............................................................................. 31
2.2.2.3.Tie'p thi .............................................................................................................. 31
2.2.2.4.Tai chinh ............................................................................................................. 33
2.2.2.5.Ngu6n nhan ll;I'c .................................................................................................. 33
2.2.2.6.Quan tri ............................................................................................................... 34
2.2.2.7.Nghien cuu va phat tri€n .................................................................................... 35
2.2.2.8.Ma tr~n cac ye'u to' ben trong ............................................................................. 36
2.2.3.MA TRAN SWOT ..................................................................................................... 37
?
"
/
?
vo
A
so
A
A
co
.·.CHu'ONG III: MQT
GIAI PHAP
BAN NHAM HOAN THI~N vA
.
,
N
'
PHAT TRIEN NGANH
NGHIEP XE MAY VIET
,.., CONG
...
NAM DEN NAM 2010.
A
A
,
"'
·3.l.XAC
DfNH Ml)C
TIEU
PHAT TRlEN CUA NGANH CONG NGHitP XE MAY
,..
,..,
....
. ·VI~ T NAM BEN NAM 2010 ..................................................................................... trang 38
·.. 3.1.1.Nhung quan diem cd ban trong dinh huang phat tri€n nganh cong nghi~p xe
may Vi~t Nam de'n nam 2010 .................................................................................. 38
3.1.2.Nghien cuu va d\1' bao nhu cfiu thi tru'ong xe may n9i dia de'n nam 2010 ................ 38
3.1.2.1.CdsCicuadlfbao ............................................................................................... 38
3.1.2.2.0\1' bao nhu c§u xe may cua thi tru'ong n9i dia ................................................. 38
3.1.3.Ml,lc tieu phat tri€n nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam de'n nam 2010 ............... 39
3.1.3.1.Giu vung thi tru'ong n9i dia ................................................................................ 39
3.1.3.2.Ml,lc tieu gia tang ti 1~ nQi dia h6a san phffm ..................................................... 39
3.1.3.3.Mvc tieu san xua't ra xe may mang thu'dng hi~u Vi~t Nam ............................... 39
3.1.3.4.Mvc tieu qui hoc:tch lc:ti nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam theo huang thu
h~p s6lu'qng cac doanh nghi~p, tang cu'ong lien doanh lien ke't va gia tang
qui mo dffu tu' m6i doanh nghi~p, dffu tu' theo chi€u sau ..................................... 39
3 .1.3 .5 .Mvc tieu xua't khil u ............................................................................................ 40
3.1.3.6.Mvc tieu phat tri€n mc:tnh nganh cong nghi~p phl} tung .................................. 40
~
3.2.DfNH Hu'ONG CHIEN Lu'(1C NHAM HOAN THI~N VA PHA T TRIEN NGANH
CONG NGHitP XE MAY VItT NAM DEN NAM 2010 ..................................... trang 41
-'
"'
'
A
'
,
,(!
'
3.2.1.Chie'n lu'qc n<)i dia h6a san phllm .............................................................................. 41
3.2.2.Chie'n lu'qc tang tru'dng t~p trung theo hu'ong phat tri€n san phllm mOi .................... 41
3.2.3.Chie'n lu'qc tang tru'dng t~p trung theo hu'ong xam nh~p thi tru'ong ........................... 41
3.2.4.Chie'n lu'qc hoi nh~p v€ phia sau ............................................................................... 41
3.2.5.Chie'n lu'qc dinh huang xua't khllu ............................................................................. 41
3.2.6.Chie'n lu'qc qui hoc:tch lc:ti cac nha san xua't xe may ................................................... 42
so
co
3.3.MQT
GIAI PHAP
BAN NHAM HOAN THitN vA PHAT TRIEN NGANH
CONG NGHitP XE MAY VIt T NAM DEN NAM 2010 ..................................... trang 42
3.3.l.Nh6m giai phap hoan thi~n moi tru'ong cc:tnh tranh va qui hoc:tch lc:ti s6lu'qng doanh
~
~
ng h 1~p san xua""t lJap rap
xe may
.............................................................................. . 42
3.3.1.l.Giai phap v€ ki€m soat tieu chuiln cha't luqng va an toan giao thong ............... 42
3.3.1.2.Giai phap tc:to ra moi tru'ong qnh tranh lanh mc:tnh ........................................... 43
3.3.1.3.Giai phap lien doanh, lien ke't ho~c sat nh~p d€ hlnh thanh cac t~p doan xe
may ..................................................................................................................... 43
•? ph ap
~
b?ao hAQ so? h~
A ng h"1~p,
A c h""
uu cong
ong h'ang gta? ................................... . 44
3 .3 .1.4 .Gtal
~
?
h
~
h\.
h
~
d,;?
~
'
h
A
d"
~ ............................................ . 45
3.3.2 .Nhom gtat p ap n am t uc ay qua tnn nQI Ja h oa
?
o A
0
0
0
0
0
3.3.2.l.Giai phap dinh huang cho vi~c n<)i dia h6a ........................................................ 46
~
;, hue,/' va' h c:tn muc
.~
. ?. ph ap
u'U d-.
at vet
nhAc:tP kh,;,au ............................................. . 46
3 .3 .2 .2 .Gtat
3.3.2.3.Giai phap xay dl;ing h~ th6ng cac nha cung ca'p phv tung trong nu'oc ............... 46
3.3.3.Nh6m giai phap thlfc hi~n cac chie'n lu'QC tang tru'dng t~p trung ............................... 47
•? ph ap
~
A cuu
~
~
,;?
? ph,;?am ............................................. . 47
ve;, ng h"ten
va' ph at
tnen
san
3 .3 .3. 1.Gtat
3.3.3.2.Giai phap cai tie'n h~ th6ng phan ph6i va dich Vl} sau ban hang ....................... 48
3.3.3.3.Giai phap tang tru'Cing hu'ong v€ nhii'ng khu do thi moi va thi tru'ong nong
thon .................................................................................................................... 49
3.3.4.Nh6m giai phap h6 tr
~ p h a~t tnen
,;?
~ ngan
'
h cong
A ng h"1~p
A h;:(o tr d.......................................... .. 49
cac
3.3 .4 .2 .Gtat
. ?. h app
~
h attrtenc
~
. ,;? d svJt h c:t t;,ang .................................................................... . 50
3.3.4.2. G1a1p
3.3.4.3.Giai phap khlln tru'dng dao tc:to, sat hc:tch va ca'p b~ng lai cho ngu'oi sii' dvng
xe may ................................................................................................................ 50
~
. ?. ph ap
~
h u'ong
'
,/' kh,;,au ...................................................................... .. 50
ve;, xuat
3 .3.5 .Nhom gtat
•?• ph~ap cung capt
,/' hAong tm
. c ho xua""tkh,;,au .................................................... .. 51
. . . . tat
3351G
.?. ph~ap h:::o trq va' khuyen
,/' kh~tc h xuat
,/' kh,;,au .................................................... . 51
3 .3 .5. 1.Gtat
0
0
0
,.,,
"'
0
KE T LU~N.................................................................................................................................. 52
TAl Ll¢U THAM KHAO
PHl) Ll)C
GIAI THICH CAC CHU VIET TAT vA CAC THUAT NGU
• EFE: Ma tr~n cac ye'u to' ben ngoai.
• . /FE: Ma tr~n cac ye'u to' ben trong.
• SWOT: Ma tr~n Bi~m mt;tnh - Bi~m ye'u - Cd h()i - Rui ro.
• FDI: Vo'n d~u tu' tn,tc tie'p nuoc ngoai.
• CBU (Completely Build-up): San ph~m nguyen chie'c.
• SKD (Semi completely Knock-down): may moe thie't bi du'
• CKD (Completely Knock-down): may moe thie't bi du'
• IKD (Incompletely Knock-down): may moe thie't bi du'
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
R&D: hot;tt d()ng nghien cuu va phat tri~n san ph~m.
DN VN: doanh nghi~p Vi~t Nam hay doanh nghi~p trong nuoc.
DN c6 VDTNN: doanh nghi~p co vo'n d~u tu nuoc ngoai.
Nglmh cong nghi~p xe may Vi~t Nam: bao g6m ta't ca cac doanh nghi~p 100% vo'n
Vi~t Nam va doanh nghi~p co vo'n d~u tu nuoc ngoai du'
lu~t Vi~t Nam.
Doanh nghi~p san xuttt hip rap xe may Vi~t Nam, cong ty ldp rap xe may Vi~t Nam,
doanh nghi~p Vi~t Nam, doanh nghi~p trong nUde: la cac doanh nghi~p san xua't
Hlp rap xe may co 100% vo'n d~u tu la cua Vi~t Nam.
Doanh nghi~p san XU{tt ldp rap xe may c6 von d&u tU nUde ngoai (VDTNN): la
doanh nghi~p san xua't Hlp rap xe may co ph~n vo'n cua nuoc ngoai du
Xe may Nhqt, Trung Qutfc, Han Quae: la xe may ho~c du'
Nqi dja h6a: la qua trinh san xua't trong nuoc d~ thay the' nh~p kh~u.
Phf:l tung: la ten gQi chung cho chi tie't, cvm chi tie't, b() ph~n cua xe may.
B9 phqn: la t~p h
Cf:lm chi tift: la t~p h
Phl:l tung thay thf: la ten gQi chung cho cac chi tie't, cvm chi tie't, b() ph~n cua xe
may du
DANH MVC CAC BANG
Bang 1:
Bang 2:
Bang 3:
Bang 4,:
Bang 5:
Bang 6:
Bang 7:
Bang 8:
Bang 9:
Bang 10:
Bang 11:
Bang 12:
Bang 13:
Bang 14:
Bang 15:
Bang 16:
Bang 17:
Baq.g 18:
Bang 19:
Bang 20:
Bang 21:
Bang 22:
Bang 23:
Bang 24:
Bang 25:
Bang 26:
Bang 27:
Bang 28:
Xua't khffu xe may Trung Qu6c qua cac nam.
SO'lu'qng xe may va bo linh ki~n du'QC nh~p khffu qua cac nam.
Tlnh hlnh san xua't & Ii{p rap qua cac nam.
Tlnh hlnh tieu thl,l qua cac nam.
SO'lu'qng cac doanh nghi~p san xua't & Ii{p rap xe may qua cac nam.
TO'c do tang tru'dng GDP qua cac nam.
Xu hu'ong thu nh~p qu6c dan.
TO'c do tang gia tieu dung.
TO'c do tang giam gia USD so voi thang 12 nam tru'oc.
Dan sO' Vi~t Nam qua cac nam.
Tlnh hlnh tieu thl,l cua cac doanh nghi~p trong nhii'ng nam g§n day.
Lu'qng xe may nh~p khffu du'oi dt;tng CBU va CKD qua cac nam.
Gia tq san xua't cong nghi~p nganh cd khf qua cac nam (gia thl,l'c te').
Gia tri san lu'qng cua thep can qua cac nam.
Gia tq san lu'qng blnh quan cua nganh nhl,l'a va cao su qua cac nam.
Cd ca'u cac san phffm nhl,l'a du'qc san xua't trong nam 2000.
San lu'qng d§u tho khai thac qua cac nam.
SO'luqng xe ban cua 111ien doanh qua cac nam.
Ma tr~n cac ye'u tO' ben ngoai EFE.
San lu'qng san xua't cua cac doanh nghi~p qua cac nam- Cong sua't thie't ke'.
Til~ noi dia h6a cua cac doanh nghi~p qua cac nam.
VO'n d§u tu' va lqi nhu~n cua mot sO' doanh nghi~p c6 VDTNN.
Ma tr~n cac ye'u tO' ben trong IFE.
Phan tfch rna tr~n SWOT.
Dl! bao nhu c§u xe may cua thi tru'ong noi dia.
M1,1c tieu ve thi ph§n noi dia de'n nam 2010.
SO'lu'qng cac doanh nghi~p trong nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam de'n
2010.
M1,1c tieu xua't khffu.
~
?
~
PHANMODAU
l.Stf can thie't cua d~ tai:
Hi~n nay, xe may la phu'dng ti~n di l~i chd ye"u cda ngu'oi dan Vi~t Nam. Hdn
90% phu'dng ti~n cd gioi dang htu thong t~i Vi~t Nam la xe may. Trong di~u ki~n khi
rna thu nh~p binh quan dffu ngu'oi cda ngu'oi dan Vi~t Nam con ra't tha'p, Cd sd h~ tffng
n6i chung va h~ tho'ng giao thong do thi va nong thon n6i rieng con ye"u kern, cac
phu'dng ti~n giao thong cong c()ng t~i cac thanh pho' Ion chua phat tri€n, thi xe may
da, dang va se con la phu'dng ti~n di l~i chd ye"u d Vi~t Nam. V oi nhung the" m~nh
khach quan cda n6 nhu' gia cava chi phi sd' dt;mg tha'p, ca'u t~o ddn gian, tinh cd d()ng
va hi~u sua't ho~t d()ng cao da lam cho xe may trd thanh m()t phu'dng ti~n htu thong
chie"m ti tn;mg ap dao trong cd ca'u phu'dng ti~n htu thong t~i Vi~t Nam hi~n nay.
Nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam vua moi du'
san xua't ra phu'dng ti~n di l~i nen khong nhung la m()t nganh cong nghi~p quan tn;mg,
thu hut m()t lu'
nghi~p cd khi che" t~o, cong nghi~p cao su, h6a dffu, nganh nhlfa .... Ben c~nh d6 phat
tri€n nganh cong nghi~p xe may dong g6p ra't Ion vao vi~c chuy€n giao cong ngh~,
giai quye"t cong an vi~c lam cho hang v~n lao d()ng, dong g6p ra't Ion cho ngan sach
nha nu'oc. Vi v~y. rna nganh cong nghi~p nay trong thoi gian qua da thu hut slf quan
tam chu y cda chinh phd ra't nhi~u. Do nhung ba't c~p trong chinh sach quan ly nha
m:ioc rna nganh cong nghi~p xe may da phat tri€n nhanh ba't thu'ong trong giai do~n
2000-2002 Va Vi~c tang tru'CJng qua nhanh cda xe may vao htu thong da Vu'
nghiem trQng. Vi the" vao dffu nam 2003, chinh phd da du'a ra cac bi~n phap cha'n
chinh, s~p xe"p l~i nganh cong nghi~p xe may theo hu'ong tang cu'ong quan ly cha't
h:tQng va dung cac bi~n phap hanh chinh, kinh te" d€ h~n che" so'lu
tru'ong do nhu cffu tieu thv n()i dia svt giam trong nam 2003 va nhung nam toi.
Nganh cong nghi~p xe may bao g6m nhung doanh nghi~p du'
di€n ra CUQC c~nh tranh ra't Ion trong n()i b() nganh cfing nhu' giua san phim trong nu'oc
voi san ph~m ngo~i nh~ p.
Hdn nua, vao nam 2006, theo thoa thu~n voi cac nu'oc trong kho'i AFTA, Vi~t
Nam se md cd'a m()t so' thi tru'ong trong d6 c6 thi tru'ong xe may, khi d6 nganh cong
tlghit$p xe may se c~nh tranh nhu' the' nao voi san ph~m c6 kha nang c~nh tranh cao
du<;Jc nh~p 6 ~t tu thi tru'C1ng ben ngoai.
Vit$c tlm ra nhung giai phap nhhm hoan thil$n va phat tri~n nganh cong nghil$p
~e may Vit$t Nam trong nhung nam toi la m()t dieu he"t sue cffn thie"t va c6 tinh thlfc
ti€n cao.
Vl v~y, tac gia xin chqn de tai "M9t sti gidi phap cd bdn nhlim hocm thifn va
ohat triin nganh cong nghifp xe may Vift Nam dln nam 2010"
2.M1}C mch nghien cuu cua lu~n an:
Voi lu~n van nay, ngu'C1i vie"t mu6n lam r6 m()t s6 va'n de sau day:
•
•
•
Gioi thit$u t6ng quat ve nganh cong nghit$p xe may Vit$t Nam.
Phan tich tlnh hlnh phat tri~n ciia nganh cong nghit$p xe may ciia Vit$t Nam trong
thC1i gian qua; danh gia cac cd h()i, m6i de dqa tu moi tru'C1ng vi mo va vi mo ciing
nhu' nhung di~m m~nh, di~m ye"u ciia riganh cong nghil$p xe may Vil$t Nam d~
lam cd sd de xua't cac giai phap d~ phat tri~n nganh cong nghil$p xe may Vit$t
Nam.
De xua't m()t s6 giai phap cd ban nhhm d~ hoan thit$n va phat tri~n nganh cong
nghil$p xe may Vil$t Nam.
Ngu'C1i vie"t thlfc hil$n de tai tren cd sd ly lu~n ciia hqc thuye"t kinh te" hil$n d~i,
;;ac quan di~m du'C1ng 16i phat tri~n kinh te" ciia Bang va nha nu'oc, cac cong trlnh
t1ghien cuu khoa hqc dtt<;Jc v~n d1,1ng vao dieu kit$n thlfc te" t~i Vit$t Nam.
:I.Do'i tlic;ing nghien cuu
Bao g6m ta't ca cac doanh nghit$p du'<;Jc phep ho~t d()ng trong linh vlfc san xua't,
l~p rap xe may va san xua't ph1,1 tung xe may t~i Vit$t Nam theo lu~t Vit$t Nam, tuc
gdm cac doanh nghit$p 100% v6n Vil$t Nam va cac doanh nghil$p c6 v6n dffu tu' nu'oc
tlgoai trong linh VlfC nay.
S.Ph~m
vi nghien cuu
Lu~n van t~p trung nghien cuu slf tac d()ng ciia moi tru'C1ng de"n slf phat tri~n
;;ua nganh cong nghil$p xe may Vil$t Nam, nhung ho~t d()ng san xua't kinh doanh ciia
;;ac doanh nghit$p thu()c nganh cong nghil$p xe may Vil$t Nam trong nhung nam qua
va m()t s6 ghli phap cd ban d€ ho~m thi~n va phat tri€n nganh c6ng nghi~p xe may
Vi~t Nam de'n nam 2010.
6.Phtidng phap nghien cuu
Lu~n
van sd' dvng cac phudng phap nghien cliu trong quan trj nhu: phudng
phap tu duy h~ thfing, phudng phap nghien cuu ljch sd', phudng phap nghien cuu m6
ta, phudng phap nghien cuu tudng quan, ke't h
nhung m6i de dQa d6ng thoi tlm tha'y nhung m~t m:;tnh, m~t ye'u cua nganh nh~m t~o
cd sd cho vi~c djnh huong chie'n lu
7.Ke't ca'u cua lu{ln van
Lu~n van g6m 3 chudng nhu sau:
Chu'ong 1: TONG QUAN vE NGANH coNG NGH~P XE MAY VItT NAM.
Chu'ong 2: THVC TR~NG NGANH CONG NGHitP XE MAY VItT NAM HI:@:N NAY.
Chu'ong 3: M(n SO GIAI PHAP Cd BAN NHAM HOAN TH~N VA PHAT TRlEN NGANH CONG NGHI:@:P XE
MAy VI:@:T NAM DEN NAM 2010.
~
AI
'
"
"
CHUONG 1: TONG QUAN
VE,...NGANH CONG NGHI~P XE
,
MAYVI~TNAM
,..?
~
'
"
"
,
"
l.l.TONG QUAN VE NGANH CONG NGHI~P XE MAY VI~T NAM
l.l.l.Dijc di~m v~ san ph'm xe may
Xe may Ut phudng ti~n di l~i hai banh c6 glln d<)ng cd du<;lc lllp rap tu
khoang 800 chi tie't khac nhau, vl the' doi hoi cac chi tie't phai c6 tinh d6ng b<),
chinh xac va chu~n h6a ra't cao v~ qui each. Cha't lu<;Jng cua xe may se du<;lc quye't
djnh bCii cha't lu<;lng va tinh d6ng bQ cua cac chi tie't ca'u thanh. Nganh cong nghi~p
xe may c6 lien quan de'n nhi~u nganh cong nghi~p khac nhu cd khi, luy~n kim,
h6a cha't, va cac cong ngh~ nhu due, xi, m~. han ... , vl the' d€ san xua't hoan chinh
cac chi tie't & bQ ph~n cua xe may doi hoi nganh cong nghi~p san xua't phl;l tung va
cac nganh cong nghi~p lien quan phai tudng do'i phat tri€n.
Xe may la phudng ti~n giao thong vl the' yeu cffu cd ban la phai it hong hoc
ba't thuong va an toan cao khi di chuy€n. Nhung b9 ph~n quan tn,mg nha't anh
huCing de'n cha't lu<;lng va dQ an toan cua xe may thuong du<;lc san xua't (j nhung
nuoc c6 cong ngh~ ngu6n nhiim dam bao cha't lu<;Jng san ph~m va bao m~t bi quye't
cong ngh~, hdn nua trlnh dQ cong ngh~ va san xua't (j nhung nuoc tie'p nh~n cong
ngh~ cilng chua th€ t~o ra nhung san ph~m thay the' c6 cha't lu<;lng cao tudng tl;i.
Xe may la san ph~m mangham lu<;~ng cong ngh~ cao, doi hoi sl:f dffu tu ra't
lon trong ho~t d<)ng nghien cuu va phat tri€n san ph~m. Do san ph~m mangham
lu<;lng cong ngh~ cao va chi phi dffu tu cho ho~t d<)ng nghien cuu va phat tri€n san
ph~m Ion nen thi truong xe may tren the' giOi d~u thUQC v~ cac cong ty da quo'c gia
c6 ti~m ll;ic va kinh nghi~m v~ san xua't xe may.
Sl;t thay d6i thi hie'u nhanh chong va doi hoi ngay cang cao cua khach hang
da lam cho vong doi san ph~m xe may c6 xu huong rut nglln l~i. cac cong ty san
xua't xe may lien we tung ra nhung san ph~m moi d€ dap ung nhu cffu da d~ng va
phong phu cua khach hang.
So voi cac lo~i phudng ti~n di chuy€n cd gioi khac, xe may la lo~i phudng
ti~n c6 kich thuoc nho gQn, ca'u t~o ddn gian, de sii' dl;lng nha't, chi phi sii' dl;lng
tudng do'i tha'p, tinh cd d<)ng, linh ho~t cao c6 th€ di chuy€n nhung ndi c6 h~ tffng
giao thong kern.
1.1.2.Lfch stl hinh thimh va phat tri~n cua thf tru(ing xe may va nganh c6ng
nghi~p xe may Vi~t Nam
Th~p ky 60, tren thi truong mi~n Nam xua't hi~n lac dac lo~i xe Cub doi 67,
68 cua hang Honda Nh~t Ban. Th~p ky 70, v§:n la sl:f chie'm linh cua cac lo~i xe
Cub cua Honda. Trong thoi ky nay xua't hi~n them m<)t so' xe cua cac hang khac
nhung khong du<;lc ua chu<)ng bilng cac lo~i xe cua Honda, ch~ng h~n nhu Suzuki,
Yamaha ( Nh~t) va lo~i xe Vespa n6i tie'ng cua hang Piagio CY). Th~p ky 80, ben
c~nh sl;i tho'ng linh cua cac lo~i xe cua hang Honda thl C1 cac thanh pho'lon cua Vi~t
Nam xua't hi~n cac lo~i xe cua cac nuoc xa h<)i chu nghia nhu Java (Lien Xo cu),
Trang 1
Babeta (Tit%p Kha:c cfi) va Minks dung cho dja hlnh d6i nui. Nhung nam cuo'i th~p
nien 80, l•~ti xua't hit%n them cac nhan hit%u xe m6i n6i tie'ng ciia hang Honda nhu'
DD70, Dream Iva Dream II. Trong thoi ky nay, tru m()t s6Iu<;1ng it xe moi thl xe
may nh~p kh5u vao Vit%t Nam h~u nhu' la xe may nguyen chie'c da qua sii' dvng.
-Nam 1992, VMEP, cong ty 100% VDTNN v~ san xua't la:p rap xe may ra doi.
-Cuo'i nam 1992 de'n d~u nam 1994: 11 doanh nghit%p nha nu'oc d~u tu' cac day
chuy~n Ia:p rap CKD.
-Nam 1994lien doanh GMN san xua't la:p rap xe may va ph\1 tung du'
-Nam 1998, lien doanh Yamaha Vit%t Nam du'
Nam da chuy€n hu'ong d~u tu' sang Ia:p rap IKD. Nam 1998 c6 4 doanh nghit%p Ia:p
rap IKD, nam 1999 c6 18 doanh nghit%p, nam 2000 c6 51 doanh nghit%p va nam
2001: c6 57 doanh nghit%p, nam 2002 la 47 doanh nghit%p.
-Nam 2002: lien doanh Lifan Vit%t Nam du'
Honda v~n g~n nhu' d()c chie'm thi tru'ong Vit%t Nam, gia xe ga:n may moi ciia hang
Honda trong thoi ky nay t~i Vit%t Nam thu'ong cao ga'p 2-3 l~n so voi gia xe may t~i
cac nu'oc Dong NamA. Tu nam 1999 trd di, voi slf xua't hit%n cac lo~i xe may c6
ngu6n go'c tu Trung Quo'c, Han Quo'c cung voi vit%c hlnh thanh hang lo~t cac doanh
nghit%p Ia:p rap xe may ciia Vit%t Nam da lam cho thi tru'ong xe may Vit%t Nam thay
d6i hoan toan, xe may c6 linh kit%n du'<;1c san xua't t~i Trung Quo'c ao ao d6 b() vao
Vit%t Nam tu cuo'i nam 1999, gia tang clfc nhanh vao nam 2000 va 2001, voi gia re
chi bAng Y2 ho~c 113 gia xe do cac doanh nghit%p c6 vo'n d~u tu' nu'oc ngoai Ia:p rap
da lam cho thi tnfong xe may Vit%t Nam thlfc S\1' bung n6 va cac lo~i xe gia re do
cac doanh nghit%p Vit%t Nam Ia:p rap va cung ca'p da chie'm hdn 80% thi tru'ong Vit%t
Nam. Slf xua't hit%n ciia cac lo~i xe may gia re c6 ngu6n go'c tu Trung Quo'c da bu()c
m()t so' cong ty c6 VDTNN lao vao CUQC c~nh tranh gia ca. Ben c~nh d6, cac doanh
nghit%p san xua't 1a:p rap xe may Vit%t Nam cfing co' ga:ng he't sue d€ nang cao ti It%
n()i dja h6a d€ du'a ra nhung san ph5m c6 gia ca cha'p nh~n du'<;jc voi d~i da so'
ngu'oi tieu dung Vit%t Nam. Giai do~n 2000-2002, thi tntong xe may va nganh cong
nghit%p xe may c6 nhung da'u hit%u phat tri€n qua n6ng. Cung voi slf bung n6 ciia thi
tru'ong xe may, hit%n tu'<;1ng un ta:c va tai n~n giao thong (j cac thanh pho'lon da la .
va'n d~ n6i c()m trong nam 2001-2002. Do slf qua tai ciia ht% tho'ng h~ t~ng giao
thong do thi C1 cac thanh ph6 Ion, d~u nam 2003, chinh phii da ap dvng cac bit%n
phap hanh chinh, cfing nhu' vit%c tang thue' va phi dang ky nhAm h~n che' vit%c dang
ky moi va sii' dvng xe may. Vit%c h~n che' dang ky moi xe may da lam rung d()ng
nganh cong nghit%p xe may do lu'<;jng tieu th\} S\}t giam, d5y cac doanh nghit%p san
xua't va Ia:p rap xe may vao tlnh tr~ng he't sue kh6 khan, va cha:c cha:n trong thoi
gian toi se CO S\1' sa:p xe'p l~i cac doanh nghit%p trong nganh theo hu'ong thu hyp, sat
nh~p ho~c chuy€n huong san xua't nhAm thich ung voi tlnh hlnh moi.
Trang 2
1.1.3.Xe may - Phlidng ti~n di chuy~n cd gi6'i thong dl}ng nha't hi~n nay
Xe ga:n may hai banh Ia phudng ti~n di l~i thong d1,1ng nha't t~i Vi~t Nam
trong nhung nam qua cung nhu trong nhung nam sa:p toi. Hi~n nay, xe ga:n may dap
ung phffn Ion nhu eft u di l~i cua nguoi dan, va chung ta phcli thua nh~n ding trong
thoi gian ra't lau nua chung ta moi c6 th~ phat tri~n cac phudng ti~n giao thong
cong c()ng khac d~ thay the' cho xe ga:n may. Duoi day Ia m()t seS ly do gicH thich t~i
sao xe ga:n may l~i thong d1,1ng de'n nhu v~y:
• Gia cd xe gdn may: Gia xe may moi bie'n d()ng tu khoang 400 de'n 6000 USD.
Gia cac lo~i xe may da qua sii' d1,1ng c6 th~ tha'p hdn, lo~i tha'p nha't c6 th~ (j
muc khoang 200 USD. Thu nh~p blnh quan cua nguoi dan Vi~t Nam vao nam
2001 vao khoang 410 USD/ nguoi/nam, vOi muc thu nh~p nhu v~y thl r6 rang
nguoi dan Vi~t Nam chi c6 th~ c6 mua du
sii'a chua. Hi~u sua't sii' d1,1ng l~i ra't cao va it xay ra hong hoc ba't thuong.
• Xe may la lo{li phUdng ti~n di chuyln ca nhan bin va co chi phi sii d-lf,ng tha[J.'
Cac lo~i xe moi teSt hi~n nay c6 thoi gian sii' d1,1ng blnh quan khong duoi 10
nam. Chi phi tieu hao nhien li~u khoang 40-60 krnllit. Chi phi thay the' ph1,1
tung, bao trl, sii'a chii'a hang nam d~u khong qua cao.
• Phlf, tung xe may dl san xudt, dl thay the', gia khong qua cao va dl kiim. Hi~n
nay, ngoai phl,l tung thay the' do cac hang xe may va cac cong ty chuyen v~ san
xua't phl,l tung cung ca'p, nhung phl,l tung d~ san xua't do cac cd sd san xua't nho
cung ca'p cung da dap ung du
nhung trung tam ban san phffm va th\fc hi~n dich Vl,l bao hanh cua cac cong ty
san xua't va ta:p rap xe may trong nuoc, cac di~m sii'a chua va ban phl,l tung xe
may c6 mi,it (j kha:p mQi ndi.
• Kfch thucJc nho gQn, cd dqng: kich thuoc tieu chuffn DxRxC-2mx0,6mx1,4m
chie'm it di~n tich va khong gian vl the' tinh cd d()ng cua xe may ra't cao, hffu
nhu dia hlnh nao xe may cung c6 th~ di chuy~n du
ki~n cd sd h~ tffng giao thong do thi va nong thon Vi~t Nam con ye'u kern thl xe
may da to ro ttu di~m cua n6 Ia phudng ti~n thich h
• Ndi edt gict xe may: trong di~u ki~n v~ qui ho~ch do thi va nha (j chua phat
tri~n, m~t d() dan seS t~i cac thanh pheS IOn qua cao thl xe may l~i vua thich h
• Tam ly nguifi tieu dung Vi~t Nam: thich di l~i tren cac phudng ti~n ca nhan
ngoai troi nhu xe may do nhung ti~n ich rna n6 mang l~i nhu cd d()ng, gQn nh~,
thoai mai... , khi khong thich nua c6 th~ d6i xe theo thoi trang.
• Ngoai ra xe may con la mqt phUdng ti~n chuyen chi'! hctu fch.
Trang 3
"
?
"
,..
,..
,
,..
"
1.2.VAI TRO CUA NGANH CONG NGHIEP XE MAY VIET NAM VA KINH
NGHI}tM CUA MQT SO NUOC KHAC
1.2.1.Vai tro cua nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam trong n~n kinh te' quo'c
dan
Nganh cong nghit%p xe may Vit%t Nam san xua't ra phlidng tit%n di chuy~n
pht;tc vt;t chinh dang nhu c~u di ll;ti cua cac t~ng lop dan eli. Hit%n nay hdn 90%
phlidng tit%n cd gioi dang btu thong Ia xe may, xe may chie'm hdn 60% trong cd ca'u
phlidng tit%n di ll;ti cua nguoi dan C1 cac thanh pho'lon. Khi rna cac phlidng tit%n giao
thong cong c()ng chua phat tri~n dud~ thoa man nhu c~u di ll;ti cua nguoi dan thi xe
may v~n Ia m()t phttdng tit%n di chuy~n chinh cua nglioi dan Vit%t Nam. Ngoai vit%c
dong vai tro Ia m()t phttdng tit%n di l:;ti, xe may con dong vai tro nhtt Ia m()t phudng
tit%n chuyen chd, d~c bit%t Ia C1 nhung vung nong thon ho~c nhung vung giao thong
khong thu~n l
llfc keo thuc d~y nhi~u nganh cong nghit%p khac phat tri~n. Nganh cong nghit%p xe
may phat tri~n keo theo nganh cong nghit%p cung ca'p pht;t tung, cac nganh cong
nghit%p lien quan nhtt cd khi, hoa d~u, thep, nhlfa phat tri~n nh~m cung ca'p nhung
d~u vao cho qua trinh san xua't pht;t tung va Hip rap xe may.£)~ san xua't ra nhung
san ph~m xe may co cha't lli
no con thuc d~y cac nganh cong nghit%p cung ca'p nguyen v~t lit%u d~u vao va cac
nganh cong nghit%p h6 tr
san lli
quan tn;mg trong ngu6n thu cua ngan sach nha nlioc.
Nganh cong nghit%p xe may giai quye't vit%c lam cho m()t lli
t(;li cac doanh nghit%p san xua't, cung ling pht;t tung, ht% tho'ng phan pho'i ban hang,
lam djch vt;t bao tri, sli'a chli'a, thay the' pht;t tung, v~n chuy~n.... Ch~ng h(;ln, rieng
cong ty Honda Vit%t Nam nam 2002 co hdn 1.800 nhan vien va ht% tho'ng Honda da
t(;lo ra vit%c lam cho hdn 18.000 lao d()ng, tlidng tl! nhli v~y VMEP co hdn 2.000
nhan vien , cac lien doanh khac co so' lao d()ng trlfc tie'p t(;li doanh nghit%p tu 200400 nglioi. Cac doanh nghit%p trong nuoc vao cuo'i nam 2002 co khoang 12.546 lao
d()ng. Va hang V(;ln lao d()ng khac dang lam vit%c t(;li cac di~m ban le pht;t tung va
sli'a chli'a xe rna y nho.
Nganh cong nghit%p xe may gop ph~n san xua't ra nhung san ph~m thay the'
hang nh~p kh~u, giam tham ht;tt v~ ngo(;li tt%, tie'n de'n xua't kh~u: thoi ky d~u xe
may nh~p vao Vit%t Nam duoi d(;lng nguyen chie'c, sau do Ia duoi d(;lng linh kit%n co
muc d() roi r(;lc tha'p CKD, r6i IKD va hit%n nay Ia nh~p kh~u duoi d(;lng b() linh kit%n
d6ng b() c6 thlfc hit%n d It% n()i dja hoa cao. Vit%c gia tang d It% n()i dja hoa khong
Trang4
nhung gop ph~n giam tham h1,1t v~ ngoe;ti t~ rna con thuc d~y nganh cong nghi~p
n<)i dia phat tri~n. Hi~n nay nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam dang hu'ong v~
xua't kh~u, m<)t s6 cong ty nhu' Honda Vi~t Nam, Lisohaka, Hoa Lam, T&D, Lifan
da xua't kh~u nhung lo hang d~u tien sang thi tru'ong cac nu'oc Philipppin,
Indonexia, Nam My va Chau Phi...
Nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam rna d~c bi~t la cac doanh nghi~p co
VDTNN da dong gop ra't IOn vao vi~c chuy~n giao cong ngh~, dao te;to ky su' va
cong nhan lanh ngh~, dao te;to tac phong lam vi~c trong moi tru'ong san xua't cong
nghi~p cho nhan vien Vi~t Nam.
1.2.2.Kinh nghi~m cua m()t s6 mt6c khac
1.2.2.1.Nganh cong nghi~p xe may Nh~t Ban
Nganh cong nghi~p xe may Nh~t Ban du'
Suzuki, Yamaha, Kawasaki. Hi~n nay, cac t~p doan nay d~u tu' xay dt;t'ng nha may
(J ra't nhi~u quo'c gia tren the' gioi, thl;t'c hi~n chie'n lu'
T~p doan my te;ti Nh~t Ban san xua't ra nhung ph1,1 tung chinh ye'u, quan trQng
va cung ca'p cho cac nha may san xua't xe may tren toan the' gioi nhhm dam bao bi
quye't cong ngh~ va cha't lu'
Cac quo'c gia co nganh cong nghi~p xe may phat tri~n d~u tie'p nh~n d~u tu'
ho~c chuy~n giao cong ngh~ tu phia cac cong ty Nh~t Ban nhu' Han Quo'c, Dai
Loan, Thai Lan, Trung Quo'c... Sau do, m<)t so' quo'c gia da tie'p t1,1c phat tri~n cong
ngh~ te;to ra cong ngh~ rieng cho minh nhu' Han Quo'c, Dai Loan, Trung Quo'c...
1.2.2.2.Nganh cong nghi~p xe may Thai Lan
Nganh cong nghi~p xe may Thai Lan du'
Kawasaki. Hi~n nay, thi tru'ong xe may Thai Landa d~n d~n di vao bao boa, hdn
nua nganh cong nghi~p o to Thai Lan le;ti phat tri~n ra't me;tnh trong nhung nam g~n
day, nen san xua"t xe may xua"t kh~u la m<)t trong nhung hu'ong quan trQng d~ giai
quye't d~u ra cho nganh cong nghi~p xe may Thai Lan. Thai Landa xua't kh~u xe
may sang m<)t so' nu'oc nhu' Vi~t Nam, Lao, Capuchia, Philipine, Nh~t Ban...
Ban d~u cac t~p doan xe may Nh~t Ban dlng d~u tu' vao Thai Lan duoi
de;tng lifp rap CKD, sau do la IKD, va r6i tang d~n ti 1~ n<)i dia boa trong nu'oc.
Nganh cong nghi~p xe may Thai Lan tu'dng do'i phat tri~n so voi cac nu'oc trong
khu vl;t'c Dong NamA khac la nho du'
phcli chang. Hdn nua, nganh cong nghit$p xe may Thai Lan du'
loi keo cac nha d~u tu' Nh~t Ban trong chie'n lu'
di~u ph6i san xua't toan bo khu vl,l'c Bong Nam A. Hit$n nay, Thai Lan da cho ra doi
san phffm xe may trong nu'oc nh~m c~nh tranh l~i voi san phffm xe may do cac
cong ty c6 VBTNN t~i Thai Lan, tuy nhien vit$c thanh cong cua thu'dng hit$u xe
may trong nu'oc so voi thu'dng hit$u xe may n6i tie'ng khac t~i Thai Lan v~n la mot
,?
K
an so.
1.2.2.3.Ngimh cong nghi~p xe may Trung Quo'c
Nam 1951, Trung Qu6c bcit d~u san xua't xe may. Tuy nhien, de'n nam 1980,
Trung Qu6c v~n chi c6 24 doanh nghit$p san xua't xe may voi t6ng san lu'
tri€n m~nh va bung n6 vao d~u nhung nam 90. Trong su6t 5 nam k€ tu nam 1991,
t6c do phat tri€n hang nam cua nganh cong nghit$p xe may Trung Qu6c it nha't la
50%. Hit$n nay, t6ng cong sua't u'oc tinh la 15 trit$u chie'c. Trong khi d6, dl,l' tinh nhu
c~u trong nu'oc mai de'n nam 2005 moi c6 th€ len tOi 13 trit$u xe. Tuy nhien, ph~n
IOn cac doanh nghit$p san xua't xe may Trung Qu6c d~u la doanh nghit$p nho, ho~t
dong khong hit$u qua Hit$n c6 137 doanh nghit$p san sua't xe may. Tuy nhien chi c6
18 doanh nghit$p c6 san lu'
chu ye'u la nhai theo xe Nh~t, xet v~ kha nang phat tri€n san phffm thl cac cong ty
Trung QuO'c kern xa cac d6i thu nu'oc ngoai. Do cung vu'
Qu6c nhanh chong chuy€n sang chie'n lu'
Trung Qu6c da c6 m~t tren 121 nu'oc, tuy ph~n IOn cac thi tru'ong d~u con ra't nho.
Cho de'n d~u nam 1998, Trung Qu6c xua't khffu chi d~t 40.000 chie'c, chie'm chu'a
d~y 0,5% t6ng san lu'
l~n. Nam 2000, th~m chi con tang voi t6c do IOn hdn. Nam 2001, xua't khffu v~n
duy trl t6c do tang tru'dng cao, tuy nhien, nam 2002 xua't khffu sang Vit$t Nam da bi
khl,l'ng l~i do nhung h~n che' d6i voi chinh sach nh~p khffu bo linh kit$n xe may cua
chinh phu Vit$t Nam. Giai do~n 2000-2002, Vit$t Nam la thi tru'ong xua't khffu quan
trQng nha't cua xe may Trung Qu6c, chie'm tren 50%, tie'p theo la Indonexia voi
khoang 20%.
Trang 6
Bang 1: Xua't khifu xe may ciia Trung Quo'c qua cac nam
E>VT: n an chie'c
Niim
SLXK
1998
40
1999
258
2000
1.980
2.300
Ngu6n: Thoi bao Kinh te' VN
1.2.2.4.Nganh cong nghi~p xe may ciia Han Quo'c, Dai Loan
Ccic qu6c gia H~m Qu6c, B~ti Loan cling tie'p nh~n sl;t' dffu tu' tu phia cac t~p
doan xe may Nh~t Ban, nhu'ng sau d6 hQ da mua h,ti ban quy€n cong ngh<% hoi;ic
phat tri~n cong ngh<% du'
tan n<)i ll!c voi nhung thu'dng hi<$u do mlnh t~o ra va kh~ng dinh ten tu&i cua cac
thu'ong hi<%u d6 tren thi tru'ong qu6c te' nhu' hang Daelim (Han Qu6c ), SYM (Bai
Loan) ... Hai qu6c gia nay hi<%n nay da xua't kh~u san ph~m va dffu tu' chuy~n giao
cong ngh<% sang Vi<%t Nam.
1.2.2.5.Nganh cong nghi~p xe may_ lndonexia, Malaixia
Cling tu'ong tl;t' nhu' Thai Lan, nganh cong nghi<%p xe may cua hai qu6c gia
nay cling tie'p nh~n dffu tu' tu phia cac t~p doan xe may Nh~t Ban. Ban dffu xe may
du'
1.2.3.Bai hQc kinh nghi~m cho nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam
Til' kinh nghi<%m phat tri~n nganh cong nghi<%p xe may cua m<)t sO' qu6c gia,
nganh cong nghi<%p xe may Vi<%t Nam nen phat tri~n qua 03 giai do~n:
+Giai do~n 1: L~p rap CKD, Mp rap IKD don thuffn.
+Giai do~n 2: L~p rap IKD c6 thl;t'c hi<%n n<)i dia h6a.
+Giai do~n 3: MC1 r<)ng va phat tri~n hon nua m~ng lu'oi cung ca'p phv tung trong
nu'oc, gia tang hdn nua ti 1<% n<)i dia h6a, di;ic bi<%t la dO'i voi d<)ng cd va cac chi
tie't quan trQng khac. Bam bao va nang cao cha't lu'
Khuye'n khich c~nh tranh, lien doanh lien ke't hoi;ic sat nh~p l~i con m<)t sO'
lu'
nghi<%p xe may c6 n<)i ll;t'c thl;t'c sl;t', it ph\1 thu<)c vao ben ngoai, phat tri~n b€n
vung v€ cha't, c6 kha nang c~nh tranh cao t~i thi tru'ong n<)i dia va c6 th~ xua't
kh~u ra thi truong ben ngoai.
Chung ta chuy~n sang tim hi~u v€ thl;t'c tr~ng nganh cong nghi<%p xe may
Vi<%t Nam hi<%n nay.
Trang 7
CHUONG II: THUC
. TRANG
. NGANH CONG NGHIEP
. XE
MAY VI~T NAM HI~N NAY
,
,..
,
'
A
'
A
,
,..?
?
'
"
,..
2.1.PHAN TICH TINH HINH PHAT TRIEN CUA NGANH CONG NGHIEP
XE MAY VIETNAM TRONG NHUNG NAM QUA
2.1.l.Dijc di~m va tinh hinh phat tri~n ciia nganh c6ng nghi~p xe may Vi~t
Nam
2.1.1.l.Dijc di~m ciia nganh c6ng nghi~p xe may Vi~t Nam
Nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam du'
kinh nghi~m qmln ly va dam bao cha't lu'
gia san ph~m cao, cha't lu'
m9t thoi gian h
Nganh cong nghi~p xe may c6 san ph~m du'
nganh cong nghi~p cung ca'p phv tung cho cac nha may H{p rap xe may con chua
phat tri€n H\m, gia thanh cac phv tung con cao, cha't lu'
Nganh cong nghi~p xe may la nganh doi hoi nhung khoan dffu tu' ldn, c6
ham lu'
nghien cuu va phat tri€n san ph~m cua cac cong ty c6 V:E>TNN va trong nude deu
phai drfa vao cac cong ty chuy€n giao cong ngh~ tu ben ngoai.
Nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam trong thoi gian qua da c6 nhung da'u
hi~u phat tri€n khong blnh thu'ong do nhung ba't c~p trong chinh sach quafl ly nha
nude va dinh hu'dng phat tri€n & qui ho~ch nganh, cac doanh nghi~p ch~y theo s6
lu'
nhieu de'n Sf! phat tri€n lanh m~nh cua toan nganh.
Nganh cong nghi~p xe may san xua't ra cac phu'dng ti~n lu'u thong. Tuy
nhien, trong dieu ki~n co sd h~ tffng giao thong t~i Vi~t Nam la qua ye'u kern, tlnh
hlnh tai n~n va un uk giao thong di6n ra he't sue nghiem trQng thl tO'c d9 tang
tru'dng qua n6ng cua nganh cong nghi~p xe may la khong tO't, vl the', nha nude c6
nhung chfnh sach dieu tie't Vl mo d€ h~n che' Sf! tang tru'dng qua n6ng CUa nganh
cong nghi~p xe may, hu'dng nganh cong nghi~p xe may tang tru'dng phat tri€n theo
chieu SaU, qui ho~ch l~i nganh sao cho VUa dap ung du'QC nhu cffu trong nu'dc VUa
Trang 8
tang tru'dng (1 muc d9 nha't dinh tuy thu9c vao kha nang tang tru'dng cua h<% th6ng
h(;l tgng giao thong.
2.1.1.2.Tlnh hinh phat tri~n cua nganh cong nghi~p xe may Vi~t Nam trong
nhifng nam qua
2.1.1.2.1.Tinh hinh nhl)p kh~u, san xua't va tieu tht;l
Bang 2: Sfflu'(jng xe may va b() linh ki~n du'«jc nh~p kha'u qua cac nam
DVT: nghin chie'c
Nam
Nh~p
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999
55,2 374 284 459 472 247 384 509
2000
1.807
2001
2.100
2002
1.685
Ngu6n: NGTK 2002
Bang 3 Tinh hlnh san xua't& l~p rap qua cac nam
NAM
DNCOVE>TNN
DNVI~TNAM
T6ng c()ng
T6c d(l tang tnti'Jng
1998
158.000
226.000
384.000
1999
163.000
344.532
507.532
44,41%
2000
261.000
1.507.052
1.768.052
248,36%
Ngu6n: Bao cao
E>VT:chie'c
2001
2002
2003(D\l' kie'n)
325.700
773.000
700.000
1.700.000
1.012.294
300.000
2.025.700
1.785.294
1.000.000
14,57%
-11,87%
-43,98%
PhOng Marketing Cong ty Honda Vi~t Nam
Bang 4 Tinh hinh tieu thl) qua cac nam
NAM
DNC6VDTNN
DNVIf!TNAM
T6ng cc)ng
1998
156.599
225.631
382.230
T6c d(\ tang tntc.'1ng
1999
159.230
345.340
504.570
32,01%
E>VT· chie'c
2001
2002
2003 (D\1' kie'n)
2000
256.310
323.172
769.914
700.000
1.360.288
654.041
1.660.000
600.000
1.616.598
1.983.172
1.300.000
1.423.955
22,27%
-28,20%
-8,70%
220,39%
Ngu6n: Bao cao phOng Marketing Cong ty Honda Vi~t Nam
Bang 5 Sfflu'(jng cac doanh nghi~p san xua't & l~p rap xe may qua cac nam
Nam
DNCOVE>TNN
DNVN
1998
6
4
1999
6
18
2000
6
51
2001
6
57
2002
2003 (E>ft u nam)
7
7
47
45
Ngu6n: Bao Cong Nghi~p Vi~t Nam
Tu nam 1992 de'n 1998, lu'qng san xua't va tieu th1;t cua nganh cong nghi<%p
xe may Vi<%t Nam C1 muc du'oi 400.000 xe/nam. Tuy nhien tu nam 1999 de'n 2001
thl thi tru'ong xe may Vi<%t Nam bung n6, dinh cao la nam 2001, san lu'qng va t6c d9
tang tru'dng cua san xua't, tieu thl;l trong giai do(;ln nay la cao d9t bie'n, nhu' nam
2000 hon gffp 3 1gn so voi nhii'ng nam 1999. Vi<%c tang tru'dng qua nhanh trong giai
do(;ln nay la do:
• Vi<%c thanh l~p qua nhi~u doanh nghi<%p trong nu'oc nen cong sua't Hip rap tang
len dang k~.
• Cac doanh nghi<%p trong nu'oc tung ra nhii'ng san phffm voi gia kha re so voi san
phffm cua cac doanh nghi<%p c6 VE>TTNN nen lam bung n6 nhu cgu v~ xe may
t(;li thi tru'ong Vi<%t Nam.
• Vi<%c quan ly long leo va thie'u dinh hu'ong Hiu dai cua cac co quan quan ly nha
nu'oc da dfrn de'n vi<%c thanh l~p qua nhi~u doanh nghi<%p, cung vu'qt qua cgu.
Cac doanh nghi<%p moi du'qc thanh l~p hgu nhu' chi thien v~ lllp rap don thugn,
khong chiu dgu tu' chi~u sau, khong chu tn;mg toi vi<%c nang cao d 1<% n9i dia h6a,
Trang 9
khong darn bao va ki~rn socit du<;lc cha't lu<;lng san ph~rn. Chinh Slf buong long
va thie'"u dinh huong chie'"n lu<;lc cua cac cd quan quan ly nha nuoc da d~n de'"n
tlnh trc;tng tang tnl'dng bong bong trong giai doc;tn nay.
Vil$c tang trudng qua nong cua nganh cong nghil$p xe may trong giai doc;tn
1999-2001 da gay ra tlnh trc;tng qua tai v~ cd sd hc;t tffng giao thong do thi, bu()c
chinh phu va cac cd quan quan ly ap di.it vil$c quan ly bilng hc;tn ngc;tch trong narn
2002 C1 mile 1,5 tril$u b() linh kil$n/narn, d6ng thoi d~ ra nhung bil$n phap rnang tinh
hanh chinh va kinh te'" nhilrn hc;tn che'" mile san xua't va tieu th-.;t trong narn 2003 va
nhung narn sAp toi. Nhung hc;tn che'" v~ san xua't va tieu th-.;t da lam cho lu<;Jng san
xua't va tieu th-.;t trong narn 2002 s-.;tt giarn so voi narn 2001, va dlf bao se tie'"p t-.;tc
giarn trong narn 2003, di~u nay se d~n de'"n Slf sAp xe'"p lC;li cac doanh nghil$p trong
nganh xe may Vi«$t Narn theo huong giarn bot s6 lu<;Jng doanh nghil$p, giarn bot
cong sua't lc1p rap, tang cuong dffu tu theo chi~u sau va nang cao ti 11$ n()i dia hoa
san ph~rn. huong v~ thi truong xua't kh~u d~ giai quye'"t rn()t phffn dffu ra.
2.1.1.2.2. Tinh hinh cung ung ph\( tung va
vi~c
n()i dja boa
Vil$c cung ling ph-.;t tung cho cac nha may san xua't & lAp rap xe may trong
nhung narn qua da co nhung buoc phat tri~n ra't Ion. Tu narn 1997 voi vil$c ddn
thuffn lAp rap IKD, de'"n cu6i narn 2002 nganh cong nghil$p xe may Vi«$t Narn da
xay dlfng du<;lc rn()t rnc;tng luoi cung ca'p ph-.;t tung voi hdn 150 doanh nghil$p tharn
gia san xua't va cung ling ph-.;t tung, gop phffn nang cao ti 11$ n()i dia hoa trong
nganh. Tinh de'"n cu6i narn 2002, cac doanh nghil$p co VE>TNN co ti 11$ n()i dia hoa
d6i voi san ph~rn tu 40% de'"n 78%, cac doanh nghil$p trong nuoc co ti 11$ n()i dia
hoa tu 30% de'"n 65% va pha'n dffu nang dffn ti 11$ n()i dia hoa tu nay de'"n narn 2005.
Mi.ic du rnc;tng luoi cung ca'p ph-.;t tung trong nuoc da du<;Jc hlnh thanh va co
nhung buoc phat tri~n nha't dinh, cac doanh nghil$p lAp rap xe may cung tung buoc
nang cao ti 11$ n()i dia hoa, nhung da s6 ph-.;t tung du<;lc san xua't va cung ca'p trong
nuoc v~n con rnang tinh gian ddn, ham lu<;lng cong nghl$ tha'p; cac ph-.;t tung quan
trQng anh hudng de'"n cha't lu<;~ng va d9 an toan cua xe hffu nhu v~n nh~p tu ben
ngoai.
2.1.2.Nh{ln di~n nganh c6ng nghi~p xe may Vi~t Nam- Ti~m nang va kha nang
phat tri~n
Vao dffu narn 2003, nganh cong nghil$p xe may Vil$t Narn g6rn co 7 doanh
nghil$p co VE>TNN va 45 doanh nghil$p trong nuoc tharn gia san xua't, lc1p rap xe
may, cung vOi hdn 150 doanh nghil$p san xua't va cung ling ph-.;t tung cho cac doanh
nghil$p lAp rap. M()t s6 cac doanh nghil$p co VE>TNN co mile dffu tu tudng d6i Ion
va cong nghl$ san xua't hil$n dc;ti, cong sua't san xua't Ion; trong khi do thl cac doanh
nghil$p san xua't trong nuoc voi mile d() dffu tu tha'p hdn, cong sua't san xua't nho,
ti~rn llfc ye'"u. Nganh cong nghil$p xe may Vi«$t Narn voi cong sua't tc;ti thoi di~rn dffu
narn 2003 la hdn 4 tril$u xe/narn, trong khi nhu cffu du<;lc dlf bao C1 mile 1,3 tril$u
chie'"c/narn, lu<;lng cung da vu<;Jt qua cffu, d~ giai quye'"t rn()t phffn dffu ra hil$n nay
Trang 10
m9t sef doanh nghi~p dang tim kie'm thi tntong xua"t kh~u va da xua"t kh~u nhung 16
hang thll' nghi~m dciu tien sang thi tntong cac mtoc Bong NamA va chau Phi.
Do nhung h~n che' v€ vi~c dang ky va sll' dt;Ing moi xe may vao dciu nam
2003 da lam cho nhu cciu svt ghlm, vl the' trong thoi gian toi se di€n ra sl;i s~p xe'p
l~i cac doanh nghi~p trong nganh cong nghi~p xe may theo hu'ong c~t giam cong
sua"t, thu ht;p va sat nh~p cac doanh nghi~p trong nu'oc l~i voi nhau, tang cu'ong lien
doanh lien ke't dciu tu' theo chi€u sau d~ gia tang ti€m ll;ic c~nh tranh. Mi,ic du c6 sl;i
svt giam v€ nhu cciu nhu'ng nhu cciu blnh quan trong nhung nam toi (j muc khoang
1,3 tri~u xe/nam va se 6n dinh trong vai nam do muc blnh quan dciu ngu'oi/xe ciia
Vi~t Nam la khoang 7 ngu'oi!xe v~n con kha cao, hdn nua cd sC1 h~ tcing C1 Vi~t
Nam v~n con ra"t ye'u kern chua th~ phat tri~n nhanh chong cac phu'dng ti~n giao
thong khac thay the' va nganh cong nghi~p xe may v~n du'
xe'p l~i san xua"t, hoi,ic lien doanh lien ke't dciu tu' theo chi€u sau, gia tang d 1~ n9i
dia h6a, nang cao cha"t lu'
ben ngoai.
2.2.PHAN TICH NHUNG YEU TO TAC DQNG TOI NGANH CONG NGHitP
XE MAY VltT NAM
2.2.1.PHAN TICH MOl TRUONG BEN NGOAI
2.2.t.t.PHAN TieR MOl TRUONG vi MO
2.2.1.1.1.Phan tich anh htidng cua moi truflng quo'c te'
Slf bdo hoa tc;zi thf truilng cdc nUde c6 ngcmh cong nghi~p xe may phdt triin
lau dili: nhu' Nh~t Ban, Han Quefc, E>ai Loan. Cc;znh tranh giila cdc ttJ_p doan gia
tang: T~i Nh~t Ban c~nh tranh giua 4 t~p doan san xua"t xe may Ion ngay cang trC1
nen gay g~t. Tuy nhien, cac d~i gia nay khong thon tinh l~n nhau rna c~nh tranh
theo ki~u d9c quy€n nh6m.
Tht truilng iJ cdc nufic kem phdt triin: Khi thi tru'ong n¢i dia bao hoa va
cu'ong d(> c~nh tranh ngay cang gia tang thl cac cong ty da quefc gia tie'n hanh xam
nh~p vao thi tru'ong cac nu'oc kern phat tri~n. Cac nu'oc nhu' Thai Lan, Indonexia,
Malaixia, Vi~t Nam, Trung Quefc d€u c6 nha may ciia cac t~p doan Nh~t Ban, va
thi tru'ong cac nu'oc nay chfnh la ngu6n tang tru'dng cho cac t~p doan xe may hang
dci u the' gioi.
Xu huang toan cdu h6a va dfa phUdng h6a trong vi~c san xuat va phan pho'i
ph~ tung: cac cong ty da quO'c gia dang xay dl;ing ffiQt h~ thO'ng san xua"t, phan phO'i
phv tung mang tinh toan cciu, di€u nay c6 nghia la ffiQt sO' phv tung se du'
cac quO'c gia khac khong san xua"t du'
du6i chfnh sach ba~ hQ n€n cong nghi~p trong nu'oc, khuye'n khfch n9i dia h6a san
ph~m thl xu hu'ong toan cciu h6a nay gi,ip nhung rao can ra"t IOn. Khi d6, d~ Vu'
qua dio can cac cong ty da qu6c tie'n hanh n<)i dia h6a hay dia phuong h6a san
phffm d~ hudng nhung u'u dai v~ thue' va thlfc hi~n nhung qui dinh cua mtoc sd tc:ti.
Xu hufJng tf! do h6a thuong mr;ti: cac qu6c gia 1a thanh vien cua WTO va
AFTA se phai do bo hang rao thue' quan danh vao hang h6a nh~p khffu tu cac mtoc
thanh vien khac .
2.2.1.1.2.Phftn tich anh htidng cua ye'u to' chinh trj va phap lu~t
Vi~t Nam lit mqt quo'c gia c6 moi truong chtnh tri va h~ thong chtnh quyin dn
djnh: Slf 6n dinh v~ m~t chfnh tri 1a di~u ki~n tien quye't d~ phat tri~n kinh te'.
La thanh vien cua AFTA vito ngay 281711995, Vi~t Nam da chtnh thlic tham
gia vito chztong trinh CEPT ( Chztong trinh thue' quan ztu dai c6 hi~u lf!c chung) vito
nam 1996. Theo chuong trlnh nay, thl muc thue' nh~p khffu giua cac mtoc ASEAN
se dlt<;1c giam xu6ng con 0-5% vao nam 2003, va mu<)n hon cho cac nuoc tham gia
sau. BO'i voi phgn 1on cac m~t hang con 1c:ti trong d6 c6 xe may se phai giam thue'
vao nam 2006. Tuy nhien, theo chi dc:to cua Thu Tuong chfnh phil trong Quye't Binh
sO' 147/2002/QB-TTg ngay 25110/2002, d~ bao h<) nganh cong nghi~p xe may trong
nuoc, B<) Tai Chfnh khi dam phan voi cac nuoc ASEAN se dam phan theo huang
khong dlfa xe may vao danh ffil,lC C~t giam thue' va chi C~t giam thue' d6i VOi phl,l
tung xe may k~ tu ngay 01/01/2006. Khi d6 phl,l tung xe may re tu cac nuoc
ASEAN ra't c6 th~ se tran vao Vi~t Nam, nganh cong nghi~p phl,l tung xe may Vi~t
Nam phai d6i di~n voi thii' thach ra't IOn khi phai Cc:tnh tranh voi hang ngoc:ti nh~p.
Chtnh sach va quan dilm cua nha nude dffi vdi Sf! phat triln cua nganh cong
nghi~p xe may: Trong di~u ki~n hi~n nay, khi rna di~u ki~n co sd hc:t tgng cua nuoc
ta con hc:tn che', thl vi~c san xua't, Mp rap, nh~p khffu linh ki~n xe hai banh nh~m
dap ung nhu cgu di 1c:ti chfnh dang cua nhan dan va kha nang dgu tu phat tri~n co sd
hc:t tgng giao thong cua nuoc ta hi~n nay 1a he't sue quan trQng. cgn phai huy d<)ng
t6i da cac ngu6n n<)i h,tc phat tri~n nhanh nganh cong nghi~p xe may, chu d<)ng
chuffn bi t6t cho tie'n trlnh h<)i nh~p kinh te' qu6c te'. Pha'n da'u nang cao ti 1~ n<)i dia
h6a, xay dlfng m<)t nganh cong nghi~p xe may mc:tnh v~ n<)i 1\fc, c6 kha nang cc:tnh
tranh cao, tie'n de'n vi~c san xua't ra xe may mang thuong hi~u Vi~t Nam
-Chtnh sach nhqp khdu xe may va linh ki~n trong thai gian qua:
-Ta nam 1991 dtn nam 1996: Nh~p khffu xe may theo h~n ngc:tch duoi dc:tng
CKD.
-Nam 1997: bo hc:tn ngc:tch, hc:tn che' 1~p rap xe may thuong mc:ti, khong cho nh~p
khffu b(> linh ki~n duoi dc:tng CKD1, CKD2.
-Nam 1999: Nh~p khffu b<) linh ki~n xe may khong ddng b<) theo dc:tng IKD1,
IKD2, IKD3. Doanh nghi~p du<;1c B<) KHCNMT xac nh~n ty 1~ phl,l tung san xua't
trong nuoc (NBH) va d<) rC1i rc:tc. Sau d6 du<;1c B<) Thuong mc:ti xem xet ca'p hc:tn
ngc:tch nh~p khffu.
-Nam 2000: cac doanh nghi~p ddng thC1i chQn 1 trong 2 phuong thuc sau:
+Phuong thuc 1: nh~p khffu b<) linh ki~n theo dc:tng IKD 1, 2, 3. Doanh nghi~p
du
Trang 12
+Phu'dng thuc 2: nh~p kh~u b() linh ki«$n theo chinh sach thue' theo ty 1«$ NBH
do b9 cong nghi«$p xac nh~n ty 1«$ NBH. S6lu<;1ng nh~p kh~u khong h~n che'
(theo kha nang kinh doanh)
-Nam 2001: cac doanh nghi«$p chi du'
lu'
ap d1,1ng trd l~i h~n ng~ch nh~p kh~u do B() Thu'dng m~i phan b6.
-Nam 2003: bai bo thue' nh~p kh~u ttu dai, khong ap d1,1ng h~n ng~ch, thue' sua't
nh~p kh~u xe may nguyen chie'c va d()ng cd nguyen chie'c la 100%, ap dl,lng
phl,l thu va tang 1«$ phi dang ky xe may
Chinh sach thue' nhqp khdu va chinh sach nqi dta h6a: B€ d~y nhanh t6c d()
n()i dia h6a, trong cac nam 2000-2002, chinh phu cung cac bQ lien quan da ban
hanh ra't nhi~u van ban nh~m m1,1c dich khuye'n khich cac doanh nghi«$p nang cao d
1«$ n()i dia h6a thong qua chinh sach thue' nh~p kh~u u'u dai.
Cong tac bao hq siJ hflu cong nghi¢p, chong hang gia, hang nhai: trong thoi
gian qua v~n con ra't nhi~u ba't c~p, ye'u kern.
Chinh sach kilm soat so' lu(fng xe may dang kY va sit dr,mg mlii: do s6 lu<;1ng
xe may moi du'a vao lu'u thong tang tru'dng qua nhanh vu'
du'a ra nhung bi«$n phap hanh chinh va kinh te' d€ h~n che' lu'
tn1, phai c6 b~ng lai moi cho phep dang ky xe may, va tang 1«$ phi dang ky va 1«$
phi chu'oc b~, di~u nay da anh hudng ra't Ion de'n lu'<;1ng cffu v~ xe may, lam cho
lu'
Mqt so' van ban tr;~o khung phap ly cho hoq_t dqng san xudt ldp rap xe may tq_i
Vi¢t Nam trong th(Ji gian qua ( Ph1,1l1,1c 1)
Nhu' v~y, sau nhung khuye'n khich trong giai do~n dffu phat tri€n, nganh cong
nghi«$p xe may da phat tri€n qua n6ng, lu<;1ng xe may lttu thong nhi~u qua kha nang
chiu dl,l'ng cua cd sd h~ tffng giao thong, vl the' nha nu'oc da c6 chu tru'dng thu hƠP
l~i nganh cong nghiô$p xe may tu nam 2002, cha'n chinh l~i ho~t d()ng san xua't Ii{p
rap xe may b~ng cac bi«$n phap hanh chinh va kinh te' d€ giam cffu, giam cung.
sa
2.2.1.1.3.Phdn tich anh hu'dng ciia ye'u to' kinh te'
Bang 6: To'c d() tang tru'itng GDP qua cac nam
E>VT:%
Nam
GDP
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
00
01
02
2,84
3,63
6,01
4,68
5,09
5,81
8,7
8,08
8,83
9,54
9,34
8,5
5,76
4,77
6,75
6,84
7,04
Ngu6n: vneonomy.com.vn
Trang 13
T6c d<) tang trudng GDP dll\c bic$t cao va 6n dinh tu narn 1992 de'n 1997. Tuy
nhien, tu narn 1998 de'n nay, to'c d<) tang trudng GDP bi chung l~i, di€u nay cho
tha'y nhung kh6 khan n<)i t~i cua n€n kinh te' n6i chung va cua cac nganh cong
nghic$p n6i rieng. Narn 2002 GDP l~i c6 da'u hic$u tang trudng trd l~i.
Bang 7: Xu hti8ng thu nh~p quo'c dan
Niim:
GNI, Atlas method (Current USD)
GNI per Capita (Current USD)
1995
25,6 ti
273
1996
312
1997
30,5 ti
321
1998
340
E>VT· USD
1999
2000
2001
2002
32,6 ti
363
390
410
430
Ngu6n: vneconomy.com.vn
Thu nh~p quo'c dan va thu nh~p quo'c dan tinh theo dffu nguoi con ra't tha'p,
to'c d<) tang trudng ch~rn, vl the' dung lu
Ngu6n: vneconomy.com.vn
Tu narn 1992 de'n narn 1998, chung ta da ki€rn che' va ki~rn soat du
t\IC xay ra hic$n tlt
cua n€n kinh te'.
Bang 9: To'c d() tang giam gia cua USD so v8i thang 12 nam trti8c (%)
Ngu6n: vneconomy.com.vn
Sl,l' bie'n d<)ng ngay cang tang dffn cua ti gia ho'i doai USDNND se lam tang
chi phi dffu vao do gia ph1,1 tung nh~p kh~u tang len gay ra't nhi€u kh6 khan cho
ho~t d<)ng san xua't kinh doanh cua ra't nhi€u doanh nghic$p ho~t d<)ng trong nganh
cong nghic$p xe may. Tuy nhien, vic$c kh6 khan v€ ngo~i tc$ se thuc d~y cac doanh
nghic$p h~n che' nh~p kh~u, va d~y nhanh hon nua tie'n trlnh n<)i dia h6a nh~rn thay
the' nh~p kh~u.
Bang 10: Dan so' Vi~t Nam qua cac nam
Niim
1998
1999
2000
2001
Dan s6 (tri~u)
75.456,3
76.596,7
77.635,4
78.685,8
T6c dt) phat tri~n(%)
1,55
1,52
1,36
1,35
Thanh ph6 (%)
24,22
24,76
E>VT : ng1u(f1
Nong thou(%)
75,78
75,24
,
'
Nguon:
Thoi bao kinh te VN
Qui rno dan so' va to'c d<) gia tang dan so' cua Vic$t Narn la kha ldn, th~ hic$n
Ia thi truong dffy ti€rn nang cho nganh cong nghic$p xe may Vic$t Narn.
Nhu v~y, ye'u to' kinh te' da c6 tac d<)ng tich ct;(c de'n st;t' phat tri~n cua nganh
cong nghic$p xe may Vic$t Narn.
Trang 14
2.2.1.1.4.Phan tich anh hu'dng cua ytu to' van boa xa h()i
£>6i voi dc;ti da s6 ngu'oi Vi~t Nam thl quan ni~m ve xe may nhu' sau:
+ Xe may la m9t tai san: nguoi ta co th~ the' cha'p ho~c ban lc;ti no hk c~n
thie't.
+Xe may la m9t phuang ti~n di lr;ti hii'u ich, cd d()ng, ti~n lqi nha't ve mQi m~t
trong dieu ki~n hi~n nay.
+Xe may la m9t phuang ti~n chuyen chiJ hang h6a, d~c bi~t Ia (j nhii'ng vling
chu'a do thi hoa va nong thon, dieu ki~n ve giao thong du'ong xa chu'a phat
tri~n.
+Xe may la m9t phuang ti~n thi hi~n mac thu nht)p cua ngudi sit df:lng n6.
d th~p ky 70, 80 va 90, du'QC sd hii'u va dl;lng m()t chie'c xe may Ia niem
md u'oc cua ra't nhieu nguoi. Tam ly u'a chu()ng
dl;lng xe may da hlnh thanh tu ra't
lau. Tam ly nay du'QC hlnh thanh xua't phat tu nhieu ye'u to' nhu': dieu ki~n cd sd hc;t
t~ng do thi ye'u kern va khong gian do thi ch~t hyp; S\l' Cd d()ng va ti~n lqi cua xe
may; gia xe may va chi phi
dl;lng phli h
lam cho xe may trd nen du'QC u'a chu()ng Va tc;to nen thoi quen thich
dl;lng va di
chuy~n b~ng xe rna y
Cling voi qua trlnh phat tri~n kinh te' Ia qua trlnh do thi hoa va qui hoc;tch lc;ti
do thi, do thi phlnh to ra, CaC khu cong nghi~p va nha may du'QC du'a ra xa thanh
ph6, S\l' dan dan ra ngoc;ti thanh, khmlng each di lc;ti gifi'a ndi d va cong Sd, nha may
trd nen xa hdn, vi v~y gia tang nhu c~u ve phu'dng ti~n di lc;ti.
Nhii'ng du' lu~n xa h()i g~n day do'i vOi xe may: ngu'oi ta d6 I6i cho sv gia
tang qua nhanh xe may la nguyen nhan chinh diin de'n tlnh trc;tng lin ti{c va tai nc;tn
giao thong hi~n nay. Nhii'ng du' lu~n va tam ly nay se anh hu'dng de'n vi~c hoc;tch
dinh chinh sach cua nha nu'oc d6i nganh cong nghi~p xe may.
Nhu' v~y, thoi quen
dl;lng xe may da co tu ra't lau, dieu nay giai thich tc;ti
sao xe may viin du'qc ra't u'a chu()ng nhu' la m()t phu'dng ti~n giao thong. Tuy nhien,
hi~n nay du' lu~n xa h()i cho r~ng xe may la nguyen nhan gay ra lin ti{c va tai nc;tn
giao thong, nen chinh phd da du'a ra nhii'ng chinh sach d~ hc;tn che' sv tang tru'dng
cua loc;ti hlnh phu'dng ti~n giao thong nay (j cac thanh phfflon.
sa
sa
sa
sa
sa
2.2.1.1.5.Phan tich anh hu'dng cua ytu to' khoa hqc cong ngh~
Tntoc nam 1990, thl nen tang khoa hQc cong ngh~ Vi~t Nam Ia ra't ye'u kern
va lc;tc h~u. Nha xu'dng va may moe thie't bi tie'p quan tu nam 1975 h~u nhu' da
xu6ng ca'p, cu ky, hoc;tt d()ng c~m chung. Tu nam 1990 trd di, cling voi dong v6n
d~u tu' mtoc ngoai, m()t so' may moe thie't bi va cong ngh~ moi du'QC nh~p vao Vi~t
Nam, nhu'ng cfing chi la cong ngh~ (j muc trung blnh ho~c cong ngh~ cu. Nhln
chung, vi~c chuy~n giao cong ngh~ vao Vi~t Nam hi~n nay di~n ra ra't ch~m chc;tp,
chu'a dap ung du'QC nhu C~U va doi hoi tu th\l'C ti~n san xua't kinh doanh.
Trang 15
Ngoai vi~c trang thie't bi khong d6ng b() va l~c h~u v€ ky thu~t, may m6c
thie't bi l~i pha tr()n qua nhi€u mtoc, nhi€u the' h~ ky thu~t khac nhau. Do thie'u vO'n
dffu tu' d~ mua si1m va d6i moi may m6c thie't bi nen cac doanh nghi~p nho thu'ong
tai trang hi b~ng cac may m6c thie't bi cua cac doanh nghi~p trung u'dng sa thcli
ho~c nh~p khffu may m6c thie't bi cii d~ sir dt;mg.
Trong cac lien doanh voi nu'oc ngoai, ciing c6 tlnh tr~ng may m6c thie't bi cii
duqc nh~p vao duoi hlnh thuc g6p vO'n, trong d6 c6 khong it lo~i da l~c h~u C1 cac
nu'oc cong nghi~p tien tie'n v~n tran vao Vi~t Nam. Nhi€u dlf an tinh gia tri v~t tu',
thie't bi may m6c chuy~n vao va cong ngh~ moi nhu'ng thlfc cha't la thie't bi cii tan
trang va cong ngh~ l~c h~u til giii'a the' ky 20. Do v~y, san phffm lam ra kern sue
c~nh tranh. M()t thlfc te' dang quan tam c6 lien quan de'n trlnh d() trang bi may m6c
cua khu vlfc c6 vO'n dffu tu' nu'oc ngoai tha'p la vl hon 60% sO' dlf an DTNN do cac
nu'oc ASEAN va cac nu'oc Dong A khac thlfc hi~n. Trong khi nh6m G7 (tru Nh~t)
c6 trlnh d() cong ngh~ cao va trang thie't bi hi~n d~i thl chie'm d 1~ qua nho: 12%
t6ng sO' vO'n dffu tu' nu'oc ngoai vao Vi~t Nam. Tlnh tr~ng tren la m()t trong nhii'ng
nguyen nhan lam cho san phffm du'<;lc san xua't t~i Vi~t Nam c6 cha't lu'qng kern, gia
thanh cao.
N6i tom l~i, co sd khoa hQ·c cong ngh~ cua Vi~t Nam hi~n nay v~n con l~c
h~U SO VOi cac nu'OC trong khu V\fC Va tren the' gioi, Vi~C chuy~n giao cong ngh~
di~n ra ch~m ch~p. nhung cong ngh~ va thie't hi cii l~i chie'm da sO', di€u nay se gay
trd ng~i ra't Ion cho vi~c nang cao kha nang c~nh tranh cua nganh cong nghi~p xe
.may va nhii'ng nganh cong nghi~p phl;l tr<;1.
:.2.2~1.1.6. Phan tich anh htidng ctia ye'u to' cd
sd
h~ tAng giao thong va giao
thong do thf
Theo sO' li~u cua B() Giao thong v~n tcli, tinh de'n nam 2001, nu'oc ta c6
200.000 km du'ong b() ( g6m 15.467 km quO'c 1(), 16.403 km dnh 19 va 37.000 km
du'ong giao thong nong thon); 2.632 km du'ong si1t; 8.000 km du'ong song; hon 90
cang bi~n .... So voi cac nu'oc trong khu vlfc va tren the' gioi, ke't ca'u h~ tffng giao
thong v~n tai Vi~t Nam qui mo con nho be, tinh cha't ky thu~t tha'p, trang thie't bi
l~c h~u, nang llfc h~n che'. Cac tuye'n duong b() cha't lu'<;lng chua cao, 90% la du'ong
kh6 hyp duoi 8 m, chua trang nhlfa ho~c be tong. Chi c6 khoang 20% duong hi~n
c6 t~m gQi la du tieu chuffn, con l~i phffn Ion hyp, cong, d() dO'c IOn, n€n du'ong ye'u
khong dam bao an toan. Cffu va duong b() ye'u kern v€ m~ng luoi, cha't luqng va
nang llfc cho ngu'oi va xe lltu thong. Trong sO' 78 tuye'n duong c6 chi€u dai 14.601
km, chi c6 7,1% du'ong d~t tieu chuffn tO't, trung blnh c6 45,2%, xa'u va ra't xa'u la
47,7%.
cffu c6 8.103 cffu va 152 be'n pha; cffu t~m. cffu ye'u va cffu hyp: 18,5%.
Hi~n nay, va'n d€ giao thong do thi t~i hai thanh phO' IOn la Ha N()i va
TP.HCM da gi6ng len h6i chuong bao d()ng. Qui da't danh cho giao thong t~i thanh
ph6 H6 Chi Minh Ia 6%, t~i Ha N()i la 4%, trong khi cac nu'oc phat tri~n la 15%
de'n 20%. Tlnh tr~ng tai n~n va un ti1c giao thong t~i hai thanh phO' nay la d~c bi~t
nghiem trQng. Tinh de'n cuO'i nam 2002, ca nu'oc c6 khoang 10,5 tri~u xe may dang
ve
Trang 16
