(Luận văn thạc sĩ) một số giải pháp nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của hàng không dân dụng việt nam

.oO mAo ouc vAoAo TJ;\O
TRLIONG DJ;\1 HOC KINH TE THANH PHO HO CHi MINH

PHUNG Le TRINH

A

A.1

?

~

I

A

MOT
. SO? GIAI PHAP NHAM NANG? CAO
KHA NANG CANH
TRANH CUA
•
HANG KHQNG DAN DUNG
VIET
.
. NAM
w

Chuyen nganh : QUAN TRl KINH DOANH
Ma s6 : 5.02.05

,.,.

LU~N

1J

"""

"'

VAN TH~C SI KINH TE.

-

- khoa hQc: TS. NGUYEN
"
- DUNG
Ngu(Ji h1i8ng dan
VAN


A.

'

tj)

'

A

'

~

NHAN XET CUA CIAO VIEN HlJCJNG DAN
...................................................................................................................
.................................................................................................................,,


NHAN XET CUA CIAO VIEN PHAN BIEN 1

....................................................................................................................

...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................
...................................................................................................................


NHAN XET CUA CIAO VIEN PHAN BIEN 2
...................................................................................................................
...................................................................................................................
···················································································································

....................................................................................................................

....................................................................................................................

Ml)C Ll)C

LOIMdDAU
KY HI}tu cAc cHff VIET TAT
,

?

DANH Ml)C CAC BANG

Chlidng 1: MQT

so LV LU!N VE c,;.NH TRANH
,

"'

,...?

~

1.1 C~NH TRANH-CAC CHIEN LUOC C~NH TRANH PHO BIEN ................ 1
1.1.1 Khai ni~m v'e cc;mh tranh ................................................................................... 1
1.1.2 Moi truong kinh doanh ...................................................................................... 1
1.1.3 Quan di~m v~ c~nh tranh trong kinh doanh hi~n d~i ........................................ 2
1.1.4 Ly thuye't v'e chie'n lu<;jc c~nh tranh ................................................................... 4

1.2 xu HtJdNG vE c,;.NH TRANH TREN THE Gidi HI¢N NAY ................. 10
1.2.1 Xu huang c~nh tranh trong b6i canh khu V\l'C hoa- toan c'au h6a .................... 10

1.2.2 Phan tich kha nang

c~nh

tranh cua doanh nghi~p

Vi~t

Nam truac

K
th..,..em hA"
91 nhA~p quoc
teK ............................................................................................. . 10

1.2.3 Xu huang c~nh tranh cua cac hang hang khong tren the' giai ......................... 11

KET LU!N CHUONG I ......................................................................................... 12


Chlidng 2: PHAN TICH THl)'C TR~NG C~NH TRANH CUA HANG KHONG
DAN Dl)NG Vl¢T NAM THOI GIAN QUA
-'

'

"

,...?

?

,..._?

'

A

2.1 QUA TRINH PHAT TRIEN CUA TONG CTY HANG KHONG VN .......... 13
2.1.1 Gioi thit$u t6ng quan vS T6ng C6ng Ty Hang Kh6ng Vit$t Nam ..................... 13
2.1.2 Chuc nang, nhit$m Vlf cua T6ng C6ng Ty Hang Kh6ng Vit$t Nam .................. 13
2.1.3 Co cffu t6 chuc cua T6ng Cong Ty Hang Kh6ng Vit$t Nam ............................ 15

2.2 CAC YEU TO MOl TRUONG ANH Hu'dNG DEN HO~T DONG
?

A?

A

'

"

A

CUA TONG CONG TY HANG KHONG VIETNAM ......................................... 16
2.2.1 M6i tru'ong v'i m6 ............................................................................................. 16
2.2.2 M6i tru'ong vi m6 ............................................................................................. 20

2.3 QUA TRINH HO~T DONG, PHAT TRIEN v A KHA NANG
C~NH

?
'
"
"
TRANH CUA
HANG
KHONG
VIETNAM
............................................ 21

2.3.1 Vo'n va tai san .................................................................................................. 21
2.3.2 f)C)i may bay va h~ ding ky thu~t.. ................................................................... 22
2.3.3 Ngu'On nhan h;t'c ............................................................................................... 22
2.3.4 Ht$ th6ng ban va v~n chuy~n khach ................................................................ 23
2.3.5 Ho~t d()ng quang cao chie'n h!QC ..................................................................... 23
2.3.6 Chuang trlnh khach hang thu'ong xuyen FFP "Golden Lotus Plus" ................ 24
2.3.7 Tlnh hlnh v~n chuy~n cua HKVN trong nhung nam 1999-2002 ..................... 25

2.4 DANH GIA KHA NANG C~NH TRANH CUA HANG KHONG VN .......... 28
2.4.1 Dich Vlf m~t da't ............................................................................................... 29
2.4.2 Dich vu tren kh6ng .......................................................................................... 30


2.4.3 Thi tntong va thi ph'an ..................................................................................... 32
2.4.4 Gia san phfi'm ................................................................................................... 37
2.4.5 Ky

thu~t ...........................................................................................................

37

2.4.6 H~ th6ng quan ly ngu6n nhan h,tc .................................................................... 38
2.4.7 Uy tin thuong

hi~u ...........................................................................................

39

2.4.8 Lien ke't, lien doanh ........................................................................................ 39

2.5 LOI THE v A CAC M4.T CON TON T~I TRONG C~NH TRANH
?

'

"

,...

CUA HANG KHONG VI~T NAM ........................................................................ 41
2.5.1 Xay dl,tng rna

tr~n

SWOT ................................................................................ 41

2.5.2 Cac mi;it con t6n t~i trong c~nh tranh cua Hang Kh6ng Vi~t Nam .................. 44

KET LU~N CHUONG II ....................................................................................... 45

Chudng 3: MOT
?

SO

'

GIAI PHAP NHAM NANG CAO KHA NANG C~NH
A.

A

TRANH CUA HANG KHONG VI~T NAM
"

,..,

,

,...?

?

'

"

3.1 Ml)C TIEU CHIEN LUOC PHAT TRIEN CUA HANG KHONG VN ........ 46
3.1.1 Mvc tieu chie'n lu<;Jc ......................................................................................... 46
3.1.2 Cac dinh huang thl,I'c hi~n mvc tieu chie'n ht<;Jc ............................................... 46

3.2 MOT

so GIAI PHAP NHAM NANG CAO KHA NANG C~NH TRANH

?
'
"
"
CUA
HANG
KHONG
V I~T
NAM ....................................................................... 47

3.2.1 Giai phap nang cao chfft lu<;Jng dich vv h~mh khach ........................................ 47
3.2.2 Giai phap nang cao chfft lu3.2.3 Giai phap v€ d'au tu, phat tri€n d9i may bay va thie't bi hi~n d~i,
c6ng tac an to an an ninh ........................................................................................... 48


3.2.4 Xay dgng chie'n h.tqc Marketing h6n hqp cho VNA ........................................ 50
/ ve
'A
/ tr1en
•J! von
K

. p h ap
3 .2.5 G1a1
p h at
............................................................................ . 54
? •

3.2.6 Dao t~o va phat triSn ngu'on nhan h;tc ............................................................. 55

3.3 CAC KIEN NGHl ............................................................................................. 56
3.3.1 Kie'n nghi voi Chinh phil ................................................................................. 56
•K ng h"~ Vvl
A"B".
. . 1en
332K
Q g1ao th"ong

A
v~n

t?•
a1. .............................................................. . 57

3.3.3 Kie'n nghi voi Hinh dao T6ng Cong Ty ........................................................... 57

KETLU~N ·············································································································58
TAl LI:¢U THAM KHAO
PHl) Ll)C


'

?

'"

LOIMODAU

1. Tinh ca"p thie't ciia d'e tai:
Trong nhung nam g'an day, voi chinh sach h9i nh~p, md cll'a, an ninh dam
bao, chinh tri 6n dinh, kinh te' tang tntdng cao va lien ttJc. Vi~t Nam du'qc danh
gia la nu'oc an toan cho d'au tu' va du lich. Trong b6i canh d6, T6ng c6ng ty Hang
kh6ng Vi~t Nam (TCTHKVN) da d~t du'<;Jc nhung kSt qua nhfft dinh. L~ d6n
hanh khach thu 4 tri~u trong nam 2002 cua Hang Hang kh6ng qu6c gia Vi~t
Nam Airlines (VNA) la sl)' ki~n quan trQng, danh dffu bu'oc phat tri~n phffn khdi
cua VNA. DSn nay, VNA da c6 du'ong bay khai thac dSn 23 thanh ph6 tren the'
gioi va co 20 duong bay th~ng, khai thac trl)'c tie'p de'n 15 tinh, thanh ph6 trong
ca nuoc. v oi ke't qua t6ng doanh thu tren 11.000 ty d6ng, 38.000 chuye'n bay
qu6c te' va n9i dia, VNA da d~t muc tang tntdng cao nhfft k~ ttl' 1996 dSn nay.
TiSn tinh h9i nh~p qu6c te' cua nganh Hang kh6ng dan dtJng Vi~t Nam
trong giai do~n 2001-2005, cac cam kSt v'e tl)' do hoa v~n tai hang kh6ng trong
khu6n kh6 ASEA, hi~p dinh thu'dng m~i Vi~t Nam-Hoa Ky da du'Qc Qu6c h9i
nu'oc CHXHCNVN va Qu6c h9i Hoa Ky phe chugn, m9t m~t t~o ra nhung
nhung thu~n l<;Ji cho sl)' phat tri~n, m~t khac cling d~t ra nhung thach thuc kh6ng
nho, doi hoi TCT va nhung ddn vi trong TCT phai c6 kS ho~ch q1 th~ nham
nang cao sue c~nh tranh qu6c te' trong di'eu ki~n moi, d'e ra chie'n luqc phat tri~n
tren cd sd phat huy t6i da n9i ll)'c, tranh thu sl)' h<;Jp tac qu6c te', nh~n thuc d'ay du
nhung Cd hQi va thach thuc, du'a ra cac mlJC tieu phat tri~n hphap c6 tinh kha thi.
Xufft phat ttl' yeu c'au thl)'c te' tren, tac gia da m~nh d~n ch9n d'e tai:
"

,...,

?

,

~

"

?

....

MQT SO GIAI PHAP NHAM NANG CAO KHA NANG C~NH
?
'
"
"
"
TRANH CUA
HANG
KHONG
DAN
Dl)NG VI~T
NAM.
2. D6i ttigng va ph~m vi nghien cuu:
•

Ddi tuang nghien cLtu:

D'e tai t~p trung nghien cti'u phan tich thl)'c tr~ng chfft lu'qng dich v~1 hanh
khach, hang hoa; di~m m~nh, ySu va kha nang c~nh tranh cua VNA trong thai
gian qua.


•

Pham vi nghien cTiu :

:E>i sau vao ViEk nghien CUu linh VlJ'C chfi't hl'<;jng phlJC VlJ hanh khach, hang
hoa, t~p trung nghien CUu tinh q.nh tranh cua Hang khong dan dl;lng Vi~t Nam.

3. M11c tieu nghien cuu:
Ml;lC tieu cua d'e tai la di sau nghien cU'u, phan tich hi~n tr~ng ho~t dQng
cua VNA trong linh vvc v~n chuy€n hanh khach va hang hoa. TU' d6 rut ra cac
nguyen nhan t'On t~i, d'Ong thoi dua ra cac giai phap t6i ttu d€ nang cao stl'c c~nh
tranh va ngay cang phat tri€n cua VNA.

4. Phu'dng phap nghien cuu:
Lu~n vfm sii' dtJng cac phu'ong phap thu th~p thong tin, ke't h<;Jp voi vi~c

di'eu tra, phan tich, s6 li~u t6ng h<;jp cua VNA, d'Ong thoi ke't h<;jp phu'ong phap
mo ta, so sanh, th6ng ke, v~n dtJng tU' ly thuye't va thvc te'. TU' d6 rut ra nhfi'ng
va'n d'e din thie't va b6 ich cho d'e tai. Cac thong tin du<;jc thu th~p tU' internet,
bao, dai, ban tin cua VNA.

5. Nhiing n()i dung cd ban cua lu~n van:
•

Chu'ong 1: MQt s6ly lu~n v'e c~nh tranh

•

Chu'ong II: Phan tich thvc tr~ng c~nh tranh cua Hang khong dan dl;lng Yi~t
Nam thoi gian qua.

•

Chuang III: MQt s6 giai phap nhiim nang cao kha nang c~nh tranh cua hang
khong dan dl;lng Vi~t Nam.


BANG

cAc CHU'vrET TAT

TCTHKVN

: T6ng Cong Ty Hang khong Vi~t nam

HKDD

: Hang khong dan d1;mg

VNA

: VietNam Airlines

KHTT

: Ke' ho~ch thi tntong

CTLD

: Cong ty lien doanh

lATA

: International Ailines Transport Association
(T6 chuc hang khong dan dvng quoc te')

APPA

: Association of Asean - Pacific Airlines
(Hi~p hoi hang khong chau

CAAV

A- Thai Blnh Duong)

: Civil Avia tin Authority of VietNam
(Cvc Hang Khong Dan Dvng Vi~t Nam)

FFP

: Frequent Flyers Program

GLP

: Golden Lotus Plus

B7671777

: Boeing 767/777

A320/321

: Airbus 320/321

F70

: Forker70

AA

: American Airlines

BA

: British Airways

BL

: Pacific Airlines

CI

: China Airlines

ex

: Cathay Pacific

JL

:Japan Airlines

KE

:Korean Air

MH

: Malaysia Airlines


NW

:Northwest Airlines

PR

: Philippines Airlines

cz

: China Southern Airlines

QF

: Quantas Airways

SQ

: Singapore Airlines

TG

: Thai Airways

HAN

:HaNQi

SGN

:Saigon

DAD

: Ba Nang

HUI

:Hue'

NHA

: Nha Trang

TBB

: Tuy Hoa

BKK

:Bangkok

TPE

:Taipei

KHH

: Kaoshiung

CAN

:Quangzhou

HKG

:Hong Kong

KUL

: Kurlalumpur

MNL

:Manila

ICN

:Icheon

KIX

:Osaka

NRT

: Narita

CDG

: Charles de Gaules

MEL

:Melbourne

SYD

:Sydney

LAX

: Los Angeles


SFO

: San Francisco

svo

: Moscou

· C class

: Business class

Y class

: Economy class

Yd class

: Economy deluxe class


,

?

DANH MVC CAC BANG

Bang 1.1 Mo hlnh 5 ap hfc C(_lnh tranh ........................................................................ 4
Bang 1.2 Cac yeu c'au chung cua chie'n htqc C(_lnh tranh ............................................. 9
Bang 2.1 Moi tntong C£.lnh tranh (dlfa tren 5 ap llfc cua Michael Porter) ................. 20
Bang 2.2 Tlnh hlnh v?n chuy@n khach n()i dia .......................................................... 26
Bang 2.3 Tlnh hlnh v?n chuy@n khach qu6c t€ ......................................................... 27
Bang 2.4 Tlnh hlnh v?n chuy@n hang hoa ................................................................ 28
Bang 2.5 Ke't qua danh gia t6ng th@ dich v1,1 di;it ch6, ban ve qua di~n thQai ........... 29
~ d""
~ c huyen
K
b ay ......................................... .. 30
et qua ve d"~c h Vl,l m(_lt
at tru'oc
Bang 2.6 K""
?

?

"'

Bang 2.7 Ke't qua danh gia t6ng th@ v€ ti~n nghi tren may bay ............................... 30
K
/ h g1a
. / tong
-'!
K
.
VNA ........................................... . 31
qua d an
th e ve tiep

vien
B ang 2 . 8 K et
?

B~mg

?

,'!

"'

•

A

2.9 Ke't qua danh gia t6ng th@ v€ d'O an, thuc u6ng tren chuye'n bay .............. 32

Bang 2.10 Ke't qua khai thac nam 2002 .................................................................... 33
Bang 2.11 Ke't qua v?n chuy@n tren cac du'ong bay qu6c te' nam 2002 .................... 34
Bang 2.12 Ke't qua v?n chuy@n tren cac du'ong bay n()i dia nam 2002 ..................... 35
Bang 2.13 Ma tr?n SWOT ........................................................................................ 43
Bang 3.1 Ke'ho(_lch phat tri@n d()i may bay cua VNA de'n 2010 .............................. .49
Bang 3.2 Can d6i v6n d'au tu'cua VNA trong giai do£.ln 2001-2010 ......................... 55


CHUONG 1

MCT~6LYLUAN
•

•

vt CANH TQANH
•


1
I

CHu'ONG 1: MOT

so LY LU!N VE CA.NH TRANH
,

~

A

~

1.1 CA.NH TRANH- CAC CHIEN Lu'(iC CA.NH TRANH PHO BIEN
1.1.1 Khai ni~m v~ c~nh tranh
Trong n~n kinh t€ thi tntong, c~nh tranh Ia rn()t vi~c khong ngung di~n ra giua
cac doanh nghi~p. C~nh tranh la sv t6n t~i khach quan d6ng thai cfing la rn()t yeu
c~u thie"t.ye"u de doanh nghi~p t6n t~i, phat trien. Phu nh~n c~nh tranh tuc la t\( huy
di~t rnlnh. Co che" thi tntong ba: t bu()c rnQi doanh nghi~p, rnQi nha san xua't d~u
phai tharn gia cong cu()c c~nh tranh de tlrn kie"rn l<;i nhu~n, thi tnl'ong ... , tlrn rnQi
each de lam suy ye"u va tieu di~t d6i thu c~nh tranh cua rnlnh di~n ra thu'ong
xuyen, lien tvc d6i voi cac doanh nghi~p. Cu()c chie"n nay, doi khi ra't tan kh6c va
YO ly vl c6 the n6 se huy di~t ta't ca nhfi'ng cong sue lao d()ng cua con ngu'oi da bo

ra tntoc d6 de t~o ra nhung san ph£rn. N6 cfing dvng ch~rn vao nhung rn6i quan h~
v~ d~o due, nhan tarn cua con ngu'oi, Hing phi cua cai xa h()i nhu'ng n6 vfin khong
the dung l~i.
V~y c~nh tranh la rn()t hlnh thuc du'<;c hieu hi~n tr~ng co che" thi tru'ong, trong

d6 rn()t s6 doanh nghi~p tlrn ffiQi each de gianh khach hang rnua san ph£rn cua
rnlnh. Ban cha't va sue rn~nh cua c~nh tranh c6 anh hu'dng quan trQng tren thi
tru'ong va do d6 c6 lien h~ d~c bi~t de"n s\( xay d\(ng chie"n lu'<;jc va ap dvng chinh
sach c~nh tranh.
1.1.2 Moi trtiong kinh doanh
Ngay nay, nguoi ta da nh~n ra r~ng khong rn9t t6 chuc nao c6 the t6n t~i nhu'
rn()t hon dao bi~t l~p. Ta't ca cac t6 chuc, nha't la cac t6 chuc kinh doanh, khi ho~t
d()ng d~u ga:n li~n voi cac ye'u t6 tac d()ng nha't dinh cua rnoi tru'ong. Vl v~y, vi~c
nghien cuu rnoi tru'ong kinh doanh la c~n thie"t va c6 y ngh1a d6i voi ta't ca cac
doanh nghi~p.
o Khi nghien cuu rnoi tru'ong cac doanh nghi~p c6 the kiern soat va c6 each
nhln t6ng the cac ye"u t6 ben ngoai. Phan tich d6ng b() de c6 the phat hi~n nhung
co h()i va nhung rui ro. Tu d6, khai thac cac l<;i the" va ngan ngua cac rn6i de dQa,
chu d()ng hon trong chie'n lu'<;jc kinh doanh.
o Thong thu'ong, de hlnh thanh chie'n lu'<;c, cac nha kinh doanh khi ho~ch dinh
chinh sach phat trien doanh nghi~p phai th\(c hi~n vi~c nghien cuu rnoi tru'ong
nh~rn nh~n di~n du'<;c nhung rn6i de dQa, nhung co h()i. Trong qua trlnh th\(c hi~n
chie"n lu'<;jc, ffilJC tieu va nhi~rn VlJ cua t6 chuc, cac doanh nghi~p phai lien tl;IC barn
sat thi tru'ong, CO du'<;jc nhfi'ng thong tin phan h6i, nh~rn di~U chinh cac ffilJC tieu
chie"n lu'<;c da ho~ch dinh.
D Vi~c

nghien cuu rnoi tru'ong kinh doanh khong chi c6 tac dvng voi cac
doanh nghi~p, rna n6 c6 y ngh1a quan trQng voi co quan quan ly nha nu'oc. D~c

2
bi~t, voi nhung quO'c gia rna nha nu'oc giu vai tro chu d~o cua n€n kinh te'. Nghien

cuu moi tru'ong kinh doanh trong nu'oc va toan c~u se giup nha nu'oc d€ ra nhung
chinh sach nh~m thuc defy n€n kinh te' phu h<;ip voi sv phat tri~n kinh te' the' gioi,
t~o di€u ki~n thu~n l<;ii honcho cac doanh nghi~p phat tri~n va h()i nh~p.
Khi phan tich cac ye'u tO' v€ moi tru'ong thu'ong phan theo moi truong vi mo va
moi tru'ong vi mo.

•!• Moi tntilng vi mo :
La moi tru'ong bao g6m cac ye'u tO', cac ll;l'c lu'<;jng ben ngoai t6 chuc thu'ong
tac d()ng gian tie'p de'n cac linh vvc khac nhau cua t6 chuc.
Moi tru'ong vi mo g6m cac ye'u tO' sau:
Ye'u tO' kinh te'
Cac ye'u tO' chinh tri va phap lu~t- chinh phu
Cac ye'u tO' van h6a - xa h()i
Cac ye'u tO' tV nhien
Cac ye'u tO' khoa hQC- cong ngh~
Moi truong quO'c te'.

•!• Moi tniilng vi mo :
Moi tru'ong vi mo bao g6m cac ye'u tO' trong nganh va cac ye'u tO' ben ngoai
doanh nghi~p. n6 quye't dinh tinh cha't, muc d() c~nh tranh trong nganh san xua't
kinh doanh d6. Sv am hieu v€ cac ye'u tO' nay giup doanh nghi~p nh~n ra m~t
m~nh, m~t ye'u cua mlnh lien quan de'n co h()i va nguy co cua nganh. Tu d6 d€ ra
cac chie'n lu'<;jc phat tri~n phu h<;jp.
Moi tru'ong vi mo g6m cac ye'u tO' sau:
DO'i thu c~nh tranh
Khach hang

Cac san phcfm thay the'
Nha cung ca'p
Cac dO'i thu ti€m tang.

1.1.3 Quan di~m v~ c~nh tranh trong kinh doanh hi~n d~i
Trong giai do~n hi~n nay, khong phan bi~t quO'c gia theo the che' chinh tri nao
thl n€n kinh te' cua cac nu'oc tren the' gioi d€u t6n t~i, v~n hanh phat trien theo co
che' cua n€n kinh te' thi tru'ong.


3

Vit$c xay dlfng chie'n luc;c c~nh tranh va thvc hit$n chie'n luc;c c6 rn()t y nghia
quye't dinh de'n slf t6n t~i, phat tri~n cua doanh nghit$p. Xay dlfng chie'n lu'c;fc c~nh
tranh la vit$c xay dlfng rno hlnh t6ng th~ v€ phu'ong phap C~nh tranh, rn\lC tieu va
nhung chinh sach C\l th~ nao d6 d~ c6 th~ d~ t duc;c rn1:1c tieu.
Vit$c c~nh tranh cang quye't lit$t hon trong di€u kit$n cac ye'u t6 cua n€n kinh te'
the' giOi luon v~n d()ng va thay d6i theo sv bie'n d()ng cua thi tru'ong, tie'n bQ cua
khoa hQC ky thu~t, quan nit$rn va thi hie'u CUa ngu'oi tieu dung, rao can thu'ong rn~i
giua cac nu'oc ngay cang "thu'a" d~n. C~nh tranh ngay nay la CUQC chie'n "rnQt rna't
rn()t con", giua cac doanh nghi<$p cung nganh. Tuy nhien, trong thvc te' hi<$n nay, da
hlnh thanh rn()t hlnh thuc rnoi la sv hc;fp tac giua nhung ngu'oi c~nh tranh, c~nh tranh
trong rn6i quan hi$ hc;fp tac, lien ke't la rnQt va'n d€ rnoi trong kinh doanh rna doanh
nghi<$p c6 th~ cha'p nh~n du'c;fc trong cu()c chie'n tren thu'ong tru'ong.

Ctic tip llic canh tranh:
Theo giao su' Michael E. Porter- B~i hQc Havard, di~rn c6t ye'u cua vi<$c xay
dlfng chie'n lu'QC C~nh tranh la lien hi$ doanh nghi<$p VOi rnoi tru'ong kinh doanh.
Moi tru'ong thl ra't r()ng va rnang quan trQng nha't cua rnoi tru'ong la nganh kinh te'
.di~n ra cac ho~t d()ng c~nh tranh cua cac doanh nghi<$p. Hi<$n tr:;tng cua CUQC c~nh

tranh trong nganh ph\l thUQC vao narn Ivc lu'c;fng c~nh tranh co ban, d6 la nguy co
nh~p CUQC cua cac d6i thu rnoi; rn6i de dQa cua cac san ph£rn thay the'; quy€n Ivc
.cua ngu'oi rnua; quy€n Ivc cua nha cung ling va CUQC c~nh tranh giua cac d6i thu
hi<$n thai.
Sue rn~nh cua cac llfc lu'<;5ng c~nh tranh duc;c quye't dinh boi co ca'u cua nganh,
do d6 cling quye't dinh rnuc lc;i nhu~n va cu'ong dQ c~nh tranh. Thong thu'ong,
nganh c6 kha nang tlrn l<;5i nhu~n cao la ph6 bie'n thl c~nh tranh di~n ra on hoa,
ngu'c;fc l~i c~nh tranh se di~n ra quye't li<$t 0 cac nganh rna khong doanh nghi<$p nao
d~t duc;c lc;i nhu~n sieu ng~ch.
V oi narn llfc lu'<;5ng c:;tnh tranh k~ tren, llfc lu'<;5ng rn~nh nha't se th6ng tri va tro
thanh trQng ye'u theo quan di~rn chie'n lu'c;fc. Khi xac dinh du'c;fc anh hu'ong cua cac
llfc lu'c;fng C~nh tranh, nhi<$rn V\l CUa doanh nghi<$p la xac dinh nhfi'ng di~rn rn~nh,
ye'u cua rnlnh va phai duc;c xern xet trong rn6i tu'ong quan voi nganh. Nghia la v€
phu'ong di<$n chie'n lu'QC xac dinh the' dung CUa doanh nghi<$p tru'OC cac llfc lu'c;fng
c:;tnh tranh trong nganh. M\lC dich cua chie'n lu'c;fc c~nh tranh la tlrn du'QC vi tri trong
nganh, noi rna doanh nghi<$p c6 th~ ch6ng l~i voi cac llfc luc;ng c:;tnh tranh rn()t
each t6t nha't, ho?c c6 th~ lam anh hu'ong de'n chung theo hu'ong c6 lc;i nha't.
Tie'n hanh phan tich, so sanh hi<$u qua cua ho~t d()ng c~nh tranh giua mQt
doanh nghi<$p voi mQt hay nhi€u doanh nghi<$p khac, ngu'oi ta thu'ong can eli vao l<;5i
the' c~nh tranh. L<;5i the' c:;tnh tranh la nhung the' m~nh rna doanh nghi<$p c6 th~ sii'
d1:1ng rn()t each c6 hi<$u qua.


4

Bang 1.1:

MO HINH 5 AP LljC C~NH TRANH
Nhii'ng ngu'Oi nh~p nganh

l

Sue m;;tnh
tnl gia cua
nha cung
cap
"'

Nhii'ng ngu'Oi

..

E>e doa cua
nhung nguo1
nMp ngfmh

Nhung nha qmh
tranh trong nganh

..

Nhii'ng ngu'Oi
mua

~

cun2: ca'o
Mi}.t

d" cua cac nha

canh tranh

Sue m9-nh
tra gia cua
' .
ngl1o1
mua

E>e dQa cua
phim
thay the'

san

Nhii'ng san phdm thay the'

(Ngu6n: Micheal E Porter. "Competitive advantage" New York Press, 1985.)
C6 sau ye'u tO' quy€t dinh loi the' canh tranh ella mot doanh nghiep:

Ngu6n g(/c cua
dO'i thll c::tnh tranh.
D

Sl:{

khdc bift: sv VUQt trQi han vS gia ca, cha't lu'Qng so voi

o Khd nang : the' m::tnh vS nghien cilu va phat tri~n, h~ thO'ng qmln tri, trlnh
dQ cong ngh~, trang thie't hi ...
D

Khd nang do'i ngoqi trong h<;!p tdc, lien doanh.

o Khd nang tili chfnh: kha nang vS quan ly chi phi, sli' dl;lng vO'n kinh doanh.

Sl:( thfch nghi cua t6 chric: t6 chile phai la IDQt h~ thO'ng linh ho::tt, de thich
nghi voi sv thay d6i ella chie'n lu'vien phu hD

1.1.4 Ly thuye't v~ chie'n hiqc c~nh tranh :
1.1.4.1 Chie'n hide canh tranh (Competitive strategy) :
Thea giao su' Michael Porter ella D::ti hQc Harvard, chi€n lu'ktt h(lp ella cac ktt qua cu{/i cung (IDl;lC dich) rna doanh nghi~p dang tlm kie'm Va
cac chinh sach nho d6 doanh nghi~p cO' gAng d::tt toi ml;lc tieu tren. Trang d6 mO'i
quan h~ giii'a ffil;lC tieu Va chinh sach trong chie'n ll1QC C::tnh tranh ella IDQt hang
du'QC mo ta nhu' IDQt banh xe rna tr\IC trung Him ella banh xe la ffi\IC dich ella doanh
nghi~p (cac khai ni~m vS vi~c doanh nghi~p se c::tnh tranh nhu' the' nao, cac ID\IC


5

tieu kinh te', mvc tieu phi kinh te' cua doanh nghi~p la gl ... ), xoay quanh trvc trung
Him, huang v6 mvc tieu cua doanh nghi~p la cac chinh sach d€ d~t du'<;Jc mvc tieu,
cac chinh sach nay bao g6m cac n9i dung nhu': nghien cuu va phat tri€n san phfim
(R & D); mua nguyen li~u v~t tu'; lao d9ng; san xua't; phan ph6i; tieu thv;
marketing; thi tru'ong mvc tieu; danh mvc san phfim; tai chinh va ki€m soat.

1.1.4.2 Cac chie'n hide canh tranh phli' bie'n theo quan diim M. Porter:
1.1.4.2.1 Chien lztdc nhiin manh chi phi

Voi chie'n lu'<;Jc nay, cong ty tlm each trd thanh nha che' t~o san phfim d~t du'<;Jc
vi tri hdn h~n cac d6i thu c~nh tranh v6 chi phi thong qua m9t lo~t chinh sach ho~t
d9ng hu'ong vao vi~c thl,l'c hi~n mvc tieu nay.
Mvc tieu c6 du'<;Jc chi phi tha'p hdn cac d6i thu c~nh tranh trd thanh s<;Ji chi do
xuyen su6t toan b9 cac chie'n lu'<;Jc, ke' ho~ch kinh doanh nhu'ng khong th€ bo qua
cac v(n d6 v6 ch(t lu'<;Jng, dich Vl;l, t~o S\1' khac bi~t V.V ... thl moi d~t du'QC ffil;lC tieu
dung chie'n lu'<;Jc nha'n m~nh chi phi lam l<;Ji the' c~nh tranh.
lfu the' ciia chien bide chi phi thiip:
~ Mang l~i ty 1~ l<;Ji nhu~n cao hdn muc blnh quan trong nganh, ba't cha'p sl,l'
hi~n di~n cua cac d6i thu c~nh tranh
~

Bao

v~

doanh nghi~p tranh khoi sue ep cua cac khach hang IOn

~ T~o cho doanh nghi~p m9t buc tu'ong che chtin trong sl,l' ganh dua cua cac d6i

thu

c~nh

tranh

~ T~o ra hang rao quy6n ll,l'c cua ngu'oi cung ca'p thong qua vi~c d~t hang s6

lu'<;Jng Ion giup cho doanh nghi~p c6 kha nang chu d9ng va nang d9ng hdn
tranh vi~c bie'n d9ng chi phi d~u vao.

Vi~c d~t du'<;Jc muc chi phi tha'p thu'ong doi hoi thi ph~n cao, quy mo san xua't

IOn, d~i tra d€ c6 l<;Ji the' trong vi~c tie'p c~n ngu6n cung ung nguyen v~t li~u, nhan
ll,l'c v.v ... Di6u d6 con doi hoi vi~c thie't ke' san phfim phai thu~n ti~n cho nhu c~u
san xua't. Duy trl nhi6u lo~t san phfim c6 lien quan d€ phan b6 d6u chi phi, phvc vv
nhi6u nh6m khach hang cd ban t~o nen kh6i lu'<;Jng ban san phfim ra 6n dinh. Chie'n
lu'QC nay con yeu C~U Vi~c xay dl,l'ng v6n ban d~U du'oi cac hlnh thuc nhu': may moe,
phu'dng ti~n ky thu~t, chinh sach gia nang d9ng, th~m chi chiu 16 thai gian d~u d€
tang thi ph~n. Khi c6 thi ph~n cao, san xua't IOn, tinh kinh te' trong cac khau tu d~u
vao de'n d~u ra phat huy hi~u qua se lam giam chi phi. Khi chie'n lu<;Jc chi phi tha'p
d~t du'<;Jc mvc tieu se cho phep tang ty 1~ l<;Ji nhu~n va nhu' v~y c6 th€ tai d~u tu' vao
nhung phu'dng ti~n may m6c moi, hi~n d~i d€ tie'p we duy trl v6 l<;Ji the' chi phi.
Ben c~nh d6, mu6n c6 chi phi tha'p khong chi quan tam de'n vi~c xay dl,l'ng cac
di6u ki~n v~t cha't rna c~n phai chu y de'n hi~u qua, c6 kinh nghi~m ki€m soat ch~t


6

che cac chi phi trl;l'c tie'"p, gian tie'"p. T6i thi€u h6a cac chi phi v~ nghien cuu va phat
tri€n, chi phi ban hang, qmlng cao v.v ...
Ngttoi d§:n d§u chi phi tha'p phai d~t du'h6a so vcH d6i thu thl ho~t d(>ng c6ng ty moi c6 hi~u qua tren muc trung blnh mi;ic
du c6ng ty da dung chie'"n lu'Qc d§:n d§u chi phi tha'p lam lla vi~c giam gia c§n thie'"t d m(>t muc d9 c6 th€ bu tru d€ md r<)ng thi ph§n va d~ t
du'QC lQi nhu~n tren ffiUC trung blnh.
Chie'"n lu'<Jc c~nh tranh b~ng each nha'n m~nh chi phi ngay nay trd thanh m(>t
b(> ph~n chu ye'"u cua ngh~ thu~t quan ly, kha nang tang gia ban cua cac doanh
nghi~p ngay nay cang bi c6ng cu(>c c~nh tranh pha san rna thay b~ng vi~c c6 g~ng
giam chi phi d€ h~ gia ban, t~o ra lQi the'" c~nh tranh cho cac doanh nghi~p.

1.1.4.2.2 Chien lztdc khac biet hoa
Chie'"n lu'QC thu hai la lam khac bi~t h6a cac san phffm va dich Vl;l cua c6ng ty,
t~o ra di€m d<)c dao du'Qc thua nh~n. d chie'"n lu'm<)t hoi;ic nhi~u di;ic tinh rna nhi~u ngu'oi cho la quan trQng va trd thanh ngu'oi duy
nha't c6 th€ dap ling du'QC nhu c§u nay. Chinh sv duy nha't nay da du'QC d~n bu
tu'dng xung b~ng gia ban san phffm cao.
M6i nganh d€u c6 nhung phu'dng ti~n t~o sv khac bi~t h6a khac nhau: d~c
di€m san phffm; h~ th6ng phan ph6i; dich Vl;l h~U mai; phu'dng thuc tie'"p thi V.V ...
Tuy nhien, cong ty phai t~o nen sl;l' khac bi~t h6a tren cd sd duy trl muc ho~t d<)ng
tren ffiUC trung blnh Chung CUa nganh va ph§n gia cao phai Vu'Qt trQi hdn chi phi d€
trd thanh duy nha't thl chie'"n lu'Ngttoi sii' dl;lng chie'"n himi;ic du chi phi kh6ng phai la ml;lc tieu chie'"n lu'lc6 nhi€u c6ng ty c6 san phffm dich vv khac bi~t h6a thanh c6ng du chi phi cao, gia
thanh ra't cao ne'"u c6 nhung thu(>c tinh du'Qc ngttoi mua danh gia cao va c6 l
T.!u the' cua chien bide khac biet h6a:
~ T~o

kha nang cho c6ng ty thu du'Qc ty 1~ l
~ T~o du'Qc m(>t vi tri ch~c ch~n cho doanh nghi~p trong vi~c d6i ph6 cac ll;l'c

lu'Qng

c~nh

tranh.

~ T~o ra sl;l' each bi~t d6i voi nhung d6i thu c~nh tranh vl n6 c6 ni~m tin khach

hang vao nhan hi~u san phffm, di~u nay se d§:n de'"n kha nang it bie'"n d<)ng
hdn ca gia ca.
~ Tang ty 1~ l~ Ni~m tin cua khach hang va sl;l' khac bi~t voi d6i thu c~nh tranh cling ngan

chi;in du'QC Vi~c xam nh~p cua nhfi'ng d6i thu moi.


7
~ D~ dang giai quye't quy~n h,tc cua nhii'ng nguoi cung ca'p vl it c6 sl;t' c£,tnh

tranh vdi ngu'oi cung ling va giam di quy~n ll;t'c cua ngu'oi mua bdi hQ thie'u
nhii'ng di~u ki~n d€ so sanh, vl v~y gia ca it c6 sl;t' dao d9ng, it c6 sl;t' m~c ca.
~ Cu6i cung, nhung cong ty nao da tie'n hanh sl;t' khac bi~t h6a san phffm da c6

du'<;jc ni~m tin cua khach hang, se c6 du'<;jc vi tri thu~n l<;Ji hon so vdi d6i thu
C£,tnh tranh khi phai du'ong d~u vdi cac lo£,ti san phffm thay the'.
Thl;t'c hi~n chie'n lu'<;Jc khac bi~t h6a doi khi c6 th€ lo£,ti tru kha nang d£,tt du'<;Jc
thi ph~n cao, vl n6 thu'ong xuyen yeu c~u sl;t' nh~n bie't tinh rieng bi~t, rna tinh rieng
bi~t thl khong di vdi thi ph~n cao. d muc ph6 bie'n hon, thl;t'c hi~n chie'n lu'<;Jc nay
nhung hol!t d9ng doi hoi chi phi cao ching hl!n nhu: hol!t d9ng nghien cuu phat
tri€n, thie't k€ san phffm, quang ba nhan hi~u, sli' dl:lng ngu6n nguyen v~t li~u cha't
lu'<;Jng cao, cac dich V\1 khac ph\lc V\1 khach hang v.v ... M~c du khach hang thua
nh~n tinh u'u vi~t khac bi~t h6a, nhu'ng khong phai khach hang nao cfing san sang
va c6 kha nang thanh toan vdi muc gia cao hon d6i thu c£,tnh tranh. Vl v~y sl;t' khac
bi~t h6a kh6 c6 th€ g~n li~n vdi vi~c thi ph~n r9ng.
Cac nha khac bi~t h6a thanh cong khac da t£,to nen sl;t' d9c quy~n thong qua
.cac hOC!t d9ng h8 tr<;j. Cac ho£,tt d9ng marketing & ban hang cfing thu'ong c6 anh

hu'dng de'n sl;t' khac bi~t h6a. Cac hol!t d9ng gian tie'p nhu' bao trl ho~c l~p ke' ho£,tch
cfing c6 th€ d6ng g6p cho sl;t' khac bi~t h6a.
M9t cong ty cfing c6 th€ t£,to sl;t' khac bi~t h6a chinh mlnh thong qua ph£,tm vi
CUa cac ho£,tt dQng, ho~C ph£,tm Vi C£,tnh tranh.

Cac ytu tff tao su khac biet h6a c6 thi t6m luoc qua pham vi canh tranh rang
~ Kha nang ph\lc V\1 nhu c~u khach hang mQi noi.
~ Don gian h6a bao trl ne'u nhu' ph\1 tung va mo hlnh thie't k€ thong dl:lng.

~ Don gian d€ khach hang c6 th€ mua du'<;Jc.
~

Don gian cho dich V\1 khach hang.

~ D9 tu'ong thich cao giua cac san phffm.

Khac bi~t h6a cfing c6 th€ xua't phat xuoi dong. Cac kenh cua cong ty cfing c6
th€ la m9t ngu6n d9c quy~n ti~m nang, lam nang cao danh tie'ng cua cong ty, dich
V\1, hua'n luy~n khach hang va nhi~U ye'u t6 khac.

Cac ye'u to' tao su khac biet h6a c6 thi t6m luoc thong qua pham vi hoat dong
~ Ll;t'a chQn kenh nh~m d£,tt du'<;jc tinh lau dai cua co sd v~t cha't, nang ll;t'c san

xua't, va hlnh anh cong ty.
~ Xay dl;t'ng cac tieu chuffn va chinh sach d€ cac kenh ho£,tt d9ng.
~ Cung ca'p hua'n luy~n va cac v~t li~u quang cao cho cac kenh sli' d\lng.


8
~ Cung ca'p ngu6n quy d~ cac kenh c6 th~ ghi n

Cac nha khac bit$t h6a thanh cong con t(;lO nen m()t gia tri thu'ong hit$u rna
ngay nay du'QC xem la tai sftn VO hlnh t(;lO nen SV khac bit$t h6a CUa m6i doanh
nghit$p ch~ng nhung mang tinh ha'p dftn thu hUt ngu'oi tieu dung de'n vdi san phfi'm
rna con han the' nua, c6 khi con ghi trong tri 6c nguoi tieu dung ra't Hiu. Chinh
thu'ong hit$u t(;lO nen va d6ng nha't Vdi long tin ngu'oi tieu dung, hua hyn giua ngu'oi
mua-nguoi ban m()t sv dam bao rieng bit$t cua tung thuong hit$u v€ cha't lu'Vl,l va lQi ich cua san phffm.

1.1.4.2.3 Chiln bide trong tiim hoa:
Chie'n lu'Qc cu6i cling Ia sv t~p trung vao m()t nh6m ngu'oi mua Cl,l th~, m<)t bQ
ph~n ho~c m()t vung thi tru'ong nao d6. Chie'n lu'QC nay khac bit$t 0 ch6 n6 dva vao
sv Iva chQn m()t llnh vvc c(;lnh tranh nho hyp trong m<)t nganh, m()t phan khuc ho~c
mQt nh6m phan khuc va ho(;lch dinh chie'n lu'QC cua mlnh nh~m phl,lC Vl,l cho hQ. D6i
voi cac phan khuc du'du'Qc lQi the' C(;lnh tranh phan khuc du n6 khong d(;lt du'Qc lQi the' c(;lnh tranh chung.

o

Chie'n lu'Qc trQng tam h6a c6 hai phat sinh. Khi trQng tam h6a vao chi phi,
cong ty tlm lQi the' chi phi trong cac phan khuc Iva chQn; 0 chie'n lu'QC trQng tam
vao khac bit$t h6a cong ty tlm sv khac bit$t h6a d cac phan khuc du'Qc Iva chQn. Cac
phan khuc du'Qc Iva chQn ho~c la phai c6 ngu'oi mua vdi nhu cgu khac thu'ong, ho~c
Ia ht$ th6ng san xua't va phan ph6i phl,lC Vl,l t6t nha't cua phan khuc du'QC Iva chQn
phai khac vdi ht$ th6ng san xua't va phan ph6i cua cac phan khuc trong nganh. Vi
the' nha trQng tam h6a chi d(;lt du'QC lQi the' C(;lnh tranh b~ng each t~p trung vao
nhung phan khuc du'Qc Iva chQn.

Ntu m<)t cong ty c6 th~ d(;lt du'Qc vi tri dftn dgu v€ chi phi ho~c sv khac bit$t
h6a 0 phan khuc cua n6 va phan khuc nay v€ m~t ca'u true ra't ha'p dftn thl nha

trQng tam h6a se la ngu'oi ho(;lt d()ng tren muc trung blnh trong nganh. Hgu he't cac
nganh ngh€ d€u c6 ra't nhi€u phan khuc va m6i phan khuc lien quan de'n hlQt nhu
cgu ngu'oi mua khac nhau, ho~c m()t ht$ th6ng san xua't ho~c phan ph6i khac, d€u
trd thanh d6i tu'<;jng CUa chie'n lu'QC trQng tam h6a.
Chie'n lu'QC t~p trung thanh cong phl,l thUQC vao m()t nganh c6 qui mo vua du,
c6 ti€m nang pha t tri~n t6t va khong c6 tinh quye't dinh d6i vdi sv thanh cong cua
d6i thu C(;lnh tranh khac. Chie'n lu'QC c6 th~ t~p trung vao:
~

M<)t nh6m ngu'oi chuyen bit$t.

~ M<)t

b9

ph~n

hang h6a chuyen bit$t.

~ M<)t vung thi tru'ong nha't dinh nao d6.

Ntu chie'n lu'QC C(;lnh tranh b~ng each nha'n m(;lnh chi phi va khac bit$t h6a san
phfi'm nh~m toi m1,1c tieu va ph(;lm vi ho(;lt d()ng toan nganh thl chie'n lu'Qc trQng tam
h6a du'Qc xay dvng xoay quanh vit$c ph1,1c Vl,l th~t t6t m<)t thi tru'ong m1,1c tieu da Iva


9

ch<;>n voi ph(;lm vi hvP· Nho chie'n hl'QC nay, c6 khi ffiQt cong ty l<;li thu du'QC l<;ii
nhu~n con IOn hdn ca d6i thu C(;lnh tranh la ngu'oi dang phuc Vl,l cho ca thi tru'ong

r9ng IOn. Thong qua chie'n lu'<;ic t~p trung h6a c6 khi cong ty se d<;1t du'<;ic chi phi
tha'p hdn khi chi tr<;>ng tam phl,lc Vl:l cho m9t nh6m khach hang nao d6 trong b9
ph~n khach hang cua thi tru'ong. Va day cling la rao ch~n d€ bao v~ cho cong ty
trong cu9c C(;lnh tranh.
T6m h.li, ba lo(;li chie'n lu'<;ic tuy c6 khac nhau nhu'ng d~u c6 chung m9t m1:1c dich la
t(;lO nen cac lo(;li hang rao khac nhau. Va'n d~ con l<;li cua doanh nghi~p la phai bie't
phan tich moi tru'ong, nQi h.J'C d€ quye't dinh h.J'a ChQn chie'n lu'QC phu hQp nhfft VOi
nhil'ng the' h!c va di~u ki~n cua doanh nghi~p minh. Theo M. Porter, nhil'ng cong ty
nao theo du6i chie'n lu'QC r6 rang thi rfit c6 th€ thanh cong t6t dvP· Nhil'ng doanh
nghi~p, cong ty theo du6i chie'n lu'<;ic nhu' nhau t(;lo thanh m9t nh6m cung chie'n lu'Qc
nhu'ng doanh nghi~p nao thlfc hi~n du'QC chie'n lu'<;ic d6 t6t nha't se kie'm du'<;ic nhi~u
l<;ii nhu~n nha't.

Bang 1.2: Cac yeo c~o chong cua cac chie'n hiQ'c c~nh tranh.

ky nang va ngu6n h;ic

Yeu cdu chung v~

Chie'n lu'qc

Yeu diu chung v~

Chie'n lu'<;lc

- Ky niing quan tri san xu!t va nguyen li~u

- Ki~m tra ch~ t che chi phi.

- E>~u tu' v6n Hiu dai va khi niing d~ c6 v6n.

- Cac bao cac ki~m tra lien tl,lC va
chi tie't.

nh!nm;;~.nh

chi phi

- Ky niing che' t;;~.o, thie't ke'.
- Tinh th~n nhi~t tlnh cua ngu'oi lao d<)ng.
- Cac san phffm du'<;ic thie't ke' d~ dang cho san
xu!t.
- H~ th6'ng phan ph6'i chi phi th!p.
Chie'n lu'<;lc
khac bi~t h6a

- Khi niing m;;~.nh v6 ban hang va Marketing.
- Thie't ke' l~p d~t san phffm.
- Khi niing m;;~.nh v6 nghien cuu cd ban ..
- Khi niing sang

t;;~.o.

- N6i tie'ng v6 ch!t lu'<;ing ho~c di d~u v6 cong

ngM.
- Truy6n th6'ng lau doi trong nganh ho~c sv ke't
hQp dQC dao CaC ky niing CO du'QC tU cac nganh
kinh doanh khac.

t6 chuc

- T6 chile c6 cd c!u va phan r6
tnich nhi~m.
- Cac d<)ng h;t'c dl;t'a vao vi~c d;;~.t
du'QC cac ffil,lC tieu dinh lu'Qng
nghiem ng~t.
- Sl;t' ph6'i h<;1p t6t giua cac chuc
niing v6 nghien cuu va phat tri~n.
phat tri~n san phffm va
Marketing.
- Cac thu'dc do truu tu'Qng va cac
di)ng ll;t'c thay the' cac thu'dc do
dinh lu'Qng.
- Nhung thu~n ti~n d~ thu hUt lao
d<)ng ky thu~t cao, cac nha khoa
hQc va nhung ngu'oi c6 khi niing
sang t;;~.o.

- Sl;t' ke't h<;ip t6't giua cac lu6n phan ph6'i.
Chie'n
lu'Qc
trQng tam h6a

-Sl;t' ke't hQp cac yeu du tren hu'dng vao thi tru'ong
chie'n lu'QC Cl,l th~.

- Sl;t' ke't hQp cac yeu cffu tren
hu'ong Va thi tru'ong chie'n lu'QC Cl,l
th6.

(Ngu6n: Michael E Porter Competitive Strategy, New York, The Free Press, 1985)


10

1.2. xu HUONG

VE C~NH TRANH TREN THE GIOI HIItN NAy

1.2.1 Xu hliong c~nh tranh trong b6i canh khu vQ'c hoa-toim cdu hoa:
Ne'u nhu the' ky XX la ky nguyen cua nhung lao d{)ng sang tc;to, nh~m dua
cong nghi~p che' tc;to d~n d~u, da dua ra thi truong nhung may tinh, nhung chie'c xe
hdi v. v... thl the' ky XXI se la ky nguyen cong ngh~ cao, c6 n€n cong ngh~ thong tin
d~n d~t, lao d{)ng cd b~p se d~n d~n du<;Jc thay b~ng lao d{)ng tri tu~. Vi~c san xua't
v~t cha't se ra't c~n, nhung gia tri cua san phffm khong chi d san phffm lam ra, rna
tren 50% gia tri gia tang se n~m d ph~n dich Vl;l. Thi truong khong con b6 ht;;p d
trong m{)t qu6c gia rna se la thi truong khu vljc va qu6c te'. San phffm va dich V\1
lam ra khong chi dap ung cho nhu c~u cd ban: du an, rna la an ngon, s6ng t6t, m~c
dt;;p v.v ... cha't lu<;Jng CUQC s6ng du<;Jc doi hoi nang len. Chinh vl v~y, ffil;lC tieu va
n()i dung cc;tnh tranh cfing khac di. Luc nay cac nuoc t~p trung mQi chinh sach,
chie'n lu<;Jc nh~m thu hut nhan tai, thu hut cha't xam. The' ky XXI, cac qu6c gia
khong chi quan tam de'n vi~c thu hut hdn nua v6n d~u tu, rna con dua ra chinh sach,
tc;tO moi truong thu~n l<;Ji hdn trong kinh doanh, cai thi~n CUQC s6ng con nguoi cha't
lu<;Jng hdn, nh~m tc;to thu~n l<;Ji va giu chan nhung doanh nghi~p da d~u tu, giup hQ
phat tri€n vung ch~c tren da't nuoc mlnh.
dc;tt du<;Jc ffil;lC tieu tren, nhung doanh nghi~p nao c6 kha nang phan ung,
n~m du<;Jc nhu c~u, thi hie'u nhanh va dap ung kip thai thl c6 th€ t6n tc;ti va phat
triSn bdi VI VOng doi CaC san phffm ngay cang rut nga:n, khau dich V\1 Se lam gia tri
gia tang cua san phffm cao hdn nhi€u so voi gia tri do cong nghi~p lam ra.

D€

1.2.2 Cd h()i-thach thti'c do'i voi cac doanh nghi~p VN trlioc th~m h()i nh~p
Vi~t Nam h{)i nh~p trong khi thi truong the' gioi phat tri€n mc;tnh, khoa hQc

cong ngh~, khoa hQC quan ly da, dang tie'n bQ Va thay d6i tung ngay, VOi l<;Ji the' di
sau c6 th€ hQc hoi, rut kinh nghi~m va la m()t nuoc c6 vi tri kha t6t, khi h~u thu~n
l<;Ji cua vung Dong NamA, c6 uy tin va ti€m nang Ion khi thao dd hang rao thue'
quan, khi gia nh~p Vi~t Nam se khong con phan bi~t d6i XU, blnh ding trong dam
phan kinh doanh, nen c6 nhi€u d6i tac nho da dc;tng va da phudng h6a quan h~,
cfing do slj cam ke't da phudng, cac nuoc ngoai se yen tam d~u tu va chuy€n giao
cong ngh~ vao Vi~t Nam hdn. Chinh slf h<;Jp tac nay, se giup moi truong kinh doanh
va thi truong trong nuoc cai thi~n, vudn len, la con duong nga:n nha't d€ cac doanh
nghi~p Vi~t Nam phat tri€n.
Nhung cac doanh nghi~p Vi~t Nam phai chuffn bi, d6n nh~n nhung thach thuc
ra't IOn khi md cua h()i nh~p. Vl khi h()i nh~p latham gia thi truong qu6c te', md cua
thi truong, phai cc;tnh tranh khong chi thi truong nuoc ngoai rna ngay ca thi truong
trong nuoc. Do d6 ne'u nang llfc kern, n()i llfc khong mc;tnh, moi truong kinh doanh
chua 6n dinh va hoan chinh, cac chinh sach h6 tr<;J doanh nghi~p chua pha t tri€n thl
hi~u qua se ra't kh6 khan nang cao nang lljc cc;tnh tranh cua doanh nghi~p, nha't la