(Luận văn thạc sĩ) nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro tại các doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ có vốn đầu tư nước ngoài tại việt nam

,

"

'

'

BO GIAO DTJC VA DAO T;}O
'
. ,...,
TRUONG D;}I HOC KINH TE TP.HCM

B!NG THANH BACH

~

~

?

?

?

NANG CAO HI~U QUA QUAN TRJ RUI RO
TAl
NGHIEP
HIEM
. " CAC DOANH
. BAO

.,
,....,
.,
'
NHAN THO. CO VON DAU TU NUOC NGOAI
~

~

?

~

~

T~IVI~TNAM

Chuyen nganh : Tai chinh- Lu'u thong ti~n t~ va Tin dt;mg

Ma sfi

: 5.02.09
LU!N vAN TH~c si KINH TE

Ngu'
TS. PHAN THJ NHI HIEU

BQ GIAO DUC VA DAO TAO
TRlldNG DH K!NH TE TP.HCM

THUVI:¢N

TP.H6 Chf Minh - 2004

r-} Ac2MJ-1
I

/


Trang i
MlJC LlJC
'

7

Trang
~

LOI MO E>AU

Vl
~

A?

J:.!

?

A

'

'7

?

Chll'dng 1: TONG QUAN VE BAO HIEM NHAN THO VA QUAN TRJ RUI RO
1.1.

""

"'

~

.:!

?

A

LY LUAN VE BAO HIEM NHAN THO

1

1.1.1. St;t phat tri~n ciia bao hi~m nhan thQ t?i Vi<$t Nam

1

1.1.2.1.

Cac khai ni<$m cd ban trong bao hi~m nhan thQ

1

1.1.2.2.

Cac san phffm cd ban ciia bao hiSm nhan thQ

2

Vt,I

•

Bao hi~m nhan thQ tii' ky

2

•

Bao hi~m nhan thQ trQn doi

2

•

Bao hi~m h6n h<1p

2

•

Bao hi~m nien kim

2

1.1.2.3.

Cac san phffm bd sung trong bao hi~m nhan thQ

2

•

Quyen I<1i til' bo thu phi bao hi~m

2

•

Quyen I<1i thu nh~p do thU'dng t~t

2

•

Quyen I<1i du<1c b6i thuong tien bao hiSm khi bi tai n?n

2

•

Quyen dU'<1c mua them m<$nh gia bao hi~m

2

1.1.2.4.

Tinh phi bao hi~m nhan thQ

2

a) GWi thi<$u phll'dng phap dt;t phong bc1t bu9c

3

b) Cac ye'u to' anh hudng de'n tinh toan ty I~ bao hiSm

3

c) St;t thay ddi cac ye'u to' tinh phi bao hi~m trong tht;tc te'

5

1.1.2.5.

Cac dieu khoan.trong h<1p d6ng bao hi~m nhan thQ

7

1.1.2.6.

Quy trlnh thanh toan quyen I<1i bao hi~m nhan thQ

7

LY LUAN CHUNG v~ QUAN TRJ Rin Ro
-"

1.2.1

1

bao hi~m nhan thQ

1.1.2. Ban cha't nghi<$p

1.2.

1

A

7

?

vA NHUNG VAN£>~

CO LIEN QUAN TRONG QUAN TRJ RUI RO

9

Khai ni~m ve riii ro va quan tri riii ro

9

ni~m

1.2.1.1.

Khai

va phan lo?i riii ro

1.2.1.2.

Khai ni~m ve quan tri riii ro

9
12

a) Khai ni~m ve quan tri riii ro

12

b) Nhung va'n de ve quan tri riii ro

13

1.2.2. H~ tho'ng quan tri riii ro

15


Trang ii
1.2.2.1.

Xac d!nh va danh gia rui ro

16

1.2.2.2.

Ki€m soat nii ro va ngan ngua hay giam thi€u rui ro

16

1.2.2.3.

Cac h~ tho'ng quan tri rui ro

19

CHUdNG 2: TH(jC TR~NG TINH IDNH RlJI RO TRONG KINH DOANH
.,

"'?

"

,...

BAO HIEM NHAN THO T ~I VIeTNAM
'
'
.,
,
"
,
~
2.1. TINH HINH KINH DOANH CU A CAC CONG TY BAO HIEM
NHAN THO

c6 voN FJTNN T ~I VN

22

22

2.1.1. Ti trQng phi BHNT vdi GDP

22

2.1.2. So' ti€n giai quye't quy€n l<;fi BHNT t~i VN

23

2.1.3. Tinh hlnh Tai san va ngu6n v6n cua cac doanh nghi~p BHNT c6
v6n FJTNN t~i VN

23

2.1.4. Tinh hlnh doanh thu va chi ph£ cua cac DNBHNT c6 v6n FJTNN t~i
25

VN nam 2002 va nam 2001
2.2.

MOT so H~N CHE v A Rin RO
A

~

?

A

NGHJeP BAO HIEM NHAN THO

co BAN T ~I cAc DOANH

T~I

h

VIeTNAM

2.2.1. Rui ro d~u tu
2.2.2. Rui ro ky

31
31

thu~t

41

2.2.2.1.

Rui ro thie't ke' san ph~m va rui ro dinh gia

41

2.2.2.2.

Rui ro th~m dinh

42

2.2.2.3.

Rui ro

til~

44

2.2.3. Rui ro
2.2.3.1.

ho~t

chi ph£ ho~t d()ng ldn vu<;ft ti 1~ mong d<;1i

d()ng

Rui ro lien quan de'n vi~c khong tuan thu cua d~i ly va st;t
gian l~n cua cac d~i ly bao hi€m

2.2.3.2.

50

Rui ro lien quan de'n moi tmong lu~t phap chua thoa dang va
hay thay ddi

2.2.3.5.

49

Rui ro lien quan de'n cd sd h~ t~ng t~i VN khong dap ung
yeu du cho vi~c phat tri€n thi tmong BHNT

2.2.3.4.

48

Rui ro anh hudng de'n kha nang ho~t d()ng kinh doanh lien
tvc

2.2.3.3.

48

52

Rui ro ti€m tang v€ vi~c huy h<;fp d6ng bao hi€m cua khach
hang cao

53


Trang iii
2.2.3.6.

Rui ro v€ uy tin

54

CHVONG 3: cAc orAr PHAP co BAN NHAM NANG cAo c6NG TAc
,

')

,

,...

QUAN TRJ RUI RO TAl CAC DOANH

NGH~P

,

.:.?

,...

BAO HIEM NHAN THO

c6 voN eA.u TV NVdc NGOAI TAI v$T NAM
3.1.

~

E>IEU

,...

K~N

~

~

.R

"'

TIEN E>E E>E NANG CAO

,..

H~U

55
')

"

"

?

QUA CONG TAC QUAN

TRl RlJI RO T AI CAC DNBHNT TAl VN
3.1.1. Cac DNBHNT nen thie't l~p m<)t khung quan tri nH ro to~m dil$n

55
55

3.1.2. Cac DNBHNT nen xay dl)'ng khung tieu chu~n danh gia hil$u qua cong
tac quan tri nli ro

3.2.

Cac giiii phap co ban de' kie'm soat cac nli ro

3.2.1. Cac giai phap vi mo
3.2.1.1.

60

60

Kie'n nghi Chinh phu cai each cd ca'u ho~t d<)ng cua TTCK
Vic$t Nam va tang hang h6a cho TTCK

3.2.1.3.

59

Kie'n nghi Chinh phu ho~m thil$n khung phap ly va t~o sv 6n
djnh cho moi tntong d§u tu

3.2.1.2.

57

61

Kie'n nghi Chinh phu va cac cd quan giam sat bao hi€m (vi
d1;1: B<) Tai Chinh) tang cuong cong tac ki€m tra danh gia
kha nang thanh toan va cong tac QTRR cua cac doanh

nghic$p bao hie'm nhan thQ cling nhu yeu du cac doanh
nghic$p phai n<)p ke' ho~ch kinh doanh lien tl;IC Va ke' ho~ch
kh~c ph1;1c slf c6

3.2.2. Cac giai phap vi mo

62
62

3.2.2.1.

Nh6m cac giai phap nh~m h~n che' rui ro d§u tu

62

3.2.2.2.

Nh6m cac giai phap nh~m h~n che' rui ro ky thu~t

63

3.2.2.3.

Nh6m cac giai phap nh~m h~n che' rui ro kinh doanh

65

3.2.2.4.

Cac giai phap khac

67

Ph§n ke't lu~n

72

Tai lic$u tham khao

73

Phl;lll;IC

I


Trang iv

BANG KY HIEU CHU VIET TAT
BG£>

Ban Giam £>6c

BHNT

Bao hiim nhan thQ

BHPNT

Bao hiim phi nhan thQ

Bao Viet ho~c

Bao Vi<$t

B. Viet

CP

Chi phi

CPBH

Chi phi ban hang

CPQL

Chi phi quan ly

DNBH

Doanh nghi<$p Bao hiim

DNBHNT

Doanh nghi<$p Bao hiim nhan thQ

DT

Doanh thu

DTNN

D~u tll' nll'oc ngoai

HDTC

Hoc,tt d(>ng tai chinh

KDBH

Kinh doanh bao hiim

QTRR

Quan tri nli ro

QTRRDN

Quan tq nli ro doanh nghi<$p

HDQT

H(>i ddng quan tri

PL

Phv Ivc

TNDN

Thu

TTCK

Thi trll'ong chung khoan

TTS

Tdng tai san

VN

Vi<$t Nam

I

T"'
ong CQng

nh~p

doanh nghi<$p

A

DANH Ml,JC CAC BANG

Trang

Bang 2.1: Ti trqng pht BHNT wJi GDP

22

Bang 2.2: So' ti~n giai quye't quy~n lqi BHNT tl(li VN

23

Bang 2.3: Tinh hznh Tili san va ngu6n vdn va cdc chl sd phdn t{ch tai chtnh ca ban crla
cdc doanh

nghi~p

BHNTnam 2002

24

Bang2.4:Ket qua hol(lt dQng kinh doanh cua cdc DNBHNT co von DTNN tl(li VN nam
2002

26


Trang v
Bang 2.5: Ktt qua hog.t dQng kinh doanh cua cdc DNBHNT co vdn DTNN tg.i VN nam
2001

27

Bang 3.1: von ddu tu va doanh thu ph£ bao hiim cua cdc doanh nghifp bao hiim nhan

thq tg.i Vift Nam

32

Bang 3.2 A: Tflng d¥ phong nghifp v~ cua cdc DNBHNTco von DTNN den 3111212002

34

Bang 3.2 B: Ti trqng ddu tu cua cdc doanh nghifp bao hiim nhlin thq co von ddu tu nude
ngoai tg.i Vi?t Nam nam 2002

35

Bang 3.3: Ti trqng ddu tu cua cdc doanh nghi~p bao hiim nhlin thq co von ddu tu nude
ngoai tg.i Vi?t Nam nam 2002

37

Bang 3.4: Ti sudt lqi nhuljn tai chfnh tren tflng ti~n giti nglin hang va cdc khoan ddu tu
binh qulin nam 2002

38

Bang 3.5: Tl suli't lqi nhuljn tai chfnh tren tflng ti~n giti ngan hang va cdc khoan ddu tu
binh qulin nam 2002

39

Bang 4.1: Chi phf hog.t dQng cua cdc cong ty bao hiim nhlin thq co von ddu tu nude
ngoai tg.i Vi?t Nam nam 2002

45

Bang 4.2: Toe dQ tang truang dg.i ly cua cdc DNBH nhlin thq tg.i VN

47

Bang 4.3: So' luqng hqp dcJng khai thdc mdi trung binh m6i dg.i ly trong mQt thdng tg.i cdc
DNBH nhlin thq tg.i Vi?t Nam

47

Bang 5.1: Cdc kenh phlin pho'i cua thj truiJng BHNT Dzic

70

DANH Ml)C CAC BIEU
Bi€u 2.1. Tdng doanh thu cua nganh Bao hi€m nhan thq Vic$t Nam niim 2002 va dlf
~bdmW03

~

Bi€u 2.2. Doanh thu cua hqp d6ng mdi cua nganh Bao hi€m nhan thq Vic$t Nam va dlf
doan nam 2003

28

Bi€u d6 2.3. Tinh hlnh tang tntdng cua llfc htqng d~i ly t~i cac cong ty bao hi€m nhan
~~

w

Bi€u d6 2.4. Thi ph~n cua cac cong ty BHNT VN v~ doanh thu biio hi€m niim

29

Bi€u d6 2.5. Thj ph~n cua cac cong ty BHNT VN v~ tdng doanh thu ph! bao hi€m tkh
luy d6n cuo'i nam 2002 va dlf doan cho nam 2003

30

Bi€u d6 2.6. Doanh thu trung blnh ml,i hqp d6ng bao hi€m nam 2001, 2002 va u'dc tinh

Q 1 nam 2003

30

Bi€u d6 2.7. Nang su~t trung blnh mdi d~i ly BHNT nam 2002 va u'dc t!nh Q1 nam

2003

31


Trang vi
'

?

~

LOIMODAU
I. Sll ca'p thie't ciia de tai
Trong ma'y nam trd I<;ti day, k~ tu nam 1999 khi Chinh phd quye't dinh md
etta thi tntong bao hi~m nhan thQ cho phep cac t~p doan bao hi~m nhan thQ
nu'oc ngoai tham nh~p vao thi tntong Vi<$t Nam, nh~m tung buoc hoa nh~p
VaO nen kinh te' the' gioi Va d6ng thoi t<;tO them kenh san phdm djch Vl,l tai
chlnh d~ dap ung nhu c~u cda dong dao qu~n chung nhan dan do doi so'ng
kinh te' ngay mot nang CaO, chung ta cling da thffy du'QC to'c do tang tntdng
ra't Ion cua cac doanh nghi<$p bao hi~m nhan thQ cling nhli anh hlidng cda
bao hi~m nhan thQ trong doi so'ng cua cong d6ng.
Phai n6i r~ng khong nhu' cac nganh khac, bao hi~m nhan thQ anh hlidng ra't
Ion de'n ke' ho<;tch tai chinh cda hang tri<$u nguoi trong xa hoi ne'u tham gia
bao hi~m.

6n djnh cua cac cong
ra't Ion de'n srf 6n djnh kinh te'-xa hoi.
Chinh vi the' Sf!

ty bao hi~m nhan thQ c6 anh hu'dng

Cling nhu' cac nganh kinh doanh khac, nganh bao hi~m nhan thQ cling c6
nhung rui ro rieng cua n6. Do do vi<$c doi hoi cac cong ty bao hi~m nhan
thQ phai c6 mot chu'ong trlnh quan tri rui ro doanh nghi<$p thoa dang khong
chi dap ung nhu c~u noi t<;ti cua cac cong ty bao hi~m nhan thQ rna con Ia
mong d<;fi cda cac co quan giam sat bao hi~m va cac chu h<;fp d6ng bao
hi~m.

Cling phiii n6i them r~ng cac djnh che' ghim sat bao hi~m cung voi cac co
quan giam sat ngan hang va cac co quan giam sat khac g6p ph~n dang k~

trong Sf! dam bao v€ Sf! dn djnh moi tntong tai chfnh. f>i€u nay d~c bi<$t
quan trQng d nhung nude dang phat tri~n nhu' d Vi<$t Nam, d d6 cac

n6 Ivc

cda cac Chinh phd Ia nh~m thu hut vo'n d~u tu' nu'oc ngoai cho Sf! phat tri~n
da't nu'oc. Nhung thay ddi toan c~u di€n ra mot each nhanh ch6ng d~c bi<$t
Ia trong linh VrfC kinh te' Va ky thu~t, do d6 tru phi cac nu'OC dang phat tri~n
phai hanh dong mot each nhanh ch6ng ne'u khong cac co hoi c6 th~ bi ma't
ho~c

khong bao gio trd I<;ti.

11. M\lc dfch ciia de Uti:


Trang vii
M~c dich cua d~ Uti la nh~m gioi thi¢u m()t

sef khai ni¢m co ban

hie'm nhan thQ, v~ rui ro, v~ chliong trinh qmln
lo~i rui

fO

v~ bao

tri rui ro, ve cac each phan

cling nhli chi ra ffiQt sef va'n d~ rna giup cac dQC gia, cac djnh che'

giam sat bao hie'm hie'u va danh gia cac cong ty bao hie'm nhan thQ (1 dau
co the'.
Ben c~nh do, lu~n van cling phan tich va chi ra m()t sef ye'u kern trong cong
tac quan

tri rui ro doanh nghi¢p va cac rui ro co ban rna cac doanh nghi¢p

bao hh~m nhan thQ t~i Vi¢t Nam dang g~p phai cling nhli de xua't m()t sef
giai phap nh~m nang cao hi¢u qua quan tri rui ro doanh nghi¢p t~i cac cong
ty bao hie'm nhan thQ co v6n dĐu tli nlioc ngoai t~i ViÂt Nam.
III. Dffi tu'flng va ph~m vi nghien cuu
B6i tli
tri rui ro t~i

cac doanh nghiÂp bao hie'm nhan thQ co v6n dĐu tli nlioc ngoai t~i Vi¢t
Nam va cac va'n de co lien quan khac
IV. Phu'dng phap nghien cuu
Lu~n

van dli
t6ng hBen c~nh do, lu~n van cling dl,l'a tren m()t sef nguyen t~c can ban cua
phliong phap duy v~t bi¢n chrtng d€' phan tich, danh gia d6i tlicrtu nhli:

v.

•

•

Nguyen t~c tinh khach quan,

•

Nguyen t~c tinh toan diÂn,

ã

Nguyen t~c ke' thll'a va

ã

Nguyen t~c phat trie'n.

Nhii'ng dong gop mdi ciia lu~n van:
Trinh bay ly lu~n v~ rui ro, v~ cac each phan lo~i rui ro va v~ chliong
trlnh quan tri rui ro trong doanh nghi¢p bao hie'm nhan thQ m()t each co
dQng va co h¢ th6ng nh~m giup cho nglioi lam cong tac quan tq rui ro
trong cac doanh nghi¢p bao hie'm nhan thQ va cac co quan gihie'm nhan thQ hie'u ro hon ve cong vi¢c cua hQ va do v~y nang cao cha't
lli

Trang viii

•

Tren cd sd nghien cl1u ly lu~n cua cac td chl1c chuyen nghi<$p tren the' gi<1i
va thong qua kinh nghi<$m thlfc te' trong cong tac quan tq nii ro t~i m()t t~p
doan tai chinh Wn tren the' gi<1i, lu~n van con d€ xua't va gi<1i thi<$u m()t
khung quan tri nii ro doanh nghi<$p hi<$n

d~i

va phttdng phap danh gia

cong tac quan tri nii ro doanh nghi<$p khong chi ap dt,mg cho cac doanh
nghi<$p bao hiem nhan thQ c6 vo'n d~u ttt ntt<1c ngoai t~i Vi<$t Nam rna con
cho cac td chltc kinh doanh khac.

VI. Ke't ca'u ciia lu{ln van:
Ngoai ph~n md d~u va ke't lu~n. lu~n van bao g6m ba chttdng:
Chttdng 1: Tdng Quan V€ Bao Hiem Nhan ThQ Va Quan Tri Rui Ro
Chttdng 2: Thlfc Tr~ng Tinh Hinh Rui Ro Trong Kinh Doanh Bao Hi€'m
Nhan ThQ

T~i

Vi<$t Nam

Chttdng 3: Cac Giai Phap Cd Ban Nh~m Nang Cao Cong Tac Quan Tri Rui
Ro T~i Cac Doanh Nghi<$p Bao Hiem Nhan ThQ C6 Vo'n B~u Ttt
Ntt<1c Ngoai T~i Vi<$t Nam


Trang 1

~

,.,.?

A!

?

,..

...

?

?

Chu'dng 1: TONG QUAN VE BAO HIEM NHAN THO VA QUAN TRl RUI
RO

1.1.

,

LY

"

LU~N

~

?

,..?

"

VE BAO HIEM NHAN THO

1.1.1. Sl/phat triin cila bdo hiim nhlin th{J ~i Vi?t Nam
Sau m(>t thoi ky dai nghien cuu va chugn hi, vao nam 1996 m(>t sef san
phgm nhan thQ d~u tien cua Bao Vi~t moi du'<;fc du'a ra thi tru'ong Vi~t
Nam. Trong d6, san phgm n6i b~t nha't la san phgm An Sinh Giao D~c. Tu
h1c d6 trd di, thi tru'ong BHNT chi c6 m(>t nha cung ca'p d(>c quy~n duy
nha't. Cho mai tai cuo'i nam 1999 va d~u nam 2000,

thi tru'ong BHNT moi

thvc sv danh da'u m(>t bu'oc ngo~c moi, m(>t v~n h(>i moi rna du'<;fc dv bao
se la m(>t CQt mefc dang nho nha't trong Jich su phat trien cua nganh BHNT
VN, d6 la vi~c chinh phu cho phep befn doanh nghi~p bao hiem nhan thQ
nu'oc ngoai thanh l~p va kinh doanh cac san phgm BHNT va dich v~ c6
lien quan. Voi u'u the' Vu'<;ft tr(>i v~ uy tin, v~ tinh chuyen nghi~p va v~ sue
mc:,tnh tai chinh, cac DNBH nhan thQ nu'oc ngoai tc:,to ap Ivc cc:,tnh tranh
mc:,tnh me tren thi tru'ong VN. Chlnh ap lvc cc:,tnh tranh d6 da thuc dgy cac
DNBH khong ngung sang tc:,to ra nhung san phgm va dich v~ cha't lu'<;fng
cao de dam bao sv dung vung tren thi tru'ong. Nho the' ngu'oi tieu dung
bay gio c6 nhi~u cd h(>i de Iva chQn cac san phgm BHNT ciing nhu' la Iva
chQn cac nha cung ca'p dich v~ BHNT hoan thi~n va vu'<;ft tr(>i nha't. .E>e'n

cuo'i nam 2004, ca nu'oc c6 5 DNBH nhan thQ, trong d6 gdm:

•

Doanh nghi~p nha m.t(Jc: Bao

Vi~t

•

Doanh nghi~p lien doanh gitla cong ty bao hilm Bao Minh va mqt quy
tuang h6 cud Uc: Bao Minh-CMG

•

3 Doanh nghi~p 100% vdn nu(Jc ngoai: Manulife, Prudential va AlA.

Do BHNT anh httdng IOn de'n nhi~u ngu'oi tham gia BH, cho nen khong
chi rieng VN rna h~u he't cac nu'oc tren the' gioi d~u chu trQng cong tac
xay dvng lu~t bao hiem de bao v~ quy~n va l<;fi ich chinh dang cua ca
ngu'oi tham gia bao hiem va cac cong ty kinh doanh bao hiem.

1.1.2. Ban chat nghi?p v~ bdo hiim nhlin th{J
1.1.2.1.

Cac khai ni~m co ban trong bao hilm nhan thr;


Trang 2

•

Nguai yeu cdu baa hiim hay ngu&i mua bdo hilm la cd nhan hoijc td
chac giao ktt hqp d6ng baa hiim vai DNBH va dong phf baa hiim.
Khi mqt hqp d6ng BH duqc phdt hcmh, cd nhan hoijc doanh nghi~p
do duqc g9i la chu hqp d6ng baa hiim. Chu hqp d6ng BH co thi
d6ng thai la nguai duqc bdo hilm hoijc nguai th~:t huiJng.

•

Nguai duqc baa hiim la nguai ma

CUQC

sdng hay sac khoe cua hQ

duqc baa hiim thea hqp d6ngBH.
•

Nguai th~:t huiJng la nguai hoijc td chac duqc chi djnh di nhq.n quye'n
lqi baa hiim thea hqp d6ng.

•

Sf! ki~n bdo hiim la sT! ki~n khdch quan do cdc ben thoa thuq.n hoijc

phdp luq.t quy djnh ma khi ST! ki~n do xay ra thi DNBH phdi tra tien
bdo hilm cho nguai th~:t huiJng.
•

Phf bdo hilm la khodn tie'n ma ben mua baa hiim phdi dong cho
DNBH thea thai hf;m va phuang thac do cdc ben thoa thuq.n trong
hqp d6ng baa hiim.

•

Sd tie'n baa hiim duqc ben mua baa hiim va DNBH thoa thuq.n trong
hqp d6ng baa hiim.

1.1.2.2.

Cdc sdn phdm Cd bdn cua baa hiim nhan thQ (xem ph~:tl~:tc II)

•

Bdo hiim nhan th9 tii ky

•

Baa hiim nhan th9 tr9n dai

•

Baa hiim h8n hqp

•

Baa hiim nien kim

1.1.2.3.

Cdc san phdm bd sung trong bdo hiim nhan th9 (xem PL II)

•

Quye'n lqi tCt bo thu phf bdo hiim

•

Quye'n lqi thu nhq.p do thuang tq_t

•

Quye'n lqi duqc b6i thuang tie'n baa hiim khi bj tai nr;m

•

Quye'n duqc mua them m~nh gid baa hiim

1.1.2.4.

Tfnh phf bdo hiim nhan th9

B6 la cong vi~c cua cac chuyen vien tinh phi bao hi~m. Cac chuyen

vien nay phiii lam sao dam bao s6 phi thu vao dud~ tra cac quy€n lqi
bao hi~m. cac chi phi cua cong ty bao hi~m tinh cho m6i san phgm va


Trang 3

dam bao cong ty bao hi~m c6 m()t lqi nhu~n hqp ly. Ngoai ra nhi~m
Vl;t CUa hQ con phai l~p Va di€u chinh cac khoan dl;t' phong nghi~p Vl;t
m()t each thoa dang d~ dam bao DNBHNT c6 du quy d~ thanh toan
quy€n lqi bao hi~m.
a) GiUi thi?u phlldng phap d(l phong hilt bu(jc
C6 nhi€u phlidng phap tinh phi BHNT, tuy nhien phudng phap dl;t'

phong b~t bu()c duqc

sa dt;tng ph& bie'n nha't. Phlidng phap nay dt;ta

tren nhung gia thie't sau:
•

Sd tiin phai tra cha quyin l(li baa hiim phai du(lc tinh tadn tru(Jc
khi ST! ki~n baa hifm xay ra

•

Sd tiin phi baa hiim phai du(lc thu tru(Jc di ma cdc DNBH c6 du
quy tra cha cdc khitu nq,i b6i thu&ng va chi phi phdt sinh khi ST! ki~n
baa hiim xay ra.

•

Sd phi baa hiim ma mqt cd nhan tra cha mqt h(lp d6ng baa hiim
phai c6 mdi lien

h~

trT!c tilp v(Ji lU(Ing rui ra ma mqt DNBH gdnh

ldy.
Phudng phap dl;t' phong b~t bu()c phai dl;t'a tren nhung yeu du lu~t
phap do nha nuoc quy dinh b~t bu()c cho cac DNBH khi l~p dl;t' phong
nghi~p vv bao hi~m. Dl;t' phong nghi~p vv bao hi~m la khoan

nq rna

n6 tliqng trung cho sef ti€n DNBH uoc tinh c~n d~ tra cho cac quy€n lqi

bao hi~m dao h~n trong tudng lai. Cac DNBHNT phai duy trl m()t
kh6i lliqng tai san duqc thira nh~n (sef tai san c6 th~ chuy~n h6a thanh
ti€n) cao hdn t6ng dl;t' phong nghi~p vt;t BHNT tich h1y t~i ba't ky thoi
diem nao.
b) Cac ye'u til anh hllllng den tinh toan tj I? bao hilm

Khi tinh phi bao hi~m c6 3 ye'u tef cd ban rna cac chuyen vien tinh phi
bao hi~m phai xem xet khi dua vao mo hlnh tinh toan. f>6 la:
l~

•

Ty

tit vang,

•

Thu nhqp d&u tu,

•

Chi phi haa h6ng va chi phi haq,t dqng.


Trang 4

Vi~c tinh phi bao hi~m phai thich hqp va cong b~ng. Thich hqp co

nghia 1a no dam bao DNBHNT thu m()t khoan phi dud~ bu dcip chi
phi phai tra cho quy€n 1qi bao hi~m va dam bao cho DNBH co m()t
muc 1qi nhu~n hqp 1y. Cong b~ng tuc 1a no dam bao (j m()t muc hqp 1y
v€ ty 1~ phi rna no tinh cho m()t nhom ngu'C1i cling rui ro (j m()t nhom
tudi nao do 1a g~n nhu' nhau.
•

Ty

l~

tit vong:

Ccic DNBH su dvng cac du 1i~u tho'ng ke vi dv nhu' bang ty 1~ tu vong
(dlfa tren quy 1u;1.t so' dong) d~ ttoc tinh ty 1~ tu vong hang nam cho
m()t nhom ngttC1i dttqc bao hi~m cho trttoc (chu khong phai Ia dlf doan
ca nhan nao du'qc bao hi~m se che't). Qua do, no xac dinh du'qc so' ti€n
quy€n 1qi bao hi~m phai tra hang nam.
Ta't ca tinh toan cho hqp d6ng bao hi~m cling 1a tinh toan m()t m~u so'

dong hqp d6ng.
H~u he't cac DNBH tinh toan phi bao hi~m cho m()t m~u so' dong hqp

d6ng tren 1000 d6ng ti€n bao hi~m nhan thQ. Cho nen, ty 1~ phi
thttC1ng th~ hi~n b~ng ty 1~ ph~n ngan.
Ty 1~ phi bao hi~m se cao cho m()t nhom co ty 1~ tu vong cao.
•

Thu nhqp ddu tu

La so' ti€n thu dttqc do DNBH su dvng cac khoan quy nhan r6i tu dl;i
phong nghi~p vv va til' cac ngu6n vo'n nhan r6i khac. Thu nh~p d~u ttt
co du'qc tu ho~t d()ng d~u tu' cua DNBH.
NhC1 co thu nh~p d~u tu' rna cac DNBH nhan thQ tang du'qc dong ti€n
vao d~ bu dcip dong ti€n ra tu cac khoan chi tra quy€n 1qi BH nen
DNBH co th~ giam bot phi bao hi~m. Bay 1a va'n d~ ra't quan trQng, no
1a m()t ye'u to' quye't dinh de'n slf thanh cong cua DNBHNT.
•

Chi phi hoa h6ng va chi phi hor;~t dqng

Ta't ca cac DNBH khi tinh phi BHNT d~u tinh de'n ye'u to' chi phi hoa
h6ng va chi phi ho~t d()ng. Chung th~ hi~n dong ti~n ra cua DNBH.


Trang 5

flo Ut cac khoan chi phi hoa hdng (chi tra cho d"'-i ly BH ho<'j.c cac t6
chac trung gian ho<'j.c moi gioi BH), chi phi ban hang va chi phi quan ly
doanh

nghi~p

co lien quan.

Tren day la ba yeu to' cd ban rna cac DNBH phai xem xet khi tfnh phi
baohi~m cho hqp ddng baa hi~m nhan thQ: ty 1~ ta vong, thu nh~p d~u

ttt ,va chi phi hoa hdng va chi phi ho"'-t d9ng. Phi bao hi~m thu tu cac
hqp ddng baa hi~m nhan thQ phai chaa dlfng 3 ye'u to' nay c9ng vdi
mQt mac lqi

nhu~n

cua DNBH m<'j.c du each thac rna cac DNBH trlnh

bay thay d6i tuy thea lo"'-i hqp ddng.
c) S(l thay dlfi ctic ye'u tff tinh phi bao hilm trong th(lc te'
Ph~n tren chung ta d~ c~p de'n cac ye'u to' rna vi~c tfnh phi BH phai

quan tam de'n. Tuy nhien, trong thlfc te' ta't ca cac ye'u to' d~u bie'n d6i
chinh vl the' chung ta phai thea doi va di~u chinh cho phu hqp d~ dam
baa DNBH ho"'-t d9ng co m9t mac lqi nhu~n hqp ly.
Hi~n t"'-i, co nhi~u lo"'-i san ph§'m BHNT rna phi cua chung co th~ thay

d6i hang nam.
DNBH chu ye'u sa dt;mg 2 phttdng phap sau d~ thay d6i phi cua hqp
ddng sau khi no dttqc phat hanh:
•

Phuang phap tham gia chia c6 tac:

Hqp ddng BH dttqc phat hanh dlfa tren hai cd sd tham gia ho<'j.c khong
tham gia chia c6 tac. MQt hqp ddng tham gia chia c6 tac la hqp ddng
rna thea do cac chu hqp ddng bao hi~m tham gia chia se th<'j.ng dtt co
th~ dttqc phan pho'i cua DNBH.

Thij.ng dtt cua DNBH la ph~n gia

tri tai san vttqt trQi cac khoan phai

tra va vo'n chu sd hfi'u. Thij.ng dtt la ke't qua ho"'-t d9ng co Hii cua
DNBH. Hay noi dung hdn no la lqi nhu~n trttoc thue' TNDN cua doanh
nghi~p.

DNBH giam phi BH cho khach hang b~ng each hoan tra mQt so' ti~n
nha't djnh hang nam gQi la c6 trtc hqp ddng. Vl c6 tac hqp ddng dttqc
xem la mQt khoan giam phi bao hi~m cho nen no khong chju thue' thu
nh~p doanh nghi~p. Chinh do d<'j.c di~m nay rna cac DNBHNT co th~


Trang 6

trlch dlf phong tntoc cac khmln lqi nhu?n trong tttdng lai d€ chi tnl c6
tuc cho khach hang m6i nam d€ giam doanh thu bao hi€m go'c. Nen
tren bao cao ke't qua ho<;tt d(>ng kinh doanh cua cac DNBHNT ta
thttong tha'y khoan dlf phong chia Hii n~m trong khoang dlf phong
nghic$p

Vl;t

bao hi€m d€ xac dinh doanh thu rong til' phi BH cua

DNBHNT.
Mo'i quan Him Ion nha't cua cac DNBH la dam bao du ti~n d€ thanh
toan cac chi phi va quy~n lqi bao hi€m theo dlf tfnh cling nhtt ba't ky
khoan b6i thttong vttqt dlf tfnh va chi phi phat sinh ngoai dlf toan. Do
v?y, cac DNBH n6i chung th?n tn.mg khi dtta ra cac gia thie't v~ ty 1<$
ttl vong, thu nh? p dgu ttt, chi phi va cac khoan chi phi phat sinh d(>t
bie'n. Ke't qua trong thlfc te' cho tha'y cac ye'u to' nay thttong la to't hon
so voi dlf doan.
M6i ye'u to' tham gia xac dinh bi€u phi bao hi€m la m(>t ngu6n th~ng
dtt ti~m nang. Ne'u nhung ngttoi dttqc bao hi€m c6 ty 1<$ ttl vong tha'p
hon ty 1<$ doanh nghic$p dv tinh thi se c6 it khie'u n<;ti b6i thttong phat
sinh hdn. Ne'u Doanh nghic$p c6 Uii dgu ttt cao hdn dlf tinh, thi thu nh?p
dgu ttt se IOn hon muc cgn thie't d€ duy trl khoan dlf phong theo lu?t
dinh. Va ne'u Doanh nghic$p chi tieu chi phi quan ly it hon thi se tie't
kic$m them m(>t khoan ti~n til' ye'u to' chi phi. DNBH phat hanh hqp
d6ng c6 tham gia se phan pho'i m(>t phgn th~ng dtt nay cho cac chu
hqp d6ng c6 tham gia dttoi hinh thuc c6 tuc hqp d6ng.
•

Phudng phap thay ddi cac ye'u td tlnh phl bdo hilm

Day la phttdng phap khong tham gia chia c6 tuc. Phuong phap nay bao
g6m vic$c thay d6i gia tri cua cac ye'u to' tfnh phi trong hie hqp d6ng
con hic$u lvc va ke't qua la thay d6i so' ti~n tinh cho chu hqp d6ng bao
hi€m.
Cac hqp d6ng bao hi€m phat hanh tren co sd khong tham gia chia c6
tuc thttong quy dinh gia tri cao nha't ho~c tha'p nha't cho m6i ye'u to' tinh

phi bao hi€m. Ch~ng h<;tn, cac hqp d6ng nay dam bao Hii sua't hang
nam to'i thi€u 4%.


Trang 7

Tuy nhien, DNBH cling cam doan se tni. Hii sua't cao hdn ne'u di~u
ki~n thi tntong cho phep DN thu nh?p cao hdn Hii sua't dv kie'n. Khi

DN tni. Hii sua't cao hdn muc Hii sua't dam bao, phi bao hi~m hqp d6ng
K
se gtam xuong.
-

•?

Tu'dng tv nhu' vay, nhung h<;fp d6ng nay cung quy dinh ty 1~ til' vong
cao nha't rna DNBH ganh chiu nhu'ng ne'u ty 1~ thqc te' rna Doanh
nghi~p g~p phai tha'p hdn so vdi dtf kie'n DN se giam phi hqp d6ng.

1.1.2.5.

Cac di€u khadn trang hflp d&ng bda hilm nhan th9

Theo dinh nghia trong 1u~t kinh doanh bao hi~m thl h<;fp d6ng bao
hi~m 1a sq thoa thu~n giua ben mua bao hi~m va DNBH, theo d6 ben

mua bao hi~m phai dong phi bao hi~m. DNBH phai tra ti~n bao hi~m
cho ngu'oi th\). hu'dng khi xay ra sq ki~n bao hi~m.
Cac di~u khoan thuong g~p trong hqp d6ng bao hi~m 1a:

•

Di€u khadn th(Ji gian can nhdc

•

Ddu khadn mdt hifu [f!c hCJp d&ng hCJp phap

•

Di€u khadn th(Ji hr,m an hr,m

•

Di€u khadn cha vay truac th(Ji hr;m

•

Di€u khadn khoi phl!-c hqp d&ng

•

Di€u khadn khai baa sai tudi tac har;ic giai tinh

•

Di€u khadn ll,(a ch9n phuang thac thanh taan phi bda hilm

•

Ddu khadn cd tac thea hqp d&ng

•

Di€u khadn duy trz quy€n lqi bda hilm:

•

Ddu khadn lar;ti tri:t

1.1.2.6.
•

Quy trznh thanh taan quy€n lqi bda hilm nhan th9

Dan khilu nr;ti b&i thu(Jng

Khi du'<;fc thong bao ngu'oi duqc bao hi~m che't, DNBH se cung ca'p
ddn b6i thu'ong cho ngu'oi khie'u nc.ti d~ di~n cac thong tin rna DNBH
dn xll' 1y vi~c b6i thu'ong.
•

Bang chang thift hr;ti

Cung vdi vi~c di~n ddn b6i thuong, ngu'oi yeu c~u b6i thu'ong con phai
trlnh DNBH b~ng chung thi~t hc.ti. Hay n6i each khac nguoi doi b6i


Trang 8

thuong phd6 DNBH b~t dffu thĐ:m tra.
ã

Qua trinh thdm tra khitu n(,li hOi thuilng

Trong vi~c giai quye't va thanh toan, nhan vien xU' ly ddn khie'u n~i
b6i thuong se xem xet.
•

'flnh tr(,lng hqp dOng

•

Nhij,n df,lng ngu(Ji duc;c bdo hiim

•

Kiim tra thi~t hf,li

•

Kiim tra phf,lm vi bdo hiim thea hqp dOng

•

Kiim tra hOi thuilng quyin lc;i ti't vong do tai n(,ln

•

Xac djnh dung nguoi th~ hu?Jng

•

Xac djnh s{f tiin hOi thuilng ti't vong

Nhan vien xU' ly b6i thuong tfnh toan s6 ti€n bao hi~m phai tra b~ng
each c()ng
•

l~i

cac m6n phai tra va tru di cac khoan phai thu

Cac khodn cqng vao gOm:
~ Ti€n bao hi~m tra cho quy€n lqi ttl' vong cd ban theo hqp d6ng

chinh
~ Ti€n bao hi~m tra cho quy€n lqi ttl' vong do tai n~n theo hqp

d6ng b6 sung
~ c6 t(ic hqp d6ng da cong

b6 nhung chua tra

~ c6 t(tc tich lily d~ hudng lai tfnh luon ca lai duqc lily ke'
~

S6 ti€n bao hi~m mua b6 sung voi phi bao

hi~m da tra he't m
lffn
~ Phi bao hi~m duqc chu hqp d6ng t~m (tng d~ thanh toan cho

nhi€u ky nhung chua toi h~n tra
•

Cac khodn bj tru:
~

Cac khoan vay truoc thai h~n nhung chua tra

~ Phi bao hi~m toi h~n dong nhung chua tra
~ Ke't qua cu6i cling vi~c c()ng tru tren Hi t6ng

phai tra.
•

Thanh toan tiin bdo hiim

s6 ti€n bao

hi~m


Trang 9

1.2.

LY LU!N CHUNG
,

"

vt QUAN TRJ Riii RO vA NHUNG VAN DE
?

?

CO LIEN QUAN TRONG QUAN TRJ RUI RO
1.2.1

Khdi ni~m
1.2.1.1.
•

vi rui ro va qudn tri rui ro

Khai ni?m va phan lor.zi rui ro

Khai ni?m rui ro:

Rui ro la kha nang rna nhung srf kil$n rnong dqi ho<'j.c khong rnong dqi
se c6 anh hu'dng ba't l<;Ji do'i voi Doanh nghil$p ho~c t6 chile.
•

Phan lor.zi rui ro:

C6 nhi~u each phan lo~i rui ro, nhu'ng c6 th~ phan lo~i rui ro b~ng 3

each nhu' sau:
y/'

Cach 1: Can cu theo lo~i, rui ro cua cac DNBH c6 th~ du'<;Jc chia
thanh cac lo~i Ion nhu' sau:
~ Rui ro v~ rnoi tru'ong kinh doanh: la nhung tac d()ng cua cac

lrfc tll rnoi tru'ong ben ngoai rna c6 th~ thay d6i rn()t each
dang k~ cac n~n tang rna lai cac rnvc tieu t6ng th~ va chie'n
lu'<;Jc kinh doanh cua DNBH.
~ Rui ro v~ chie'n lu'<;Jc: la rui ro rna srf phat tri~n va srf tri~n

khai chie'n lu'<;Jc kinh doanh khong
•
qua.

tho a dang ho<'j.c khong hil$u

~ Rui ro v~ tin dvng: la rui ro rna khach hang ho<'j.c ben thu ba

khong th~ dap ung nghia

Vl;l

tai chinh cua hQ khi de'n h~n.

~ Rui ro v~ srf tuan thu lu~tt phap: la rui ro gay ra bdi srf thay

d6i cua rnoi tru'ong lu~t phap ho<'j.c srf tha't b~i d~ hi~u ho~c

ap dvng va tuan thu rn()t each hil$u qua cac chuffn rnrfc,
nguyen t~c va thrfc hanh cua lu~t 11$ va cac chinh sach lu~t 11$0
~ Rui ro V~ d~u tu': la rui ro phat sinh do Srf thay dBi gia tq thi

tru'ong cua tai san, cua doanh l<;Ji d~u tu' tll tai san dang n~rn
gift ho~c tha't b~i d~ can do'i tai san va n<;J phai tra ho<'j.c tha't
b~i

cua vil$c quan tri ngan quy

0

~ Rui ro v~ thffrn dinh: la rui ro phat sinh tll vil$c ban cac san

phffrn bao hi~rn/ hay bao vi$ v~ tai chinh, va tll cac di~u


Trang 10

khoan hanh hltdng tu cac Slf thay d6i v€ nhung gia djnh v€ l);- Rui ro v€ ho~t d9ng kinh doanh: la nhung rui ro phat sinh tu
nhung ma't mat trlfc tie'p ho~c gian tie'p gay ra bJi nhung h<;:
tho'ng, con nguoi va tie'n trlnh khong thoa dang ho~c vi<;:c
tri~n khai cac tie'n trlnh bj tha't b~i.

-/ Cach 2: din cu theo muc d9 anh huJng trlfc tie'p de'n tai chinh,
nguoi ta chia ra:
);- Rui ro tai chinh (vi d\1 nhu rui ro tin dl}ng, rui ro thi truong,
rui ro v€ tfnh thanh khoan, rui ro djnh phi bao hi~m. rui ro tai

• h.,:,
b ao
1em... )
);- Rui ro phi tai chinh (vi d\1 nhu rui ro kinh doanh, rui ro v€
nghi<;:p Vl}, rui fO v€ thltdng hi<;:u, rui fO v€ Slf n6i tie'ng, rui

fO

v€ m~t phap ly dja phudng, rui ro v€ tuan thu ... )
-/ Cach 3: Can cu theo vi tri anh huJng tren bang dl.n do'i ke' toan
va bao cao ke't qua ho~t d9ng san xua't kinh doanh, rui ro duqc
chia lam 3 lo~i sau: Rui ro diiu tu hay rui ro tai san, rui ro ky
thu~t

hay rui ro n
ho~t

d9ng kinh doanh:

);- Rui ro ditu tu (hay con duqc gQi la rui ro tai san) do la nhung
lo~i rui ro rna trlfc tie'p hay gian tie'p lien h<;: voi vi<;:c quan ly

tai san cua DNBH.
);- Nhung rui ro ky thu~t (hay con gQi la rui ro thffm djnh ho~c
rui ro nlien quan de'n nhung cd sJ tfnh toan hay djnh phi bao hi~m
cho nhung khoan phi phai thu tu khach hang hay nhung
khoan dlf phong ky thu~t phai tra cho khach hang.
);- Nhung rui ro phi ky thu~t (hay con gQi la rui ro ho~t d9ng hay

rui ro kinh doanh), d6 la nhung

lo~i

khac nhau cua rui ro rna

khong th~ xe'p lo~i la rui ro ky thu~t hay rui ro ditu tlt nhu
trlnh bay J tren.


Trang 11

Trang khi nhung djnh che' giam sat bao hi€m tren the' gioi (vi dt.I d
Vi~t

Nam sau nay la B(> Tai Chinh) doi hoi cac DNBH cung di'p

nhung chlidng trlnh QTRR thich hqp cho nhung nii ro d tren, nhung
djnh che' giam sat cling quan Him v€ nhung lo~ti khac cua rui ro vi dt.I
nhli:
~ Rui ro quan trj, nhtt rui ro lien quan de'n ban giam do'c khong

c6 tai nang hay ban giam do'c c6 d(>ng cd ph~m t(>i,
~

Rui ro lien quan voi nhung bao dam dttqc phat hanh bdi
DNBH trong mo'i lien h~ voi ben thu ba, day chinh la ap htc
ti€m nang v€ tri€n VQng cua n€n kinh te' v€ m(>t cam ke't bao
hi€m do'i voi cam ke't tai chinh cua m(>t ben thu ba,

~ Nhung rui ro kinh doanh tdng quat, do la nhung thay ddi

khong mong dqi do'i voi nhung di€u ki~n phap ly rna nhung
cam ke't bao hi€m thl lien h~ de'n, hay nhung thay ddi cua
n€n kinh te' va moi trliong xa h(>i cling nhli nhung thay d5i
trong h6 sd kinh doanh va chu ky kinh doanh t5ng quat.
St! tha't b~i cua cac DNBH d€ phat tri€n va tri€n khai nhung chlidng
trlnh QTRR hoan chinh c6 th€ gay ra sv ma't kha nang thanh toan rna
c6 th€ lam ye'u va ma't 5n djnh moi trliong tai chinh. Tinh huo'ng nay
c6 th€ anh httdng ba't lqi de'n lqi ich cua chu hqp d6ng. Vl v~y. nhung
djnh che' giam sat bao hi€m phai dam bao r~ng nhung chttdng trlnh
QTRR cua cac DNBH da bao g6m ta't ca nhung rui ro c6 th€ phat sinh
cua hQ.
Vi~c thie't l~p va tri€n khai nhung chlidng trlnh QTRR cua cac DNBH

phai dttqc theo d5i va giam sat bdi nhung djnh che' bao hi€m xuyen
qua CaC cong Cl,l rna CO th€ bao g6m ffiQt h~ tho'ng canh bao SOffi,
nhung quy djnh v€ tinh th~n trQng, vi~c danh gia cong nq-tai san, vi~c
theo d5i v€ tinh tuan thu voi nhung quy djnh v€ tinh thanh khoan (nhli
vo'n va quy) va nhung danh gia ho~t d(>ng kinh doanh.
Nhung phan tich bao cao tai chinh thttong xuyen, thanh tra tht!c te',
theo doi

tu xa va nhung thong tin truy€n thong la nhung phlidng ti~n


Trang 12

tt;to kha nang cho cac djnh che' giam sat bao hi~m xay dtfng hd sd nii
ro cho cac DNBH va danh gia anh httd'ng nii ro ctia cac doanh

nghi~p

mly.
1.2.1.2.

Khai ni?m

a) Khai ni?m

vi qudn trj rili ro

vi qudn trj rili ro

QTRR la mot chl1c nang dQc

l~p

chju trach

nhi~m

cho

vi~c

hot;tch

djnh, chi dt;to Va t6 ch(ic nhung cong Cl;t do htong d~ giam thi~U va
ki~m soat anh hu'd'ng ctia nii ro hlnh thanh tu hot;tt dong ctia t6 chl1c.

E>~c bi~t, QTRR c6 th~ dttqc djnh nghia nhu' Ia vi~c ap dvng m
c6 h~ thdng cac chinh sach quan trj, nhung thu tl;tC Va thtfc hanh ddi

vdi

vi~c

xac djnh, phan tich, danh gia, xa ly va theo doi nii ro.

QTRR giup giam thi~u nhung h~u qua ctia nhung bie'n co' c6 ht;ti c6
th~ xay ra.

Vi~c nay bao gdm thtfc hi~n hanh dong d~ tranh ho~c

giam thi~u anh httd'ng de'n chi phi ho~c anh hu'dng khac ctia cac stf
ki~n dang xay ra hdn la phan l1ng lt;ti m9t sv co' rna da xay ra. QTRR

ne'u du'QC thtfc hi~n ffiQt each c6 hi~u qua se giup dt;tt du'QC ffil;tC tieu
ctia t6 ch(ic mot each hi~u qua.
Ban giam do'c doanh nghi~p chju trach nhi~m v~ Stf lanh dt;to va giam
sat cho

vi~c

hlnh thanh chl1c nang QTRR. Mot trong nhung trach

nhi~m quan tr9ng la dam bao r~ng nhung nii ro ban dffu dttqc xac djnh

va quan ly thich hqp. Nhtt mot phffn ctia vi~c quan trj doanh nghi~p.

Uy ban ki~m toan trong Doanh nghi~p c6 mot vai tro quan tr9ng trong
vi~c QTRR. Uy ban nay hlnh thanh voi ffil;tC dich d~ tang cu'ong bao

cao quan ly b~ng each giam sat bo ph~n ki~m toan noi bo, h~ tho'ng
ki~m soat noi bo va quy trlnh l~p bao cao tai chinh.

Trong qua trlnh thie't l~p mot chu'dng trlnh QTRR, mot ddn vj chl1c
nang trong Doanh nghi~p du'qc giao nhi~m vv vdi trach nhi~m tri~n
khai chu'dng trlnh rna hot;tt dQng ctia n6 c6 th~ bao gdm nhung di~m
sau:
•

Xac djnh rili ro

•

Phat triin h? th6ng do lui'lng rili ro


Trang 13

•

Thie't lqp chfnh sach va thu t~ttc dl qudn ly rui ro

•

Phat triln nhTlng gidi h(ln co thl chdp nhqn rui ro

•

Giam sat nhTlng vj trj t(li do xac djnh nguiJng chap nhqn rui ro

•

Baa cao ke't qud giam sat rui ro len cdp qudn ly cao cap va ban
giam do'c

b) Nhilng van di vi qudn trj rili ro
Bo'i voi cac djnh che' giam sat bao hi€m, m(>t chu'dng trlnh QTRR cua
m9t DNBH phai bao gdm nhung va'n d€ sau day (khong k€ nhung va'n
d€ khac):

Chuang trznh QTRR cua mqt DNBH phdi cung cdp mqt

Sf!

mo td vl

chie'n lw;tc kinh doanh va cai nhzn vi nhTlng rlli ro ban ddu cua no.

Do'i vOi m6i riii ro ban dau, chu'dng trinh nay se bao gOm:
1. m(>t slf mo ta v€ slf tie'p c~n do'i voi vi~c do lu'ong, quan ly va
ki€m soat rui ro d6;
2. t6 chuc nhan slf ki€m soat rui ro va nhung dong bao cao cua hQ,
nhung ca'u true gioi h(,ln ho~c nhung cd che' ki€m soat rui ro
khac; va
'

3. d dau lien quan, vai tro cua ke' ho(,lch ki€m tra slf co'/ hay cac

tru'ong hQp gia djnh d€ tlm hi€u ky tinh d€
slf

t~p

bi t6n thu'dng do'i voi

trung rui ro trong qua trlnh QTRR ho(,lt d(>ng chuc nang

rieng re hay d muc d9 toan doanh

nghi~p.

Thong tin rui ro cung ca'p cho cac djnh che' giam sat bao hi€m m(>t buc
tranh toan canh v€ hd sd rui ro cua doanh nghi~p, hd sd rui ro cua
phap nhan du'QC giam sat Va each tie'p C~n CUa ban giam do'c de'n Vi~c
quan ly m6i lo(,li rui ro trong ca'u true phap nhan d6. Nhu' m(>t phffn
cua vi~c do lu'ong va theo doi m(>t so' rui ro nao d6, cac DNBH c6 th€
tie'n hanh ki€m tra gia djnh v€ slf co' t(,li m6i chuc nang kinh doanh,
hay toan doanh nghi~p, rna ne'u du'QC tie'n hanh m(>t each ky lu'ong CO
th€ t<';!O Cd h(>i hi€u bie't hdn nua v€ slf t~p trung nhung rui fO ti€m
nang va tinh de
tru'ong thi tru'ong.

bi t6n thu'dng do'i voi nhung slf thay d6i trong moi


Trang 14

Thong tin cua

t6

chuc va nhung sv thao lu?n voi ban giam d6c phai

lam ro trach nhi<$m trong vung quan ly rui ro va giup cac djnh che'
giam sat xac djnh nhan sv quan ly rui ro lien quan d~ tra loi m(>t so'
cau hoi di[Lt ra. Cac djnh che' ciing c6 th~ tlm kie'm thong tin v€ gioi
h<;tn cua ca'u true hoi[Lc nhung do Iuong d~ ki~m soat vi<$c cha'p nh?n
rui ro va muc d9 sa d~ng va muc trich l?p quy dv phong vi d~ nhtt quy
dlf phong ky thu?t. Vi<$c tie'p c?n cua DNBH de'n nhung gioi h<,tn quan
ly hanh chlnh (vi d~ tfnh san sang cua ban giam d6c d~ cho phep cha'p
nh;%n cac trttong hqp ngo<;ti 11$) hoi[Lc quan ly nhung khoan dv phong ky
thu?t thl ra't quan trQng d~ hi~u nhung rang bu(>c de'n muc d9 cha'p
nh?n rui ro t<;ti muc d9 toan doanh nghi<$p/ hay trong phap nhan dtt<:jc
giam sat.

Thong tin vi chuang tr'inh QTRR phai baa g6m nhflng chfnh sach va thu
t~,-tc

ma di cfjp dln

Sf!

gidi thi~U nhflng dong san phfim mdi ha{lc Vi~C

kinh daanh mlii.
Thong tin v€ san ph§m moi giup do cac djnh che' giam sat hi~u nhtt
the' nao v€ rui ro ti€m nang rna tie'n trlnh gioi thi<$u san ph§m moi
dttqc quan ly' va d dau la cai trach nhi<$m cho vi<$c dam bao nhung

ki~m smlt thoa dang va lien t~c tren nhung san ph§m nay n~m d trong

Doanh nghi<$p.

Chuang tr'inh QTRR phai cung cdp mqt

Sf!

mo ta v~ each titp d)n dtn

vi~c quan ly tfnh thanh khaan va h6 sa vi cac la{li quy cua chu thl baa

hilm, baa g6m tfnh thanh khaan cua nhflng tai san trQng ytu, ban cha't
va tfnh dn djnh cua cac ngu6n quy luu dqng/ hay hi~n hanh cua daanh
nghi~p

va tfnh sdn sang cua cac ngu6n quy thay the:

Vi<$c nay ciing phai bao g6m cac khoan phai tra Ion, tang cac khoan
thanh toan b6i thttong bao hi~m. va hqp d6ng; va nhung nhu c~u v€
nhung khoan ti€n mi[Lt quan trQng khac va nhung chung khoan khac
rna lien quan voi nhung vi<$c thanh toan nhung l<:ji fch va cac khoan
b6i thttong, ciing nhtt vi<$c tie'p c?n cua DNBH de'n vi<$c quan ly sv s~p
xe'p thanh toan ti€n b6i thttong quan trQng xuyen qua hoi[Lc cho nhung


Trang 15

hang khac, ch~ng h~n nhu' t~i mot
mot

sci DNBH tren

the' gioi cho phep

s6 lo~i d~i ly nao d6 thanh toan ti€n bdi thu'ong thay cho ho~c vl

quy€n lqi cua chinh DNBH rna hQ lam d~i ly.
Thong qua tinh thanh khoan va hd sd cac lo~i quy cua cac DNBH, cac
djnh che' giam sat bao hi€m c6 th€ xac dinh nhu cftu ti€n m~t cua
DNBH d€ trang trai cho cac nghia Vl,l thanh toan va cac khoan nq phai
tra. Cac dinh che' giam sat cling hi€u dttqc cac chu th€ bao hi€m t~p
hqp ti€n m~t tu cac tai san hi~n hfi'u, tu cac chung khoan ky quy' d
dau thich hqp ho~c tu cac khoan nq moi nhanh nhu' the' nao va chu th€
bao hi€m c6 th€ nh~n djnh thi tru'ong nh~y cam tin dl,lng hi~u qua nhu'
the' nao.

1.2.2. Hf thllng quiln trj rui ro
Mot h~ th6ng QTRR hi~u qua Ia mot nhan t6 quye't dinh de'n vi~c
quan tri cua mot DNBH. N6 cling la n€n tang cho sl.f an toan va ho~t
dong toan di~n cua cac DNBH. Ban giam d6c va cac nhan vien quan
ly ca'p cao cua DNBH phai phat tri€n, tri€n khai va duy trl mot chie'n
lu'QC QTRR th~n trqng va ch~t che, rna bao gdm nhfi'ng chlnh sach, thu
tl,IC va ki€m soat phil hqp defi voi CO, Sl.f h6n hqp va do phuc t~p cua
vi~c

kinh doanh trong

ho~t

dong cua DNBH. Chlnh sach phai bao

gdm ta't ca rui ro trqng ye'u, ca tai chlnh va phi tai chinh, rna DNBH c6
th€ d6i m~t voi.
Ban giam d6c du'QC giao trach nhi~m d€ truy€n d~t mot van h6a ki€m
soat rui ro m~nh me xuyen su5t toan doanh nghi~p. d€ rna nhfi'ng rui
fO

trqng ye'u va nhfi'ng trd ng~i ti€m nang

fO

net du'QC xac dinh, quan

ly va giai quye't mot each dung d~n trong di€u ki~n ho~t dong kinh
doanh blnh thttong.

Du cho h~ thdng qudn

ly

nli ro dur;c thitt kt va ho(,lt d9ng tdt nhu tht

nao di chang mla thi vJn t6n t(,li nhilng giai h(,ln tdm tang. Do do, h~
thdng QTRR phdi cung cdp cho cdc djnh cht giam sat bdo hiim mqt sf!
dam bdo hr;p

ly

rdng vi~c kinh doanh cua mqt DNBH dur;c kilm soat

Trang 16

mQt each phu h{/p va nhilng rui ra cua no dU(/c quan
tr()ng va taan

ly m9t each thijn

di~n.

Tr;,i m9t mac to'i thitu, h~ thdng QTRR phai baa g&m (i) mot chie'n h:t<;fc
QTRR du<;fc duy<$t bdi ban giam do'c; va (ii) nhfi'ng chinh sach QTRR
toan di<$n Va nhfi'ng thu t\lC d~ XaC dinh, danh gia, ki~m soat, giam sat
(hay theo doi) va bao cao tren nhfi'ng rui ro quan tr9ng cua DNBH.

1.2.2.1.

Xac djnh va danh gia rui ra

Moth<$ tho'ng QTRR hi<$u qua xac dinh, quan ly va danh gia mot each
lien t\IC nhfi'ng rui ro trQng ye'u rna c6 th~ anh hudng tieu Ct;{C hOC;lt
dong kinh doanh cua DNBH.

Trang khi nhilng chinh sach cua DNBH phai baa g&m ttit ca nhilng rui
ra trQng ytu, nhilng rui ra sau day it nhtit phai dUf!c

M cijp trong chinh

sach QTRR:

•

Rui ra lien quan dtn m9t sd khaan m~c tren bang can ddi kt taan va
nli ra thj truiYng (baa g&m rui ra thitt kt san phdm va rtli ra djnh
gia baa hiim, rui ra thdm djnh va rui ra n(/ phai tra, rui ra v~ tinh
thanh khaan, rui ra ta h~ thdng quan trj b&i thuiJng va rui ra phai
sinh);
d~ng;

•

Rui ra tin

va

•

Rui ra kinh daanh (baa g&m rui ro phap

ly

va rui ra lien quan dtn

danh tie'ng cua daanh nghi~p v. v .. .).
1.2.2.2.

Kiffm saat rui ra va ngan ngaa hay giam thiiu rui ra

C6 nhfi'ng nhan to' ben ngoai rna dinh hlnh h~ sd thanh khoan cua mot

doanh nghi<$p. Nhfi'ng cai nay bao g~m nhfi'ng nhan to' kinh te' vi mo,
nhfi'ng nhan to' moi tmong va tt;l nhien, va nhfi'ng nhan to' kinh te'-xa
hoi, ta't ca nhfi'ng cai nay anh hudng do nhay cam rui ro. DI nhien,
quan trQng nha't v~n la chie'n lu<;fc va quye't dinh kinh doanh cua doanh
nghi<$p. Tudng tt;{, hanh lang phap ly rna BGD phai tuan theo cling t<;1o
ra nhfi'ng gioi h<;1n kinh doanh nha't dinh.
Nhfi'ng do Iuong thich hqp d~ phan tich, ki~m soat va gioi h<;1n anh
hudng cua rui ro cang xa cang to't nhu c6 th~ c6 tinh cha't quye't dinh