BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HỒ CHÍ MINH
-----!"#!"-----
Đào Thị Ngun Hồng
KỸ NĂNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
TRONG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
KHỐ LUẬN TỐT NGHIỆP
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2017
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HỒ CHÍ MINH
-----!"#!"-----
Đào Thị Ngun Hồng
KỸ NĂNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
TRONG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP
CỦA SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chun ngành: Tâm lý học
KHỐ LUẬN TỐT NGHIỆP
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
THS. ĐỖ TẤT THIÊN
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH - 2017
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt bốn năm trên giảng đường Đại học, em đã nhận được sự quan tâm
và hướng dẫn tận tình từ các Thầy Cơ, các anh chị và các bạn bè. Từ những ngày đầu
còn bỡ ngỡ xa lạ cho đến ngày hơm nay, em đã có thể tự tin hơn nhờ hành trang kiến
thức và vốn sống mà các Thầy Cô chỉ dạy. Em xin gửi lời tri ân sâu sắc và chân thành
nhất đến tất cả các Thầy Cô của trường Đại học Sư phạm và cụ thể hơn là các Thầy Cô
khoa Tâm lý học, nơi đã nuôi dưỡng và chắp cánh cho ước mơ của em. Từ những bài
học đại cương vỡ lòng cho đến những kiến thức chuyên ngành làm em vững tin hơn
vào con đường em đã chọn.
Đặc biệt, em muốn bày tỏ sự biết ơn sâu sắc nhất đối với Thầy Đỗ Tất Thiên,
người Thầy đầy tận tụy đã cùng gắn bó với em trong suốt chặng đường một năm vừa
qua. Nhờ có sự hướng dẫn cặn kẽ, dễ hiểu và sự quan tâm hết mực đến từ Thầy mà em
đã có thể hồn thành tốt nhất khóa luận tốt nghiệp của em. Em xin trân trọng cảm ơn
Thầy!
Một lần nữa, em xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả các Thầy Cô của
trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh, những người lái đị đã ln tận tụy
với ngành giáo dục!
Cuối cùng, em muốn muốn gởi lời cảm ơn đến tất cả bạn bè cũng như gia đình
đã ln bên cạnh để động viên và giúp đỡ em trong những thời khắc khó khăn nhất để
em có thêm động lực để bước tiếp trên con đường mình đã chọn.
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày … tháng … năm 2017
SV. Đào Thị Nguyên Hoàng
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................
DANH MỤC CÁC BẢNG ....................................................................................
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ....................................................................................
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ...............................................................................
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ......................................................................
MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ KỸ NĂNG GIẢI VẤN ĐỀ TRONG
HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN .................................................... 4
1.1. Lịch sử nghiên cứu Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập ................ 4
1.1.1. Các nghiên cứu về kỹ năng giải quyết vấn đề trên thế giới ................................. 5
1.1.2. Các nghiên cứu về kỹ năng giải quyết vấn đề tại Việt Nam ............................... 10
1.2. Cơ sơ lí luận nghiên cứu Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập của
sinh viên ....................................................................................................................... 14
1.2.1. Lý luận về Kỹ năng giải quyết vấn đề ................................................................ 14
1.2.2. Lý luận về Hoạt động học tập của sinh viên ...................................................... 30
1.2.3. Lý luận về kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập của sinh viên .... 38
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1................................................................................... 51
CHƯƠNG 2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU THỰC TIỄN KỸ NĂNG GIẢI
QUYẾT VẤN ĐỀ TRONG HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ............... 52
2.1. Tổ chức và phương pháp nghiên cứu .................................................................... 52
2.1.1. Tổ chức nghiên cứu ............................................................................................ 52
2.1.2. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 53
2.2. Thực trạng kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập của sinh viên
trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ...................................................... 60
2.2.1. Đánh giá chung về kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập của sinh
viên trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh .............................................. 60
2.2.2. Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập của sinh viên trường Đại học
Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh qua biểu hiện của các kỹ năng thành phần ........... 65
2.2.3. Mối quan hệ giữa các kỹ năng thành phần của Kỹ năng giải quyết vấn đề và
giữa các tiêu chí đánh giá mức độ Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập
của sinh viên trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ................................ 80
2.3. Một số yếu tố ảnh hưởng đến Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập
của sinh viên trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ................................ 82
2.3.1. Những yếu tố chủ quan....................................................................................... 82
2.3.2. Những yếu tố khách quan ................................................................................... 84
2.4. Đề xuất một số biện pháp nâng cao Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động
học tập của sinh viên trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ................... 86
2.4.1. Cơ sở đề xuất biện pháp ..................................................................................... 86
2.4.2. Một số biện pháp nâng cao Kỹ năng giải quyết vấn đề trong hoạt động học tập
của sinh viên trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh ................................ 86
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 ................................................................................... 94
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................................................... 95
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 97
PHỤ LỤC ...............................................................................................................
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Các cấp độ của kỹ năng GQVĐ theo quan niệm của Polya ........................... 9
Bảng 2.1. Phân bố mẫu nghiên cứu theo khoa, năm học và giới tính .......................... 56
Bảng 2.2. Độ tin cậy Alpha của KN GQVĐ trong hoạt động học tập của SV ............. 57
Bảng 2.3. Thang đánh giá mức độ biểu hiện các KN thành phần của KN GQVĐ ...... 57
Bảng 2.4. Thang đánh giá tần suất gặp phải các vấn đề ............................................... 58
Bảng 2.5. Thang đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến mức độ KN GQVĐ....
...................................................................................................................................... 58
Bảng 2.6. Tỉ lệ SV theo mức độ KN GQVĐ ................................................................ 60
Bảng 2.7. Đánh giá chung về KN GQVĐ trong hoạt động học tập của SV................. 61
Bảng 2.8. Đánh giá KN GQVĐ trong hoạt động học tập của SV trên 3 tiêu chí Tính
chính xác, Tính thuần thục và Tính linh hoạt ............................................................... 64
Bảng 2.9. Mức độ chính xác của biểu hiện KN nhận diện vấn đề ............................... 68
Bảng 2.10. Mức độ thuần thục của biểu hiện KN nhận diện vấn đề ............................ 69
Bảng 2.11. Mức độ linh hoạt của biểu hiện KN nhận diện vấn đề ............................... 70
Bảng 2.12. Mức độ chính xác của biểu hiện KN phân tích vấn đề .............................. 71
Bảng 2.13. Mức độ thuần thục của biểu hiện KN phân tích vấn đề ............................. 72
Bảng 2.14. Mức độ linh hoạt của biểu hiện KN phân tích vấn đề ............................... 73
Bảng 2.15. Mức độ chính xác của biểu hiện KN đề xuất, sắp xếp phương án GQVĐ .....
...................................................................................................................................... 74
Bảng 2.16. Mức độ thuần thục của biểu hiện KN đề xuất, sắp xếp phương án GQVĐ ....
...................................................................................................................................... 75
Bảng 2.17. Mức độ linh hoạt của biểu hiện KN đề xuất, sắp xếp phương án GQVĐ . 76
Bảng 2.18. Mức độ chính xác của biểu hiện KN lựa chọn phương án tối ưu và GQVĐ ..
...................................................................................................................................... 77
Bảng 2.19. Mức độ thuần thục của biểu hiện KN lựa chọn phương án tối ưu và GQVĐ.
...................................................................................................................................... 78
Bảng 2.20. Mức độ linh hoạt của biểu hiện KN lựa chọn phương án tối ưu và GQVĐ ...
...................................................................................................................................... 79
Bảng 2.21. Sự ảnh hưởng của vốn tri thức, kinh nghiệm đến KN GQVĐ trong hoạt
động học tập của SV ..................................................................................................... 82
Bảng 2.22. Sự ảnh hưởng của thái độ học đến KN GQVĐ trong hoạt động học tập của
SV ................................................................................................................................. 83
Bảng 2.23. Sự ảnh hưởng của khả năng tư duy đến KN GQVĐ trong hoạt động học tập
của SV .......................................................................................................................... 84
Bảng 2.24. Sự ảnh hưởng của nội dung môn học đến KN GQVĐ trong hoạt động học
tập của SV .................................................................................................................... 84
Bảng 2.25. Sự ảnh hưởng của phương pháp dạy học đến KN GQVĐ trong hoạt động
học tập của SV ............................................ 41
,808
B2.4
388
1
5
3,18
,045
,884
B2.5
388
1
5
3,25
,041
,812
B2.6
388
1
5
3,23
,044
,865
B2.7
388
1
5
3,19
,049
,970
Valid N (listwise)
388
,975
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
B3.1
388
1
5
3,17
Std. Error
,043
Statistic
B3.2
388
1
5
3,20
,041
,813
B3.3
388
1
5
3,32
,044
,873
B3.4
388
1
5
3,31
,043
,846
B3.5
388
1
5
3,24
,045
,879
B3.6
388
1
5
3,37
,049
,970
B3.7
388
1
5
3,33
,049
,962
Valid N (listwise)
388
,852
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
C1.1
388
1
5
3,48
Std. Error
,042
Statistic
C1.2
388
1
5
3,57
,041
,799
C1.3
388
1
5
3,57
,045
,888
C1.4
388
1
5
3,65
,048
,942
C1.5
388
1
5
3,61
,041
,814
C1.6
388
1
5
3,54
,047
,935
C1.7
388
1
5
3,52
,043
,855
Valid N (listwise)
388
,818
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
C2.1
388
1
5
3,38
Std. Error
,047
Statistic
C2.2
388
1
5
3,21
,035
,684
C2.3
388
1
5
3,49
,042
,824
,934
C2.4
388
1
5
3,31
,045
,893
C2.5
388
1
5
3,32
,042
,836
C2.6
388
2
5
3,22
,042
,837
C2.7
388
1
5
3,43
,048
,936
Valid N (listwise)
388
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
C3.1
388
1
5
3,23
Std. Error
,043
Statistic
C3.2
388
1
5
3,26
,042
,819
C3.3
388
1
5
3,40
,044
,876
C3.4
388
1
5
3,40
,041
,800
C3.5
388
1
5
3,17
,047
,929
C3.6
388
1
5
3,26
,038
,753
C3.7
388
1
5
3,21
,046
,914
Valid N (listwise)
388
,852
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
D1.1
388
1
5
3,37
Std. Error
,044
Statistic
D1.2
388
1
5
3,39
,042
,833
D1.3
388
1
5
3,51
,042
,818
D1.4
388
1
5
3,64
,045
,877
D1.5
388
1
5
3,43
,042
,834
D1.6
388
1
5
3,28
,045
,890
D1.7
388
1
5
3,44
,048
,937
Valid N (listwise)
388
,863
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
D2.1
388
1
5
3,22
Std. Error
,041
Statistic
D2.2
388
1
5
3,34
,042
,833
D2.3
388
1
5
3,22
,044
,876
D2.4
388
1
5
3,28
,048
,952
D2.5
388
1
5
3,27
,043
,839
D2.6
388
1
5
3,22
,045
,886
D2.7
388
1
5
3,16
,045
,884
,815
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
D3.1
388
1
5
3,30
Std. Error
,041
Statistic
D3.2
388
1
5
3,33
,041
,803
D3.3
388
1
5
3,29
,041
,811
D3.4
388
1
5
3,22
,041
,800
D3.5
388
1
5
3,19
,041
,815
D3.6
388
1
5
3,17
,044
,868
D3.7
388
1
5
3,22
,042
,829
Valid N (listwise)
388
,802
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Mean
Std. Deviation
Statistic
Statistic
Statistic
Statistic
E1.1
388
1
5
3,34
Std. Error
,040
Statistic
E1.2
388
2
5
3,51
,037
,738
E1.3
388
1
5
3,44
,041
,809
E1.4
388
1
5
3,46
,046
,913
E1.5
388
1
5
3,48
,045
,882
E1.6
388
1
5
3,37
,043
,846
E1.7
388
1
5
3,46
,042
,836
E1.8
388
1
5
3,47
,045
,893
Valid N (listwise)
388
,783
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
E2.1
388
1
5
3,20
Std. Error
,043
Statistic
E2.2
388
1
5
3,34
,038
,756
E2.3
388
1
5
3,23
,042
,835
E2.4
388
1
5
3,28
,043
,839
E2.5
388
1
5
3,35
,044
,859
E2.6
388
1
5
3,22
,043
,846
E2.7
388
1
5
3,32
,045
,879
E2.8
388
1
5
3,35
,044
,861
Valid N (listwise)
388
,847
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
E3.1
388
1
5
3,27
Std. Error
,042
Statistic
E3.2
388
1
5
3,31
,047
,931
E3.3
388
1
5
3,36
,039
,759
E3.4
388
2
5
3,44
,036
,718
E3.5
388
1
5
3,46
,044
,872
E3.6
388
1
5
3,33
,040
,793
E3.7
388
1
5
3,23
,039
,774
E3.8
388
1
5
3,29
,047
,935
Valid N (listwise)
388
,835
Descriptive
Statistics
N
Minimum
Maximum
Statistic
Statistic
Statistic
Mean
Statistic
Std. Deviation
F2.2
388
1
5
4,03
Std. Error
,049
Statistic
F2.3
388
1
5
4,07
,050
,977
F2.4
388
1
5
3,73
,049
,969
F2.5
388
1
5
4,22
,047
,925
F2.8
388
1
5
3,99
,050
,975
F2.11
388
1
5
4,10
,049
,969
F2.12
388
1
5
3,75
,052
1,023
F2.13
388
1
5
4,04
,052
1,022
F2.14
388
1
5
4,05
,047
,926
F2.15
388
1
5
4,03
,052
1,031
F2.16
388
1
5
3,91
,049
,964
F2.17
388
1
5
4,12
,052
1,021
F2.18
388
1
5
3,94
,050
,983
F2.19
388
1
5
3,92
,047
,923
F2.20
388
1
5
4,19
,054
1,056
F2.21
388
1
5
3,94
,052
1,029
F2.22
388
1
5
4,18
,049
,970
,961
388
Valid N (listwise)
Correlations
Muc do chinh
xac
Muc do chinh
xac
Pearson
Correlation
Sig. (2-tailed)
1
N
Muc do thuan
thuc
Pearson
Correlation
Sig. (2-tailed)
Muc do thuan
thuc
Muc do linh hoat
**
,714
,752**
,000
,000
388
388
388
,714**
1
,899**
,000
N
Muc do linh hoat Pearson
Correlation
Sig. (2-tailed)
N
,000
388
388
388
,752**
,899**
1
,000
,000
388
388
388
KN phan tich
,767**
KN de xuat, sap
xep
,773**
KN lua chon,
GQVD
,721**
,000
,000
,000
388
388
388
388
,767**
1
,829**
,797**
,000
,000
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
Correlations
KN nhan dien
KN nhan dien
1
Pearson
Correlation
Sig. (2-tailed)
N
KN phan tich
Pearson
Correlation
Sig. (2-tailed)
,000
N
KN de xuat, sap Pearson
xep
Correlation
Sig. (2-tailed)
N
KN lua chon,
GQVD
Pearson
Correlation
Sig. (2-tailed)
N
388
388
388
388
,773**
,829**
1
,841**
,000
,000
388
388
388
388
,721**
,797**
,841**
1
,000
,000
,000
388
388
388
,000
388
**. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
Model
Summaryb
Model
1
R
,462a
R Square
,213
Adjusted R
Std. Error of the
Square
Estimate
Durbin-Watson
,177
,44110
2,016
a. Predictors: (Constant), F2.22, F2.4, F2.19, F2.3, F2.8, F2.14, F2.18, F2.12, F2.13, F2.15, F2.5, F2.16, F2.2, F2.17, F2.20, F2.11, F2.21
b. Dependent Variable: KN GQVD
Coefficientsa
Model
Unstandardized Coefficients
B
1
3,094
Std. Error
,146
F2.2
,085
,040
F2.3
-,095
F2.4
Standardized
Coefficients
Beta
t
Sig.
21,155
,000
,169
2,159
,031
,038
-,190
-2,505
,013
,116
,033
,231
3,511
,001
F2.5
-,095
,040
-,181
-2,378
,018
F2.8
-,020
,032
-,040
-,616
,538
F2.11
,003
,045
,006
,070
,944
F2.12
,032
,037
,067
,847
,398
F2.13
-,088
,039
-,185
-2,261
,024
F2.14
-,008
,037
-,016
-,225
,822
F2.15
-,060
,036
-,128
-1,656
,099
F2.16
-,003
,040
-,006
-,073
,942
(Constant)
F2.17
,207
,040
,434
5,167
,000
F2.18
-,059
,034
-,120
-1,721
,086
F2.19
,060
,031
,114
1,929
,054
F2.20
,097
,043
,211
2,262
,024
F2.21
-,050
,043
-,106
-1,167
,244
F2.22
-,049
,044
-,098
-1,122
,263
a. Dependent Variable: KN GQVD
Model
Summaryb
Model
1
R
,299a
R Square
,090
Adjusted R
Std. Error of the
Square
Estimate
Durbin-Watson
,080
,46629
1,998
a. Predictors: (Constant), F2.20, F2.4, F2.2, F2.17
b. Dependent Variable: KN GQVD
Coefficientsa
Model
Unstandardized Coefficients
B
1
(Constant)
2,740
Std. Error
,118
F2.2
-,027
,035
F2.4
,100
F2.17
F2.20
Standardized
Coefficients
Beta
t
Sig.
23,197
,000
-,053
-,756
,450
,031
,200
3,266
,001
,106
,034
,222
3,146
,002
-,022
,033
-,049
-,685
,494
a. Dependent Variable: KN GQVD
Model
Summaryb
Model
1
R
,294a
R Square
,086
Adjusted R
Std. Error of the
Square
Estimate
Durbin-Watson
,081
,46595
1,997
a. Predictors: (Constant), F2.17, F2.4
b. Dependent Variable: KN GQVD
Coefficientsa
Model
Unstandardized Coefficients
B
1
2,693
Std. Error
,111
F2.4
,086
,028
F2.17
,082
,026
(Constant)
a. Dependent Variable: KN GQVD
Standardized
Coefficients
Beta
t
Sig.
24,210
,000
,170
3,076
,002
,171
3,093
,002