Một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của hiệu trưởng trường cao đẳng phát thanh truyền hình ii

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN TÀI HOẠT

MỘT SỐ BIỆN PHÁPXÂY DỰNG
VÀ PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG
PHÁT THANH TRUYỀN HÌNH II

Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số
: 60 14 05

LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS HỒNG TÂM SƠN

Thành phố Hồ Chí Minh – 2008


LỜI CÁM ƠN

Cơng trình nghiên cứu khoa học trên đây đã được hồn
thành .
Tác giả xin bày tỏ lịng biết ơn tới tất cả quý Thầy, Cô giáo
Khoa Tâm lý-Giáo dục, Phịng Khoa học cơng nghệ-Sau đại
học Trường Đại học Sư phạm TP.HCM .
Xin chân thành cám ơn Thầy: PGS.TS Hoàng Tâm Sơn
đã hướng dẫn nghiên cứu khoa học rất tận tâm và đầy trách
nhiệm.

Xin chân thành cám ơn Ban Lãnh đạo Trường Cao đẳng
PT-TH II đã tạo điều kiện cho tôi theo học cao học trong thời
gian qua.
Xin cám ơn tất cả các bạn cùng khóa: K.15 – Quản lý giáo
dục , đồng nghiệp, người thân trong gia đình đã động viên tơi
rất nhiều để hồn thành luận văn này.
Tp. Hồ Chí Minh ngày 30 tháng 6 năm 2008
Tác giả luận văn
Nguyễn Tài Hoạt


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan cơng trình nghiên cứu khoa học dưới đây, đề tài:
Một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II
là của cá nhân tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn hồn tồn trung
thực và chưa hề được cơng bố.
Với các vấn đề lý luận, chúng tôi tiếp thu và kế thừa của các tác giả cao
minh, cũng như kiến thức của các Thầy, Cô đã trang bị trong suốt quá trình học tập
tại trường Đại học Sư phạm Tp.HCM để xây dựng riêng cho mình một hướng đi phù
hợp với đề tài nghiên cứu..

Nguyễn Tài Hoạt


MỤC LỤC

trang

Trang phụ bìa

Lời cam đoan
Lời cám ơn
Mục lục
Danh mục các ký hiệu , các chữ viết tắt
Danh mục các bảng
Danh mục các sơ đồ
MỞ ĐẦU

1

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

7

1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài

7

1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà Nước chỉ đạo về việc xây dựng
và phát triển đội ngũ giảng viên

11

1.3. Vai trò, nhiệm vụ và yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên.

15

1.4. Vai trò, tầm quan trọng của đội ngũ giảng viên trong trường CĐ PT-TH II

26

1.5. Quyền hạn và nhiệm vụ của Hiệu trưởng trong việc xây dựng và phát triển
đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng PT-TH II

29

Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN VÀ CÁC BIỆN
PHÁP XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN
CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG CAO ĐẲNG PT-TH II

39

2.1. Một vài nét về trường Cao đẳng PT-TH II

39

2.2.Nhiệm vụ của Trường Cao đẳng PT-TH II

40

2.3. Quy mô ngành nghề đào tạo

42

2.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy trường Cao đẳng PT-TH II

43


2.5. Thực trạng đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng PT-TH II

45

2.6. Thực trạng các biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II

65

2.7. Đánh giá chung về thực trạng và các biện pháp quản lý
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II

85

Chương 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN
ĐỘI NGŨ GIẢNG VIÊN CỦA HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG
CAO ĐẲNG PT-TH II TRONG GIAI ĐOẠN MỚI (2007-2010)
3.1. Những căn cứ để đề xuất biện pháp

87
87

3.2. Môt số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
của hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II trong giai đoạn mới

90

3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên về vai trị, vị trí quan trọng
của người giảng viên trước u cầu địi hỏi của tình hình trong
giai đoạn mới

90

3.2.2. Tăng cường công tác hoạch định đội ngũ giảng viên

93

3.2.3. Tăng cường công tác tuyển chọn và sử dụng đội ngũ giảng viên

99

3.2.4. Đẩy mạnh công tác đào tạo và bồi dưỡng

106

3.2.5. Tạo môi trường thăng tiến cho giảng viên

114

3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp xây dựng và phát triển
đội ngũ giảng viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH-II

118

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

122

TÀI LIỆU THAM KHẢO

129

PHỤ LỤC

134


DANH MỤC KÝ HIỆU CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BGH

: Ban giám hiệu

CĐ

: Cao đẳng

ĐH

: Đại học

CĐ-ĐH

: Cao đẳng- đại học

CBCNV

: Cán bộ cơng nhân viên

CNH-HĐH

: Cơng nghiệp hóa-Hiện đại hóa

GD-ĐT

: Giáo dục và đào tạo

GV

: Giáo viên

HS

: Học sinh

HSSV

: Học sinh, sinh viên

LĐ-TB-XH

: Lao động-thương binh và xã hội

NCKH

: Nghiên cứu khoa học

TNVN

: Tiếng nói Việt Nam

THVN

: Truyền hình Việt Nam

TW

: Trung ương

PT-THVN

: Phát thanh - Truyền hình Việt Nam


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1:

Năng lực sư phạm và kỹ năng chuyên môn

56

Bảng 2.2:

Ý kiến đánh giá về chất lượng đội ngũ giảng viên của khối cán bộ quản lý và giảng viên

60

Bảng 2.3:

Ý kiến đánh giá về chất lượng đội ngũ giáo viên trong trường hiện nay

63

Bảng 2.4:

ì Tình hình tuyển dụng giảng viên

Bảng 2.5:

Đánh giá về cơng tác tuyển dụng và sử dụng giảng viên

Bảng 2.6:

Ýù kiến về các khoá đào tạo bồi dưỡng mà bản thân giảng viên đtham gia dự từ khi về

66
70

công tác tại trường

75

Bảng 2.7:

Ý kiến của giảng viên về chất lượng các khóa đào tạo, bồi dưỡng

76

Bảng 2.8:

Ýù kiến đánh giá về quy chế giảng dạy của giáo viên trong nhàtrường
hiện nay về giờ chuẩn, giáo trình giáo án.

81

Bảng 2.9:

Ý kiến đánh giá về việc thực hiện một số chế độ chính sách liên quan đến đời sống giảng viên

81

Bảng 2.10:

Ý kiến về thực trạng biên soạn chương trình và các tài liệu dạy học,
quản lý thực hiện chương trình đào tạo

Bảng 3.1:

Ý kiến khảo nghiệm những biện pháp của Hiệu trưởng nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ
giảng viên của Trường Cao đẳng PT-TH II hiện nay

83

118

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1:

Cấu trúc 3 yếu tố hoạt động dạy học của G.Brousseau, Margolinas

17

Sơ đồ 1.2:

Vai trò của giảng viên dạy cao đẳng, đại học trong phương pháp lấy người học làm trung tâm

23

Sơ đồ 1.3:

Hoạt động điều khiển của Hiệu trưởng đối với hoạt động dạy và học.

32

Sơ đồ 1.4:

Bốn bước trong hoạch định đội ngũ

36

Sơ đồ 1.5:

Quá trình đào tạo và phát triển đội ngũ

37

Sơ đồ 2.1:

Tổ chức bộ máy trường CĐPT-TH II

44



MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Sự phát triển của khoa học kỹ thuật trên thế giới trong những năm cuối
thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21 đã tạo điều kiện cho ngành phát thanh-truyền hình trên
thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng có sự phát triển vượt bậc. Phát thanhtruyền hình là kênh thơng tin, giải trí, giáo dục đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao
của quần chúng nhân dân, một phương tiện truyền thông đại chúng rất hiệu quả, hấp
dẫn với mọi gia đình từ thành thị tới nơng thơn, từ vùng núi đến hải đảo, cho đến
những người ngư dân xa đất liền, bà con Việt kiều sống trên khắp các châu lục có
nhu cầu tìm hiểu về q hương đất nước. Trong q trình hội nhập quốc tế nhằm
hiện đại hóa, cơng nghiệp hóa đất nước, phát thanh-truyền hình là một công cụ quan
trọng của Đảng và nhà nước trong việc định hướng ý thức xã hội, xây dựng nếp
sống mới của con người Việt Nam “đậm đà bản sắc dân tộc”. Để hoàn thành nhiệm
vụ to lớn này, ngành phát thanh truyền hình nước ta trong thời kỳ Đổi mới cần một
đội ngũ cán bộ có năng lực và tâm huyết với nghề; nắm vững kỹ thuật sử dụng thiết
bị hiện đại để xây dựng các chương trình phát thanh-truyền hình sinh động, hấp
dẫn, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của quần chúng nhân dân, thực hiện tốt công
tác tuyên truyền định hướng ý thức xã hội của Đảng và Nhà nước.
Đào tạo được một đội ngũ cán bộ có năng lực và phẩm chất như vậy là trách
nhiệm của các cơ sở đào tạo chuyên ngành phát thanh-truyền hình trên phạm vi cả
nước. Đài Tiếng nói Việt Nam và Đài Truyền hình Việt Nam đã có chủ trương nâng
cấp công tác đào tạo nguồn nhân lực này tương xứng với yêu cầu và nhiệm vụ trên.
1.2. Trường Cao đẳng Phát thanh-Truyền hình II là một trường ngành trực
thuộc cơ quan chủ quản Đài Tiếng nói Việt Nam. Trên cơ sở quy hoạch của Chính
phủ năm 2004, Trường Cao đẳng PT-TH II mới được nâng cấp từ Trường Trung
học PT-TH II ngày 19/6/2006. Nhiệm vụ của trường là đào tạo đội ngũ kỹ thuật
viên, phóng viên cung cấp nguồn nhân lực cho ngành PT-TH khu vực phía Nam từ

Đà Nẵng trở vào theo hướng đa hệ: hệ cao đẳng PT-TH, trung cấp PT-TH, công


nhân kỹ thuật PT-TH. Theo chỉ thị gần đây của lãnh đạo Đài TNVN, được sự cho
phép của Chính phủ, từ năm 2008 đến năm 2010 học viện PT-TH sẽ được thành lập
trên cơ sở của Trường Cao đẳng PT-TH I Phủ Lý (Hà Nam) cùng với Trường Cao
đẳng PT-TH II (Tp.HCM), Trung tâm Đào tạo Phát thanh trực thuộc Ban tổ chức
đào tạo Đài TNVN.
1.3. Sự nâng cấp liên tục của nhà trường xuất phát từ yêu cầu bức xúc của
ngành, sự chỉ đạo của chính phủ. Do vậy, có những vấn đề hết sức thuận lợi về phía
khách quan, nhưng mặt khác địi hỏi về phía nhà trường phải có sự năng động, có
những biện pháp cụ thể để đảm bảo yêu cầu về nguồn nhân lực đáp ứng cho cấp
trường tương ứng. Tạo điều kiện cho việc nâng cấp từ một trường Trung cấp lên
Trường Cao đẳng, và từ Trường Cao đẳng lên Học viện, Đài TNVN đã đầu tư nhiều
tỉ đồng để xây dựng, sửa chữa cơ sở trường học, mua sắm trang thiết bị giảng dạy
phát thanh-truyền hình tại số 75 Trần Nhân Tơn, phường 9, quận 5. Trong thời gian
tới, nhà trường sẽ được xây mới khang trang, hiện đại tại khu vực Đài Phát sóng
Qn Tre, quận 12, Tp.Hồ Chí Minh với diện tích 5 ha, theo chuẩn của một Trường
Cao đẳng quốc gia.
Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên đáp ứng yêu cầu của bậc đào tạo
là một vấn đề cấp bách thuộc phạm vi quản lý của BGH nhà trường, trực tiếp là
Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II.
1.4. Trường Cao đẳng PT-TH II hiện nay đang gặp khó khăn về công tác xây
dựng và phát triển đội ngũ giảng viên. Hiện tại trường có 34 giảng viên trên tổng số
56 CBNV. Là một trường nghề đào tạo chuyên ngành hẹp, những năm vừa qua chỉ
tiêu tuyển sinh ít, đội ngũ giảng viên vừa thiếu vừa yếu, chưa đáp ứng được yêu cầu
đào tạo trước mắt cũng như khi được nâng cấp lên Học viện PT-TH trong thời gian
tới đây.
Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên chuyên sâu nghề nghiệp về mảng
kỹ thuật và báo chí PT-TH từ bậc trung cấp đến bậc đại học là một vấn đề cấp bách.

Do đặc trưng của ngành chưa có bậc đào tạo đại học nên nguồn tuyển giảng viên
trước đây lấy ở các trường kỹ thuật: Đại học Bách khoa, Đại học Sư phạm Kỹ thuật


Thủ Đức và các trường đào tạo báo chí, khoa học xã hội, nhân văn cũng như một số
phóng viên có kinh nghiệm của các đài phát thanh truyền hình. Trên cơ sở tuyển lựa
này, nhà trường tự đào tạo thêm về chuyên môn ngành nghề theo 2 ngành: kỹ thuật
PT-TH và báo chí PT-TH.
1.5. Nghiên cứu khoa học về vấn đề xây dựng và phát triển đội ngũ giảng
viên của các trường phổ thơng, cao đẳng, đại học nói chung có nhiều tài liệu, giáo
trình và các luận văn thạc sĩ khác đề cập, song chưa có cơng trình nào nghiên cứu
chuyên sâu về đội ngũ giảng viên của ngành PT-TH khu vực phía Nam. Tìm ra biện
pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên trường cao đẳng PT-TH II nâng cao
hiệu quả đào tạo của nhà trường, đáp ứng yêu cầu phát triển của ngành PT-TH khu
vực phía Nam theo 2 giai đoạn 2006-2010 và từ 2010-2020 trong chiến lược giáo
dục của nhà nước là một yêu cầu cấp bách. Trên tinh thần ấy chúng tôi lựa chọn đề
tài: “Một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của Hiệu
trưởng Trường Cao đẳng Phát thanh - Truyền hình II”.
2. Mục đích nghiên cứu đề tài
Làm rõ thực trạng về đội ngũ giảng viên và một số biện pháp quản lý đội ngũ
giảng viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II. Trên cơ sở lý luận, thực
trạng và nhiệm vụ chính trị của nhà trường, chúng tôi đề xuất một số biện pháp xây
dựng và phát triển đội ngũ giảng viên nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng
yêu cầu chuẩn bị nâng cấp bước tiếp theo lên học viện PT-TH.
3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ
giảng viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II.
- Khách thể nghiên cứu: Hoạt động xây dựng và phát triển đội ngũ giảng
viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu về việc quản lý đội ngũ giảng viên phải nghiên cứu nhiều yếu tố
và nhiều khía cạnh. Song đề tài nghiên cứu của chúng tôi chỉ giới hạn trong ba
nhiệm vụ sau đây:


- Thứ nhất: nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn của vấn đề xây dựng, phát
triển đội ngũ giảng viên.
- Thứ hai: làm rõ thực trạng về đội ngũ giảng viên và các biện pháp xây
dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II.
- Thứ ba: đề xuất các biện pháp xây dựng, phát triển đội ngũ giảng viên của
Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II trong giai đoạn 2007-2010.
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu thực trạng về đội ngũ giảng viên và các biện
pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của hiệu trưởng Trường Cao đẳng
PT-TH II.
6. Gỉả thiết nghiên cứu
Đội ngủ giảng viên và các biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng
viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II còn nhiều hạn chế. Để đáp ứng
yêu cầu phát triển của Trường, Hiệu trưởng cần phải có những biện pháp tích cực
khắc phục những hạn chế trong việc xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
trong giai đoạn mới.
7. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu nhằm mục đích chọn lọc những thơng tin
quan trọng để xây dựng tổng luận nghiên cứu.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
- Phương pháp điều tra nhằm mục đích làm rõ thực trạng và biện pháp quản
lý đội ngũ với hai loại phiếu hỏi ý kiến của:
+ Cán bộ quản lý, giảng viên
+ Học sinh, sinh viên
-

Phương pháp phỏng vấn nhằm bổ sung và làm rõ thực trạng và biện pháp
quản lý đội ngũ giảng viên của Hiệu trưởng ở Trường Cao đẳng PT-TH II
và một số Trường Cao đẳng (CĐ), Đại học (ĐH) có đào tạo chun
ngành hoặc phân mơn phát thanh, truyền hình.

8. Địa điểm nghiên cứu: Tại Trường Cao đẳng PT-TH II


9. Đóng góp của đề tài nghiên cứu
Đề tài khi thực hiện thành cơng sẽ có những đóng góp như sau:
- Đề xuất được một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
của Hiệu trưởng phù hợp với sự phát triển của nhà trường trong giai đọan mới.
- Đây còn là tư liệu tham khảo và áp dụng cho những trường đào tạo chuyên
nghiệp nói chung và trường đào tạo ngành PT-TH nói riêng.
10. Cấu trúc luận văn
Mở đầu
Chương 1: Cơ sở lý luận của đề tài
1.1. Một số khái niệm công cụ
1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng và phát triển đội ngũ giảng
viên.
1.3. Vai trò, nhiệm vụ và yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên
1.4. Tầm quan trọng và vai trò của đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng PT-TH
II
1.5. Nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng trong việc xây dựng và phát triển
đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng PT-TH II
Chương 2: Thực trạng về đội ngũ giảng viên và các biện pháp xây dựng, phát
triển đội ngũ giảng viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II
2.1. Một vài nét về Trường Cao đẳng PT-TH II
2.2. Nhiệm vụ của Trường Cao đẳng PT-TH II

2.3. Quy mô ngành nghề đào tạo
2.4. Cơ cấu tổ chức bộ máy Trường Cao đẳng PT-TH II
2.5. Thực trạng đội ngũ giảng viên Trường Cao đẳng PT-TH II
2.6. Thực trạng về các biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của
Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II
2.7. Đánh giá chung về thực trạng và các biện pháp xây dựng và phát triển đội
ngũ giảng viên của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II


Chương 3: Đề xuất một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên
của Hiệu trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II trong giai đoạn mới (2007-2010)
1.1. Những căn cứ để đề xuất biện pháp
1.2. Một số biện pháp xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên của Hiệu
trưởng Trường Cao đẳng PT-TH II
Kết luận và kiến nghị
Tài liệu tham khảo
Phụ lục


Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI

1.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài
1.1.1. Biện pháp, xây dựng và phát triển
1.1.1.1. Biện pháp:
Theo từ điển tiếng Việt thì biện pháp được hiểu là cách hành động, cách
lựa chọn, cách làm, cách thức tiến hành, cách giải quyết vấn đề một cách cụ thể
sao cho phù hợp với mục đích đặt ra. Đây là một từ Hán-Việt với nghĩa: “biện” là
làm; “pháp” là phép, cách thức.
1.1.1.2. Xây dựng
Có nhiều cách giải nghĩa, nhưng nội hàm của khái niệm nói về sự tạo ra,

làm nên, gây dựng nên bằng trí tuệ những giá trị về vật chất hoặc tinh thần, trên cơ
sở một đường lối chủ trương, theo một ý định có suy nghĩ cân nhắc thành một thể
thống nhất.
1.1.1.3. Phát triển
Là sự vận động, mở mang theo chiều hướng tăng lên, từ nhỏ thành to, từ yếu
thành mạnh. Nội hàm của khái niệm phát triển bao hàm trong đó sự gia tăng yếu tố
số lượng và chất lượng.
Như vậy, trong cụm từ “biện pháp xây dựng và phát triển” nghĩa chung nhất
được hiểu là cách thức tiến hành (cách hành động, giải quyết) nhằm làm gia tăng
giá trị về mặt số lượng và chất lượng của một vấn đề nào đó. Và, sự gia tăng đó
phải phục vụ nhiệm vụ của nhà quản lý trước mắt cũng như lâu dài, phải mang tính
đón đầu.
Q trình xây dựng ln gắn liền với sự phát triển, có mối liên hệ hữu cơ với
nhau. Xây dựng lấy đích là để phát triển. Ngược lại, sự phát triển là hệ quả của quá


trình xây dựng. Các khái niệm “biện pháp”, “xây dựng”, “phát triển” được gắn kết
trong một tổ hợp từ thể hiện vai trò của hoạt động chủ thể quản lý tác động vào đối
tượng nhằm đi đến một mục tiêu xác định. Đây thực sự là một hoạt động điều khiển
của chủ thể con người, có mục đích, có suy nghĩ; là q trình lao động trí óc vận
dụng những tri thức cá nhân nhằm giải quyết vấn đề vì mục tiêu chung của hệ
thống. Những “cách thức” này biểu hiện cụ thể của một trình tự cần theo trong
những bước có quan hệ với nhau khi tiến hành một việc có mục đích. Nói cách
khác, đó là một hoạt động quản lý cho mọi loại hình tổ chức, các cán bộ chủ chốt ở
mọi cấp độ, và là một quyết định quan trọng chủ yếu của nhà quản lý trong nhiệm
vụ xác định mục tiêu, vạch ra kế hoạch hành động.
1.1.2. Đội ngũ giảng viên trường cao đẳng
1.1.2.1. Đội ngũ
Là một tổ chức gồm nhiều người tập hợp lại thành một lực lượng. Nội hàm
của khái niệm này thể hiện tính thứ tự trong sự liên kết của số đơng người, có cùng

một nghề nghiệp hoặc khơng cùng nghề nghiệp, để thực hiện một hoặc nhiều chức
năng có cùng chung một mục đích. Nói đến đội ngũ là nói đến cơ cấu và sự kỷ
cương của các thành viên.
1.1.2.2. Giảng viên
Là người làm nhiệm vụ giảng dạy ở các trường đại học hoặc cao đẳng, hay
các lớp huấn luyện cán bộ.
Khoản 3, Điều 70, Luât giáo dục năm 2005 có nói rõ: “Nhà giáo giảng dạy ở
cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp gọi là giáo
viên; ở cơ sở giáo dục đại học gọi là giảng viên”.
Tiêu chuẩn để tuyển dụng giảng viên trong trường cao đẳng và đại học được
điều 79 của Luật giáo dục 2005 ghi rõ: “Nhà giáo của trường cao đẳng, trường đại
học được tuyển dụng theo phương thức ưu tiên đối với sinh viên tốt nghiệp loại khá,
loại giỏi, có phẩm chất tốt và những người có trình độ đại học, trình độ thạc sĩ, trình


độ tiến sĩ, có kinh nghiệm hoạt động thực tiễn, có nguyện vọng trở thành nhà giáo.
Trước khi được giao nhiệm vụ giảng dạy, giảng viên cao đẳng, đại học phải được
bồi dưỡng về nghiệp vụ sư phạm”
1.1.2.3. Trường cao đẳng
Là một bậc học của giáo dục đại học trong hệ thống giáo dục quốc dân. Theo
Luật giáo dục 2005, điều 38, giáo dục đại học gồm:
- Đào tạo trình độ cao đẳng
- Đào tạo trình độ đại học
- Đào tạo trình độ thạc sĩ
- Đào tạo trình độ tiến sĩ,
Khoản 1, điều 38 nêu rõ: “Đào tạo trình độ cao đẳng được thực hiện từ hai
đến ba năm học, tuỳ theo ngành nghề đào tạo đối với người có bằng tốt nghiệp
trung học phổ thơng hoặc người có bằng tốt nghiệp trung cấp; từ một năm rưỡi đến
hai năm học đối với người có bằng tốt nghiệp trung cấp cùng chuyên ngành.
Mục a, khoản 1, điều 42 nêu rõ: “trường cao đẳng đào tạo trình độ cao

đẳng”. Khoản 1, điều 43 qui định: “Sinh viên học hết chương trình cao đẳng, có đủ
điều kiện thì được dự thi và nếu đạt yêu cầu theo qui định của Bộ trưởng Bộ giáo
dục đào tạo thì được hiệu trưởng trường cao đẳng hoặc trường đại học cấp bằng tốt
nghiệp cao đẳng”.
Trường Cao đẳng PT-TH là một trường ngành, trực thuộc Đài Tiếng nói Việt
Nam “có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức” theo điều 49, Luật giáo
dục qui định. Về đặc điểm, tình hình của trường, chúng tơi sẽ trở lại trong chương
2.
Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên trong trường cao đẳng cũng như
bất kỳ một bậc học nào khác trong hệ thống giáo dục quốc dân là việc luôn luôn
được quan tâm cả về số lượng và chất lượng. Đội ngũ giảng viên không phải là một


tập hợp các giảng viên theo một phép cộng, mà là một tập thể sư phạm, cùng chung
mục đích, có tổ chức, có kỷ cương, cùng nhau thực hiện mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Đội ngũ giảng viên là chủ thể trực tiếp của quá trình quản lý, tổ chức và hướng dẫn
quá trình giáo dục và học tập của học sinh, sinh viên. Ba chức năng vốn có của giáo
dục cao đẳng, đại học là: đào tạo, nghiên cứu và phục vụ gắn liền với hoạt động sư
phạm của đội ngũ giảng viên trong nhà trường. Chính vì lẽ đó, số lượng của giảng
viên so với học sinh, sinh viên cần tương đồng với một tỉ lệ nhất định với những
mơn học, ngành đào tạo của chương trình đào tạo. Giảng viên phải có tâm, tài, am
tường kiến thức chuyên môn. Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ Giáo dục-Đào tạo ngày
4/8/2003 đã nói rõ điều này: “Xây dựng đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục
có phẩm chất chính trị và đạo đức, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, chuẩn về
trình độ đào tạo”.
Xây dựng và phát triển đội ngũ giảng viên là một thuật ngữ khoa học quản lý
giáo dục, bao gồm các hoạt động cụ thể:
- Tuyển chọn.
- Phân công, sắp xếp.
- Quản lý bộ máy hoạt động.

- Bồi dưỡng đào tạo.
- Đánh giá.
- Kiểm tra.
Đội ngũ giảng viên trường cao đẳng bao gồm những người trực tiếp giảng
dạy và quản lý giáo dục. Theo quyết định số 538/TCCP-TC của Ban Tổ chức chính
phủ, giảng viên trong trường cao đẳng, đại học được xếp ở ba ngạch sau: giảng
viên, giảng viên chính, giảng viên cao cấp. Với mỗi ngạch đều có những qui định cụ
thể về tiêu chuẩn nghiệp vụ riêng.


1.2. Quan điểm của Đảng và Nhà nước chỉ đạo về việc xây dựng và phát
triển đội ngũ giảng viên
Đội ngũ giáo viên nói chung và đội ngũ giảng viên ở bậc cao đẳng, đại học
nói riêng cùng với những người làm công tác quản lý giáo dục là lực lượng chính để
thực hiện thành cơng đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước. Chính vì lẽ đó, bên
cạnh những quan điểm chỉ đạo về chiến lược giáo dục, Đảng và Nhà nước luôn luôn
quan tâm tới đội ngũ những người tham gia vào việc đào tạo giáo dục ở mọi cấp
học. Trải qua nhiều thời kỳ khác nhau, từ những ngày thành lập nhà nước cách
mạng 1945 cho đến giai đoạn những năm gần đây, những văn kiện chỉ đạo của
Đảng qua các kỳ đại hội cũng như các văn bản của Nhà nước thể hiện tính nhất
quán về lý luận trong chiến lược giáo dục nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nguồn
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài. Xây dựng và phát triển đội ngũ giáo viên nói chung
và đội ngũ giảng viên nói riêng thực sự là một nhiệm vụ cấp bách, một trong
những giải pháp chủ yếu để thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục
trong thời kỳ cơng nghiệp hóa (CNH), hiện đại hóa (HĐH) đất nước.
Nghị quyết TW lần thứ II, khóa VIII về định hướng chiến lược phát triển
giáo dục-đào tạo trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước đã chỉ rõ việc cấp bách trong
việc xây dựng đội ngũ giáo viên, tạo động lực cho người dạy và học. Nghị quyết
xác định: “Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng của giáo dục và được xã hội
tôn vinh. Giáo viên phải có đủ đức, đủ tài”. Đây là giải pháp thứ hai trong bốn giải

pháp chủ yếu mà nghị quyết đề cập.
Báo cáo của Ban chấp hành TW Đảng khóa IX ngày 10/4/2006 về phương
hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội 5 năm 2006-2010 cũng đã chỉ rõ: “Ưu
tiên hàng đầu cho việc nâng cao chất lượng dạy và học. Đổi mới phương pháp dạy
và học, nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên”. Trên tinh thần này Đại hội Đảng
lần X đã đề ra nhiệm vụ của việc phát triển đội ngũ giáo viên về số và chất lượng để
đủ sức đáp ứng yêu cầu của kế hoạch phát triển kinh tế, xã hội thời kỳ mới.


Cụ thể hóa sự chỉ đạo của Đảng về cơng tác xây dựng và phát triển đội ngũ
nhà giáo, các văn bản của Nhà nước đã luật hóa nhiệm vụ, quyền và công tác đào
tạo, bồi dưỡng của nhà giáo. Sau nhiều lần thay đổi, luật giáo dục năm 2001 đã
dành hẳn chương IV với 2 mục, 13 điều qui định về nhà giáo:
- Nhà giáo là người làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường hoặc
các cơ sở giáo dục khác.
- Nhà giáo phải có những tiêu chuẩn sau đây:
+ Phẩm chất, đạo đức tư tưởng tốt .
+ Đạt trình độ chuẩn được đào tạo về chuyên môn, nghiệp vụ
+ Đủ sức khoẻ theo yêu cầu nghề nghiệp.
+ Lý lịch bản thân rõ ràng.
- Nhà giáo có những nhiệm vụ sau đây:
+ Giáo dục, giảng dạy theo mục tiêu, nguyên lý giáo dục, thực hiện đầy đủ
và có chất lượng chương trình giáo dục.
+ Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, các qui định của pháp luật và
điều lệ nhà trường.
+ Giữ gìn phẩm chất, uy tín, danh dự của nhà giáo; tơn trọng nhân cách của
người học, đối xử công bằng với người học, bảo vệ các quyền, lợi ích chính đáng
của người học.
+ Khơng ngừng học tập, rèn luyện để nâng cao phẩm chất đạo đức, trình độ
chính trị chun mơn, nghiệp vụ, đổi mới phương pháp giảng dạy, nêu gương tốt

cho người học.
+ Các nhiệm vụ khác theo qui định của pháp luật. (Điều 72)
Trong xu thế hội nhập chung của thế giới, giáo dục phải đi trước một bước,
và là chìa khóa để kích cầu sự chuyển động hệ thống kinh tế-xã hội phát triển.
Chiến lược giáo dục giai đoạn 2001-2010 của Đảng và Nhà nước đã đáp ứng được


yêu cầu tất yếu tình hình mới, đề ra 7 giải pháp để phát triển giáo dục. Ngoài giải
pháp đầu tiên là đổi mới mục tiêu, nội dung, chương trình giáo dục thì giải pháp
được đề cập tiếp theo là phát triển đội ngũ giáo viên, đổi mới phương pháp giáo
dục. Nội dung của giải pháp này nêu rõ:
- Phát triển đội ngũ nhà giáo đảm bảo đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu và
chuẩn về chất lượng đáp ứng nhu cầu vừa tăng qui mô, vừa nâng cao chất lượng và
hiệu quả giáo dục.
- Đổi mới và hiện đại hóa phương pháp giáo dục. Chuyển từ việc truyền đạt
tri thức thụ động, thầy giảng, trò ghi sang hướng dẫn người học chủ động tư duy
trong quá trình tiếp cận tri thức; dạy cho người học phương pháp tự học, tự thu nhận
thông tin một cách hệ thống và có tư duy phân tích, tổng hợp; phát triển được năng
lực của mỗi cá nhân; tăng cường tính chủ động, tính tự chủ của học sinh, sinh viên
trong quá trình học tập, hoạt động tự quản trong nhà trường và tham gia các hoạt
động xã hội.
- Đổi mới chương trình đào tạo và bồi dưỡng giáo viên, giảng viên, chú trọng
việc rèn luyện, giữ gìn và nâng cao phẩm chất đạo đức nhà giáo.
Giáo viên các trường dạy nghề và trung học chuyên nghiệp: Đào tạo và bồi
dưỡng đội ngũ giáo viên các trường dạy nghề và trung học chuyên nghiệp theo
chuẩn, bổ sung giáo viên cho một số lĩnh vực ngành nghề mới, thực hiện luân phiên
bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ theo chu kỳ 5 năm/lần. Nâng tỉ lệ giáo viên trung
học chun nghiệp có trình độ sau đại học lên 10% vào năm 2010. Phát triển đội
ngũ giáo viên thỉnh giảng bao gồm các công nhân kỹ thuật, nhân viên nghiệp vụ
trình độ cao trong các doanh nghiệp, các giảng viên của các trường đại học, cao

đẳng và các viện nghiên cứu công nghệ.
Giảng viên đại học, cao đẳng: Khẩn trương đào tạo, bổ sung và nâng cao
trình độ đội ngũ giảng viên đại học, cao đẳng để một mặt giảm tỉ lệ sinh viên trung
bình đang quá cao hiện nay từ 30 xuống khoảng 20, trong đó 10-15 đối với các
ngành khoa hoc tự nhiên, kĩ thuật và công nghệ, 20-25 đối với các ngành khoa học


xã hội và nhân văn, các ngành kinh tế; mặt khác, đón đầu sự phát triển giáo dục đại
học những năm sắp tới. Tăng chỉ tiêu đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ bổ sung nhân lực trình
độ cao cho các trường đại học, cao đẳng. Tăng tỉ lệ giảng viên đại học có trình độ
thạc sĩ lên 40%, có trình độ tiến sĩ lên 25% vào năm 2010. Chú trọng đào tạo giảng
viên nữ có trình độ cao. Giảng viên được tạo điều kiện để tiếp cận với tri thức và
các thành tựu khoa học - công nghệ mới của thế giới.
Lựa chọn các sinh viên giỏi bổ sung nguồn giáo viên cho các trường đại học,
cao đẳng và tiếp tục đào tạo trong và ngoài nước. Ưu tiên gửi giảng viên đại học
cao đẳng đi đào tạo, bồi dưỡng ở nước ngoài bằng ngân sách nhà nước và các
nguồn kinh phí khác. Mời và tạo điều kiện thuận lợi cho các cán bộ khoa học-cơng
nghệ có trình độ cao, có kinh nghiệm thực tiễn đang làm việc cho các viện nghiên
cứu, các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp và các nhà khoa học Việt Nam ở nước
ngoài tham gia giảng dạy ở các trường đại học, cao đẳng.
Hoàn thiện định mức lao động, chế độ làm việc, chế độ chính sách đối với
nhà giáo: Từng bước xây dựng chế độ trả lương theo số lượng và chất lượng dạy
học. Thực hiện tốt các chính sách ưu đãi đối với nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục ở
các vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, giáo dục các đối tượng đặc biệt. Nhà
nước có chế độ, chính sách ưu đãi về lương đối với nhà giáo. Mở rộng diện tuyển
giáo viên, giảng viên theo chế độ hợp đồng dài hạn.
Tăng cường năng lực đào tạo và đổi mới chương trình đào tạo của các trường
sư phạm và các khoa sư phạm: Thành lập mới các khoa sư phạm, các trung tâm đào
tạo, bồi dưỡng giáo viên trong một số trường đại học và cao đẳng khác. Tập trung
xây dựng hai trường sư phạm trọng điểm vừa đào tạo giáo viên có chất lượng cao,

vùa nghiên cứu khoa học giáo dục đạt trình độ khoa học tiên tiến. Ưu tiên đào tạo
giáo viên người dân tộc và giáo viên biết tiếng dân tộc cho các cơ sở giáo dục ở
vùng có nhiều người thuộc các dân tộc thiểu số.

1.3. Vai trò, nhiệm vụ và yêu cầu đối với đội ngũ giảng viên
1.3.1. Vai trò của đội ngũ giảng viên


Đội ngũ giảng viên là một tập thể sư phạm có cùng chung một nghề nghiệp,
thực hiện mục đích giáo dục theo tinh thần của UNESCO là:
- Giáo dục phải góp phần vào việc đào tạo một lực lượng lao động lành nghề
và sáng tạo thích ứng được với bước tiến hóa của cơng nghệ và tham gia cuộc “cách
mạng trí tuệ” đang là động lực của các nền kinh tế.
- Giáo dục đẩy tới trí thức sao cho phát triển kinh tế đồng hành với việc quản
lý có trách nhiệm môi trường vật thể và con người.
- Đào tạo nên những cơng dân được bắt rễ trong chính nền văn hóa của họ
mà vẫn mở ra với các nền văn hóa khác và một lịng vì tiến bộ xã hội [33.101-102].
Giáo dục cao đẳng, đại học và dạy nghề có nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực
cho xã hội. Chính vì vậy, đội ngũ giảng viên dạy ở bậc cao đẳng và đại học có vai
trị rất lớn, trực tiếp đào tạo ra một lực lượng lao động có tri thức, trình độ tay nghề
cao, thực hiện thành cơng mục tiêu tổng quát của Chiến lược phát triển kinh tế-xã
hội 2001-2010: “Đưa đất nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, nâng cao rõ rệt
đời sống vật chất, văn hóa, tinh thần của nhân dân, tạo nền tảng để đến năm 2020
nước ta cơ bản trở thành một nước cơng nghiệp theo hướng hiên đại hóa”[14.01].
Đội ngũ giảng viên đã góp phần hình thành phẩm chất, năng lực cần thiết của
người lao động, có thái độ tích cực trong cuộc sống, có nhân cách và có tư duy cao,
thực hiện mục tiêu của giáo dục đại học Việt Nam: Đào tạo ra những con người
năng động, sáng tạo, tự chủ, có óc phê phán, có năng lực giải quyết vấn đề, có năng
lực tự học, tự nghiên cứu suốt đời, có năng lực tạo nghiệp, tiến thân lập nghiệp
trong thị trường sức lao động. Đây chính là sản phẩm cần thiết nhất mà xã hội đã

đặt hàng cho những người Thầy, người Cơ phải có trách nhiệm cao đối với đất
nuớc. Như vậy, đội ngũ giảng viên ở bậc cao đẳng cũng phải có trách nhiệm như
các nhà giáo giảng dạy ở bậc trung học cơ sở hay trung học phổ thơng là góp phần
vào việc hình thành và phát triển nhân cách người học, qua dạy học để giáo dục
những phẩm chất tốt đẹp của người lao động, giúp người học hình thành và phát


triển những thái độ, những đặc điểm, những thuộc tính tâm lý riêng trong quan hệ
với mọi người, xã hội và bản thân.
Đối tượng giảng dạy của đội ngũ giảng viên là học sinh, sinh viên đã qua giai
đoạn phổ thơng, khát khao được mở rộng về trí tuệ và tính tự lập. Đội ngũ giảng
viên thơng qua những người Thầy vẫn đóng vai trị quan trọng trong việc định
hướng, tư vấn hoạt động học, phát triển trí tuệ người học. Sự phát triển về khoa học
công nghệ, sự bùng nổ về thông tin, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của Internet
và công nghệ truyền thông cùng với sự phát triển của nền kinh tế trong nước, xu
hướng hội nhập quốc tế đã có những ảnh hưởng rất lớn đến đời sống con người nói
chung và q trình giảng dạy của người giảng viên nói riêng. Trong dạy học xuất
hiện nhiều hình thức giảng dạy mới như dạy học trên truyền hình, dạy học trực
tuyến. Với các phương tiện dạy học mới, hiện đại, các phương pháp dạy học mới đã
làm thay đổi quá trình và cách thức truyền đạt tri thức từ người giảng viên tới học
sinh, sinh viên. Vai trị của người Thầy cũng có những thay đổi đáng kể. Từ vị trí
trung tâm, chủ động truyền thụ kiến thức, kinh nghiệm, vai trò của người Thầy ngày
nay đang chuyển dịch theo hướng chỉ đạo, định hướng, tư vấn, hướng dẫn cho
người học. Người học trở thành trung tâm của quá trình dạy học, chủ động, sáng tạo
tìm tịi, làm chủ kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp. Người Thầy càng phải có trách
nhiệm cao hơn trước, giúp người học nhận thức được những kiến thức đúng, bổ ích,
đồng thời tư vấn cho người học cách thức tổ chức cũng như phương pháp học tập
phù hợp để họ có thể lĩnh hội và sử dụng đúng đắn những tri thức mà họ đã thu
lượm được.
Nói cho cùng, dù xét ở góc độ nào chăng nữa đối với các phương pháp dạy

học tích cực, hay phương pháp lấy người học làm trung tâm, thì vai trị của người
Thầy trong mối quan hệ giữa GV và HS là quan trọng nhất. Hoạt động dạy của thầy
và hoạt động học của trò là hai thành tố trung tâm đặc trưng cho tính hai mặt của
q trình dạy cao đẳng, đại học. Trong khi thực hiện nhiệm vụ sư phạm của mình,
người thầy phải biết thiết kế và tổ chức quá trình dạy học để làm nảy sinh tri thức ở
người học. Người học dù có tiềm năng đến mấy mà khơng có sự hướng dẫn của


thầy dạy thì cũng khó có thể định hướng được quá trình học tập của bản thân đến
mục tiêu mong muốn. Vai trị chủ đạo của thầy có ý nghĩa rất lớn đối với sự hình
thành phương pháp tư duy khoa học và tính tích cực nơi người học: Chủ động về
nội dung, phương pháp truyền giảng, khai thác mọi điều kiện và phương tiện làm
việc, chủ động tạo ra mơi trường giáo dục, hình thành động cơ học tập, quyết định
phương pháp học tập của học sinh. Người Việt nam ta thường có câu: “Khơng thầy
đố mày làm nên” là vậy.

GV

HS

dạy

học
MÔI
TRƯỜNG

NỘI
DUNG

Sơ đồ 1.1: Cấu trúc 3 yếu tố hoạt động dạy học của G.Brousseau, Margolinas

Đội ngũ giảng viên trong trường cao đẳng là một tập thể bao gồm các giảng
viên giảng dạy theo chương trình đào tạo của nhà trường. Các giảng viên của nhiều
phân môn thông qua các học phần chuyên sâu cùng tác động vào đối tượng người
học, giúp họ hình thành khối kiến thức nền tảng, kỹ năng nghề nghiệp, phương pháp
tư duy và thái độ. Đó chính là cơ sở của việc hình thành thế giới quan, nhân sinh
quan phù hợp với yêu cầu, mục đích giáo dục mà chương trình đào tạo đặt ra. Điều
cũng cần nói thêm nữa là: sự chặt chẽ khoa học của chương trình được các chuyên
gia truyền đạt sinh động sẽ tạo niềm say mê và niềm tin cho chính người học. Và,