Sáng kiến kinh nghiệm, SKKN - Một số phương pháp nhằm bồi dưỡng và giúp Giáo viên tự tin hơn trong việc soạn các bài giảng điện tử

Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

A / ĐẶT VẤN ĐỀ :
Lý do chọn đề tài :
Công nghệ thông tin là công cụ đắc lực hỗ trợ đổi mới phương pháp
giảng dạy, học tập và hỗ trợ đổi mới quản lý giáo dục, góp phần nhằm nâng
cao hiệu quả và chất lượng giáo dục. Trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, công
nghệ thông tin bước đầu đã được ứng dụng vào giảng dạy, học tập. Thực tế
qua các tiết thao giảng có ứng dụng cơng nghệ thơng tin cho thấy trong lĩnh
vực giáo dục đào tạo, công nghệ thông tin có tác dụng mạnh mẽ, thay đổi
phương pháp dạy học, đó là phương pháp dạy học một cách trực quan, sinh
động bằng những hình ảnh, âm thanh, video .v.v... làm cho học sinh thích thú
chú ý, tập trung vào bài giảng của giáo viên, sự tiếp thu nội dung bài học được
tốt hơn, khắc sâu kiến thức nội dung bài giảng hơn. Thực tế đó địi hỏi cần
phải nhanh chóng nâng cao chất lượng giảng dạy bằng cách phát huy những
ưu thế của lĩnh vực công nghệ thông tin, phải biết vận dụng nó, biến nó thành
cơng cụ phục vụ hiệu quả trong sự nghiệp giáo dục.
Tuy nhiên, so với nhu cầu thực tiễn hiện nay, việc ứng dụng công nghệ
thơng tin trong giảng dạy cịn rất hạn chế. Do một số nguyên nhân về cơ sở vật
chất chưa đầy đủ, trình độ về cơng nghệ thơng tin của giáo viên còn thấp, chưa
đồng đều, một số giáo viên còn giữ phương pháp truyền thống chưa muốn áp
dụng công nghệ thông tin vào trong bài giảng, một số giáo viên có nhiệt huyết
nhưng trong q trình soạn bài giảng đơi khi cần những kỹ thuật, kỹ năng mà
kiến thức về công nghệ thông tin của giáo viên chưa được cập nhật, bồi dưỡng
nên gặp nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian để đầu tư cho một bài giảng
điện tử.
Nhằm khắc phục những hạn chế trên và tạo cho giáo viên sự tự tin trong
việc soạn các bài giảng điện tử. Tôi mạnh dạn đưa ra một số phương pháp áp

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 1


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

dụng trong đợt bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin cho giáo viên ở
trường tôi bước đầu đạt được nhiều kết quả khả quan.
B / NỘI DUNG GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
I / ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH KHI THỰC HIỆN ĐỀ TÀI :
1/ Những thuận lợi:
- Được sự chỉ đạo của các cấp lãnh đạo trong ngành giáo dục từ Bộ
Giáo Dục và Đào Tạo, Sở Giáo Dục và Đào Tạo đến Phòng Giáo Dục thông
qua các Chỉ thị “Về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng công nghệ
thông tin trong ngành giáo dục giai đoạn 2008 – 2012”, các chủ đề năm học
như: “Năm học đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thơng tin, đổi mới quản lý tài
chính và xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” , “Đổi mới quản
lý và nâng cao chất lượng giáo dục”.
- Trường THCS Bình An được xây mới lại hồn tồn với đầy đủ cơ sở
vật chất theo tiêu chuẩn của một trường chuẩn Quốc gia với đầy đủ các phòng
chức năng như: phịng vi tính, phịng LAB, phịng nghe nhìn .v.v… đầu năm
học 2009 – 2010 được sự quan tâm của Sở Giáo Dục và Đào Tạo Tỉnh Bình
Dương, Phịng Giáo Dục và Đào Tạo Huyện Dĩ An cung cấp cho nhà trường
một số máy vi tính Laptop, máy chiếu (projector) nhằm phục vụ tốt cho việc
ứng dụng công nghệ thơng tin vào cơng tác giảng dạy.
- Trường THCS Bình An có bề dày thành tích về cơng nghệ thơng tin,
giáo viên được bồi dưỡng về tin học thường xuyên, đến nay 100% giáo viên

đều có kiến thức căn bản về tin học văn phịng, 95% giáo viên có chứng chỉ A
về tin học, các máy tính của khối văn phòng được kết nối mạng Internet tạo
điều kiện cho giáo viên khai thác tài liệu phục vụ giảng dạy.
- Được sự quan tâm của Ban Giám Hiệu nhà trường hàng năm đều có kế
hoạch mở lớp bồi dưỡng cho giáo viên về kiến thức công nghệ thông tin.

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 2


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

- Bản thân nắm vững các kiến thức về tin học văn phòng, sử dụng thành
thạo phần mềm Power Point, về các kỹ năng soạn thảo, liên kết phần mềm
ViOLET.
2/ Những khó khăn:
- Có thể nói khó khăn lớn nhất khi thực hiện một bài giảng điện tử đó là
trang thiết bị, phương tiện. Mặc dù trong xu thế công nghệ thông tin phát triển
như vũ bão hiện nay nhưng việc trang bị những phương tiện giảng dạy như
máy tính xách tay, máy chiếu đa chức năng (Multimedia projector) vẫn còn là
một yêu cầu rất khó khăn với các nhà trường.
- Phần lớn các giáo viên ngại sử dụng các bài giảng điện tử vì cho rằng
mất nhiều thời gian để chuẩn bị một bài giảng. Việc thực hiện bài giảng một
cách công phu bằng các dẫn chứng sống động trên các slide là một điều không
phải dễ dàng với nhiều giáo viên. Để có một bài giảng như thế địi hỏi phải
mất nhiều thời gian chuẩn bị trong khi số tiết của mỗi giáo viên trong tuần là
khá lớn.

- Ngoài kiến thức chuyên môn, để thực hiện được một bài giảng điện
tử, giáo viên cần phải trang bị được cho mình những kiến thức căn bản về vi
tính, sử dụng thành thạo phần mềm Power Point, biết khai thác tài liệu phục
vụ giảng dạy từ nhiều nguồn khác nhau như sưu tầm trên Internet, từ các đĩa
phim tài liệu … Công việc này địi hỏi giáo viên phải có niềm đam mê thật sự
với cơng việc, sự sáng tạo, sự nhạy bén, tính thẩm mỹ để săn tìm tư liệu từ
nhiều nguồn. Trong khi trình độ sử dụng máy vi tính, sử dụng các phần mềm
tiện ích và khai thác thơng tin từ mạng Internet của đa số giáo viên cịn hạn
chế thì đây cũng là một trở ngại không nhỏ đến việc áp dụng công nghệ thông
tin vào trong giảng dạy.

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 3


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

II / BIỆN PHÁP THỰC HIỆN :
Qua các số liệu kết quả của hai năm vừa qua tôi mạnh dạn đưa ra một số
phương pháp áp dụng cho đợt bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin cho
giáo viên trong đầu năm học 2009 – 2010 như sau:
- Bồi dưỡng củng cố lại kiến thức về sử dụng phần mềm trình chiếu
Power Point, kết hợp với phần mềm ViOLET.
- Sưu tầm trên mạng Internet các mẫu hình nền, ảnh động .v.v… tạo
thành một thư viện nhỏ để giáo viên trang trí cho các slide trong Power Point.
- Cung cấp và hướng dẫn cho giáo viên một số phần mềm tiện ích như:
Phần mềm chuyển đổi các File Video (Magic Video Converter), phần mềm cắt

âm thanh (GoldWave 5.20), phần mềm cắt – nối Video (Windows Movie
Maker). Tất cả những phần mềm trên giúp cho giáo viên khai thác, sử lý tài
liệu phục vụ giảng dạy.
- Hướng dẫn giáo viên biết khai thác tài liệu phục vụ giảng dạy từ trên
mạng Internet và thu thập nguồn tư liệu sưu tầm từ học sinh.
- Đặc biệt tôi đã tham khảo tài liệu rồi viết lại một giáo trình hướng dẫn
học Power Point, kết hợp với phần mền ViOLET tạm gọi là (Giáo trình mở),
giúp cho giáo viên có thể tự ơn lại kiến thức tại nhà.
Tất cả những phần mềm tiện ích, thư viện hình ảnh, Giáo trình mở, tơi
chép vào một đĩa CDROM phát cho giáo viên trong đợt bồi dưỡng nhằm tạo
điều kiện cho giáo viên có thể thực hiện soạn thảo các bài giảng điện tử và ơn
lại kiến thức cho mình tại nhà hay những lúc rảnh rỗi.
1/ Bồi dưỡng, củng cố lại kiến thức cho giáo viên về sử dụng phần
mềm trình chiếu Power Point, kết hợp với phần mền ViOLET:
Được sự quan tâm của Sở Giáo Dục và Đào Tạo đã cung cấp cho
trường chúng tôi phần mềm ViOLET. Được sự chỉ đạo của Ban Giám Hiệu
nhà trường về kế hoạch bồi dưỡng kiến thức tin học cho giáo viên, tôi đã tổ

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 4


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

chức lớp bồi dưỡng, củng cố lại kiến thức cho giáo viên về sử dụng phần
mềm trình chiếu Power Point, kết hợp với phần mềm ViOLET, kế hoạch
bồi dưỡng gồm các phần:

Phần I: Ôn lại một số kiến thức cơ bản của chương trình PowerPoint.
Phần II: Hướng dẫn một số dạng hiệu ứng nâng cao.
Phần III: Giới thiệu sơ lược về phần mềm ViOLET, hướng dẫn cài đặt
phần mềm ViOLET và ứng dụng trò chơi trắc nghiệm, ô chữ.
Phần IV: Tạo liên kết từ ứng dụng ViOLET vào PowerPoint.
Phần V: Giới thiệu một số chương trình tiện ích (âm thanh, phim ảnh)
Phầm VI: Hướng dẫn giáo viên tự lắp ráp thiết bị nghe, nhìn
Kết quả qua 6 buổi học tất cả giáo viên đều tiếp thu tốt và thực hiện
được các bài tập theo yêu cầu của chương trình.
2/ Sưu tầm trên mạng Internet các mẫu hình nền, ảnh động tạo thành
một thư viện nhỏ để giáo viên trang trí cho các slide trong Power Point:
Nhằm để giúp cho giáo viên tạo được các slide Power Point sinh
động, tôi đã sưu tầm rất nhiều hình nền, ảnh động từ các nguồn trên
Internet, từ các đĩa CD bán ngoài thị trường rồi sắp xếp lại theo từng nhóm,
thư mục (Folder) giúp cho giáo viên dễ dàng tìm kiếm.

Thư viện hình ảnh sưu tầm

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 5


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

3/ Cung cấp và hướng dẫn cho giáo viên một số phần mềm tiện ích:
Khi sưu tầm các đoạn phim video hay các đoạn âm thanh từ trên
mạng Internet hoặc từ đĩa CDROM thường có những trở ngại gây khó khăn

trong việc sử lý những nguồn tài liệu trên để đưa vào Phần mềm trình chiếu
Power Point như:
- Phần mềm Power Point chỉ liên kết được một số tập tin Video có
phần đi như: *.MPEG; *.DAT; *.AVI; *.WMV. Nhưng đa số các tập tin
Video được tải từ mạng đều ở các dạng nén như MP4 hoặc dạng Flash.
- Đa số các đoạn phim, âm thanh với thời lượng quá dài nếu không
biết cắt xén, chọn lọc thì sẽ gây mất nhiều thời gian ảnh hưởng đến bài
giảng (cháy giáo án).
Hiểu được khó khăn trên tôi đã cung cấp và hướng dẫn cho giáo viên
một số phần mềm tiện ích để giáo viên xử lý được các tài liệu sưu tầm.

Phần mềm chuyển đổi các File Video (Magic Video Converter)
Đây là phần mềm có thể chuyển đổi tất cả các loại Video giúp cho giáo
viên sử lý những đoạn phim minh họa khi tải từ mạng Internet hoặc sưu tầm từ
đĩa về máy.

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 6


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Phần mềm cắt âm thanh (GoldWave 5.20)
Phần mềm (GoldWave 5.20) là phần mềm cắt âm thanh rất chuẩn vì
được cắt theo dạng sóng âm nên giáo viên có thể cắt chính xác một đoạn âm
thanh theo yêu cầu rất phù hợp cho giáo viên bộ môn ngoại ngữ.

Phần mềm cắt – nối Video (Windows Movie Maker)
Phần mềm (Windows Movie Maker) là phần mềm tiện ích có trong
hệ điều hành Windows XP nên khơng cần cài đặt. Phần mềm sử dụng
dễ dàng, tập tin Video sau khi sử lý dược xuất ra dạng *.WMV. Đây là
Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 7


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

dạng tập tin video liên kết được với phần mềm Power Point mà không cần
phải có bất kỳ phần mềm nào hỗ trợ chuyển đổi.
4/ Hướng dẫn giáo viên biết khai thác tài liệu phục vụ giảng dạy từ trên
Internet và thu thập nguồn tư liệu sưu tầm từ học sinh:
Trên mạng Internet có rất nhiều nguồn tài liệu rất cần thiết mà các
giáo viên cần tham khảo, sưu tầm để cho bài giảng của mình được phong
phú sinh động hơn. Nhưng đa số các giáo viên chưa được tiếp cận với nguồn
tài nguyên dữ liệu này vì một số lý do như: Gia đình chưa đủ điều kiện kết
nối mạng Internet hoặc nhà có mạng Internet nhưng khơng biết làm sao để
tìm và tải dữ liệu từ mạng về máy…. Vì vậy việc hướng dẫn giáo viên biết
sử dụng, khai thác tài liệu phục vụ giảng dạy từ trên Internet cũng là một
việc làm cần thiết. Để giải quyết vần đề trên tôi đã hướng dẫn giáo viên cách
vào mạng Internet, cách đăng ký là thành viên trong thư viện điện tử


(Hướng dẫn giáo viên đăng ký thành viên trang WEB BACHKIM)
Hướng

dẫn

giáo

viên

cách

đăng

nhập

vào

trang

WEB

hoặc để tìm và tải các tư
liệu có liên quan đến bài giảng của mình.

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 8


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

(Hướng dẫn giáo viên tìm và tải bài giảng nghiên cứu)
Giáo viên có thể thu thập nguồn tư liệu được sưu tầm từ học sinh để phục
vụ cho bài giảng, với hình thức cho từng nhóm học sinh sưu tầm tư liệu theo
từng chủ đề của mơn học. Với trình độ CNTT của các em được học từ lớp 6,
cộng thêm sự tiếp cận rất nhạy bén về kiến thức mạng Internet của em học sinh,
tôi tin rằng kho tư liệu của mỗi giáo viên ngày càng phong phú hơn giúp giáo
viên soạn các bài giảng chất lượng hơn, nhanh chóng hơn.

(Học sinh sưu tầm tư liệu theo chủ đề môn học)

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 9


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

5/ Tham khảo tài liệu rồi viết lại giáo trình hướng dẫn học Power
Point, kết hợp với phần mền ViOLET tạm gọi là (Giáo trình mở):
Đây là một trong những biện pháp mà tơi tâm đắc và dành rất nhiều thời
gian nghiên cứu mới thực hiện được. Giáo trình giúp cho giáo viên ơn lại kiến
thức Power Point và ViOLET trong những lúc rảnh rỗi hay ở nhà mà khơng
cần có sự hướng dẫn trực tiếp của giáo viên chuyên trách.
Giáo trình được viết trên nền Word 2003 được trình bày bằng những
hình ảnh minh họa có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng, dễ hiểu.

(Một trang của giáo trình mở)

Gọi là giáo trình mở là vì nó được liên kết với các đoạn phim hướng dẫn
minh họa bằng các đoạn phim Media Flash Player chỉ cần ấn giữ phím Ctrl và
Click chuột vào những phần mình quan tâm (các phần chữ màu xanh có gạch
dưới) thì một đoạn phim hướng dẫn xuất hiện giải đáp cho giáo viên.

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 10


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

(Phim hướng dẫn tạo chữ nghệ thuật trong slide Power Point)
Phim hướng dẫn Flash Player được tạo ra bởi phần mềm Wondershare
DemoCreator đây là phần mềm chụp và ghi lại các thao tác đang thực hiện trên
màn hình rồi xuất nội dung thành một tập tin dạng Media Flash Player.

(Phim hướng dẫn cài đặt ViOLET)

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 11


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

(Phim hướng dẫn liên kết File đóng gói ViOLET vào Power Point)
Các đoạn phim hướng dẫn Flash Player được lưu vào chung một thư
mục và được liên kết với giáo trình mở bằng chức năng Insert Hyperlink có
trong Word.

(Hình chụp cách tạo liên kết cho giáo trình mở)

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 12


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

C / KẾT LUẬN :
I/ Kết quả đạt được:
Sau khi lớp bồi dưỡng Power Point kết thúc, kiến thức giáo viên được
nâng cao hơn, các kỹ thuật, kỹ năng sử lý các slide, hình ảnh, âm thanh,
phim minh họa đưa vào trong Power Point được nhuần nhuyễn, thời gian
soạn thảo một bài giảng điện tử ngắn hơn, nhiều bài giảng có kết hợp các
phần trắc nghiệm ViOLET. Giáo viên tự tin hơn trong việc soạn – giảng
các bài giảng điện tử với số tiết dạy bằng bài giảng điện tử tăng lên và nội
dung của mỗi bài giảng càng ngày càng chất lượng hơn, học sinh thích thú
và tiếp thu nội dung bài học được tốt hơn.
Theo số liệu thống kê chuyên môn về số lượng và chất lượng các tiết
có áp dụng cơng nghệ thông tin như sau:
Về số lượng:

Năm Học

Tổng số tiết dạy có ứng dụng cơng
nghệ thơng tin

Năm học 2007 – 2008

20 tiết

Năm học 2008 – 2009

53 tiết

HKI năm học 2009 – 2010

353 tiết

Vệ chất lương:
Tất cả các tiết thao giảng vịng trường, vịng Huyện có ứng dụng
cơng nghệ thơng tin đều đạt yêu cầu, các tiết dự thi giáo viên giỏi Huyện,
Tỉnh có ứng dụng cơng nghệ thơng tin được công nhân loại giỏi như sau:

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 13


Trường THCS Bình An

Năm Học

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

Số tiết thi GV

Số tiết

giỏi Huyện đạt

thao giảng

loại giỏi

Số tiết thi GV giỏi
Tỉnh đạt loại giỏi

2007 – 2008:
10 đạt
10
2008 – 2009:
33 đạt
18
2
HKI 2009 - 2010
230 đạt
Đang thi
Đang thi
* Trong đợt thao giảng huyện lần 2 năm học 2009 – 2010 tổ chức tại
trường có 24/24 tiết thao giảng đều sử dụng bài giảng điện tử thì đều được
đánh giá đạt yêu cầu về chất lượng.

* Trong các đợt thi giáo viên giỏi vòng Tỉnh (giải thưởng Võ Minh Đức).
Năm học 2008 – 2009: một giáo viên được công nhận giáo viên
dạy giỏi cấp Tỉnh (Cô Nguyễn Thị Ngọc).
Năm học 2009 – 2010: một giáo viên được Phòng Giáo Dục Huyện
chọn thi vòng Tỉnh (cô Lê Thị Hồng Đào).
II/ Bài học kinh nghiệm:
- Để soạn được một bài giảng điện tử có chất lượng ngồi việc có kiến
thức về CNTT cịn phải địi hỏi giáo viên phải có niềm đam mê thật sự với
cơng việc, sự sáng tạo, sự nhạy bén và tính thẩm mỹ.
- Trên thực tế, việc ứng dụng sáng kiến này mới chỉ trong phạm vi nhà
trường. Vì thế cũng chưa thể đánh giá được toàn diện những ưu điểm và
hạn chế của các phương pháp. Vì vậy, tơi rất mong nhận được sự động viên
cùng những lời góp ý chân thành từ các thầy cô đồng nghiệp để sáng kiến
ngày một hồn thiện hơn.
Bình An, ngày 19 tháng 02 năm 2010
Người Viết
Lê Minh Hiếu

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 14


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

NHẬN XÉT CỦA TỔ
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT
HỘI ĐỒNG TRƯỜNG THCS BÌNH AN

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 15


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT
PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO HUYỆN DĨ AN

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 16


Trường THCS Bình An

Sáng Kiến Kinh Nghiệm

NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆT
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO TỈNH BÌNH DƯƠNG

.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................

Người viết: Lê Minh Hiếu

Trang: 17