Sáng kiến kinh nghiệm ưng dụng công nghệ thôn tin vào dạy học trực tuyến đồng thời môn sinh học THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ TĨNH

TRƯỜNG THPT CAN LỘC

Giải pháp sử dụng phần mền Zoom Meeting, Microsoft
Whiteboard, Google form và công cụ hỗ trợ bảng vẽ
điện

tử nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực
tuyến đồng thời môn Sinh Học THPT

Giáo viên: Trần Anh Đức
Lĩnh vực: Sinh học

Năm học: 2020 - 2021


MỤC LỤC
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ...............................................................................................1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI...................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu đề tài.................................................................................2
3. Đối tượng nghiên cứu:........................................................................................2
4. Thời gian nghiên cứu: .........................................................................................2
5. Phương pháp nghiên cứu....................................................................................2
6. phạm vi nghiên cứu.............................................................................................2
7. Giả thuyết khoa học.............................................................................................2
8. Đóng góp mới của đề tài......................................................................................2
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ..............................................................................3
Chương 1. Cơ sở lý luận và thực trạng của vấn đề..................................................3
1.1. Cơ sở lý luận..........................................................................................................3
1.1.1. Khái niệm về dạy học trực tuyến đồng thời.................................................3

1.1.2. Phần mền Zoom Meeting..............................................................................3
1.1.3. Phần mền Microsoft Whiteboard.................................................................4
1.1.4. Công cụ bảng vẽ điện tử................................................................................4
1.1.5. Phần mền Google form..................................................................................4
1.2. Thực trạng dạy học trực tuyến đồng thời ở trường THPT...................................5
1.2.1. Thực trạng dạy học trực tuyến đồng thời ở trường THPT.........................5
1.2.2. Nguyên nhân của thực trạng trên.................................................................6
Chương 2: Nội dung ....................................................................................................7
2.1.Tạo lớp học bằng phần mền Zoom Meeting.........................................................7
2.2. Quản lý lớp học bằng phần mền Zoom Meeting.................................................7
2.2.1.Theo dõi, điểm danh học sinh tham gia lớp học...........................................7
2.2.2. Quản lý sự tương tác của học sinh lên màn hình.........................................9
2.3. Phương pháp dạy học trực tuyến.........................................................................9
2.3.1 Phương pháp sử dụng phần mền viết bảng trắng Microsoft Whiteboard
kết hợp công cụ bảng vẽ điện tử..................................................................................9
2.3.1.1 Cách sử dụng phần mền viết bảng trắng Microsoft Whiteboard kết hợp
công cụ bảng vẽ điện tử...............................................................................................9
2.3.1.2 Vận dụng phương pháp trên vào dạy học sinh học.................................11


2.3.1.3. Sử dụng kết hợp giữa trình chiếu Powerpoint và bảng trắng Microsoft
Whiteboard cùng công cụ bảng vẽ điện tử để dạy trực tuyến đồng thời chuyên đề
“Phương pháp giải toán di truyền học quần thể”....................................................12
2.3.2. Phương pháp dạy học trực tuyến đồng thời theo nhóm trên khơng gian
mạng............................................................................................................................ 13
2.3.2.1. Cách lập các nhóm thảo luận trong lớp học trên Zoom ........................14
2.3.2.2. Vận dụng phương pháp trên vào dạy học sinh học................................15
2.4. Phần kiểm tra đánh giá.......................................................................................22
2.4.1. Cách sử dụng phần mền Google form........................................................22
2.4.2. Vận dụng kiểm tra kiến thức chủ đề “Vi rút và bệnh truyền nhiễm”.....23

PHẦN III. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM..................................................................24
Phần IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ....................................................................25
1. KẾT LUẬN............................................................................................................. 25
2. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT........................................................................................26
PHỤ LỤC...................................................................................................................27
TÀI LIỆU THAM KHẢO.........................................................................................34


BẢNG VIẾT TẮT
Chữ viết tắt

Nội dung

THPT

Trung học phổ thông

BGH

Ban giám hiệu

GV

Giáo viên


PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Các chuyên gia y tế dự phòng trong nước và trên thế giới đã nhận định rằng
những đợt giãn cách xã hội ngắn hạn thực sự không đủ để dập tắt hồn tồn đại dịch

Covid-19. Vì vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng chúng ta phải ln trong tâm trạng đề
phịng và lên sẵn các phương án chống dịch trong những năm sắp tới cho tới khi có
vaccine hoặc miễn dịch cộng đồng được thiết lập thành công.
Đối với ngành giáo dục ngồi việc thực hiện các biện pháp phịng chống dịch
Covd-19 thì nhiệm vụ dạy học cũng phải được thực hiện ngay cả khi học sinh không
thể đến trường. Do vậy chúng ta cần phải chuẩn bị các phương thức tổ chức dạy học
phù hợp, để tổ chức dạy học khi có dịch bùng phát mà học sinh khơng thể đến trường.
Một trong các phương thức đó chính là dạy học trực tuyến.
Mặt khác phương thức dạy học trực tuyến còn bổ trợ cho việc dạy học trực tiếp
trên lớp, giúp nâng cao hiệu quả công tác dạy học, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục
và khuyến khích sự sáng tạo của giáo viên, học sinh. Dạy học trực tuyến cũng tạo cơ
hội cho giáo viên, học sinh được chủ động tiếp cận nguồn học liệu hữu ích trên
Internet để phục vụ việc giảng dạy và học tập. Thông qua dạy học trực tuyến, cả giáo
viên và học sinh được nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thơng trong dạy học, góp phần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá.
Như vậy, dạy học trực tuyến tạo điền kiện cho học sinh và giáo viên có cơ hội
hình thành và phát triển nhiều năng lực như: “Tự chủ và tự học”, “năng lực tin học”,
“năng lực công nghệ”, “giải quyết vấn đề và sáng tạo”. Đây cũng là 4 trong số 10 năng
lực cốt lõi mà chương trình giáo dục phổ thơng mới đặt mục tiêu hình thành và phát
triển cho người học.
Qua quá trình dạy học thực tiễn tại đơn vị trong thời gian dịch Cvid – 19 bùng
phát học sinh không thể đến trường tôi đã tiến hành vận dụng một số phần mền và
công cụ hỗ trợ vào dạy học trực tuyến đồng thời, đạt được những kết quả nhất định.
Xuất phát từ những lý do trên tôi tiến hành thực hiện nghiên cứu đề tài “ Giải pháp
sử dụng phần mền Zoom Meeting, Microsoft Whiteboard, Google form và công

1


cụ hỗ trợ bảng vẽ điện tử nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến đồng thời

môn Sinh Học THPT.”
2. Mục tiêu nghiên cứu của giải pháp.
- Nâng cao chất lượng dạy học trực tuyến đồng thời môn Sinh Học THPT
3. Nhiệm vụ nghiên cứu của giải pháp:
- Nghiên cứu và xây dựng được các bước để dạy học trực tuyến đồng thời. Tạo
lớp học, quản lý lớp học, phương pháp dạy học trực tuyến, kiểm tra đánh giá.
- Nghiên cứu cách vận dụng các phần mền như Zoom, Microsoft Whiteboard,
Google form và công cụ hổ trợ bảng vẽ điện tử vào dạy học trực tuyến đồng thời môn
Sinh Học THPT.
4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thơng qua sách, vở, tạp chí, các trang
mạng…
- Phương pháp khảo sát: Khảo sát học sinh khối 10,12 và giáo viên thông qua
Google biểu mẫu.
5. Phạm vi nghiên cứu của giải pháp
Phạm vi nghiên cứu: Cách vận dụng phần mền Zoom, Microsoft Whiteboard,
Google form và công cụ hỗ trợ bảng vẽ vào dạy học trực tuyến đồng thời môn Sinh
Học trong trường THPT.
6. Giả thuyết khoa học
Nếu vận dụng tốt phần mền Zoom, Microsoft Whiteboard, Google Form kết
hợp với bảng vẽ điện tử vào dạy học trực tuyến trực đồng thời sẽ đạt được kết quả cao
không chỉ đối với mơn sinh học mà cịn có hiệu quả cao đối với tất cả các mơn học
khác .
7. Đóng góp mới của giải pháp
- Xây dựng được các bước dạy học trực tuyến đồng thời
- Cách vận dụng phần mền viết bảng trắng Microsoft Whiteboard kết hợp với
bảng vẽ điện tử trong dạy học trực tuyến đồng thời
- Phương pháp dạy học trực tuyến đồng thời theo nhóm trên không gian mạng.

2

PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Chương 1. Thực trạng của vấn đề
1.1. Khái niệm về dạy học trực tuyến đồng thời.
Theo thông tư dự thảo của bộ GDĐT về dạy học trực tuyến thì: Dạy học trực
tuyến là hoạt động dạy học thông qua phần mềm ứng dụng trên môi trường Internet,
đảm bảo giáo viên và học sinh tương tác đồng thời hoặc khơng đồng thời trong q
trình dạy học.
- Dạy học trực tuyến có thể được tiến hành bằng cách dạy học trực tuyến đồng
thời hoặc trực tuyến không đồng thời.
+ Dạy học trực tuyến đồng thời là dạy học trực tuyến sử dụng phần mền cho
phép giáo viên và học sinh tương tác với nhau để tổ chức dạy học tại một thời điểm cụ
thể theo thời gian thực.
+ Dạy học trực tuyến không đồng thời là dạy học trực tuyến sử dụng nền tảng
của các phần mền cho phép giáo viên xây dựng nội dung và tổ chức các hoạt động dạy
học theo kế hoạch và học sinh tham gia học tập theo thời gian thích hợp của cá nhân.
1.2. Thực trạng dạy học trực tuyến đồng thời ở trường THPT
1.2.1. Thực trạng dạy học trực tuyến đồng thời ở trường THPT
Để thấy được thực trạng dạy học trực tuyến ở trường THPT tôi làm khảo sát
như sau:
Mẫu khảo sát:
Câu 1: Thầy (cô) thấy việc dạy học trực tuyến trong thời gian giãn cách xã hội
do dịch Covid -19 là:
- Rất cần thiết

- Cần thiết

- Không cần thiết

Câu 2: Hoạt động dạy học trực tuyến ở trường THPT đạt hiệu quả như thế nào?
- Cao

- Trung bình

- Không hiệu quả

Câu 3: Thầy (cô) đã sử dụng phần mền nào để kết nối dạy học trực tuyến?
- Zoom Meeting

- Google Classroom

- Skype

Câu 4: Thầy (cô) đã vận dụng các công cụ hỗ trợ vào dạy học trực tuyến chưa?
- Đã vận dụng

- Chưa vận dụng

Sau khi khảo sát trên 65 giáo viên tôi nhận được kết quả như sau:

3


Bảng 2: Kết quả điều tra về thực trạng dạy học trực tuyến đồng thời ở trường
THPT
Tổng

Kết quả điều tra

số giáo

Câu hỏi 1

viên Rất

Cần

điều cần
tra thiết
65

62

thiết
3

Tỉ lệ 95% 5%

Câu hỏi 2

Khơng
cần

Cao

thiết
0
0

16

Trung
bình
47

25 % 72%

Câu hỏi 3

Khơng
hiệu

Zoom

Câu hỏi 4

Google

Đã vận

Meeting Classroom Skype dụng

quả
2

53

12

0

3%

81,5%

18,75%

0

10

Chưa
vận
dụng
55

15,38% 84,62%

Như vậy, theo số liệu điều tra chúng ta thấy việc dạy học trực tuyến trong thời
gian có dịch Covid -19 là rất cần thiết. Tuy nhiên kết quả của việc dạy học trực tuyến
đạt kết quả chưa cao, việc khai thác và vận dụng các phần mền dạy học trực tuyến
cũng như các công cụ hỗ trợ cho dạy học trực tuyến chưa được các giáo viên chú
trọng.
1.2.2. Nguyên nhân của thực trạng trên.
- Về phía giáo viên: Khả năng ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở
nhiều giáo viên còn hạn chế, việc sử dụng các phần mềm học trực tuyến chưa thông
thạo dẫn đến thực hiện chưa hiệu quả. Hơn nữa, đa phần giáo viên đã quen với khơng
gian trực tiếp trước học trị, nay đứng trong không gian trực tuyến để giảng bài, nhiều
thầy cô sẽ lúng túng hoặc không tự tin khi triển khai bài giảng.

- Về phía học sinh: Mặc dù các em khá năng động trong việc ứng dụng công
nghệ thông tin để khai thác các bài giảng của thầy cơ giáo nhưng trên thực tế, hồn
cảnh, điều kiện cơ sở vật chất của gia đình học sinh sẽ chi phối nhiều đến hoạt động
học trực tuyến. Bởi lẽ, không phải gia đình nào cũng trang bị được mạng, máy tính,
điện thoại thơng minh để cho con em mình học tập, nhất là ở các địa phương thuộc
vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn. Hơn nữa, do đặc thù của học trực tuyến nên việc
quản lý nền nếp, ý thức học tập của học sinh không được trực tiếp nên sẽ ảnh hưởng
đến kết quả học tập của học sinh.
Chương 2: Nội dung

4


Giải pháp sử dụng phần mền Zoom Meeting, Microsoft Whiteboard, Google form
và công cụ hỗ trợ bảng vẽ điện tử nhằm nâng cao chất lượng dạy học trực
tuyến đồng thời môn Sinh Học THPT
Dạy học trực tuyến đồng thời tiến hành theo các bước như sau:

Tạo lớp học

Kiểm tra đánh giá

Dạy học
trực tuyến
đồng thời

Quản lý lớp học

2.1. Tạo lớp học bằng phần mền Zoom Meeting.
- Bước 1: Mở phần mềm Zoom

lên, đăng
Phương
phápnhập và Zoom
- Bước 2: Bấm chuột trái vào mũi tên cạnh New Meeting và chọn Use My
Personal Meeting ID (PMI) để sử dụng mã code mà Zoom tự động tạo cho mỗi tài
khoản.
Mã code này sẽ được gửi cho học sinh dùng để nhập vào trước khi tham gia lớp
học trực tuyến.
- Bước 3: Bấm chuột trái vào biểu tượng camera để bắt đầu lớp học
2.2. Quản lý lớp học bằng phần mền Zoom Meeting.
2.2.1. Theo dõi, điểm danh học sinh tham gia lớp học
Để theo dõi, điểm danh học sinh đang tham gia vào lớp học trực tuyến của
mình, thầy/cơ có thể làm như sau:
Bấm chọn biểu tượng hình người có dịng chữ Manage Participants ở khung
điều khiển phía dưới màn hình.
Sau khi bấm chọn, khung chứa danh sách các học sinh tham gia sẽ xuất hiện ở
góc phải, phía trên. Như vậy, thầy/cơ có thể biết được số học sinh tham gia và nhìn vào
tên các em để điểm danh.
Khi vào buổi học, thầy/cô nên tắt tiếng của tất cả các em để tránh tiếng ồn khi
thầy/cô giảng bài. Để tắt tiếng, thấy cô bấm chuột trái 1 lần vào nút Mute All. Sau khi
bấm Mute all thì biểu tượng micro của học sinh sẽ có dấu gạch chéo.

5


Hình 3

Hình 4

Trong q trình học, thầy/cơ có thể hướng dẫn học sinh giơ tay phát biểu bằng

cách dưới đây:
Bấm chuột trái 1 lần vào nút Raise hand ở khung điểm danh (như hình 1); khi
muốn bỏ tay xuống thì bấm chuột trái 1 lần vào nút Lower hand ở khung điểm danh
(như hình 2).

Hình 1

Hình 2

Trong quá trình dạy, nếu có học sinh nào giơ tay phát biểu thì thầy/cô sẽ thấy
biểu tượng bàn tay ở ngay bên cạnh tên của học sinh đó (như hình 3). Nếu cho phép
học sinh phát biểu thì thầy/cơ trỏ chuột vào tên học sinh đó và bấm chuột trái 1 lần vào
nút Unmute (như hình 4). Lúc này, học sinh đó có thể phát biểu và cả lớp sẽ cùng
nghe. Còn nếu thầy cơ chưa muốn học sinh đó phát biểu thì thầy/cơ sẽ đặt trỏ chuột
vào tên học sinh đó và bấm chuột trái 1 lần vào nút Lower hand (như hình 4)
2.2.2. Quản lý sự tương tác của học sinh lên màn hình
Bước 1: Đầu tiên các bạn cần quan sát kỹ màn hình chia sẻ của giáo viên thì
chúng ta sẽ thấy thanh cơng cụ, chúng nằm phía trên cùng chính giữa màn hình =>
click chọn biểu tượng 3 chấm More
Bước 2: Xuất hiện bảng danh sách, bạn chọn lựa chọn theo phương thức mà
mình muốn
- Disable participants to annotate: Tắt bút xóa, khống chế viết vẽ lên màn
hình giáo viên.

6


- Show Names of Annotators: Hiện tên học sinh sau khi tơ vẽ trên màn hình
giáo viên.
Tuy nhiên trong q trình giảng dạy của thầy cơ khơng phải lúc nào chúng ta

cũng muốn tắt chức năng này đi, mà có những lúc khi chúng ta giảng dạy thì các thầy
cơ cũng muốn cho học sinh được phép vẽ lên màn hình, chọn đáp án ... Để xóa bỏ việc
khống chế viết, vẽ lên màn hình giáo viên Zoom Meeting => chọn Allow participants
to annotate.
Và giáo viên cho phép học sinh vẽ trên màn hình giáo viên, muốn hiển thị tên
của học sinh đang vẽ nét chữ đó thì tích chọn Show Names of Annotators, học sinh
vẽ sẽ hiển thị tên.
2.3. Phương pháp dạy học trực tuyến.
2.3.1 Phương pháp sử dụng phần mền viết bảng trắng Microsoft
Whiteboard kết hợp công cụ bảng vẽ điện tử.
- Cách dạy học trực tiếp trên lớp giáo viên kết hợp giữa việc giảng giải bằng lời
nói phối hợp với thao tác viết lên bảng, để nhằm giải thích minh họa cho nội các dung
của bài học.
- Trong dạy học trực tuyến chúng ta cũng thực hiện được cách dạy học trên
bằng các cách sử phầm mền bảng trắng Microsoft Whiteboard kết hợp với công cụ hỗ
trợ bảng vẽ điện tử sẽ tạo ra cho chúng ta một chiếc bảng trắng không lồ. Với chiếc
bảng trắng khổng lồ này chúng ta có thể viết vẽ tất cả những gì chúng ta cần lên đó.
2.3.1.1 Vận dụng phương pháp trên vào dạy học sinh học
* Đối với phương pháp này chúng ta có thể:
- Sử dụng Microsoft Whiteboard và bảng vẽ điện tử để dạy tuần tự từng
bước giống như trên bảng truyền thống và chia sẽ màn hình đến học sinh.

7


- Kết hợp trình chiếu Powerpoint và bảng trắng Whiteboard để dạy học. Một
phần màn hình là dùng để trình chiếu Powerpoint và một phần màn hình là bảng trắng
Microsoft Whiteboard dùng bút cảm ứng để viết hoặc giải thích những gì chúng ta cần.

- Sử dụng tài liệu Word, hoặc PDF chèn vào bảng trắng Whiteboard để dạy

học.
Bước 1: Giáo viên chuẩn bị
- Giáo viên soạn bài dạy trên Word chỉ soạn phần nội dụng các vấn đề cần giải
quyết còn phần giải quyết vấn đề ta để trống để khi dạy, giáo viên dùng bút cảm ứng
vết lên bảng trắng giải quyết vấn đề.
- Đặt tên và lưu giáo án đã soạn vào documents
- Máy tính đã cài phần mền viết bảng trắng Microsoft Whiteboard và kết nối
bảng vẽ điện tử
Bước 2: Tiến hành giảng dạy
- Tạo lớp học trên Zoom
- Mở phần mền Microsoft Whiteboard thêm giáo án đã soạn vào bảng trắng.
- Lần lượt chọn từng trang trong giáo án để tiến hành dạy từng bước như trên
bảng truyền thống
- Chia sẽ màn hình đến học sinh
2.3.1.2. Sử dụng kết hợp giữa trình chiếu Powerpoint và bảng trắng
Microsoft Whiteboard cùng công cụ bảng vẽ điện tử để dạy trực tuyến đồng thời
chuyên đề “Phương pháp giải toán di truyền học quần thể”
Bước 1: Soạn giáo án “Phương pháp giải toán di truyền học quần thể” trên
Powerpoint chỉ soạn phần nội dung các dạng bài tập và ví dụ vào các side cịn phương

8


pháp và hướng dần giải các dạng bài tập này giáo viên sẽ dùng bút cảm ứng để viết lên
bẳng trắng Microsoft Whiteboard
Bước 2: Mở file Powerpoint cần trình chiếu
Side show
Set up
side Show
Browsed by an in dividual

Chọn Ok.
Khi đó file Powerpoint cần trình chiếu sẽ trở thành 1 cửa sổ cho phép chúng ta
chỉnh cửa sổ trình chiếu này ở một nửa màn hình máy tính. Một nửa màn hình máy
tính cịn lại chúng ta mở phần mềm viết bảng trắng Microsoft Whiteboard
Bước 3: Chia sẽ màn hình máy tính đến học sinh
Bước 4: Tiến hành giảng dạy trình chiếu Powerpoint khi nào cần viết chúng ta
sẽ viết lên bảng trắng Microsoft Whiteboard

9


2.3.2. Phương pháp chia nhóm trên khơng gian mạng
- Cách chia nhóm cho học sinh thảo luận trong phần mềm Zoom để dạy học
trực tuyến. Với kĩ thuật này, chúng ta có thể chia lớp học online thành các nhóm nhỏ
hoạt động riêng biệt. Có thể đặt thời gian thảo luận cho các nhóm. Giáo viên cũng có
thể tham gia vào để thảo luận với từng nhóm và kiểm tra hoạt động của các thành viên
trong nhóm.
Vận dụng phương pháp trên vào dạy học trực tuyến đồng thời “Chủ đề virut
và bệnh truyền nhiễm” trong chương trình sinh hoc 10
* Mô tả chủ đề: VI RUT VÀ BỆNH TRUYỀN NHIỄM
- Phạm vi chủ đề
Chủ đề này gồm các bài trong chương III: Vi rut và bệnh truyền nhiễm, thuộc
phần III, Sinh học Vi sinh vật – Sinh học 10 THPT.
+ Bài 29. Cấu trúc các loại virut
+ Bài 30. Sự nhân lên của virus trong tế bào chủ
+ Bài 31. Virut gây bệnh, ứng dụng của virut
+ Bài 32. Khái niệm về bệnh truyền nhiễm và miễn dịch.
+ Nêu được khái niệm, cấu trúc và hình thái các loại virut.
+ Trình bày được các giai đoạn nhân lên của virut trong tế bào chủ.
+ Phân tích được vai trị và tác hại của virut trong thực tiễn.

+ Nêu được khái niệm bệnh truyền nhiễm. Phân tích được các con được lây
truyền bệnh.
+ Lấy được một số ví dụ về bệnh truyền nhiễm và phân tích ngun nhân, triệu
chứng, cách phịng và chống bệnh.
+ Nêu được khái niệm miễn dịch. Phân biệt được các loại miễn dịch.
- Thời lượng
Chủ đề được xây dựng 4 tiết, trong đó có 3 tiết lí thuyết và 1 tiết dạy học theo
dự án tổng kết.
Tiến trìnhdạy học
Hoạt động hỗ trợ của giáo viên, Hoạt động của HS Kết quả/ sản phẩm dự kiến
Tiết 1

10


Hoạt động khởi động
1) Tình huống xuất phát
GV: Nêu vấn đề tình hình dịch bệnh CoV – 19, SART, AIDS, bệnh dại ở Việt Nam,
trên tồn thế giới,
GV: Trình chiếu video và chia sẽ màn hình về dịch bệnh CoV – 19, SART, AIDS, bệnh
dại ở Việt Nam, trên toàn thế giới.
GV: Vậy tại sao dịch bệnh lại lây lan nhanh và có diễn biến phức tạp như vậy? Virút
có cấu trúc, cơ chế gây bệnh như thế nào?
2) Sử dụng phương pháp dạy học nhóm bằng cách chia nhóm trên Zoom
GV. Tiến hành chia nhóm trong phịng học trên Zoom và giao nội dung nghiên cứu
cho mỗi nhóm.
Mỗi tổ một nhóm, có nhóm trưởng và thư ký.
Mỗi nhóm thực hiện các nội dung sau:
Nội dung 1: Tìm hiểu về virut, hình thái cấu trúc các loại virut.
Nội dung 2: Tìm hiểu về sự nhân lên của virut trong tế bào chủ.

Nội dung 3: Tìm hiểu về bệnh truyền nhiễm và miễn dịch.
Nội dung 4: Ứng dụng của virut trong thực tiễn.
Nội dung 5: Tuyên truyền nâng cao nhận thức về tác hại và cách phòng tránh một số
bệnh truyền nhiễm do vi rút.
3) Giáo viên gợi ý thực hiện nhiệm vụ học tập
- Vận dụng kiến thức sinh học về virut và các bệnh truyền nhiễm (SGK 10)
- Tham khảo các tài liệu trên Internet về virut, các bệnh truyền nhiễm do virut gây ra.
- Thâm nhập thực tế tìm hiểu về các bệnh truyền nhiễm ở địa phương và tình hình tiêm
văcxin ở địa phương. (Chuẩn bị cho tiết 4)
4) Học sinh thảo luận theo nhóm và xây dựng kế hoạch học tập
GV. Đưa ra mẫu xây dựng kế hoạch học tập, yêu cầu mỗi nhóm xây dựng kế hoạch
học tập theo mẫu.
Đối với nội dung: 1,2,3,4 (sử dụng phiếu học tập số 1)
Phiếu học tập số 1:
Thời gian

Nội dung công việc

Phương pháp

11

Người thực hiện


Đối với nội dung 5: Tuyên truyền nâng cao nhận thức về tác hại và cách phòng tránh một
số bệnh truyền nhiễm do vi rút. (sử dụng phiếu học tập số 2) thời gian thực hiện 2 tuần
GV: Hướng dẫn học sinh.
- Nhận biết chủ đề dự án.
- Xây dựng các tiểu chủ đề/ý tưởng

+ Hoạt động nhóm, chia sẻ các ý tưởng.
+ Cùng GV thống nhất các tiểu chủ đề nhỏ:
Bệnh CoVi- 19; Bệnh do virut dại; Bệnh SARS; HIV/AIDS.
- Lập kế hoạch thực hiện dự án.
+ Thảo luận và lên kế hoạch thực hiện nhiệm vụ (Nhiệm vụ; Người thực hiện; Thời
lượng; Phương pháp, phương tiện; Sản phẩm).
+ Thu thập thông tin
+ Điều tra, khảo sát hiện trạng (nếu có thể)
+ Thảo luận nhóm để xử lý thơng tin
+ Viết báo cáo
+ Lập kế hoạch tuyên truyền.
Các nhóm hoàn thành phiếu học tập số 2

Phiếu học tập số 2
Nhiệm vụ Người thực hiện

Thời lượng

Phương
pháp

Phương
tiện

Sản phẩm

GV. Cho các nhóm xây dựng kế hoạch học tập (theo mẫu) với thời lượng 10 phút.
Bằng cách các thành viên trong nhóm thảo luận và phân công nhiện vụ cho các thành
viên trong nhóm.( Thảo luận riêng từng nhóm)
GV. Tham gia vào mỗi nhóm riêng để thảo luận và kiểm tra hoạt động của các thành

viên trong nhóm đó.

12


Hết 10 phút thời gian thảo luận riêng các nhóm quay lại phịng học chung để trình bày
kế hoạch học tập của nhóm.
GV. Gọi đại diện của từng nhóm trình bày kế hoạch học tập của nhóm mình, sau đó
giáo viên nhận xét, đánh giá và hoàn thiện kế hoạch học tập cho mỗi nhóm.
GV. Giao hệ thống câu hỏi và bài tập để các nhóm HS thảo luận ở tiết 2 và tiết 3.
Để thực hiện việc thảo luận nhóm ngồi giờ lên lớp đạt hiệu quả giáo viên u cầu
nhóm trưởng của mỗi nhóm lập phịng học riêng của nhóm mình trên Zoom và thống
nhất thời gian làm việc của nhóm, mời giáo viên tham gia. (giáo viên tham gia nhằm
kiểm tra hoạt động thảo luận của các thành viên trong nhóm, tham gia thảo luận)
Bảng kế hoạch thảo luận nhóm ngồi giờ lên lớp chung trên phịng học Zoom
(chuẩn bị cho tiết 2)
Bảng này nhóm trưởng lập và gửi cho giáo viên và các thành viên trong nhóm, để biết thời
gian tham gia vào hoạt động thảo luận trên phịng học Zoom của nhóm mình

Nội dung

Thời gian

Chủ trì

Nội dung 1

19h30-20h30 ngày 5/4

Nhóm trưởng

Nội dung 2
Nội dung 5

………………………
……………………..

Thành phần tham gia
Các thành viên trong nhóm
Giáo viên giảng dạy

Tiết 2
Hoạt động hình thành kiến thức
1. Kiểm tra các nội dung
GV: u cầu các nhóm trình chiếu
- Bản kế hoạch thực hiện nhiệm vụ
- Bản báo cáo: Tìm hiểu về virut, hình thái cấu trúc các loại virut.
Tìm hiểu về sự nhân lên của virut trong tế bào chủ
2. Tổ chức cho nhóm 1 và nhóm 2 báo cáo, thảo luận.
GV: Yêu cầu:
- Đại diện nhóm 1 báo cáo. (Thời lượng 5 phút)
Nội dung 1: Khái niệm, cấu trúc, hình thái của virut
- Đại diện nhóm 2 báo cáo. (Thời lượng 5 phút)
Nội dung 2: Tìm hiểu về sự nhân lên của virut trong tế bào chủ.

13


GV: Cho các thành viên trở về nhóm riêng của mỗi nhóm để tiến hành:
- Nhận xét, thảo luận về kết quả báo cáo của các nhóm. (Thời lượng 10 phút)

+ Nhóm 1 thảo luận, nhận xét kết quả báo cáo của nhóm 2
+ Nhóm 2 thảo luận, nhận xét kết quả báo cáo của nhóm 1
+ Nhóm 3 và nhóm 4 thảo luận, nhận xét kết quả báo cáo của nhóm 1 và nhóm 2
- Trong q trình thảo luận nhóm riêng này giáo viên có thể vào bất kỳ nhóm nào để
kiểm tra hoạt động thảo luận của các nhóm
- Hết 10 thời gian thảo luận các nhóm quay về phịng học chung, giáo viên gọi đại diện
trình bày nhận xét của nhóm mình. (thời lượng 5 phút)
GV: Nhận xét, bổ sung, chính xác hóa kiến thức (Đưa phần nội dung kiến thức)
Thời lượng 5 phút
3. Nhận xét đánh giá chung kết quả hoạt động của các nhóm
Các học sinh đánh giá lẫn nhau và giáo viên tổng kết về hiệu quả hoạt động nhóm.
Qua phiếu hoạt động nhóm.

4. Dặn dị nhiệm vụ của tiết 3

Bảng kế hoạch thảo luận nhóm ngồi giờ lên lớp chung trên phịng học Zoom
(chuẩn bị cho tiết 3)
Nội dung

Thời gian

Chủ trì

Nội dung 3

19h30-20h30ngày12/4

Nhóm trưởng

Nội dung 4

……………………..

…………..
Tiết 3

Thành phần tham gia
Các thành viên trong nhóm
Giáo viên giảng dạy
……………………………

Hoạt động hình thành kiến thức
1. Kiểm tra các nội dung
GV: Yêu cầu đại diện các nhóm trình chiếu
- Bản kế hoạch thực hiện nhiệm vụ
- Bản báo cáo:
Nội dung 3: Bệnh truyền nhiễm và miễn dịch

14


Nội dung 4: Ứng dụng của virut trong thực tiễn
2. Tổ chức cho nhóm 3 và nhóm 4 báo cáo, thảo luận.
GV: Sử dụng phương pháp dạy học nhóm bằng cách chia nhóm trên Zoom
- Đại diện nhóm 3 báo cáo. (Thời lượng 5 phút)
Nội dung 3: Bệnh truyền nhiễm và miễn dịch
- Đại diện nhóm 4 báo cáo. (Thời lượng 5 phút)
Nội dung 4: Ứng dụng của virut trong thực tiễn
GV: Cho các thành viên trở về nhóm riêng của mỗi nhóm để tiến hành:
- Nhận xét, thảo luận về kết quả báo cáo của các nhóm. (Thời lượng 10 phút)

+ Nhóm 3 thảo luận, nhận xét kết quả báo cáo của nhóm 4
+ Nhóm 4 thảo luận, nhận xét kết quả báo cáo của nhóm 3
+ Nhóm 1 và nhóm 2 thảo luận, nhận xét kết quả báo cáo của nhóm 3 và nhóm 4
- Trong q trình thảo luận nhóm riêng này giáo viên có thể vào bất kỳ nhóm nào để
kiểm tra hoạt động thảo luận của các nhóm
- Hết 10 thời gian thảo luận các nhóm quay về phịng học chung, giáo viên gọi đại diện
trình bày nhận xét của nhóm mình. ( thời lượng 5 phút)
GV: Nhận xét, bổ sung, chính xác hóa kiến thức (Đưa phần nội dung kiến thức)
Thời lượng 5 phút
3. Nhận xét đánh giá chung kết quả hoạt động của các nhóm. (Thời lượng 5 phút)
4. Dặn dị nhiệm vụ của tiết 4. (Thời lượng 3 phút)
- Các nhóm trình kế hoạch thực hiện nhiệm vụ và các mẫu vật
- Các nhóm báo cáo kết quả thực hiện.
- Kiến nghị và đề xuất
- Bản báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập: Tuyên truyền nâng cao nhận thức
về tác hại và cách phòng tránh một số bệnh truyền nhiễm do vi rút.
- Bài báo cáo dạng Powerpoint, phim, ảnh, Poster…
Tiết 4
Hoạt động luyện tập và giao nhiệm vụ về nhà
Tuyên truyền nâng cao nhận thức về tác hại và cách phòng tránh một số bệnh
truyền nhiễm do vi rút.

15


Bước 1. Lập kế hoạch (Thực hiện trên lớp, triển khai vào cuối tiết 1).
Bước 2: Thực hiện kế hoạch dự án và xây dựng sản phẩm (2 tuần)
(Hoạt động vào thời gian ngồi giờ lên lớp)
- Các nhóm tiến hành thảo luận trên phịng học Zoom riêng của nhóm mình theo kế
hoạch đã lên ở tiết 1 có giáo viên tham gia

+ Từng nhóm phân tích kết quả thu thập được và trao đổi về cách trình bày sản phẩm.
+ Các thành viên trong nhóm gửi tài liệu, hình ảnh về phần nội dung mà mình được
giao nhiệm vụ nghiên cứu cho nhóm trưởng
+ Nhóm trưởng dựa trên kết quả thảo luận của nhóm tiến hành xây dựng báo cáo sản
phẩm của nhóm mình.
Bước 3: Báo cáo kết quả và nêu ý tưởng về chiến lược tuyên truyền nâng cao
nhận thức và cách phòng tránh một số bệnh truyền nhiễm do vi rút
- GV cho các nhóm báo cáo kết quả bằng. (Thời lượng 8 phút cho mỗi nhóm)
+ Trình chiếu Powerpoint, file video, Poster
+ Nhóm 1 báo cáo về dịch bệnh CoV -19
+ Nhóm 2 báo cáo về HIV- AIDS
+ Nhóm 3 báo cáo về SARS
+ Nhóm 4 báo cáo về bệnh Dại
- GV Cho các nhóm tham gia phản hồi về phần trình bày của nhóm bạn.
- GV Nhận xét, bổ sung và u cầu nhóm hồn thiện bài báo cáo của mỗi nhóm (nếu
có sai sót)
- Học sinh trả lời câu hỏi dựa vào các kết quả thu thập được từ mỗi nhóm và ghi kiến
thức cần đạt vào vở.
- Các nhóm tự đánh giá, đánh giá lẫn nhau.
- GV kết luận và đánh giá
- Phương pháp tuyên truyền.
+ Học sinh tiến hành chia sẽ bài báo cáo của các nhóm sau khi đã hồn thiện cho bạn
bè của mình trên Facebook, Zalo, messenger
+ Đối với báo cáo bằng hình thức Poster thì có thể treo ở các nơi như trường học, Ủy
ban xã, hội quán thôn..
2.4. Phần kiểm tra đánh giá

16

Để thực hiện việc kiểm tra đánh giá trong dạy học trực tuyến chúng ta có thể sử
dụng nhiều phần mềm nhưng trong phạm vi đề tài này tôi sử dụng phần mền Google
form để kiểm tra đánh giá học sinh.
Phần mền Google form cho phép chúng ta tạo bài tập trắc nghiệm Online và tự
động đảo đề tương ứng với mỗi lần truy cập, đặt thời gian làm bài kiểm tra, học sinh
làm bài xong được công bố ngay kết quả bài làm của mình. Giáo viên tổng hợp kết quả
cả lớp xem điểm số của từng học sinh là bao nhiêu, em nào sai câu nào, tỉ lệ phần trăm
các phương án trả lời như thế nào?
2.4.1. Cách sử dụng phần mền Google form.
Cách sử dụng phần mền Google form để tạo bài tập trắc nghiệm Online gồm ba
bước sau.
B1: Tạo bài kiểm tra và đặt thời gian kiểm tra
-

Tạo bài kiểm tra:
Vào Gmail
Drive

Mới

Các ứng dụng của google
Google biểu mẫu

Drive. Sau đó nhấp đúp chuột vào

Xuất hiện mẫu cho chúng ta tạo bài kiểm ta

+ Thiết lập thông tin học sinh
Họ và tên:………………………
Lớp:……………………………

+ Tạo đề kiểm tra
+ Đặt thời gian làm bài kiểm tra trong phần cài đặt tiện ích. Ta có thể cài đặt thời làm
bài là 15 phút hoặc 45 phút,...
Ngày …tháng….năm….thời gian mở đề…..thời gian kết thúc……
B2: Gửi bài kiểm tra đến học sinh
- Nhấp chuột vào Gửi
Xuất hiện cữa sổ gửi biểu mẫu sau đó chúng ta copy
đường linh dưới dạng rút ngắn và gửi đường linh này đến Mail, Zalo, facebook, …của
nhóm lớp. Học sinh vào đường linh để làm bài, sau khi học sinh nộp bài thì học sinh
sẽ xem được kết quả làm bài của mình.
B3: Giáo viên xem và in bảng tổng hợp kết quả làm bài của học sinh.
Vào lại mail
Các ứng dụng của google
Chọn Drive
Chọn biểu mẫu đã
tạo ( bài kiểm tra)
Chọn câu trả lời
Xem bài làm của từng học sinh
Nhấn vào biểu tượng (
) Xem câu trả lời trong trang tính
Bảng tổng hợp điểm
2.4.2. Vận dụng kiểm tra kiến thức chủ đề “Vi rút và bệnh truyền nhiễm”
Tạo bài kiểm tra và đặt thời gian kiểm tra là 15 phút
Mời quý thầy cô truy cập vào đường link.

17


để xem đề kiểm tra 15 phút trắc nghiệm
chuyên đề “Phương pháp giải toán di truyền học quần thể”

để xem đề kiểm tra 15 trắc nghiệm phần vi
rút và bệnh truyền nhiễm.
Lưu ý:
+ Để xem được đề quý thầy cơ phải hồn thành phần thơng tin học sinh bằng
cách điền họ và tên, lớp
+ Trong đề khơng có thứ tự câu hỏi và cũng không quy ước các phương án trả
lời là A, B, C, D như đề soạn trên Word. Mục đích là để hệ thống tự động đảo thứ tự
câu hỏi và thứ tự đáp án tương ứng với một lượt truy cập. Với cách làm này hệ thống
sẽ tự động tạo ra nhiều mã đề khác nhau.
Gửi đề kiểm tra đến học sinh
Gửi đường link:
/> />đến nhóm lớp trên facebook, zalo, hoặc Messenger học sinh nhấn vào đường link để
làm bài thời gian làm bài chỉ là 15 phút hết thời gian 15 phút hệ thống sẽ khóa
Mỗi lần truy cập vào đường link này hệ thống sẽ tự đảo thứ tự câu hỏi và thứ tự
phương án trả lời
Bảng tổng hợp kết quả làm bài kiểm tra của học sinh.
Hệ thống chấm điểm thang điểm 100 nên khi công bố kết quả cho học sinh
chúng ta quy về thang điểm 10
PHẦN III. KẾT QUẢ THỰC NGHIỆM
Học kỳ 2 năm học 2019-2020, tôi đã tổ chức dạy học trực tuyến đồng thời bằng
phương pháp sử dụng phần mền viết bảng trắng Microsoft Whiteboard kết hợp bảng
vẽ điện tử để dạy chuyên đề “Phương pháp giải toán di tryền học quần thể” ôn thi
tốt nghiệp cho 2 lớp 12A2, 12A3 (làm thực nghiệm) và sử dụng lớp 12A1 là lớp đối
chứng

18


Đối với khối 10 tôi đã tổ chức dạy học trực tuyến đồng thời bằng phương pháp
chia nhóm trên khơng gian mạng chủ đề “Vi rút và bệnh truyền nhiễm” trong đó lấy

lớp 10A2, 10A3, 10A4 (thực nghiệm), 10A1 ( đối chứng).
Qua bài kiểm tra 15 phút kết quả thu được như sau.

Đối với khối 12
Lớp

Sỉ số

12 A1
12 A2
12 A3

40
38
39

SL
1
7
6

Giỏi
TL%
2.5%
18,42%
15,38%

Khá
SL
8

14
15

%
20%
36,84%
38,46%

Trung Bình
SL
%
26
65%
16
42,1%
18
46,16%

Yếu
SL
5
1
0

%
12.5%
2,64%
0

Đối với khối 10

Lớp

Sỉ số

10 A1
10 A2
10 A3
10 A4

38
41
39
39

Giỏi
SL
TL%
2
5.3%
6
14%
5
13%
7
18%

Khá
SL
8
16

14
15

%
22%
39%
36%
38%

Trung Bình
SL
%
24
63%
18
44%
20
51%
17
44%

Yếu
SL
4
1
0
0

%
9.7%

3%
0
0

Như vậy từ kết quả thực nghiệm cho thấy các lớp thực nghiệm là lớp vận dụng
các phương pháp dạy học trên giúp học sinh nắm chắc và sâu sắc kiến thức, và có kết
quả bài kiểm tra tốt hơn, tỷ lệ giỏi, khá nhiều hơn lớp đối chứng.
Phần IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
- Với việc khai thác các tính năng trong phần mền Zoom Meeting giúp cho giáo
viên quản lý học sinh, tương tác với học sinh tốt hơn khuyến khích sự hứng thú của
người học.
- Vận dụng các phần mền như Zoom Meeting, Microsoft Whiteboard, công cụ
bảng vẽ điện tử giúp giáo viên truyền tải nội dung của bài giảng đến học sinh một cách
sinh động, dễ hiểu khơng khác gì trong dạy học trực tiếp trên lớp. Giúp cho giáo viên
vừa dạy vừa quản lý và tương tác với học sinh một cách nhanh chóng.

19


- Với phương pháp chia nhóm nghiên cứu trong Zoom Meeting giúp cho việc
hoạt động nghiên cứu, thảo luận nhóm đạt hiệu quả cao. Việc chia lớp thành các nhóm
nghiên cứu, thảo luận riêng trong giờ học trực tuyến đồng thời sẽ giúp cho các nhóm
có khơng gian riêng biệt để thảo luận, sự thảo luận của nhóm này khơng ảnh hưởng
đến các nhóm khác. Mặt khác giáo viên có thể vào bất kì một nhóm nào để kiểm tra
các thành viên trong nhóm có tham gia thảo luận hay khơng, kiểm tra hoạt động thảo
luận của nhóm đó như thế nào?
- Vận dụng phần mền Google form vào kiểm tra trực tuyến tạo ra được rất nhiều
lợi ích như, phần mền tự động trộn đề tương ứng với từng lượt truy cập của học sinh,
đặt thời gian kiểm tra, tự động chấm điểm học sinh biết ngay được kết quả bài làm của

mình đồng thời phần mền sẽ tự động tổng hợp kết quả kiểm tra của cả lớp giúp cho
giáo viên có những điều chỉnh hợp lý trong phương pháp cũng như nội dung.
2. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT
- Đăng ký mua tài khoản Zoom Meeting dành cho trường học để nâng cao thời
lượng dành cho một tiết học.
- Tiến hành tổ chức các buổi tập huấn cho giáo viên sử dụng phần mền Zoom
Meeting, phần mền viết bảng trắng Microsoft Whiteboard, phần mền Google from và
công cụ hỗ trợ bảng vẽ điện tử vào dạy học trực tuyến.
- Mở rộng phạm vị ứng dụng của giải pháp cho các môn học khác.

20


TÀI LIỆU THAM KHẢO

[1] Trang Youtube của thầy Bùi Duy Phương:
/>[1] Hướng dẫn sử dụng Zoom: danchi-tiet-cach-su-dung-zoom-meeting-tu-a-den-z/
[2] Thông tư dự thảo quản lý tổ chức dạy học trực tuyến đối với các cơ
sở giáo dục phổ thông và cơ sở giáo dục thường xuyên của Bộ Giáo dục và
Đào tạo
[3] Phương pháp dạy học nhóm và hướng dẫn học sinh tự học của Bộ
Giáo dục và Đào tạo

21