Phong trào giải phóng dân tộc và Tổng khởi nghĩa tháng tám (1939 -1945) Nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời | Lớp 12, Lịch sử - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (187.19 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bài 16

PHONG TRÀO GI I PHÓNG DÂN T CẢ Ộ
VÀ T NG KH I NGHĨA THÁNG TÁM (1939 – 1945 ) Ổ Ở

NƯỚC VI T NAM DÂN CH C NG HOÀ RA Đ IỆ Ủ Ộ Ờ

I. M C TIÊU BÀI H C.Ụ Ọ
1.Ki n th cế ứ :

Hi u rõ:ể

- Đường l i cách m ng đúng đ n, s lãnh đ o tài tình c a Đ ng và Ch t ch H Chí Minh.ố ạ ắ ự ạ ủ ả ủ ị ồ
- Công cu c chu n b , di n bi n, ý nghĩa l ch s và nguyên nhân th ng l i c a Cách m ng thángộ ẩ ị ễ ế ị ử ắ ợ ủ ạ
Tám năm 1945.

2. V thái đ , tình c m, t tề ộ ả ư ưởng:

- B i dồ ưỡng ni m tin vào s lãnh đ o sáng su t c a Đ ng.ề ự ạ ố ủ ả

- B i dồ ưỡng tinh th n nhi t tình cách m ng; noi gầ ệ ạ ương tinh th n Cách m ng tháng Tám c a ôngầ ạ ủ
cha, trân tr ng gi gìn và bi t phát huy thành qu Cách m ng tháng Tám.ọ ữ ế ả ạ

3. K năngỹ :

- Rèn luy n kĩ năng xác đ nh ki n th c c b n, s ki n c b n.ệ ị ế ứ ơ ả ự ệ ơ ả
- Rèn luy n kĩ năng phân tích, so sánh, đánh giá các s ki n l ch s .ệ ự ệ ị ử

II. THI T B ,TÀI LI U D Y H C.Ế Ị Ệ Ạ Ọ

Lược đ kh i nghĩa B c S n, kh i nghĩa Nam Kì và chính bi n Đơ Lồ ở ắ ơ ở ế ương….

III. TI N TRÌNH T CH C D Y- H CẾ Ổ Ứ Ạ Ọ .
1. Ki m tra bài cũ.ể

-Tình hình Vi t Nam trong nh ng năm 1936-1939 nh th nào?ệ ữ ư ế

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

3. Ti n trình t ch c d y - h cế ổ ứ ạ ọ .

Các ho t đ ng c a th y và tròạ ộ ủ ầ Ki n th c c b n c n n mế ứ ơ ả ầ ắ
Ho t đ ng:ạ ộ cá nhân

GV dùng b n đ th gi i,ả ồ ế ớ khái quát 
di n bi n chính c a chi n tranh thễ ế ủ ế ế 
gi i th hai.ớ ứ

Trong nh ng năm 1939-1945, tìnhữ
hình chính tr Vi t Nam ch u tácị ệ ị
đ ng r t m nh c a tình hình thộ ấ ạ ủ ế 
gi i và nớ ước Pháp.

? Em hãy cho bi t nh ng s nàoế ữ ự
c a l ch s th gi i và nủ ị ử ế ớ ước Pháp
có tác đ ng đ n Vi t Nam?ộ ế ệ

- HS d a vào SGK và nh ng ki nự ữ ế 
th c đã h c đ tr l i.ứ ọ ể ả ờ

- GV nh n xét, b sung.ậ ổ

Ho t đ ng: cá nhân, c l pạ ộ ả ớ

? Em hãy cho bi t chính sách kinhế
t c a Pháp - Nh t đ i v i Đôngế ủ ậ ố ớ
Dương?

- HS theo d i SGK tr l iỏ ả ờ

- GV b sung, ch t ý k t h p minhổ ố ế ợ
h a:ọ

+ Tháng 9-1939, Toàn quy n Phápề
ra l nh t ng đ ng viên nh m cungệ ổ ộ ằ
c p cho “m u qu c” ti m l c t i đaấ ẫ ố ề ự ố
c a Đông Dủ ương v quân s , nhânề ự
l c, nguyên li u.ự ệ

+ Pháp thi hành chính sách « kinh tế

1. Tình hình Vi t Nam trong nh ng năm 1939 - 1945ệ ữ
a) Tình hình chính trị

- Tháng 9-1939, Chi n tranh th gi i th hai bùng n . Chính ph Phápế ế ớ ứ ổ ủ
đ u hàng Đ c, th c hi n chính sách thù đ ch v i phong trào cách m ng thu cầ ứ ự ệ ị ớ ạ ộ
đ a.ị

- Đông DỞ ương, Pháp th c hi n chính sách v vét s c ngự ệ ơ ứ ười, s c c aứ ủ
đ d c vào cu c chi n tranh. ể ố ộ ế

Tháng 9-1940, quân Nh t vào mi n B c Vi t Nam, Pháp đ u hàng. Nh tậ ề ắ ệ ầ ậ
gi nguyên b máy th ng tr c a Pháp đ v vét kinh t ph c v cho chi nữ ộ ố ị ủ ể ơ ế ụ ụ ế

tranh.

- Vi t Nam, các đ ng phái thân Nh t ra s c tuyên truy n l a b p v vănỞ ệ ả ậ ứ ề ừ ị ề
minh, s c m nh Nh t B n, thuy t Đ i Đông Á, d n đứ ạ ậ ả ế ạ ọ ường cho Nh t h tậ ấ
c ng Pháp. ẳ

- Bước sang năm 1945, châu Âu, Đ c th t b i n ng n ; châu Á – Tháiở ứ ấ ạ ặ ề ở
Bình Dương, Nh t thua to. T i Đơng Dậ ạ ương, ngày 9-3-1945 Nh t đ o chínhậ ả
Pháp, các đ ng phái chính tr Vi t Nam tăng cả ị ở ệ ường ho t đ ng. Qu n chúngạ ộ ầ
nhân dân s c sơi khí th , s n sàng kh i nghĩa. ụ ế ẵ ở

b) Tình hình kinh t - xã h i ế ộ

- V kinh t :ề ế

+ Chính sách c a Pháp: thi hành chính sách "Kinh t ch huy", tăng thu cũ,ủ ế ỉ ế
đ t thu m i …, sa th i công nhân, viên ch c, gi m ti n lặ ế ớ ả ứ ả ề ương, tăng giờ
làm…

+ Chính sách c a Nh t: củ ậ ướp ru ng đ t c a nông dân, b t nông dân nhộ ấ ủ ắ ổ
lúa, ngô đ tr ng đay, th u d u, yêu c u Pháp xu t các nguyên li u chi nể ồ ầ ầ ầ ấ ệ ế
tranh sang Nh t v i giá r . Nh t đ u t vào nh ng ngành ph c v cho quânậ ớ ẻ ậ ầ ư ữ ụ ụ
s nh mănggan, s t... ự ư ắ

- V xã h i:ề ộ

+ Chính sách bóc l t c a Pháp – Nh t đ y nhân dân ta t i ch cùng c c.ộ ủ ậ ẩ ớ ỗ ự
Cu i 1944 đ u năm 1945, có g n 2 tri u đ ng bào ta ch t đói. ố ầ ầ ệ ồ ế

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

ch huyỉ » th c ch t là l i d ng chi nự ấ ợ ụ ế

tranh đ n m đ c quy n v kinh t ,ể ắ ộ ề ề ế 
tăng thu cũ, đ t thêm thu m i,ế ặ ế ớ 
cưỡng b c thu mua long th c th cứ ự ự 
ph m, sa th i công nhân viên ch c,ẩ ả ứ 
tăng gi làm, gi m long, ki m soátờ ả ể
vi c s n xu t và phân ph i.ệ ả ấ ố

+ Khi Nh t nh y vào Đông Dậ ả ương,
Pháp bu c ph i san s quy n l iộ ả ẻ ề ợ 
c a Đông Dủ ương cho Nh t, đ Nh tậ ể ậ 
s d ng m i phử ụ ọ ương ti n giaoệ
thông, đ m b o an ninh cho quânả ả
đ i Nh t, n p cho Nh t kho n ti nộ ậ ộ ậ ả ề 
l n. Đ cung c p đ cho Nh t, Phápớ ể ấ ủ ậ
đã tăng cường bóc l t nhân dân ta.ộ

+ Nh t còn cậ ướp ru ng đ t c aộ ấ ủ 
nhân dân ta, b t nông dân nh lúa,ắ ổ
ngô tr ng đay, th u d u ph c vồ ầ ầ ụ ụ 
nhu c u chi n tranh.ầ ế

+ M t s công ty c a Nh t đ u tộ ố ủ ậ ầ ư 
vào các ngành ph c v nhu c uụ ụ ầ 
quân s …ự

? Em hãy cho bi t h u qu c aế ậ ả ủ 
chính sách kinh t c a Nh t-Pháp?ế ủ ậ

- HS theo d i SGK tr l iỏ ả ờ

- GV ch t l i:ố ạ

+ Chính sách kinh t c a Pháp-ế ủ
Nh t đã đ y nhân dân ta vào c nhậ ẩ ả 
s ng cùng c c “ m t c hai tròng”.ố ự ộ ổ

+ Cu i năm 1944-đ u 1945 có g n 2ố ầ ầ
tri u đ ng bào ta chêt đói.ệ ồ ́

+ T t c các giai c p t ng l p ấ ả ấ ầ ớ ở 
nước ta đ u căm thù Pháp-Nh t,ề ậ 
mâu thu n dân t c lên cao.ẫ ộ

Yêu c u Đ ng ph i có s lãnh đ oầ ả ả ự ạ 
k p th i, đ ra đị ờ ề ường l i đ u tranhố ấ

l t c a Pháp - Nh t.ộ ủ ậ

2. Phong trào gi i phóng dân t c t tháng 9-1939 đ n tháng 3-1945ả ộ ừ ế
a) H i ngh Ban Ch p hành Trung ộ ị ấ ương Đ ng C ng s n Đôngả ộ ả
Dương tháng 11-1939

T ngay 6 – 8 tháng 11-1939, H i ngh Ban ch p hành Trung ừ ̀ ộ ị ấ ương Đ ngả
h p t i Bà Đi m (Hóc Mơn – Gia Đ nh) do T ng Bí th Nguy n Văn Cọ ạ ể ị ổ ư ễ ừ
ch trì. ủ

+ H i ngh xác đ nh.ộ ị ị

- Nhi m v , m c tiêu đ u tranh trệ ụ ụ ấ ước m t: đánh đ đ qu c và tay sai,ắ ổ ế ố
làm cho Đơng Dương hồn tồn đ c l p.ộ ậ

- T m gác kh u hi u cách m ng ru ng đ t thay b ng kh u hi u t ch thuạ ẩ ệ ạ ộ ấ ằ ẩ ệ ị
ru ng đ t c a b n th c dân đ qu c và đ a ch tay sai đ qu c, ch ng tôộ ấ ủ ọ ự ế ố ị ủ ế ố ố
cao, lãi n ng. ặ

- Kh u hi u l p chính quy n Xơ vi t công nông binh thay th b ng kh uẩ ệ ậ ề ế ế ằ ẩ
hi u l p Chính ph dân ch c ng hòa.ệ ậ ủ ủ ộ

-V m c tiêu, phề ụ ương pháp đ u tranh: Chuy n t đ u tranh đòi dân sinhấ ể ừ ấ
dân ch sang đánh đ chính quy n c a đ qu c và tay sai. T ho t đ ng h pủ ổ ề ủ ế ố ừ ạ ộ ợ
pháp, n a h p pháp sang ho t đ ng bí m t.ử ợ ạ ộ ậ

- Thành l p M t tr n Th ng nh t dân t c ph n đ Đông Dậ ặ ậ ố ấ ộ ả ế ương (g i t tọ ắ
là M t tr n Ph n đ Đông Dặ ậ ả ế ương) thay cho M t tr n Dân ch Đông Dặ ậ ủ ương.

+ Ý nghĩa l ch s : ị ử Đánh d u bấ ước chuy n quan tr ng - đ t nhi m vể ọ ặ ệ ụ
gi i phóng dân t c lên hàng đ u đ a nhân dân ta bả ộ ầ ư ước vào th i kì tr c ti pờ ự ế
v n đ ng c u nậ ộ ứ ước.

b) Nh ng cu c đ u tranh m đ u th i kì m iữ ộ ấ ở ầ ờ ớ (HS đoc thêm)̣

c) Nguy n Ái Qu c v nễ ố ề ước tr c ti p lãnh đ o cách m ng. H iự ế ạ ạ ộ nghị 
l n th 8 Ban Ch p hành Trung ầ ứ ấ ương Đ ng C ng s n Đông Dả ộ ả ương 
(5-1941)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

phù h p, lãnh đ o nhân dân ta làmợ ạ
cu c cách m ng gi i phóng dân t c.ộ ạ ả ộ

? Tình hình nước ta trong nh ngữ 
năm 1939-1945 có chuy n bi nể ế

nh th nào?ư ế

Ho t đ ngạ ộ : cá nhân

- GV thông báo: Tháng 11-1939, H iộ 
ngh Ban ch p hành Trung ị ấ ươ ng
Đ ng đả ược tri u t p Bàệ ậ ở
Đi m(Hóc mơn) do T ng Bí thể ổ ư 
Nguy n Văn C ch trì.ễ ừ ủ

? trình bày n i dung c a H i ngh ?ộ ủ ộ ị

*Ho t đ ng: cá nhânạ ộ

? Qua n i dung H i ngh em hãyộ ộ ị
đ a ra nh n xét và đánh giá vư ậ ề 
H i ngh Trung ộ ị ương tháng 
11-1939? (g i ý so v i th i kì 1936-ợ ớ ờ
1939, ch trủ ương c a Đ ng H iủ ả ở ộ 
ngh này có gì khác)ị

- HS suy nghĩ có th th o lu n v iể ả ậ ớ 
các b n tìm câu tr l i.ạ ả ờ

- GV nh n xét, m r ng: th i kìậ ở ộ Ở ờ
1936-1939, Đ ng xác đ nh nhi m vả ị ệ ụ 
trước m t là nhi m v dân ch .ắ ệ ụ ủ 
Song t sau chi n tranh th gi iừ ế ế ớ 
bùng n , căn c vào s thay đ i c aổ ứ ự ổ ủ 
tình hình th gi i và trong nế ớ ướ c,

mâu thu n gi a các dân t c Đôngẫ ữ ộ
Dương v i đ qu c Pháp ngày càngớ ế ố
tăng, Đ ng ta đ t nhi m v gi iả ặ ệ ụ ả

+ N i dung H i nghộ ộ ị

H i ngh kh ng đ nh nhi m v ch y u trộ ị ẳ ị ệ ụ ủ ế ước m t c a cách m ng là gi iắ ủ ạ ả
phóng dân t c.ộ

T m gác kh u hi u cách m ng ru ng đ t, nêu kh u hi u gi m tô, thu ,ạ ẩ ệ ạ ộ ấ ẩ ệ ả ế
chia l i ru ng công, ti n t i ngạ ộ ế ớ ười cày có ru ng. Thành l p chính ph nhânộ ậ ủ
dân c a nủ ước Vi t Nam Dân ch C ng hoà.ệ ủ ộ

Thành l p M t tr n Vi t Nam đ c l p đ ng minh (Vi t Minh 19/5/1941).ậ ặ ậ ệ ộ ậ ồ ệ
Và giúp đ vi c thành l p m t tr n dân t c th ng nh t Lào và Campuchia. ỡ ệ ậ ặ ậ ộ ố ấ ở
Hình thái kh i nghĩa là đi t kh i nghĩa t ng ph n ti n lên t ng kh iở ừ ở ừ ầ ế ổ ở
nghĩa. Chu n b kh i nghĩa là nhi m v trung tâm c a toàn Đ ng, toàn dân.ẩ ị ở ệ ụ ủ ả

+ Y nghia:́ ̃ H i ngh TW Đ ng l n VIII có ý nghĩa l ch s to l n đã hoànộ ị ả ầ ị ử ớ
ch nh ch trỉ ủ ương được đ ra t H i ngh Trung ề ừ ộ ị ương tháng 11-1939 nh mằ
gi i quy t m c tiêu s m t c a cách m ng là đ c l p dân t c.ả ế ụ ố ộ ủ ạ ộ ậ ộ

d) Chu n b ti n t i kh i nghĩa vũ trang giành chính quy nẩ ị ế ớ ở ề

- Xây d ng l c lự ự ượng chính tr :ị

+ Nhi m v c p bách c a Đ ng là v n đ ng qu n chúng tham gia Vi tệ ụ ấ ủ ả ậ ộ ầ ệ
Minh. Cao B ng là n i thí đi m cu c v n đ ng xây d ng các đoàn th "C uằ ơ ể ộ ậ ộ ự ể ứ
qu c". Năm 1942, có 3 "châu hoàn toàn". U ban Vi t Minh Cao B ng và liênố ỷ ệ ằ
t nh Cao - B c - L ng thành l p.ỉ ắ ạ ậ

+ nhi u t nh B c Kì và Trung Kì, các h i c u qu c đỞ ề ỉ ắ ộ ứ ố ược thành l p. ậ
+ Năm 1943, Đ ng ban hành ả Đ cề ương Văn hoá Vi t Nam.ệ Năm 1944,
H i Văn hoá c u qu c và Đ ng Dân ch Vi t Nam độ ứ ố ả ủ ệ ược thành l p, đ ngậ ứ
trong M t tr n Vi t Minh…ặ ậ ệ

- Xây d ng l c lự ự ượng vũ trang :

+ Công tác xây d ng l c lự ự ượng vũ trang cách m ng đạ ược Đ ng đ c bi tả ặ ệ
coi tr ng. Sau th t b i c a cu c kh i nghĩa B c S n, theo ch trọ ấ ạ ủ ộ ở ắ ơ ủ ương c aủ
Đ ng m t b ph n l c lả ộ ộ ậ ự ượng chuy n sang xây d ng thành nh ng đ i duể ự ữ ộ
kích.

+ Năm 1941, du kích B c S n chuy n thành Trung đ i C u qu c quân Iắ ơ ể ộ ứ ố
(2-1941). C u qu c quân phát đ ng chi n tranh du kích 8 tháng, t tháng 7-ứ ố ộ ế ừ
1941 đ n tháng 2-1942. Ngày 15-9-1941, Trung đ i C u qu c quân II ra đ i.ế ộ ứ ố ờ

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

phóng dân t c lên hàng đ u. Nhi mộ ầ ệ 
v dân ch đụ ủ ược th c hi n t ngự ệ ừ 
bước sao cho phù h p. Các kh uợ ẩ 
hi u đ u tranh, hình th c đ u tranh,ệ ấ ứ ấ
t ch c m t tr n dân t c th ng nh tổ ứ ặ ậ ộ ố ấ 
cũng được thay đ i cho phù h pổ ợ 
nh m gi i quy t v n đ gi i phóngằ ả ế ấ ề ả
dân t c.ộ

Nh v y H i ngh Trung ư ậ ộ ị ương tháng
11-1939 đã đánh d u bấ ước chuy nể 
hướng ch đ o đ u tranh c a Đ ng.ỉ ạ ấ ủ ả
GV có th nói thêm v ti u s và sể ề ể ử ự

nghi p c a T ng Bí th Nguy n Vănệ ủ ổ ư ễ
C .ừ

Ho t đ ng: nhómạ ộ

- GV chia l p thành 3 nhóm và giaoớ
nhi m v ệ ụ

+ Nhóm 1: Đanh gia s kiên Bać ́ ự ̣ ́ 
Hô tr vê ǹ ở ̀ ước va chu tri Hôi nghì ̉ ̀ ̣ ̣ 
TW 8?

+ Nhóm 2: So sanh nơi dung cua 2́ ̣ ̉
hơi nghi TW 6 & 8?̣ ̣

+ Nhóm 3: Phân tich y nghia Hôí ́ ̃ ̣ 
nghi TW 8?̣

- HS các nhóm làm vi c theo sệ ự 
hướng d n c a GV. T ng nhóm c 1ẫ ủ ừ ử 
đ i di n trình bày trạ ệ ướ ớc l p.

- GV nh n xét và nh n m nh m t sậ ấ ạ ộ ố 
n i dung.ộ

Lúc này chi n tranh th gi i lanế ế ớ
r ng và ngày càng ác li t. Đôngộ ệ Ở
Dương, Nh t - Pháp đã câu k t v iậ ế ớ 
nhau đ y nhân dân ta vào c nh 1 cẩ ả ổ 
2 tròng. Mâu thu n dân t c cao h nẫ ộ ơ

bao gi h t, nhi u cu c đ u tranhờ ế ề ộ ấ
vũ trang ch ng đ qu c Pháp đã nố ế ố ổ

B ng.ằ

- G p rút chu n b kh i nghĩa vũ trang giành chính quy n :ấ ẩ ị ở ề

+ Tháng 2-1943, Ban Thường v Trung ụ ương Đ ng h p, v ch ra kả ọ ạ ế
ho ch chu n b toàn di n cho kh i nghĩa vũ trang. Kh p nông thôn, thành thạ ẩ ị ệ ở ắ ị
B c Kì, các đồn th Vi t Minh, các h i c u qu c đắ ể ệ ộ ứ ố ược thành l p.ậ

+ B c S n - Võ Nhai, Trung đ i c u qu c quân IIIỞ ắ ơ ộ ứ ố ra đ iờ (2-1944). 
+ Cao B ng, các đ i t v vũ trang, đ i du kích thành l p. Ở ằ ộ ự ệ ộ ậ Năm 1943,
19 ban "xung phong Nam ti n" đế ượ ậc l p ra...

+ Tháng 5-1944, T ng b Vi t Minh ra ch th "S a so n kh i nghĩa".ổ ộ ệ ỉ ị ử ạ ở
+ Ngày 22-12-1944, theo ch th c a H Chí Minh, Đ i Vi t Nam Tuyênỉ ị ủ ồ ộ ệ
truy n Gi i phóng quân đề ả ược thành l p. Ngay sau khi ra đ i, đ i đánh th ngậ ờ ộ ắ
hai tr n Phay Kh t và Nà Ng n.ậ ắ ầ

3. Kh i nghĩa vũ trang giành chính quy n ở ề

a) Kh i nghĩa t ng ph n (tháng 3-1945 đ n gi a tháng 8-1945) ở ừ ầ ế ữ

- Nh t đ o chính Pháp:ậ ả

+ T i 9-3-1945ố , Nh t đ o chính Pháp; Pháp đ u hàng. ậ ả ầ

+ Nh t tuyên b "giúpậ ố các dân t c Đông Dộ ương xây d ng n n đ c l p"ự ề ộ ậ , 
d ng Chính ph bù nhìn Tr n Tr ng Kim, đ a B o Đ i làm "Qu c trự ủ ầ ọ ư ả ạ ố ưởng".

Th c ch t là đ c chi m Đông Dự ấ ộ ế ương.

- Ch th "Nh t - Pháp b n nhau và hành đ ng c a chúng ta":ỉ ị ậ ắ ộ ủ

Ngày 12-3-1945, Ban Thường v Trung ụ ương Đ ngả ra ch th "Nh t –ỉ ị ậ
Pháp b n nhau và hành đ ng c a chúng ta". Ch th nêu rõ:ắ ộ ủ ỉ ị

+ K thù chính c a nhân dân Đơng Dẻ ủ ương là phát xít Nh t.ậ

+ Kh u hi u "Đánh đu i Pháp – Nh t" đẩ ệ ổ ậ ược thay b ng kh u hi u "Đánhằ ẩ ệ
đu i phát xít Nh t".ổ ậ

+ Hình th c đ u tranh t b t h p tác, bãi công, bãi th ... s n sàng chuy nứ ấ ừ ấ ợ ị ẵ ể
qua t ng kh i nghĩa khi có đi u ki n. ổ ở ề ệ

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

ra. Tinh hình trong nướ ấc r t khân̉ 
trương, th i c giành chính quy nờ ơ ề 
s m mu n se đ n. Vì v y Nguy n Áiớ ộ ̃ ế ậ ễ
Qu c đã v nố ề ước tr c ti p lãnh đ oự ế ạ 
cách m ng Vi t Nam.ạ ệ

S tr v c a Ngự ở ề ủ ười là m t s trộ ự ở 
v đúng th i đi m, đúng lúc cáchề ờ ể
m ng Vi t Nam can t i m t v lãnhạ ệ ớ ộ ị
đ o uy tín và tài năng giàu kinhạ
nghi m cách m ng, can có vai trịệ ạ
l ch s c a 1 cá nhân ki t xu t.ị ử ủ ệ ấ 
Trước khi Nguy n Ái Qu c v nễ ố ề ướ c,
Ban Ch p hành Trung ấ ương Đ ngả 
h p H i ngh Trung ọ ộ ị ương l n 6 và 7ầ

nh m chuy n hằ ể ướng đường l i đ uố ấ 
tranh trong th i kì m i. Khi tr vờ ớ ở ề 
Người ch n Cao B ng làm căn cọ ằ ứ 
và t i đây Ngạ ười đã chu n b choẩ ị
H i ngh Trung ộ ị ương l n 8.ầ

? Đ ng C ng s n Đông Dả ộ ả ương đã
ti n hành xây d ng l c lế ự ự ượ ng
chính tr nh th nào?ị ư ế

- HS theo dõi SGK tr l iả ờ

- GV nh n xét, b sung và ch t l iậ ổ ố ạ

- GV nh n m nh: Nh v y, t thángấ ạ ư ậ ừ
5-1941 đ n 1943, Đ ng đã v nế ả ậ 
đ ng, t p h p đông đ o các t ngộ ậ ợ ả ầ 
l p nhân dân đ ng trong M t tr nớ ứ ặ ậ 
Vi t Minh, xây d ng đệ ự ược m t đ iộ ộ 
quân chính tr hùng h u chu n bị ậ ẩ ị 
cho cu c kh i nghĩa giành chínhộ ở
quy n.ề

? Em hãy cho bi t công tác xâyế
d ng l c lự ự ượng vũ trang c aủ 
Đ ng?ả

- HS theo dõi SGK tr l iả ờ

+ căn c đ a Cao - B c - L ng, Vi t Nam Tuyên truy n Gi i phóngỞ ứ ị ắ ạ ệ ề ả

quân và C u qu c quân cùng v i qu n chúng gi i phóng nhi u xã, châu,ứ ố ớ ầ ả ề
huy n.ệ

+ B c Kì, kh u hi u "Phá kho thóc gi i quy t n n đói" thu hút hàngỞ ắ ẩ ệ ả ế ạ
tri u ngệ ười tham gia.

+ Qu ng Ngãi, tù chính tr nhà lao Ba T n i d y, thành l p chínhỞ ả ị ơ ổ ậ ậ
quy n cách m ng (11-3), t ch c Đ i du kích Ba T .ề ạ ổ ứ ộ ơ

+ Ở Nam Kì, Vi t Minh ho t đ ng m nh m , nh t là Mĩ Tho,ệ ạ ộ ạ ẽ ấ ở
H uậ Giang.

b) S chu n b cu i cùng trự ẩ ị ố ước ngày T ng kh i nghĩaổ ở

- H i ngh Quân s cách m ng B c Kì (4-1945) quy t đ nh th ng nh t cácộ ị ự ạ ắ ế ị ố ấ
l c lự ượng vũ trang.

- T ng b Vi t Minh ra ch th thành l p U ban dân t c gi i phóng Vi tổ ộ ệ ỉ ị ậ ỷ ộ ả ệ
Nam và U ban Dân t c gi i phóng các c p (4-1945).ỷ ộ ả ấ

- Khu gi i phóng Vi t B c và U ban lâm th i Khu gi i phóng đả ệ ắ ỷ ờ ả ược thành
l p (6-1945).ậ

4. T ng kh i nghĩa tháng Tám năm 1945ổ ở

- Nh t đ u hàng Đ ng minh, l nh T ng kh i nghĩa đậ ầ ồ ệ ổ ở ược ban b :ố

+ Ngày 9-8-1945, Liên Xô tiêu di t đ i quân Quan Đông c a Nh t. ệ ộ ủ ậ

+ Ngày 15-8-1945, Nh t hoàng tuyên b đ u hàng Đ ng minh không đi uậ ố ầ ồ ề

ki n. Quân Nh t Đông Dệ ậ ở ương r u rã, chính ph Tr n Tr ng Kim hoangệ ủ ầ ọ
mang lo s , đi u ki n khách quan có l i cho T ng kh i nghĩa đã đ n. ợ ề ệ ợ ổ ở ế

+ Ngày 13-8-1945, Trung ương Đ ng và Vi t Minh thành l p Uả ệ ậ ỷ ban
Kh i nghĩa toàn qu cở ố , ban b "Quân l nh s 1ố ệ ố ", phát l nh T ng kh i nghĩaệ ổ ở
trong c nả ước.

+ Các ngày 14, 15-8-1945, H i ngh toàn qu cộ ị ố c aủ Đ ng h p Tân Tràoả ọ ở
(Tuyên Quang), quy t đ nh phát đ ng T ng kh i nghĩa trong c nế ị ộ ổ ở ả ước, thông
qua nh ng v n đ đ i n i, đ i ngo i sau khi giành đữ ấ ề ố ộ ố ạ ược chính quy n. ề

+ Ti p đó, t ngày 16 đ n 17-8-1945, Đ i h i qu c dânế ừ ế ạ ộ ố Tân Trào tánở
thành ch trủ ương T ng kh i nghĩa, thơng qua 10 chính sách c a Vi t Minh,ổ ở ủ ệ
c ra U ban Dân t c gi i phóng Vi t Namử ỷ ộ ả ệ do H Chí Minh làm Ch t ch. ồ ủ ị

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

- GV nh n xét, b sung và ch t ý.ậ ổ ố
- GV trình bày v công tác xây d ngề ự 
căn c đ a cách m ng.ứ ị ạ

Công tác xây d ng căn c đ a cáchự ứ ị
m ng đạ ược Đ ng quan tâm: Vùngả
B c S n-Võ Nhai đắ ơ ược H i nghộ ị 
Ban Ch p hành Trung ấ ương Đ ngả 
(11-1940) ch trủ ương xây d ngự 
thành căn c đ a cách m ng. Nămứ ị ạ
1941, Nguy n Ái Qu c ch n Caoễ ố ọ
B ng đ xây d ng căn c đ a cáchằ ể ự ứ ị
m ng. Đó là hai căn c đ u tiên c aạ ứ ầ ủ 
cách m ng nạ ước ta.

Ho t đ ng: c l p, cá nhân.ạ ộ ả ớ

? Trình bày cơng tác chu n bẩ ị 
trước ngày T ng kh i nghĩa?ổ ở

Yêu c u nêu đầ ược các ý chính sau
đây:

- 15-20/4/1945, BTV TW Đ ng Tri uả ệ 
t p H i ngh QS B c Kỳ quy t đ nhậ ộ ị ắ ế ị 
th ng nh t và pt l c lố ấ ự ượng vũ trang.

- 16/4/1945, T ng b VM ra ch thổ ộ ỉ ị 
thành l p u ban dân t c gi i phóng.ậ ỷ ộ ả

- 15/5/1945, VNTTGPQ và CQQ 
th ng nh t thành Vi t Nam gi iố ấ ệ ả 
phóng quân.

- 4/6/1945, thành l p khu gi i phóngậ ả
Vi t B c.ệ ắ

Ho t đ ng 2: c l p, cá nhânạ ộ ả ớ

GV dùng b n đ , yêu c u HS kháiả ồ ầ
quát nh ng di n bi n chính c aữ ễ ế ủ 
cách m ng tháng 8/1945.ạ

HS tr l i câu h i, GV nh n xét vàả ờ ỏ ậ

th ng l iắ ợ :

+ Ch a có lúc nào nh lúc này, cách m ng nư ư ạ ước ta h i t độ ụ ược nh ngữ
đi u ki n thu n l i nh th .ề ệ ậ ợ ư ế

+ Th i c "ngàn năm có m t" ch t n t i trong th i gian t sau khi quânờ ơ ộ ỉ ồ ạ ờ ừ
phi t Nh t đ u hàng quân Đ ng minh đ n trệ ậ ầ ồ ế ước khi quân Đ ng minh kéoồ
vào gi i giáp quân Nh t (đ u tháng 9-1945). ả ậ ầ

+ Chúng ta k p th i phát đ ng T ng kh i nghĩa giành chính quy n trị ờ ộ ổ ở ề ướ c
khi quân Đ ng minh (Anh – Pháp – Tồ ưởng) vào Đông Dương gi i giáp quânả
Nh t. Cu c T ng kh i nghĩa di n ra nhanh chóng th ng l i và ít đ máu.ậ ộ ổ ở ễ ắ ợ ổ

- Di n bi n T ng kh i nghĩa tháng Tám :ễ ế ổ ở

+ Chi u ngày 16-8-1945, m t đ n v c a đ i Vi t Nam Gi i phóng quânề ộ ơ ị ủ ộ ệ ả
do Võ Nguyên Giáp ch huy, ti n v gi i phóng th xã Thái Nguyên.ỉ ế ề ả ị

+ Ngày 18-8-1945, nhân dân B c Giang, H i Dắ ả ương, Hà Tĩnh, Qu ngả
Nam giành chính quy n s m nh t trong c nề ớ ấ ả ước.

+ T i Hà N i, ngày 19-8, hàng v n nhân dân đánh chi m các c quan đ uạ ộ ạ ế ơ ầ
não c a đ ch, nh Ph Khâm sai, Toà Th chính..., kh i nghĩa th ng l i Hàủ ị ư ủ ị ở ắ ợ ở
N i. ộ

+ Ti p đó, kh i nghĩa giành chính quy n th ng l i Hu (23-8-1945), Sàiế ở ề ắ ợ ở ế
Gòn (25-8-1945).

+ Th ng l i Hà N i – Hu – Sài Gòn đã tác đ ng m nh đ n các đ aắ ợ ở ộ ế ộ ạ ế ị
phương trong c nả ước kh i nghĩa giành chính quy n, Đ ng Nai Thở ề ồ ượng và

Hà Tiên giành chính quy n mu n nh t vào ngày 28-8-1945. ề ộ ấ

5. Nước Vi t Nam Dân ch C ng hoà đệ ủ ộ ược thành l p (2-9-1945)ậ
- Ngày 25-8-1945, H Chí Minh và Trung ồ ương Đ ng v Hà N i. ả ề ộ

- U ban Dân t c gi i phóng c i t thành Chính ph lâm th i nỷ ộ ả ả ổ ủ ờ ước Vi tệ
Nam Dân ch C ng hoà (28-8-1945).ủ ộ

- Ngày 2-9-1945, Ch t ch H Chí Minh đ c ủ ị ồ ọ Tun ngơn Đ c l pộ ậ , khai 
sinh ra nước Vi t Nam Dân ch C ng hoà. ệ ủ ộ

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

ch t ý.ố

Ho t đ ng 2: c l p, cá nhânạ ộ ả ớ

? trình bày ý nghĩa l ch s , nguyênị ử
nhân thành công và bài h c kinhọ
nghi m c a cách m ng thángệ ủ ạ
8/1945?

HS suy nghĩ tr l i câu h i, GVả ờ ỏ
nh n xét và ch t ý:ậ ố

a) Nguyên nhân th ng l iắ ợ

- Nguyên nhân ch quan: ủ

+ Dân t c Vi t Nam v n có truy n th ng yêu nộ ệ ố ề ố ước, đ u tranh gi i phóngấ ả
dân t c ; vì v y, khi Đ ng C ng s n Đông Dộ ậ ả ộ ả ương kêu g i thì c dân t cọ ả ộ
nh t t đ ng lên kh i nghĩa giành chính quy n.ấ ề ứ ở ề

+ Có s lãnh đ o đúng đ n, sáng t o c a Đ ng do H Chí Minh đ ngự ạ ắ ạ ủ ả ồ ứ
đ u.ầ

+ Quá trình chu n b lâu dài, chu đáo, rút kinh nghi m qua đ u tranh.ẩ ị ệ ấ
+ Trong nh ng ngày kh i nghĩa, toàn Đ ng, toàn dân quy t tâm cao. Cácữ ở ả ế
c p b Đ ng ch đ o linh ho t, sáng t o, ch p đúng th i c .ấ ộ ả ỉ ạ ạ ạ ớ ờ ơ

- Nguyên nhân khách quan: Quân Đ ng minh đánh th ng phát xít, t o cồ ắ ạ ơ
h i khách quan thu n l i cho nhân dân ta kh i nghĩa thành công.ộ ậ ợ ở

b) Ý nghĩa l ch sị ử

- T o ra bạ ước ngo t l n trong l ch s dân t c, phá tan xi ng xích nô lặ ớ ị ử ộ ề ệ
c a Pháp h n 80 năm và Nh t g n 5 năm, l p nên Nhà nủ ơ ậ ầ ậ ước Vi t Nam Dânệ
ch C ng hoà...ủ ộ

- M ra m t k nguyên m i: k nguyên đ c l p, t do, k nguyên nhân dânở ộ ỉ ớ ỉ ộ ậ ự ỉ
n m chính quy n, làm ch đ t nắ ề ủ ấ ước.

- Đ ng C ng s n Đông Dả ộ ả ương tr thành Đ ng c m quy n, chu n b đi uở ả ầ ề ẩ ị ề
ki n cho nh ng th ng l i ti p theo.ệ ữ ắ ợ ế

- Góp ph n vào th ng l i c a cu c chi n tranh ch ng ch nghĩa phát xít ;ầ ắ ợ ủ ộ ế ố ủ
c vũ các dân t c thu c đ a trong đ u tranh t gi i phóng.ổ ộ ộ ị ấ ự ả

c)Bài h c kinh nghi m ọ ệ

- Ph i có đả ường l i đúng d n v n d ng sáng t o ch nghĩa Mác Lê ninố ắ ậ ụ ạ ủ
vào th c ti n Vi t Nam. Thay đ i ch trự ễ ệ ổ ủ ương, chi n lế ược phù h p. Gi iợ ả

quy t đúng đ n m i quan h gi a hai nhi m v dân t c và dân ch .ế ắ ố ệ ữ ệ ụ ộ ủ

- T p h p l c lậ ợ ự ượng trong m t m t tr n dân t c th ng nh t trên c sộ ặ ậ ộ ố ấ ơ ở
liên minh công nông.

- Tri t đ phân hố và cơ l p k thù r i ti n lên đánh b i chúng. ệ ể ậ ể ồ ế ạ

- Linh ho t k t h p đ u tranh chính tr v i đ u tranh vũ trang. Kh i nghĩaạ ế ợ ấ ị ớ ấ ở
t ng ph n, kh i nghĩa nông thôn và thành th , ti n t i T ng kh i nghĩaừ ầ ở ở ị ế ớ ổ ở
trong c nả ước.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- Vi t Nam trong nh ng năm Chi n tranh th gi i th hai 1939-1945:ệ ữ ế ế ớ ứ
+ Tình hình kinh t .ế

+ Chính tr –xã h i.ị ộ

- H i ngh Ban ch p hành Trung ộ ị ấ ương Đ ng C ng s n Vi t Nam tháng 11/1939? N i dung, ý nghĩa?ả ộ ả ệ ộ
- Nguy n Ai Qu c v nễ ố ề ước tr c ti p lãnh đ o cách m ng – H i ngh l n th 8 Ban ch p hành Trungự ế ạ ạ ộ ị ầ ứ ấ

ng Đ ng c ng s n Đông D ng 5/1941.

ươ ả ộ ả ươ

- Di n bi n c a cu c T ng kh i nghĩa tháng 8/1945?ễ ế ủ ộ ổ ở

- Ýnghĩa l ch s , nguyên nhân th ng l i và bài h c kinh nghi m c a Cách m ng tháng Tám?ị ử ắ ợ ọ ệ ủ ạ
 5. D n dòặ :

</div>

Phong trào giải phóng dân tộc và Tổng khởi nghĩa tháng tám (1939 -1945) Nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa ra đời | Lớp 12, Lịch sử - Ôn Luyện

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về