Tây Tiến | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.78 MB, 33 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

TÂY TIẾN



Quang Dũng

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Tìm hiểu chung

Tác giả

Tác phẩm

Đọc hiểu văn bản

Bố cục

Phân tích

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

1. Tác Giả (1921-1988)

 Tên thật là Bùi Đình Diệm

 Quê quán : Phượng Trì – Đan Phượng – Hà Tây

 Là một nghệ sĩ đa tài : Vẽ tranh , viết văn , làm thơ , sáng tác

nhạc

A - Tìm hiểu chung

Tác phẩm chính :

- Mây đầu ơ

- Rừng biển quê hương
- Đường lên Châu Thuận
- Rừng về xuôi

Các tác phẩm đều thể hiện cá
tính và phong cách nghệ sĩ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2. Tác Phẩm

Tây tiến là tên một đơn vị bộ đội được thành lập năm 1947 , có nhiệm

vụ phối hợp với bộ đội Lào , bảo vệ biên giới Lào–Việt

Chiến sĩ Tây Tiến phần đông là thanh niên Hà Nội , họ sống và chiến

đấu trong hoàn cảnh thiếu thốn và gian khổ

Năm 1947 , ngày ấy , Quang Dũng là đại đội trưởng , đầu năm 1948 ,

anh chuyển sang đơn vị khác . Ngồi ở Phù Lưu Tranh (Hà Đông) vì
nhớ đơn vị cũ , anh sáng tác bài thơ

Ban đầu bài thơ có tên là “Nhớ Tây Tiến” , sau đó tác giả bỏ đi chữ

“Nhớ” còn lại là Tây Tiến

Bài thơ khắc hoạ hình ảnh người lính hào hùng mà hào hoa , trên cái

nền rừng núi Tây Bắc hùng vĩ , mỹ lệ và duyên dáng

A - Tìm hiểu chung

Hồn cảnh sáng tác:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2. Tác Phẩm

A - Tìm hiểu chung

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

I. Bố cục

Khắc hoạ thiên nhiên Tây Bắc dọc con đường hành quân của lính

Tây Tiến

Nhắc lại những kỷ niệm trong tình quân dân ấm áp

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 1 :(Sông Mã …..Thơm nếp xôi)

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

I. Bố cục (tt)

Khắc hoạ chân dung người lính Tây Tiến vừa hào hùng vừa hào hoa

. Cấu trúc theo diễn biến tự nhiên , theo nỗi nhớ nhà thơ Quang Dũng ,
nhớ khung cảnh chiến trường , nhớ những nơi mình đã đi qua , nhớ
đồng đội …

Điều quan trọng là Quang Dũng muốn tạo một cái nền thiên nhiên dữ

dội , để tương ứng với tính cách dữ dội , phi thường của người lính ,
cũng như vẻ mỹ lệ , duyên dáng , gợi lên tâm hồn hào hoa của người
lính

Lời tổng kết của nhà thơ về “Binh đoàn Tây Tiến”

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :(Tây Tiến … Khúc độc hành)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

II. Phân tích

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Mường Lát hoa về trong đêm hơi

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây, súng ngửi trời

Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Anh bạn dãi dầu không bước nữa 
 Gục lên súng mũ bỏ quên đời!

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói

Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

B – Đọc hiểu văn bản

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Sài Khao ,

Mường Lát ,
Pha Luông

Đoạn 1

Nhớ chơi vơi Từ chỉ tâm trạng , nỗi nhớ mông lung , chập
chờn – là nỗi nhớ trừu tượng khó nắm bắt

Tên mường ,
địa danh

Gợi sự nhớ thương và
để lại ấn tượng về sự
xa xôi , heo hút ,
hoang dã thâm sơn
cùng cấp

Dốc khúc
khuỷu

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Súng
ngửi trời

Đoạn 1

Dốc thăm

thẳm như dẫn
đến vực sâu

Các từ láy : khúc khuỷu ,
thăm thẳm, heo hút , đặc
tả gian khổ gian truân của
nẻo đường hành quân

Mũi súng được nhân hoá-cường điệu

Câu thơ rắn
rỏi , nét vẽ
gân guốc ,
tạo hình

Chữ dùng tinh nghịch mang chất hồn nhiên

Đỉnh núi mù , sương cao ngất , hình ảnh giàu chất
thơ , mang vẻ đẹp cảm hứng lãng mạn

Ngàn thước
lên cao, ngàn
thước xuống

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11></div>
(12)<div class='page_container' data-page=12></div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Thiên nhiên được miêu tả bằng bút phát HT: đèo cao +
vực sâu + dốc đứng + thác gào + cọp dữ

Đoạn 1

Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Tiếng thác kêu gào như man dại
giữa đại ngàn , tiếng gầm thét
như rung chuyển cả rừng chiều

Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi

Sơ kết : Núi rừng Tây Bắc vừa hùng vĩ , vừa dữ dội lại vừa thơ

mộng trữ tình , đoạn thơ được viết bằng cảm hứng lãng mạn
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

II. Phân tích (tt)

Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa

Kìa em xiêm áo tự bao giờ 
 Khèn lên man điệu nàng e ấp 
 Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ

Người đi Mộc Châu chiều sương ấy 
 Có thấy hồn lau nẻo bến bờ

Có nhớ dáng ngưòi trên độc mộc 
 Trơi dịng nước lũ hoa đong đưa

B – Đọc hiểu văn bản

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Ánh lửa đuốc

Đoạn 2 :

Cảnh đêm liên hoan

Ánh sáng + Màu sắc + Âm thanh

Cô gái hiện ra trong điệu múa ,vừa e thẹn ,vừa tình tứ ,hồn thơ lãng
mạn của QD như được chấp cánh bởi vẻ đẹp của con người và cảnh
vật nơi đây

Thế giới ánh sáng ,
vũ điệu âm thanh,

rất thực, rất mộng
và rất ảo

Hai chữ “kìa em” diễn tả tâm trạng vừa xung sướng , vừa say mê ,vừa
ngạc nhiên

Kỷ niệm kháng chiến + tình quân dân .Vẻ đẹp thơ
mộng đầy sức lôi cuốn , thiên nhiên và con người
được nhìn bằng đơi mắt lãng mạn

Xiêm áo
lộng lẫy

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17></div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 2 :

Cảnh sông nước

Khơng gian dịng sơng vào buổi chiều
Chiều sương + dịng sơng + hồn lau

Hoa đong đưa

Mênh mang mờ ảo ,lặng
lờ hoang dại – đậm sắc
màu cổ tích

Hồn lau

Đoạn thơ được viết bằng cảm hứng lãng mạn ,tất
cả tạo ra vẻ đẹp lung linh huyền ảo như một bức
tranh lụa tinh tế tài hoa

Vẻ đẹp của thiên nhiên

Phần thiêng liêng cảnh vật
Ẩn chứa linh hồn sâu nặng

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

II. Phân tích (tt)

Tây Tiến đồn binh khơng mọc tóc

Quân xanh màu lá dữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới 
 Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm
 Rải rác biên cương mồ viễn xứ

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh 
 Áo bào thay chiếu anh về đất

Sông Mã gầm lên khúc độc hành

B – Đọc hiểu văn bản

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

Chân dung người lính Tây Tiến

Cách miêu tả kì dị , khác thường , tạo ra nét độc đáo riêng

Người

Lính Tây

Tiến

Đồn binh khơng mọc tóc

Qn xanh màu lá

Gợi tả đoàn binh
khí thế ra trận , át
đi vẻ ốm yếu

Từ “không” phủ định bất
chấp ,bất cần mái tóc

Phủ định để khẳng định
sự ngang tàng kiêu bạc
và tếu táo

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

Tóc rụng + Da xanh Dữ oai hùm

Mỗi từ tạo ra
sức mạnh dữ
dằn + oai
phong lẫm liệt

Xanh màu lá / dữ oai hùm Lối so sánh cân bằng tạo
ra khí phách

• Đơi mắt trừng: chữ trừng được xem là nhãn tự ,ánh mắt đầy giận dữ 
và nẩy lửa , bộc lộ sự can cường ,mạnh mẽ

•Tả qn ốm mà khơng yếu ,nói HT mà lại nghiêng về lãng mạn ,có

tóc rụng , có da xanh nhưng ấn tượng được lưu giữ lại là “Dữ Oai 
Hùm”

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

Đêm mơ Hà Nội
dáng kiều thơm

Nét đẹp tâm hồn đa cảm
lãng mạn

Biết căm thù nhưng cũng
biết yêu thương

Tây Tiến là những người lính kinh thành ,xuất thân từ thanh niên trí
thức rất kiêu hùng và cũng rất lãng mạn

Người lính của QD đẹp một cách hiên ngang ,
hào hoa và lãng mạn

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23></div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

1. Câu thơ 7 chữ/5 từ Hán Việt , gợi
khơng khí thiêng liêng ,cổ kính

Ngay trong cái chết , QD nói bằng giọng thơ rất trang trọng

Rải rác biên

cương mồ

viễn xứ

Thể thơ 7 chữ không theo luật Đường mà như thể hành gân gốc trầm buồn

3 từ “mồ viễn xứ” Âm điệu bi tráng , trầm hùng ,xốy vào lịng người đọc sự nhức nhối xót xa

Áo bào

Tạo sự liên tưởng người chinh phu ra đi

Gợi nhớ vẽ đẹp tráng sĩ xưa

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

Như một lời thề

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh Như một lời tâm niệm

Người lính chấp nhận hi sinh, khơng suy bì ,khơng tính tốn hơn 
thiệt cho bản thân mình – biết sống đẹp – biết hiến dâng đời xanh 
cho tổ quốc khi cần

Lý tưởng xả thân quên mình

Mang vẻ đẹp tráng sĩ xưa “một đi không hẹn ngày về”

Vẻ đẹp hiện nay “quyết tử cho tổ quốc quyết sinh”

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

Những từ nói về cái chết

Bỏ quên cuộc đời , mồ viễn xứ ,về đất ,hồn về ..

Về đất :về với đất , ngả vào lòng đất mẹ

Chữ “về” nói lên thái độ nhẹ nhõm ,ngạo nghễ của người lính đi vào cõi chết

Sơng Mã gầm lên khúc độc hành

Từ mạnh mẽ , tạo âm vang vừa dữ dội , vừa hào hùng

Giọng thơ chầm chậm buồn

Khúc nhạc tiễn biệt ,lời ai
điếu trầm hùng

Âm hưởng bài hát “hồn sĩ tử”

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 3 :

Xanh màu lá

Ta thấy QD nói nhiều về cái bi mà không phải bi luỵ mà là bi tráng

Vì

Bi ở thiếu thốn gian nan bệnh tật - ở cái chết rình rập khắp nơi

Tráng ở ý chí ở tinh thần ,nói gian khổ để đề cao chiến thắng , nói
hy sinh để nâng cao hình ảnh người lính

Vẫn giữ oai hùm

Gian khổ thiếu thốn Áo bào sang trọng

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

II. Phân tích (tt)

Tây Tiến người đi không hẹn ước

Đường đi thăm thẳm một chia phôi

Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy 
 Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi

B – Đọc hiểu văn bản

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29></div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

II. Phân tích (tt)

B – Đọc hiểu văn bản

Đoạn 4 :

Không hẹn ước

4 câu thơ khẳng định nét đẹp tinh thần người lính – hướng tới cái cao cả
, sẵn sàng hy sinh vì tổ quốc

Tinh thần quyết chí ra đi ,khơng ngày trở về ,khẳng

định thêm ý niệm : Một đi không hẹn ngày trở về

Thăm thẳm một chia phôi Gợi tả một chặng đường gian
lao của đoàn quân Tây Tiến

Mùa xuân ấy Có bạn bè

Có đồng đội

Có những kỷ niệm kháng chiến

Hồn về  Chẳng về => ý kết bài thơ là sự tiến lên ,đi tiếp

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

III. Kết Luận:

Bài thơ có dáng dấp – đáng yêu riêng vì QD chân thành viết về đồng

đội , 2 cảm hứng LM và tinh thần bi tráng ln gắn bó với nhau , cộng
hưởng với nhau để làm nên linh hồn ,sắc diện của bài thơ và tạo ra vẻ
độc đáo của thi phẩm .

Bài thơ có phảng phất nét buồn – nét đau thương . Nhưng đó là cái

buồn bi tráng chứ không bi luỵ . Vả lại , tả cái bi để làm nổi rõ cái tráng
cũng là cách vẻ mây mẩy trong trăng thơ , trong nghệ thuật , hội hoạ

Nhà phê bình Phong Lan nhận định: “Tây Tiến là một tượng đài bất

tử về người lính vơ danh”. Bất tử bởi chính vẻ đẹp hào hùng, hào hoa
bi tráng này.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32></div>
(33)<div class='page_container' data-page=33></div>

Tây Tiến | Lớp 12, Ngữ văn - Ôn Luyện

<b>TÂY TIẾN </b>



<b>Quang Dũng </b>

<b>1. Tác Giả (1921-1988) </b>

<b>A - Tìm hiểu chung </b>

<b>2. Tác Phẩm </b>

<b>A - Tìm hiểu chung </b>

<b>Hồn cảnh sáng tác: </b>

<b>2. Tác Phẩm </b>

<b>A - Tìm hiểu chung </b>

<b>I. Bố cục </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 1 :(Sông Mã …..Thơm nếp xôi) </b>

<b>I. Bố cục (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 :(Tây Tiến … Khúc độc hành) </b>

<b>II. Phân tích </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 1 </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 1 </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 1 </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 2 : </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 2 : </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

<b>Người </b>

<b>Lính Tây </b>

<b>Tiến </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

Rải rác biên

cương mồ

viễn xứ

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 3 : </b>

<b>Vì </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>II. Phân tích (tt) </b>

<b>B – Đọc hiểu văn bản </b>

<b>Đoạn 4 : </b>

<b>III. Kết Luận: </b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về