Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (120.08 KB, 5 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
* ThS.; Vi6n Nghien cuu Con nguoi.
<i>' BM viet dua tren kit luan va kiin nghi cua dg tai cip Vien cua Vien Nghien cuoi Con ngu6i Tmh hinh </i>
<i>nghien cim PTCN din ndm 2007 do tac gia \km chii nhiem. </i>
<i>^ Ong Mahbub ul Haq da qua dexi nam 1998, va Bdo cao Phat triSn Con nguiri toan chi nam 1999 da danh </i>
<i>nhung 16i tran trong dg tuong nhd toi ong, trong db ghi nhan ong chinh \k nguoi dat ngn mong cho Bdo </i>
cdo Phdt trien Con ngu6fi.
ngudi cua cac qudc gia tren thd gidi. Qua xem xet cac nghien eiiu chi sd PTCN, cd the
nhan thdy mgt so didm cdn luu y sau:
• Cung vdi sir phat tridn chung ve kinh td - xa hgi cua toan the gidi, trong tuong lai
khdng xa, cac qudc gia se tung budc dat dugc nhiing ngudng cao hon trong cac hgp
phan cua chi sd phat tridn con ngudi (ve kinh td, y te, giao due). Do dd, ehi sd phat tridn
con ngudi hien nay cd thd khdtig phan anh dugc rd net btte tranh ve phat trien con
ngudi. Do vay, can tang cudng bd sung vide do ludng cac chidu canh khac cua phat
trien con ngudi dd chi sd phat trien eon. ngudi phan anh tdt hon tinh trang phat tridn con
ngudi cua cac qudc gia, dac bidt la cac chieu canh lien quan den quydn con ngudi.
• Ben canh dd, tuong tu nhu chi so Ngheo kho tdng hgp HPI, vide do ludng chi so
Phat trien con ngudi HDI ndn cd su tach bidt rieng cho hai nhdm cac qudc gia phat tridn
va cac qudc gia dang phat trien. Ddi vdi cac qudc gia phat tridn - nhiing qudc gia da dat
dugc nhiing thanh tim dang kd vd tudi thg, xda mu chu d ngudi ldn, ty le nhap hgc
chung eae cap deu cao - thi can bd sung thdm nhiing chi bao khac vd y td, kinh te, giao
due hoac cac chidu canh khac vao do ludng phat tridn con ngudi.
<b>4. Cac CO" quan, to chirc, dien dan nghien ciru ve PTCN </b>
Du mdi dugc thanh lap cudi nhiing nam 90 va dau nhiing nam 2000, eae td chuc, co
quan nghien cttu ve PTCN ddng vai trd ldn trong vide td chuc, kdt ndi va phd bien cac
nghidn ciiu vd PTCN. Hau het cac td chttc, co quan nay ddu xuat ban tap chi Phat trien
eon ngudi, trong dd tap hgp nhiing bai vidt hgc thuat vd phat tridn eon ngudi va cac van
dd lidn quan. Cac td chuc nghien cuu mang tinh qudc td nhu Hidp hgi Phat trien con
ngudi va Nang lire (HDCA) la noi quy tu cua nhidu hgc gia quan tam tdi ITnh vuc phat
tridn con ngudi nhu Amartya Sen, Martha Nussbaum, Frances Stewart. HDCA cGng
thudng xuyen phdi hgp vdi Dai hoc Oxford (Anh) to chttc cac hgi thao qudc td, cac
Ben canh cac td chuc qudc td, eae eo quan nghien eiiu ve PTCN eiing da dugc thanh lap
d nhieu qudc gia. Vien Nghien ciiu Phdt tridn con ngudi An Do la mgt trong nhiing co quan
cd uy tin vdi nhidu ddng gdp hgc thuat ve phat trien con ngudi. Vien da cho xuat ban nhieu
ddu sdeh, thudng xuydn td chuc cac cudc hgi thao vd Phat tridn eon ngudi eiing nhu trao
giai cho cac nghidn cttu cd tinh sang tao va xuit sic cho cac nghidn cttu vien tre. Khac vdi
md hinh hoat dgng cua Vien Nghien cuu Phat tridn con ngudi An Do, td chuc mang ludi
Phat tridn con ngudi Phillipines (HDN) tap hgp dugc su tham gia eua nhidu ben lien quan
nhu cac nha nghien cttu, cac nha hoach dinh chinh sach, td chttc phi chinh phu va cac td
chuc xa hgi... HDN chinh la td chuc dieu phdi cac hoat dgng chudn bi cho su ra ddi cua
Bao cao PTCN cua Phillipines, van dgng chinh sach, xuat ban cac nghien cttu ehinh sach vd
PTCN Cling nhu giang day, dao tao vd phdt tridn con ngudi.
<i>Nguyin Hdng Anh </i>
Ngoai edc td chttc, eo quan nghien cuu ve PTCN trdn, cac mang ludi didn tu vd
PTCN nhu Mang ludi Bao cao Phat tridn con ngudi (HDR-Net), Mang ludi vd Thdng
ke Bao cao Phat tridn eon ngudi (HDRStat-Net) va Mang ludi Phat tridn con ngudi khu
vuc chau A - Thai Binh Duong (AP-HD Net) chinh la nhirng dien dan trao ddi, chia se
thong tin, thao luan cac vdn dd va quy trinh eua Bao cao PTCN hidu qua. Va gdn day
nhat, su ra ddi cua Bao cao PTCN khu virc chau A - Thai Binh Duong vdi tua dd "Giai
quydt tham nhiing, thay ddi cudc s6ng", dien dan lai trd thanh phuong tien truyen thdng
htiu ich cho cac ben lien quan nhu cac nhd hoach dinh chinh sach, cde nhd nghien ciiu,
cac td chttc qu6e td, cac t6 chttc phi chinh phu va nhiing ca nhan quan tam ddn Phat
<i>5. Nghien ciru PTCN d Viet Nam </i>
Nghidn cuu PTCN d Viet Nam da dugc co quan khoa hgc nhu Vidn Nghidn cuu Con
ngudi thuoc Vien Khoa hgc xa hgi (KHXH) Viet Nam quan tam va tridn khai thanh mgt
hudng nghien cuu eo ban cua Vidn. Dieu nay ed the nhan thay qua khdi lugng cac dd tdi
cdp Nha nudc, cdp Bg va edp Vien ciing nhu thdng qua he thdng cac bai tap chi, cac bai
tham luan hgi thao trong thdi gian qua. Ngoai ra, Vidn KHXH Viet Nam da cd vai tro
rdt quan trgng trong viec tridn khai td chttc thuc hidn Bao cao PTCN trong nhiing nam
qua va trong thdi gian tdi. Tai cac dia phuong d Viet Nam, quan diem phat trien con
ngudi va chi sd phat tridn eon ngudi da dugc tidp can va stt dung, van dung bang nhieu
eon dudng, hinh thttc, d nhidu cdp do khac nhau. Dac diem ndi bat la d cac dia phuong
d Viet Nam, quan didm phat trien con ngudi va ehi sd phat trien eon ngudi da dugc
nghien cttu va cd su gan kdt chat che giua qua trinh, kdt qua nghien cttu va van dung
vao thuc tidn d ca cap qudc gia vd cap cac tinh, thanh phd. Qua trinh gan kdt chat che
nghien ciiu va van dung vao thuc tien tuy rat khd khan do thidu nhan luc, kinh phi, do
van de mdi me song da budc dau gay dung dugc mgt co sd du lieu cho vide theo doi,
giam sat cac qua trinh phat trien kinh te - xa hgi, phat tridn eon ngudi tai nhieu dia
phuong. Qua qua trinh nay, mgt lue lugng ddng dao can bg nhidu nganh, nhidu cap da
dugc tiep can va van dung eae quan diem phat trien eon ngudi va chi sd phat tridn con
ngudi - mgt cdng cu mang tinh hgi nhap vao thuc tidn dia phuong, phuc vu cho qua
trinh chu dgng hgi nhap quoc td cua dia phuong va ca nudc.
Tu thuc td nghien cttu PTCN trdn thd gidi ciing nhu d Viet Nam trong thdi gian qua,
<i>bai viet nay de xudt mdt sd kiin nghi nhdm day mgnh cdng tdc nghiin eitu vd xdy dung </i>
<i>Bdo cdo PTCN d Viet Nam trong thdi gian tdi: </i>
(1) Mac du chi bidu hidn bdi mgt con sd nhung cho den nay, chi sd phat tridn con
ngudi HDI van dugc cdng nhan la mgt cdng cu quan ly kinh te - xa hgi cd tinh hgi nhap
(2) Cac nghien ciiu PTCN cua Viet Nam trong thdi gian qua chu ydu tap trung vao
do dac cac chi sd PTCN (HDI) d cac dia phuong. Tuy nhidn, ciing can phai khang dinh
rd rang, khai niem vd phat tridn con ngudi rong hon nhidu so vdi chi sd phat trien con
ngudi hay ndi each khac, chi sd phat tridn con ngudi chua the the hien mgt each toan
dien muc do va tinh trang phat tridn eon ngudi cua mgt cgng dong, dia phuong, qudc
gia hay khu vuc nhat dinh. Vi vay, vide tridn khai cac nghien cttu ly luan vd phat tridn
con ngudi nham lam rd ngi ham khai nidm, thao tac hoa cac khai nidm la hdt sttc can
thiet. Ben canh do, eae nghien cttu thue chttng vd cac van de cua qudc gia dua tren each
tiep can phat tridn eon ngudi la mgt hudng nghien cttu ma Viet Nam can day manh
trong thdi gian tdi.
(3) Tinh ddn nay, Viet Nam mdi ehi xay dung dugc mgt bao cao Phat trien con
ngudi duy lihat nam 2001. Viet Nam dang trong qua trinh xay dung bao cao Phat trien
con ngudi nam 2010. Nhu vay, cd thd thay rang so vdi cac qudc gia trong khu vuc nhu
Thai Lan, Phillipines, hay cac qudc gia kem phat trien nhu Lao, Campuchia, sd lugng
bao cao PTCN cua Viet Nam edn rat khidm tdn. Ket qua nay cung cho thay nhiing han
che trong qua tritih didu phdi, xay dung Bao cao Phat tridn con ngudi. Theo nhu
E.A.Wattez, Dai didn thudng tru Chuong trinh Phat tridn LHQ tai Viet Nam da ndi
<i>trong Ldi gidi thiiu ciia UNDP Viet Nam ve Bdo cdo Phdt triin con ngudi Viet Nam </i>
<i>2001: "Xet vd nhidu phucaig didn, qua trinh xay dung Bao cao cdn quan trgng hon ca </i>
ngi dung Bao cao..." bdi le qua qua trinh xay dung bao cao phat tridn eon ngudi, qua
trinh nghien ctiu HDI, nang luc nghien cuu cua cac nghidn cuu vidn, nang luc quan ly
didu hanh eua eae nha hoach dinh chitih sach va cua can bg dia phuong da dugc nang
(4) Tang cudng giao luu, hgp tac vdi eae eo quan, to ehue nghien cttu Phat trien con
ngudi nham thao luan, cap tihat cac xu hudng, cac van de nghien cttu PTCN tren the
gidi, d cac qudc gia va Viet Nam; ddng thdi trao ddi, chia se cac thdng tin vd cac khoa
dao tao, cac hgi thao qudc td vd phat trien con ngudi, vd quy trinh xay dung bao cao
PTCN... Vide tham gia tieh cue trdn cac didn dan PTCN eua cac nghidn cuu vien, cac
nha hoach dinh ehinh sach ciing nhu cac td chttc phi Chinh phu Viet Nam eiing hdt sttc
cdn thidt nhdm nang cao hidu bidt vd PTCN va tinh hinh nghien ctiu PTCN cGng nhu
chia se tinh hinh P'TCN va nghien cttu PTCN d Viet Nam cho cgng ddng qudc td. Ngoai
ra, nguon tai lieu vd PTCTN tai cac co quan nghien cttu edn rdt han chd ndn vide ddu tu
xay dimg co sd du lieu vd PTCN nay la hdt sue cdn thidt.