Pháp luật về bảo vệ phụ nữ, trẻ em nhằm phòng, chống bạo lực gia đình và một số giải pháp hoàn thiện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>PHAP LUAT VE BAO VE PHU NtT, TRE EM</b>

<b> N H A M</b>

<b> PHONG, </b>

<b>CHONG BAO LU^C G I A DINH VA MOT SO GIAI PHAP </b>

<b>• • • </b>

<b>HOAN THIEN </b>

B

ao luc gia dinh li mpt hien tugng

xuat hien trong suot chieu dai lich

sir ctia the gidi ndi chung va d Viet Nam ndi

ridng. Trong the gidi duong dai, bao lire gia

dinh, mi dpi tupng chinh cua no li phu ntr

vi trd em, van ton tai vi dang cP xu budng

gia ting.

0 Viet Nam, trong nhiong nim qua, bao

lire gia dinh ddi vdi phu ntr vi trd em cd

nhtrng dien bien phirc tap. Bao lire gia dinh

da gay tdn hai tdi danh du, nhan pham, tinh

mang, sure khde, lpi ich cbinb trj, kinh td - xa

bpi vi kbi nang cPng hidn cua phu ntr vi trd

em. Do dp. Ding vi Nha nudc ta da ban

banh nhieu quy pham phip luat ve bio vd

phu nii vi tre em nhim phdng, chong bao

luc gia dinh.

1. Nhirng noi dung chu yeu cua phap

luat bao ve phu nir, tre em nham phong,

chong bao luc gia dinh

<i>Thir nhdl, phdp ludt bdo ve phu nit vd </i>

<i>Ire em trong linh vice chinh tri, xd hpi vd hpc </i>

<i>lap </i>

Phap luat bio ve cic quydn chinh trj, xa

bpi vi hpc tap cua phu nii dugc ghi nhan

trong bau bet cic van bin phip luat cua Viet

Nam, nhu Hien phip 1946, Hien phap 1959,

Hidn phip 1980 vi die biet Hidn phip 1992

cP nhieu quy djnh dd bio ve cic quyen cbinb

trj cua phu ntr. Tai Dieu 63 da khing djnh:

"Cdng dan nio va nam cd quyen ngang nhau

vd mpi mat chinh trj, kinh te, vin boa, xa hpi

vi gia dinh; nghiem cam mpi hanh vi phan

bidt doi xir vdi phu ntr, xiic pham nhan pham

cua phu nii". Quy djnh niy vira dua ngudi

' TS. Luat hpc, Phd Vien trudng Vien Nha nudc va
Phap luat, Hpc vien Chinh trj - Hanh chinh qudc gia
Hd Chi Minh.

<i>Nguyen Cdnh Quy </i>

phu nio len ngang hang vdi nam gidi, vira cd

tinb bio ve ddi vdi phu nio trong ITnh vuc

chinh tri, khdng cho phep phan biet ddi vdi

phu ntr ve chinh tri - xa hpi. Day la quy dinh

cd tinh hieu lire phap ly cao nhat va nd trd

thinh nguyen tic hien dinh, mpi quy pham

phip luat cua cic dao luat khic phii phti hgp

vdi nguyen tic nay.

Viec bio ve quyen chinh tri ciia phu ntr

cdn dugc quy djnh tai Dieu 54 ciia Hidn

phip 1992, trong Luat Bau cu dai bieu Quoc

hpi, Luat Bau cu dai bieu Hpi dong nhan

dan. Trong dd khing dinh rd phu nir ttr 18

tudi cd quyen bau cir, du 21 tudi cd quyen

ung eir vio cic co quan quyen lire nhi nudc

dd tham gia quin ly nhi nudc, quan ly xa

hpi: "Cong dan khdng phan biet din tpc,

nam, nio, thinh phan xa hpi, tin ngudng ton

giio... du 18 tudi trd len cd quyen bau cu, dii

21 tudi trd len cd quyen ung cir vio Quoc

hpi, Hpi ddng nhan dan theo quy dinh ciia

phip luat" (Dilu 54 Hiln phip 1992).

Die biet, Dilu 130 Bp luat Hinh sir 1999

da quy dinh tpi xam pham quyen binh ding

cua phu nti: "Ngudi nao diing vti lire hoic cd

hinh vi nghiem trpng cin trd phu ntr tham

gia boat dpng chinh tri, kinh te, khoa hpc,

vin bda, xa hpi thi bi phat canh eio den I

nim hoic bi phat tir 3 thing den I nim".

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>w^^^^^^c^c^c^cc^c^^^cc^ccc^ </b>

^p//AP

<i> LUAT VEBAO VE.. </i>

ve, chim sPc, giio due". D I bio ve trd em
vira qua Nhi nudc da ban hinh Luat Bio vd,
cham sdc v i giio due tre em. Luat cd 5

chuang, 60 didu trong dd ghi nhan cac
quyen cbinb trj, x i bdi cua trd em, nhu
khong dugc phan biet doi xtr giioa nam v i
ntr, thinh phan xuat than, con ngoii gii thu,
con dd, con nudi, con rieng, con chung,
khong phan bidt tin ngudng tdn giio, thinh
phan, dja vj xa bpi... deu dugc bio ve, chim
soc vi giio due, dugc hudng cic quyen theo
quy djnh cua phip luat.

De bio ve eie quyen cbinb trj - xa hdi
ciia tre em, ngiy 20-2-1990, Viet Nam da
tham gia Cdng udc ve quyen tre em, cong
nhan hing loat cic quy dinh m i quoc te da
neu ra. Cic quoc gia pbii tien hanh mpi bidn
phap de bio dim cho trd em dupc bio ve
khong bj phan biet doi xtr ve gidi tinb, chung
tpc, miu da: "Cic quoc gia thinh vien cam
ket ton trgng quyen cua trd em dugc giio gin
ban sic ctia minh kd ei quoc tjch v i hg ten
(Dilu 8).

Cd the ndi cic quyen cbinb trj - xa hpi
va hpc tap etia phu ntr v i tre em d nudc ta
dupc ghi nhan trong nhieu van bin phip
luat. Cic quy djnh phip ly vd bao ve cic
quyen chinh trj - xa hpi cua phu nio v i tre em
da nang cao vj the phu ntr va trd em d nude
ta hien nay; vdi vj thd dugc phip luat quy
djnh nhu vay, rd ring nd cd tie dung to ldn

dPi vdi viee phdng chdng v i ngan chin bao
lioc gia dinh d nudc ta bidn nay.

<i>Thic hai, phdp ludt ve bdo ve tinh mgng, </i>
<i>sice khoe, danh du, nhdn phdm cita phu nir. </i>
<i>Ire em </i>

Phip luat nudc ta da cd rat nhieu quy
djnh dd bio vd tinb mang, sue khde, danh
du, nhan pham cua phu nir v i tre em nham
ngan chin v i xir ly nhtrng hinb vi bao lure
gia dinh. Cic quy djnh dd da dupc dl cap
trong nhieu van bin quy pham phip luat
nhung dau tidn phii ke den li Hien phip:
"CPng dan cP quyen bat kbi xim pham vl
than the, dugc phap luat bio bp vd tinh

mang, sure khoe, danh du, nhan pham" (Dieu
71 Hien phip 1992). Vdi quy djnh niy, cic
binh vi dinh dap, xiic pham danh du, nhan
pham mang tinh bao lire gia dinh cua chong
dpi vdi vg deu vi pham phip luat. Bdi vi
dudi gdc dp phip ly, trong quan he hPn nhan
li vp chong, cPn trong quan be x i hpi dan sir
li quan he giioa mpt cPng dan dPi vdi mpt
cong dan, m i cPng dan vdi cong dan khong
CO quyen xuc pham danh du, nhan pham bay
xam pham tinh mang, sure khoe cua nhau.
Vin de ton trgng danh du, nhan phim, uy tin
cua ngudi phu ntr cdn dugc Luat HPn nhan

v i gia dinh nam 2000 khang djnh tai Dieu
21: "Vp cbPng ton trgng va giir gin danh du,
nhan pham, uy tin cho nhau... Cam cac hinh
vi ngugc dai, hanh vi xuc pham danh du, uy
tin cua nhau".

Bp luat Hinb sir nam 1999 ciing da co
nhidu quy djnh vdi nhiong binh phat thich
ding doi vdi nhiing hinh vi xam pham tdi
tinb mang, sire khde, danh du, nhan pham
eiia phi; ntr v i tre em, nhu tpi binh ba nguoi
khic (Dieu 110). Ndu nhu hinb vi dPi xtr tin
ic, hinh ha ngudi khic le thupc minh, nhung
ngudi dd li phu ntr v i tre em thi day li tinh
tiet tang nang vi phii chuyen khung hinb
phat tti ttr 3 thing den 2 nam len 1 nim ddn
3 nim. Hoic tpi hiep dam d Didu H I : Neu
binh vi hiep di.m cd tinh chat loan luan, lim
cho phu nii cd thai tbi pbii chuyen khung
binh phat ttr 2 nam den 7 nam (khung 1) ldn
7 nim ddn 15 nam tu (khung 2). DPi vdi tpi
hiep dam tre em d Dieu 112: Neu cd tinh
chat loan luan hoic lim cho nan nhan cd thai
tbi day li nhihig tinb tidt ting ning v i ddu
phii chuyen khung hinb phat ttr khung 1 len
khung 2, vdi thdi gian bj phat ttr 12 nim ldn
den 20 nim.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>HA</i>

<i> NUdc vA</i>

<i> PHAP LUAT</i>

<i> sd 6/2om </i>

con chua thinh nien" (Dieu 34). De bio ve
quyen lpi cua trd em, phPng ngira, ngin cbin
sir bao luc trong gia dinh, Luat Hon nhan v i
gia dinh "Nghiem cam lgi dung viec nuoi
con nuoi de bdc Ipt sire lao dpng, xam pham
tinh due, mua bin tre em, hoic vi muc dich
true lpi khic" (khoin 4 Dieu 67).

<i>Thir ba, phdp ludt ghi nhdn, bdo ve tdi sdn </i>
<i>vd cdc lgi ich kinh te cua phu nit vd tre em </i>

Tii sin v i cic lgi ich kinh te ciia phu nii
v i trd em li co sd, nen ting de hp chong lai
te nan bao lire gia dinh, khi khong phu thupc
vio kinh te tbi phu nio v i tre em con cP the
dung len dau tranh vdi nhiong hinh vi bao
lire gia dinh. Chinh vi vay, phip luat Viet
Nam da cd nhieu quy djnh nham bio ve cic
tii sin, cic lgi ich kinh te cho phu ntr v i trd
em. Hidn phip nim 1992 da khing dinh: tii
sin sd biou hgp phap cua cong dan deu dugc
Nhi nudc bio ve: Cong dan nam, nio co
quyen ngang nhau vd mat kinh td (Didu 63).
Luat Hon nhan v i gia dinh cting khing djnh:
vg cbPng binh dang vdi nhau vd mgi mat
trong gia dinh (Didu 19). Nhu vay, trong
ITnh vuc kinh td vp chPng deu binh ding vdi
nhau. Dieu 27 Luat Hon nhan va gia dinh
tidp tuc khing djnh: Tai sin chung ctia vp
chPng li nhtrng tii sin cP dupc trong thdi ky

hon nhan ke ci quyen sir dung dit. Neu tii
sin chung pbii ding ky quyen sd htru thi
giay chimg nhan pbii ghi ten cua c i vg v i
chong. Dd bio ve quydn lgi cua ngudi phu
ntr, Luat Hdn nhan v i gia dinh quy djnh:
"Vg chdng cd quyen v i nghia vu ngang nhau
trong viec chiem biou, su dung v i djnh doat
tii sin chung". Van dd niy cdn dugc nhic
lai d Dieu 219 cua Bp luat Dan sir 2005.

Quyen dugc sd htru ve tii sin cdn dugc
Luat Bio ve, chim sdc v i giio due tre em
ghi rd: "Trd em cd quyen co tii sin, quyen
thtra ke theo quy djnh cua phip luat" (Dieu
19 Bp luat Dan sir 2005). Cha me, ngudi
giim hp hoic co quan to cbtrc htru quan pbii
giio gin, quin ly tai sin cua trd em v i giao lai.
cho tre em theo quy djnh cua phip luat.

<i>Thu tu, phdp ludt bdo ve quyen lao dpng </i>
<i>vd nhirng gid tri lao dpng ciia phu nu vd tre </i>
<i>em nhdm phdng, chong bgo luc gia dinh doi </i>
<i>vdfi phu nit vd tre em </i>

Phip luat nudc ta cd nhieu quy dinh didu
chinh cic quan he lao ddng bio dim quyen
lao dpng v i gii tri laO dpng cua ngudi phta
ntr. Thdng qua dd de chi em phu ntr bio dim
dugc cupc sdng kbdng phii le thupc vao
ngudi khic, tren co sd dd m i ban che hinh

vi bao lire trong gia dinh. Didu 63 Hien phip
1992 da khing dinh: "Lao dpng nio v i nam
vide lim nhu nhau thi tien luong nhu nhau".
Kbdng chi trong Hien phip m i trong Bp luat
Lao dpng ciing co nhieu quy dinh de bio vd
pbii ntr nhu: "Mpi ngudi deu cd quyen lim
vide, tu do lira chpn viec lam v i nghe
nghiep, hpc nghe v i nang cao trinh dp nghd
nghiep, khdng cd su phan biet vd gidi tinh,
dan tpe, thinh phan xa bpi" (Didu 5).

<b>2. Mot so nhan xet ve phap luat bao ve </b>
<b>phu nir, tre em nham phong, chong bao </b>
<b>luc gia dinh u Viet Nam </b>

CP the noi, tir sau Cich mang thing Tim
nim 1945 den nay, Nha nudc ta da ban hinh
nhieu quy pham phap luat ve bio ve phu nii,
trd em nhim phdng, chdng bao luc gia dinh,
da tao thinh mpt he thdng quy pham phip
luat, lim CO sd phip ly cho cac co quan nhi
nudc cd tham quyen, cic td chirc xa hpi
ngin chin kip thdi cic hinh vi bao lire ddi
vdi phu nio, tre em. NhiJng quy djnh eua
phip luat niy cdn dugc xem la cong cu quan
trpng de phu ntr va tre em sir dung no nhim
phdng, chdng cic banh vi bao lire gia dinh.
He thdng quy pham phip luat niy cdn dieu
chinh cd hieu qui cic quan he xa hpi phit
<b>sinh trong ITnh vuc bao ve phta riio, tre em, </b>

nhim pbPng chdng bao lire gia dinh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<i><b>'HAP LUAT VE BAO VE... </b></i>

luat Dan sir nam 2005; Luat HPn nhan v i gia
dinh nim 2000; Luit Dat dai nim 2003; Bg
luat Lao dpng... Dac biet ngay 21-11- 2007
Quoc hpi da thong qua Luat PhPng, chPng
bao lire gia dinh, Luat co 6 chuong 46 didu
trong dP tai Didu 34 d i nhan manh trich
nhiem cua Hpi Phu nio trong viec phPng,
chong bao lire gia dinh, nhat l i dPi vdi phu
nil va tre em.

De bio ve phu nir, trd em trudc bao luc
gia dinh trong nhtrng nam qua, cic co quan
quan ly nhi nudc, cic co quan bio ve phip
luat nhu cdng an, vien kiem sit, toa in da
tien hanh xtr ly, didu tra, truy tP, xet xu dPi
vdi nhieu hinh vi bao lioc gia dinh dPi vdi
phu ntr vi trd em. Hoat dpng niy da dupe
trien khai tren nhieu tinb, thinh pho true
thuoc trung uong nhu Ha Npi, Hai Phong,
Thai Binh, Kbinh Hoa, B i Rja - Viing Tiu,
Ninh Thuan, Kien Giang, v.v.

Tuy hien nay chung ta d i cP khong it
cac quy djnh phip luat ve bio ve phu ntr,trd
em nhim pbPng ngira, ngan chin bao lire gia
dinh, song nhirng quy djnh do nim rii rie

trong nhidu vin ban khic nhau ndn viec van
dung dd xtr ly bet sire khP khin. Cic quy
djnh ciia phip luat mdi chi dtmg d mirc dd
xtr ly, dieu chinb chung mgi binh vi bao lire
trong xi hpi, cPn rat it cic quy dinh cu the
de didu cbinb cic binh vi bao lire gia dinh
doi vdi phu ntr, trd em, nen ddi bdi ngudi ap
dtang phai cd trinh dp phip ly mdi cd the van
diang cic quy djnh hien binh de phdng ngira,
ngin chin v i xir ly binh vi bao lire gia dinh.

Phip luat nudc ta chua co nhtrng che tii
cu the de xtr ly binh chinb, xir ly binh sir doi
vdi hinh vi bao lire gia dinh doi vdi phu nio
va trd em, ndn viec thuc hien rat khd khin.
Cd nhtrng quy djnh phip luat cdn chdng
chdo, mau thuan, mpt so quy dinh chua phti
hpp voi thtoc tien, ndn bieu qui dilu cbinb
cua phap luat doi voi cic hinh vi bao lire gia
dinh kbPng cao, dan den khPng bio ve triet
de dupc cic quyen cua phu nio v i tre em.
Ngay trong Luit PhPng chPng bao lire gia

dinh cting khong it cic quy djnh con chung
chung, chua cP quy djnh cu thd vd bio ve
phu nti, trd em nhim phong chong bao luc
gia dinh; chua co cic quy dinh mang tinh
ting ning vd hanh vi bao lire gia dinh dPi
vdi phu ntr va trd em.

Phip luat bio ve phu nio v i trd em, nhim
phdng, chong bao lire gia dinh dugc quy
dinh khong it, nhung viec to chirc tbtoe bien
cPn nhieu ban che. Dae bidt d Viet Nam
chua cd thdi quen van dung cic quy djnh cua
phip luat dd xu ly tinh trang bao luc gia
dinh. Mac du hinh vi bao lue gia dinh dan
den nhieu hau qui nghiem trpng dPi vdi phu
nio v i trd em, song van dupc xem dP li
ehuyen gia dinh va cbi giii quyet npi bp m i
khPng dua ra chinh quyen hoic co quan bio
ve phip luat dd xio ly. Vi vay, chung ta can
day manh tuyen truyen, pho bidn phip luat
cho mgi cdng dan bieu dugc cic quy djnh
cua phip luat vi ngin chin kjp thdi cic hinb
vi bao lire doi vdi pbia ntr v i tre em. Die bidt
li giio due phap luat cho phu nio v i trd em
de hg thay dugc phip luat li mpt cong cu
quan trpng v i sir dung nP de dau tranh vdi
cic hinb vi bao lire gia dinh.

<b>3. Cac giai phap hoan thien phap luat </b>
<b>bao ve phu nu', tre em nham phong, chong </b>
<b>bao luc gia dinh </b>

Nhu tren da dd cap, phip luat bio ve
phu ntr v i tre em nham phdng, chong bao
lire gia dinh eon kbPng it ban che. Vi vay,
can trien khai mpt sd giii phip de hoin thien
cic quy pham phip luat trong ITnh vuc niy:

<i>Mpt Id, Nhd nudc cdn ban hdnh cdc quy </i>
<i>phgm phdp ludt cu the ve phong, chdng bgo </i>

<i>luc gia dinh de bdo ve phu nit vd tre em </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<i><b>IHA</b></i>

<i><b> NUdc vA</b></i>

<i><b> PHAP LUAT</b></i>

<i><b> sd 6/2010% </b></i>

chung toi, Nha nudc can quy dinh cu thi

hinh vi bao lire gia dinh doi vdi phu nir, tre

em vi xem day li mpt tinh tiet tang ning ddi

vdi hinh vi bao luc gia dinh khi thuc hien

doi vdi phu nil va tre em.

Nhi nudc nen sdm ban binh cac quy

dinh cu the hon vd xtr ly ky luat, xir phat

hinb chinb, truy cun trich nhiem hinh sir ddi

vdi hinh vi bao lure gia dinh doi vdi phu ntr

vi trd em. Cic chd tii xir phat phii rat cu the

vi thau suot quan diem viec xur phat vtra

ngin chin dupc bao lire gia dinh, vtra bio vd

dupc hanh phuc gia dinh, bdi gia dinh li "te

bio eua xa bpi".

Trong cic quy djnh cua phip luat, can

phan biet ro hinh vi bao lire gia dinh doi vdi

phu nir vi binh vi bao Iioc ddi vdi tre em de

CO nhtrng che tii thich hgp.

<i>Hai Id, can ban binh cic quy dinh de </i>

xic djnh rd trinh tu, thu tuc tham quyen xir

ly doi vdi banh vi bao lire gia dinh, nhat li

doi vdi can bp phudng, xa, thj tran, bdi hinh

vi bao lire thudng xiy ra d co sd va xa,

phudng, thj tran li co quan dau tien phai

true tiep xtr ly.

<i>Ba Id, hien nay mpt so che tii xir phat </i>

hanh chinh xu ly ky luat doi vdi banh vi bao

lire gia dinh nhat la phu ntr, trd em chua du

manh dd ran de, dan den mpt so phan ttr co

hinb vi bao luc gia dinh van "nhdn nho"

xem thudng phip luat. Vi vay, theo chung

toi phip luat can phii ting mure phat tiin va

nen ban hinb nhtrng quy djnh bupc kd co

hinb vi bao luc gia dinh pbii lao dpng cong

ich khoing 3-5 ngiy, co nhu vay mdi ngin

chin, bao ve phu ntr trd em trudc tinh trang

bao lire gia dinh hien nay d nudc ta.

<i>Bon Id, trong qui trinh sira ddi, bd sung </i>

xay dung phip luat cin tiin tdi quy dinh

hinb vi bao lire gia dinh doi vdi phu ntr, tre

em li tpi pham ngay trong Luat Phong,

chong bao lire gia dinh, mi khong cin chd

den luc sura doi Bd luat Hinh sir mdi quy

djnh. Bdi neu chd dgi sira ddi, ban hinh Bp

luat Hinh su mdi ban hanh cic hinh phat ve

hinh vi bao luc gia dinh se tao ra nhiong "IP

hong ldn" trong phap luat, din tdi tinh trang

thieu cic quy pham phip luat de dieu chinh.

Ngoii ra quy dinh cic tpi ve hanh vi bao luc

gia dinh ddi vdi phu nir, tre em ngay trong

Luat Phdng, chdng bao lire gia dinh se tic

dung "ran de" rat ldn ddi vdi nhtrng ke co

hinh vi bao lure gia dinh.

Ben canh cic giii phap tren day, can thuc

hien viec tap hgp vi he thdng hda cic vin

ban phip luat ve bio ve phu nir vi tre em

nhim phdng, chdng bao luc gia dinh. Tap

hgp vi he thdng hda d day dugc hieu la boat

dpng cua cic co quan nhi nudc, cic td chuc,

ci nhan cd tham quyen nhim tap hgp tat ci

cac quy dinh cua phip luat ve bao ve phu nir

vi tre em ve phdng, chdng bao lire gia dinh

nim rii rie trong cic vin bin quy pham phip

luat khic nhau vio mpt tap (mpt cudn sich).

Viec tap hgp hda cd the theo thu tu thdi gian

hoic theo van chio eii de cho cic co quan nha

nudc, td chuc, ca nhan cd tham quyen thuan

tien trong viec ip dung phip luat.

Thurc tien boat dpng nay chiing ta trien

khai con ban che, nen khi can tra curu cic

quy dinh, cic van ban, cic td chirc, ci nhan

pbii mat rat nhieu thdi gian de dpc, tim hieu,

nghidn cuu, vi vay nhieu luc loay hoay di

tim CO sd phip ly de giii quyet, ndn khong

ngin chin hoic xir ly kip thdi cic hinh vi

bao luc gia dinh.

</div>

<!--links-->