Một vài biện pháp tích cực rèn kỹ năng so sánh các số có hai chữ số cho học sinh lớp Một

Một vài biện pháp tích cực rèn kỹ năng so sánh các
số có hai chữ số cho học sinh lớp Một
Đặt vấn đề
Trong những năm học vừa qua, chúng ta đã thực hiện thành công việc áp
dụng “ Đổi mới chương trình sách giáo khoa” và “ Đổi mới phương pháp dạy học” ở tất
cả các trường học trong cả nước. Việc đổi mới toàn diện này đã làm chất lượng giáo dục
của các nhà trường được nâng cao một cách rõ rệt, góp phần nâng cao chất lượng của nền
giáo dục nước nhà.
Là giáo viên trực tiếp giảng dạy lớp Một trong năm năm học vừa qua, tôi
thấy chương trình “ Toán Tiểu học năm 2000” là một bước đột phá mới cả về nội dung
lẫn hình thức dạy – học. Nó được kế thừa và phát huy những thành tựu về dạy học Toán
lớp Một chương trình cải cách giáo dục. Việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học và
hình thức dạy học trong từng tiết học đã làm cho các em học sinh lớp Một học tập hứng
thú hơn; các em nắm bắt kiến thức một cách nhanh nhạy, tự nhiên hơn; và đặc biệt; các
em đã biết áp dụng kiến thức đã học vào ciệc thực hành luyện tập một cách thành thạo,
vững chắc ở tất cả các môn học, nhất là môn Toán.
ở lớp Một, ngoài việc giáo viên dạy cho các em nghe, nói, đọc, viết Tiếng
Việt; dạy các em nắm được các kiến thức tự nhiên cơ bản ban đầu của các môn học,
chúng ta còn phải dạy các em học Toán và biết làm Toán. Như vậy, môn Toán cũng là
một môn học hết sức quan trọng đối với học sinh lớp Một.
Qua việc học tập môn Toán, các em học sinh lớp Một sẽ biết đọc, viết các số
có đến hai chữ số; các em nắm được một số kiến thức cơ bản, đơn giản về phép đếm, nắm
được thứ tự các số và cấu tạo của các số trong phạm vi 100; các em biết làm tính cộng,
tính trừ trong phạm vi 100 (cộng trừ không nhớ); biết giải Toán có lời văn; nắm được các
kiến thức ban đầu về đo độ dài, hình học… và đặc biệt là các em có kĩ năng so sánh số có
hai chữ số.


Trong bài viết này, tôi xin trình bày “ Một vài biện pháp tích cực rèn kỹ

năng so sánh các số có hai chữ số cho học sinh lớp Một – Trường Tiểu học Đại áng –
Thanh Trì - Hà Nội”
GiảI quyết vấn đề
Thật vậy, việc so sánh đúng các số có hai chữ số đối với học sinh lớp Một là
tương đối khó. Các em mới chuyển từ mầm non lên, tư duy của các em còn non nởt; các
em chưa có kĩ năng so sánh các số có hai chữ số. Thêm vào đó Đại áng lại là một vùng
kinh tế khó khăn của Huyện. Học sinh hầu hết là con em nông dân nên gia đình ít quan
tâm đến việc học hành của các em, có những em còn chưa đủ đồ dùng học tập.
Nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, Thành phố và các ban ngành khác,
kinh tế của địa phương ngày càng được đổi mới và nâng cao, đời sống nhân dân trong xã
hội được cải thiện, làng Đại áng đã được công nhận là “Làng văn hoá”. Năm 2004,
trường được cấp trên quan tâm và xây dựng đầy đủ cơ sở vật chất cho học sinh học hai
buổi trong một ngày, đáp ứng với yêu cầu của Bộ giáo dục - đào tạo đề ra đối với học
sinh Tiểu học. Từ đây, phong trào “Dạy tốt – Học tốt” của Nhà trường ngày càng phát
triển mạnh. Đặc biệt là năm 2005 vừa qua, trường Tiểu học Đại áng được Thành phố Hà
Nội và Sở giáo dục - đào tạo trang bị đầy đủ các thiết bị dạy học hiện đại với Phòng tập
đa năng ; Phòng họcÂm nhạc, Mĩ thuật, Phòng Tin học; Phòng đọc sách… và trường
được công nhận là “ Trường chuẩn Quốc gia mức độ I”.
Để thực hiện tốt nhiệm vụ năm học do Phòng Giáo dục - đào tạo và Nhà
trường đề ra, tập thể giáo viên và học sinh trong trường càng quyết tâm đẩy mạnh phong
trào “ Dạy tốt – học tốt” bằng việc xây dựng chuyên đề các môn học, tổ chức các Hội vui
học tập vào các ngày thứ 7 cuối tháng, sinh hoạt chuyên môn đầy đủ và chất lượng… để
tìm ra những biện pháp tích cực và những hình thức dạy học phù hợp với đối tượng học
sinh của mình, giúp các em học tập một cách tích cực, chủ đông, sáng tạo và tự tin hơn;
nâng cao chất lượng học sinh về mọi mặt, đảm bảo chất lượng giáo dục của năm học mà
vẫn không mắc bệnh thành tích.


Với sự tận tâm dạy dỗ của các thầy cô giáo bằng phương pháp mới, kết hợp
với sự quan tâm của gia đình và Hội cha mẹ học sinh của trường; học sinh Trường Tiểu

học Đại áng đã tiến bộ một cách rõ rệt: Năm học 2005 – 2006 vừa qua, trường đã có 7
em đạt giải thi “Vở sạch chữ đẹp” cấp huyện trong đó có 2 em dự thi cấp Thành phố.
Ngoài ra trường còn có nhiều em học sinh năng khiếu và học sinh giỏi môn Anh văn cấp
Huyện; có 4 Sáng kiến kinh nghiệm cấp Thành phố, một chiến sĩ thi đua và 4 giáo viên
giỏi cấp Huyện. Đây là kết quả đáng khích lệ của nhà trường.
Năm học 2006 – 2007 này, nhờ sự chỉ đạo đúng đắn của đội ngũ cán bộ trẻ,
khoẻ, đầy nhiệt huyết cùng với sự nỗ lực phấn đấu của tập thể giáo viên và 24 lớp học
sinh, trường Tiểu học Đại áng đã có giáo viên tham gia thi “Giáo viên giỏi cấp Thành
phố” đạt số đIểm tối đa ( 20/20 điểm), có 4 học sinh năng khiếu (trong đó có một em
được giải Nhất); có 5 giáo viên lớp Một và 25 học sinh trong trường tham gia thi “Viết
chữ đẹp cấp huyện” đều đạt giải ( trong đó đều có giải Nhất, Nhì, Ba của giáo viên và học
sinh). Và trong cuộc thi đồ dùng day học tự làm, trường đã có đồ dùng đạt giải Nhì cấp
Huyện, chuẩn bị tham gia thi Đồ dùng dạy học tự làm cấp Thành phố.
Tuy nhiên, với học sinh lớp Một khi học về “so sánh các số có hai chữ số”
thì vẫn còn một số em làm bài trước được tốt: Có em chỉ so sánh các chữ số hàng đơn vị
thôi đã kết luận số lớn, số bé; lại có em chưa tínhkết quả các vế của phép tính, chưa có cơ
sở thực tế đã so sánh và kế luận… Sở dĩ còn có em sai như vậy là vì các em chưa có “ Kỹ
năng so sánh các số có hai chữ số ở lớp Một”
Hiểu được vấn đề này, khi dạy về “So sánh số có hai chữ số ở lớp Một” tôi
yêu cầu học sinh phải làm đúng theo các bước:
1. So sánh các chữ số hàng chục trước. Nếu số nào có chữ số hàng
chục lớn hơn thì số đó lớn hơn. Nếu số nào có chữ số hàng chục bé hơn thì số đó
bé hơn.
2. Nếu các số có hai chữ số đều có các chữ số hàng chục bằng nhau thì
ta so sánh tiếp các chữ số hàng đơn vị: Nếu số nào có chữ số hàng đơn vị lớn hơn
thì số đó lớn hơn, số nào có chữ số hàng đơn vị bé hơn thì số đó bé hơn.


3. Nếu cả chữ số hàng chục và chữ số hàng đơn vị của số đó bằng
nhau, thì các số đó bằng nhau.

Khi so sánh các số có hai chữ số, học sinh thực hiện theo các bước trên là các em
đã có kĩ năng “ So sánh các số có hai chữ số” ở lớp Một. Tuy nhiên, ở mỗi bước trên,
giáo viên phải có các biện pháp cụ thể và có những câu hỏi gợi mở cùng với các phương
pháp dạy học phù hợp để giúp các em so sánh đúng các số có hai chữ số một cách tích
cực và sáng tạo . Cụ thể như sau:
ở trong bài “ So sánh các số có hai chữ số”, Sách giáo khoa và sách giáo
viên lớp Một tiến hành như sau:
Phần 1: So sánh chữ số hàng đơn vị với chữ số hàng đơn vị. Cụ thể là so sánh số
62 với số 65.
Để giúp học sinh so sánh được hai số này, trước hết giáo viên hướng dẫn học
sinh so sánh số que tính rồi từ đó dãn đến so sánh hai số.
Cụ thể: - 62 que tính gồm 6 thẻ chục que tính và 2 que tính rời.
- 65 que tính gồm 6 thẻ chục que tính và 5 que tính rời.
- Vì 6 thẻ chục que tính bằng 6 thẻ chục que tính, nên ta so sánh số
que tính rời.
- Ta thấy: 2 que tính ít hơn 5 que tính nên 62 que tính ít hơn 65 que
tính.
Do đó 62 < 65 hay 65 > 62.
Sau đó, giáo viên đưa ra các ví dụ để học sinh so sánh:
- So sánh số 53 với số 59 ?
+ Ta thấy 5 chục = 5 chục.


+ 3 đơn vị bé hơn 9 đơn vị
 Nên 53 < 59 hay 59 > 53.
- So sánh số 75 với số 72 ?
+ Ta thấy 7 chục = 7 chục
+ 5 đơn vị lớn hơn 2 đơn vị
 Nên 75 > 72 hay 72 < 75.
 Qua những ví dụ trên, giáo viên giúp học sinh thấy được : Trong các số có

hai chữ số, nếu chữ số hàng chục của chúng bằng nhau thì số nào có chữ số hàng đơn vị
lớn hơn thì số đó lớn hơn, số nào có chữ số hàng đơn vị bé hơn thì số đó bé hơn.
Phần II: So sánh chữ số hàng chục với chữ số hàng chục. Cụ thể là so sánh số 63
với số 58.
Để học sinh so sánh được hai số này, giáo viên cũng yêu cầu học sinh thực
hành trên que tính trước và nhận xét:
+ 63 que tính gồm 6 thẻ chục que tính và 3 que tính rời.
+ 58 que tính gồm 5 thẻ chục que tính và 8 que tính rời.
Vì 6 chục que tính nhiều hơn 5 chục que tính nên 63 que tính nhiều hơn 58 que
tính.
Do đó 63 > 58 hay 58 < 63.
Cho học sinh nhận xét:
- 63 gồm mấy chục, mấy đơn vị ? ( 6 chục , 3 đơn vị)
- 58 gồm mấy chục , mấy đơn vị? ( 5 chục , 8 đơn vị)


- Số nào có chữ số hàng chục lớn hơn ? ( số 63)
- Số nào có chữ số hàng chục bé hơn ? ( số 58)
 Kết luận: Vì 6 chục lớn hơn 5 chục nên 63 > 58 hay 58 < 63.
Giáo viên yêu cầu học sinh so sánh các cặp số:
- So sánh số 31 với số 25 ( học sinh tự nêu được)
+ Ta thấy 3 chục lớn hơn 2 chục.
+ Nên 31 > 25 hay 25 < 31.
- So sánh số 78 với số 87 ( học sinh tự nêu được)
+ Ta thấy 7 chục bé hơn 8 chục.
+ Nên 78 < 87 hay 87 > 78.
 Qua ví dụ trên, giáo viên cũng giúp học sinh nhận ra được : Trong các số có
hai chữ số, số nào có chữ số hàng chục lớn hơn thì số đó lớn hơn. Số nào có chữ số hàng
chục bé hơn thì số đó bé hơn.
Với trình tự bài dạy như trên của Sách giáo khoa và Sách giáo viên Toán lớp

Một, tôi thấy sau khi học xong bài “ So sánh các số có hai chữ số”, học sinh áp dụng
kiến thức đã học để làm bài khá tốt. Tuy nhiên, vẫn còn một số em làm bài chưa đúng vì
các em này thường so sánh các chữ số hàng đơn vị trước. Nếu thấy số nào có chữ số hàng
đơn vị lớn ( hay bé ) hơn thì các em kết luận luôn là số đó lớn hơn ( hay bé hơn).
Để giúp các em khắc phục điểm yếu trên, khi dạy bài “ So sánh các số có hai
chữ số” ở Sách Toán 1 – trang 142 tôi đã đưa phần II : So sánh chữ số hàng chục với chữ
số hàng chục lên dạy trước. Cụ thể là so sánh 63 với 58 để rút ra kêt luận 1:
Trong các số có 2 chữ số, số nào có chữ số hàng chục lớn hơn thì số đó lớn
hơn. Số nào có chữ số hàng chục bé hơn thì số đó bé hơn.