Tổng quan văn học Việt Nam | Lớp 10, Ngữ văn - Ôn Luyện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1></div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>LOGO</b>

<b>Cấu trúc bài học</b>

1

Các

<b>bộ phận </b>

<b>hợp thành </b>

của VHVN

2

<b>Quá trình </b>

<b>phát triển </b>

của văn học

viết Việt Nam

3

<b>Con người </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>LOGO</b>

<b>Các</b>

<b>bộ phận hợp thành của VHVN</b>

<b>VĂN HỌC</b>

<b>DÂN GIAN</b>

<b>VĂN HỌC</b>

<b>ViỆT NAM</b>

<b>VĂN </b>

<b>HỌC</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>LOGO</b>

<b>Tiêu chí</b>

<b>Văn học</b>

<b>dân gian</b>

<b>Văn học viết</b>

<b>Khái niệm</b>

<b>Lực lượng</b>

<b>sáng tác</b>

<b>Thể loại</b>

<b>Đặc trưng</b>

<b>Chữ viết</b>

Là những sáng tác tập thể và
truyền miệng của nhân dân

lao động.

Nhân dân lao động

- Chữ Hán, Nôm, Quốc ngữ
-Lưu truyền bằng chữ viết

-Tính cá thể
-Tính truyền miệng

-Tính tập thể
- Tính thực hành

-<i>Văn học chữ Hán: văn xuôi (truyện, ký,</i>

-<i>Văn học chữ Hán: văn xuôi (truyện, ký,</i>

tiểu thuyết chương hồi), thơ (thơ cổ
phong, thơ Đường luật, từ khúc), Văn
biền ngẫu (phú, cáo, văn tế)

-<i>Văn học chữ Nôm: thơ (thơ Nôm</i>

Đường luật, truyện thơ, ngâm khúc, hát
nói), văn biền ngẫu

-<i>Văn học chữ Quốc ngữ: tự sự (tiểu</i>

thuyết, truyện ngắn, ký), trữ tình (thơ
trữ tình, trường ca), kịch (kịch nói, kịch
thơ)

-<i>Truyện cổ dân gian: sử thi,</i>

truyền thuyết, cổ tích, ngụ
ngơn, truyện cười (Tấm Cám,
Thánh Gióng, Thầy bói xem
voi)

-<i>Thơ ca dân gian: tục ngữ, câu</i>

đố, ca dao, vè, truyện thơ

<i>- Sân khâu dân gian: chèo,</i>
tuồng, cải lương

Là sáng tác của trí thức, được ghi lại
bằng chữ viết.

Tầng lớp trí thức

Văn học dân gian và văn học
viết có mối quan hệ như thế

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>LOGO</b>

<b>_{Mối quan hệ giữa VHDG và VHV}</b>



Văn học dân gian và văn học viết có mối quan hệ

mật thiết tương hỗ, cùng nhau phát triển.

Văn học

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>LOGO</b>

<b>_Ví</b>

<b>_dụ</b>



Văn học dân gian Văn học viết



Văn học viết Văn học dân gian

<i>Hỡi cô tát nước bên đàng </i>

<i>Sao cô múc ánh trăng vàng đổ đi. </i>

(Bàng Bá Lân)

<i>Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm </i>

<i>Đất là nơi con chim phượng hồng bay về hịn núi bạc</i>

<i>(Đất nước -Nguyễn Khoa </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<b>LOGO</b>

<b>II. Quá trình phát</b>

<b>triển của văn học viết Việt</b>

<b>Nam</b>

Văn học trung đại

(Sản phẩm của văn

hóa

phương Đông)

Văn học hiện đại

(Sản phẩm của sự kết hợp giữa văn hóa

phương Đơng truyền thống và văn hóa

phương Tây)

Văn học từ tk X 
hết tk XIX

Văn học từ đầu tk XX
 Cách mạng
tháng Tám 1945

Văn học từ Cách
mạng tháng Tám

1945 
hết tk XX

Quá trình phát

triển của văn

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>LOGO</b>

<b>Table</b>

<b>Văn học</b> <b>trung đại</b> <b>Văn học hiện đại</b>

Đội ngũ tác giả chuyên nghiệp, lấy việc
viết văn làm nghề

Trí thức, nhà Nho, tầng lớp quý
tộc

Chữ Quốc ngữ

Chữ Hán, chữ Nôm

- Thực dân Pháp xâm lược nước ta  giao
lưu văn hóa với các nước phương Tây.

- Cách mạng tháng Tám thành công, đất nước
giành độc lập

-Công cuộc đổi mới 1986

Xã hội phong kiến chịu ảnh
hưởng của văn hóa phương Đơng

Tả thực, chi tiết, đề cao tính sáng tạo,
tính bản ngã

Tính phi ngã, ước lệ, tượng
trưng, tính sùng cổ

-Chủ nghĩa yêu nước và văn học gắn liền
với công cuộc giải phóng dân tộc

-Phản ánh cơng cuộc xây dựng chủ nghĩa
xã hội, sự nghiệp CNH – HĐH đất nước

-Phản ánh con người toàn diện

Cảm hứng yêu nước, nhân đạo
và hiện thực

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>LOGO</b>

<b>III. Con người Việt Nam qua văn học</b>

Con

người

Thế giới

tự nhiên

Quan hệ

quốc gia,

dân tộc

Quan hệ

xã hội

Ý thức

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>LOGO</b>

<b>LÀM ViỆC NHÓM</b>

<b>TỔ 1 </b>

<b>TỔ 2</b>

<b>TỔ 3</b>

<b>TỔ 4</b>

Con

người

Việt Nam

trong thế

giới tự

nhiên

Con

người

Việt Nam

trong

quan hệ

quốc gia,

dân tộc

Con người

Việt Nam

trong quan

hệ xã hội

Con

người

Việt Nam

và ý thức

bản thân

Các

mối quan hệ này được

thể hiện như thế nào? Lấy ví

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>LOGO</b>

<b>1. Con người Việt Nam trong thế giới tự</b>

<b>nhiên</b>



Con

người nhận thức, cải tạo, chinh phục thiên nhiên.



Tình yêu thiên nhiên, con

người và thiên nhiên là bạn tri

âm

-

<i><b>VHDG: ca</b></i>

<i>ngợi sự tươi đẹp của thiên nhiên</i>

-

<i><b>VHTĐ: Thiên nhiên gắn bó với lý tưởng đạo đức thẩm mỹ</b></i>

<i>của nhà Nho</i>

-

<i><b>VHHĐ: Thiên nhiên thể hiện tình yêu quê hương đất</b></i>

<i>nước, yêu cuộc sống và đặc biệt là tình u đơi lứa</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>LOGO</b>

<b>2. Con người Việt Nam trong quạn hệ quốc gia, dân</b>

<b>tộc</b>



Con

người có ý thức xây dựng quốc gia độc lập,

tự chủ



Chủ nghĩa u nước

-

<i>VHDG: Tình u làng xóm, q cha</i>

<i>đất tổ</i>

-

<i>VHTĐ: Niềm tự hào về truyền thống văn hóa dân tộc, lịch</i>

<i>sử dựng nước và giữ nước</i>

-

<i>VH cách</i>

<i>mạng: Ý chí căm thù quân xâm lược, tinh thần hy</i>

<i>sinh vì</i>

<i>độc lập tự do của tổ quốc</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>LOGO</b>

<b>3. Con người Việt Nam trong mối quan hệ xã</b>

<b>hội</b>



Ước mơ về một xã hội công bằng, tốt đẹp



Tố cáo, phê phán thế lực chuyên quyền và bày

tỏ niềm cảm thông với những người dân bị áp

bức



Tinh

thần nhận thức, phê phán và cải tạo xã hội

<i>Cảm hứng xã hội sâu đậm là một tiền đề quan</i>

<i>trọng cho sự hình thành chủ nghĩa hiện thực và</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<b>LOGO</b>

<b>4. Con người Việt Nam và ý thức bản</b>

<b>thân</b>



Ý

thức bản thân thường tồn tại ở hai phương

diện: Thân và Tâm luôn song song cùng tồn tại

nhưng không đồng nhất.



Vì lý do và nguyên nhân khác nhau

ở những giai

đoạn nhất định, văn học đề cao một trong hai

mặt trên.

Em

hiểu thế nào là

thân và tâm????

Thể xác và tâm hồn

Bản năng và văn hóa

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>LOGO</b>

<b>Con người Việt Nam và ý thức bản</b>

<b>thân</b>

<b>Đề</b>

<b>cao chữ Tâm</b>

<b>Đề</b>

<b>cao chữ Thân</b>

Hồn cảnh

Ví dụ

Thơ Hồ Xn Hương,

Thơ mới…

Người chiến sĩ trong Văn

tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

(Nguyễn Đình Chiểu) và

Tây

Tiến (Quang Dũng)…

Thời bình, con người có ý

Thời bình, con người có ý

thức về quyền sống cá nhân,

quyền được hưởng hạnh

phúc và tình yêu (văn học tk

XVIII –

đầu tk XIX, văn học

1930 – 1945,

văn học sau

1986)

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

<b>LOGO</b>

<b>_{Tổng kết}</b>



<b>Ghi nhớ: SGK</b>



<b>Bài tập về nhà: </b>

-

Em hãy sơ đồ hóa q trình phát triển của văn

học viết Việt Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17></div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

<b>LOGO</b>

<b>_{Chữ Hán và chữ Nôm}</b>

<b>Chữ Hán</b>



Thế kỷ X  cuối tk XIX



Là

chữ viết của người

Hán,

người Việt đọc theo

cách riêng cách

đọc

Hán

Việt



Là

cầu nối để tiếp nhận

một phần quan trọng hệ

thống thể loại và thi pháp

văn học cổ - trung đại

Trung

Quốc

<b>Chữ Nôm</b>



Xuất hiện từ tk XIII, phát

triển mạnh ở tk XV và đạt

tới đỉnh cao ở tk XVIII



Là

chữ viết cổ của người

Việt, dựa vào chữ Hán mà

đặt ra.

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

<b>LOGO</b>

<b>Ví</b>

<b>dụ</b>

<i>Mười mấy năm xưa ngọn bút lơng</i>

<i>Xác xơ chẳng bợn chút hơi đồng</i>

<i>Bây giờ anh đổi lông ra sắt, </i>

<i>Cách kiếm ăn đời có nhọn khơng?</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

<b>LOGO</b>



Nguyễn Du tả Kiều:

<i>Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh</i>

<i>(Truyện Kiều)</i>

<i></i>

Ước lệ, tượng trưng, lấy thiên nhiên làm chuẩn

mực



Nam Cao tả Chí Phèo

<i>Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt </i>

<i>thì đen mà rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm </i>

<i>trông gớm chết. </i>

<i>(Chí Phèo)</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

<b>LOGO</b>

<b>Văn học</b>

<b>trung đại</b>

<b>Văn học hiện đại</b>

Thể loại

Tác

giả

tác

phẩm

-Chữ Hán: Lý Thường Kiệt, Trần Quốc

Tuấn, Nguyễn Trãi, Nguyễn Dữ

-Chữ Nôm: Nguyễn Trãi, Lê Thánh
Tông, Nguyễn Du, Nguyễn Công Trứ,
Hồ Xuân Hương, Nguyễn Khuyến

Nam Cao, Xuân Diệu,
Chế Lan Viên, Tố Hữu,

Nguyễn Tuân, Hồ Chí
Minh, Nguyễn Khoa Điềm,

Phạm Tiến Duật
Tiểu thuyết chương hồi, thơ Đường luật,

Kịch hát

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22></div>

<!--links-->