Đột qụy - Cái chết không báo trước

Đột qụy - Cái chết không báo trước

Trên khắp thế giới vẫn có những người phải nhận cái chết đột ngột không
được báo trước
Ngay trong ngày cuối cùng của năm Đinh Hợi vừa qua, cái chết bất ngờ của
diễn viên Thanh Phương khiến cho tất cả bạn bè, người thân, đồng nghiệp và
nhiều khán giả phải bàng hoàng. Diễn viên trẻ đầy tiềm năng và triển vọng này đã
ra đi quá đột ngột bởi căn bệnh đột qụy (Hay còn gọi là tai biến mạch máu não).
Hàng năm, trên khắp thế giới vẫn có những người phải nhận cái chết đột
ngột không được báo trước như thế. Đột qụy là bệnh cấp cứu rất thường gặp. Tuy
nhiên, nhiều bệnh nhân không hiểu biết cặn kẽ về căn bệnh này nên chưa biết cách
phòng ngừa, điều trị để bảo vệ an toàn tính mạng cho bản thân.
Đột quỵ hay còn gọi là tai biến mạch máu não là từ được dùng chung để chỉ
sự tổn thương 1 phần não bộ. Vì não cần được cung cấp ôxy và đường thường
xuyên để có thể hoạt động được nên khi động mạch não bị tắc nghẽn, lượng máu
dùng để cung cấp cho vùng não sẽ bị cản trở và một phần não sẽ ngưng hoạt động.
Nếu không được cấp cứu kịp thời thì vùng não này sẽ bị chết và ngừng
chức năng vĩnh viễn, gọi là nhồi máu não. Theo nghiên cứu, thống kê có khoảng
hơn 80% các ca đột quỵ là do nhồi máu não. Khi bị đột quỵ, người bệnh sẽ rơi vào
tình trạng một phần não bị hư hại đột ngột do mất máu nuôi và các tế bào não sẽ bị
chết dần đi. Hậu quả dẫn đến thường là bệnh nhân bị liệt nửa người, hôn mê hoặc
tử vong.
Đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong và tàn tật cho nhiều người (đặc biệt là
người lớn tuổi). Ở các nước phát triển, tỉ lệ tử vong do đột quỵ chỉ đứng sau bệnh
ung thư và các bệnh về tim mạch. Theo tổ chức Y tế thế giới, tỉ lệ số người mắc
chứng đột quỵ hàng năm chiếm khoảng 1.27 - 7.46%/năm.
Trong số những người bị đột quỵ thì chỉ có khoảng 50% có khả năng phục
hồi chức năng sống, còn 50% còn lại thường bị tàn phế hoặc một vài dị tật để lại.
Nguyên nhân gây đột quỵ

Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ là do bị tăng huyết áp
Bệnh đột quỵ thường xảy ra ở người lớn tuổi (chiếm tỉ lệ cao là nam giới).
Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ nhiều nhất là do tăng huyết áp, hút thuốc lá, tiểu
đường, các bệnh lý về tim (thiếu máu cơ tim), xơ vữa động mạch, nhồi máu não,
bệnh mạch máu ngoại biên...
Ngoài ra cũng có một số yếu tố khác có thể gây đột quỵ là chứng tăng mỡ
máu, lưỡi vận động thể dục, béo phì, nghiện rượu, căng thẳng thần kinh. Nhiều
nghiên cứu cho thấy có mối liên hệ chặt chẽ giữa chứng cao huyết áp thường
xuyên để phòng ngừa bệnh đột quỵ.
Triệu chứng của bệnh đột quỵ
Đột quỵ biểu hiện ở nhiều dạng khác nhau. Các triệu chứng của đột quỵ thể
hiện ra ngoài tuỳ thuộc vào vị trí và kích thước vùng não bị ảnh hưởng. Mức độ
nặng-nhẹ của đột quỵ ở mỗi người cũng khác nhau: có thể hồi phục nhanh chóng
trong vòng 24 giờ hoặc bị tổn thương não vĩnh viễn. Thường thì các triệu chứng
xuất hiện đột ngột không biết trước, có khi ngay cả trong lúc ngủ.
Triệu chứng phổ biến thường gặp ở người bị đột quỵ là:
Đau đầu đột ngột, choáng váng, chóng mặt, rối loạn tri giác như tiếp xúc
chậm chạp, hôn mê.
Đột ngột bị á khẩu, không nói được, nói năng lẫn lộn, vô nghĩa
Yếu, liệt cơ tay, chân
Cá triệu chứng về thị giác
Nôn ói
Trong vài giờ đầu sau khi đột quỵ, bệnh nhân có thể sẽ gặp một số biến
chứng nguy hiểm đến tính mạng như: tắc nghẽn đường thở, suy hô hấp, khó nuốt
gây viêm phổi, thiếu nước, dinh dưỡng, co giật, huyết khối tĩnh mạch, nhiễm
trùng... Tuỳ theo mức độ nặng-nhẹ mà các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị
thích hợp cho bệnh nhân bị đột quỵ.
Điều trị đột quỵ
Đột quỵ là bệnh lý cần được điều trị khẩn cấp, kịp thời để tế bào não khỏi
bị chết hẳn trong vòng 3 giờ đầu khởi phát bệnh.

Khi nhập viện, bệnh nhân sẽ nhanh chóng được chẩn đoán, đánh giá lâm
sàng, cận lâm sàng về sinh hoá huyết học, đo điện tim, chụp CT não hoặc MRI
não. Các bác sĩ sẽ dùng thuốc tiêu sợi huyết rtPA để điều trị thiếu máu não cấp cho
bệnh nhân.
Can thiệp bằng rtPA giúp ngăn chặn tiến triển của bệnh, làm tan máu đông
trong não, phòng ngừa di chứng tàn phế và tử vong cho người bệnh. Đây là
phương pháp điều trị mới được áp dụng ở Việt Nam. Kết quả dùng thuốc rtPA cho
thấy các triệu chứng ở người bị đột quỵ được cải thiện tốt rõ rệt trong 24 giờ đầu
và hầu hết phục hồi hoàn toàn khi xuất hiện.
Bệnh nhân bị đột quỵ sẽ được điều trị ở đâu?
Điều này phụ thuộc vào bản chất và mức độ biểu hiện của các triệu chứng
bệnh nhân. Người bệnh có thể được chăm sóc, điều trị tại:
Trung tâm chuyên điều trị đột quỵ: Nơi chỉ dành để chăm sóc người bệnh
đột quỵ. Tại đây có các thầy thuốc và nhân viên y tế được huấn luyện đặc biệt để
chăm sóc và điều trị cho người bị đột quỵ.
Bệnh viện đa khoa: Người bệnh đột quỵ sẽ được chăm sóc chu đáo nhờ đội
ngũ y bác sĩ có kinh nghiệm chuyên môn về bệnh này.