Tiet 77 tinh canh le loi cua nguoi chinh phu

Đọc văn:
Tình cảnh lẻ loi
của ngời chinh phụ
(Trích: Chinh phụ ngâm)
Nguyên tác chữ Hán: Đặng Trần
Côn
Bản diễn Nôm: Đoàn Thị §iÓm


I. Tiểu dẫn
1. Tác giả và dịch giả
a. Tác giả
- Đặng Trần Cơn (?)
- Q: Nhân Mục, Thanh
Trì (nay: Thanh Xuân,
Hà Nội)
- Sống khoảng nửa đầu thế
kỉ XVIII
- Con người: hiếu học, tài
hoa, phóng túng
- Tác phẩm: SGK


b. Dịch giả

* Đoàn Thị Điểm (1705-1748); Hiệu: Hồng Hà nữ
sĩ
- Quê: Giai Phạm, Văn Giang, Kinh Bắc (nay:
Hưng Yên)
- Con người: tài sắc, thông minh
- Tác phẩm: SGK

* Phan Huy Ích (1750-1822); Tự: Dụ Am
- Quê: Thu Hoạch, Thiên Lộc, Nghệ An (nay: Hà
Tĩnh)
- Đỗ Tiến sĩ năm 26 tuổi
-Tác phẩm: SGK


2. Tác phẩm Chinh phụ ngâm
a. Hoàn cảnh ra đời
Thời gian: những năm 40 của thế
kỉ XVIII.
-

Xã hội nhiều biến động: chiến
tranh phong kiến; khởi nghĩa
nông dân
-

 Đặng Trần Côn “cảm thời thế mà
làm ra”


b. Giá trị nội dung và nghệ thuật của tác phẩm
- Giá trị nội dung:
+ Hiện thực: phản ánh cuộc chiến tranh phong kiến
+ Nhân đạo: lên án chiến tranh phi nghĩa; đồng cảm với
những khát khao tình yêu, hạnh phúc
- Giá trị nghệ thuật:
+ Thể thơ: trường đoản cú (nguyên tác), song thất lục bát
(bản dịch).

+ Sử dụng bút pháp trữ tình, ước lệ tượng trưng
+ Bản dịch: ngơn ngữ tinh tế, phong phú, uyển chuyển.
3. Vị trí đoạn trích
Từ câu 193- 216.


II. Đọc- hiểu văn bản
1. Đọc - hiểu khái quát
* Đọc – chú thích
* Bố cục:
- 8 câu đầu: Nỗi cô đơn, lẻ loi
- 8 câu tiếp: Nỗi sầu muộn triền miên
- 8 câu sau: Nỗi nhớ thương đau đáu.
2. Đọc - hiểu chi tiết
a. Tám câu đầu


-Thời gian: dài đằng đẵng
- Không gian: thanh vắng, yên tĩnh
→ Phù hợp để diễn tả tâm trạng
- Hành động:
+ Dạo hiên, gieo từng bước
+ Rủ rèm xuống, cuốn rèm lên
=> Hành động lặp lại, khơng mục
đích → Tâm trạng rối bời, cô đơn


- Ngoại cảnh:
+ Chim thước: chẳng mách tin – im lặng
mong ngóng, đợi chờ người chồng

trở về.
+ Ngọn đèn: lặng lẽ  khát khao sự đồng
cảm, xót xa ngậm ngùi
+ Hoa đèn: thời gian về khuya, sự tàn lụi
Nhiều
hình
ảnh
gợi
hình,
biểu
cảm
làm
tăng
nỗi
lẻ

sự chờ đợi mỏi mòn, vô vọng.
loi và niềm khát khao sum họp
+ Bóng người: đặc tả nỗi cơ đơn.


- Nỗi

lòng và dáng vẻ:

+ Bi thiết

+ Buồn rầu, chẳng nói
→

Tâm trạng nặng nề


- Nghệ thuật:
+ Miêu tả tâm trạng
+ Biện pháp: tả cảnh ngụ tình, đối lập,
điệp ngữ, câu hỏi tu từ, chuyển đổi
giọng kể thành lời tự bộc bạch
+ Giọng thơ trầm lắng, tha thiết.


 sự cảm thơng với hồn cảnh lẻ loi,
cơ đơn của người chinh phụ; trân
trọng khát vọng hạnh phúc và lên án
chiến tranh.
 giá trị nhân đạo.