Tiet 07 so gan dung sai so

SỞ GD & ĐT TỈNH DAKLAK
TRƯỜNG THPT CAO BÁ QUÁT

Tiết 08

ài 5: SỐ GẦN ĐÚNG VÀ SAI SO
Kính chào quý thầy
cô giáo cùng các em
GVTH:
LƯU TIẾN
QUANG
học
sinh


HOẠT ĐỘNG 1







I – SỐ GẦN ĐÚNG
Ví dụ 1: khi tính diện tích của hình tròn bán kính
r = 2cm theo công thức
S   r2
Nam lấy
và được kết quả
  3,1



  3,14







2
S

3,1.4

12,
4
cm
Minh lấy
và được kết quả

VìS  3,1.4  12,56  cm 2là
 một số thập phân vô hạn
Không tuần hoàn, nên ta chỉ viết được gần
  3,141592653...
đúng
kết quả
Phép tính
bằng một số thập phân hữu
hạn.

 .r 2


HOẠT ĐỘNG 1






Câu hỏi 1
Nam và Minh lấy

như vậy có đúng
không?

Câu hỏi 2
Các kết quả của
Nam và Minh có
chính xác hay
không?









Gợi ý trả lời câu
hỏi 1
Không, chỉ là

những số gần đúng
của
với những
độ chính xác khác
nhau.
Gợi ý trả lời câu
hỏi 2
Không, chỉ là
những số gần đúng


Ví dụ






Câu hỏi 1
Đường xích đạo
của Trái Đất là
gì? Em có biết gì
về bán kính của
nó? Số liệu trên
là số gần đúng

hay số đúng?
Câu hỏi 2
Câu hỏi tương tự
với hai số liệu
còn lại.







Gợi ý câu hỏi 1
Đường xích đạo là
đường tròn lớn
vuông góc với trục
của Trái Đất. Ở
lớp 9 có hai bán
kính đường tròn lớn
khoảng 6400km. Số
liệu trên là số
gần đúng.
Gợi ý câu hỏi 2
Đều là những số
gần đúng.


Ví dụ




Để đo được các đại lượng như bán
kính đường xiùch đạo trái Đất đến
các vì sao,... người ta phải dùng
các phương pháp và các dụng cụ
đo đặc biệt. Kết quả của phép
đo phụ thuộc vào phương pháp đo
và dụng cụ được sử dụng, vì thế
chỉ là những số gần đúng.
Trong đo đạc, tính toán ta thường
chỉ nhận được các số gần đúng.


HOẠT ĐỘNG 2






Câu hỏi 1
Hãy kể vài con
số trong thực tế
mà nó là số
gần đúng.
Câu hỏi 2
Có thể đo chính
xác đường chéo
hình vuông cạnh

là 1 bằng thước
có được không?







Gợi ý câu hỏi 1
Ta tính khoảng
cách từ các kết
quả đo số đúng
trên trục số rồi
xem số nào gần
số đúng hơn.
Gợi ý câu hỏi 2
.

S S'  S S"


Câu hỏi trắc nghiệm
Hãy chọn kết luận sai trong các
kết luận sau đây.
 a) Nếu a là số gần đúng của
a
a
thì
là số gần đúng.

 b) Nếu a là số gần đúng của
a
a
thì
là số đúng.
 c) Nếu a là số gần đúng của
thì
a
ta luôn tìm được số dương
 a �d d sao cho
 d) Cả ba kết luận trên đều sai


HOẠT ĐỘNG 2






Có thể xác định sai số tuyệt đối
của các kết quả tính diện tích hình
tròn của Nam và Minh dưới dạng số
thập phân không?
Vì ta không thể viết được giá trị
đúng
S   .4 của
dưới dạng số thập phân hữu
hạn nên không thể tính được các sai
số tuyệt đối đó. tuy nhiên, ta có

thể ước lượng chúng, thật vaäy.


HOẠT ĐỘNG 2


Do đó
3,1  3,14    3,15

12,4 < 12,56 < S <
ø đó12,6
suy raS  12,56  12,6  12,56  0.04

S  12,4  12,6  12,4  0.2

Ta nói kết quả của Minh là sai số
tuyệt đôùi không vượt quá 0,04,
kết quả của Nam là sai số tuyệt
đôùi không vượt quá 0,2.


HOẠT ĐỘNG 2




Ta biết rằng: Nếu a là số gần
a
đúng của
thì ta luôn tìm được

a �d
số dương d sao cho
.
Trong ví dụ trên ta tìm được số d
= 0,2. Vậy số d có duy nhất hay
không?


HOẠT ĐỘNG 2
Không vì có vô số dương d’> d
 a �dmãn điều kiện
vẫn thoả
.
 Số dương d nhỏ nhất thoả mãn
ta gọi là độ lệch của a. Nhưng
thường ta không tìm được độ
lệch mà ta chỉ đánh giá một
độ achính
xác
nào
đó.
Ta đi
 aa �
h thì h
Nếu
h�
aa �
h
đến
nghóa.

haịnh
a  h �a �a  h



HOẠT ĐỘNG 2




a
Ta nói a là số gần đúng
của
a  a �xác
h
với đôï chính
h, và viết
Tính đường chéo của
một hình vuông có cạch bằng
3cm và xác
định độ chính xác
2  1, 4142135...
tìm được.
Cho biết


HOẠT ĐỘNG 2









Câu hỏi 1
Để tính đường chéo
của hình vuông, ta
dựa vào định lí nào?
Câu hỏi 2
Hãy tính đường
chéo đó bởi một
số đúng.
Câu hỏi 3
Với
Hy
2

1,
4142135.
tính c với đôï chính
xác tương ứng.





Gợi ý trả lời
câu hỏi 1

Định lí Py – ta - go



Gợi ý
trả
lời
2
2
c  3 3 3 2
câu hỏi 2



Gợi ý trả lời
câu hỏi 3
c = 3. 1,14142135 =
3,42426405




QUY TRÒN SỐ GẦN
ĐÚNG






1. Ôân tập về quy tắc làm
tròn số
Nếu chữ số sau hàng quy tròn
nhỏ hơn 5 thì ta thay nó và các
số bên phải no bởi số 0.
Nếu chữ số sau hàng quy tròn
lớn hơn hoặc bằng 5 thì ta cũng
làm như trên nhưng cộng thêm 1
vào chữ số hàng quy tròn.


HOẠT ĐỘNG 3


2. Cách viết chuẩn số gần
đúng



Cho số gần đúng a của số .
trong số a, một chữ số được
gọi là chữ số chắc(hay
đáng tin) nếu sai số tuyệt
đối của số a không vượt
quá một nửa đơn vị của
hàng có chữ số đó.


HOẠT ĐỘNG 3






Cách viết chuẩn số gần đúng
dưới dạng số thập phân là cách
viết trong đó mọi chữ số đều là
số chắc. Nếu ngoài các chữ số
chắc còn có những chữ số khác
thì phải quy tròn đến hàng thấp
nhất có chữ số chắc.
Ví dụ: Quy tròn số gần đúng sau:
374529 �200
a)
4,1356 �0, 001
b)


Ví Dụ









Câu hỏi 1

Sai số tuyệt đối ở
phần a) bằng bao
nhiêu.
Câu hỏi 2
Hàng đơn vị của số
ở phần a)có đáng
tin không?
Câu hỏi 3
Hàng trăm của số
ở phần a)có đáng
tin không?













Gợi ý trả lời câu
hỏi 1
200
Gợi ý trả lời câu
hỏi 2
Không vì 1 < 200

Gợi ý trả lời câu
hỏi 3
Không vì 100 < 200


Ví dụ






Câu hỏi 4
Hàng nghìn của
số ở phần a)có
đáng tin không?
Câu hỏi 5
Hãy làm tròn
số trên









Gợi ý trả lời

câu hỏi 4
Có vì 1000 > 200

Gợi ý trả lời
câu hỏi 5
374 . 103


TÓM TẮT BÀI HỌC






1. Trong đo đạc, tính toán ta thường
chỉ nhận được các số gần đúng.
2. Nếu a là số gần đúng
của
thì


a
a
a
a
được gọi là sai số tuyệt đối của
số gần đúng a.
3. Cho số gần đúng a của số
.

Trong đó số a, một chữ a
số được gọi
là chữ số chắc (hay đáng tin) nếu
sai số tuyệt đối của a không vượt
quá một nửa đơn vị của hàng chữ
số đó.


TÓM TẮT BÀI HỌC


4. Cách viết chuẩn số gần
đúng dưới dạng số thập phân
là cách viết trong đó mọi chữ
số đều là chữ số chắc. Nếu
ngoài các chữ số chắc còn
có những chữ số khác thì phải
quy tròn đến hàng thấp nhất
có chữ số chắc.


 Xin

chân thành cảm ơn
quý thầy cô cùng các
em học sinh.