Bước đầu áp dụng biện pháp nhận thức hành vi cho bệnh nhân có rối loạn trầm cảm ở Bệnh viện Tâm thần Huế

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (365.79 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Bước đầu áp dụng biện pháp nhận thức hành vi

cho bệnh nhân có rối loạn trầm cảm ở

Bệnh viện Tâm thần Huế

Ngô Thị Minh Tâm

Luận văn ThS. Tâm lý học lâm sàng trẻ em và vị thành niên
(Chuyên ngánh đào tạo thí điểm)

Trường Đại học Giáo dục

Người hướng dẫn : PGS.TS. Đinh Thị Kim Thoa, BSCKII. Lâm Tứ Trung
Năm bảo vệ: 2013

Abstract. Tổng quan nghiên cứu về trầm cảm ở nước ngoài; Lịch sử nghiên cứu trầm 
cảm ở Việt Nam. Tìm hiểu cơ sở lý luận về rối loạn trầm cảm, cơ sở lý luận của liệu
pháp nhận thức hành vi. Xây dựng mơ hình trị liệu nhận thức hành vi, cấu trúc của từng
buổi trị liệu, và quy trình chuẩn đoán đánh giá. Phỏng vấn, tìm hiểu thơng tin về bệnh
nhân, và những yếu tố ảnh hưởng đến trầm cảm của bệnh nhân. Định hình từng trường
hợp bệnh nhân. Mơ tả q trình sử dụng liệu pháp nhận thức hành vi trị liệu bệnh nhân
trầm cảm, từ đó đưa ra những đánh giá chung về kết quả đạt được.

Keywords. Nhận thức; Hành vi; Tâm lý học; Bệnh trầm cảm; Tâm lý học lâm sàng

Content.

MỤC LỤC

Trang

Lời cảm ơn ... i

Danh mục viết tắt ... ii

Danh mục các bảng ... iii

Mục lục ... iv

MỞ ĐẦU ... 1

Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ... 4

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1.1.1. Tổng quan nghiên cứu về trầm cảm ở nước ngoài ... 4

1.1.2. Lịch sử nghiên cứu trầm cảm ở Việt Nam ... 5

1.2. Một số khái niệm liên quan ... 6

1.2.1. Khái niệm về trầm cảm ... 6

1.2.2. Khái niệm về tâm lý trị liệu ... 7

1.3. Tiêu chuẩn chẩn đoán ... 8

1.5. Phân loại trầm cảm ... 9

1.6. Nguyên nhân ... 10

1.6.1. Các yếu tố di truyền ... 10

1.6 2. Các yếu tố tâm lý – xã hội ... 12

1.7. Lý luận về liệu pháp nhận thức hành vi ... 12

1.7.1. Lịch sử phát triển liệu pháp nhận thức hành vi trong điều trị
trầm cảm ...
12
1.7.2. Đặc điểm của liệu pháp nhận thức hành vi trong điều trị trầm cảm 14
1.7.3. Kỹ thuật thực hiện liệu pháp nhận thức hành vi trong điều trị
trầm cảm ...
15
1.7.4. Bằng chứng cho thấy hiệu quả của liệu pháp nhận thức hành
vi trong điều trị trầm cảm ...
19
Chƣơng 2: TỔ CHỨC VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 22

2.1. Tổ chức nghiên cứu ... 22

2.1.1. Địa bàn nghiên cứu ... 22

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

2.1.3. Khách thể nghiên cứu ... 23

2.2. Phương pháp nghiên cứu ... 24

2.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu ... 24

2.2.2. Phương pháp nghiên cứu quan sát ... 24

2.2.3. Phương pháp nghiên cứu trường hợp ca ... 24

2.2.4. Phương pháp phỏng vấn sâu ... 24

2.2.5 . Phương pháp sử dụng trắc nghiệm thang đo... 24

2.2.6. Phương pháp nghiên cứu thực nghiệm ... 25

2.3. Mô tả quá trình thực nghiệm ... 25

2.3.1. NTL hướng dẫn bệnh tìm hiểu về trầm cảm ... 25

2.3.2. Đánh giá bệnh nhân trong hoàn cảnh hiện tại ... 26

2.3.3. Tái cấu trúc nhận thức ... 27

2.3.4. Hoạt hóa hành vi ... 27

2.3.5. Kỹ thuật thư giãn ... 28

2.3.6. Kế hoạch tương lai ... 29

2.4. Đạo đức nghiên cứu ... 29

Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ... 30

3.1. Mơ tả q trình trị liệu và kết quả trị liệu của trường hợp 1 ... 30

3.1.1. Đánh giá thông tin ban đầu ... 30

3.1.2. Quá trình trị liệu ... 34

3.2. Mơ tả q trình trị liệu và kết quả trị liệu của trường hợp 2 ... 57

3.2.1. Đánh giá thông tin ban đầu ... 57

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

3.3. Mối liên quan giữa tuân thủ trị liệu với giảm triệu chứng nhanh
của bệnh nhân trầm cảm...

70
3.3.1. Sự thay đổi của thang điểm Beck trước và sau khi trị liệu

nhận thức hành vi đối với bệnh nhân trầm cảm ...
70
3.3.2. Sự thay đổi triệu chứng đặc trưng (theo ICD 10 ) của trầm cảm
qua từng thời điểm ở nhóm bệnh nhân tuân thủ trị liệu và bệnh nhân
chưa tuân thủ trị liệu ...

72
3.3.3. Sự thay đổi các triệu chứng nhận thức của trầm cảm trước và

sau khi trị liệu đối với bệnh nhân trầm cảm ...
73
3.4. Mối liên quan giữa giữa sự linh hoạt trong trị liệu nhận thức

hành vi với kết quả trị liệu ...
76

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ... 80

1. Kết luận ... 80

2. Khuyến nghị ... 81

TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 82

PHỤ LỤC ... 86

References.

TIẾNG VIỆT

1. Trần Hữu Bình (2008), “Rối loạn trầm cảm ở bệnh nhân mắc bệnh thực thể”, Tạp chí

Y học lâm sàng, tr.15-19.

2. Bộ môn tâm thần và tâm lý y học (2005), “Rối loạn cảm xúc”, Bệnh học tâm thần,

Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, tr. 215-252.

3. Bộ Y tế (2008), “Tài liệu số 16 – Phục hồi chức năng tâm thần dựa vào

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

4. Trần Văn Cƣờng (2011), “Điều tra dịch tễ học lâm sàng một số bệnh tâm thần

thường gặp ở các vùng kinh tế xã hội khác nhau của nước ta hiện nay”, Tạp chí Y học

thực hành, tr. 1-13.

5. Nguyễn Bá Đạt (2002), “Bước vào con đường nghiên cứu trị liệu tâm lý đối với rối

loạn trầm cảm”, tạp chí tâm lý học (11), tr 37

6. Nguyễn Thị Mỹ Hạnh (2008), “Tỷ lệ và các yếu tố liên quan của rối loạn trầm cảm ở

phụ nữ quanh tuổi mãn kinh”, Tạp chí Y học thành phố Hồ Chí Minh, số 13, tr. 87-91.

7. Ngô Gia Hy (2005), “Từ điển bách khoa Y học Anh - Việt”. NXB Y học, tr 37

8. Nguyễn Công Khanh (2000), “ Tâm lý trị liệu ứng dụng trong lâm sàng và tự chữa

bệnh”, NXB Đại Học Quốc Gia Hà Nội, tr 31-32

9. Lƣơng Bạch Lan (2009), “Tỷ lệ và yếu tố liên quan đến trầm cảm sau sinh”, Tạp chí

Y học thành phố Hồ Chí Minh, (13) tr. 1-5.

10. Trần Viết Nghị (2004), “Nghiên cứu dịch tễ - lâm sàng rối loạn trầm cảm tới một

số quần thể cộng đồng”, Hội thảo quốc gia Chăm sóc sức khỏe tâm thần và phịng chống

tự tử, tr. 76-83.

11. Hồ Ngọc Quỳnh (2010), “Sức khỏe tâm thần của sinh viên y tế công cộng và sinh

viên điều dưỡng tại đại học y dược thành phố Hồ Chí Minh năm 2009”, Y học thực hành

thành phố Hồ Chí Minh ( 14) tr. 95-100.

12. Nguyễn Viết Thêm, Trần Viết Nghị, Lã Thị Bƣởi Và CS (2001). “Nghiên cứu

dịch tễ lâm sàng các rối loạn trầm cảm tại một số quần thể cộng đồng”. Nội san Tâm

thần học Hà Nội ,tr.19-23.

13. Nguyễn Văn Siêm (2010), “Nghiên cứu dịch tễ lâm sàng rối loạn trầm cảm tại một

xã đồng bằng sơng Hồng”, Tạp chí Y học thực hành, Số 5, tr. 71-74.

TIẾNG ANH

12. Curwen B.,Pallmer S.,Ruddell P (2004), Brief Cognitiver Behaviour Therapy,

SAGE puplications, London.

13. Delgado P. L., Monero F.A. (2006), “ Neurochemistry of mood disorders ”,

Textbook of mood disorders, vol 1, Edited by D.J. Stain, D.J. Kufer and A.F. Schatzberg,

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

14. Egede Leonard E., Charles Ellis (2010), “Diabetes and depression: Global

perspectives”, Diabetes Research and Clinical Practice, 87, (3), pp. 302-312.

15. Fava G. A., Ruini C. et al (2004), “Six – Year Outcome of Cognitive Behavior

Therapy for Prevention of Recurren Depression”, Am J Psychiatry, tr 1872-1876

16. Fava G. A., Grandi S, et al (1996). “Four- year Outcome for Cognitive Behavioral

Treatment of Residual Symptoms in Major Depression”, Am J Psychiatry

17. Friedman E. S., Thase M.E (2006). “Cognitive – Behavioural Therapy for

Depression and Dysthymia” Textbook of mood disorders, Edited by D.J. Stain, D.J.

Kuferand and A.F. Schatzberg, vol 2, American Psychiatric publicshing, Inc, Washington

DC.

18. Froggatt Wayne (2006). “A Brief in troduction to Cognitive Behavioral therapy,

stortford Lodge”, Newzealand.

19. Gloaguen V., Cottraux V, Coucher J , Coucherat M et al (1998), “A meta - analysis of

the effects of Cognitive” Behavioural Therapy in post s depression Patiens

20. Hollon S. D., and Kendall P. C. (1980). “Cognnitive therapy and

phamrmacotherapy for depression singly and in combition”, Arch Gen Psychiatry, 49:

774- 781

21. Laura A. Pratt, Debra J. Brody. (2008), “Depression in the United States

household population”, 2005–2006, NCSH Brief, 7, pp. 1-8.

22. Loosen P. T., Jonh L. B, (2008). “Mood Disorders”, Current Diagnosis and

Treatment in Psychiatry, Edited by M. H. Ebert, P. T. Loosen and Barry nourcombe,

second edition, McGraw- Hill Internatianal editions, 304- 349.

23. Madaan V., Daniel. R. Wilson (2009). “Neuropeptids and relevance in treatment of

depression and anxiety disoeders”, Drug new perspect, 22 (6), 319 – 324.

24. Mann J. J., Stanley M., Mc Bride B. A., Mcewen P. S. (1986). “Increased

serotonin 2 and beta adrenergic receptor binding in frontal cortices of suicide victims”,

Arch Gen Psychiatry, 43: 954- 959.

25. Meyer J., Mc Neely HE, Sagrati S, et al. (2006). “Elevated putanmen D (2)

receptor binding potential in major depression with motor retardiation: an [11C]

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

26. Miranda J., Woo S et al (2006). “Group member Guidebook “Thuoght, activities,

people and your mood, California, USA.” Munoz R. F., Ippen C. G et al (2000). Mannual

for group cognitive- Behavioural Therapy of Major Depression, University of California,

San Francisco.

27. Nancy A. B. (1996). “Mood Disoeders”, NMS Psychiatry, Edited by Joshur. T.

Thornhill, Wiliams and Wilkins.

28. Ostacher M. J., Huffman J., Perlis. R, Nierenberg A.A, (2006). “Evidence- based

Pharmacotherapy of Major Depressive Disorder”, Autralian and New Zealand Journal

of psychiatry, 33: 70-76.

29 Pikhart H., M. Bobak, A. Pajak, S. Malyutina, R. Kubinova, et al. (2004), 
“Psychosocial factors at work and depression in three countries of central and Eastern

Europe”, Soc Sci Med, (8), pp. 1475-1482.

30. Robison D. S. (2007). “The Role of Dopamin and Norepinephrin inDepression”,

Primary Psychiatry; 14 (5): 21- 23.

31. Rossello’ J., Bernal G (2007). “Treatment Manual for cognitive behavioral therapy

for depression”, University of Puerto Rico, Rio Piedras.

32. Sacdock B. J., Sadock V.A (2004), “Mood Disorders”, Concise Textbook of Clinical

Psychiatry, Lippincott Williams and Wilkins.

33. Sacdock B. J., Sadock V.A (2003), “Mood Disorders”, Comprehensive of Clinical

Psychiatry, Seventh Edition on CD- ROM, Lippincott Williams and Wilkins.

34. Sadock B. J., Sadock V. A (2004). “Mood Disorders”, Comprehensive textbook of

Clinical psychiatry, Lippincott Wiiliams and Wilkins.

35. Sadock B. J., Sadock V. A (2003). “Monoamine Neurotransmitters”, Kaplan & 
Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, Seventh Edition on CD- ROM,

Lippincott Williams and Wilkins.

36. Sadock B. J., Sadock V. A (2003). “Neuropeptids: biology and regulation”. Kaplan 
& Sadock’s Comprehensive Textbook of Psychiatry, Seventh Edition on CD- ROM,

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

37. Thase M. E., Simon A. D, Mc Geary J, et al. (1992). “Relapse After Cognitive

Behavior Therapy of Depression: Prtential Implications for Longer Courses of

Treatment”, Am j Psychiatry 149:8

38. Werner F. – M. and Covenas R (2010). “Classical Neurontransmitters and

Neuronpeptids Involved in Major Depression: a Review”. International Journal of

Neuronscience, 120 (7): 455- 470

39.Wolkowitz O. M., V. I (2002). “Neurotrasmitters, neurosteroids and neurontrophine:

a new models of the pathophysiology and treatment of depression” Word Journal of

Biological psychiatry, Vol. 4, No. 3, p 98- 102.

40. Wright J. H. (2006). “Cognitive Behaviour Therapy: Basic principles and recent

</div>

Bước đầu áp dụng biện pháp nhận thức hành vi cho bệnh nhân có rối loạn trầm cảm ở Bệnh viện Tâm thần Huế