Sách hướng dẫn học tập: Tin học đại cương

SÁCH HNG DN HC TP
TIN HC I CNG

Biên son: PHAN TH HÀ
NGUYN TIN HÙNG









Gii thiu môn hc
0
1
2 GII THIU MÔN HC

1. GII THIU CHUNG:
Bài ging “Tin hc đi cng” đc xây dng theo chng trình đào to t
xa nhm cung cp cho sinh viên các lp i hc t xa ca Hc vin công ngh
Bu chính vin thông; đng thi cng là tài liu tham kho b ích cho sinh viên
i hc và Cao đng đào to ti ch thuc các chuyên ngành K thut, chuyên

nghành Qun tr kinh doanh.
Bài ging “Tin hc đi cng” đã bám sát ni dung c s ca đ cng chi
tit B giáo dc và ào to ban hành. Tuy nhiên, nhóm tác gi có hiu chnh và
cp nht các phn ni dung ng dng mi ca Công ngh thông tin hin nay. Bài
ging gm 5 chng và ph lc. Trong mi chng, nhóm tác gi có đa ra
nhng ví d minh ha, các câu hi và bài tp mt cách h thng đ giúp cho sinh
viên nm bt đc phn hc lý thuyt và tip cn đc vi kin thc thc tin.
Chng 1: Các khái nim c bn. Chng này nhm cung cp cho sinh
viên các kin thc, các khái nim c s liên quan đn tin hc, h thng máy tính
trc khi bc vào các chng tip theo.
Chng 2: H điu hành (HH). Chng này cung cp cho sinh viên các
khái nim c bn, tng quan v h điu hành, bên cnh đó còn cung cp cho
sinh viên phng thc hot đng, chc nng, nhim v ca HH, cách s dng
ca mt s h điu hành thông dng nh HH MS-DOS và HH WINDOWS.
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng. Phn này nhm cung cp
cho sinh viên các k nng c bn trong vic s dng mt s ng dng thông
dng nh Microsoft Word, Excel, Power Point và Virus tin hc. Qua đó, sinh
viên có kh nng s dng phn tin hc vn phòng đ làm công c phc c cho
các công vic vn phòng và đc bit là các môn hc tip theo có s dng tin hc
vn phòng. Bên cnh đó sinh viên hiu đc tác hi ca Virus cng nh cách
phòng chng Virus.
Chng 4 (Ch yu dành cho các ngành TVT và CNTT): Ngôn ng lp
trình C. Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc tng quan và c bn
v ngôn ng lp trình C. Qua đó sinh viên có th nm đc các khái nim c
bn v lp trình và thit lp đc mt s chng trình đn gin phc v cho

2
Gii thiu môn hc
khoa hc k thut và đc bit là làm công c đ phc v cho các môn hc v tin
hc và vin thông mà các em sp hc.

Chng 5 (Ch yu dành cho ngành QTKD): H qun tr c s d liu
(CSDL) Microsoft Access. Chng này cp cho sinh viên kin thc tng quan
v h qun tr CSDL và c th là h qun tr CSDL Microsoft Access, cách thc
t chc d liu trên h qun tr CSDL cng nh các tính nng và các công c
mnh ca Microsoft Access.Qua đó sinh viên nm đc tt c các k nng c
bn cn có đ xây dng và s dng CSDL trên phn mm Microsoft ACCESS.
2. MC ÍCH MÔN HC
Hc phn này cung cp cho sinh viên các kin thc c bn v tin hc, cu
trúc máy tính, h điu hành, các chng trình ng dng thông dng, ngôn ng
lp trình C.
3. PHNG PHÁP NGHIÊN CU MÔN HC
 hc tt môn hc này, sinh viên cn lu ý nhng vn đ sau :
1- Thu thp đy đ các tài liu :
◊ Bài ging: Tin hc đi cng, Phan Th Hà, Nguyn Tin Hùng, Hc vin
Công ngh BCVT, 2005.
◊ Sách hng dn hc tp và bài tp: Tin hc đi cng, Phan Th Hà,
Nguyn Tin Hùng, Hc vin Công ngh BCVT, 2005.
◊ Bài ging đin t: Tin hc đi cng, Hc vin Công ngh BCVT, 2005.
Nu có điu kin, sinh viên nên tham kho thêm: Các tài liu tham kho
trong mc Tài liu tham kho  cui cun sách này.
2- t ra mc tiêu, thi hn cho bn thân:
R
t ra mc các mc tiêu tm thi và thi hn cho bn thân, và c gng
thc hin chúng
Cùng vi lch hc, lch hng dn ca Hc vin ca môn hc cng nh các
môn hc khác, sinh viên nên t đt ra cho mình mt k hoch hc tp cho riêng
mình. Lch hc này mô t v các tun hc (t hc) trong mt k hc và đánh
du s lng công vic cn làm. ánh du các ngày khi sinh viên phi thi sát
hch, np các bài lun, bài kim tra, liên h vi ging viên.
R

Xây dng các mc tiêu trong chng trình nghiên cu
Bit rõ thi gian nghiên cu khi mi bt đu nghiên cu và th thc hin,
c đnh nhng thi gian đó hàng tun. Suy ngh v thi lng thi gian nghiên

3
Gii thiu môn hc
cu đ “Tit kim thi gian”. “Nu bn mt quá nhiu thì gi nghiên cu”, bn
nên xem li k hoch thi gian ca mình.
3- Nghiên cu và nm nhng kin thc đ ct lõi:
Sinh viên nên đc qua sách hng dn hc tp trc khi nghiên cu bài
ging môn hc và các tài liu tham kho khác. Nên nh rng vic hc thông qua
đc tài liu là mt vic đn gin nht so vi vic truy cp mng Internet hay s
dng các hình thc hc tp khác.
Hãy s dng thói quen s dng bút đánh du dòng (highline maker) đ
đánh du các đ mc và nhng ni dung, công thc quan trng trong tài liu.
4- Tham gia đy đ các bui hng dn hc tp:
Thông qua các bui hng dn hc tp này, ging viên s giúp sinh viên
nm đc nhng ni dung tng th ca môn hc và gii đáp thc mc; đng
thi sinh viên cng có th trao đi, tho lun ca nhng sinh viên khác cùng
lp. Thi gian b trí cho các bui hng dn không nhiu, do đó đng b qua
nhng bui hng dn đã đc lên k hoch.
5- Ch đng liên h vi bn hc và ging viên:
Cách đn gin nht là tham d các din đàn hc tp trên mng Internet.
H thng qun lý hc tp (LMS) cung cp môi trng hc tp trong sut
24 gi/ngày và 7 ngày/tun. Nu không có điu kin truy nhp Internet, sinh
viên cn ch đng s dng hãy s dng dch v bu chính và các phng thc
truyn thông khác (đin thoi, fax,...) đ trao đi thông tin hc tp.
6- T ghi chép li nhng ý chính:
Nu ch đc không thì rt khó cho vic ghi nh. Vic ghi chép li chính là
mt hot đng tái hin kin thc, kinh nghim cho thy nó giúp ích rt nhiu

cho vic hình thành thói quen t hc và t duy nghiên cu.
7 -Tr li các câu hi ôn tp sau mi chng, bài.
Cui mi chng, sinh viên cn t tr li tt c các câu hi. Hãy c gng
vch ra nhng ý tr li chính, tng bc phát trin thành câu tr li hoàn thin.
i vi các bài tp, sinh viên nên t gii trc khi tham kho hng dn,
đáp án. ng ngi ngn trong vic liên h vi các bn hc và ging viên đ
nhn đc s tr giúp.
Nên nh thói quen đc và ghi chép là chìa khoá cho s thành công ca
vic t hc!

4
Chng 1: Các khái nim c bn
0 Chng 1: CÁC KHÁI NIM C BN

1.1. GII THIU
Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc sau:
- Các khái nim c bn v thông tin, các h đm và mnh đ logic trong
lnh vc tin hc.
- Tng quan v quá trình x lý thông tin, nhn din k thut phn cng và
phn mm đc nghiên cu trong tin hc.
- Các khái nim c bn v thut toán và s đ khi đ gii quyt mt bài
toán c th trên máy tính đin t.
- Cu trúc ca mt h thng máy tính, phn cng, phn mm, các thit b
ngoi vi.
- Các khái nim v mng, kt ni mng, các cu trúc liên kt mng, các
thành phn thit b đu ni mng và các dch v c bn ca mng máy tính.
1.2. TÓM TT CHNG I
1.2.1. Khái nim thông tin
Thông tin là mt khái nim tru tng, nó đc th hin di nhiu dng
thc khác nhau. Thông tin có th đc phát sinh, đc lu tr, đc bin đi

trong nhng vt mang tin (gi là giá). Thông tin đc bin đi bi các d liu
và các d liu này có th đc truyn đi, đc sao chép, đc x lý hoc b phá
hy. Thông tin đc th hin bng các dng tín hiu vt lý.
1.2.2. X lý thông tin
S đ tng quát ca mt quá trình x lý thông tin


7
Chng 1: Các khái nim c bn
1.2.3. Tin hc
Tin hc là mt ngành khoa hc công ngh nghiên cu các phng pháp x
lý thông tin mt cách t đng da trên các phng tin k thut mà ch yu
hin ti là máy tính đin t.Tin hc hin đang đc ng dng rng rãi trong tt
c các ngành ngh khác nhau ca xã hi t khoa hc k thut, y hc, kinh t,
công ngh sn xut đn khoa hc xã hi, ngh thut
1.2.4. H đm
H đm là tp hp các ký hiu và qui tc s dng tp ký hiu đó đ biu
din và xác đnh các giá tr các s. Mi h đm có mt s ký s (digits) hu hn
và tng s ký s ca mi h đm đc gi là c s (base hay radix), ký hiu là b.
1.2.5. Cu trúc tng quát ca máy tính đin t
Mi loi máy tính có th có các hình dng hoc cu trúc khác nhau tùy
theo mc đích s dng. Tuy nhiên, mt máy tính mun hot đng đc phi hi
t đ các yu t sau :
- Phn cng: bao gm các thit b vt lý mà ngi dùng có th quan sát
đc. ó là các bng mch đin t đc lp ghép li vi nhau và đc cung
cp đin nng đ hot đng. Phn cng máy tính thng đc chia ra làm ba
phn c bn - đó là: Thit b nhp, thit b x lý và thit b xut
- Phn mm: bao gm các chng trình đc vit bi các nhà lp trình
nhm mc đích điu khin các mch đin t cng nh thc hin các phép tính
toán. Phn mm thng chia làm ba loI c bn - đó là: H điu hành, phn

mm ng dng và phn mm tin ích.
1.2.6. Khái nim v mng máy tính
 mc đ đn gin nht, mng (network) bao gm hai máy tính ni vi
nhau bng cáp (cable) theo mt chun nào đó sao cho chúng có th dùng chung
d liu. Mi mng máy tính dù phc tp đn đâu đi na cng đu bt ngun t
h thng đn gin đó.
1.3. CÂU HI VÀ BÀI TP
Câu 1: Hãy xác đnh mã nh phân nào sau đây là kt qu đc chuyn đi
t mã s thp phân 29.75
(10)
:
a/ 01101.01
(2)
b/ 11011.11
(2)
c/ 11101.11
(2)
d/ Tt c đu sai

8
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 2: Hãy xác đnh mã nh phân nào sau đây là kt qu đc chuyn đi
t mã s hexa-deximal 3C4
(16)
:
a/ 001011000110
(2)
b/ 001111000100
(2)
c/ 010010100010

(2)
d/ Tt c đu sai
Câu 3: Hãy xác đnh kt qu đúng ca phép tính cng 2 s nh phân 0101 +
1100 :
a/ 10011
b/ 10001
c/ 11001
d/ 10101
Câu 4: Hãy xác đnh kt qu đúng ca phép tính nhân 2 s nh phân 0110 *
1011 :
a/ 1001001
b/ 1100101
c/ 1000110
d/ 1000010
Câu 5: Trong phn cng máy tính, nhng thit b nào sau đây thuc nhóm
thit b đu vào (Input) :
a/ Keyboard, Mouse, Light Pen
b/ Keyboard, Scanner, Digitizer
c/ Mouse, Light Pen, Touch screen
d/ Tt c đu đúng
Câu 6: Trong phn cng máy tính, nhng thit b nào sau đây thuc nhóm
thit b đu ra (Output) :
a/ Printer, RAM Disk, Plotter
b/ Printer, Scanner, Plotter
c/ Monitor, Plotter, Printer
d/ Tt c đu sai

9
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 7: Phn mm AntiVirus đc cài đt trong máy tính thuc nhóm phn

mm nào sau đây
a/ Phn mm ng dng
b/ Phn mm h thng
c/ C hai nhóm phn mm trên.
d/ Tt c đu sai.
Câu 8: H điu hành mng nào sau đây cho phép thc hin kiu mng
ngang hàng :
a/ Windows 2000/NT
b/ UNIX.
c/ LINUX
d/ Novell Netware
Câu 9: H điu hành mng nào sau đây cho phép thc hin kiu mng
Client/Server :
a/ Windows NT Server
b/ UNIX
c/ Novell Netware
d/ Tt c đu đúng
Câu 10: Máy tính PC (Personal Computer) mà chúng ta đang s dng hin
nay thuc phân loi máy tính nào sau đây.
a/ Microcomputers
b/ Minicomputers
c/ Mainframe computers
d/ Supercomputers
Câu 11: Trong cu trúc liên kt (Topology) mng máy tính cc b (LAN)
có nhng kiu c bn nào sau đây :
a/ Ring Topology và Bus Topology
b/ Ring Topology và Star Topology
c/ Bus Topology, Star Topology và Ring Topology
d/ Bus Topology, Star Topology, Ring Topology và Mesh Topology

10
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 12: Hãy xác đnh thit b liên kt mng HUB hot đng  tng nào
trong mô hình tham chiu OSI
a/ Tng vt lý
b/ Tng liên kt d liu
c/ Tng mng
d/ Tng vn chuyn
Câu 13: Hãy xác đnh thit b liên kt mng Bridge hot đng  tng nào
trong mô hình tham chiu OSI
a/ Tng vt lý
b/ Tng liên kt d liu
c/ Tng mng
d/ Tng vn chuyn
Câu 14: Hãy xác đnh thit b liên kt mng Router hot đng  tng nào
trong mô hình tham chiu OSI
a/ Tng vt lý
b/ Tng liên kt d liu
c/ Tng mng
d/ Tng vn chuyn
Câu 15: Giao thc nào sau đây đc s dng chung trong tt c các h
điu hành mng hin nay :
a/ UUCP
b/ TCP/IP
c/ NetBEUI
d/ Tt c đu sai.
Câu 16: Giao thc nào sau đây đc s dng dành riêng trong các h điu
hành mng ca Microsoft :
a/ IPX/SPX
b/ TCP/IP

c/ NetBEUI
d/ Tt c đu đúng.

11
Chng 1: Các khái nim c bn
Câu 17: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 80 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/ TELNET
Câu 18: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 23 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/ TELNET
Câu 19: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 25 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/ POP
Câu 20: Theo giá tr mc đnh ca IP, đa ch cng 21 đc gán s dng
cho giao thc Internet nào sau đây
a/ HTTP
b/ FTP
c/ SMTP
d/TELNE

12
Chng 2: H điu hành
0 Chng 2: H IU HÀNH
2.1. GII THIU
Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc sau:
- Khái nim và phân loi h điu hành.
- Gii thiu v h điu hành (HH) MS-DOS, các lnh c bn ca HH
MS-DOS.
- HH Windows, các khái nim, môi trng làm vic, chi tit v hng
dn s dng Windows.
- Gii thiu các h điu hành khác.
2.2. TÓM TT CHNG 2
2.2.1. Khái nim và phân loi h điu hành
̇ Khái nim: h điu hành là mt tp hp các chng trình lo vic điu khin
hot đng ca máy tính và to môi trng đ các phn mm khác chy đc.
̇ Phân loi h điu hành: Ngi ta phân loi h điu hành theo kh nng
thc hin cùng lúc mt hay nhiu chng trình hoc kh nng qun lý mt hay
nhiu máy tính.
Theo tiêu chun th nht ta có 2 loi h điu hành: HH đn nhim, HH
đa nhim.
Theo tiêu chun th 2 ta có: H điu hành cho máy đn l ,h điu hành mng
2.2.2. H điu hành MS-Dos
2.2.2.1. Các thành phn c bn ca MS-DOS
a) Boot record
b) Tp h thng IO.sys
c) Tp h thng MSDOS.SYS:
d) Chng trình COMMAND.COM và các lnh ni trú
e) Lnh ngoi trú

13

Chng 2: H điu hành
2.2.2.2. Các lnh c bn ca MS-DOS
a) Lnh ni trú (internal command)
Tp lnh ni trú gm các lnh chính thng dùng nh:
· Các lnh liên quan đn th mc: DIR, CD, MD, RD, PATH, TREE, ...
· Các lnh liên quan đn file: TYPE, DEL, COPY, REN, ...
· Các lnh thi gian: TIME, DATE
· Các lnh khác: PROMPT, CLS, VER, VOL,...
b. Lnh ngoi trú (external command)
Các lnh ngoi trú nh:
· Các lnh liên quan đn  đa: FORMAT, LABEL, CHKDSK,
DISKCOPY, ...
· Các lnh liên quan đn t chc h thng: SYS, TREE, DELTREE, ...
· Các lnh liên quan đn tp tin: UNDELETE, ATTRIB, FIND, ...
· Các lnh khác: PRINT, GRAPHICS, SORT, ...
2.2.3. H điu hành WINDOWS
2.2.3.1. Gii thiu v h điu hành WINDOWS:
Là h điu hành đa nhim, có tính nng giao din ngi-máy bng âm
thanh, đ ha, trang b nhiu chc nng ca s, s dng các trình đn kéo
xung và con chut, có các kiu ch đa dng, các dng c vn phòng (đng h,
máy tính, lch,s ghi chép...).
2.2.3.2. C bn v cách cài đt HH WINDOWS
Có th cài đt Windows 2000 theo hai cách: Nâng cp t Windows 95 hay
Windows 98 lên Windows 2000 (chng trình Setup t đng chuyn các thit
lp h thng trc đây và các chng trình ng dng c đã cài đt vào
Windows 2000), cài Windows 2000 hoàn toàn mi (máy tính trc đây và h
điu hành không phi là Windows, đa cng hoàn toàn mi, các chng trình
ng dng cng phi cài li t đu).
2.2.3.3. S dng MENU START và thanh TASKBAR
- Menu Start

Khi nháy nút Start xut hin menu Start:

14
Chng 2: H điu hành
Trong menu này có các mc:
̇ Programs: khi tr chut vào mc này s xut hin menu dc cp hai
Programs cha tt c các chng trình có th chy.
̇ Documents: m các tài liu đã đc m gn đây nht.
̇ Settings: sa đi màn hình nn hoc các thit lp h thng.
̇ Search: tìm tp hoc th mc.
̇ Help: khi chn mc này ca s tr giúp xut hin. Ca s tr giúp có 3
nút: Contens (hng dn phân theo ch đ), Index (các ch đ hng
dn lit kê theo th t t vng), Search (tìm mi ch đ có cha mt t
hay câu, sau đó la chn ch đ cn xem hng dn).
̇ Run: m các mc nh trang Web, chng trình và các tài nguyên máy
tính khác.
̇ Shut Down: tt hoc khi đng li máy.
2.2.3.4. Windows Expolorer
Windows Explorer là công c tr giúp ca Windows 2000 giúp ta bit
đc toàn b máy tính có nhng gì, cho phép xem ni dung máy tính nh mt
h thng th bc hay cu trúc cây. Ta có th xem d dàng ni dung mi  đa,
mi th mc, cng nh bt k  đa nào trong mng.
2.2.3.5. Desktop và các biu tng
Các biu tng trên Desktop chia thành hai loi: biu tng mc nhiên là
biu tng có sn ca Windows 2000 nh My Computer và Recycle Bin, biu
tng đng tt (Shortcut) có du mi tên  góc di bên trái hình v biu
tng. Biu tng đng tt cung cp cách truy nhp vào các tài liu và chng
trình thng hay s dng mt cách d dàng bng cách nháy đúp lên biu tng.
- Biu tng My Computer
My Computer là rt hu dng nu ta mun xem ni dung riêng mt th

mc hay mt  đa. Khi ta nháy đúp My Computer trên màn hình nn, các  đa
đang dùng hin lên trong ca s My Computer. Nháy đúp lên biu tng  đa,
ca s s hin lên các th mc cha trong  đa này. Sau đó ta có th nháy đúp
vào th mc đ xem các tp có trong th mc này.

15
Chng 2: H điu hành
2.2.4. H điu hành LINUX
2.2.4.1. Các đc đim c bn
H điu hành UNIX có mt s đc đim sau:
- a chng
- Nhiu ngi s dng
- Bo mt
- c lp phn cng
- Kt ni m
- Dùng chung thit b
- T chc tp tin phân cp
2.2.4.2. Các thành phn chính ca h điu hành UNIX:
- Windows & Graphic User Interface
- Shell
- Lnh và tin ích
- Các b điu khin thit b
- Kernel
2.3. CÂU HI VÀ BÀI TP
Câu hi
1. Nêu khái nim v h điu hành
2. Phân loi h điu hành
3. H điu hành nào là HH đn nhim?
̌ DOS
̌ WINDOWS 2000

̌ WINDOWS XP
4. H điu hành nào là HH đa nhim?
̌ UNIX
̌ WINDOWS 2000
̌ DOS

16
Chng 2: H điu hành
5. Trong HH MS_DOS da h thng là đa cha ít nht nhng tp nào?
̌ COMMAND.com
̌ IO.sys
̌ MSDOS.sys
̌ C 3 tp trên
6. nh ngha nào là đnh ngha tp tin:
̌ là ni lu tr thông tin bao gm chng trình, d liu, vn bn,...
Mi tp tin có mt tên riêng phân bit. Tên tp tin thng có 2 phn: phn tên
(name) và phn m rng (extension). Phn tên là bt buc phi có ca mt tp
tin, còn phn m rng thì có th có hoc không.
̌ là ni ct gi các tp tin theo mt ch đ nào đó theo ý ngi s
dng. Ðây là bin pháp giúp ta qun lý đc tp tin, d dàng tìm kim chúng
khi cn truy xut. Các tp tin có liên quan vi nhau có th đc xp trong cùng
mt tp tin.
̌ là lnh ch dn l trình cho phép ta t th mc bt k có th đn
trc tip th mc cn truy xut.
7. nh ngha nào là đnh ngha đng dn:
̌ là ni lu tr thông tin bao gm chng trình, d liu, vn bn,...
Mi tp tin có mt tên riêng phân bit. Tên tp tin thng có 2 phn: phn tên
(name) và phn m rng (extension). Phn tên là bt buc phi có ca mt tp
tin, còn phn m rng thì có th có hoc không.
̌ là ni ct gi các tp tin theo mt ch đ nào đó theo ý ngi s

dng. Ðây là bin pháp giúp ta qun lý đc tp tin, d dàng tìm kim chúng
khi cn truy xut. Các tp tin có liên quan vi nhau có th đc xp trong cùng
mt tp tin.
̌ là lnh ch dn l trình cho phép ta (con tr) t th mc bt k có
th đn trc tip th mc cn truy xut.
8. Mun to mt th mc bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau?
̌ Copy con
̌ Rd

17
Chng 2: H điu hành
̌ Md
̌ DIR
9. Mun to mt tp bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào trong các
lnh sau :
̌ Copy con
̌ del
̌ Md
̌ DIR
10. Mun to xóa mt tp bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau :
̌ Copy con
̌ del
̌ Md
̌ Rd
11. Mun khi to đa mi bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau :
̌ Format
̌ del

̌ Md
̌ Date
12. Mun to đa khi đng ti  đa A: bng lnh ca MSDOS thì ta dùng
lnh nào trong các lnh sau :
̌ Format A:
̌ Format A:/s
̌ Format A:/a
̌ Sys A:/q
13. Mun xóa mt th mc bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào
trong các lnh sau :
̌ Copy con
̌ del

18
Chng 2: H điu hành
̌ Md
̌ Rd
14. Mun đi tên mt tp bng lnh ca MSDOS thì ta dùng lnh nào trong
các lnh sau
̌ rename
̌ del
̌ Md
̌ không lnh nào đúng
15. Trong HH WINDOWS chng trình ng dng Control Panel dùng đ:
̌ Cài đt hay thay đi cu hình ca h thng
̌ Xem ni dung ca th mc
̌ Chng phân mnh đa cng
16. Windows Explorer là công c tr giúp, giúp ta bit đc:
̌ Toàn b máy tính có nhng gì, cho phép xem ni dung ca máy
tính nh mt h thóng th bc hay cu trúc hình cây. Cho phép xem ni dung

mi  đa, mi th mc, bt k mt  đa nào trong mng
̌ Phép to và hiu chnh các hình nh đ ha: mt bc v trong Paint,
thông tin đ ha lu trong Clipboard, mt bc nh ghi  dng BMP, GIF, JPEG
̌ Các đi tng b xóa b khi ta thao tác trong Windows 2000. Các
tp không thc s b loi khi đa cng cho đn khi ta làm rng thùng rác.
17. Khi mun di chuyn d liu t vùng ngun đn vùng đích, ta phi s
dng lnh nào trong cp lnh nào di đây?
̌ Cut, Paste
̌ Copy, Paste
̌ File, Open
18. Khi mun copy d liu t vùng ngun đn vùng đích, ta phi s
dng lnh nào trong cp lnh nào di đây?
̌ Cut, Paste
̌ Copy, Paste
̌ Del, Paste

19
Chng 2: H điu hành
Bài tp thc hành
Bài 1. Dùng lnh ca MSDOS đ thc hin các yêu cu sau:
1. To cây th mc sau:

2. Trong th mc tin hc, to 2 tâp tin danhsach1.txt và file danhsach2.txt
vi ni dung tùy chn
3. Ni 2 tp tin danhsach1.txt và danhsach2.txt thành danhsach.txt
4. Di chuyn tt các tp va to  câu 2,3 vào th mc CANBAN
5. i tên tp danhsach.txt trong th mc CANBAN thành ds.txt
6. Xóa màn hình và xem ni dung vn bn theo các cách sau:
ng ti th mc gc (  đa C)
ng ti th mc KETOAN

ng ti th mc CANBAN
7. To thêm th mc HA trong  đa C.Sao chép tt c các tp tin trong th
mc CANBAN vào th mc HA
8. Xem li ngày, gi h thng nu sai thì sa li
9. Xóa tp tin danhsach1.txt, danhsach2.txt trong th mc HA
10. Xem ni dung tp tin ds.txt trong th mc HA bng cách đng ti th
mc QLHVIEN
11. Xóa th mc KTOANTC
12. Copy tt c các tp có phn m rng là TXT t th mc gc vào trong
th mc HA .
13. Xóa toàn b cây th mc QLHVIEN

20
Chng 2: H điu hành
Bài 2: Thc hành các yêu cu sau trên HH WINDOW2000
Khi đng máy đ vào Windows. Nháy vào nút Start đ hin menu Start,
hãy duyt qua tt c các menu con ca menu Start có trên máy.
Dùng lnh Start / Help đ m ca s tr giúp, duyt qua các hng dn
phân theo ch đ (nháy vào các mc có cun sách đ m các mc con, nháy vào
các mc có du chm hi đ xem chi tit), xem các hng dn xét theo th t t
vng. óng ca s hng dn.
To mt biu tng đng tt cho Notepad trên màn hình nn vi tên là Soan Thao
Van Ban, ni cha chng trình Notepad là %SystemRoot%\System32\notepad.exe.
To biu tng đng tt th hai cho Paint trên màn hình nn vi tên là
Ve Tranh, ni cha chng trình Paint là %System%\System32\mspaint.exe.
Nháy vào biu tng đng tt Soan Thao Van Ban trên Desktop đ m
ca s Notepad, cc đi ca s, son tho mt vn bn bt k và ghi vào đa vi
tên tp là Vidu1.txt. Nháy vào biu tng Ve Tranh trên Desktop đ m Paint,
cc đi ca s, v mt bc tranh tùy ý và ghi vào đa vi tên tp là Vidu2.bmp.
Chuyn đi làm vic gia hai ca s bng các nút trên thanh Taskbar. Cc

tiu c hai ca s v các nút trên thanh Taskbar.
Thit lp màn hình nn: nháy nút phi chut trên Desktop, hin menu tt,
chn Properties, hin hp thoi, chn lp Background, duyt xem các nh nn
trong khung Select a background picture, chn mt nh, OK.
Thit lp màn hình ch (màn hình hin khi không dùng máy tính): nháy
nút phi chut trên Desktop hin menu tt, chn Properties, hin hp thoi,
chn lp Screen Saver, duyt xem qua các màn hình ch trong hp điu khin
kéo xung Screen Saver, chn mt màn hình ch, trong mc Wait đt là 5 phút,
chn OK.
Xem các thông tin h thng: Dùng lnh Start / Programs / Accessories /
System Tools / System Information.
Xem các phông ch đã cài đt trên máy: dùng lnh Start / Settings /
Control Panel / Fonts.
óng tt c các ca s đã m. Thoát khi Windows 2000 và tt máy tính.
Bài 3: Thc hành các yêu cu sau trên HH WINDOW
Khi đng Windows Explorer, trong khung bên trái ca ca s hãy nháy
vào các th mc có du cng (+) đ xem toàn b cây th mc ca  đa cng C.

21
Chng 2: H điu hành
Trong khung bên trái chn  đa C, duyt qua 5 cách xem các tp trong
khung bên phi bng lnh View / Details, List, Large Icons, Small Icons,
Thumbnails.
To cây th mc sau t th mc gc C:

Sao chép hai tp Thang Mot.txt và Thang hai.txt sang th mc Bao cao
Quy II. Di chuyn tp Thang ba.txt sang th mc Bao cao Quy III. Kim tra
vic thc hin.
Xóa th mc thc hành cùng vi các th mc con. óng ca s Windows
Explorer.
Bài 4.
Khi đng Paint v bc tranh bt k lu vào tp tranh.bmp
V ch ký ca bn và ghi tp vào đa vi tên là Bai3.bmp.
C:\
Thc hành Báo cáo Quý 1
Tháng Mt.txt
Tháng Hai.txt
Tháng Ba.txt
Báo cáo Quý II
Báo cáo Quý III

22
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
Chng 3: CÁC PHN MM NG DNG THÔNG DNG
3.1. GII THIU
Chng này cung cp cho sinh viên các kin thc sau:
Các k nng c bn trong vic s dng phn mm ng dng son tho vn
bn Word.
Các thao tác c bn trong vic s dng và thc hin các hàm ca bng tính
Excel cng nh cách chèn hình nh, biu đ bng tính.
Các cách c bn đ to ra mt trình din báo cáo bng POWERPOINT,
thit lp cách hin th ca các Slide cùng mt s công c ph tr.
Khái nim v VIRUS tin hc và cách phòng chng VIRUS.
3.2. TÓM TT CHNG III

3.2.1. Chng trình son tho vn bn WORD
3.2.1.1. Các thao tác son tho c bn
Son tho vn bn bng ting Vit:
Trong Windows 2000 dùng b mã Unicode version 2 (mã hai byte) và có
nhiu font cho phép hin th ting Vit có du nh Times New Roman, Arial,
Tahoma, Courier New. Mun to vn bn ting Vit ta cn mt chng trình
bàn phím ting Vit đ gõ ting Vit, có th dùng VietKey.
3.2.1.2. Các thao tác đnh dng vn bn
a. nh dng ký t
- nh dng bng hp thoi Font
i vi mt đon vn bn, ta có th đnh dng li nó theo font mi, c
mi, kiu mi. Trc tiên hãy chn khi vn bn cn đnh dng li, dùng lnh
Format / Font, xut hin hp thoi Font.
b. nh dng Paragraph
Chc nng này cho phép thay đi cách hin th ca mt đon vn bn.
Chn đon vn bn, dùng lnh Format / Paragraph, xut hin hp thoi sau gm
hai lp: Indents and Spacing, Line and Page Breaks….

23
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
3.2.1.3. nh dng trang và in n
a. Chn c giy và đt l
Trc khi bt tay vào son tho mt vn bn ta phi chn c giy đnh in và
đt l cho trang in bng lnh File / Page Setup, xut hin hp thoi Page Setup
b. In vn bn
Mun in vn bn dùng lnh File / Print (hoc nháy chut vào nút Print trên
thanh Standard)
3.2.1.4. Chèn hình nh và công thc toán
- Chèn thêm các ký t đc bit
 chèn thêm mt ký t đc bit (ví d ℵℜ), thc hin theo trình t nh

sau: đa con tr vn bn đn ni cn chèn, dùng lnh Insert / Symbol
- ánh công thc toán - Equation
Trc tiên ta đt con tr nhp vào ch đnh chèn công thc, dùng lnh
Insert / Object, hin hp thoi Object, chn lp Create New, nháy đúp chut
vào mc Microsoft Equation 3.0. Khi đó ti đim chèn xut hin khung đ nhp
công thc và ca s nh Equation
- Chèn tp nh vào vn bn đang son
Dùng lnh Insert / Picture / From FileTo các dòng ch ngh thut nh WordArt
3.2.2. Bng tính EXCEL 2000
3.2.2.1. nh dng d liu s:
Dùng đ trình bày li vùng bng tính nh chn kiu th hin s liu, chn
đn v tính thích hp, thay đi kiu ch, c ch, nhn mnh ni dung s liu
quan trng
3.2.2.2. nh dng d liu ch:
D liu ch đã nhp trong các ô có th đnh dng li theo các thành phn:
Font (nét ch), Font Style (nghiêng, đm,...), Size (kích thc ch), Color (màu
ca ch). Các bc thc hin đnh dng ký t: chn vùng d liu đ đnh dng,
thc hin lnh Format / Cells, xut hin hp thoi Format Cells, chn lp Font
(các mc cng ging nh trong Word 2000), chn Font, Font Style, Size,
Underline, Color thích hp cho ch.

24
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
3.2.2.3. S dng công thc,các hàm:
Excel có mt s hàm mu (Function Wizard) dùng tiên li và đn gin, ví
d công thc =A3+A4+A5+A6+A7 có th thay bng hàm SUM (A3:A7). Dng
thc tng quát ca hàm:
=<Tên hàm>(Danh sách đi s)
Các hàm s hc
ABS (N), SQRT (N), INT (N), PI (), MOD (N,M), ROUND (biu_thc_s, n),

SUM (danh sách các tr), AVERAGE (danh sách các tr), MAX (danh sách các
tr), MIN (danh sách các tr), COUNTA (danh sách các tr), COUNT (danh
sách các tr), RANK (x, danh sách)
Các hàm ngày tháng
DAY (d liu kiu ngày), MONTH (d liu kiu ngày), YEAR (d liu
kiu ngày)
Các hàm logic
IF (biu thc logic, biu thc 1, biu thc 2): nu biu thc logic là đúng
thì hàm cho giá tr là <biu thc 1>, trái li cho giá tr là <biu thc 2>. Các
biu thc 1 và biu thc 2 cng có th là nhng hng tr, biu thc (chui, s,
logic) và cng có th là mt hàm IF khác.
AND (điu kin 1, điu kin 2, ...), OR (điu khin 1, điu kin 2, ...),
NOT (điu kin)
Các hàm x lý chui
LEFT(TEXT,N), RIGHT(TEXT,N), LEN(TEXT), LOWER(TEXT),
UPPER (TEXT), PROPER(TEXT)
Các hàm tìm kim
VLOOKUP (x, Bng, Ct tham chiu, Cách dò),HLOOKUP(x, Bng,
Hàng tham chiu, Cách dò).
3.2.3. Phn mm trình din POWERPOINT 2000
PowerPoint dùng đ to mt trình din (Presentation) gây n tng cho
mt bài nói trc đông đo ngi nghe trong mt hi ngh, mt bui bo v
lun án. Cách dùng h thng menu, dùng các thanh công c Standard và
Formatting, dùng Office Assistant và nhn tr giúp, chèn các đi tng đ ha

25
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
và hình nh, chèn Table trong PowerPoint đc thc hin ging nh trong
Word. Ta có th d dàng sao chép vn bn trong Word và các biu đ trong
Excel vào trong PowerPoint.

3.2.3.1. To trình din da trên Slide trng
Các bc đ to mt trình din t đu:
Bc 1: Dùng lnh File / New, hin hp thoi New Presentation:
Bc 2: Gõ tiêu đ ca Slide và ni dung ca nó. Chèn mt slide trng
mi: nháy nút Common Tasks trên thanh Formatting, hin menu dc, chn mc
New Slide (hoc dùng lnh Insert / New Slide, hay Ctrl+M), xut hin li hp
thoi New Slide, chn mt mu slide, b xung ni dung cho nó.
Bc 3: Xem cách hin th slide đang thit k: nháy nút Slide Show  góc
trái bên di ca s PowerPoint. Trong lúc xem khi nháy nút phi chut vào
màn hình, xut hin menu tt gm các mc: End Show (kt thúc xem), Next
(xem trang tip), Previous (lùi v trang trc).
Bc 4: Ghi tp vào đa dùng lnh File / Save.
3.2.3.2. In các slide và các chú gii ra giy
Dùng lnh File / Print, xut hin hp thoi Print, trong mc Print What hãy
la chn đi tng cn in.
3.2.4. Virus tin hc
Virus tin hc hay còn gi là virus máy tính (computer virus) là mt đon
chng trình n, có kích thc nh, có kh nng t sao chép, sinh sôi ny n
nh mt virus sinh hc, lây lan nhanh và có th gây nguy c phá hoi các phn
mm h ca h điu hành, xóa mt phn hay toàn b các tp tin d liu, to ra
các tp tin vô ngha chim ly không gian b nh ca máy, hoc ch đn thun
trêu chc hay đe da suông ngi s dng.
3.3. CÂU HI VÀ BÀI TP
Phn Word
I. Câu hi
1. Khi đang son tho trên phn mm Word, nu mun ghi d liu vào 1 tp
thì ta chn File trên thanh Menu sau đó chn:
̌ New
̌ Save

26
Chng 3: Các phn mm ng dng thông dng
̌ Open
̌ Edit
2. Khi đang son tho trên phn mm Word, nu mun m 1 tp thì ta
chn File trên thanh menu sau đó chn:
̌ New
̌ Save
̌ Open
̌ Edit
3. Khi đang son tho trên phn mm Word, mun sao chép mt khi ta
phi chn khi mun sao chép sau đó chn: Edit ri tip tc chn :
̌ Copy
̌ Cut
̌ Insert
̌ Select all
4. Khi đang son tho trên phn mm Word, mun di chuyn mt khi ta
phi chn khi mun sao chép sau đó chn: Edit ri tip tc chn :
̌ Copy
̌ Cut
̌ Insert
̌ Save
5. Sau khi đã thc hin câu 7 hoc câu 8 mun dán vn bn vào v trí con
tr đang đng ta chn Edit ri chn:
̌ Paste
̌ Cut
̌ Insert
̌ Select all
6. Khi đang son tho, mun đnh dng nhanh bng thanh công c ta dùng
thanh công c:

̌ Formatting
̌ Standard

27