BÀI 6 : PHẢN XẠ
----------oOo--------
I . MỤC TIÊU :
1 . Kiến thức :
– Mô tả cấu tạo 1 nơron điểm hình
– Trình bày chức năng cơ bản của nơron
– Trình bày được 5 thành phần của 1 cung phản xạ và đường dẫn truyền xung thần kinh trong 1
cung phản xạ .
2 . Kỹ năng :
– Quan sát tranh để mô tả cấu tạo nơron và các thành phần tham gia một cung phản xạ .
– Qua sơ đồ HS nhận biết và phân biệt cung phản xạ – Vòng phản xạ .
3 . Thái độ :
II . ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :
1 . Giáo viên :
• Tranh vẽ 6.1 :Nơron và hướng lan truyền xung thần kinh.
• Tranh 6. 2 ( Câm ) : Cung phản xạ .
• Sơ đồ 6.3 : Sơ đồ phản xạ .
2 . Học sinh :
• Xem lại bài Mô Mô thần kinh
• Xem SGK bài phản xạ Tìm và nêu 1 số phản xạ ở người mà em biết .
III . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1 . Ổn định lớp :
2 . Kiểm tra bài cũ :
Khái niệm mô ? Trong cơ thể người có mấy loại mô chính ?
Nêu cấu tạo và chức năng của mô thần kinh?
3 . Mở Bài :
– Khi chạm tay vào vật nóng , chúng ta có phản ứng gì ? ( Giật tay lại ) . Phản ứng trên của cơ
thể được gọi là phản xạ . Vậy phản xạ là gì ? Cơ chế phản xạ diễn ra như thế nào ? Chúng ta sẽ tìm
hiểu trong bài học hôm nay :
BÀI 6 : PHẢN XẠ
Hoạt động 1 :
Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của nơron .
Mục tiêu : Nhận biết và hiểu được cấu tạo , chức năng của 1 Nơron .
Hoạt động Giáo Viên Hoạt động Học sinh
Nội dung ghi
– Nêu thành phần cấu tạo của mô thần
kinh?
– Gv treo tranh 6 . 1 GV yêu cầu 1
HS mô tả lại cấu tạo 1 nơron?
– Gv chốt lại cấu tạo chính của nơron
gồm :
• Thân : có nhân
• Sợi : gồm sợi nhánh và sợi trục có
– Gồm : Nơron và Tb thần
kinh đệm
Nơron có 2 chức
năng cơ bản là cảm ứng
và dẫn truyền
Có 3 loại nơron :
Hướng tâm, liên lạc , Ly
tâm
bao mielin
– Chuyển ý : VỚi cấu tạo như vậy thì
nơron thực hiện chức năng gì ?
– Yêu cầu 1 HS đọc thông tin trong
SGK.
• Thế nào là cảm ứng ?
• Thế nào là dẫn truyền ?
– Gv dựa vào hình vẽ để làm rõ chức
năng cảm ứng và dẫn truyền :….
– Chuyển ý : Các xung thần kinh được
dẫn truyền theo 1 chiều nhất định và căn cứ
vào hướng dẫn truyền người ta phân biệt 3
loại nơron.
– Gv cho HS hoạt động nhóm
– Gv phát phiều học tập cho từng nhóm
Nơron
hướng
tâm
Nơron
trung gian
Nơron li
tâm
Vị trí
Chức
năng
– Gv yêu cầu đại diện nhóm lên trình
bày
– Gv đặt câu hỏi :
• Có nhận xét gì vè hướng dẫn
truyền xung thần kinh ở nơron hướng
tâm và Nơron li tâm ?
– Gv chốt lại ý chính .
– Hs đọc thông tin
– HS dựa vào SGK trả lời câu
hỏi của GV :
• Cảm ứng : …………
• Dẫn truyền : …………
– Hs hoạt động nhóm làm
phiếu học tập
– Đại diện nhóm trình bày
– Các nhóm khác nhận xét ,
bổ sung
– Đại diện học sinh trả lời .
Hoạt động 2 :
Tìm hiểu các thành phần của cung phản xạ và vòng phản xạ .
Mục tiêu :
– HS Định nghĩa được phản xạ và các thành phần tham gia cung phản xạ .
– HS phân biệt được cung phản xạ và vòng phản xạ.
Hoạt động Giáo Viên Hoạt động Học Sinh
1 . Phản xạ :
– Gv yêu cầu HS đọc thông tin 1 trang
21 SGK
– Gv đặt câu hỏi :
• Phản xạ là gì ? Cho ví dụ ?
– Gv đặt vấn đề : Khi tay chạm vào
cây trinh nữ thì hiện tượng gì xảy ra ?
Đó có phải là phản xạ hay không ?
Gv rút ra kết luận : Ở cây trinh nữ chỉ
– HS đọc thông tin trang 21
SGK
– HS trả lời câu hỏi của GV
đặt ra và cho ví dụ .
– HS trả lời câu hỏi của GV
Phản xạ là phản
ứng của cơ thể trả lời
các kích thích môi
trường thông qua hệ
thần kinh .
là phản ứng vì không có sự điều khiển của
hệ thần kinh.
2 . Cung phản xạ :
– Gv cho HS tự đọc thông tin và quan
sát hình 6.2 trang 21.
– Treo tranh câm 6.2 lên bảng
– Gv cho HS thảo luận trả lời câu hỏi :
• Có mấy loại nơron tạo nên 1
cung phản xạ
• Nêu các thành phần của 1 cung
phản xạ
– GV hồn chỉnh kết luận :
– HS tự đọc thông tin và
Quan sát tranh
– HS lên bảng điền vào tranh
câm
– Hs thảo luận nhóm
– Cử đại diện trình bày
– Các nhóm khác góp ý bổ
sung – rút kết luận
Một cung phản
xạ gồm 5 yếu tố : cơ
quan thụ cảm , Nơron
hướng tâm , Nơron
trung gian , Nơron li
tâm và cơ quan phản
ứng .
Cung phản xạ là
đường dẫn truyền xung
thần kinh từ cơ quan
thụ cảm qua trung
ương thần kinh tới cơ
quan phản ứng .
3 . Vòng phản xạ :
– Gv cho HS đọc thông tin và quan sát
sơ đồ 6 . 3 SGK.
– Gv cho HS trả lời câu hỏi mục 3
SGK trang 22.
– Gv đặt vấn đề : Bằng cách nào trung
ương thần kinh có thể biết được phản ứng
của cơ thể đã đáp ứng được kích thích hay
chưa ?
Gv giải thích sơ đồ ( SGK + SGV )
– HS đọc và quan sát
– Hs trả lới câu hỏi
Trong phản xạ
luôn có luồng thông
tin ngược báo về
trung ương thần kinh
điều chỉnh phản ứng
cho thích hợp .
Luồng thần kinh
bao gồm : Cung phản
xạ và đường phản hồi
tạo nên vòng phản xạ
IV . CỦNG CỐ :
• Căn cứ vào chức năng người ta phân biệt mấy loại Nơron ?
• Các loại nơron đó khác nhau ở điểm nào ?
• Phân biệt cung phản xạ và vòng phản xạ ?
– HS đọc khung hồng trong SGK
V . DẶN DÒ :
– Đọc em có biết
– Học bài và Soạn bài mới : “Bộ Xương”