Bài giảng Hóa học 12 bài 3 Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp | Lớp 12, Hóa học - Ôn Luyện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (280.23 KB, 11 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀI 3: KHÁI NI M V XÀ

Ệ

Ề

PHÒNG VÀ CH T GI T R A

Ấ

Ặ

Ữ

T NG H P

Ổ

Ợ

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. KHÁI NI M & TÍNH CH T C A CH T GI T

Ệ

Ấ

Ủ

Ấ

Ặ

R A

Ử

1) Khái ni m ch t gi t r a:ệ ấ ặ ử

 Ch t gi t r a là nh ng ch t khi dùng cùng v i nấ ặ ử ữ ấ ớ ư c thì có tác ớ
d ng làm s ch các ch t b n bám trên các v t r n mà không ụ ạ ấ ẩ ậ ắ
gây ra ph n ng hóa h c v i các ch t ả ứ ọ ớ ấ đó.

 Ch t gi t r a thiên nhiên: b k t, b hòn…ấ ặ ử ồ ế ồ

 Ch t gi t r a nhân t o: xà phòng (ấ ặ ử ạ đư c n u t d u m v i ợ ấ ừ ầ ỡ ớ
các ch t ki m, nó chính là h n h p c a mu i natri ho c kali ấ ề ỗ ợ ủ ố ặ
c a các axit béo)ủ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2) Tính ch t gi t r a:

ấ

ặ ử

a. M t s khái ni m liên quan:

ộ ố

ệ



Ch t t y màu: làm s ch các v t b n nh

ấ ẩ

ạ

ế ẩ

ờ

nh ng ph n ng hoá h c.

ữ

ả ứ

ọ

Vd: N

ư c Giaven, n

ớ

ư c clo, SO

ớ

2

,…



Ch t

ấ ưa nư c: nh ng ch t tan t t trong

ớ

ữ

ấ

ố

nư c (th

ớ

ư ng k d u m )

ờ

ị ầ

ỡ

Vd: Metanol, etanol, axit axetic…



Ch t k n

ấ ị ư c: nh ng ch t h u nh

ớ

ữ

ấ ầ

ư không

tan trong nư c (

ớ ưa d u m )

ầ

ỡ

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

b.

Đ c

ặ đi m c u trúc phân t mu i natri

ể

ấ

ử

ố

c a axit béo:

ủ

 “Đ u”

ầ

ưa nư c: COO

ớ

-

Na

+

 “Đuôi” k n

ị ư c (

ớ ưa d u m _): -C

ầ

ỡ

x

H

y

(x

≥

15)

O
O

Na(+)

(-)

Công th c c u t o thu g n nh tứ ấ ạ ọ ấ

Mơ hình đ cặ

C u trúc ấ
phân t ử

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

c.

Cơ ch ho t

ế

ạ đ ng c a ch t gi t r a:

ộ

ủ

ấ

ặ ử

L y trấ ư ng h p natri stearat làm thí d .ờ ợ ụ

“Đuôi” ưa d u m (CHầ ỡ 3[CH2]16-) c a phân t natri ủ ử

stearat thâm nh p vào v t b n, còn “ậ ế ẩ đ u” ầ ưa nư c ớ
(COO-Na+) l i có xu hạ ư ng kéo ra phía các phân t ớ ử

nư c. K t qu : v t d u b phân chia thành nh ng ớ ế ả ế ầ ị ữ
h t r t nh ạ ấ ỏ đư c gi ch t b i các phân t natri ợ ữ ặ ở ử

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7></div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

II. XÀ PHÒNG

1) S n xu t xà phịng:ả ấ

 Thơng thư ng ngờ ư i ta s n xu t xà phòng là ờ ả ấ đun d u th c v t ho c ầ ự ậ ặ

m ỡ đ ng v t v i dd NaOH (t o xà phòng c ng) ho c dd KOH (t o ộ ậ ớ ạ ứ ặ ạ
xà phòng m m) nhi t ề ở ệ đ và áp su t cao ộ ấ  ph n ng xà phịng hố ả ứ
k t thúc, cho NaCl vào và làm l nh ế ạ  xà phòng tách ra kh i dd, ỏ đư c ợ

cho thêm ph gia (ch t t o màu, ch t t o mùi thụ ấ ạ ấ ạ ơm, ch t t o b t và ấ ạ ọ
ch t ấ đ n) và ép thành bánh ộ  dd còn l i ạ đư c lo i t p ch t, cô ợ ạ ạ ấ đ c ặ

r i tách mu i li tâm tách NaCl thu l y Cồ ố ấ 3H5(OH)3.

 Ngồi ra cịn có 2 phương pháp khác:

 Thu phân ch t béo; tinh ch axit béo thu ỷ ấ ế đư c r i trung hoà b ng dd ợ ồ ằ

ki m.ề

 Oxi hoá các parafin (c a d u m ) nh oxi khơng khí, nhi t ủ ầ ỏ ờ ệ đ cao, có ộ

mu i manga xúc tác r i trung hoà axit sinh ra b ng NaOH.ố ồ ằ

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

2)

Thành ph n c a xà phòng và s d ng xà

ầ

ủ

ử ụ

phịng

 Thành ph n chính: các mu i natri (kali) c a axit béo, ầ ố ủ

thư ng là natri stearat (Cờ 17H35COONa), natri

panmitat (C15H31COONa), ntri oleat (C17H33COONa)

…

 Ch t ph gia thấ ụ ư ng g p: ch t màu, ch t thờ ặ ấ ấ ơm.

 Xà phòng dùng trong t m g i, gi t giũ… có ắ ộ ặ ưu đi m ể

khơng gây h i cho da, cho môi trạ ư ng (d b phân ờ ễ ị
hu )ỷ

 Như c ợ đi m: m t tác d ng trong nể ấ ụ ư c c ng doớ ứ

2RCOONa + Ca2+  (RCOO)

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

III. CH T GI T R A T NG H P

Ấ

Ặ

Ử

Ổ

Ợ

1) S n xu t ch t gi t r a t ng h p:

ả

ấ

ặ ử ổ

ợ

Đư c

ợ đi u ch t các s n ph m c a d u

ề

ế ừ

ả

ẩ

ủ

ầ

mỏ

V i R-H: ankan

ớ

R-SO

3

H: axit ankyl sunfonic

R-SO

3

Na: natri ankyl sunfonat

(R: g c ankyl t C

ố

ừ

10

-C

18

)

R-H H2SO4 R-SO

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

2)

Thành ph n và s d ng các ch ph m t

ầ

ử ụ

ế

ẩ

ừ

ch t gi t r a t ng h p

ấ

ặ ử ổ

ợ

 Thành ph n: ch t gi t r a t ng h p, ch t thầ ấ ặ ử ổ ợ ấ ơm, 
ch t màu, ch t t y tr ng NaClO (có h i cho da)ấ ấ ẩ ắ ạ

 Ưu đi m: có th gi t r a ngay c trong nể ể ặ ử ả ư c c ng.ớ ứ
 Như c ợ đi m: ơ nhi m mơi trể ễ ư ng vì khó b phân ờ ị

</div>

Bài giảng Hóa học 12 bài 3 Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp | Lớp 12, Hóa học - Ôn Luyện

<b>BÀI 3: KHÁI NI M V XÀ </b>

<b>Ệ</b>

<b>Ề</b>

<b>PHÒNG VÀ CH T GI T R A </b>

<b>Ấ</b>

<b>Ặ</b>

<b>Ữ</b>

<b>T NG H P</b>

<b>Ổ</b>

<b>Ợ</b>

I.

KHÁI NI M & TÍNH CH T C A CH T GI T

Ệ

Ấ

Ủ

Ấ

Ặ

R A

Ử

<b>2) Tính ch t gi t r a:</b>

<b>ấ</b>

<b>ặ ử</b>

<b>a. M t s khái ni m liên quan:</b>

<b>ộ ố</b>

<b>ệ</b>



<b><sub>Ch t t y màu: làm s ch các v t b n nh </sub></b>

<b><sub>ấ ẩ</sub></b>

<b><sub>ạ</sub></b>

<b><sub>ế ẩ</sub></b>

<b><sub>ờ</sub></b>

<b>nh ng ph n ng hoá h c.</b>

<b>ữ</b>

<b>ả ứ</b>

<b>ọ</b>

<b>Vd: N</b>

<b>ư c Giaven, n</b>

<b>ớ</b>

<b>ư c clo, SO</b>

<b>ớ</b>

<b>,…</b>



<b><sub>Ch t </sub></b>

<b><sub>ấ ưa nư c: nh ng ch t tan t t trong </sub></b>

<b><sub>ớ</sub></b>

<b><sub>ữ</sub></b>

<b><sub>ấ</sub></b>

<b><sub>ố</sub></b>

<b>nư c (th</b>

<b>ớ</b>

<b>ư ng k d u m )</b>

<b>ờ</b>

<b>ị ầ</b>

<b>ỡ</b>

<b>Vd: Metanol, etanol, axit axetic…</b>



<b><sub>Ch t k n</sub></b>

<b><sub>ấ ị ư c: nh ng ch t h u nh</sub></b>

<b><sub>ớ</sub></b>

<b><sub>ữ</sub></b>

<b><sub>ấ ầ</sub></b>

<b><sub>ư không </sub></b>

<b>tan trong nư c (</b>

<b>ớ ưa d u m )</b>

<b>ầ</b>

<b>ỡ</b>

<b>b.</b>

<b>Đ c </b>

<b>ặ đi m c u trúc phân t mu i natri </b>

<b>ể</b>

<b>ấ</b>

<b>ử</b>

<b>ố</b>

<b>c a axit béo:</b>

<b>ủ</b>

<b> “Đ u” </b>

<b>ầ</b>

<b>ưa nư c: COO</b>

<b>ớ</b>