Thực trạng và một số giải pháp hoàn thiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư giải phóng mặt bằng đối với các dự án đầu tư trên địa bàn thành phố nam định tỉnh nam định
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.72 MB, 107 trang )
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
NGÔ THANH HÀ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------------------------------
NGÔ THANH HÀ
THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN
QUẢN TRỊ KINH DOANH
CƠNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH - TỈNH NAM ĐỊNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT
QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHÓA 2013A
Hà Nội – Năm 2015
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
---------------------------------------
NGÔ THANH HÀ
THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN
CƠNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ
GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ
TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH - TỈNH NAM ĐỊNH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KỸ THUẬT
QUẢN TRỊ KINH DOANH
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
GVC: TS. VŨ QUANG
Hà Nội – Năm 2015
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
LI CAM ĐOAN
Tôi là Ngô Thanh Hà, xin cam đoan rằng:
- Số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và chưa được
sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
- Mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này đã được cảm ơn và các
thơng tin đã được trích dẫn trong luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Ngô Thanh Hà
Học viên: Ngô Thanh Hà
i
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
LI CẢM ƠN
Luận văn này là tổng hợp kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu kết hợp với
kinh nghiệm thực tiễn trong q trình cơng tác và sự nỗ lực cố gắng của bản thân.
Để hoàn thành luận văn này, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn chân thành tới q thầy
(cơ) giáo, và các cán bộ cơng chức Trường Đại học Bách khoa Hà Nội đã nhiệt tình
giúp đỡ, hỗ trợ cho tôi. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc nhất đến Thầy
giáo - Giảng viên chính - Tiến sĩ Vũ Quang, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội là
người trực tiếp hướng dẫn khoa học. Thầy đã dày công giúp đỡ tôi trong suốt q
trình nghiên cứu và hồn thiện đề tài.
Tơi cũng xin bày tỏ sự biết ơn đến lãnh đạo UBND thành phố Nam Định,
lãnh đạo Ban quản lý đầu tư và xây dựng thành phố, và các đồng nghiệp, đã tạo điều
kiện giúp đỡ tơi trong cơng tác để có đủ thời gian và hồn thành khố học, thực hiện
thành công luận văn này.
Cuối cùng, tôi xin được bày tỏ lịng biết ơn và những tình cảm u mến nhất
đến gia đình, những người thân của tơi đã tạo điều kiện, động viên tơi trong suốt
q trình học tập và thực hiện luận văn này.
Tuy đã có sự nỗ lực, cố gắng nhưng luận văn không thể tránh khỏi những
khiếm khuyết, tơi rất mong nhận được sự góp ý chân thành của q thầy (cơ) và
đồng nghiệp để luận văn này được hoàn thiện hơn !
Xin chân thành cám ơn !
Ngô Thanh Hà
Học viên: Ngô Thanh Hà
ii
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
MC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .................................................................... vi
LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................1
CHƯƠNG I CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ
TÁI ĐỊNH CƯ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG ..........................................................5
1.1. Các khái niệm cơ bản. ............................................................................ 5
1.1.1. Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất ........................................ 5
1.1.2. Hỗ trợ .......................................................................................... 5
1.1.3. Tái định cư .................................................................................. 5
1.2. Sự cần thiết của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB. ..... 6
1.3 Nội dung của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB. ....... 10
1.3.1. Những quy định của Nhà nước về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB: .................................................................................................... 11
1.3.2. Đặc điểm của cơng tác giải phóng mặt bằng. ............................... 13
1.3.3. Các dạng giải phóng mặt bằng và đặc trưng của nó. .................... 14
1.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
giải phóng mặt bằng. ................................................................................... 15
1.4.1. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của Nhà nước. ....... 16
1.4.2. Công tác đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa
chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ...................................... 17
1.4.3. Công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất ................................... 18
1.4.4. Giá đất ........................................................................................... 18
1.4.5. Định giá đất ................................................................................... 19
1.4.6. Thị trường bất động sản ................................................................ 19
1.4.7. Chính sách lập khu tái định cư. ..................................................... 20
1.4.8. Nguồn vốn để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB...................................................................................................... 21
1.4.9. Năng lực, thái độ của đội ngũ cán bộ làm công tác GPMB và
người dân trong diện GPMB. .................................................................. 21
Học viên: Ngô Thanh Hà
iii
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
1.4.10. Công tác tổ chức thực hiện.......................................................... 22
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................28
CHƯƠNG II THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ
TÁI ĐỊNH CƯ GPMB ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN
THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH TỈNH NAM ĐỊNH ...................................................29
2.1. KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA THÀNH PHỐ
NAM ĐỊNH................................................................................................. 29
2.1.1. Các đặc điểm tự nhiên xã hội của thành phố Nam Định ............. 29
2.1.2 .Tình hình phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian 2009 – 2013 33
2.2. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI
ĐỊNH CƯ GPMB TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH GIAI
ĐOẠN TỪ NĂM 2009-2013. ..................................................................... 38
2.2.1. Khái quát về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB trên
địa bàn Thành phố Nam Định giai đoạn từ năm 2009 - 2013 ................ 38
2.2.2. Phân tích tình hình thực hiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư GPMB đối với các dự án đầu tư trên địa bàn Thành phố Nam
Định. ........................................................................................................ 51
2.2.3. Những kết quả đã đạt được và tồn tại vướng mắc trong q trình
thực hiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB đối với các
dự án đầu tư trên địa bàn thành phố Nam Định giai đoạn từ năm 2009
đến năm 2013. ......................................................................................... 70
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................79
CHƯƠNG 3 ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ GPMB ĐỐI VỚI CÁC DỰ ÁN
ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NAM ĐỊNH TỈNH NAM ĐỊNH.....80
3.1. PHƯƠNG HƯỚNG. ............................................................................ 80
3.2. NHIỆM VỤ .......................................................................................... 81
3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC GPMB............... 83
3.3.1. Ban hành, điều chỉnh và hồn thiện hệ thống chính sách về bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB. ..................................................... 83
3.3.2. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai, xây dựng và phát
triển nhà ở. ............................................................................................... 84
Học viên: Ngô Thanh Hà
iv
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
3.3.3. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính ở các cơ quan có liên quan
chính đến đầu tư, GPMB. ........................................................................ 85
3.3.4. Triển khai chính sách và tuyên truyền vận động và kiểm tra thực hiện
chính sách. ................................................................................................ 86
3.3.5. Tập trung giải quyết vốn, tạo quỹ nhà đất phục vụ tái định cư theo
phương châm: chủ động, tích cực. .......................................................... 86
3.3.6. Kiện tồn tổ chức bộ máy làm cơng tác GPMB đủ năng lực đáp
ứng yêu cầu giải quyết nhanh, chính xác, dân chủ, công khai, công bằng
các phương án GPMB. ............................................................................ 87
3.3.7. Giải quyết tốt các vấn đề xã hội liên quan đến công tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư GPMB. ................................................................... 88
3.3.8. Tăng cường các biện pháp tổ chức thực hiện. .............................. 89
3.3.9. Phát triển thị trường bất động sản. ................................................ 91
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................92
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................96
Học viên: Ngô Thanh Hà
v
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
VIẾT TẮT
NGHĨA
1.
GPMB
Giải phóng mặt bằng
2.
BQL
Ban quản lý
3.
QLDA
Quản lý dự án
4.
CĐT
Chủ đầu tư
5.
CNH - HĐH
Cơng nghiệp hố - Hiện đại hóa
6.
CN - XD
Cơng nghiệp - Xây dựng
7.
DNNN
Doanh ngiệp nhà nước
8.
ĐTPT
Đầu tư phát triển
9.
ĐT XDCB
Đầu tư xây dựng cơ bản
10.
HĐND
Hội đồng nhân dân
11.
KBNN
Kho bạc nhà nước
12.
KT - XH
Kinh tế - Xã hội
13.
NSNN
Ngân sách nhà nước
14.
QSDĐ
Quyền sử dụng đất
15.
TKKT
Thiết kế kỹ thuật
16.
TVTK
Tư vấn thiết kế
17.
UBND
Uỷ ban nhân dân
18.
XDCB
Xây dựng cơ bản
TT
Học viên: Ngô Thanh Hà
vi
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
LI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là nguồn tài nguyên, tài sản vô cùng quý giá của mỗi quốc gia;
là tư liệu sản xuất đặc biệt và là thành phần quan trọng hàng đầu của môi
trường sống; về mặt kinh tế xã hội đất đai là địa bàn phân bố các khu dân cư,
phân bố lực lượng sản xuất, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hóa xã hội, quốc
phịng và an ninh. Hiến pháp nước cộng hòa XHCN Việt Nam năm 1992 quy
định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước thống nhất quản lý theo
quy hoạch và pháp luật”.
Để thực hiện mục tiêu: “Đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng kinh tế, đẩy
mạnh phát triển cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và kinh tế tri thức, tạo nền
tảng để đưa nước ta cơ bản trở thành một nước cơng nghiệp vào năm 2020”
thì Nhà Nước cần phải tập trung đầu tư vào các dự án trọng điểm trong nhiều
lĩnh vực trên phạm vi cả nước là rất cần thiết như: các khu cụm công nghiệp,
khu thương mại, dịch vụ, du lịch, khu đô thị, làng nghề; phát triển hệ thống cơ
sở hạ tầng: giao thơng, thủy lợi, y tế, giáo dục, văn hóa thể dục thể thao ...Các
dự án này sẽ phải sử dụng đến rất nhiều diện tích đất, để các dự án được triển
khai thuận lợi, sớm phát huy hiệu quả thì cơng tác bồi thường giải phóng mặt
bằng là khâu then chốt và giữ một vai trị rất quan trọng.
Cơng tác bồi thường GPMB là điều kiện ban đầu để triển khai các dự án
đầu tư, nó có thể là động lực thúc đẩy các dự án được triển khai nhanh, đúng
tiến độ nhưng ngược lại có thể trở thành rào cản và luôn tiềm ẩn nhiều nguy
cơ khiếu kiện, mất ổn định an ninh vì khi thực hiện cơng tác này đã làm phát
sinh quyền, nghĩa vụ và ảnh hưởng trực tiếp đến lợi ích của Nhà nước, chủ
đầu tư và đặc biệt là đời sống vật chất, tinh thần của người dân có đất bị thu
hồi.
Trong từng giai đoạn phát triển của đất nước, Luật Đất đai được ban
hành và điều chỉnh, sửa đổi; Chính phủ, các Bộ, Ngành đã ban hành nhiều
Học viên: Ngô Thanh Hà
1
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
Ngh định, Thơng tư hướng dẫn, qui định về chính sách BTHT và TĐC, về
quản lý đất đai. Đặc biệt từ khi Luật Đất đai năm 2003 ra đời và có hiệu lực,
các Nghị định và Thông tư qui định và hướng dẫn về chính sách BTHT và
TĐC khi nhà nước thu hồi đất được ban hành về cơ bản đã quán triệt được
được các quan điểm của Đảng và Nhà nước về quản lý đất đai, phục vụ kịp
thời và trực tiếp nhằm cải thiện môi trường đầu tư, khai thác các nguồn lực từ
đất đai cho đầu tư và phát triển, đẩy mạnh phân cấp cũng như tăng cường
trách nhiệm cho các cấp, các ngành, đồng thời khắc phục cơ bản những bất
cập trong chính sách BTHT, GPMB và đáp ứng được nguyện vọng của nhân
dân.
Nhận thức đầy đủ về vai trị hết sức quan trọng của cơng tác GPMB
trong phát triển kinh tế xã hội, những năm qua Tỉnh uỷ, Hội đồng nhân dân,
UBND tỉnh, các Cấp uỷ, chính quyền địa phương; các ngành đã quan tâm chỉ
đạo, đơn đốc thực hiện các chính sách, pháp luật của Nhà nước về BTHT và
TĐC khi Nhà nước thu hồi đất sử dụng vào mục đích phát triển kinh tế xã hội.
Tuy vậy, công tác bồi thường GPMB vẫn là vấn đề nan giải và tính thời
sự. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài: “Thực trạng và một số giải pháp hồn
thiện cơng tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư giải phóng mặt bằng đối
với các dự án đầu tư trên địa bàn Thành phố Nam Định - tỉnh Nam Định”
là quan trọng và cần thiết góp phần cho công tác quản lý đất đai và thúc đẩy
cho mục tiêu phát triển xã hội.
2. Mục đích nghiên cứu
- Đánh giá thực trạng về công tác thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư GPMB những năm vừa qua việc trên địa bàn Thành phố Nam Định,
tỉnh Nam Định. Những kết quả đạt được, những tồn tại cần khắc phục, để tiếp
tục đổi mới và phát triển.
Học viên: Ngô Thanh Hà
2
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
- Đề xuất một số giải pháp hoàn thiện phục vụ cơng tác bồi thường giải
phóng mặt bằng tại các dự án trên địa bàn Thành phố Nam Định, tỉnh Nam
Định.
3. Đối tượng và phàm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Các dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB
Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Nghiên cứu trên địa bàn thành phố Nam Định, có đối
chiếu so sánh với một số thành phố trong vùng đồng bằng sông Hồng.
+ Về thời gian: trong thời gian qua (2009 – 2013).
4. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng lý luận và phương pháp duy vật biện chứng, duy vật
lịch sử, kết hợp lịch sử với logic, kết hợp các phương pháp cụ thể như thống kê,
phân tích so sánh, tổng hợp, đồng thời kết hợp với tổng kết rút kinh nghiệm thực
tiễn ở địa phương để nghiên cứu, giải quyết vấn đề đặt ra của đề tài.
Qua phân tích, đánh giá thực trạng về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư GPMB trên địa bàn Thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định nói chung
trong thời gian qua, kinh nghiệm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư GPMB các địa phương trong tỉnh đưa ra những kết luận về hiệu quả,
từ đó đề xuất một số giải pháp cụ thể thiết thực nhằm hoàn thiện công tác bồi
thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội
của Thành phố Nam Định, thực hiện công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa
đất nước đưa Thành phố Nam Định xứng đáng là đô thị loại 1 và phát triển trở
thành Trung tâm của các tỉnh trong khu vực đồng bằng Nam sơng Hồng.
5. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần mở đầu và kết luận, nội dung luận văn được kết cấu gồm 3
chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư GPMB.
Học viên: Ngô Thanh Hà
3
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
Chng 2: Thực trạng về công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB đối với các dự án đầu tư trên địa bàn Thành phố Nam Định, tỉnh
Nam Định.
Chương 3: Đề xuất một số giải pháp hồn thiện cơng tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư GPMB đối với các dự án đầu tư trên địa bàn Thành
phố Nam Định, tỉnh Nam Định.
Học viên: Ngô Thanh Hà
4
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
CHNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ
VÀ TÁI ĐỊNH CƯ GIẢI PHÓNG MẶT BẰNG
1.1. Các khái niệm cơ bản.
1.1.1. Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
Bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước trả lại giá trị
quyền sử dụng đất đối với diện tích đất bị thu hồi cho người bị thu hồi đất.
Người bị thu hồi loại đất nào thì được bồi thường bằng việc giao đất
mới có cùng mục đích sử dụng, nếu khơng có đất để bồi thường thì được bồi
thường bằng giá trị quyền sử dụng đất tại thời điểm có quyết định thu hồi.
Bản chất của việc bồi thường là việc giải quyết mối quan hệ kinh tế
giữa Nhà nước, người được giao đất, thuê đất và người bị thu hồi đất. Bồi
thường về đất phải được thực hiện theo qui định của Nhà nước. Việc bồi
thường về đất không giống với việc trao đổi, mua bán tài sản, hàng hố trên
thị trường mà nó phải đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước và
người bị thu hồi đất, có nghĩa là phải giải quyết một cách hài hoà giữa các đối
tượng tham gia.
1.1.2. Hỗ trợ
Hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước giúp đỡ người bị thu
hồi đất thơng qua đào tạo nghề mới, bố trí việc làm mới, cấp kinh phí để di
dời đến địa điểm mới.
1.1.3. Tái định cư
Tái định cư trong bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được hiểu là
việc di chuyển người có đất bị thu hồi đến sinh sống ổn định tại một nơi ở
mới thông qua các hoạt động hỗ trợ của Nhà nước nhằm giúp người bị thu hồi
đất ổn định đời sống, sản xuất tại khu tái định cư.
Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất theo qui định tại Nghị định
Học viên: Ngô Thanh Hà
5
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
197/2004/N-CP mà phải di chuyển chỗ ở thì được bố trí đất tái định cư bằng
một trong các hình thức sau:
+ Bồi thường bằng nhà ở;
+ Bồi thường bằng giao đất ở mới;
+ Bồi thường bằng tiền để tự lo chỗ ở mới.
Tái định cư là một bộ phận không thể tách rời và giữ vị trí quan trọng
trong chính sách GPMB. Các dự án TĐC cũng được coi là dự án phát triển và
phải được thực hiện như các dự án phát triển khác.
1.2. Sự cần thiết của công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB.
Trong quá trình triển khai cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhu
cầu phát triển kết cấu hạ tầng kỹ thuật, cơ sở hạ tầng xã hội, phát triển công
nghiệp và dịch vụ, hiện đại hóa lực lượng quốc phịng và an ninh đòi hỏi quỹ
đất khá lớn mà Nhà nước cần thu hồi. Vấn đề này trở nên nhạy cảm và phức
tạp hơn khi Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế (vì lợi ích quốc gia)
nhằm xây dựng các khu công nghiệp, khu dịch vụ, mặt bằng sản xuất, kinh
doanh phi nông nghiệp. Việc tổ chức và sắp xếp lại đời sống dân cư là một
điều tất yếu phải phục vụ cho quá trình phát triển.
Vì vậy, trong mọi giai đoạn việc phải GPMB để xây dựng các cơng trình
là khơng thể tránh khỏi. Đặc biệt, trong giai đoạn hi dẫn đến gây
thất thốt lãng phí và kém hiệu quả.
Qua phân tích thực trạng về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB đối với
các dự án đầu tư trên địa bàn thành phố Nam Định và đánh giá các mặt đạt được,
chưa đạt được bao gồm cả nguyên nhân khách quan, chủ quan của công tác quản lý
các dự án đầu tư xây dựng cơ bản, luận văn đã chỉ ra, đây cũng là cơ sở để tác giả
đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB đối với các dự án đầu tư trên địa bàn thành phố Nam Định trong chương 3.
Học viên: Ngô Thanh Hà
79
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
CHNG 3
ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ GPMB ĐỐI VỚI
CÁC DỰ ÁN ĐẦU TƯ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ NAM
ĐỊNH TỈNH NAM ĐỊNH
3.1. PHƯƠNG HƯỚNG.
Để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tích cực trong cơng tác GPMB, góp phần thúc
đẩy kinh tế phát triển, ổn định chính trị xã hội tỉnh Nam Định nói chung và Thành
phố Nam Định nói riêng.
Trước mắt, công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB cần tháo gỡ các
vướng mắc về cơ chế, chính sách hiện đang tồn tại làm ảnh hưởng đến tiến độ đền
bù GPMB, ảnh hưởng đến trật tự xã hội, tháo gỡ những vướng mắc trong thủ tục
đầu tư huy động vốn, tận dụng ngay những điều kiện sẵn có về đất để phát triển các
khu tái định cư, phục vụ kịp thời công tác GPMB cho các cơng trình đang được
triển khai. Cần phải coi đây là một trọng tâm công tác của tỉnh, thành phố để đưa
các dự án đầu tư vào hoạt động đúng kế hoạch gắn với việc hoạch định các chính
sách kinh tế xã hội có tác động trực tiếp đến đời sống dân cư. Các ngành, các cấp
phải coi đây là nhiệm vụ của tổ chức mình và vận động nhân dân thực hiện.
Để đảm bảo công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB được thực hiện
tốt, đúng thời gian, toàn diện, ổn định và lâu dài cần thống nhất một số phương
hướng sau:
GPMB khi Nhà nước thu hồi đất là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng hết sức
khó khăn, phức tạp, nhạy cảm. Các cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể phải coi
đây là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa lâu dài; có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ với các
cơ quan Trung ương, địa phương để vận động, thuyết phục cán bộ, đảng viên gương
mẫu và nhân dân tự giác thực hiện.
Quá trình tổ chức thực hiện phải đảm bảo công khai, công bằng, dân chủ, trên
nguyên tắc kết hợp giữa lợi ích của Nhà nước với lợi ích chính đáng hợp pháp của
người trong diện phải di chuyển.
Học viên: Ngô Thanh Hà
80
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
Phng pháp giải quyết phải trên cơ sở luật pháp và những quy định của thành
phố, phù hợp với thực tiễn, có lý có tình; kết hợp chặt chẽ các biện pháp vận độngthuyết phục- kinh tế- hành chính và pháp luật.
3.2. NHIỆM VỤ
GPMB là cơng tác quan trọng, có nhiều khó khăn, phức tạp, là khâu mở đầu
trong q trình triển khai thực hiện các dự án xây dựng và phát triển của tỉnh, Thành
phố.
Vừa qua, các cấp, các ngành của Thành phố và nhân dân đã nhận thức được ý
nghĩa, tầm quan trọng của công tác GPMB, đã tham gia thực hiện GPMB với ý thức
trách nhiệm cao, Tỉnh uỷ có Chỉ thị về cơng tác GPMB. Chính quyền các cấp đã
thành lập các Ban chỉ đạo, tổ công tác, ban hành nhiều văn bản hướng dẫn; xây
dựng kế hoạch, các quy chế, cơ chế, chính sách phục vụ công tác GPMB. Nhờ vậy,
trong giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2013, công tác GPMB đã đạt được nhiều kết
quả đáng khích lệ, tạo đà đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án, thúc đẩy phát triển
kinh tế- xã hội, góp phần đưa Thành phố Nam Định được công nhận là đô thị loại 1
trực thuộc tỉnh và tiến tới là Trung tâm vùng Nam đồng bằng Sông Hồng.
Vì vậy tỉnh Nam Định nói chung và Thành phố Nam Định nói riêng cần phải
tập trung thực hiện các nhiệm vụ chủ yếu sau:
- Tiếp tục nâng cao nhận thức về ý nghĩa và tầm quan trọng của công tác
GPMB trong quá trình xây dựng và phát triển Thành phố theo hướng CNH-HĐH.
phải thấy rõ GPMB là trách nhiệm chung của tồn Thành phố, cần có sự tham gia
đồng bộ, hiệu quả từ các cấp uỷ Đảng, chính quyền, các ban ngành, đoàn thể, các
chủ dự án, tới toàn thể nhân dân.
- Tập trung tăng cường đầu tư nâng cao năng lực, đẩy mạnh xây dựng kết cấu
hạ tầng đô thị theo hướng đồng bộ, hiện đại, giải quyết những bức xúc trong xây
dựng, quản lý đô thị.
- Việc lập phương án xác định điểm GPMB, bố trí nơi tái định cư phải nghiên
cứu trước một bước nhằm đảm bảo cân đối, hợp lý trong quy hoạch tổng thể thành
phố và thực hiện công khai trong nhân dân. UBND Thành phố giao nhiệm vụ cho
Học viên: Ngô Thanh Hà
81
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
cỏc ngành chức năng lập phương án tổng thể về quỹ đất, nhà tái định cư trên địa
bàn.
- Các cơ chế, chính sách áp dụng trong GPMB thuộc thẩm quyền giải quyết của
tỉnh, Thành phố cần phải đảm bảo tính đồng bộ, nhất quán, công bằng, công khai.
Tập hợp kiến nghị lên chính phủ xin ý kiến chỉ đạo đối với những cơ chế chính sách
cần phải điều chỉnh hoặc sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn.
- Tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo, sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế Quyết định
24/2009/QĐ-UBND của UBND tỉnh ngay sau khi Luật đất đai năm 2013 có hiệu
lực thi hành vào ngày 01/7/2014 để tổ chức triển khai thực hiện.
- Các cấp, các ngành, địa phương cần phải quan tâm chăm lo, bảo đảm ổn định
đời sống, việc làm cho nhân dân khu vực GPMB, đặc biệt ở những nơi gặp nhiều
khó khăn.
- GPMB đến đâu phải tổ chức quản lý đất ngay đến đó để triển khai xây dựng,
kiên quyết khơng để đất bị tái lấn chiếm hoặc bỏ hoang hoá sau GPMB.
- Đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục các tổ chức
và nhân dân khu vực GPMB chấp hành nghiềm chủ trương, chính sách của Nhà
nước. Ban tuyên giáo thành uỷ chỉ đạo các cơ quan thông tấn trên địa bàn thành phố
thống nhất định hướng tuyên truyền.
- Xử lý nghiêm đối với những đối tượng vi phạm pháp luật, cố tình chống đối,
cản trở lợi ích chung của cộng đồng, trên cơ sở đảm bảo chặt chẽ, có lý có tình,
khơng làm mất ổn định gây khiếu kiện phức tạp trong nhân dân.
- Kiên quyết chống các biểu hiện và hành vi tiêu cực trong GPMB, trong quản
lý đất đai.
- Cần rà soát, kiểm tra các quỹ sử dụng đất, kiên quyết thu hồi những diện tích
đất hoang hóa và xử lý kịp thời những trường hợp vi phạm trong quản lý sử dụng
đất.
- UBND Thành phố cần có cơ chế khen thưởng, kỷ luật trong công tác GPMB,
quản lý sử dụng đất đai.
Học viên: Ngô Thanh Hà
82
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
3.3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HỒN THIỆN CƠNG TÁC GPMB.
Cơng tác GPMB là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý
đất đai liên quan đến ổn định chính trị xã hội, phát triển kinh tế và xây dựng đô thị,
đây là vấn đề nhạy cảm và ngày càng trở nên bức xúc, cần phải có giải pháp cụ thể
cho công tác này nhằm đem lại hiệu quả cao về kinh tế, chính trị và xã hội. Sau đây
là một vài giải pháp chủ yếu:
3.3.1. Ban hành, điều chỉnh và hồn thiện hệ thống chính sách về bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư GPMB.
Khơng ngừng hồn thiện hệ thống chính sách về bồi thường, hỗ trợ và tái định
cư GPMB cho phù hợp với điều kiện thực tế của tỉnh Nam Định nói chung và
Thành phố Nam Định nói riêng. Các chính sách này phải kết hợp hài hịa lợi ích của
Nhà nước, chủ đầu tư, người bị thu hồi đất và phải được đặt trong mối quan hệ với
các chính sách khác.
Trước hết điều chỉnh, sửa đổi một số quy định của Quyết định số 24/2009/QĐUBND ngày 27/11/2009 của UBND tỉnh về việc ban hành quy định cụ thể một số
nội dung về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB khi Nhà nước thu hồi đất trên
địa bàn tỉnh Nam Định.
Điều chỉnh mức giá đất có đầu tư hạ tầng kỹ thuật và đất chưa có đầu tư hạ tầng
kỹ thuật, đất khu dân cư nơng thơn cho phù hợp với thực tế.
Để có kế hoạch dài hạn và chủ động trong khâu giải quyết việc làm cho người
lao động thông qua các chương trình hướng nghiệp và dạy nghề, tạo điều kiện cho
sự phát triển ổn định, cần có chủ trương nghiên cứu thành lập quỹ giải quyết việc
làm để hỗ trợ học nghề…khi bị thu hồi đất sản xuất, các dự án phát triển công
nghiệp, du lịch, dịch vụ trên địa bàn phải ưu tiên tuyển dụng lao động tại nơi thu hồi
đất.
Cho phép các cơ sở phải di chuyển vay vốn với mức lãi suất ưu đãi, tạo điều
kiện thuận lợi cho việc đầu tư công nghệ, xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật mới.
Đề nghị chính phủ cho phép những dự án có khối lượng lớn GPMB được chia
làm 2 giai đoạn: Giai đoạn chuẩn bị mặt bằng và giai đoạn xây lắp; tạo cơ chế để
ứng trước vốn cho việc GPMB chủ động khi thực hiện xây lắp; cho phép không
Học viên: Ngô Thanh Hà
83
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
phi làm thủ tục xin điều chỉnh, bổ sung kế hoạch vốn nếu kinh phí GPMB tăng
nhưng chưa vượt tổng mức đầu tư.
Ban hành quy chế sử dụng đất hai bên đường giao thông quy hoạch gắn liền với
quy hoạch tuyến phố mới; sử dụng đất hai bên đường để tạo vốn xây dựng cơ sở hạ
tầng: có cơ chế thu hồi, quản lý sử dụng quỹ đất do các hợp tác xã nông nghiệp nội
thành đang sử dụng để các HTX này thực hiện chuyển đổi hoặc giải thể HTX theo
luật, tạo quỹ đất phát triển đô thị, phục vụ GPMB.
Tiếp tục chỉ đạo ban hành văn bản sửa đổi, bổ sung đồng bộ về chính sách và
áp dụng chính sách khi thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Xây dựng quy chế quản lý xây dựng, quản lý việc chuyển đổi sản xuất trong
vùng quy hoạch, tránh hiện tượng chuyển đổi mục đích sử dụng, xây dựng gây lãng
phí và khó khăn khi GPMB.
3.3.2. Xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai, xây dựng và phát triển nhà
ở.
Trên cơ sở quy hoạch tổng thể sử dụng đất đai, xây dựng và phát triển nhà ở
đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 được phê duyệt tiếp tục thực hiện quy
hoạch chi tiết mạng lưới hạ tầng kỹ thuật xương sống của Tỉnh Nam Định nói
chung và Thành phố Nam Định nói riêng, tập trung đầu tư cho từng khu vực tạo sức
hút cho phát triển đô thị. Xây dựng quy định cụ thể về trách nhiệm quản lý và thực
hiện quy hoạch nhằm tạo nề nếp, kỷ cương trong xây dựng và quản lý đô thị.
Công tác quy hoạch phát triển đô thị cần phải phối hợp với kế hoạch sử dụng
đất được phê duyệt, tập trung nghiên cứu, xác định rõ định hướng sử dụng đất, phát
triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội để làm cơ sở cho công tác quản lý đô thị, ưu
tiên quy hoạch xây dựng các khu đô thị mới, tập trung đầu tư đầy đủ điều kiện hạ
tầng để co giãn dân.
Xác định rõ các khu vực tập trung trọng điểm để đầu tư phát triển các dự án xây
dựng khu đô thị mới, khu công nghiệp, khu du lịch, dịch vụ cần phải đảm bảo hạ
tầng cho cả khu dân cư cũ giáp ranh tạo điều kiện sinh hoạt tương đương với khu
dân cư đô thị mới, thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế khi bị thu hồi đất sản xuất.
Học viên: Ngô Thanh Hà
84
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
các dự án đầu tư có tính khả thi, khơng bị động, khi lập dự án chủ đầu tư
phải lập phương án GPMB trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Đối với dự
án phải di dân, phải xác định được phương án tái định cư mới được giao đất.
Các phương pháp thẩm định, các mức đánh giá, khảo sát địa bàn nhằm xây
dựng phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB, các phương án xây dựng
chỗ ở mới, chính sách tạo việc làm… phải được xem xét một cách kỹ lưỡng, thông
qua Hội đồng chuyên gia, nếu dự án của Nhà nước thì nên đầu tư một phần thích
đáng chi phí của dự án cho phần việc này.
3.3.3. Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính ở các cơ quan có liên quan chính
đến đầu tư, GPMB.
`
- Các cơ quan liên quan đến đầu tư, GPMB: Sở xây dựng, Sở Giao thông vận
tải, Sở kế hoạch đầu tư, Sở tài nguyên và môi trường, Sở Tài chính.
- Nhiệm vụ trọng tâm:
+ Xác định chỉ giới đường đỏ, thiết kế tổng mặt bằng
+ Giao đất, cho thuê đất, bán nhà, cho thuê nhà tái định cư
+ Thẩm định và phê duyệt dự án đầu tư
+ Xác định giá bồi thường thiệt hại, xây dựng quy chế hoạt động thẩm định làm
rõ trách nhiệm quyền hạn của từng thành viên, đảm bảo tính chất pháp lý.
- UBND huyện củng cố tổ chức, có đầu mối thống nhất và phân công nhiệm vụ
cụ thể; xác định quy chế hoạt động cho Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB, đảm bảo chất lượng phê duyệt phương án GPMB. Thực hiện tốt nguyên tắc
công khai dân chủ, công bằng trong việc điều tra, khảo sát lập và phê duyệt phương
án, bố trí tái định cư, thanh tốn tiền bồi thường, hỗ trợ.
- Các chủ đầu tư khi triển khai dự án cần phải đảm bảo các điều kiện:
- Bố trí vốn đủ và theo đúng tiến độ
- Có phương án GPMB và tái định cư khả thi. Khi chưa có đủ các điều kiện trên
thì chưa nên tổ chức triền khai công tác GPMB.
Học viên: Ngô Thanh Hà
85
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
3.3.4. Triển khai chính sách và tuyên truyền vận động và kiểm tra thực hiện chính
sách.
Ban GPMB phối hợp với các ngành tổ chức tập huấn các chính sách, đất đai,
GPMB, quản lý đầu tư cho UBND các xã, phường và chủ dự án.
Tổ chức toạ đàm, hội nghị điển hình giữa các Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư GPMB, bộ phận chuyên trách GPMB cấp huyện và các ngành trong việc
áp dụng chính sách và kinh nghiệm trong tổ chức thực hiện công tác GPMB.
Kiểm tra việc thực hiện trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB và thực hiện chính sách GPMB, tái định cư. Ngoài việc kiểm tra thường
xuyên, sẽ tổ chức một số cuộc kiểm tra trọng điểm với sự tham gia của ngành trong
Ban chỉ đạo.
Tổ chức nghiên cứu đề tài, chuyên đề, tham quan học tập kinh nghiệm ở trong
và ngồi nước để xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện công tác GPMB.
Coi trọng công tác báo cáo, xây dựng kế hoạch và đánh giá sơ kết, tổng kết
công tác GPMB.
Tăng cường phối hợp với các cơ quan báo, đài ở Trung ương và địa phương để
tun truyền chính sách, đăng tải thơng tin chính xác về công tác GPMB thông qua
tiếp xúc, họp báo định kỳ.
3.3.5. Tập trung giải quyết vốn, tạo quỹ nhà đất phục vụ tái định cư theo
phương châm: chủ động, tích cực.
Chỉ đạo UBND các huyện, Thành phố trên cơ sở quy hoạch chi tiết đã được
UBND tỉnh phê duyệt, chủ động xác định quỹ đất và lập dự án xây dựng khu tái
định cư phục vụ di dân GPMB các dự án trên địa bàn ở các huyện, Thành phố
không cịn quỹ đất thì phối hợp với các huyện khác để triển khai.
Công tác chuẩn bị quỹ đất, quỹ nhà tái định cư phải đi trước một bước, đảm bảo
đầy đủ các điều kiện để lập khu tái định cư có diện tích ở và điều kiện hạ tầng kỹ
thuật bằng hoặc hơn nơi ở cũ. Các khu tái định cư phải gắn liền với khu đơ thị mới,
có hệ thống hạ tầng đồng bộ, tạo điều kiện hoà nhập với chính sách giữa các bộ
phận dân cư.
Học viên: Ngơ Thanh Hà
86
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
T chức tái định cư bằng nhiều hình thức khác nhau: giao đất, bán nhà, cho
thuê nhà, đền bù bằng tiền cho dân tự lo nơi ở mới, tái định cư tập trung hoặc phân
tán, cho phù hợp với tập quán của nhân dân từng khu vực, đồng thời phải phân loại
đối tượng di dân là nông dân và các đối tượng làm nghề khác để có đối sách phù
hợp.
Cần nâng cao chất lượng các khu tái định cư về mọi mặt như mức độ hoàn thiện
cơ sở hạ tầng kỹ thuật, cơ sở hạ tầng xã hội.
Ngân sách tỉnh bố trí ứng vốn để xây dựng nhà ở, xây dựng hạ tầng kỹ thuật
khu tái định cư để chủ động phục vụ công tác GPMB cho năm 2014 và các năm tiếp
theo. Các chủ đầu tư có trách nhiệm chủ động tạo quỹ đất, nhà phục vụ tái định cư
cho các dự án của mình, nếu khơng chủ động được phải lập kế hoạch báo cáo
UBND tỉnh để bố trí và có trách nhiệm hồn trả ngân sách phần kinh phí đã đầu tư
xây dựng theo quy định của tỉnh, Thành phố Nam Định.
3.3.6. Kiện toàn tổ chức bộ máy làm công tác GPMB đủ năng lực đáp ứng yêu
cầu giải quyết nhanh, chính xác, dân chủ, cơng khai, cơng bằng các phương án
GPMB.
Tiếp tục củng cố, bổ sung tổ chức bộ máy làm công tác GPMB chuyên trách và
tăng cường cơ sở vật chất đảm bảo hoàn thành tốt nhiệm vụ.
UBND các huyện, Thành phố Nam Định tuỳ theo dự án GPMB, bố trí đủ cán
bộ chuyên trách làm công tác theo dõi, tổng hợp GPMB theo chỉ đạo của UBND
tỉnh.
Củng cố Hội đồng thẩm định và quy chế hoạt động, làm rõ trách nhiệm của
từng thành viên nhằm thẩm định nhanh, đúng chính sách.
3.3.6.1 Đối với bộ máy quản lý.
Đây là vấn đề quan trọng hàng đầu có tính quyết định đến cơng tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư GPMB. Bộ máy quản lý phải đảm bảo nguyên tắc tập trung
thống nhất từ Trung ương đến Địa phương, phải phân công, phân cấp rõ ràng, quy
định quyền hạn cụ thể cũng như trách nhiệm của các ngành, các cấp tránh tình trạng
chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Đồng thời phải có sự phối hợp chặt
Học viên: Ngô Thanh Hà
87
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
ch thường xuyên liên tục giữa các ngành trong việc thực hiện công tác bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư GPMB.
3.3.6.2 Về công tác cán bộ
Coi trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ tinh thần,
trách nhiệm, phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ. Cần đề ra những quy định về
chế độ khen thưởng phù hợp để khuyến khích động viên ý thức trách nhiệm của
người cán bộ đồng thời cũng phải có những quy định nghiêm khắc để xử lý những
trường hợp cán bộ công chức lợi dụng quyền hạn, chức vụ, lợi dụng những kẽ hở
của chính sách và pháp luật để mưu lợi riêng hoặc trường hợp cán bộ thiếu ý thức
trách nhiệm, ỷ lại làm thiệt hại công sức tiền của của Nhà nước và nhân dân trong
việc thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB.
3.3.7. Giải quyết tốt các vấn đề xã hội liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ
và tái định cư GPMB.
Trước hết là vấn đề công ăn việc làm: phải có chính sách, quy định cụ thể nhất
là đối với người dân khi bị thu hồi đất không cịn tư liệu sản xuất thì phải hỗ trợ
kinh phí đào tạo nghề mới hướng nghiệp, chuyển nghề mới để họ ổn định cuộc
sống.
Cần phải xem xét đến những xáo trộn về tâm lý gây căng thẳng, hoang mang, lo
lắng ảnh hưởng đến sức khoẻ, ảnh hưởng đến năng suất lao động của người dân
trong q trình thực hiện cơng tác đền bù GPMB từ đó có các biện pháp thích hợp
hỗ trợ để người dân ổn định đời sống và sản xuất.
Một trong những vấn đề quan tâm, lo lắng nhất của người dân vùng giải toả là
vấn đề cơng bằng xã hội. Cần phải có chính sách đền bù thống nhất và hợp lý nhất
trong cùng một dự án, một khu vực, một thời gian nhất định (trước khi đền bù, trong
khi đền bù và sau khi đền bù) sao cho cả người thu hồi đất, người thực hiện dự án
đều cảm thấy thoả đáng. Có như vậy thì cơng tác này mới có thể tiến hành nhanh
được.
Học viên: Ngô Thanh Hà
88
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
3.3.8. Tăng cường các biện pháp tổ chức thực hiện.
Nhằm tạo ra sức mạnh trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB,
chủ dự án cần nghiên cứu kỹ các văn bản pháp quy của Nhà nước, phối hợp chặt
chẽ với Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB của Thành phố để cung
cấp và giải thích các chính sách, chế độ của Nhà nước bảo vệ quyền lợi của người bị
thu hồi đất và chủ dự án. Qúa trình GPMB phải tập trung được sức mạnh tổng hợp
từ cơ sở, trong đó có sự tham gia của chính quyền, phường, xã, các tổ chức Đảng,
MTTQ, phụ nữ, các cơ quan thông tin đại chúng, các cơ quan chuyên môn của quận
và sự hỗ trợ của Hội đồng thẩm định.
Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB cần tiến hành các bước sau:
Bước 1: Tổ chức lực lượng
Thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB bao gồm đầy đủ
các thành phần có liên quan, được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
Bước 2: Tổ chức thực hiện nhiệm vụ
Thực hiện dân chủ, công khai, trên cơ sở phát huy dân chủ ở cơ sở. Tuyên
truyền để các hộ dân bị thu hồi đất hiểu rõ chủ trương, chính sách hiện hành của
Nhà nước về đền bù GPMB. Thông báo cơng khai trình tự các bước tiến hành của
Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB, phổ biến hướng dẫn các hộ dân
chuẩn bị các hồ sơ pháp lý về đất về tài sản, về người có cơng với cách mạng, về hộ
khẩu, phối hợp đo đạc diện tích đất, kê khai tài sản chính xác, đúng, đủ, có chữ ký
xác nhận của chủ sử dụng đất.
Bước 3: Lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Bảo đảm quyền lợi và ổn định đời sống cho các hộ dân bị thu hồi đất, trong đó
có: bồi thường, hỗ trợ và tái định cư di chuyển sau khi giải quyết phần cứng (đúng
với chính sách, chế độ) Hội đồng đền bù xem xét thực tế để kiến nghị vận dụng
chính sách nhằm hỗ trợ cho người bị thu hồi đất trong phạm vi quy định, tháo gỡ
những khó khăn cho người dân phải di chuyển và đề xuất những vấn đề cần sửa đổi,
bổ sung qua thực tế tổ chức thực hiện.
Ở khu tái định cư, đây là một vấn đề mà từ trước đến nay cịn thiếu quan tâm về
các mặt, vì vậy cần quan tâm đúng mức để xây dựng nhanh khu tái định cư, vì đây
Học viên: Ngơ Thanh Hà
89
Viện Kinh tế và quản lý
Luận văn cao hoc
Trường Đại học Bách khoa Hà Nội
l một bộ phận quan trọng, không thể tách rời trong công tác GPMB. Khi di chuyển
dân đến khu tái định cư, các ngành chức năng cần tạo điều kiện giúp các hộ gia đình
hồn tất những thủ tục hành chính như chuyển hộ khẩu, chuyển trường học….
Bước 4: Công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
GPMB.
- Gửi trực tiếp dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ chi tiết cho tùng hộ gia
đình, cá nhân, cơ quan tổ chức bị thu hồi đất để họ rà sốt các chính sách, hỗ trợ,
khối lượng, đơn giá của gia đình mình đã được áp dụng đúng và đủ chưa và có ý
kiến phản hồi lại.
- Niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư tại
trụ sở UBND xã, phường, khu dân cư nơi có đất bị thu hồi, lấy ý kiến cộng đồng về
dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB để đảm bảo dân chủ,
cơng khai và cơng bằng.
Bước 5: Hồn thiện phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB.
Sau khi kết thúc niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư GPMB, Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB có trách
nhiệm tổng hợp, xem xét giải quyết các ý kiến kiến nghị, đề nghị của nhân dân.
- Đối với các kiến nghị đúng: Bổ sung vào phương án bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư GPMB nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân.
- Đối với các kiến nghị không thể giải quyết được: Phối hợp với các cơ quan
chức năng và chính quyền địa phương tuyên truyền vận động, giải thích cho người
dân về chủ trương, chính sách của Nhà nước để người dân hiểu và chấp hành
phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư GPMB sau khi được cấp có thẩm quyền
phê duyệt.
Bước 6: Thẩm định và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Hội đồng thẩm định thành phố là cơ quan giúp việc của Nhà nước trong việc
xem xét quyền lợi của người bị thu hồi đất và chủ dự án trước khi Nhà nước ký các
quyết định phê duyệt phương án đền bù để tổ chức thực hiện. Nếu các khâu ở cơ sở
đã làm chuẩn mực thì việc thẩm định lại chỉ cịn là thủ tục hành chính.
Học viên: Ngơ Thanh Hà
90
Viện Kinh tế và quản lý
