HORMON vỏ THƯỢNG THẬN ppt _ DƯỢC LÝ (slide nhìn biến dạng, tải về đẹp lung linh)

Khoa Dược – Bộ mơn Dược lý

HORMON VỎ THƯNG
THẬN
Bài giảng pptx các mơn chun ngành dược hay
nhất có tại “tài liệu ngành dược hay nhất”;
/>use_id=7046916


Mục tiêu bài giảng:
1. Trình bày được 3 tác dụng chính của nhóm
Gluco- corticoid
2. Trình bày được chỉ định 2 nhóm: Glucocorticoid và Mineralo-corticoid
3. Kể được tai biến của nhóm Gluco-corticoid
4. Nêu được chống chỉ định sử dụng nhóm Glucocorticoid
5. Vân dụng được các corticosteroid trong điều trị


TUYẾN THƯỢNG THẬN


Vỏ thượng thận gồm có 3 lớp
Lớp cầu tiết ra: Mineralo corticoid
Lớp bó tiết ra: Gluco corticoid
Lớp lưới tiết ra Androgen
Vùng bó và vùng lưới chịu ảnh hưởng của
ACTH
- Thiếu ACTH 2 vùng này sẽ teo lại
- Thừa ACTH 2 vùng này sẽ phì đại và tăng
sinh
Vùng cầu: Aldosteron được điều hoà sản xuất

chủ yếu bởi hệ Renin - Angiotensinogen


Cơ chế tác dụng hormon
steroid


Cơ chế tác dụng của các
Hormon Steroid


Các hormon Steroid gắn với các receptor
trong bào tương
Hormon-Receptor, phức
hợp này sẽ vào nhân tế bào.



Tại nhân tế bào phức hợp HormonReceptor sẽ gắn vào các vị trí đặc hiệu
trên phân tử AND để tạo thành ARN
thông tin.



ARN thông tin được tạo thành sẽ tổng
hợp nên protein mới.



Các protein này có thể là enzym, protein

vận tải, hoặc protein cấu trúc.


NHOÙM
MINERALOCORTICOID


Aldosteron



DOC :Desoxycorticosterone


Tác dụng




Điều hòa rối loạn nước và điện
giải.
* Giữ nước và muối
* Thải K+, H+
* Kiềm chuyển hóa
Được sản xuất khi
* khối lượng tuần hoàn giảm
* K+ trong máu tăng
* Na+ trong máu giảm

Điều hoà sản xuất Aldosteron: hệ renin-engiotensin
Angiotensinogen

Angiotensin I

Angiotensin II

Renin

Aldosterone

Kidney
Sodium &
Water
Reabsorption

Adrenal Cortex

Blood Pressure

Vasoconstriction


Tai biến





Phù

Cao HA
Giảm K+
nhiễm kiềm
Công dụng



Addison


CHẾ PHẨM



Desoxycorticosteron

(Doca acetat, Percorten acetat, Syncortyl)


Fludrocortison (Floritef acetat)


GLUCO - CORTICOIDE
A. Tự nhiên :
 Cortisol
 Cortison
 Corticosteron


Tác dụng





Kháng viêm :
- Tạo thành lipocortin ức chế phospholipase
A2
- Vững bền màng lysosom
- Giảm chức năng của nguyên bào sợi
Chống dị ứng :
Decarboxylase (-)
- Histidin -------------------------> histamin
- Giảm đáp ứng của cơ thể đối với tác
nhân gây dị ứng


Phospholipi
d
Phospholipase
A2

NSAID

Acid
arachidonic

COTICOI
D

NSAID

Cyclooxygena
se

Lypooxygena
se

Endoperoxid
vịng

Leucotrie
n
Gây
viêm

Prostaglandin Thromboxa
n
Gây
Kết tập
tiểu cầu
viêm

Cơ chế tác động của một số


Tác dụng


Ức chế miễn dịch : teo mô BH và
tuyến ức

- ↓ lượng kháng thể
- ↓số lượng tế bào lympho (1mg/kg/ngày
đối với Prednisolon)
- ↓các thành phần bổ thể
- ↓các cytokine (lymphokin, interleukin-1)
- Cản trở quá trình xử lý kháng
nguyên




Các tác động khác :
 Chuyển

hoá :
 Glucid : ↑ đường huyết
. Tăng tân sinh đường
. Giảm sử dụng G ở mô ngoại biên
 Protid Tăng thoái hoá
. Da nhăn, mỏng, nứt
. Mô liên kết lỏng lẻo,chậm hoá sẹo
. Teo cơ
. loãng xương
. ↑ urê huyết
 Lipid: ↑ thối hố triglycerid
.Tái phân bố mỡ
. Cholesterol máu ↑




Giữ H2O và NaCl



K+, H+ thải theo nước tiểu



Đối kháng với Cholecalciferol



Gây sỏi đường tiết niệu



Máu :Tăng hồng cầu và bạch cầu trung tính



Tim mạch : cường GC có thể gây tăng huyết
áp
+ GC làm tăng cung lượng tim và trương lực
mạch máu
+ GC điều hoà sự biểu lộ các thụ thể giao
cảm .

 Thận:

↑ độ lọc cầu thận do ↑ cung lượng tim












TKTƯ : Td trực tiếp lên R ở vùng hải mã gây rối
loạn tâm thần, ↑ bệnh tâm thần có sẵn
Ảnh hưởng lên sự tăng trưởng:
- ↑phát triển và biệt hóa một số hệ thống và cơ
quan của thai nhi:
+ ↑chất surfactant ở phổi
+ ↑phát tiển hệ thống men ở hệ tiêu hoá và gan
- Ức chế tổ chức sụn làm trẻ em chậm lớn
Tác dụng trên cơ vân:
+ thiếu GC gây nhược cơ
+ thừa GC gây teo cơ
Ảnh hưởng đến các hormon khác:
- H. tuyến giáp:+ ↓ T4 toàn phần
+ ↓T4 chuyển thành T3
- H. sinh dục: ức chế sự tiết gonadotropin
Loét DD-TR: sẽ gia tăng nếu dùng GC chung với
NSAID

Điều hoà tiết cortisol
VÙNG DƯỚI ĐỒI
CRH
TIỀN YÊN
ACTH

VỎ THƯNG THẬN

CORTISOL

Feedback(-)


Triệu chứng suy thượng
thận cấp

- Đau bụng, nôn mữa
- Tiêu chảy
- Tím tái vã mồ hôi
- Tăng thân nhiệt
- Có thể rối loạn tâm thần
- Trụy mạch
- Hạ đường huyết
- Hạ huyết áp

Điều trị
- Hydrocortison
- Truyền NaCl 0,9% và glucose

Dược động học


Vỏ thượng thận: sản xuất Cortisol # 20 mg/
ngày , nhiều nhất khoảng 8 giờ sáng




Hấp thu : tiêu hoá, tiêm, tại chỗ
Chuyển hoá : ở gan
-prednison ⇒ prednisolon
- cortison ⇒ cortisol



Thải trừ : nước tiểu dưới dạng 10 oxy 17
cetosteroid


Chỉ định
Với Prednisolon


Liều sinh lý : 5 mg/ngày: Điều trị thay thế



Liều dược lý :
- Thông thường: 0,5 mg/kg/ngày : Kháng viêm
- Cao: ≥ 1 mg/kg/ngày : Ức chế miễn dòch

-


- Tăng sản vỏ thượng thận bẩm sinh
- Hen, Dị ứng
- Kháng viêm, nếu do nhiễm khuẩn + kháng
sinh
- Viêm đa khớp dạng thấp
- Thấp khớp cấp có viêm tim
- Thận : hội chứng thận hư sang thương tối
thiểu
- Bệnh ác tính :
. K máu dòng lympho
. K hạch
. K tuyến giáp
- Lupus
- Xuất huyết giảm tiểu cầu
- Eczema thể tạng
- Viêm dây thần kinh thị giác, viêm gai thị


- Tiêu hoá
. Tiêu chảy dị ứng gluten
. Viêm ruột già mãn
- Da : Giai đoạn cấp tính của bệnh da mãn
. Pemphigus

- Bệnh gan : Viêm gan mãn tiến triển
- Shock nhiễm trùng :
. 30 mg/kg methyl prednisolon
. Hoặc 3 mg/kg Dexamethason
Điều trị 2 – 3 ngày
- Lao các màng
- Phù não
- Ức chế miễn dịch ghép cơ quan
- Phối hợp kháng sinh


Tai biến









Phù , Cao HA
Giảm K+
Loãng xương
Tăng nhãn áp (glaucom)
Tiểu đường
Bùng phát bệnh tâm thần
Giảm sức đề kháng
Tiêm corticoid vào khớp
- Viêm khớp có mủ

- Viêm khớp vô trùng