ởng đến rủi ro an toàn lao động trong thi công công tác giàn giáo cho hạng mục phần thân của công trình nhà cao tầng tại tp hcm và xây dựng mô hình bbns đánh giá rủi ro

ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

NGƠ MINH TÂM

NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN RỦI RO AN TOÀN LAO ĐỘNG TRONG THI CÔNG
CÔNG TÁC GIÀN GIÁO CHO HẠNG MỤC PHẦN THÂN
CỦA CÔNG TRÌNH NHÀ CAO TẦNG TẠI TP.HCM VÀ XÂY
DỰNG MƠ HÌNH BBNS ĐÁNH GIÁ RỦI RO
Chuyên ngành: Quản lý xây dựng
Mã số: 60580302

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Tp. Hồ Chí Minh, Tháng 01 năm 2019


CƠNG TRÌNH ĐƯỢC HỒN THÀNH TẠI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP. HỒ CHÍ MINH
Cán bộ hướng dẫn khoa học: PGS.TS Lương Đức Long
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Cán bộ chấm nhận xét 1: TS. Đỗ Tiến Sỹ
..……………………………………………………………..........................
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Cán bộ chấm nhận xét 2: PGS.TS Nguyễn Minh Hà
……………………………………………………………............................

………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
Luận văn thạc sỹ được bảo vệ tại: TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA-ĐHQG
TP. HỒ CHÍ MINH, ngày 08 tháng 01 năm 2019
Thành phần đánh giá luận văn thạc sỹ gồm:
1. PGS.TS Phạm Hồng Luân
2. PGS.TS Nguyễn Minh Hà
3. TS. Đỗ Tiến Sỹ
4. TS. Nguyễn Anh Thư
5. TS. Trần Đức Học
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

TRƯỞNG KHOA
KỸ THUẬT XÂY DỰNG


ĐẠI HỌC QUỐC GIA TP.HCM

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA

Độc lập - Tự do - Hạnh phúc

_________________

________________

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SĨ
Họ tên học viên: Ngô Minh Tâm

MSHV: 1670632

Ngày, tháng, năm sinh: 27/10/1991

Nơi sinh: Long An

Chuyên ngành: Quản lý xây dựng

Mã số : 60580302

I. TÊN ĐỀ TÀI:
NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN RỦI RO
AN TỒN LAO ĐỘNG TRONG THI CƠNG CÔNG TÁC GIÀN GIÁO CHO
HẠNG MỤC PHẦN THÂN CỦA CÔNG TRÌNH NHÀ CAO TẦNG TẠI
TP.HCM VÀ XÂY DỰNG MƠ HÌNH BBNS ĐÁNH GIÁ RỦI RO
II. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG:
-

Xác định các yếu tố chính ảnh hưởng đến rủi ro an tồn lao động trong thi cơng
cơng tác giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.
Xây dựng mơ hình BBNs đánh giá rủi ro an tồn lao động trong thi cơng cơng
tác giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.
Áp dụng mơ hình vào 1 dự án cao tầng thực tế đang triển khai tại TP.Hồ Chí
Minh.

III. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ : 13/08/2018
IV.

NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ: 14/12/2018

V.

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN : PGS. TS. LƯƠNG ĐỨC LONG

Tp. HCM, ngày 08 tháng 01 năm 2019
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

CHỦ NHIỆM BỘ MÔN ĐÀO TẠO

PGS.TS Lương Đức Long

TS Đỗ Tiến Sỹ

TRƯỞNG KHOA KỸ THUẬT XÂY DỰNG

TS. Lê Anh Tuấn


LỜI CẢM ƠN!
Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến PGS.TS LƯƠNG ĐỨC LONG,
người Thầy đã tận tâm, nhiệt tình hướng dẫn và giúp đỡ tơi rất nhiều để hồn thành
luận văn này. Tơi xin được gửi lời cảm ơn chân thành cám ơn quý Thầy, Cô giảng
dạy ngành Quản Lý Xây dựng đã truyền đạt, chia sẻ những kiến thức và kinh nghiệm
quý giá từ học thuật đến thực tiễn trong suốt thời gian tôi tham gia chương trình cao
học từ năm 2016-2018.
Luận văn được hoàn thành sau thời gian nổ lực với sự hướng dẫn tận tình của q
thầy cơ, sự hỗ trợ và góp ý chân tình của bạn bè và đồng nghiệp. Xin chân thành cảm
ơn các anh/ chị, các bạn đồng nghiệp và các anh/chị, các bạn ở các lớp cao học ngành
Quản lý xây dựng đã tận tình giúp đỡ tơi trong q trình nghiên cứu và thu thập dữ

liệu.
Và cuối cùng tồi xin gửi lời cảm ơn đến những người thân trong gia đình, những bạn
bè đã ln bên cạnh quan tâm, động viên, giúp đỡ tôi về tinh thần, giúp tơi vượt qua
những khó khăn để hồn thành luận văn này.
Xin chân thành cảm ơn.
Tp.Hồ Chí Minh, ngày 08 tháng 01 năm 2019

Ngô Minh Tâm


TĨM TẮT
Trong thời gian gần đây, tại nhiều cơng trình xây dựng cao tầng đã xảy ra nhiều sự
cố tai nạn lao động nghiêm trọng do tình trạng mất an tồn của hệ thống giàn giáo sử
dụng trong thi cơng hạng mục phần thân gây ra. Do đó, việc đánh giá được rủi ro an
tồn lao động trong thi cơng giàn giáo dựa trên tình hình thực tế của dự án là một vấn
đề rất quan trọng trong việc ngăn ngừa xảy ra tai nạn lao động trên công trường. Một
cuộc khảo sát từ các kỹ sư xây dựng đang công tác tại các dự án xây dựng nhà cao
tầng tại Thành phố Hồ Chí Minh được thực hiện để tìm ra được các nhân tố ảnh hưởng
rủi ro an tồn lao động trong thi cơng giàn giáo. Kết quả khảo sát đã thu được 28 nhân
tố ảnh hưởng lớn từ 33 nhân tố đã tổng quan được. Nghiên cứu này cũng phát triển
một sơ đồ mạng Bayesian Belief Networks đề đánh giá rủi ro an toàn lao động trong
thi công giàn giáo cho hạng mục phần thân của các dự án nhà cao tầng. Thông qua
việc khảo sát các chuyên gia và cấp quản lý ở các dự án, nghiên cứu đã xác định được
56 mối quan hệ liên kết giữa các nhân tố ảnh hưởng. Sau đó, nghiên cứu đã áp dụng
mơ hình Bayesian Belief Networks vào một dự án xây dựng đang triển khai tại Thành
phố Hồ Chí Minh nhằm kiểm tra tính hợp lý của mơ hình.
ABSTRACT
In recent times, many high-rise buildings have suffered serious safety relating
accidents due to the unsafe condition of the scaffolding erection during superstructure
execution. Therefore, the assessment of occupational safety risks in scaffolding

erection based on the actual cases of the project is an very important issue in
preventing occupational accidents on site. A survey from construction engineers
working on high-rise buildings in Ho Chi Minh City is reported to find out the factors
affecting the occupational safety in scaffolding works. The survey results obtained
28 influenced factors from 33 reviewed factors. This study also develops a Bayesian
Belief Networks network to evaluate the risk of occupational safety in scaffolding
works during superstructure execution of high-rise buildings. Through the survey
from experts and management in research projects, 56 linked- relationships have been
identified among the influenced factors. After that, the study applied the Bayesian
Belief Networks model to an ongoing construction project in Ho Chi Minh City to
test the rationality of the model.


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan các số liệu thu thập, kết quả nghiên cứu được trình bày trong luận
văn này là hoàn toàn trung thực và chưa từng được cơng bố trong bất kỳ cơng trình
nghiên cứu nào khác (ngoại trừ bài báo của tác giả tại Tạp chí xây dựng, số Tháng
01/2019). Tơi xin hồn tồn chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Tp. HCM, ngày 08 tháng 01 năm 2019

Ngô Minh Tâm


Trang 1

MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ............................................................ 9
1.1. Giới thiệu chung ............................................................................................... 9
1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu ........................................................................... 10
1.3. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................... 10

1.4. Phạm vi nghiên cứu ........................................................................................ 10
1.5. Đóng góp dự kiến của nghiên cứu ................................................................. 11
1.5.1. Về mặt học thuật ..................................................................................... 11
1.5.2. Về mặt thực tiễn ...................................................................................... 11
1.6. Kết cấu luận văn ............................................................................................. 11
CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN ..................................................................................... 13
2.1. Tai nạn lao động và nguyên nhân gây nên tai nạn lao động trong thi công xây
dựng ....................................................................................................................... 13
2.1.1. Tổng quan về tai nạn lao dộng trong thi công xây dựng......................... 13
2.1.2. Các nguyên nhân gây nên tai nạn lao động trong thi công xây dựng ..... 13
2.2. Tai nạn lao động và nguyên nhân gây nên tai nạn lao động trong thi công công
tác giàn giáo .......................................................................................................... 19
2.2.1. Tổng quan về tai nạn ngã cao trong thi công giàn giáo .......................... 19
2.2.2. Nguyên nhân chính ................................................................................. 20
2.3. Các khái niệm về giàn giáo ............................................................................ 21
2.3.1. Định nghĩa về giàn giáo .......................................................................... 21
2.3.2. Giàn giáo khung ...................................................................................... 22
2.3.3. Giàn giáo nêm: ........................................................................................ 23
2.3.4. Yêu cầu chung cho các loại giàn giáo ..................................................... 24
2.4. Tổng quan về mơ hình bayesian network ...................................................... 26


Trang 2

2.4.1. Định nghĩa: .............................................................................................. 26
2.4.2. Phương pháp của Bayesian Belief Networks: ......................................... 27
2.5. Các nghiên cứu liên quan ............................................................................... 28
2.5.1. Các nghiên cứu có liên quan đến an tồn lao động ................................. 28
2.5.2. Các nghiên cứu để phát triển mơ hình mạng BBNs ................................ 31
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................................... 33

3.1. Quy trình nghiên cứu ..................................................................................... 33
3.2. Phân tích định tính tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro ATLĐ trong thi
công công tác giàn giáo ......................................................................................... 33
3.2.1. Phương pháp thu thập dữ liệu ................................................................. 33
3.2.2. Xác định kích thước mẫu ........................................................................ 34
3.2.3. Kỹ thuật lấy mẫu ..................................................................................... 35
3.2.4. Phương pháp phân tích dữ liệu ............................................................... 36
3.3. Mơ hình BBNs phân tích định lượng ............................................................. 38
3.4. Công cụ nghiên cứu ....................................................................................... 39
CHƯƠNG 4. THU THẬP VÀ PHÂN TÍCH DỮ LIỆU........................................... 43
4.1. Tổng hợp yếu tố liên quan đến rủi ro an toàn lao động trong thi công công tác
giàn giáo ................................................................................................................ 43
4.2. Xây dựng bảng thu thập dữ liệu ..................................................................... 45
4.2.1. Thang đo cho bảng câu hỏi ..................................................................... 45
4.2.2. Bố cục bảng câu hỏi ................................................................................ 46
4.3. Tổng hợp kết quả thống kê mô tả ................................................................... 46
4.3.1. Vị trí cơng tác .......................................................................................... 46
4.3.2. Kinh nghiệm làm việc trong ngành xây dựng ......................................... 47
4.3.3. Thời gian tham gia làm việc tai các dự án chung cư nhà cao tầng ......... 48


Trang 3

4.3.4. Quy mô dự án .......................................................................................... 49
4.4. Xếp hạng các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro an toàn lao động trong thi công
công tác giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng ............ 50
4.4.1. Giá trị trung bình mức ảnh hưởng của các nhân tố, kiểm định T-Test ... 50
4.4.2. Kiểm định thang đo (Cronbach’s alpha) ................................................. 54
4.4.3. Các nhân tố ảnh hưởng chính đến rủi ro an tồn lao động trong thi công
công tác giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng ........ 61

4.5. Xây dựng mơ hình đánh giá rủi ro an tồn lao động trong thi công công tác
giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng ........................... 63
4.5.1. Phân lớp mơ hình .................................................................................... 63
4.5.2. Xác định mối quan hệ giữa các nhân tố .................................................. 64
4.5.3. Mơ hình đánh giá rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo cho hạng
mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng ...................................................... 69
CHƯƠNG 5. ỨNG DỤNG MƠ HÌNH BBNs VÀO MỘT DỰ ÁN CAO TẦNG
ĐANG TRIỂN KHAI TẠI TP.HCM ........................................................................ 75
5.1. Thông tin về dự án áp dụng............................................................................ 75
5.1.1. Quy mô dự án .......................................................................................... 75
5.1.2. Tổng mặt thi công của dự án ................................................................... 75
5.1.3. Phương án giàn giáo cốp pha của dự án.................................................. 77
5.2. Hiệu chỉnh mơ hình phù hợp với dự án.......................................................... 80
5.3. Khảo sát và đưa dữ liệu thực tế vào mơ hình ................................................. 83
5.3.1. Đánh giá các biến khơng chịu tác động của các nhân tố khác ................ 83
5.3.2. Đánh giá các biến chịu tác động của các nhân tố khác ........................... 86
5.4. Kết quả và đánh giá mô hình.......................................................................... 95
5.4.1. Kết quả mơ hình ...................................................................................... 95


Trang 4

5.4.2. Đánh giá kết quả mơ hình ....................................................................... 97
5.5. Đề xuất các giải pháp cải thiện tình hình an tồn lao động trong thi cơng cơng
tác giàn giáo .......................................................................................................... 98
CHƯƠNG 6. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..........................................................103
6.1. KẾT LUẬN ..................................................................................................103
6.2. KIẾN NGHỊ .................................................................................................104
DANH MỤC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC ...........................................................105
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................106

PHỤ LỤC 01 - BẢNG CÂU HỎI KHẢO SÁT ĐỊNH TÍNH ................................112
PHỤ LỤC 02- BẢNG MA TRẬN KHẢO SÁT MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC NHÂN
TỐ............................................................................................................................117
LY LỊCH TRÍCH NGANG .....................................................................................118


Trang 5

DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 Tổng hợp các nguyên nhân TNLĐ dựa trên các nghiên cứu trên thế giới,
trích Bùi Kiến Tín (2014) [11] .................................................................................. 13
Bảng 3.1 Các phần mềm sử dụng cho nghiên cứu .................................................... 39
Bảng 3.2 Xác suất có điều kiện của nút gốc: Chất tải trọng vượt mức cho phép ..... 40
Bảng 3.3 Xác suất có điều kiện của nút gốc: Công nhân chưa được đào tạo ........... 40
Bảng 3.4 Xác suất có điều kiện của nút khả năng xảy ra tai nạn ứng với từng trường
hợp ............................................................................................................................. 40
Bảng 4.1 Các nhân tố cho bảng khảo sát .................................................................. 43
Bảng 4.2 Vị trí cơng tác của các đối tượng khảo sát ................................................. 46
Bảng 4.3 Kinh nghiệm công tác trong ngành xây dựng của các đối tượng khảo sát 47
Bảng 4.4 Thời gian giam gia dự án nhà cao tầng của các đối tượng khảo sát .......... 48
Bảng 4.5 Quy mô dự án lớn nhất mà các đối tượng được khảo sát đã từng tham gia
................................................................................................................................... 49
Bảng 4.6 Tính giá trị trung bình mức ảnh hưởng của các nhân tố và kiểm định giả
thuyết tham số tổng thể (T-Test) ............................................................................... 50
Bảng 4.7 Hệ số Cronbach’s alpha tổng của nhóm các nhân tố về tổ chức thi cơng, kỹ
tḥt, biện pháp ......................................................................................................... 55
Bảng 4.8 Hệ số tương quan biến tổng của từng nhân tố trong nhóm các nhân tố về tổ
chức thi công, kỹ thuật, biện pháp ............................................................................ 55
Bảng 4.9 Hệ số Cronbach’s alpha tổng của nhóm các nhân tố về điều kiện làm việc
................................................................................................................................... 56

Bảng 4.10 Hệ số tương quan biến tổng của từng nhân tố trong nhóm các nhân tố về
điều kiện làm việc ..................................................................................................... 57
Bảng 4.11 Hệ số Cronbach’s alpha tổng của nhóm các nhân tố về vật liệu, cấu tạo 57
Bảng 4.12 Hệ số tương quan biến tổng của từng nhân tố trong nhóm các nhân tố về
vật liệu, cấu tạo ......................................................................................................... 58
Bảng 4.13 Hệ số Cronbach’s alpha tổng của nhóm các nhân tố về bản thân công nhân
................................................................................................................................... 58


Trang 6

Bảng 4.14 Hệ số tương quan biến tổng của từng nhân tố trong nhóm các nhân tố về
bản thân công nhân .................................................................................................... 59
Bảng 4.15 Hệ số Cronbach’s alpha tổng của nhóm các nhân tố trong q trình vận
chuyển ....................................................................................................................... 59
Bảng 4.16 Hệ số tương quan biến tổng của từng nhân tố trong nhóm các nhân tố trong
q trình vận chuyển ................................................................................................. 60
Bảng 4.17 Hệ số Cronbach’s alpha tổng của nhóm các nhân tố về thời tiết............. 60
Bảng 4.18 Hệ số tương quan biến tổng của từng nhân tố trong nhóm các nhân tố về
thời tiết ...................................................................................................................... 61
Bảng 4.19 Các nhân tố ảnh hưởng chính đến rủi ro ATLĐ trong thi công công tác
giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng ............................... 61
Bảng 4.20 Ma trận mối quan hệ giữa các nhân tố ..................................................... 66
Bảng 4.21 Trạng thái các nhân tố.............................................................................. 71
Bảng 5.1 Thông tin dự án A(trích từ tài liệu BPTC của dự án) ................................ 75
Bảng 5.2 Hệ thống giàn giáo cốp pha của dự án (trích từ tài liệu BPTC của dự án A)
................................................................................................................................... 77
Bảng 5.3 Kết quả khả năng xảy ra TNLĐ từ mơ hình cho dự án A ......................... 95
Bảng 5.4 So sánh kết quả từ mơ hình tính tốn ........................................................ 98
Bảng 5.5 Các phương án cải thiện tình hình ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo

................................................................................................................................... 98


Trang 7

DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 2.1 Giàn giáo khung ......................................................................................... 23
Hình 2.2 Giàn giáo nêm ............................................................................................ 24
Hình 2.3 Ví dụ đơn giản về BBNs trong ATLĐ (nguyên nhân – Kết quả) .............. 26
Hình 2.4 Một số mơ hình minh hoạ mạng BBNs (Charles River, 2004) [39] .......... 28
Hình 3.1 Quy trình nghiên cứu Luận văn ................................................................. 33
Hình 4.1 Biểu đồ thể hiện vị trí cơng tác của các đối tượng được khảo sát ............. 46
Hình 4.2 Biểu đồ thể hiện kinh nghiệm công tác trong ngành xây dựng của các đối
tượng khảo sát ........................................................................................................... 47
Hình 4.3 Biểu đồ thể hiện thời gian giam gia dự án nhà cao tầng của các đối tượng
khảo sát ...................................................................................................................... 48
Hình 4.4 Biểu đồ thể hiện quy mô dự án lớn nhất mà các đối tượng được khảo sát đã
từng tham gia ............................................................................................................. 49
Hình 4.5 Phân lớp các nhân tố trong mơ hình đánh giá rủi ro ATLĐ ...................... 64
Hình 4.6 Sơ đồ mối quan hệ giữa các nhân tố trong mơ hình đánh giá rủi ro ATLĐ
................................................................................................................................... 68
Hình 4.7 Mơ hình đánh giá rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo cho hạng
mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng .............................................................. 70
Hình 5.1 Tổng mặt bằng một phân khu của dự án (trích từ tài liệu BPTC của dự án
A) ............................................................................................................................... 76
Hình 5.2 Mơ hình tính tốn giàn giáo 2 tầng (trích từ tài liệu BPTC của dự án A) . 77
Hình 5.3 Mơ hình tính tốn giàn giáo 3 tầng (trích từ tài liệu BPTC của dự án A) . 78
Hình 5.4 Hệ cốp pha dầm sàn (trích từ tài liệu BPTC của dự án A) ........................ 78
Hình 5.5 Hệ giàn giáo chống cốp pha dầm sàn (trích từ tài liệu BPTC của dự án A)
................................................................................................................................... 79

Hình 5.6 Hệ bao che (trích từ tài liệu BPTC của dự án A) ....................................... 79
Hình 5.7 Mặt cắt giàn giáo bao che (trích từ tài liệu BPTC của dự án A) ................ 80
Hình 5.8 Sơ đồ BBNs được hiệu chỉnh cho phù hợp với dự án A ............................ 82
Hình 5.9 Kết quả đánh giá rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo tại thời
điểm hiện tại của dự án A.......................................................................................... 96


Trang 8

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ATLĐ

: An toàn lao động

TNLĐ

: Tai nạn lao động

TP.HCM

: Thành phố Hồ Chí Minh

BPTC

: Biện pháp thi công


Trang 9

CHƯƠNG 1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Giới thiệu chung
Theo số liệu của Bộ Lao động Thương binh và xã hội năm 2017, trên toàn quốc đã
xảy ra 7.749 vụ TNLĐ làm 7.907 người bị nạn và 648 người chết. Trong đó, TNLĐ
xảy ra trong lĩnh vực xây dựng chiếm tỷ lệ lớn nhất với gần 20.8% tổng số vụ. Đây
cũng là lĩnh vực có số người chết vì TNLĐ ở mức cao nhất so với các lĩnh vực khác
(chiếm tới gần 19,7 % tổng số người chết). [1]
Tính từ đầu năm 2018 đến nay đã có một số vụ tại nạn nghiêm trọng tại các công
trường xây dựng đã xảy ra. Đơn cử, vào ngày 17/1 trên công trường xây dựng tại
đường Tố Hữu, quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội đã xảy ra sự cố khiến 3 người tử
vong và 3 người bị thương nặng. Gần đây, vào 13/4 tại khu Cơng nghiệp Hồ Khánh,
q̣n Liên Chiểu, Đà Nẵng, một giàn giáo bất ngờ nghiêng và đổ sập khiến 10 công
nhân đang làm việc bên trên bị rơi xuống dưới, trong đó có 2 cơng nhân mắc kẹt và
bị thương nặng. [1]
Tại thành phố Hồ Chí mình gần đây nhất có nhiều cơng trình nhà cao tầng thi công
mất ATLĐ gây ra nhiều vụ tai nạn nghiêm trọng. Vào khoảng 9 giờ sáng ngày 24-9,
3 công nhân đang thi công Trung tâm thương mại Giga Mall trên đại lộ Phạm Văn
Đồng (phường Hiệp Bình Chánh, quận Thủ Đức, TP.HCM) bị rơi xuống đất, chấn
thương nặng, nguyên nhân gây ra vụ tai nạn là do trượt chân theo dây chuyền, một
người bị trượt chân kéo theo 2 người cịn lại. Trước đó, chiều ngày 11/09 vụ TNLĐ
xảy ra tại cơng trình thi cơng khu Trung tâm thương mại và căn hộ Saigon Homes
trên đường Hương lộ 2 (phường Bình Trị Đơng A, q̣n Bình Tân, TP.HCM) làm 2
người tử vong khi công nhân đang vận chuyển vật liệu tại tầng 10 cơng trình nói trên
thì bất ngờ, giàn giáo đổ sập khiến 2 người rơi xuống đất và tử vong. [2]
Từ những số liệu trên cho thấy đa số các vụ TNLĐ nghiêm trọng trong các dự án nhà
cao tầng đều liên quan đến thi công công tác giàn giáo, các sự cố này đều gây ra
những thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản. Nguyên nhân dẫn đến TNLĐ liên
quan đến thi công công tác giàn giáo có thể bắt nguồn: từ việc người lao động chưa
chấp hành đầy đủ nội quy an toàn; từ biện pháp, tổ chức thi cơng khơng hợp lý; từ
việc tính tốn thiết kế khơng hợp lý và nhiều ngun nhân khách quan bên ngoài như

Trang 10

điều kiện thời tiết;... Ứng với mỗi điều kiện thực tế của dự án sẽ ln tìm ẩn những
rủi ro ATLĐ trong thi công tác giàn giáo. Nếu một nhà quản lý từ nhà thầu có thể
nhận biết hoặc lường trước được những rủi ro có thể xảy ra thì họ thể giảm thiểu được
tối đa những tai nạn có thể xảy ra giúp nâng cao tình hình ATLĐ trên công trường
với những phương án hiệu quả và phù hợp với những điều kiện thực tế của dự án.
1.2. Xác định vấn đề nghiên cứu
Xác định được các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn
giáo là cơ sở để các nhà quản lý đưa ra các quyết định phù hợp nhằm cải thiện tình
hình ATLĐ thực tế trên cơng trường. Việc xây dựng một mơ hình đánh giá được rủi
ro ATLĐ trên cơng trường nhằm giúp nhà quản lý có thể lường trước được những
khả năng có thể xảy ra tai nạn ATLĐ trên công trường.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở vấn đề nghiên cứu, nghiên cứu này hướng đến mục tiêu sau:
-

Tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn
giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.

-

Xây dựng được mơ hình BBNs đánh giá rủi ro ATLĐ trong thi công công tác
giàn giáo cho hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.

-

Áp dụng mơ hình vào 1 dự án cao tầng thực tế đang triển khai tại TP.HCM
nhằm kiểm tra tính hợp lý của mơ hình.

1.4. Phạm vi nghiên cứu
Không gian:
-

Luận văn thực hiện nghiên cứu với các dự án nhà cao tầng tập trung ở khu vực
Thành phố Hồ Chí Minh.

Thời gian:
-

Các dự án được thực hiện từ năm 2017-2018.

Đối tượng nghiên cứu:
-

Các nhân tố ảnh hưởng đến rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo cho
hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.

-

Mơ hình BBNs đánh giá rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo cho
hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.


Trang 11

Đặc điềm đối tượng nghiên cứu:
-

Hệ giàn giáo khung và hệ giàn giáo nêm.

Đối tượng khảo sát:
-

Các kỹ sư xây dựng đang công tác ở các dự án xây dựng nhà cao tầng.

1.5. Đóng góp dự kiến của nghiên cứu
1.5.1. Về mặt học tḥt
Xây dựng mơ hình BBNs đánh giá rủi ro ATLĐ trong thi công công tác giàn giáo cho
hạng mục phần thân của cơng trình nhà cao tầng.
1.5.2. Về mặt thực tiễn
Mơ hình BBNs có thể hỗ trợ cho những người quản lý trong nhà thầu đánh giá được
tình hình ATLĐ tại thời điểm hiện tại trên công trường, giúp hỗ trợ người quản lý
đưa ra những quyết định phù hợp giảm thiểu các TNLĐ dựa trên nguồn nhân lực sẵn
có.
Thơng qua mơ hình có thể tìm ra được nhân tố nào có thể gây ra khả năng xảy TNLĐ
nhiều nhất dựa trên tình hình cơng trường thực tế. Từ đó đưa ra các phương án cải
thiện các nhân tố ảnh hưởng đến khả năng xảy ra ATLĐ cho phù hợp, giúp giảm khả
năng xảy ra TNLĐ hiệu quả nhất.
1.6. Kết cấu luận văn
Nội dung của luận văn được tác giả thể hiện trong các chương sau :
Chương 1 – Đặt vấn đề nghiên cứu
Chương 2 – Tổng quan: tác giả đã tổng quan các nghiên cứu trước đây về nguyên
nhân TNLĐ trong thi công xây dựng và thi công công tác giàn giáo, các khái niệm
giàn giáo, mơ hình BBNs, các nghiên cứu trước đây về ATLĐ và mơ hình BBNs
Chương 3 – Phương pháp nghiên cứu: trong chương này tác giả nêu rõ quy trình
nghiên cứu của luận văn, phương pháp phân tích định tính tìm ra các nhân tố ảnh
hưởng đến rủi ro ATLĐ trong thi công giàn giáo, phương pháp định lượng rủi ro
ATLĐ trong thi công giàn giáo, và nêu rõ các phần mềm mà tác giả sử dụng cho

nghiên cứu.


Trang 12

Chương 4 – Thu thập và phân tích dữ liệu: trong chương này tác giả nêu rõ các
kết quả mà nghiên cứu đạt được trong quá trình thu thập và phân tích dữ liệu, từ kết
quả thu được tác giả tiến hành xây dựng mơ hình BBNs đánh giá rủi ro ATLĐ.
Chương 5 – Ứng dụng mơ hình bbns vào một dự án cao tầng đang triển khai tại
TP.HCM: tác giả thể hiện q trình áp dụng mơ hình BBNs đã xây dựng được trong
chương 4 vào một dự án đang được triển khai tại TP.HCM để đánh giá tính hợp lý
của mơ hình.
Chương 6 – Kết luận và kiến nghị


Trang 13

CHƯƠNG 2. TỔNG QUAN
2.1. Tai nạn lao động và nguyên nhân gây nên tai nạn lao động trong thi công
xây dựng
2.1.1. Tổng quan về tai nạn lao dộng trong thi công xây dựng
Theo Long D.Nguyen et al (2016) [3], An toàn là một vấn đề quan trọng đối với bất
kỳ dự án xây dựng nào. Tại Hoa Kỳ, xây dựng chiếm khoảng 4% lực lượng lao động
nhưng đã chiếm tới 19% số người chết và 12% thương tật và bệnh tật (Hinze và
Gambatese (1996) [4]; Abdelhamid và Everett (2000) [5]; Abudayyeh et al (2003)
[6]; Hallowell et al (2013) [7]. Ngành xây dựng thường ghi nhận số lượng thương
tích làm việc gây tử vong cao nhất (BLS 2013) [8]. Hơn 26.000 công nhân xây dựng
đã chết tại nơi làm việc (hoặc khoảng năm người lao động tử vong mỗi ngày làm
việc) trong 20 năm qua (Zhang et al. 2013) [9]. Từ năm 2011 đến năm 2012, số người
chết trong xây dựng tăng 8,7% trên toàn quốc (Dong et al. 2013) [10]. Tác giả đã chỉ

ra rằng TNLĐ là một vấn đề toàn cầu.
2.1.2. Các nguyên nhân gây nên tai nạn lao động trong thi công xây dựng
Tác giả Bùi Kiến Tín (2014) [11] đã tổng hợp các nguyên nhân TNLĐ dựa trên các
nghiên cứu trên thế giới:
Bảng 2.1 Tổng hợp các nguyên nhân TNLĐ dựa trên các nghiên cứu trên thế giới,
trích Bùi Kiến Tín (2014) [11]
Quốc gia

Indonesia

Thổ Nhĩ
Kỳ

Tác giả
(năm)
Yusuf Latief et

al (2011) [12]

S. Kivrak G.
Arslan &
(2008) [13]

Vấn đề nghiên cứu

Nguyên nhân TNLĐ
được rút ra

Tai nạn ngã cao trong các -Hành vi khơng an tồn
cơng trình xây dựng.

của cơng nhân.
-Cơng nhân có thái độ
an tồn kém.
Tìm hiểu ý kiến cơng
nhân xây dựng về các
-Điều kiện công trường
yếu tố gây tai nạn và kiến khơng an tồn.
thức an tồn của họ.
-Thiếu đào tạo về an
toàn.


Trang 14

Quốc gia

Tác giả
(năm)

Maylaysia

Nguyên nhân TNLĐ
được rút ra

Nhận biết các yếu tố
quan trọng ảnh hường
đến quản lý an toàn và
phát triển phương thức
đo lường hiệu suất quản
lý an toàn trên các cơng

trường xây dựng.

-Nhận thức về an tồn
của quản lý an tồn.

M. Tam et al
(2004) [15]

Kiểm tra tình hình quản
lý an toàn, khám phá các
hoạt động dễ gây tai nạn
và xác định các yếu tố
ánh hướng đến an tồn
trên cơng trường.

-Nhận thức về an tồn
của lãnh đạo cơng ty
kém.
-Thiếu đào tạo an tồn
cho cơng nhân.
-Nhận thức về an tồn
của người quản lý an
toàn kém.
-Hành động thiếu an
toàn.

S. Li & X.
Xiang (2011)
[16]

Thiết lập mối quan hệ
nguyên nhân dẫn đến
công trường kém đồng
thời phân tích các khía
cạnh của các nguyên
nhân từ vị trí và vai trị
khác nhau trong việc
quản lý an tồn.

-Điều kiện công trường
kém.

Nguyên nhân tai nạn tại
công trường.

-Do sự bất cẩn của cơng
nhân.
-Cơng nhân khơng tn
thủ quy trình cơng việc.
-Điều hành thiết bị mà
khơng có thiết bị an
tồn.
-Quản lý an tồn cơng
trường kém.
-Làm việc trên cao.
-Cơng việc nặng nhọc.
-Kiến thức và trình độ
cơng nhân thấp.

D. P. Fang et

al (2004) [14]

Trung
Quốc

Vấn đề nghiên cứu

Hamid et al
(2008) [17]


Trang 15

Quốc gia

Tác giả
(năm)

Vấn đề nghiên cứu

Nguyên nhân TNLĐ
được rút ra

-Thái độ an tồn của
cơng nhân kém.
-Khơng sử dụng thiết bị
bảo hộ cá nhân.
-Nguyên nhân quản lý
(13 nguyên nhân).
H. Al-Nguyên nhân cơng

Phân tích ngun nhân
Kuwait
Tabtabai
nhân (13 ngun nhân).
tai nạn
(2002) [18]
-Ngun nhân dự án (4
ngun nhân).
-Phát sinh lỗi từ nhóm
cơng nhân.
-Cơng trường kém an
tồn.
R. A. Haslam Các yếu tố góp phần
Anh Quốc et al (2005)
trong các tai nạn của
-Thiếu thiết bị PPE.
ngành xây dựng.
[19]
-Vật liệu kém chất
lượng.
-Rùi ro trong công tác
quản lý.
-Thiếu đào tạo an toàn.
-Thiếu các cuộc họp an
toàn thường xun.
Kiểm tra cơng tác an tồn -Thiếu kiểm tra thường
tại Jordanian, và khuyến xuyên.
M. S. El-Thái độ sử dụng PPE
nghị cho nhà thầu và
Jordanian Mashaleh et

chính phủ các phương án của công nhân kém.
al (2010) [20]
cải thiện hiệu suất an
-Không có biện pháp
tồn
bảo vệ an tồn.
-Tối ưu hóa lợi nḥn.
-Khơng tn thủ quy
trình an tồn.
Tìm hiểu ngun nhân và
-Khơng cấp thiết bị PPE.
thiết lập mối quan hệ
C.W.Cheng et
Đài Loan
nhân quả tiềm ẩn liên
al (2012) [21]
quan đến tai nạn nghiêm -Người công nhân không
trọng.
sử dụng PPE.


Trang 16

Quốc gia

Tác giả
(năm)

Vấn đề nghiên cứu

Nguyên nhân TNLĐ
được rút ra

Phát triển mơ hình đánh
giá nhận thức an tồn để
W. T. Chen et
-Thái độ về an toàn của
đo lường nhận thức về an
al (2011) [22]
cơng nhân.
tồn của cơng nhân xây
dựng Đài Loan.

Pakistan

Palestine

R.U.Farooqui
et al (2008)
[23]

Xác định, đánh giá và
xếp hạng các yêu tố ảnh
A. Enshassi et
hưởng đến hiệu suất an
al (2008) [24]
toàn của các nhà thầu
phụ.

J. Hinze & F.

Wiegand
(1992) [25]

Hoa Kỳ

Phát triển thang đo lường
về hiệu suất an toàn trong
ngành xây dựng theo
điều tra thực tế tại cơng
trường.

-Thái độ an tồn cơng
nhân kém.
-Cơng nhân khơng sử
dụng PPE.
-Quản lý an tồn thiếu
kiểm tra giám sát.
-Thiết bị làm việc khơng
an tồn.
-Cơng việc phức tạp và
khó khăn.
-Ngân sách dành cho an
tồn thấp.
-Cơng nhân thiếu đào
tạo.
-Chủ đầu tư ít quan tâm
đến vấn đề an tồn.

Hỗ trợ nhà thiết kế có
xem xét đến ATLĐ và đề

nghị được cung cấp về
-Thiếu quan tâm về an
phương pháp an tồn có
tồn trong thiết kế.
thể giải quyết bằng thiết
kế.

Phát triển mơ hình nhân
quả tai nạn trong ngành
cơng nghiệp xây dựng,
A. Suraji et al làm nổi bật sự tương tác
(2001) [26] cơ bản và phức tạp của
các yếu tố gây tai nạn
trong mối quan hệ nhân
quả

-Kế hoạch thi công
không phù hợp.
-Thiếu kiểm sốt trong
q trình thi cơng.
-Trình tự thi cơng khơng
đúng.
-Điều kiện cơng trường
kém.
-Hành vi khơng an tồn.


Trang 17

Quốc gia

Tác giả
(năm)

Vấn đề nghiên cứu

T. M. Toole
& P.E (2002)
[27]

Giảm sự không chắc
chắn của thiết kế và
chuyên gia an tồn trên
cơng trường bằng lý
thuyết phân tích ngun
nhân gốc rễ tai nạn.

J. Hinze & J.
Gambatese
(2003) [28]

Xác định các yếu tố ảnh
hưởng đáng kể đến hiệu
suất an toàn của nhà thầu

Điều tra tính thực tế của
việc giải quyết vấn đề an
J. Gambatese tồn cho cơng nhân xây
et al (2005)
dựng khi thiết kế một dự

án và xác minh tính khả
[29]
thi khi đưa thiết kế vào
an tồn.
Phát triển mơ hình quan
hệ tai nạn nhân quả hệ
thống của tai nạn, nó tập
P.Mitropoulos
trung vào quá trình sản
et al (2005)
xuất tạo ra tình huống
[30]
nguy hiểm và hành vi
khơng an tồn của cơng
nhân.
Tập trung vào các tác
X. Huang &
động của chủ đâu tư đối
J. Hinze
với hoạt động an toàn của
(2006) [31]
dự án.

Nguyên nhân TNLĐ
được rút ra
-Thiếu đào tạo an toàn.
-Thiếu kiểm tra, giám
sát.
-Thiếu thiết bị an toàn
tối thiểu.

-Phương pháp hoặc trình
tự khơng an tồn.
-Điều kiện cơng trường
kém.
-Khơng sử dụng thiết bị
an toàn được cung cấp.
-Thái độ an tồn kém.
-Hành động khơng thể
tiên đốn, bất ngờ.
-Tối ưu lợi nḥn của
nhà thầu.
-Cơng nhân thiếu đào
tạo về an tồn.

-Thiếu quan tâm về an
tồn trong thiết kế.

-Cơng việc khơng thể
tiên đốn,
-Sai lầm (lỗi) của cơng
nhân.

-Nhận thức về an tồn
của chủ đầu tư kém.


Trang 18

Quốc gia

Tác giả
(năm)

Vấn đề nghiên cứu

Nguyên nhân TNLĐ
được rút ra

Yếu tố góp phần và
J. Hinze & J. nguyên nhân tai nạn của
-Sử dụng thiết bị không
Teizer (2011) thiết bị dẫn đến tai nạn
đúng quy trình.
chết người trong ngành
[32]
xây dựng.
-Cơng nhân thiếu nhận
thức về tầm quan trọng
của ATLĐ.
-Công nhân chưa được
Lưu Trường
huấn luyện đầy đủ và
Văn & Đỗ
Nguyên nhân chính gây thiếu trang bị bảo hộ.
Thị Xuân Lan nên tai nạn tại Việt Nam.
-Thang và giàn giáo
(2002) [33]
không phù hợp, thiết bị
Việt Nam
hư cũ.

-Cơng nhân thao tác
thiếu an tồn.
Phân tích nguyên nhân tai
-Đặc điểm của công
nạn và đưa ra các biện
nhân.
Trần Hoàng
pháp cải thiện ATLĐ về
Tuấn (2008)
đặc điểm nhân thân của -Phương pháp người
[34]
công nhân cũng như quản lý.
phương pháp quản lý.
Tác giả Long D.Nguyen et al (2016) [3] đã chỉ ra được 36 yếu tố ảnh hưởng đến
nguy cơ xảy ra TNLĐ khi làm việc trên cao và phân loại thành bốn cấp độ khác nhau:
- Mức 1: Các yếu tố bên ngoài bao gồm các yếu tố liên quan đến các vấn đề chính
trị hoặc bên ngồi, có 4 yếu tố trong mức này:
(1) tác động quan trọng;

(2) ảnh hưởng quy định;

(3) điều kiện thị trường;

(4) tác động xã hội.

- Mức 2: Các yếu tố chính sách bao gồm các yếu tố liên quan đến chiến lược, quyền
sở hữu và kiểm sốt hợp đồng, và văn hóa cơng ty xây dựng, có 7 yếu tố trong mức
này:
(1) chiến lược ký kết hợp đồng;

(2) sở hữu và kiểm soát;

(3) văn hóa cơng ty;

(4) cơ cấu tổ chức;

(5) quản lý an toàn và sức khỏe (S & H);

(6) quan hệ lao động;


Trang 19

(7) lợi nhuận của công ty.
- Mức 3: Các yếu tố tổ chức bao gồm các yếu tố liên quan đến tổ chức công trường
và quản lý địa phương, có 12 yếu tố trong mức này:
(1) tuyển dụng và lựa chọn;

(2) đào tạo;

(3) thủ tục;

(4) lập kế hoạch;

(5) quản lý sự cố và phản hồi;

(6) quản lý / giám sát;

(7) thơng tin liên lạc;

(8) văn hóa an tồn;

(9) mua thiết bị;

(10) kiểm tra và bảo trì;

(11) điều kiện thanh tốn;

(12) q trình thiết kế.

- Mức 4: Các yếu tố trực tiếp bao gồm các yếu tố liên quan đến cơng nhân và kỹ
tḥt viên trên cơng trường, có 13 yếu tố trong mức này:
(1) thẩm quyền;

(2) động lực/tinh thần;

(3) làm việc theo nhóm;

(4) nhận thức tình huống / nhận thức rủi ro;

(5) mệt mỏi / tỉnh táo;

(6) sức khỏe;

(7) thông tin liên lạc;

(8) thông tin / tư vấn;

(9) tuân thủ;

(10) nguồn nhân lực phù hợp;

(11) điều kiện làm việc;

(12) thiết bị vận hành;

(13) thiết bị an toàn / PPE
2.2. Tai nạn lao động và nguyên nhân gây nên tai nạn lao động trong thi công
công tác giàn giáo
Trong thi công công tác giàn giáo các trường hợp xảy ra TNLĐ hầu hết đều liên quan
đến tai nạn ngã cao.
2.2.1. Tổng quan về tai nạn ngã cao trong thi công giàn giáo
Một đặc điểm của cơng trình xây dựng là cơng trình phát triển theo cả chiều dài và
chiều cao, vị trí làm việc của cơng nhân ln thay đổi, việc thực hiện các biện pháp
ATLĐ bị hạn chế rất nhiều. TNLĐ do ngã cao rất đa dạng, qua nghiên cứu, đúc kết
rút kinh nghiệm có thể thấy TNLĐ loại này xảy ra trong các trường hợp sau, trích từ
sách Công nghệ ván khuôn & giàn giáo trong xây dựng, Bùi Mạnh Hùng (2009)
[35]: