Biên độ dao động và giá trần sàn

Biên độ dao động và Giá trần sàn

Giá tham chiếu phiên tiếp theo là Giá đóng cửa hơm nay với sàn HOSE, HNX hay Giá
bình qn Gia quyền hơm nay với sàn UPCOM. Và đây có thể xem bài viết này là 1
phần để bổ trợ và làm rõ hơn về Cách xem Bảng giá Chứng khốn.
Các Vấn đề chính gồm:
+ Bước Giá Cổ phiếu tại sàn HOSE/ HNX/ UPCOM.
+ Biên độ Dao động Giá Cổ phiếu trên 3 sàn HOSE/ HNX/ UPCOM.
+ Giá trần, Giá sàn tại HOSE/ HNX/ UPCOM và Quy tắc làm trịn.
+ Mục đích chính Biên độ Dao động – Chống Tin đồn

1.

Bước giá cổ phiếu tại HOSE, HNX và UPCoM

Cả 3 sàn có Bước giá cổ phiếu tuân theo quy tắc sau:

Theo quy định của Luật Chứng khốn thì 3 sàn HOSE, HNX và UPCoM sẽ được phân
chia bước giá cổ phiếu theo quy định như trên hình. Trong đó sàn HNX và UPCoM có
chung quy định và khá đơn giản là tất cả đều chia hết cho bội số của 100 đồng (Hay


0.1 nếu đơn vị là ngàn đồng như trên các Bảng giá Chứng khoán mà bạn hay xem
thấy). Bên sàn HOSE thì khá phức tạp hơn nhiều là được chia làm 3 vùng giá:
+ Với các vùng giá <10 ngàn đồng: thì tồn bộ vùng này lệnh đặt mua bán đều phải
chia hết cho 10 đồng hay 0.01 nếu đơn vị là ngàn đồng như trên các Bảng giá Chứng
khoán mà bạn hay xem.
+ Với các vùng giá từ 10 ngàn đồng đến 50 ngàn đồng: thì tồn bộ vùng này lệnh đặt
mua bán đều phải chia hết cho 50 đồng hay 0.05 nếu đơn vị là ngàn đồng như trên các
Bảng giá Chứng khoán mà bạn hay xem.
+ Với các vùng giá từ >50 ngàn đồng: thì tồn bộ vùng này lệnh đặt mua bán đều phải

chia hết cho 100 đồng hay 0.1 nếu đơn vị là ngàn đồng như trên các Bảng giá Chứng
khoán mà bạn hay xem.
+ Với các vùng giá từ >100 ngàn đồng: thì tồn bộ vùng này lệnh đặt mua bán đều
phải chia hết cho 1000 đồng hay 1 nếu đơn vị là ngàn đồng. Ta có thể đối chiếu quy
tắc trên như trong hình ảnh thực tế Bảng giá Chứng khốn sau:

Trong hình trên có treo lên 5 mã khá nổi tiếng là: FLC (FLC), BID (BIDV), HPG
(Hòa Phát), MWG (Thế giới Di động) và VNM (Vinamilk) là đại diện của 3 vùng giá
khác nhau đối với sàn HOSE. Ví dụ như các mũi tên đỏ trên hình chỉ vào mã cổ phiếu
FLC thì có các lệnh đặt được xuất hiện trên bảng lần lượt là 7.18 – 7.19 – 7.2 – 7.21 –
7.22 – 7.23 (Ngàn đồng). Để ý thấy các bước giá đặt của FLC đều tuân theo đúng quy


tắc các cổ phiếu giá < 10 (Ngàn đồng) là chia hết cho 0.01. Tương tự thì BID, HPG
thuộc vùng giá từ 10 đến 50 (Ngàn đồng) nên sẽ chia hết cho 0.05 và MWG, VNM
thuộc vùng giá > 50 (Ngàn đồng) nên sẽ chia hết cho 0.1. Trường hợp nếu bạn đặt
không đúng quy tắc trên trong Tài khoản Giao dịch Online thì hệ thống của Cơng ty
Chứng khốn sẽ tự động báo lỗi là bạn đặt chưa đúng.

2.

Biên độ dao động Giá cổ phiếu trên 3 sàn HOSE, HNX và UPCoM

Hiện nay, Việt Nam có 3 sàn là HOSE, HNX, UPCoM . Biên độ dao động Giá của các
sàn này lần lượt là 7%, 10% và 15%. Sàn càng minh bạch và điều kiện niêm yết khắt
khe hơn thì biên độ dao động càng hẹp hơn. Biên độ dao động thể hiện % tối đa 1
ngày được phép dao động của Giá 1 cổ phiếu đang niêm yết trên sàn đó. Cụ thể như
hình sau:

Từ trên cho thấy biên độ dao động lần lượt là 7%, 10% và 15% với sàn HOSE, HNX

và UPCoM. Riêng trường hợp đặc biệt là Phiên chào sàn – Phiên giao dịch đầu tiên
lên sàn do tính chất trước đó khơng có Phiên trước đó nên khơng có Giá tham chiếu
như cách thơng thường là Giá đóng cửa Phiên liền trước (HOSE, HNX) hay Giá Bình
quân Phiên liền trước (UPCoM) nên Giá tham chiếu sẽ là Giá tham chiếu lý thuyết
(Do Công ty Chứng khoán tư vấn lên sàn lập luận trên cơ sở các Cơng ty cùng ngành
đã lên trước đó và được Sở giao dịch Chứng khoán đồng ý). Do sợ rằng Giá tham
chiếu lý thuyết được Cơng ty Chứng khốn tư vấn đưa ra có thể khơng chính xác lắm
nên riêng Phiên đầu tiên này Biên độ sẽ rộng ra hơn so với bình thường khá nhiều và
lần lượt là 20%, 30% và 40% đối với các sàn HOSE, HNX và UPCoM. Mục đích


chính của việc rộng ra này nhằm cho phép Cung – Cầu Mua bán đi về được đúng Giá
thị trường chính xác hơn.
3.

Giá trần, Giá sàn tại HOSE, HNX, UPCOM và quy tắc tính làm trịn

Giá trần = Giá tham chiếu x (1 + Biên độ dao động)
Giá sàn = Giá tham chiếu x (1 – Biên độ dao động)
Trong 1 ngày thì Giá cổ phiếu chỉ được phép giao dịch nằm trong vùng từ Giá sàn
lên đến Giá trần.
Ví dụ: Giá tham chiếu là 10.000 đồng và mã cổ phiếu này đang niêm yết ở HOSE tức
biên độ dao động là 7% thì Giá trần của mã này sẽ là 10.000 x (1+7%) = 10.700 đồng
và Giá sàn của mã này sẽ là 10.000 x (1-7%) = 9.300 đồng. Và theo quy định thì thì
vùng giá bạn được phép đặt lệnh chỉ nằm trong vùng từ 9.300 đồng đến 10.700 đồng.
Nếu bạn nhập vào hệ thống mua 10.900 đồng chả hạn là hệ thống sẽ báo lỗi không
cho đặt.
– Quy tắc làm trịn số xuống khi tính Biên độ dao động và Giá trần, Giá sàn: theo
quy định của Luật Chứng khốn thì biên độ lần lượt là 7%, 10% và 15% với cả 3 sàn
HOSE, HNX, UPCoM. Tuy nhiên trong thực tế nảy sinh ra 1 vấn đề là khi nhân với

7% hay 10% hay 15% thì đa phần là sẽ phát sinh số lẻ phía sau. Bây giờ cần phải xử
lí và làm rõ vấn đề này. Ta có hình thực tế như sau:

Hình trên là Bảng giá Chứng khoán tại sàn HOSE Phiên giao dịch ngày 07/08/2017 và
Mã Chứng khoán BID của Ngân hàng BIDV được treo lên. Ở mũi tên bên trái ngoài
cùng là chỉ về cột “TC_Giá tham chiếu” là 22.4 (22.400 đồng nếu viết đầy đủ). Ta có
Giá tham chiếu của BIDV là 22.400 đồng, do ở sàn HOSE nên biên độ là 7% khi đó


Giá trị của Biên độ sẽ là: 22.400 đồng x 7% = 1.568 đồng. Đây là 1 Giá trị Biên độ
rất lẻ. Do giá cổ phiếu của BID đang nằm trong vùng giá từ 10 – 50 ngàn đồng nên
bước giá vùng này như trình bày ở phần đầu của bài là 50 đồng 1 lần nhảy giá và 2 giá
trị sát nhất liền trước và liền sau của Giá trị Biên độ này 1.568 đồng sẽ là vùng giá của
1.550 đồng và 1.600 đồng. Tuy nhiên theo quy định của Luật thì Giá trị Biên độ đó
khơng được vượt quá Biên độ (7% với sàn HOSE) nên luôn phải làm trịn xuống là
1.550 đồng. Khi đó giá trị tối đa thực của Biên độ Dao động trong ngày 07/08/2017
của BID sẽ là: 1.550 đồng / 22.400 đồng = 6,92% và Giá trần BID khi đó là
22.400 đồng + 1.550 đồng = 23.950 đồng – Giá sàn BID khi đó là 22.400 đồng –
1.550 đồng = 20.850 đồng.
– Tại sao khơng làm trịn lên mà lại cứ phải làm trịn xuống? Vẫn ví dụ trên, bây giờ
thay vì là 1.550 đồng ta chọn là 1.600 đồng. Khi đó giá trị tối đa thực của Biên độ
Dao động trong ngày 07/08/2017 của BID sẽ là: 1.600 đồng / 22.400 đồng = 7,14%
và tất nhiên là đã vượt qua con số 7% và điều này là khơng được. Một số ví dụ khác ở
các vùng giá ở sàn HOSE để bạn được rõ hơn:

+ FLC: Giá tham chiếu là 7.200 đồng. Giá trị biên độ: 7.200 x 7% = 504 đồng. Do giá
7.200 < 10.000 đồng nên bước giá sẽ nhảy 10 đồng 1 lần. Làm tròn xuống giá trị
biên độ là 500 đồng. Giá trần sẽ là: 7.200 + 500 = 7.700 đồng. Giá sàn sẽ là: 7.200 –
500 = 7.200 đồng.
+ HPG (Hòa Phát): Giá tham chiếu là 32.000 đồng. Giá trị biên độ: 32.000 x 7% =

2.240 đồng. Do giá 32.000 < 50.000 đồng nhưng lại lớn hơn >10.000 đồng nên bước
giá sẽ nhảy 50 đồng 1 lần. Làm tròn xuống giá trị biên độ là 2.200 đồng. Giá trần sẽ
là: 32.000 + 2.200 = 34.200 đồng. Giá sàn sẽ là: 32.000 – 2.200 = 29.800 đồng.
+ MWG (Thế giới Di động): Giá tham chiếu là 106.500 đồng. Giá trị biên độ: 106.500
x 7% = 7.455 đồng. Do giá 106.500 > 50.000 đồng nên bước giá sẽ nhảy 100 đồng 1


lần. Làm tròn xuống giá trị biên độ là 7.400 đồng. Giá trần sẽ là: 106.500 + 7.400 =
113.900 đồng. Giá sàn sẽ là: 106.500 – 7.400 = 99.100 đồng.
+ VNM (Vinamilk): Giá tham chiếu là 154.000 đồng. Giá trị biên độ: 154.000 x 7% =
10.780 đồng. Do giá 154.000 > 50.000 đồng nên bước giá sẽ nhảy 100 đồng 1 lần.
Làm tròn xuống giá trị biên độ là 10.700 đồng. Giá trần sẽ là: 154.000 + 10.700 =
164.700 đồng. Giá sàn sẽ là: 154.000 – 10.700 = 143.300 đồng.
Với các mã ở sàn HNX và UPCoM thì đơn giản hơn, khơng cần phân biệt vùng giá, vì
mọi bước nhảy luôn là 100 đồng 1 lần. Chỉ khác thêm chút là biên độ tối đa lớn hơn
10% và 15%. Bạn có thể tự tính tốn để có kết quả tương tự tại sàn HNX như hình
sau:

4.

Mục đích chính của Biên độ dao động – Chống tin đồn (Phần đọc thêm)

Khi nghiên cứu và tham khảo sự vận hành của 1 số Thị trường trên Thế giớicho
thấy Biên độ dao động tại các nước là khơng giống nhau mà cịn rất khác nhau. Nếu
như sàn chính của Việt Nam mình là 7%, thì của Trung Quốc là 10%, của Nhật là
30% và … Mỹ là khơng có biên độ. Vậy tại sao lại có sự khác biệt lớn đến như vậy?
Đặc biệt là các nước khơng có biên độ như Mỹ (Tức là chỉ có giá Đóng cửa, Giá
Tham chiếu và khơng có giá Trần sàn)
– Chống tin đồn kiểu Mỹ – Luật pháp và sự tuân thủ: từ lâu chúng ta đã biết Mỹ là 1
quốc gia có sự dân chủ và minh bạch cao về Luật pháp nên các hiện tượng như phao

tin đồn để trục lợi, làm giá cổ phiếu, giao dịch nội gián, … đều bị khép vào tội hình sự
phạt tù nhiều năm. Việc hình sự hóa ở mức độ cao và sự nghiêm túc trong việc thực
thi các Điều luật này đã giúp củng cố và giảm thiếu 1 cách đáng kể các hiện tượng
tiệu cực trên Thị trường Chứng khoán như đã kể trên. Và đấy chính là điều kiện cần


thiết để khơng cần phải có Biên độ Chứng khốn giới hạn trong 1 ngày. Chính sự
minh bạch và tuân thủ rất cao nói trên qua đó giúp dịng vốn chảy vào Thị trường
Chứng khốn Mỹ ln ở mức cao và hỗ trợ tốt cho nền kinh tế phát triển.

– Chống tin đồn kiểu Châu Á (Việt Nam đang áp dụng) – Biên độ dao động: Châu Á
và nhất là Việt Nam vốn là các quốc gia đi sau trong việc phát triển Thị trường Chứng
khoán để huy động giúp vốn giúp nền kinh tế phát triển. Chính vì sự đi sau nên về cơ
bản nhận thức chung của dân chúng về chứng khốn là rất thấp, có rất ít số người có
thể định giá được tương đối chính xác Giá trị của 1 Cơng ty để qua đó khơng bị ảnh
hưởng quá nhiều bởi Giá cả trên Thị trường Chứng khoán, vốn là tiền đề để các
tin đồn, thao túng giá, … lan rộng. Mặt khác việc hình sự hóa các điều Luật và tn
thủ cũng khơng mạnh mẽ như ở Mỹ nên cũng góp phần ảnh hưởng thêm (Việt Nam
việc thao túng giá chỉ bị phạt vài trăm triệu động – Rất nhẹ so với những người có tiền
– ví dụ như bài viết sau Mở 42 Tài khoản thao túng giá cổ phiếu HNG, một cá nhân bị
phạt kỷ lục 600 triệu đồng). Cách chống phổ biến được áp dụng ở đây là Biên độ
dao động ví dụ như Việt Nam là 7%, tức là tối đa 1 ngày chỉ mất đến 7% (Thay vì có
thể bị đến 30-40% nếu tự do) và do đó các nhà đầu tư trong ngày hơm đó có thể …
“tạm bình tĩnh” để xem cuối ngày truyền thơng nhà nước có đính chính hay khơng?


Trong hình ảnh kể trên thì 1 tin đồn lớn đã xảy ra là tin đồn cựu Chủ tịch Ngân hàng
BIDV – Trần Bắc Hà bị bắt. Vụ việc đã gây ảnh hưởng mạnh mẽ lên Thị trường
Chứng khốn, tính chung trong Phiên giao dịch ngày 09/08/2017 thì VN-Index đã
mất gần 18 điểm (Rất hiếm), giá trị ước tính mất trong phiên là khoảng 2 tỷ USD. Vụ

việc nghiêm trọng đến mức Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khi đi dự Ngày giao
dịch đầu tiên của Chứng khoán Phái sinh ngày hôm sau – Ngày 10/08/2017 đã phải
lên tiến trấn an Thị trường. Bạn có thể thêm tại Bài viết Phó thủ tướng: Nhà đầu tư
chứng khốn hãy bình tĩnh, tin tưởng. Vụ việc nói trên nếu như khơng có biên độ
dao động cản lại thì mức độ cịn nghiêm trọng hơn nhiều. Tâm điểm của Thị trường
trong Phiên đó là mã BID của Ngân hàng hàng đầu BIDV đã khớp 9,6 triệu cổ –
tương đương khoảng 200 tỷ đồng. Kết thúc Phiên vẫn còn rất nhiều Nhà đầu tư tranh
nhau bán sàn mà chưa bán được. Vụ việc thể hiện 1 tình trạng hoảng loạn ở mức độ
cao và cần thời gian, sự đính chính của nhà nước thì Thị trường chung mới trấn tĩnh
lại được.

Nguồn: chungkhoanonline.com.vn (13/08/2017)