Con đường hình thành tư duy khoa học của sinh viên xã hội học hiện nay

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

CON DirỊNG HÌNH THÀNH TI/ DUY KHOA

HOC CÙA SINH VIÉN XÀ HỊI HOC HIÉN NAY

<b>HỒNG THU HUONG </b>
<i><b>.^ Sinh vién K42A Khoa Xà hói hoc </b></i>

<i><b>TrUàng Dai hoc khoa hoc Xà hói va </b></i>
<i><b>Nhàn vàn. Dai hoc Quóc già Ha Nói </b></i>

<b>t i ' </b> <b>•</b> <b>;</b> <b>'</b> <b>.</b> <b>,</b> <b>•</b> <b>•</b> <b>•</b> <b>, </b>

Kinh t é tri thùc, xà hói tri thùc là nhùng xu the mói trong
phàt trièn cùa thè giịi bién nay. C. Màc dà kbàng djnh "Khoa
hpc sé trd tbànb lUc lUdng san xuàt triic tièp", va luàn dièm
này cùa Màc dà dUde khoa hpc bién dai ebùng minh khi nò
thiie sU tra tbànb liic lUdng san xuàt co tàm quan trpng bang
dàu. Vi thè, mot trong nhùng vàn de dàt ra dói vói nén giào
due bién nay là pbài tao cho ngùòi hpc khà nàng tu duy khoa
hpc bay khà nàng tu duy dóc làp, sàng tao. Tu duy khoa hpc
ehinh là chìa khồ md cành cùa bude vào the giói khoa hpc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

pbài khóng ngùng sàng tao, tìm tịi cài mói. Vi the, nhà xà hói
hpc rat càn eò tU duy khoa hpc de ngbièn cùu, tìm hièu, giài
<i>thich nhùng vàn de phàt sinh trong thiic tièn xà bòi. Chinh vi </i>
thè', ngay t u bàc é nhàn, sinh vién xà bịi hpc càn pbài eó tu
duy khoa hpc ve ngành cùa minh.

Tu duy khoa hpc xà bòi hpc cùa sinh vién là kè't qua cùa
qua trình tUdng tàc giùa " day va hpc xà bịi hpc". Vày con
dUdng hình t h à n h tu duy khoa hpc cùa sinh vién nhu thè'
nào? De tra Idi càu hịi này, ta càn tìm hièu thiic trang day va

hpc xà bịi hpc bién nay, cùng nhU mó'i quan he giùa hai qua
t r ì n h này.

<b>1. Ve q u a t r ì n h day: </b>
<i>a. Nói dung: </i>

Nói dung chUdng trình dào tao: . . .

ChUdng trình dào tao é nhàn xà bịi hpc bao góm 3 khdi
kiè'n thùc ed bàn: 1. Cd so ly luàn, phUdng phàp luàn, phudng
phàp nghién cùu xà boi hpc. 2. Kién thùc xà bòi hpc ebuyèn
ngành. 3. Kiè'n thùc thiic té': qua thiic tàp va nghién cùu khoa
hpc. , . »»

Trong phàn kiè'n thùc nén tàng, sinh vién càn tièp thu
phUdng phàp luàn triet hpc Maexit, càc khài niém pham trù,
ly thuyé't eó bàn trong xà bòi hpc va phUdng phàp nghién cùu
xà bòi hpc.

P h à n kiè'n thùc ebuyèn ngành, bién nay eó 17 ebuyèn
ngành eó tinh chat bàt bupe, con khoàng 5 chuyén ngành tu
<i>chpn, va mot so'ebuyèn de kbàc. </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

vién con eó dip tham già "Hói thào nghién cùu khoa hpc cùa
sinh vién".

Vài mot ed càu va nói dung chUdng trình nhU vày, ed the
thày, sinh vién dUde tièp thu mot kbòi lUdng kién thùc khà
róng.

Nói dung giàng day:

- Càc món ed sd nhU xà bịi hpc dai eUdng, lieh su xà bòi
hpc, ly thuyét xà bòi hpc bién dai, phUdng phàp nghién cùu
xà bòi hpc dà eung càp cho sinh vién nhùng khài niém, pham
trù, ly thuyé't xà bòi hpc chung nhàt va nhùng pbUdng phàp
nghién cùu ed bàn trdng xà bòi hpc. Day là phàn khị nhàt
trong cbUdng trình, vi nhùng kién thùc này mang tinh trùu
tUdng cao. Nói dung càc món hpc này, ebù yéu thién ve phàn
ly thuyét, nhe ve phàn thiic bànb bay càch thùc vàn dung ly
thuyét vào thiic té nhU thè nào.

- Nói dung giàng day mói món ebuyèn ngành bao góm
mot so phàn chinh nbU: vj tri, y nghìa, dói tUdng, phUdng
phàp ngbièn cùu cùa món hpc; sd lupe Ijch su ngành hpc; he
khài niém va mot so' ly thuyé't ed bàn, mot so' vàn de nghién
cùu ed bàn; kién thùc thiic tièn. Vài tbịi lUdng mói món chi eó
2 - 3 DVHT nhung lai tài mot nói dung qua Idn nen nhùng
kién thùc eung càp cho sinh vién róng nhUng khóng sàu. Vi
the, sinh vién khị thè hình tbànb tu duy khoa hpc.

- Kién thùc thiic tè:

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

nghién cùu khoa hpc cua sinh vién" dupe tó chùc hàng nàm.
Ddt thiic tàp thiic té', co tinh chat bàt bupe, giùp sinh vién
hình dung dUdc cịng viéc cùa nhà xà hói hpc nhU xày diing de
cng nghién cùu, làp bang hòi, diéu tra, xù ly so' lièu, vié't
bào cào. Tồn bó nhùng cịng viéc này (khóng tinh tbịi gian
<i>vié't bào cào) dUde thiic bién trong khồng 1 tbàng, trong dò </i>
<i>co 5-7 ngày thiic tàp trèn dja bàn, dudi sii chi dàn cùa giào </i>

vién. Cd thè nói, dpt thiic tàp này dièn ra trong mot khồng
tbịi gian qua ngàn, sinh vién mói chi bièt dé'n cịng viéc cùa
mot cupe nghién cùu góm nhùng bc gì, chUa kip làm quen
<i>vói nhùng be dị. </i>

Nghién cùu khoa hpc dUpe tó chùc déu dàn hàng nàm, thu
h ù t sii tham già tu nguyén cùa sinh vién. Qua dpt nghién cùu
<i>khoa hpc này, ed the dành già dxlOc khà nàng tu duy khoa hpc </i>
cùa nhùng sinh vién tham già. Day là ddt sinh boat hpc tàp
bèt sue bó ich, giùp sinh vién làm quen vói cịng viéc nghién
cùu, làm giàm sii bd ngd khi tham già vào thiic tàp thiic té'
hồc vié't khồ ln tịt nghiep. NhUng nghién cùu khoa hpc
mói chi thu h ù t dUdc sii tham già cùa mot lUdng rat nhò sinh
vién.

<i>6. Phùcfng phàp gidng day: </i>

PhUdng phàp pbó bién nhàt bién nay là phUdng phàp
truyén dat kiè'n thùc mot chiéu: thày dpc - trò ghi. Day là
phUdng phàp giàng day dièn, là'y ngi thày làm trung
tàm, bién ngi trị trd nén thu dóng, tao ra tbịi quen y lai
trong tu duy cùa sinh vién. Day cùng là mot nhàn tó' càn trd
qua trình hình t h à n h tU duy khoa hpc cùa sinh vién.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

chUa thu hùt dUde sii tham già dóng dào cùa sinh vién. Bịi vi,
vài càch dào tao tu trUde dé'n nay, tu bàc tièu hpc dén bèt pho
<i>tbòng, tham chi dai hpc, ngiiài hoc chù yéu hoc kiè'n thùc ehù </i>
<i>rat it khi dùde hoc càch tiC duy, qua trinh truyén dgt thóng tin </i>
<i>là mot chiéu tu phia thày dé'n trị, tao nén thói quen thu dóng </i>
<i>cùa ngùịi hoc. Do dd, viéc phà bị mot tbịi quen é de tièp càn </i>

mot phUdng phàp hpc mói, dói hịi tinh ehù dịng sàng tao,
khà nàng tu duy dóc làp là mot diéu khóng ddn giàn dó'i vói
cà ngi trun dat kién thùc va ngUÒi tièp nhàn kién thùc.

<b>2. Ve qua trình hoc: </b>

Vàn de dàt ra là sinh vién dà tiép thu kbòi lUdng kiè'n
thùc dupe truyén tài nhU thè nào?

- Ve khdi kién thùc ed bàn:

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

thuyé't, nhùng khài niém dUdc ghi chép, ma né'u ed hiéu thì
cùng hièu mot càch rat md bó. Do dd, viéc àp dung ly thuyé't
vào nghién cùu chàng khàc nào mot diéu khóng tng.

- Nhùng kiè'n thùc chuyén ngành:

Sinh vién dUde eung càp mot khị'i lUdng kiè'n thùc chun
ngành khà lón (khồng hdn 20 chun ngành), nbung mói
chun ngành ehi tbịi lUdng t u 2 - 3 DVHT. Diéu này cùng
chàng khàc gì viéc "phi ngiia xem boa".

Khoa hpc phàt trièn nhị qua trình phàn làp va tich hdp
càc khoa hoc. Thè' giòi hién nay eó hàng tram bó món khoa
hpc khàc nhau. Ngay xà bịi hpc là mot ngành khoa hpc mói
ma hién nay dà ed hdn 40 ebuyèn ngành. Diéu này dàt ra vàn
de là khịng thè mot nhà khoa hpc lai eó thè cùng lue
nghién cùu nhièu khoa hpc nhU Màc, vùa là nhà triét hpc,
vùa là nhà kinh té' hpc, H. Spencer vùa là nhà triét hpc, vùa

là n h à xà bòi hpc... Mói nhà khoa hpc hién nay chi eó thè di
sàu vào mot bó mịn khoa hpc, tuy nhièn, hp vàn càn eó kién
thùc tóng hdp lién ngành.

Vói càch day nhU hién nay, sinh vién chi bièt khóng hồn
tồn róng nhUng bồn tồn khóng sàu, kiè'n thùc cùa sinh
vién ve t à t cà càc ebun ngành rat md nhat. De thè hình
t h à n h t u duy khoa hoc trong sinh vién, mói sinh vién càn am
hiéu sàu sàc ve mot chuyén ngành va co hiéu bièt nhàt djnh
ve càc ebuyèn ngành eó lién quan dé'n nò.

<i>- Nhùng kiè'n thùc thùc tè: . . , , : , </i>

Khi xàm nhàp thiic te, sinh vién phài dó'i dièn vài nhùng
khị khan nhU sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

hiéu trUde. Diéu này làm xuàt hién sii bàt càp giùa bang boi
va thiic té, do dd, khịng thè thu thàp dUdc thóng tin dii kién.

- Ddt thiic tàp dói hịi kiè'n tbUe tóng hdp cùa sinh vién, t u
nhùng ly thuyé't ed bàn, phUdng phàp nghién cùu dén nhùng
<i>kiè'n thùc chuyén ngành. Mot trong nhùng vàn de tón tai hién </i>
<i>nay là sinh vién khóng eó khà nàng xàu chuói tàt cà nhìCng </i>
<i>cài dà hoc. Nguyén nhàn cùa vàn de này là do: 1. Thiéu ùng </i>
dung giùa bài giàng va thiic té. 2. Cd qua nhiéu mòn, dàn dén
tinh trang hpc dó'i phó nén khóng hièu bài. 3. Sinh vién thiéu
khà nàng tu duy khoa hpc.

- Khi xuóng dja bàn diéu tra, sinh vién dUde luyén tàp ve
phUdng phàp quan sàt va pbòng vàn, hai phUdng phàp này

trUóc day chi dUde hpc trèn ly thut, chUa bao giị dUpe thiic
hành, sinh vién hồn tồn thiéu ky nàng quan sàt va pbịng
<i>vàn. Vi thè, dị chinh xàe, chàn tbUe cùa nhùng thóng tin hp </i>
thu dupe sé giàm di.

- Mot trong nhùng vàn de kbàc ma sinh vién phài dói dién
vào cuòi ddt thiic tàp, dò là viéc viét bào cào. Da so sinh vién
déu lùng tùng khi làn dàu tièn viét, màc dù ed sii buòng dàn
nhièt tinh cùa giào vién. Chi dén lue này, phàn Idn sinh vién
mài hiéu dupe tàm quan trpng va y nghia cùa càc món hpc ed
bàn. Chinh vi thè, càc sinh vién khồ trc tbng nbàc nhị
càc sinh vién khồ sau: "bay hpc cbàc mịn xà bịi hpc dai
cUdng va phUdng phàp ngbièn cùu xà bòi hpc". Màt khàc, tbịi
gian viét bào cào ngàn, trùng vói tbịi gian hpc chinh khồ,
nén sinh vién khịng dù diéu kién de ed thè tu ngbièn cùu lai
nhùng phàn kién thùc ma minh thiéu hut. Vi thè, khóng thè
pbù nhàn dUpe thiic té là chat lupng càc bào cào thiic tàp
khóng cao.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

nhàn qua viéc tham già nghién cùu khoa hpc. Kinh nghiém cho
thày, nhùng sinh vién nào eó tham già nghién cùu khoa hpc thì
viéc thàm nhàp vào thiic te, vié't bào cào thiic tàp cùng nhU
chuàn bj khoà luàn tot hòn nhùng sinh vién chUa tùng tham già
nghién cùu khoa hpc. Màc dù da phàn sinh vién hièu dUde Idi
ich cùa nghién cùu khoa hpc, nhUng phong trào này lai khóng
phàt trièn trong sinh vién. Co thè chi ra mot so' nguyén nhàn
<i>dàn dé'n tinh trang, dd là: 1. Sinh vièn khóng hùng thù vài </i>
<i>nghién cùu khoa hoc, vói ngành oca hai hoc. 2. Sinh vièn khóng </i>
<i>biet càch tièn hành mot cịng trình nghién cùu khoa hoc nhù the </i>
<i>nào. 3. Tièn hành mot cc nghién cùu khoa hoc dịi hịi nhiéu </i>

<i>thcfi gian, cịng sue va kinh phi. 4. Chùa càc bién phàp </i>
<i>khuyén khich sinh vièn tham già NCKH. </i>

<b>3. Ket luàn va k h u y é n nghi: </b>

TrUde tinh trang day va hpc nhU hién nay, cà thè thày khà
nàng tu duy khoa hpc bay khà nàng tu duy dpc làp, sàng tao

cùa sinh vièn xà bòi hpc chUa phàt trièn. ^
De ngành xà bịi hpc thè phàt trièn manh hdn nùa, ebùng

ta càn eó mot dpi ngù càc nhà xà hịi hpc trinh do tu duy khoa
hpc cao. De tao ra mot mói trng thn lịi cho tU duy khoa hpc
va phàt trièn thuàn Idi trong sinh vièn xà boi hpc, ebùng ta càn
eoi viéc phàt trièn tu duy khoa hpc trong sinh vién là trpng tàm
va càn tié'n hành mot so' viéc nhU sau:

- DĨi mài nói dung va phUdng phàp giàng day mot càch he
thóng va dóng bị:

+ Ve ed càu cbng trình: Dịn trpng tàm vào mot so' mịn
hpc chinh, thu bep chuyén ngành, hay ghép càc chuyén ngành
co nói dung gàn giị'ng nhau vào mot chun ngành lón.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

trpng là phUdng phàp nghién cùu va càch thùc vàn dung vào
thiic té.

+ Ve phUdng phàp giàng day: Tich ciic trao dói hai chiéu
" thày - trị"

+ Ve ed càu tó chùc: Giàm quy mó lóp hpc. Cho phép sinh
vién liia chpn chuyén ngành Uà thich va hoc sàu chuyén ngành
<i>dò. </i>

<i>- Khuyén khich phong trào nghién cùu khoa hpc trong sinh </i>
<i>vién: /. Phàt dóng róng rài phong trào nghién cùu khoa hoc </i>
<i>trong sinh vién; 2. Ngoài ho tró ve kinh phi nghién cùu khoa hoc </i>
<i>cho sinh vién, co thè eó nhùng dóng vién ve tinh thàn nhU: làp </i>
<i>danh sàch khen thi/òng nhùng sinh vién tham già nghién cùu </i>
<i>khoa hoc va cóng bó trèn bang tin cùa khoa; 3. Làp ky yéu khoa </i>
<i>hoc cùa khoa, lèn danh sàch nhùng còng trinh nghién cùu khoa </i>
<i>hoc cùa sinh vién càc nàm va dia chi cùa càc sinh vién dị de tao </i>
<i>mói tritịng thn lai cho sinh vièn trao dói kinh nghiém vài </i>
<i>nhau,... </i>

<i>- TÓ chùc mot ddt kién tàp trUde khi thiic tàp. </i>

- Tbòi gian viét bào cào thiic tàp tàch riéng ra kbòi tbòi gian
hpc.

<b>* </b>

- TbUdng xuyén tó chùc càc buoi thào luàn, trao dói ve
phUdng phàp, ky nàng ngbièn cùu xà bịi hpc.

- Tó chùc djcb càc tài lièu tham khào ve xà bòi hpc cho sinh
vièn tham khào.

- Som bién soan càc giào trình ed bàn ve càc chuyén ngành
xà bòi hpc.

</div>

<!--links-->