Một số vấn đề cơ bản về dịch vụ cung cấp nhân sự

Một số vấn đề cơ bản về dịch vụ cung cấp nhân sự
I- Một số khái niệm và phân loại
1- Một số khái niệm cơ bản
1.1. Dịch vụ việc làm
Theo Công Ước số 142 (năm 1970) "công ước về hướng nghiệp và đào tạo
nghề trong việc phát triển nguồn nhân lực" dịch vụ việc làm bao gồm nhiệm vụ
môi giới việc làm và nhiệm vụ hướng nghiệp, đào tạo nghề
- Theo tinh thần các Công ước của tổ chức lao động quốc tế (ILO) công ước
số 34, 88, 96, 168...) hoạt động dịch vụ việc làm còn bao gồm nhiều nhiệm vụ khác
như thông tin thị trường lao động, chắp nối cung cầu lao động liên vùng, liên quốc
gia,...
- Ở Việt Nam, trong từ điển thuật ngữ lao động thương binh - xã hội ghi:
- "Dịch vụ việc làm là hoạt động nhằm hỗ trợ cho người lao động dễ dàng
tìm được việc làm".
1.2. Dịch vụ cung cấp nhân sự
Dịch vụ cung cấp nhân sự (dịch vụ mã số CPC 872) là một định nghĩa được
dùng trong hệ thống phân loại sản phẩm trung tâm của WTO( Letral Products
Classi - Fication - gọi tắt là CPC) do Uỷ Ban thống kê của liên hợp quốc xây dựng
và ban hành chi tiết cụ thể về từng loại hình dịch vụ trong số 12 ngành và 156 phân
ngành.
Sở dĩ phải nó rõ đây là mã số mà WTO đang sử dụng vì mặc dù đến nay Uỷ
ban thống kê của Liên hợp quốc đã ban hành hai phiên bản CPC mới hơn là 1.0 và
1.1. nhưng WTO vẫn sử dụng phiên bản CPC cũ ban hành năm 1989
Sản phẩm dịch vụ mã số CPC 872 bao gồm 2 loại dịch vụ:
+ "Dịch vụ bố trí việc làm”(Placement services of personal)
+ "Dịch vụ cung cấp nhân sự"(Supply servicer of personned)
Nghe qua, ta có thể liên tưởng hai loại hình dịch vụ này với "dịch vụ việc
làm” là khái niệm đã trở thành quen thuộc với chúng ta. Tuy nhiên, nghiên cứu kỹ,
sẽ thấy nội hàm của hai loại hình dịch vụ này rộng hơn dịch vụ việc làm theo cách
hiểu của chúng ta hiện nay.
1.2.1. Dịch vụ bố trí việc làm

"Dịch vụ bố trí việc làm" như tên gọi không chỉ dừng lại ở việc giới thiệu
việc làm, mà còn bao gồm cả loại hình dịch vụ bố trí việc làm. Hình thức trong
dịch vụ này có thể chúng ta chưa quen nhưng trong thực tế đang tồn tại. Với cách
hiểu truyền thống, việc tuyển nhân sự, nhất là đối với những công việc có vị trí
quan trọng như giám đốc điều hành hay quản lý thì do chính Công ty sử dụng
người tuyển chọn. Nhưng trong nền kinh tế hiện đại, mọi công việc đều được
chuyên môn hoá cao, kể cả việc tổ chức, kiểm tra, tuyển chọn nhân sự. Nhiều Công
ty có nhu cầu tìm kiếm nhân sự quản lý cao cấp đã mua dịch vụ tìm kiếm nhân sự
từ những Công ty chuyên doanh dịch vụ bố trí việc làm, bao gồm 4 công đoạn:
Khách hàng của các Công ty chuyên doanh loại hình dịch vụ này có thể mua
một trong 4 công đoạn trên trong đó như: xây dựng bản mô tả công việc, tổ chức
phỏng vấn, kiểm tra, tuyển chọn, thẩm tra thư giới thiệu,...
Tìm kiếm
Tuyển chọn
Giới thiệu
( Mô hình1.1: 4 công đoạn trong tìm kiếm nhân sự )
Bố trí
Theo định nghĩa của Uỷ ban thống kê - Liên hợp quốc về các loại hàng hoá
và dịch vụ (phần liên quan tới dịch vụ mã số CPC 872 được nêu trong công văn Bộ
Thương mại) đã ghi rõ về dịch vụ bố trí việc làm mã số 87201 và 87202
- 87201 Dịch vụ tìm kiếm nhân viên điều hành:
Các dịch vụ tìm kiếm tuyển chọn và giới thiệu nhân viên điều hành. Loại
hình dịchvụ này cũng bao gồm các dịch vụ được cung cấp bởi nhà quản lý cao cấp
và giám đốc, những người có chức năng chính là lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo
(điều hành hoạt động, kiểm tra của các doanh nghiệp Nhà nước hoặc tư nhân thông
qua các nhà quản lý, chi nhánh. dịch vụ này được cung cấp người sử dụng lao động
tiềm năng hoặc người lao động tiềm năng và bao gồm các hoạt động như:
+ Lập bản mô tả công việc
+ Kiểm tra trình độ thí sinh
+ Kiểm tra thư giới thiệu

+ Những nghiên cứu khác
- 87202: Dịch vụ bố trí tuyển chọn, giới thiệu và bố trí việc làm ổn định hoặc
tạm thời cho các thí sinh, trừ dịch vụ tìm kiếm nhân viên điều hành. Các loại dịch
vụ này được cung cấp cho người sử dụng lao động tiềm năng và bao gồm cá hoạt
động như:
+ Lập bản mô tả công việc
+ Kiểm tra trình độ thí sinh
+ Thẩm tra thư giới thiệu
+ v.v.v...
Dịch vụ cung cấp bao gồm: Bố trí việc làm cho thư ký, nhân viên văn thư,
nhân viên tiếp tân, nhân viên kế toán, nhân viên nhập dữ liệu, nhân viên đánh máy,
nhân viên xử lý văn bản, y tá, người mẫu, người giúp việc, thủy thủ đoàn,...
1.2.2. Dịch vụ cung cấp nhân sự
Sự khác nhau cơ bản giữa dịch vụ bố trí việc làm và dịch vụ cung cấp nhân
sự là ở chỗ ai là người thuê lao động (employer). Trong dịch vụ bố trí việc làm
công ty dịch vụ chỉ làm một trong hoặc cả 4 công đoạn: tìm kiếm -> tuyển chọn ->
giới thiệu -> bố trí việc làm là người ký hợp đồng lao động. Còn với loại hình cung
cấp dịch vụ nhân sự, người lao động không ký hợp đồng lao động với nơi mình sẽ
thực sự làm việc, mà là với Công ty cung cấp dịch vụ và do Công ty này trả lương.
Theo định nghĩa của ủy ban và dịch vụ (phần liên quan tới dịch vụ của Bộ
thương mại) đã ghi rõ dịch vụ cung cấp nhân sự ở các mã số 87203; 87204; 87205;
87206.
+) 87203: Dịch vụ cung cấp nhân viên hỗ trợ văn phòng
Bao gồm các dịch vụ cung cấp nhân viên hỗ trợ văn phòng trên cơ sở đóng
phí hoặc ký hợp đồng với khách hàng, bất kể là dài hạn hoặc tạm thời. Nhân viên
hỗ trợ văn phòng được thuê và trả lương bởi các nhà cung cấp dịch vụ. Các dịch vụ
cung cấp bao gồm: thư ký, nhân viên văn thư, nhân viên xử lý văn bản.
+) 87204: Dịch vụ cung cấp người giúp việc trong gia đình
Bao gồm các dịch vụ cung cấp người gúp việc trong gia đình trên cơ sở đóng
phí hoặc ký hợp đồng với khách hàng, bất kể dài hạn hoặc tạm thời. Người giúp

việc được thuê và trả lương bởi nhà cung cấp dịch vụ. Các dịch vụ cung cấp bao
gồm: người giúp việc, người trông trẻ, người trông coi nhà cửa, người hỗ trợ cá
nhân,...
Không bao gồm: Dịch vụ cung cấp dịch vụ mang tính chuyên môn mà người
lao động được nhà cung cấp dịch vụ trả lương được phân loại theo các dịch vụ đó
Ví dụ: dịch vụ lau chùi, mã số phân loại 8740, hoặc dịch vụ chăm sóc bãi cỏ,
mã số phân loại 88110 (các dịch vụ phụ trong nông nghiệp).
+)87205: dịch vụ cung cấp người lao động trong thương mại và công nghiệp
Bao gồm các dịch vụ cung cấp người lao động trong ngành công nghiệp trên
cơ sở đóng phí hoặc ký hợp đồng với khách hàng, bất kể kỳ dài hạn hoặc tạm thời.
Người lao động được thuê và trả lương bởi các nhà cung cấp dịch vụ. Các dịch vụ
cung cấp bao gồm: Thợ xây dựng, thợ bảo dưỡng, lái xe, thợ lắp ráp máy, thợ vận
hành máy tạo các kim loại, công nhân vận chuyển,..v.v..
+) 87206: Dịch vụ cung cấp y tá
Bao gồm các dịch vụ cung cấp y tá trên cơ sở đóng phí hoặc ký hợp đồng
với khách hàng, bất kể là dài hạn hoặc tạm thời. Y tá được thuê và trả lương bởi
các nhà cung cấp dịch vụ. Các dịch vụ bao gồm: y tá, hộ lý và các nhân viên giúp
việc y tế khác.
2- Phân loại:
- Hai loại hình dịch vụ "Bố trí việc làm” và “cung cấp nhân sự" có nội hàm
rộng hơn "dịch vụ việc làm” theo cách hiểu của chúng ta hiện nay.
- "Dịch vụ việc làm" theo cách hiểu của Việt Nam hiện nay chỉ là hoạt động
nhằm hỗ trợ cho người lao động dễ dàng tìm được việc. "Dịch vụ bố trí việc làm"
bao gồm 4 công đoạn: tìm kiếm -> tuyển chọn -> giới thiệu -> bố trí (trong đó tìm
kiếm -> tuyển chọn còn tồn tại ở dạng đào tạo và thi sát hạch). "Dịch vụ việc làm"
theo cách hiểu của Việt Nam thì thường gồm tìm kiếm -> giới thiệu (tìm kiếm cũng
có thể tồn tại dưới dạng đào tạo)
- Sự khác nhau cơ bản giữa "dịch vụ việc làm" và "dịch vụ bố trí việc làm"
với "dịch vụ cung cấp nhân sự" là ở mối quan hệ giữa các bên trong hợp đồng lao
động

Ta có mô hình 1.2
A
B
C
Dưới hình thức dịch vụ cung cấp nhân sự
A: Người thuê lao động (Employer)
B: Người lao động
C: Người sử dụng lao động
A - B Ký hợp đồng lao động: A là Công ty cung cấp dịch vụ nhân sự, người
thuê lao động, B là người lao động. A là ông chủ của B và là người truyền mệnh
lệnh trực tiếp cho B và trả lương cho B. B nhận lương từ A chịu sự bố trí sắp xếp
công việc từ A.
A - C ký hợp đồng mua bán dịch vụ, C mua dịch vụ cung cấp từ Công ty
cung cấp dịch vụ nhân sự A) và C là người sử dụng lao động nhưng không ký hợp
đồng lao động trực tiếp với B và không trả lương cho B. C nhận dịch vụ trực tiếp
từ người lao động B nhưng lại trên cơ sở đóng phí hoặc ký hợp đồng với Công ty
cung cấp nhân sự A
B - C: B cung cấp dịch vụ trực tiếp cho C nhưng C không phải là ông chủ
của B hoặc B và C không hề ký bất cứ hợp đồng lao động nào B không nhận lương
từ C và C cũng không trả lương cho B chỉ đóng phí cho Công ty chuyên cung cấp
dịch vụ nhân sự A
Như định nghĩa thì quả thực dịch vụ cung cấp nhân sự theo mã số CPC 872
đa dạng và hết sức phức tạp. Với những Công ty chuyên doanh loại hình dịch vụ
này sẽ hoạt động tổ chức như thế nào là còn phụ thuộc vào loại hình dịch vụ mà
Công ty định kinh doanh. ví dụ theo loại hình dịch vụ mã số 87203, 87204 thì
Công ty cung cấp các dịch vụ gần như hoàn toàn độc lập khỏi hoạt động của một
nhà máy hay cơ quan nên người ta không coi là một bộ phận của nhà máy hay cơ
quan đó. Và bởi vậy những người lao động nghiễm nhiên được coi là "người
ngoài" không có quan hệ lao động với người sử dụng dịch vụ mà họ đang phục vụ.
Vì vậy trong trường hợp này người thuê lao động A lại là người quản lý trực tiếp

người lao động B. Người lao động B nhận lệnh trực tiếp từ Công ty cung cấp dịch
vụ nhân sự A
Tuy nhiên, ở loại hình cung cấp nhân sự phức tạp hơn như mã số 87205 -
Dịch vụ cung cấp người lao động trong những ngành công nghiệp và thương mại
khác thì việc B nhận lệnh từ ai lại cần phải xem xét và phải được ghi ngay trên hợp
đồng.
Ví dụ: Một Công ty C đang cần gấp công nhân may vì vừa nhận được một
hợp đồng và họ ký hợp đồng với Công ty cung cấp nhân sự A. Công ty A sẽ cung
cấp một số lượng công nhân may B theo yêu cầu bên C và trong trường hợp này
công nhân B sẽ phải làm việc như thế nào? Thế nhưng phải chăng nên do bên C
quyết định, vì thực chất hoạt động lúc này không còn mang tính độ lập với hoạt
động của bên C nữa. Tuy nhiên, bên A vẫn là người trả lương cho B và chịu trách
nhiêm đóng phí bảo hiểm cho B và các khoản phí khác theo quy định của pháp
luật.
Dưới hình thức "dịch vụ việc làm" và "dịch vụ bố trí việc làm" thì Công ty A
là trung tâm dịch vụ việc làm hay Công ty cung cấp dịch vụ bố trí việc làm; B là
người lao động; C sẽ là người thuê lao động (employer) cũng là người sử dụng lao
động.
ở đây A chỉ là người thực hiện một trong 2 công đoạn sau:
Tìm kiếm -> tuyển chọn -> giới thiệu -> bố trí và giữa B và C có ký một hợp
đồng lao động lúc này người chủ lao động đích thực của B là người thuê lao động,
đồng thời là người sử dụng lao động (C). vấn đề cũng không trở nên phức tạp như
loại hình "cung cấp dịch vụ nhân sự", vì mối quan hệ quyền hạn trách nhiệm đã
được phân định rất rõ. Chỉ cần B hoặc C hoặc cả hai đóng cho A một khoản phí thì
A giới thiệu hoặc bố trí B cho C và nhiều khi là có cả hình thức A giới thiệu với C
và B khi đó là hình thức dịch vụ tìm kiếm nhân viên điều hành, tìm kiếm tài năng,
những người thực sự giỏi cho các Công ty tầm cỡ.
Như vậy, sự khác nhau cơ bản và lớn nhất giữa dịch vụ việc làm, môi giới
lao động xuất khẩu, dịch vụ bố trí việc làm với dịch vụ cung cấp nhân sự là ở cái
"chốt" chính là việc Công ty cung cấp nhân sự là người thuê (employer) và trả

lương cho người kinh doanh
II- Vai trò của dịch vụ cung cấp nhân sự
1. Khái niệm về công ty cung cấp dịch vụ nhân sự
Công ty cung cấp dịch vụ nhân sự là một doanh nghiệp chuyên doanh trong
lĩnh vực dịch vụ chuyên cung cấp nhân sự cho các công ty,các đơn vị kinh
doanh,các cơ quan Nhà nước,... từ nhân sự cấp cao cho đến nhân sự phổ thông(ở
mọi trình độ). Công ty cung cấp dịch vụ nhân sự sẽ xử lý mọi thủ tục về nhân sự