ẢNH HƯỞNG CỦA BẢN SẮC GIỚI TRONG VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO CON CÁI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN VÀ SỰ PHÂN CÔNG VAI TRÒ GIỮA NGƯỜI CHA VÀ NGƯỜI MẸ

ẢNH HƯỞNG CỦA BẢN SẮC GIỚI TRONG VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
CHO CON CÁI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN VÀ SỰ PHÂN CÔNG VAI TRÒ
GIỮA NGƯỜI CHA VÀ NGƯỜI MẸ:
4.1. Sự phân biệt con trai và con gái trong nội dung giáo dục đạo đức.
Trong xã hội truyền thống, việc giáo dục đạo đức cho con cái đã có sự phân
công vai trò một cách riêng rẽ giữa người cha và người mẹ. Sự phân công vai trò
này dựa trên cách nhìn nhận của xã hội về bản sắc giới và vai trò giới của cá nhân.
Sự nhìn nhận này tạo nên những người phụ nữ và những người nam giới có bản sắc
giới và vai trò giới rất riêng biệt trong từng lĩnh vực của đời sống gia đình bao gồm
cả việc giáo dục đạo đức cho con cái. Người cha đảm nhận trách nhiệm dạy con
Chữ - Nghĩa, người mẹ đảm nhận việc dạy con Công - Dung - Ngôn - Hạnh. Cũng
chính sự nhìn nhận một cách phân biệt của xã hội về hai giới nên ngay cả những
đứa con trai và con gái cũng phải đón nhận sự giáo dục một cách rất phân biệt. Con
trai học từ cha còn con gái là do mẹ dậy. Và những nội dung giáo dục phù hợp với
giới tính của đứa con sẽ được người cha và người mẹ truyền dạy để sao cho chúng
có thể nhận thức được chúng thuộc về giới nam hay giới nữ và sử xự sao cho phù
hợp với nền văn hoá, phù hợp với những gì mà xã hội của chúng mong đợi. Sự
phân biệt này không chỉ dẫn tới sự phân công vai trò giữa người cha và người mẹ
mà còn tạo nên sự bất bình đẳng cho cả những đứa con trai và đứa con gái.
Ngày nay, xã hội đã có những nhìn nhận tiến bộ hơn về vấn đề giới. Mối
quan hệ giới trong gia đình phần nào đã được cải thiện. Trong việc giáo dục đạo
đức cho con cái sự phân biệt con trai và con gái không còn phổ biến ở toàn xã hội
như trước nữa. Trong số 180 người được hỏi, tỉ lệ phần trăm các bậc cha mẹ trả lời
là không phân biệt con trai và con gái trong việc giáo dục đạo đức tuổi vị thành
niên là 42,4%.
Những người trả lời là không phân biệt đều đưa ra câu trả lời là họ quan
niệm “con trai cũng như con gái, con nào cũng là con, con nào cũng do mình sinh
ra” hay “ con trai và con gái sau này đều lãnh trách nhiệm như nhau” và “ con trai
và con gái đều phải bình đẳng”. Từ các câu trả lời cho các câu hỏi mở “ tại sao lại
không phân biệt con trai và con gái trong việc giáo dục đạo đức cho trẻ vị thành
niên ?” chúng tôi đã tổng hợp một cách khách quan và rút ra được những nguyên

nhân trên.
Khi nghiên cứu đặc điểm của mẫu là các bậc cha mẹ có con trong tuổi vị
thành niên. Chúng tôi có phân nhỏ ra thành hai nhóm: nhóm thứ nhất gồm những
gia đình có con học cấp II, nhóm thứ hai gồm những gia đình có con học cấp III.
Do có những đặc điểm khác nhau trong sự nhận thức của lứa tuổi học sinh cấp II
và cấp III nên chúng tôi đã căn cứ vào đó để đánh giá sự phân biệt giáo dục cho
con trai và con gái ở 2 nhóm cha mẹ này. Kết quả phân tích tương quan cho thấy
nhóm cha mẹ có con học cấp II ít có sự phân biệt giáo dục giữa con trai và con gái
hơn là nhóm cha mẹ có con đang học cấp II, tỉ lệ % cha mẹ có con học cấp II trả
lời là không phân biệt giáo dục là rất cao 86,8% trong khi đó tỉ lệ % cha mẹ có con
học cấp III lại rất thấp, chỉ có 13,2% trong số những người trả lời là không có sự
phân biệt con trai và con gái trong việc giáo dục đạo đức cho trẻ vị thành niên. Sở
dĩ có sự tương quan không đều nhau như vậy là vì bên cạnh những lý do như đã
nêu trên các bậc cha mẹ có con học cấp II cho rằng ở tuổi này trẻ vẫn còn nhỏ nên
chưa có nhận thức nhiều về mặt giới tính. Do đó không cần phải phân biệt giáo dục
cho con trai riêng, cho con gái riêng.


* Biểu đồ tỉ lệ % phân biệt giáo dục cho con cái - cấp học.
Bên cạnh đó, xã hội đã có những nhìn nhận rất tiến bộ về vấn đề con người.
Cũng vì điều này mà sự phân biệt nam nữ trong gia đình đã giảm bớt. Trong sự
nghiệp xây dựng, đổi mới và phát triển đất nước, hơn lúc nào hết, nhân tố con
người được đặt vào vị trí trung tâm của sự phát triển. Xã hội có sự đòi hỏi cao hơn
về một con người mới trong xã hội phát triển. Những phẩm chất của một con người
mới được đề ra thành những tiêu chí quan trọng không thể thiếu được. Và điều đặc
biệt là người ta đã nhận ra rằng những phẩm chất đó cũng có thể tìm thấy được ở
nữ giới - những người đã đóng góp rất nhiều cho sự nghiệp giải phóng và xây dựng
đất nước. Chính vì vậy mà ngày nay, những phẩm chất mới như: năng động sáng
tạo, bình tĩnh kiên nhẫn, tôn trọng luật pháp. . . đã được các bậc cha mẹ rất chú
trọng và đưa vào nội dung giáo dục đạo đức cho con cái ở tuổi vị thành niên. Và

theo họ, những phẩm chất này rất cần thiết cả đối với con trai và con gái trong xã
hội ngày nay.
Chúng tôi nêu ra một số phẩm chất đạo đức được coi là của một con người
mới trong xã hội ngày nay và hỏi “ có cần thiết phải giáo dục cho cả con trai và
con gái không? Tại sao?” thì được ông N.V.B, 50 tuổi là kế toán, bất ngờ hỏi lại “
thế theo cháu thì con gái thời nay có cần phải năng động sáng tạo không?”. Ông
cho biết “ Bác nghĩ con gái bây giờ càng cần có những phẩm chất đó. Con trai từ
xưa đến nay đã vốn không bị bó buộc rồi nên nó rất có nhiều cơ hội ngoài xã hội,
còn con gái thời xưa cứ bị bó buộc trong gia đình, bây giờ xã hội đã bình đẳng hơn
thì con gái càng phải năng động sáng tạo thì mới tìm được cơ hội tốt cho mình
chứ.”
“Xã hội càng phát triển, càng cần phải bình đẳng nam nữ, không nên phân
biệt con trai hay con gái mà cần phải giáo dục cho cả con trai và con gái như nhau.
Nếu không dạy cho con gái những đức tính đó thì mãi mãi con gái không theo kịp
con trai đâu . . .”
(Bà V.K.O , 43 tuổi, công tác tại Ngân hàng Ngoại thương.)
“ Thời buổi này gái cũng như trai, con nào mà chả phải ra ngoài xã hội để
làm việc nên con nào cũng phải dậy những phẩm chất đấy hết cháu ạ...”
(Ông N.V.T, 50 tuổi, buôn bán, phường Thịnh Quang.)
Như vậy, trong quan niệm của mình các bậc cha mẹ cũng đã dần xoá bỏ
được nếp nghĩ về sự phân biệt con trai và con gái. Tuy nhiên, trong số 180 người
được hỏi, tỉ lệ % người trả lời là phân biệt con trai hay con gái trong việc giáo dục
đạo đức cho con cái ở tuổi vị thành niên chỉ chiếm 42,5%. Tỉ lệ cha mẹ trả lời là có
phân biệt con trai và con gái vẫn cao hơn, số liệu mà chúng tôi thu được là 57,2%.
Như vậy, trong việc giáo dục đạo đức cho con cái ở tuổi vị thành niên, các bậc cha
mẹ vẫn phân biệt giáo dục cho con trai riêng và giáo dục cho con gái riêng. Các lý
do mà họ đưa ra chủ yếu liên quan đến hai khía cạnh là: sự phát triển không đồng
đều giữa con trai, con gái trong độ tuổi vị thành niên và sự khác biệt về những
phẩm chất, tính cách giới. Các nhà Xã hội học nghiên cứu về Giới cho rằng giai
đoạn từ 13- 17 tuổi - tuổi vị thành niên được coi là giai đoạn quan trọng trong quá

trình xã hội hóa vai trò giới. Bởi vì đây là giai đoạn mà mỗi cá nhân lĩnh hội những
giá trị, chuẩn mực trong đó có cả những giá trị chuẩn mực quyết định phẩm chất,
tính cách giới một cách chủ động và tích cực hơn. Ở giai đoạn này các cá nhân có
thể ý thức một cách sâu sắc về bản sắc giới và học cách đóng những vai trò giới
của mình. Mặt khác, nếu xét về khía cạnh giới tính sinh học thì tuy trong cùng một
giai đoạn phát triển, cùng một lứa tuổi nhưng giữa con trai và con gái có sự phát
triển khác nhau. Con gái thường có những biến đổi về mặt sinh học sớm hơn con
trai nên có sự nhận thức về bản sắc giới thường là sớm hơn con trai. Nên trong việc
giáo dục đạo đức cho con cái, các bậc cha mẹ đã phân biệt giáo dục giữa con trai
và con gái.
“ . . .ở tuổi vị thành niên, con gái thường có những hiểu biết về giới tính và
phát triển sớm hơn con trai, “ nữ thập tam, nam thập lục ” con gái phát triển từ lúc
13 tuổi còn con trai đến 16 tuổi mới phát triển nên phải chú ý giáo dục cho con gái
sớm hơn con trai. . . ”
(Ông H . H, 65 tuổi, Chuyên viên, phường Thịnh Quang, Hà Nội)
“. . . trong tuổi này, đặc điểm tâm sinh lý của con trai và con gái là khác
nhau nên cần phải chú ý giáo dục cho con trai và con gái tuỳ thuộc vào từng lúc
biến đổi đó . . .”
( Ông N.T, 44 tuổi, Công chức, phường Thịnh Quang, Hà Nội)
Mặt khác, dù là trong xã hội truyền thống hay trong xã hội ngày nay, những
phẩm chất, tính cách giới cơ bản vẫn được quy định cho mỗi giới. Xã hội vẫn luôn
đòi hỏi ở người con trai sự mạnh mẽ, táo bạo, dũng cảm, kiên nhẫn. . .và ở người
con gái là sự dịu dàng, ý tứ , cần cù, khéo léo. . .Vì vậy mà các bậc cha mẹ vẫn chú
trọng đến những đặc điểm, phẩm chất ấy trong quá trình giáo dục con cái. Họ giáo
dục cho con trai và con gái đúng với những gì mà xã hội mong đợi. Và như đã
phân tích ở trên, xu hướng người mẹ đảm nhận việc giáo dục cho con gái những
đức tính của một người phụ nữ, cha đảm nhận việc dạy cho con trai những đặc
điểm, phẩm chất của một người đàn ông vẫn chiếm ưu thế. Chúng tôi đã thực hiện
một số cuộc phỏng vấn sâu và các bậc cha mẹ đã bầy tỏ quan niệm của mình về
vấn đề này. Qua đó, ta có thể thấy rõ những ảnh hưởng của bản sắc giới trong việc

giáo dục đạo đức cho con cái thể hiện ở sự phân biệt giáo dục giữa con trai và con
gái trong những nội dung giáo dục.