Nghiên cứu hoạt động du lịch văn hóa tâm linh của người Hà Nội

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (475.67 KB, 9 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Nghiên cứu hoạt động du lịch văn hóa tâm linh

của người Hà Nội

Đồn Thị Thùy Trang

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Luận văn ThS Chuyên ngành: Du lịch
Người hướng dẫn: PGS.TS. Nguyễn Phạm Hùng

Năm bảo vệ: 2010

Abstract. Hệ thống hóa một số quan điểm lý luận liên quan đến du lịch văn hóa tâm 
linh và đưa ra hiệu quả của du lịch văn hóa tâm linh. Nghiên cứu thực trạng du lịch
văn hóa tâm linh của người Hà Nội (qua khảo sát trên địa bàn quận Đống Đa). Tìm
hiểu các hình thức tổ chức hoạt động du lịch văn hóa tâm linh của người dân quận
Đống Đa; các sản phẩm du lịch tương ứng, các điểm đến du lịch văn hóa tâm linh, đặc
điểm khách du lịch tham gia loại hình du lịch này. Đề xuất một số giải pháp đối với
hoạt động du lịch văn hóa tâm linh của người Hà Nội (qua khảo sát ở quận Đống Đa)
nhằm phát triển hợp lý hoạt động du lịch văn hóa tâm linh để đáp ứng tốt hơn nhu cầu
của người dân Hà Nội, để hoạt động du lịch văn hóa tâm linh diễn ra phù hợp với lợi
ích của du khách và xã hội.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Content.

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

...

5

DANH MỤC CÁC BẢNG ... 6

MỞ ĐẦU ... 7

1. Lí do chọn đề tài ... 7

2. Lịch sử nghiên cứu của đề tài ... 9

3. Mục đích nghiên cứu ... 11

4. Ý nghĩa của việc nghiên cứu đề tài ... 11

5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu... 12

6. Phương pháp nghiên cứu ... 12

7. Bố cục của Luận văn ... 13

CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ VĂN HÓA TÂM LINH 
VÀ DU LỊCH VĂN HÓA TÂM LINH ...14

1.1 Những vấn đề về văn hóa tâm linh...14

1.1.1 Văn hóa ...14

1.1.2 Tâm linh ...17

1.1.2.1 Khái niệm ...17

1.1.2.2 Đặc điểm của tâm linh ...21

1.1.2.3 Hình thức của tâm linh ...22

1.1.2.4 Phân biệt tâm linh với mê tín dị đoan ...24

1.1.3 Văn hóa tâm linh ...25

1.1.3.1 Khái niệm ...25

1.1.3.2 Thành tố của văn hóa tâm linh ...26

1.2 Những vấn đề về du lịch văn hóa tâm linh ...27

1.2.1 Quan niệm về du lịch và du lịch văn hóa ...27

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

1.2.1.2 Du lịch văn hóa...28

1.2.2 Du lịch văn hóa tâm linh ...31

1.2.2.1 Quan niệm ...31

1.2.2.2 Mục đích du lịch ...33

1.2.2.3 Hình thức du lịch ...35

1.2.2.4 Điểm đến của du lịch văn hóa tâm linh ...36

1.2.2.5 Khách du lịch của du lịch văn hóa tâm linh ...41

1.2.2.6 Hiệu quả của du lịch văn hóa tâm linh ...42

Tiểu kết chƣơng 1 ... 42

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG DU LỊCH VĂN HÓA TÂM LINH CỦA 
NGƢỜI HÀ NỘI (QUA KHẢO SÁT Ở QUẬN ĐỐNG ĐA) ...44

2.1 Khái quát về Hà Nội ...44

2.1.1 Hà Nội ...44

2.1.2 Người Hà Nội ... 46

2.1.2.1 Dân số ... 46

2.1.2.2 Mật độ dân cư ... 46

2.1.2.3 Nguồn gốc dân cư ... 46

2.1.2.4 Một số đặc điểm văn hóa của người Hà Nội ... 51

2.2 Khái quát về quận Đống Đa ... 59

2.2.1 Vị trí địa lý ... 59

2.2.2 Lịch sử hình thành ... 60

2.2.3 Đặc điểm dân cư ... 61

2.2.4 Đặc điểm kinh tế ... 62

2.2.5 Đặc điểm văn hóa xã hội ... 63

2.3. Các hình thức tổ chức hoạt động du lịch văn hoá tâm linh ở quận Đống 
Đa ...64

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

2.3.2. Hình thức tập thể...64

2.4 Các điểm đến tiêu biểu của du lịch văn hóa tâm linh ở quận Đống Đa ...65

2.4.1.Di tích tôn giáo ... 65

2.4.1.1. Văn Miếu ... 65

2.4.1.2. Chùa ... 71

2.4.1.3. Nhà thờ Kitô giáo ... 83

2.4.2. Di tích tín ngưỡng ... 84

2.4.2.1. Đình... 84

2.4.2.2. Đền ... 90

2.4.2.3. Miếu ... 93

2.5 Các hoạt động du lịch văn hóa tâm linh tiếu biểu ở quận Đống Đa 
 ... 96

2.5.1 Du lịch tham quan các di tích tơn giáo, tín ngưỡng... 96

2.5.2 Du lịch tham gia vào các nghi lễ tôn giáo, tín ngưỡng ... 97

2.5.3 Du lịch lễ hội tơn giáo, tín ngưỡng ... 97

2.6 Đặc điểm về khách du lịch văn hóa tâm linh ở quận Đống Đa ... 99

2.6.1 Độ tuổi ... 99

2.6.2 Giới tính ... 100

2.6.3 Trình độ học vấn ... 101

2.6.4 Mục đích đi du lịch ... 102

2.6.5 Thời điểm đi du lịch ... 102

2.6.6 Độ dài chuyến đi ... 102

2.7 Đánh giá về hoạt động du lịch văn hóa tâm linh ở quận Đống Đa ... 103

2.7.1 Mặt mạnh ... 103

2.7.2 Mặt yếu ... 104

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG DU LỊCH 
VĂN HÓA TÂM LINH CỦA NGƢỜI HÀ NỘI (QUA KHẢO SÁT Ở

QUẬN ĐỐNG ĐA) ... 108

3.1 Cơ sở đề xuất ... 108

3.1.1 Cơ sở lý thuyết ... 108

3.1.1.1 Định hướng phát triển du lịch Hà Nội ... 108

3.1.1.2 Định hướng phát triển du lịch văn hóa Hà Nội ... 112

3.1.1.3 Các văn bản pháp quy về tín ngưỡng tơn giáo và việc bảo tồn, phát
huy DSVH... 115

3.1.2 Cơ sở thực tiễn ... 117

3.1.2.1 Thực trạng về tài nguyên du lịch tín ngưỡng của Hà Nội ... 117

3.1.2.2 Thực trạng về sản phẩm du lịch tín ngưỡng của Hà Nội ... 123

3.1.2.3 Thực trạng về các hình thức du lịch tín ngưỡng của người Hà Nội ... 124

3.1.2.4 Thực trạng về nhu cầu du lịch tín ngưỡng, tâm linh của người Hà Nội .... 124

3.2 Một số giải pháp đối với hoạt động du lịch văn hóa tâm linh của 
ngƣời Hà Nội... 126

3.2.1 Giải pháp về tổ chức, quản lý ... 126

3.2.2 Giải pháp về cơ sở vật chất ... 128

3.2.3 Giải pháp về các hoạt động và sản phẩm du lịch ... 129

3.2.4 Giải pháp về bảo tồn phát triển di sản văn hóa ... 131

3.2.5 Giải pháp về an ninh, an toàn du lịch ... 132

Tiểu kết chƣơng 3 ... 133

KẾT LUẬN ... 134

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

139

References.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Đào Duy Anh (1992), Việt Nam văn hóa sử cương, Nxb Tp. Hồ Chí Minh, 
Hà Nội

2. Toan Ánh (1991), Nếp cũ – tín ngưỡng Việt Nam, Nxb Tp. Hồ Chí Minh, 
Hà Nội

3. Phan Kế Bính (1990), Việt Nam phong tục, Nxb Tp. Hồ Chí Minh, Hà Nội 
4. Chính phủ nước CHXHCN Việt Nam (2004), Pháp lệnh tôn giáo, tín 
ngưỡng

5. Nguyễn Viết Chức (2010), Nếp sống người Hà Nội từ truyền thống của 
thủ đô Hà Nội, Nxb Thời đại, Hà Nội

6. Lý Khắc Cung (2009), Hà Nội văn hóa và phong tục, Nxb Lao động, Hà 
Nội

7. Nguyễn Trọng Đàn (2003), Thăng Long Hà Nội, Nxb Thống kê, Hà Nội 
8. Nguyễn Đăng Duy (1996), Văn hóa tâm linh, Nxb Hà Nội, Hà Nội

9. Nguyễn Đăng Duy (1997), Văn hóa tâm linh Nam Bộ, Nxb Hà Nội, Hà 
Nội

10. Nguyễn Đăng Duy (2001), Các hình thái tín ngưỡng, tơn giáo ở Việt Nam, 
Nxb Văn hóa Thơng tin, Hà Nội

11. Mai Thanh Hải (1998), Tôn giáo thế giới và Việt Nam, Nxb Công an nhân 
dân, Hà Nội

12. Nguyễn Duy Hinh (2003), Người Việt Nam với Đạo giáo, Nxb Khoa học 
xã hội, Hà Nội

13. Nguyễn Duy Hinh (2007), Tâm linh Việt Nam, Nxb Viện văn hóa Hà Nội, 
Hà Nội

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

140

15. Nguyễn Văn Huyên (chủ biên) (2002), Giá trị truyền thống trước những 
thách thức của tồn cầu hóa, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội

16. Karl Heinric Marx (2000), Toàn tập, Tập 42, Nxb Chính trị Hà Nội, Hà

Nội

17. Hồ Văn Khánh (2006), Tâm hồn – khởi nguồn cuộc sống văn hóa tâm linh, 
Nxb Văn hóa Thơng tin, Hà Nội

18. Vũ Ngọc Khánh (2001), Đạo Thánh ở Việt Nam, Nxb Văn hóa Thơng tin, 
Hà Nội

19. Nguyễn Thế Long (2005), Chùa Hà Nội, Nxb Văn hóa Thơng tin, Hà Nội 
20. Nguyễn Thế Long (1998), Đình, đền Hà Nội, Nxb Văn hóa Thơng tin, Hà 
Nội

21. Nguyễn Đức Lữ (2009), Một số quan điểm của Đảng và Nhà nước Việt 
Nam về tơn giáo, Nxb Học viện Chính trị Quốc gia, Hà Nội

22. Hồ Chí Minh (2002), Tồn tập, Tập 3, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 
23. Phan Ngọc (1998), Bản sắc văn hóa Việt Nam, Nxb Văn hóa Thơng tin, 
Hà Nội

24. Hữu Ngọc (1995), Từ điển văn hóa cổ truyền Việt Nam, Nxb Thế giới, Hà 
Nội

25. Hoàng Minh Ngọc (2006), Nhu cầu đi lễ chùa của người Hà Nội qua
nghiên cứu thực tế, Tâm lý học, số 2, tr26-31

26. Nguyễn Vinh Phúc (2000), Du lịch Hà Nội hướng tới 1000 năm Thăng 
Long, Nxb Hà Nội, Hà Nội

27. Nguyễn Vinh Phúc (2009), Hà Nội - thành phố ngàn năm, Nxb Trẻ, Tp. 
Hồ Chí Minh

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

141

29. Nguyễn Vinh Phúc (2004), Hà Nội qua những tháng năm, Nxb Thế giới, 
Hà Nội

30. Nguyễn Vinh Phúc (2005), Lịch sử Thăng Long Hà Nội, Nxb Trẻ, Tp. Hồ 
Chí Minh

31. Nguyễn Vinh Phúc (2004), Thần tích Hà Nội và tín ngưỡng thị dân, Nxb 
Hà Nội, Hà Nội

32. Giang Quân (1994), Hà Nội xưa và nay, Nxb văn hóa Thơng tin, Hà Nội 
33. Giang Qn (2010), Thăng Long Hà Nội 1000 năm truyền thống và thanh 
lịch, Nxb Thời đại, Hà Nội

34. Bùi Thị Kim Quỳ (1979), Mấy vấn đề tôn giáo, Nxb Tp. Hồ Chí Minh, Tp. 
Hồ Chí Minh

35. Nguyễn Hữu Quỳnh (2009), Bách khoa thư Hà Nội, Nxb Văn hóa Thông 
tin, Hà Nội

36. Dương Văn Sáu (2007), Di tích lịch sử - văn hóa và danh thắng Việt Nam, 
Nxb Đại học quốc gia, Hà Nội.

37. Sigmund Freud (2002), Phân tâm học và văn hóa tâm linh, Nxb Văn hóa 
Thơng tin, Hà Nội

38. Sở du lịch Hà Nội (1997), Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch thành phố 
Hà Nội (1997 – 2010)

39. Sở du lịch Hà Nội (2005), Báo cáo tổng kết thực hiện nhiệm vụ 5 năm 
2000 – 2005 và phương hướng 2006 – 2010 của ngành du lịch Hà Nội, 
S131/SDL – KHTH

40. Trần Đức Thanh (2008), Nhập môn khoa học du lịch, Nxb Đại học Quốc 
gia Hà Nội, Hà Nội

41. Thành Ủy Hà Nội (T12/2006), Đề án phát triển du lịch Hà Nội giai đoạn 
2007 – 2015, S19-ĐA/TU

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

142

43. Trần Ngọc Thêm (1997), Tìm về bản sắc văn hóa Việt Nam, Nxb Tp. Hồ 
Chí Minh, Tp. Hồ Chí Minh

44. Ngơ Đức Thịnh (chủ biên) (1996), Đạo Mẫu ở Việt Nam, Nxb Văn hóa 
Dân tộc, Hà Nội

45. Ngơ Đức Thịnh (2001), Tín ngưỡng và văn hóa tín ngưỡng ở Việt Nam, 
Nxb Khoa học Xã hội, Hà Nội

46. Nguyễn Tài Thư (1998), Lịch sử Phật giáo Việt Nam, Nxb Khoa học Xã 
hội, Hà Nội

47. Mai Thục (2004), Tinh hoa Hà Nội, Nxb Văn hóa Thơng tin, Hà Nội 
48. Hồng Đạo Thúy (1996), Hà Nội thanh lịch, Nxb Giáo dục, Hà Nội 
49. Hoàng Đạo Thúy (2004), Người và cảnh Hà Nội, Nxb Hà Nội, Hà Nội 
50. Hoàng Đạo Thúy (1999), Phố phường Hà Nội xưa, Nxb Hà Nội, Hà Nội 
51. Chu Quang Trứ (2001), Di sản văn hóa dân tộc trong tín ngưỡng và tôn

giáo ở Việt Nam, Nxb Mĩ Thuật, Hà Nội

52. Nguyễn Minh Tuệ (1996), Địa lý du lịch, Nxb Tp. Hồ Chí Minh, Tp. Hồ 
Chí Minh

53. Đặng Nghiêm Vạn (1996), Về tơn giáo tín ngưỡng hiện nay, Nxb Khoa 
học Xã hội, Hà Nội

54. Lê Trung Vũ (chủ biên) (1992), Lễ hội cổ truyền Việt Nam, Nxb Khoa học 
Xã hội, Hà Nội

55. Ngô Đức Vượng (2005), Tôn giáo với đời sống, Nxb Tôn giáo, Hà Nội 
56. Trần Quốc Vượng (chủ biên) (1998), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Giáo 
dục, Hà Nội

57. Trần Quốc Vượng (2009), Hà Nội nghìn xưa, Nxb Hà Nội, Hà Nội

58. Nguyễn Như Ý (2009), Đại từ điển Tiếng Việt, Nxb Trẻ, Tp, Hồ Chí Minh

</div>