Pháp luật về quyền lợi của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại - Hạn chế và hướng hoàn thiện

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>MỤC LỤC </b>

Lời cam đoan ... i

Lời cảm ơn ... ii

Mục lục ... iii

Danh mục các ký hiệu, chữ viết tắt ... vi

Tóm tắt ... vii

<b>LỜI NĨI ĐẦU ...1 </b>

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI ...1

2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ...2

2.1. Mục tiêu chung ...2

2.2. Mục tiêu cụ thể ...2

3. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI ...3

4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...4

5. PHẠM VI GIỚI HẠN ĐỀ TÀI...5

6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT ...6

7. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ...6

<b>CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN CỦA BỊ ĐƠN ÁP DỤNG TRONG </b>
<b>GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI ...7 </b>

1.1. TỔNG QUAN VỀ TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI...7

1.1.1. Khái niệm, đặc điểm tranh chấp kinh doanh, thương mại ...7

1.1.1.1. Khái niệm tranh chấp kinh doanh, thương mại ...7

1.1.1.2. Đặc điểm của tranh chấp kinh doanh, thương mại. ...9

1.1.2. Các hình thức giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại ... 11

1.1.2.1. Hình thức thương lượng ... 11

1.1.2.2. Hình thức hịa giải ... 12

1.1.2.3. Hình thức trọng tài ... 13

1.1.2.4. Hình thức Tịa án ... 14

1.2. TỔNG QUAN VỀ BỊ ĐƠN TRONG TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG
MẠI... 14

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

1.2.1.2. Đặc điểm bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại ... 15

1.2.2. Phân loại bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại ... 16

1.2.2.1. Căn cứ vào hình thức giải quyết tranh chấp ... 16

1.2.2.2. Căn cứ vào mục đích tham gia quan hệ pháp luật ... 16

1.2.3. Thời điểm phát sinh và chấm dứt tư cách bị đơn trong tranh chấp kinh doanh,
thương mại ... 17

1.2.3.1. Thời điểm phát sinh tư cách bị đơn ... 17

1.2.3.2. Thời điểm chấm dứt tư cách bị đơn ... 18

1.3. TỔNG QUAN VỀ QUYỀN CỦA BỊ ĐƠN ÁP DỤNG TRONG GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI ... 18

1.3.1. Khái niệm, đặc điểm về quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh chấp
kinh doanh, thương mại ... 18

1.3.1.1. Khái niệm ... 18

1.3.1.2. Đặc điểm về quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại .... 189

1.3.2. Phân loại quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh chấp kinh doanh,
thương mại ... 21

1.3.2.1. Căn cứ vào các giai đoạn tố tụng ... 21

1.3.2.2. Căn cứ vào khả năng thực hiện ... 23

1.3.2.3. Căn cứ vào hình thức giải quyết tranh chấp ... 24

1.4. HỆ THỐNG CÁC VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT LIÊN QUAN ĐẾN

QUYỀN CỦA BỊ ĐƠN ÁP DỤNG TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH
DOANH, THƯƠNG MẠI ... 24

1.4.1. Trong tố tụng tòa án ... 24

1.4.2. Trong tố tụng trọng tài ... 27

<b>CHƯƠNG 2. QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ QUYỀN CỦA BỊ ĐƠN ÁP </b>
<b>DỤNG TRONG GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI </b>
<b>– HẠN CHẾ VÀ HƯỚNG HOÀN THIỆN ... 33 </b>

2.1. CÁC QUYỀN ĐẶC THÙ CỦA BỊ ĐƠN TRONG TRANH CHẤP KINH
DOANH, THƯƠNG MẠI ... 33

2.1.1. Quyền được thông báo về việc bị khởi kiện ... 34

2.1.1.1. Quy định của pháp luật ... 34

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

2.1.2. Quyền chấp nhận hoặc bác bỏ yêu cầu của nguyên đơn, người có quyền lợi,

nghĩa vụ liên quan ... 37

2.1.2.1. Quy định của pháp luật ... 37

2.1.2.2. Hạn chế và hướng hoàn thiện ... 38

2.1.3. Quyền của bị đơn trong thủ tục hòa giải tranh chấp kinh doanh, thương mại ... 40

2.1.3.1. Quyền không tham gia hòa giải ... 40

2.1.3.2. Quyền tham gia hòa giải ... 42

2.1.3.3. Bất cập và hướng hoàn thiện ... 43

2.1.4. Quyền đưa ra yêu cầu phản tố, kiện lại của bị đơn. ... 47

2.1.4.1. Khái niệm về yêu cầu phản tố, kiện lại ... 47

2.1.4.2. Bản chất và phạm vi yêu cầu phản tố, kiện lại ... 478

2.1.4.3. Thời điểm yêu cầu phản tố, kiện lại ... 51

2.1.4.4. Thủ tục yêu cầu phản tố, kiện lại ... 54

2.2. MỘT SỐ QUYỀN CỦA BỊ ĐƠN VỚI TƯ CÁCH ĐƯƠNG SỰ TRONG TRANH
CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI ... 55

2.2.1. Quyền yêu cầu thay đổi người tiến hành tố tụng, người tham gia tố tụng ... 55

2.2.1.1. Quy định của pháp luật ... 55

2.2.1.2. Hạn chế và hướng hoàn thiện ... 58

2.2.2. Quyền yêu cầu áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp khẩn cấp tạm thời ... 59

2.2.2.1. Quy định của pháp luật ... 59

2.2.2.2. Hạn chế và hướng hoàn thiện ... 65

<b>KẾT LUẬN ... 69 </b>

<b>DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ... 70 </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT </b>

BLTTDS Bộ Luật tố tụng dân sự
CHXHCN Cộng hòa xã hội chủ nghĩa

DN Doanh nghiệp

GĐ-TANDTC Giải đáp – Tòa án nhân dân tối cao

HĐXX Hội đồng xét xử

NQ-HĐTP Nghị quyết – Hội đồng thẩm phán

TAND Tòa án nhân dân

TM Thương mại

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>TÓM TẮT </b>

Ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, đề tài nghiên cứu luận
văn gồm có 02 chương:

<b>Chương 1: Cơ sở lý luận về quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết </b>
<b>tranh chấp kinh doanh, thương mại. </b>

Chương này tập trung làm rõ bản chất, sự hình thành và phát triển về quyền của
bị đơn, làm rõ cơ sở lý luận chung nhất về tranh chấp kinh doanh, thương mại và

quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại. Hệ thống các văn bản quy
phạm pháp luật liên quan đến quyền của bị đơn. Từ đó, làm cơ sở phân tích các quy
định của pháp luật về quyền của bị đơn trong giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương
mại.

<b>Chương 2: Quy định của pháp luật về quyền của bị đơn áp dụng trong giải </b>
<b>quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại – Hạn chế và hướng hồn thiện. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>LỜI NĨI ĐẦU </b>

<b>1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA VIỆC NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI </b>

Quyền con người là một giá trị cao quý, là thành quả chung của tồn thể nhân
loại vì ấm no, tự do, bình đẳng và được tôn trọng nhân phẩm của tất cả mọi người.
Quyền con người là một hệ thống giá trị toàn cầu phổ biến nhằm tạo ra một khuôn khổ
để xây dựng hệ thống quyền con người được các quy phạm và tiêu chuẩn quốc tế bảo
vệ1_{. Từ các quyền chung của con người, mỗi quốc gia đã xây dựng hệ thống quyền}

công dân phù hợp với lịch sử và truyền thống văn hóa dân tộc và chính sách riêng của
Nhà nước đó. Các quyền dân sự chính trị được chính thức pháp điển hóa trong luật
pháp quốc tế kể từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, đặc biệt với việc Liên hợp quốc
thơng qua Tun ngơn tồn thế giới về quyền con người năm 1948 và Công ước quốc
tế về quyền dân sự, chính trị năm 1966. Với vai trị đặc biệt quan trọng của các quyền
dân sự mà luật pháp quốc tế về quyền con người cũng như Hiến pháp của hầu hết các
nước đều đặt các quyền con người lên hàng đầu.

Vấn đề quyền con người ở Việt Nam rất được quan tâm và được ghi nhận trong
Hiến Pháp. Tại Điều 3 Hiến pháp năm 2013 thể hiện “Nhà nước đảm bảo và phát huy
quyền làm chủ của nhân dân, thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát

triển tồn diện”.

Trong điều kiện kinh tế ngày càng phát triển, đặc biệt khi Việt Nam đã gia nhập
Tổ chức Thương mại thế giới, các quan hệ kinh doanh, thương mại ngày càng đa dạng,
phong phú và mang những diện mạo, sắc thái mới. Tương ứng với sự đa dạng phong
phú của các quan hệ này, các tranh chấp kinh doanh, thương mại ngày càng phức tạp
và với số lượng lớn. Thêm vào đó để cho đường lối đổi mới của Đảng và Nhà nước
phát huy được sức mạnh to lớn, đạt được mục đích đã đề ra một cách toàn diện hơn
trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thật sự là của nhân dân, do
nhân dân và vì lợi ích nhân dân mà phục vụ. Và để đạt được điều đó, để phù hợp với
tình hình đất nước ngày càng phát triển cùng với xu thế tồn cầu hóa, thì Việt Nam
phải tiến hành đẩy mạnh hơn nữa hoạt động cải cách trên tất cả các lĩnh vực mà trong
đó đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh, thương mại thì quyền của bị đơn trong phát sinh

1<i><b>_{Wilfgang Benedek, Tìm hiểu về quyền con người – Tài liệu hướng dẫn về giáo dục quyền con người (2008),}</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

tranh chấp kinh doanh, thương mại cần phải đảm bảo vì đó là nhu cầu thiết yếu, quan
trọng để bảo vệ cho bị đơn trong các tranh chấp của họ.

Trong nền kinh tế thị trường thì kinh doanh, thương mại diễn ra ngày càng đa
dạng và phổ biến2_{. Chính vì vậy, kinh doanh, thương mại đóng vai trị vơ cùng to lớn}

và có vị trí quan trọng trong sự phát triển nền kinh tế đất nước.

Các tranh chấp phát sinh trong hoạt động kinh doanh, thương mại thì khơng thể
tránh khỏi. Do đó, để các quan hệ trong hoạt động kinh doanh, thương mại phát triển
lành mạnh có trật tự và đóng góp vào sự phát triển chung của đời sống kinh tế xã hội
của đất nước, pháp luật Việt Nam cần có những quy định về quyền của bị đơn trong
tranh chấp kinh doanh, thương mại để bảo đảm sự bình đẳng và an tồn pháp lý trong

hoạt động kinh doanh, thương mại. Tuy nhiên, vấn đề quyền của bị đơn trong tranh
chấp kinh doanh, thương mại vẫn chưa được quy định cụ thể, rõ ràng và hơn hết trong
thực tiễn bảo vệ quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại vẫn chưa
được chú trọng, chưa chặt chẽ, những quyền này cịn mang tính hình thức, chưa thật sự
khả thi nên chưa thật sự đảm bảo quyền lợi cho bị đơn trong tranh chấp kinh doanh,
<i><b>thương mại. Từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Pháp luật về quyền của bị đơn áp </b></i>

<i><b>dụng trong giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại – Hạn chế và hướng </b></i>
<i><b>hoàn thiện” làm luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ Luật của mình. </b></i>

<b>2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU </b>
<b>2.1. Mục tiêu chung </b>

Góp phần hồn thiện quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương
mại giải quyết tại Tòa án và Trọng tài thương mại.

<b>2.2. Mục tiêu cụ thể </b>

Đề tài nghiên cứu có hệ thống về quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh
doanh, thương mại trên cơ sở đã làm rõ các vấn đề lý luận về quyền của bị đơn, đặc
biệt đi sâu vào nghiên cứu những bất cập của các quy định về quyền của bị đơn trong
tranh chấp kinh doanh, thương mại tại Tòa án và phương thức giải quyết bằng Trọng
tài. Trên cơ sở nghiên cứu quy định của pháp luât hiện hành và thực tiễn áp dụng pháp
luật về quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại tại Tòa án và
phương thức Trọng tài, từ đó phát hiện những hạn chế, thiếu sót của pháp luật và thực
tiễn áp dụng. Để đạt được mục tiêu đó, phải giải quyết được các vấn đề như:

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<i>Thứ nhất, làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến bị đơn và quyền của bị </i>

đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại.

<i>Thứ hai, tìm hiểu quy định của pháp luật về quyền của bị đơn trong tranh chấp </i>
kinh doanh, thương mại theo hình thức Tòa án và Trọng tài.

<i>Thứ ba, đưa ra những tồn tại, bất cập cùng những ý kiến đề xuất để hoàn thiện </i>
các quy định về quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại theo hình
thức giải quyết tranh chấp bằng Tịa án và Trọng tài.

<b>3. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI </b>
Trong lĩnh vực khoa học pháp lý đã có nhiều cơng trình, bài viết nghiên cứu về
vấn đề giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại theo những khía cạnh khác nhau.
Nhằm đánh giá tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài, có thể
chia thành nhóm các cơng trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài như:

Nhóm cơng trình nghiên cứu làm rõ lý luận của việc giải quyết tranh chấp kinh
doanh, thương mại: Giáo trình Luật kinh tế Việt Nam, Nxb: Đại học Quốc gia Hà Nội
(2017);

Các bài Tạp chí chuyên ngành Luật học như: Giải quyết tranh chấp kinh doanh,
<i>thương mại theo quy định của BLTTDS năm 2004 của tác giả Viên Thế Giang (Tạp </i>
<i>chí Nhà nước và Pháp luật số 12/2005); Giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế </i>
bằng con đường Tịa án của tác giả Nguyễn Vũ Hồng (NXB Thanh niên, năm 2003);
Về mở rộng thẩm quyền của Toà án cấp huyện trong việc giải quyết các tranh chấp
<i>kinh doanh, thương mại theo BLTTDS của tác giả Vũ Thị Hồng Vân (Tạp chí Kiểm </i>
<i>sát số 01/2006); </i>

Nhóm cơng trình nghiên cứu về những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn
giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại: Thẩm quyền giải quyết các tranh chấp
kinh doanh theo BLTTDS và các vấn đề đặt ra trong thực tiễn thi hành của tác giả

Phan Chí Hiếu (Tạp chí Nhà nước và Pháp luật số 06/2005);

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<i>doanh, thương mại của Tòa án của tác giả Nguyễn Duy Phương (Tạp chí Nghiên cứu </i>
<i>lập pháp số 01/2015); </i>

Một số Luận văn thạc sĩ luật học liên quan đến vấn đề thẩm quyền của Tòa án
trong việc giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại như: Một số giải pháp nâng
cao hiệu quả giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại tại Tòa án nhân dân cấp
huyện của tác giả Nguyễn Vũ Hoàng; Thẩm quyền giải quyết tranh chấp kinh doanh
của Toà án theo Bộ luật tố tụng dân sự - Những điểm mới và các vấn đề đặt ra cho
thực tiễn thi hành của tác giả Bùi Nguyễn Phương Lê; Giải quyết tranh chấp kinh
doanh, thương mại theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự - Những vướng mắc và
giải pháp khắc phục của tác giả Khuất Thu Hương; Giải quyết tranh chấp kinh doanh,
thương mại tại Tòa án nhân dân - Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động
của tác giả Phạm Thị Ban; Phương thức giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại
bằng Trọng tài và Tồ án dưới góc độ so sánh của tác giả Cao Thị Thanh Thuỷ.

Các cơng trình trên đã góp phần quan trọng vào việc hồn thiện hệ thống pháp
luật Việt Nam, nhất là pháp luật tố tụng dân sự và các luật liên quan đến hoạt động
kinh doanh, thương mại, về thẩm quyền của Tòa án trong việc giải quyết tranh chấp
kinh doanh, thương mại trong thời gian qua. Các cơng trình nghiên cứu cũng đưa ra
nhiều giải pháp có giá trị trong việc góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giải quyết
các tranh chấp kinh doanh, thương mại. Tuy nhiên, các nhóm cơng trình trên tập trung
nghiên cứu về tranh chấp kinh doanh, thương mại nói chung nhưng chưa đưa ra các
giải pháp tổng thể để hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả của hoạt động giải
quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại. Hơn nữa nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn
đang tiếp tục được đặt ra và có nhu cầu giải quyết hoặc chưa được cập nhật trong pháp
luật hiện hành. Đây là vấn đề cấp thiết đặt ra trong tiến trình hồn thiện hệ thống pháp
luật nói chung, hệ thống pháp luật kinh tế nói riêng ở Việt Nam. Đặc biệt, chưa có một
cơng trình chun biệt nào nghiên cứu quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh

chấp kinh doanh, thương mại kết hợp giữa tố tụng Tịa án và tố tụng Trọng tài. Vì vậy,
đề tài này sẽ đi sâu nghiên cứu lý luận cũng như thực tiễn để kiến nghị các giải pháp
hoàn thiện quy định của pháp luật về quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh
chấp kinh doanh, thương mại, đảm bảo quyền của bị đơn nói riêng, góp phần bảo vệ
quyền con người nói chung.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Đề tài được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin,
tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước Việt
Nam về phát triển kinh tế xã hội, về xây dựng và hồn thiện pháp luật trong q trình
hội nhập kinh tế quốc tế cũng như trong quá trình giải quyết các tranh chấp kinh
doanh, thương mại.

Phương pháp lịch sử được sử dụng để tìm hiểu bản chất, sự hình thành và phát
triển các quy định pháp luật về bị đơn và quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh
doanh, thương mại.

Phương pháp phân tích, tổng hợp để nhận thức một cách khái quát và chi tiết,
cụ thể về các vấn đề được nghiên cứu.

Phương pháp so sánh được sử dụng để làm rõ những điểm khác biệt về các quy
định pháp luật trong tố tụng Tòa án và tố tụng Trọng tài. Mặt khác, so sánh các quy
định pháp luật trước đây và quy định pháp luật hiện hành.

Phương pháp diễn giải, bình luận để làm rõ các vấn đề lý luận liên quan đến
quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh chấp kinh doanh, thương mại.

<b>5. PHẠM VI GIỚI HẠN ĐỀ TÀI </b>

- Phạm vi nội dung: Luận văn tập trung nghiên cứu phân tích đánh giá các quy
định của pháp luật về quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh chấp kinh

doanh, thương mại theo hình thức Tịa án và Trọng tài. Luận văn không nghiên cứu
các quy định của pháp luật về quyền của các đương sự khác trong tranh chấp kinh
doanh, thương mại như: Quyền của nguyên đơn, quyền của người có quyền và nghĩa
vụ liên quan,… cũng như khơng nghiên cứu quy định về trình tự giải quyết tranh chấp
kinh doanh, thương mại.

Quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại được quy định rất
rộng trong BLTTDS năm 2015 và Luật TTTM năm 2010. Tuy nhiên, đề tài chỉ nghiên
cứu các nhóm quyền đặc thù của bị đơn theo Điều 72 của BLTTDS năm 2015 và một
số quyền chung với tư cách là đương sự theo quy định tại Điều 70 của BLTTDS năm
2015. Trên sơ sở đó, so sánh với quyền của bị đơn theo quy định của Luật TTTM năm
2010.

- Phạm vi không gian: Các quy định của pháp luật áp dụng tại Việt Nam.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<b>6. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VÀ ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT </b>

- Đối tượng nghiên cứu: Luận văn tập trung nghiên cứu phân tích đánh giá các
quy định của pháp luật về quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh chấp kinh
doanh, thương mại theo hình thức Tịa án và Trọng tài.

- Đối tượng khảo sát: Luận văn không sử dụng phương pháp khảo sát.
<b>7. KẾT CẤU LUẬN VĂN </b>

Ngoài phần mở đầu, mục lục, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo để luận
văn phù hợp với tên đề tài, mục tiêu, phương pháp nghiên cứu, luận văn gồm 2
chương:

Chương 1: Cơ sở lý luận về quyền của bị đơn áp dụng trong giải quyết tranh
chấp kinh doanh, thương mại. Nội dung chương này tập trung làm rõ bản chất, sự hình

thành và phát triển về quyền của bị đơn, làm rõ cơ sở lý luận chung nhất về tranh chấp
kinh doanh, thương mại và quyền của bị đơn trong tranh chấp kinh doanh, thương mại.
Hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quyền của bị đơn. Từ đó, làm
cơ sở phân tích các quy định của pháp luật về quyền của bị đơn trong giải quyết tranh
chấp kinh doanh, thương mại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<b>CHƯƠNG 1 </b>

<b>CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUYỀN CỦA BỊ ĐƠN ÁP DỤNG TRONG </b>
<b>GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI </b>

<b>1.1. TỔNG QUAN VỀ TRANH CHẤP KINH DOANH, THƯƠNG MẠI </b>
<b>1.1.1. Khái niệm, đặc điểm tranh chấp kinh doanh, thương mại </b>

<i>1.1.1.1. Khái niệm tranh chấp kinh doanh, thương mại</i>

Khái niệm tranh chấp được giải thích, mơ tả trong nhiều tài liệu. Ví dụ: Tranh
chấp thường là đấu tranh giằng co khi có ý kiến bất đồng, thường là trong vấn đề quyền
lợi giữa hai bên hoặc tranh chấp được hiểu là sự mâu thuẫn hoặc bất đồng về các quyền
yêu cầu hay quyền, sự đòi hỏi về quyền, yêu cầu từ một bên được đáp lại bởi một yêu
cầu hay lập luận trái ngược của bên kia. Theo định nghĩa của từ điển Tiếng Việt, “Tranh
chấp là đấu tranh, giằng co khi có mâu thuẫn, bất đồng, thường là trong vấn đề quyền
lực giữa hai bên”3_{. Theo tác giả Trần Đức Thắng thuật ngữ tranh chấp nói chung được}

hiểu là sự bất đồng, mâu thuẫn về quyền lợi và nghĩa vụ phát sinh giữa các bên liên
quan4_.

Tranh chấp kinh tế là mâu thuẩn về quyền và nghĩa vụ kinh doanh của các
chủ thể khi tham gia quan hệ pháp luật kinh tế. Đặc trưng của tranh chấp kinh tế là
phát sinh từ quan hệ kinh doanh, chủ thể tham gia tranh chấp chủ yếu là các doanh

nghiệp, tranh chấp gắn liền với lợi ích riêng biệt của mỗi chủ thể và luôn thuộc
quyền định đoạt của họ5.

Theo cách hiểu mà giới luật học vẫn thừa nhận thì nội hàm của tranh chấp kinh
tế bao trùm cả tranh chấp kinh doanh, tranh chấp thương mại hay tranh chấp về kinh
doanh, thương mại và những tranh chấp này chỉ là một dạng của tranh chấp kinh tế.
Điều này xuất phát từ lý do quan hệ kinh tế không chỉ bao hàm những hoạt động phát
sinh trong hoạt động kinh doanh giữa các chủ thể với tư cách bình đẳng mà cả quan hệ
quản lý liên quan đến hoạt động kinh doanh.

Chứng minh cho quan điểm trên, Giáo trình Luật kinh tế của khoa luật tổng hợp
<i>Hà Nội viết Các tranh chấp kinh tế trong kinh doanh trong phạm vi nhất định có sự </i>
<i>khác biệt với tranh chấp kinh tế. Khái niệm kinh tế cũng như quan hệ kinh tế thông </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO </b>

<b>- Văn bản pháp luật </b>

[1] Luật Thương mại (số 36/2005/QH11) ngày 14 tháng 6 năm 2005.

[2] Luật Trọng tài Thương mại (số 54/2010/QH12) ngày 17 tháng 6 năm 2010.
[3] Luật giám định tư pháp (số 13/2012/QH13) ngày 20 tháng 6 năm 2012.
[4] Bộ Luật tố tụng dân sự (số 92/2015/QH13) ngày 25 tháng 11 năm 2015.

[5] Nghị định số 22/2017/NĐ-CP ngày 24 tháng 02 năm 2017 của Chính Phủ về Hịa
giải thương mại.

[6] Nghị quyết số 01/2014/NQ-HĐTP ngày 20 tháng 3 năm 2014 của Hội đồng thẩm
phán TAND Tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định Luật Trọng tài

Thương mại.

[7] Pháp lệnh số 31-L/CTNngày 29 tháng 3 năm 1994 về thủ tục giải quyết các vụ án
kinh tế.

<b>- Tài liệu tiếng Việt </b>

[8] Phạm Công Bảy (2012), “Tranh chấp lao động hay tranh chấp kinh doanh thương
<i>mại”, Tạp chí Tịa án nhân dân,(3), tr.4. </i>

<i>[9] Viên Thế Cương (2005), Tạp trí nhà nước và pháp luật số 12/2005. Tr.6. </i>

<i>[10] Bùi Thị Huyền (2010), “Sự thỏa thuận của đương sự tại phiên tịa sơ thẩm”, tạp </i>
<i>chí Khoa học pháp lý, tr.2. </i>

[11] Dương Nguyệt Nga (2017), “Các phương thức giải quyết tranh chấp kinh doanh,
thương mại theo pháp luật Việt Nam trong Điều kiện hội nhập kinh tế quốc
<i>tế”,Tạp chí Tịa án nhân dân(16), tr.3. </i>

<i>[12] Giáo trình Luật kinh tế, Khoa luật tổng hợp Hà Nội, Nxb ĐHQG Hà Nội, tr.307. </i>
<i>[13] Trần Đức Thắng (2018), “Nhận diện tranh chấp thương mại”, Tạp chí dân chủ và </i>

<i>pháp luật, (3), tr.2. </i>

[14] Từ điển Luật học (2006), tr.806.

[15] Bùi Thành Trung (2014), “Xác định thẩm quyền giữa Tòa án và trọng tài trong
quá trình thụ lý vụ án dân sự giải quyết tranh chấp về kinh doanh, thương
<i>mại tại tịa án và một số kiến nghị hồn thiện”,Tạp chí Luật học, (12), tr.2. </i>
[16] Vũ Gia Trưởng (2016), “Những vướng mắc khi giải quyết tranh chấp kinh doanh,

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

<i>[17] Nguyễn Như Ý (2008), Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí </i>
Minh, tr.306.

<i>[18] Nguyễn Như Ý (2008), Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí </i>
Minh, tr.386.

<i>[19] Nguyễn Như Ý (2008), Đại từ điển tiếng Việt, Nxb Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí </i>
Minh, tr.289.

<i>[20] Wilfgang Benedek (2008), Tìm hiểu về quyền con người – Tài liệu hướng dẫn về </i>
<i>giáo dục quyền con người, Nxb Tư pháp, Hà Nội, tr.16. </i>

<b>- Tài liệu điện tử </b>

[21] Báo Pháp Lụât (2019), “Án dân sự: khi nào thay đổi thẩm

phán”,[ (truy cập ngày 21 tháng 6 năm 2019).

</div>

<!--links-->
<a href=' /> Giai đoạn chuẩn bị xét xử trong giải quyết tranh chấp kinh doanh thương mại tại tòa án (tt)

• 17
• 648
• 2