TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY THƯƠNG MẠI THUỐC LÁ

TỔNG QUAN VỀ CÔNG TY THƯƠNG MẠI THUỐC LÁ
1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Thương mại Thuốc lá qua
các giai đoạn
Công ty Thương mại Thuốc lá là một doanh nghiệp thành viên của Tổng
Công ty Thuốc lá Việt Nam, được thành lập ngày 20 tháng 7 năm 1996 theo Quyết
định số 1900/QĐ/TC-CB của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp nhẹ với tên gọi ban đầu
là Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá.
Từ những ngày đầu thành lập, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã hoàn
thành tốt những nhiệm vụ do Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam giao, đó là trở
thành đầu mối cung cấp những dịch vụ và nhu cầu nguyên vật liệu cho sản xuất,
kinh doanh thuốc lá điếu và bước đầu làm nhà trung gian giữa các nhà máy sản
xuất thuốc lá thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam với các nhà phân phối lẫn
khách hàng.
Ngày 27 tháng 7 năm 2000, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thuốc
lá Việt Nam ra Quyết định số 11/TLVN-QĐ-TC về việc phê chuẩn Điều lệ tổ chức
và hoạt động của Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá. Kể từ đây, Công ty Dịch vụ
và Vật tư Thuốc lá đã có Điều lệ tổ chức và hoạt động riêng, tiến hành những hoạt
động hết sức phong phú nhằm giúp Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam trong việc
tiêu thụ, mua bán các sản phẩm, vật tư, dịch vụ liên quan tới công tác sản xuất, tiêu
thụ thuốc lá điếu Vinataba. Trong phạm vi hoạt động của mình, Công ty đã tiến
hành các hoạt động trong khuôn khổ chỉ tiêu mà Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam
chỉ định thực hiện. Và trong những năm hoạt động của mình, Công ty luôn hoàn
thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu Tổng Công ty giao.
Đến ngày 30 tháng 8 năm 2000, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam ra Quyết định số 14/TLVN-QĐ-TC về việc giao thêm nhiệm vụ
kinh doanh thuốc lá điếu các loại cho Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá, trong đó
có cả kinh doanh thuốc lá nhập khẩu, hoạt động này chính thức được đưa vào triển
khai tại Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá kể từ ngày 01 tháng 9 năm 2000.
Việc giao thêm nhiệm vụ mua bán kinh doanh các loại thuốc lá điếu cho
Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá đã biến Công ty trở thành một công ty mang
những đặc trưng của một công ty thương mại. Chính vì vậy, ngày 01 tháng 01 năm

2001, Công ty Dịch vụ và Vật tư Thuốc lá chính thức đổi tên thành Công ty
Thương mại Thuốc lá theo quyết định số 23/TLVN-QĐ-TC ngày 17 tháng 11 năm
2000 của Chủ tịch Hội đồng quản trị Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam. Tên giao
dịch của Công ty là TOBACCO TRADING COMPANY với tên viết tắt là TTC. Kể
từ thời điểm này, Công ty chính thức trở thành khâu trung gian giữa khách hàng
mua thuốc lá với các nhà máy sản xuất thuốc lá trong toàn Tổng Công ty. Việc đổi
tên công ty là nhu cầu tất yếu cho quá trình phát triển của Công ty, từ đây Công ty
đã thực hiện nhiệm vụ tập trung quản lý công tác tiêu thụ sản phẩm thuốc lá
Vinataba- là sản phẩm chính của Tổng Công ty; thực hiện chuyên môn hoá từng
lĩnh vực kinh doanh, tránh sự cạnh tranh không cần thiết và có hại giữa các nhà
máy sản xuất trong cùng Tổng Công ty.
Kể từ thời điểm ngày 01 tháng 01 năm 2006, Công ty Thương mại Thuốc lá
chuyển thành công ty hạch toán phụ thuộc theo mô hình Công ty mẹ- Công ty con
với đơn vị chủ quản trực tiếp là Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam theo Quyết định
số 4201/QĐ-BCN ngày 26 tháng 12 năm 2005 của Bộ trưởng Bộ Công nghiệp.
Vào thời điểm 20 tháng 4 năm 2006, tại Công ty Thương mại Thuốc lá, tổng
số cán bộ, công nhân viên là 221 người, trong đó cán bộ quản lý là 50, cán bộ có
trình độ cao đẳng, đại học, trên đại học là 66, cán bộ có trình độ trung cấp là 19 và
số cán bộ công nhân viên khác là 49 người. Ngoài ra, do đặc trưng của hoạt động
bán hàng chủ yếu là bán thuốc lá, Công ty luôn duy trì một số lượng lao động thời
vụ, lao động khoán việc là trên 200 người để đảm bảo công tác bán hàng đạt yêu
cầu đề ra trong mỗi hoạt động của Công ty.
Trong toàn bộ quá trình phát triển của mình, Công ty Thương mại Thuốc lá
đã hoàn thành những công việc thuộc phần việc được giao từ Tổng Công ty Thuốc
lá Việt Nam, trở thành một mắt xích quan trọng trong việc phân phối mác thuốc
nhãn hiệu Vinataba ra thị trường trong nước. Công ty đã thực hiện tiêu chí ban đầu
của việc thành lập là thực hiện chuyên môn hoá từng lĩnh vực kinh doanh, đáp ứng
nhiệm vụ tập trung quản lý tiêu thụ các sản phẩm của các nhà máy thuộc Tổng
Công ty và tránh sự cạnh tranh không cần thiết giữa các nhà máy, công ty sản xuất
trong cùng Tổng Công ty. Với những thành tích đã đạt được, Công ty đã được các

đơn vị cấp trên ghi nhận và đánh giá là đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đặt ra.
Thành tích chung của Công ty đã được ghi nhận kể từ năm 2000 bao gồm:
- Năm 2000, 2001: Công ty được tặng Bằng khen của Bộ Công nghiệp.
- Năm 2002: Công ty được tặng cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công nghiệp;
Bằng khen của Bộ Công nghiệp về an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ;
Bằng khen về nộp ngân sách của Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội.
- Năm 2003: Công ty được tặng bằng khen của Bộ Công nghiệp về an toàn
vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ; Bằng khen về nộp ngân sách của Uỷ ban
nhân dân thành phố Hà Nội.
- Năm 2004: Công ty được tặng bằng khen của Bộ Công nghiệp về an toàn
vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ.
- Năm 2005: Công ty đã được tặng cờ thi đua xuất sắc của Bộ Công nghiệp;
Bằng khen về công tác lao động tiền lương của Bộ Lao động Thương binh xã hội.
Để đạt được những thành tích được ghi nhận như trên, Công ty Thương mại
Thuốc lá đã phấn đấu nỗ lực rất nhiều để đạt được những thành tựu đó. Một số
thành tích của Công ty qua các năm được phản ánh qua bảng sau:
Bảng 1.1: Một số chỉ tiêu năm 2006- 2008 tại Công ty
Thương mại Thuốc lá
Đơn vị tính: Triệu VNĐ
Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008
Doanh thu thuần 608.955 2.731.397 3.536.923
Giá vốn hàng bán 581.444 2.727.874 3.108.625
Lợi nhuận sau thuế TNDN 902 15.060 10.032
Tổng TS 306.252 301.995 302.318
Thu nhập bình quân CBCNV (triệu
đồng/người)
2,932 3,062 4,128
1.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh thương mại tại Công ty Thương
mại Thuốc lá
1.2.1 Lĩnh vực hoạt động của Công ty Thương mại Thuốc lá:

Công ty Thương mại Thuốc lá là doanh nghiệp thành viên trực thuộc Tổng
Công ty Thuốc lá Việt Nam, là một mắt xích quan trọng trong việc đưa các sản
phẩm của các nhà máy trực thuộc Tổng Công ty tới tay người tiêu dùng, có nhiệm
vụ chủ yếu là thực hiện tiêu thụ các loại sản phẩm của các nhà máy, công ty sản
xuất trong Tổng Công ty. Nhiệm vụ của Công ty bao gồm:
- Kinh doanh mua bán thuốc lá bao các loại;
- Sản xuất, kinh doanh thực phẩm và đồ uống;
- Sản xuất, kinh doanh hàng may mặc;
- Tổ chức vận chuyển các loại nguyên liệu, vật tư, phụ liệu và thuốc lá bao
phục vụ cho sản xuất thuốc lá điếu của Tổng Công ty;
- Tiến hành các hoạt động khác trong phạm vi phân cấp của Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam.
Như vậy, ngoài nhiệm vụ làm nhà trung gian phân phối những sản phẩm
hàng hoá mang nhãn hiệu Vinataba, Công ty Thương mại Thuốc lá còn tiến hành
các hoạt động kinh doanh như danh mục dịch vụ, hàng hoá kể trên. Đây là một nhu
cầu tất yếu trong sự phát triển ngày càng lớn mạnh của Công ty nhằm đáp ứng tối
đa nhu cầu to lớn hiện nay của thị trường.
1.2.2 Đặc điểm hoạt động kinh doanh của Công ty Thương mại Thuốc lá:
1.2.2.1 Thuận lợi và khó khăn của Công ty Thương mại Thuốc lá trong hoạt
động kinh doanh thương mại:
Là một công ty hạch toán phụ thuộc trực thuộc Tổng Công ty Thuốc lá Việt
Nam, Công ty Thương mại Thuốc lá, với hoạt động kinh doanh đặc thù của mình
trong việc mua bán, phân phối sản phẩm chủ yếu là thuốc lá điếu, công việc kinh
doanh của Công ty đã gặp phải những khó khăn, thách thức cũng như những thuận
lợi cơ bản sau:
*) Khó khăn:
Thuốc lá là mặt hàng Nhà nước hạn chế sản xuất và tiêu dùng, cấm quảng
cáo nên công việc tiêu thụ sản phẩm gặp nhiều khó khăn trong khâu giới thiệu, tiếp
thị và tiến hành khuyến mãi.
Nhà nước tăng mức thuế tiêu thụ đặc biệt của nhãn hàng thuốc lá điếu từ

55% lên 65% làm ảnh hưởng tới tình hình tiêu thụ các sản phẩm thuộc nhãn hàng
này, từ đó trực tiếp ảnh hưởng tới doanh thu tiêu thụ và lợi nhuận đạt được.
Lời cảnh báo có hại cho sức khoẻ ghi trên vỏ bao thuốc lá làm hạn chế nhu
cầu tiêu thụ thuốc lá, ảnh hưởng không tốt tới tình hình tiêu thụ của Công ty.
Tình hình tiêu thụ sản phẩm thương hiệu Vinataba của Công ty phụ thuộc cơ
bản vào nhu cầu của thị trường trong khi các nhà máy- đầu mối cung cấp đầu vào
chủ yếu sản phẩm cho Công ty lại sản xuất theo kế hoạch Tổng Công ty giao, vì
thế đã làm cho cung cầu mất cân đối tại một số thời điểm làm ảnh hưởng không
nhỏ đến khâu điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh trong Công ty.
Trên thị trường, thuốc lá nhập lậu đưa vào trong nước ngày càng tăng, ảnh
hưởng không nhỏ tới tình hình tiêu thụ sản phẩm thuốc lá.
Thị phần tiêu thụ các loại sản phẩm thuốc lá cao cấp trên thị trường tăng
mạnh, cạnh tranh gay gắt với sản phẩm Vinataba trên thị trường.
Những tháng đầu 2008, lạm phát tăng cao làm chi phí bán hàng tăng mạnh,
sức mua hàng giảm sút, Tổng Công ty điều chỉnh giá Vinataba tăng 2 lần làm
khách hàng bán không còn đạt lãi cao như trước, ảnh hưởng không nhỏ tới doanh
số tiêu thụ; những tháng cuối năm, tình hình suy thoái kinh tế đã ảnh hưởng mạnh
tới cầu thị trường các loại sản phẩm nói chung và sản phẩm thuốc lá nói riêng.
Những điều đó đã tác động không tốt tới tình hình tiêu thụ và tạo lợi nhuận của các
sản phẩm thuốc lá bao.
*) Thuận lợi:
Sản phẩm thuốc lá thương hiệu Vinataba có uy tín trong nhiều năm và đã trở
thành một thương hiệu nổi tiếng trên thị trường nội địa cũng như thị trường các
nước.
Hệ thống mạng lưới phân phối mạnh mẽ và khả năng bán hàng, khả năng tài
chính ngày càng được củng cố mạnh mẽ.
Công tác phân phối, kinh doanh hàng hoá thuốc lá đã nhận được sự quan
tâm chỉ đạo của Hội đồng quản trị, Ban Giám đốc Tổng Công ty Thuốc lá Việt
Nam, đặc biệt là sự cố gắng của Ban lãnh đạo Công ty và toàn bộ cán bộ công nhân
viên trong Công ty.

Công tác phân phối thuốc lá bao đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh
đạo Đảng và Nhà nước, bằng chứng là việc ban hành chính sách mới về quản lý và
phân phối thuốc lá theo Nghị định 76/2001/NĐ-CP ngày 22 tháng 10 năm 2001
của Chính phủ đối với sản phẩm thuốc lá.
Sự phát triển như hiện nay của Công ty Thương mại Thuốc lá đều là quá
trình phấn đấu nỗ lực bền bỉ không mệt mỏi của cán bộ công nhân viên toàn công
ty. Để đạt được thành quả như vậy, đó là kết quả của nhiều yếu tố cả bên trong lẫn
bên ngoài Công ty. Tập thể cán bộ nhân viên Công ty đã cố gắng nỗ lực thực hiện
hoạt động kinh doanh bằng cách khắc phục những yếu tố bất lợi, nắm bắt và lợi
dụng triệt để những thuận lợi của môi trường bên trong lẫn bên ngoài để phát triển
kinh doanh cho Công ty.
1.2.2.2 Quá trình trao đổi thông tin nội bộ của Công ty Thương mại Thuốc lá:
Là một công ty loại vừa, với số lượng công nhân viên nhiều và lượng thông
tin phát sinh lớn, Công ty Thương mại Thuốc lá luôn quan tâm tới việc các thông
tin quản trị nội bộ phải luôn được lưu chuyển thông suốt và tới được những bộ
phận có nhu cầu một cách nhanh nhất. Chính vì vậy, Công ty đã xây dựng nên quy
trình trao đổi thông tin phục vụ công tác quản trị nội bộ của Công ty. Quy trình đó
được tiến hành như sau:
Tuần đầu hàng tháng, Công ty họp Ban Giám đốc và họp giao ban Công ty,
đánh giá tình hình thực hiện nhiệm vụ tháng trước và kế hoạch kinh doanh tháng
tới.
Căn cứ kết luận và chỉ đạo của Ban Giám đốc trong cuộc họp giao ban, các
đơn vị tiến hành tổ chức thực hiện theo những quyết định đó.
Xây dựng và duy trì thông tin nội bộ thông qua cuộc họp giao ban.
Quy định chế độ báo cáo thường xuyên hàng ngày, hàng tuần, tháng, quý,
năm.
Thông tin được trao đổi thông qua đại hội công nhân viên chức của Công ty.
Từ đại hội công nhân viên chức toàn Công ty, mọi thông tin được thông qua phê
duyệt và chuyển tới tất cả các phòng ban trong Công ty. Như vậy, quyết định từ
ban lãnh đạo công ty sẽ được chuyển tới các cá nhân trong Công ty thông qua các

hình thức khác nhau, đảm bảo thông tin được thông suốt, rõ ràng. Điều này đã tác
động rất lớn tới hiệu quả kinh doanh toàn Công ty.
1.3 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý tại Công ty Thương mại Thuốc
lá
Là một công ty hạch toán phụ thuộc với đơn vị chủ quản là Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam, Công ty Thương mại Thuốc lá tổ chức bộ máy quản lý với đầy
đủ các phòng ban trong đơn vị được phân theo chức năng mà đứng đầu là Giám
đốc Công ty, chịu trách nhiệm về toàn bộ hoạt động của Công ty với Tổng Công ty
Thuốc lá Việt Nam. Tổ chức bộ máy Công ty Thương mại Thuốc lá được bố trí
theo mô hình tập trung và có thể khái quát bằng sơ đồ sau đây