NHẬN XẫT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRèNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC ĐẦU TƯ TÀI CHÍNH DÀI HẠN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CễNG TY AASC THỰC HIỆN

NHẬN XẫT VÀ CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUY TRèNH KIỂM
TOÁN KHOẢN MỤC ĐẦU TƯ TÀI CHÍNH DÀI HẠN TRONG KIỂM
TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CễNG TY AASC THỰC HIỆN
2.1 Những ưu điểm trong thực tế
2.1.1 Do cỏc yếu tố khỏch quan
Là một trong những Cụng ty dẫn đầu trong ngành Kiểm toán Việt Nam, ra đời sớm
nhất, lại từng trực thuộc Bộ Tài chớnh, do vậy, Cụng ty AASC được quan tâm nhiều tới cơ
sở vật chất, phương tiện kỹ thuật hiện đại. Vỡ thế, Cụng ty ngày càng có điều kiện để hoàn
thiện hơn nữa các qui trỡnh kiểm toỏn nói chung, cũng như qui trỡnh kiểm toỏn đầu tư tài
chính dài hạn núi riờng.
Bên cạnh đó, với sự phát triển như vũ bóo của Cụng nghệ thụng tin đó cho ra đời các
phần mềm về Kế toán, điều này giúp các thủ tục kiểm tra được thực hiện nhanh chóng và dễ
dàng hơn, Cụng ty AASC rút ngắn được phần nào thời gian thực hiện các qui trỡnh kiểm
toỏn, trong đó có qui trỡnh kiểm toỏn khoản mục đầu tư tài chính.
Sự ra đời và phát triển của rất nhiều các Cụng ty kiểm toán trong và ngoài nước,
điều này làm động lực thúc đẩy cho Cụng ty phải ngày càng hoàn thiện bộ mỏy tổ chức và
quản lý của mỡnh để nâng cao vị thế của Cụng ty, nhất là việc nâng cao chất lượng và thời
gian kiểm toán tới các khoản mục đũi hỏi cú tớnh thận trọng cao và thường chứa đựng
những rủi ro kiểm toán lớn như: hàng tồn kho, đầu tư tài chính dài hạn…
2.1.2 Do cỏc yếu tố chủ quan
Ngoài cỏc yếu tố khách quan đó kể trờn, trong nội tại của Cụng ty cũn cú nhiều
nhõn tố tạo nờn thế mạnh của Cụng ty AASC:
- Ban lónh đạo Cụng ty đều là những người có bề dày hoạt động trong lĩnh vực
kiểm toán và cú kinh nghiệm quản lý tốt, vỡ thế, bộ mỏy quản lý của Cụng ty tuy đơn giản,
gọn nhẹ nhưng lại rất hiệu quả, phù hợp với những đặc thù riêng của cụng việc kiểm toỏn.
- Cụng ty cũn cú một đội ngũ nhõn viờn vừa chuyờn nghiệp vừa có đạo đức nghề
nghiệp tốt, khả năng xét đoán cao đáp ứng được các yêu cầu của một KTV. Do vậy, các
thủ tục kiểm toán được các KTV thực hiện nhanh chúng và chớnh xỏc.
- Về hồ sơ, giấy tờ làm việc: trước khi kiểm toán khoản mục đầu tư tài chính dài
hạn cỏc KTV luôn xem xét hồ sơ thường trực và hồ sơ kiểm toán năm trước (đối với khách
hàng thường niên) để là cơ sở và tỡm ra những vấn đề cũn tồn tại đối với khoản mục này,

từ đó đưa ra chương trỡnh kiểm toỏn phự hợp, điều này giúp cho cụng việc kiểm toỏn
khoản mục đầu tư tài chính dài hạn được thực hiện nhanh chóng và chính xác hơn.
* Ưu điểm trong các giai đoạn của quy trỡnh kiểm toỏn khoản mục đầu tư tài
chính dài hạn do Cụng ty AASC thực hiện
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán khoản mục đầu tư tài chính dài hạn
+ Bước công việc lựa chọn đội ngũ kiểm toán viên: Công ty AASC có số lượng
đông đảo KTV có chứng chỉ CPA. KTV được giao phụ trách khoản mục đầu tư tài chính
dài hạn đều có kinh nghiệm thực tế tại nhiều đơn vị khác nhau, cú trỡnh độ chuyên sâu về
lĩnh vực tài chính, khả năng nhày bén trong xử lý nghiệp vụ và thiết kế cỏc thử nghiệm
nhằm phát hiện được sai phạm đảm bảo chất lượng cuộc kiểm toán.
+ Bước công việc thu thập thông tin cơ sở về khách hàng được kiểm toán: Công ty
AASC có lợi thế trong thương hiệu kiểm toán nên việc thu thập thông tin thường được
thực hiện dễ dàng, đối với các khách hàng mới của Công ty AASC thường không quá khó
khăn trong việc cung cấp tài liệu, đối với khách hàng truyền thống của Cụng ty thỡ trong
mỗi cuộc kiểm toỏn hàng năm, ngoài kiểm toán BCTC Cụng ty AASC cũn tư vấn giúp
khách hàng để hoàn thiện hơn bộ mỏy kế toỏn - tài chớnh của khỏch hàng vỡ vậy mối quan
hệ giữa Cụng ty AASC và khỏch hàng khụng quá căng thẳng, khách hàng tạo điều kiện
giúp Công ty thu thập các tài liệu cập nhật cho hồ sơ kiểm toán.
+ Bước công việc đánh giá mức trọng yếu: Công ty AASC có chương trỡnh đánh
giá mức trọng yếu rất hợp lý đảm bảo mức độ rủi ro kiểm toán thấp. Công ty thiết kế ra các
hệ số trọng yếu để đánh giá mức độ ảnh hưởng của khoản mục đầu tư tài chính dài hạn tới
BCTC, từ đó xác định được mức trọng yếu cần phân bổ cho khoản mục này; khi thực hiện
tính mức phân bổ ban đầu, KTV dựa vào kinh nghiệm của mỡnh để xây dựng nên đảm bảo
hạn chế rủi ro kiểm toán xảy ra.
+ Bước thiết kế chương trỡnh kiểm toỏn: Cụng ty AASC vốn là thành viờn của tổ
chức kiểm toỏn INPACT, do đó chương trỡnh kiểm toỏn của Cụng ty AASC được thiết kế
theo chuẩn quốc tế, có sự logic trong các thủ tục đảm bảo thực hiện được mục tiêu kiểm
toán đề ra.
Mặt khác, Công ty AASC sớm thành lập từ những năm 90 của thế kỷ XX nên sau
19 năm hoạt động Công ty không những tiếp nhận hệ thống chương trỡnh kiểm toỏn của

bờn ngoài mà cũn bổ sung, thiết kế lại cho phự hợp với mụi trường pháp lý tại Việt Nam,
kết quả của sự đúc kết đó là một chương trỡnh kiểm toỏn cú độ chặt chẽ cao, được thiết kế
khoa học đảm bảo phỏt hiện dược các sai phạm.
Trong giai đoạn thực hiện kiểm toỏn khoản mục đầu tư tài chính dài hạn
+ Bước đánh giá chất lượng hệ thống kiểm soát nội bộ tại Công ty khách hàng:
Công ty có mẫu bảng hỏi đề cập tới đầy đủ các khía cạnh trong kiểm soát nội bộ khoản
mục đầu tư tài chính dài hạn.
o Các câu hỏi về hệ thống sổ được thiết kế đảm bảo giúp KTV phát hiện có sự
kiểm soát hay không đối với việc chữa hoặc ghi khống trong sổ, đạt được
các câu hỏi trong phần này, KTV sẽ đánh giá được mức độ rủi ro kiểm toán
đối với việc ghi sổ kế toỏn
o Các câu hỏi về môi trường công nghệ thông tin cũng có chức năng tương tự,
nếu việc sổ của doanh nghiệp được thực hiện trên máy tính thỡ cỏc cõu hỏi
này cũn cú ý nghĩa hơn cả chuỗi cõu hỏi về sổ tài khoản
o Cỏc cõu hỏi về khoản mục đầu tư tài chính dài hạn của Công ty AASC sẽ
giúp cho kiểm toán viên có được hiểu biết về tính phê duyệt trong việc đầu
tư, đánh giá được mức độ rủi ro của khoản đầu tư đó
+ Bước thực hiện cỏc thử nghiệm: Công việc này được thực hiện bám sát vào một
chương trỡnh kiểm toán đó được thiết kế khoa học, trong quá trỡnh thực hiện nếu phỏt sinh
những trong khoản mục đầu tư tài chính dài hạn những yếu tố không dự kiến trước được
thỡ trưởng nhóm kiểm toán, một người có kinh nghiệm nhất sẽ trực tiếp thực hiện đảm bảo
xử lý được công việc và thực hiện kế hoạch kiểm toán như bỡnh thường.
Trong quỏ trỡnh kiểm tra chi tiết khoản mục đầu tư tài chính dài hạn, các giấy tờ,
tài liệu thu thập được, các ghi chép của KTV được đánh tham chiếu một cách có hệ thống.
Kí hiệu tham chiếu của AASC được đưa ra thống nhất trong toàn Chi nhánh, điều này giúp
cho các KTV dễ dàng trong việc đối chiếu, so sánh các phần, việc với nhau để thuận tiện
cho việc kiểm tra, soát xét cũng như cần tra cứu lại các yếu tố có liên quan tới khoản mục
này.
Trong giai đoạn kết thúc cuộc kiểm toán
Công ty AASC có hệ thống soát xét chất lượng cao được thực hiện qui củ và hạn

chế tới mức thấp nhất các rủi ro kiểm toán khoảm mục đầu tư tài chính dài hạn từ đó ảnh
hưởng tới Báo cáo Kiểm toán do Cụng ty AASC phỏt hành.
Cỏc điều chỉnh trong khoản mục đầu tư tài chính được soát xét 3 cấp, theo trỡnh tự
từ trưởng đoàn kiểm toán đi thực hiện trực tiếp cùng đoàn kiểm toán tại Công ty khách
hàng tới phũng tổng hợp và cuối cựng là Ban Giỏm đốc. Công việc soát xét được thực hiện
thận trọng như vậy đó làm cho Bỏo cỏo Kiểm toỏn của AASC phỏt hành kịp thời, tuõn thủ
theo đúng các Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam, đạt được mục tiêu cung cấp dịch vụ tốt
nhất cho khách hàng.
Tớnh tới nay, Cụng ty AASC chưa xảy ra tỡnh trạng như ở một số Công ty kiểm
toán là khoản mục đầu tư tài chính dài hạn trên BCTC đó được kiểm toán vẫn cũn sai
phạm trọng yếu, bút toán điều chỉnh chưa thống nhất làm thuyết minh BCTC về khoản
mục đầu tư của khách hàng bị lệch số liệu.
2.2 Những nhược điểm cũn tồn tại
2.2.1 Do nhõn tố khỏch quan
Công ty AASC đó thiết kế chương trỡnh kiểm toỏn tương đối hoàn thiện song khi
ỏp dụng vào thực tế cũn gặp những khó khăn làm giảm chất lượng kiểm toán khoản mục
đầu tư tài chính dài hạn núi riờng và cuộc kiểm toỏn do Cụng ty AASC thực hiện núi
chung, nguyờn nhõn khỏch quan do:
- Dưới tác động của sự phát triển của nền kinh tế thị trường ngày càng có thêm
nhiều Công ty tiến tới sát nhập thành tập đoàn, tạo thành một hệ thống các doanh nghiệp,
các khoản vốn đầu tư được chuyển qua lại giữa các Công ty làm cho việc xác định quyền
sở hữu lẫn giá trị ghi nhận trở nên phức tạp hơn. KTV Công ty kiểm toán AASC khi tiến
hành kiểm toán khoản mục đầu tư tài chính dài hạn thường không tránh khỏi rủi ro kiểm
toán, gặp khó khăn trong thực hiện cỏc thử nghiệm của mỡnh, thờm vào đó khoản mục đầu
tư dài hạn bao gồm các khoản đầu tư: góp vốn vào Công ty con, góp vốn vào Công ty liên
kết, góp vốn liên doanh, đầu tư dài hạn khác như mua cổ phiếu, trái phiếu…làm tăng thêm
tích chất phức tạp trong việc xác định giá trị vốn góp cũng như quyền lợi các bên làm ảnh
hưởng tới chất lượng kiểm toán.
- Một sức ộp khụng nhỏ nữa chớnh là sự cạnh tranh ngày càng gay gắt của các
Công ty kiểm toán với nhau, để giữ được các khách hàng truyền thống đồng thời tiếp nhận

thêm được các khách hàng mới, Ban lónh đạo của và toàn bộ nhân viên của Cụng ty AASC
phải chịu ỏp lực khụng nhỏ, nhất là vào mùa kiểm toán, khối lượng khách hàng khá lớn,
Cụng ty vừa phải cố gắng để hoàn thành mọi hợp đồng đúng hạn vừa phải đảm bảo mang
đến chất lượng tốt nhất cho khách hàng để nâng cao vị thế cạnh tranh. Vỡ thế, cỏc KTV
hầu như luôn trong tỡnh trạng căng thẳng, Cụng ty thỡ luụn bị thiếu nhõn lực (vấn đề
chung của các Cụng ty kiểm toỏn hiện nay).
- Hệ thống Luật và Chuẩn mực kế toỏn, kiểm toán ở nước ta nhỡn chung tương đối
đầy đủ, nhưng vẫn cũn rườm rà và nhiều lỗ hổng. Các thông tư, quyết định sửa đổi bổ sung
thỡ thường lại phát hành cuối niên độ kế toán. Điều đó làm cho các KTV khi kiểm toỏn
khoản mục đầu tư tài chính dài hạn (và cả các khoản mục khác) thường bối rối và có khi
gây tranh cói giữa Cụng ty với đơn vị khách hàng.
2.2.2 Do nhõn tố chủ quan
Trong giai giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán khoản mục đầu tư tài chính dài
hạn:
+ Bước lựa chọn đội ngũ kiểm toán viên: Mặc dù Công ty AASC có đội ngũ kiểm
toán viên đông đảo và có chất lượng cao nhưng vẫn chưa đáp ứng nổi nhu cầu kiểm toán
ngày càng đông của các Công ty khách hàng, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay số lượng