Bai 26 Sống chết mặc bay

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.16 MB, 39 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

1. Hãy kể tên các văn bản nghị luận đã được học ?

Nêu tên tác giả của các văn bản đó ?

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. (Hồ Chí Minh)
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. (Hồ Chí Minh)

Sự giàu đẹp của tiếng Việt. (Đặng Thai Mai)
Sự giàu đẹp của tiếng Việt. (Đặng Thai Mai)

Đức tính giản dị của Bác Hồ. (Phạm Văn Đồng)
Đức tính giản dị của Bác Hồ. (Phạm Văn Đồng)
Ý nghĩa văn chương. (Hoài Thanh)

Ý nghĩa văn chương. (Hoài Thanh)

a. Dân ta có một lịng nồng nàn u nước. Đó là truyền thống . Dân ta có một lịng nồng nàn u nước. Đó là truyền thống
q báu của ta.

q báu của ta.

b. Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một

b. Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một
thứ tiếng hay.

thứ tiếng hay.

c. Bác Hồ giản dị trong mọi phương diện: bữa cơm, cái nhà,
c. Bác Hồ giản dị trong mọi phương diện: bữa cơm, cái nhà,
lối sống, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị ấy đi liền với sự
lối sống, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị ấy đi liền với sự
phong phú, rộng lớn về đời sống tinh thần của Bác.

phong phú, rộng lớn về đời sống tinh thần của Bác.
2. Em hãy cho biết luận điểm chính của văn bản “

2. Em hãy cho biết luận điểm chính của văn bản “Tinh thần Tinh thần 
yêu nước của nhân ta”

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3></div>
(4)<div class='page_container' data-page=4></div>
(5)<div class='page_container' data-page=5></div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Tiết:105,106

Văn bản

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

I. Tìm hiểu chung:

Nêu những hiểu biết của em về tác
 giả Phạm Duy Tốn?

SỐNG CHẾT MẶC BAY

(Phạm Duy Tốn)

1. Tác giả:

Chân dung nhà văn Phạm Duy Tốn 
(1883 - 1924)

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Phạm Duy Tốn 
(1883 - 1924) 
 Phạm Duy Tốn (1883 – 1924) nguyên

quán làng Phượng Vũ, Thường Tín, Hà Tây
(nay là Hà Nội); là nhà văn xã hội tiên
phong của nền văn học mới Việt Nam hồi
đầu thế kỉ XX. Ông là một trong số những
người có cơng đầu phát triển thể loại truyện
ngắn và nền văn xuôi hiện đại nước ta.

Trước khi trở thành một nhà văn, nhà
báo, ông từng là thông ngơn (phiên dịch) ở
tịa Thống sứ Bắc Kỳ. Ông từng cộng tác
với các báo Đại Việt tân báo, Đông Dương 
tạp chí, Lục tỉnh tân văn, Nam Phong tạp 
chí, Trung Bắc tân văn… Ngoài tên thật 
Phạm Duy Tốn, ông còn viết với các bút
danh Ưu Thời Mẫn, Đơng Phương Sóc, Thọ
An. Vợ của Phạm Duy Tốn là ca sĩ Thái
Hằng. Một trong những người con của ông
là nhạc sĩ nổi tiếng Phạm Duy.

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Tác phẩm chính: Bực mình (1914),

Sống chết mặc bay (1918),

Con người Sở Khanh (1919), 
Nước đời lắm nỗi (1919).

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

(Phạm Duy Tốn)

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:

1. Tác giả:

Phạm Duy Tốn (1883 - 1924) là một trong 
những nhà văn mở đường cho nền văn 
xuôi quốc ngữ hiện đại Việt Nam.

2. Tác phẩm:

Em hãy xác định thể loại văn bản?
Em hãy xác định thể loại văn bản?

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Truyện trung đại được viết bằng tiếng Hán,
có tính chất hư cấu, cốt truyện đơn giản, thiên về

mục đích giáo huấn.

So với truyện trung đại, truyện ngắn hiện
đại thiên về kể chuyện thật, do đó gần với kí, với
sử; có cốt truyện phức tạp hơn, đã hướng vào việc
khắc họa hình tượng, phát hiện bản chất trong

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:

Phạm Duy Tốn (1883-1924) là một trong 
những nhà văn mở đường cho nền văn 
xuôi Quốc ngữ hiện đại Việt Nam.

2. Tác phẩm:

Em hãy nêu xuất xứ của truyện 
ngắn “Sống chết mặc bay” trong 
văn nghiệp của ông ?

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13></div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:

2. Tác phẩm:

Phạm Duy Tốn (1883 - 1924) là một trong 
những nhà văn mở đường cho nền văn

xuôi Quốc ngữ hiện đại Việt Nam.

Em hãy kể tóm tắt truyện theo trình
tự sự việc ? (bỏ hết những lời đối 
thoại của nhân vật, chuyển thành
ngôi thứ 3).

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Tóm tắt truyện:

Gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã, nước sông Nhị
Hà dâng lên rất mạnh. Dân làng X, thuộc phủ X đang phải
đối mặt với nguy cơ đê vỡ. Họ đang cố gắng hết sức để cứu
con đê để bảo tồn tính mạng và cuộc sống của mình.

Trong khi ấy, trong đình cao mà vững chãi, những người có
trách nhiệm hộ đê là quan phủ và nha lại đang say mê ván
bài tổ tôm, lãng quên đám con dân đang cực khổ trong tình
thế “ngàn cân treo sợi tóc”.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:

2. Tác phẩm:

Truyện được chia làm mấy phần ? 
Nêu ý chính của mỗi phần ?

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

Truyện được chia thành 3 phần:

- Phần 1: Từ đầu đến “khúc đê này hỏng mất”: Nguy 
cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân.

- Phần 2: Tiếp theo đến “ Ù! Thông tôm, chi chi 
nảy!...Điếu, mày!”: Cảnh quan phủ và nha lại đánh tổ 
tôm trong khi đi hộ đê.

- Phần 3: Còn lại: Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình
cảnh thảm sầu.

Ngơi kể: thứ ba.

Trình tự: kể theo thời gian và sự việc.
Sự việc: vỡ đê.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

SèNG CHÕT MỈC BAY.

(Ph¹m Duy Tèn)

Hộ đê: Giữ đê, đắp đê để chống lụt.

Quan ph m u:ụ ẫ Quan dưới thời phong kiến và thuộc Pháp

(Có quan niệm coi quan như cha mẹ).

C : ừ Dùng những tấm ván hoặc tấm phên đan và đóng cọc đỡ để

ngăn đê vỡ, nước tràn.

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Quan sát hai bức tranh, nêu nội dung của hai bức tranh trên ?
Quan sát hai bức tranh, nêu nội dung của hai bức tranh trên ?

Cảnh dân phu đang chống VÀ Cảnh quan phụ mẫu và
chọi với nước lũ để hộ đê nha lại đang đánh tổ

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

Hai bức tranh được vẽ với dụng ý gì ?
Hai bức tranh được vẽ với dụng ý gì ?

Cảnh dân phu đang chống
chọi với nước lũ để hộ đê

Cảnh quan phụ mẫu và
 nha lại đang đánh tổ

tơm trong đình

> <

Làm nổi bật tư tưởng phê phán bọn 
quan lại ăn chơi, vô trách nhiệm

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc hiểu văn bản:

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Gần một giờ đêm. Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê

làng X thuộc phủ X xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi, 
khơng khéo thì vỡ mất.

Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ 
thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới 
bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột. 
Tình cảnh trơng thật là thảm.

Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang 
hộ, nhưng xem chừng ai ai cũng mệt lử cả rồi. Ấy vậy mà trên trời thời vẫn mưa 
tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ơi! Sức

người khó lịng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế 
nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.

Cảnh đê sắp vỡ được gợi tả bằng những chi tiết nào về không gian, thời gian, địa diểm ?

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Gần một giờ đêm. Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê 
làng X thuộc phủ X xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi, 
không khéo thì vỡ mất.

Tình cảnh trơng thật là thảm.

người khó lịng địch nổi với sức trời! Thế đê khơng sao cự lại được với thế 
nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.

- Thời gian: Gần một giờ đêm

- Không gian: Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá, trên 
trời thời vẫn mưa tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn 
cuộn bốc lên.

- Địa điểm: khúc đê làng X, thuộc phủ X.

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc hiểu văn bản:

1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ 
của người dân:

- Thời gian: gần một giờ đêm.

- Không gian: trời mưa tầm tã, nước 
sông cuồn cuộn.

- Địa điểm: khúc đê làng X thuộc 
phủ X.

- Tình trạng khúc đê: chỗ đê xung 
yếu nhất có nguy cơ bị vỡ.

Các chi tiết 
đó gợi một 
cảnh tượng 
như thế nào ?

Đêm tối, mưa to không 
ngớt, nước sơng dâng
nhanh có nguy cơ làm

đê vỡ.

Tên sơng được nói cụ thể.

Nhưng tên làng, tên phủ
chỉ được ghi bằng kí hiệu
(X). Điều đó thể hiện dụng

ý gì của tác giả ?

(Thảo luận theo bàn).
Tác giả muốn

người đọc hiểu 
câu chuyện này 
không chỉ xảy ra 
ở một nơi mà có

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Hình ảnh những người dân hộ đê được miêu tả
 bằng những chi tiết nào?

- Hình ảnh của người dân:

- Hàng trăm nghìn người, từ chiều đến một giờ đêm
hết sức giữ gìn.

- Kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội, kẻ vác, nào
đắp, nào cừ.

-Bì bõm dưới bùn lầy, lướt thướt như chuột lột.

-Âm thanh:

- Trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người
xao xác gọi nhau sang hộ.

 Miêu tả tập trung, liệt kê, sử dụng tính từ và

động từ mạnh dồn dập, hình ảnh so sánh:

Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật
 nào để miêu tả cảnh hộ đê của những người dân
 phu?

Em có nhận xét gì về khơng khí và cảnh tượng 
hộ đê của những người dân phu ?

Khơng khí khẩn trương, nguy hiểm. Dân phu hộ đê
đang vật lộn căng thẳng chống chọi với sức nước,

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

1. Em hãy so sánh sức mạnh của thiên 
nhiên với sức mạnh con người ? So sánh 
thế đê với thế nước ?

2. Biện pháp nghệ thuật gì đã được sử 
dụng ? Nêu tác dụng của biện pháp nghệ 
thuật đó ?

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

*Sức trời:-Trời mưa tầm tã. 
 - trên trời thời vẫn
 mưa tầm tã trút xuống,

=>

Sức người khó lịng địch nổi với sức trời.

*Sức người: -bùn lầy ngập quá
 khuỷu chân,

-lướt thướt như chuột lột.
 -Ai ai cũng mệt lử

*Thế nước:-Nước sông lên
 to quá,

- dưới sông nước
 cứ cuồn cuộn bốc lên.

*Thế đê: -Đê núng thế, thẩm 
 lậu, khơng khéo thì 
 vỡ mất,

- khúc đê này hỏng mất.

=>

Thế đê không cự lại được với thế nước.

1. So sánh sức mạnh của thiên nhiên với sức mạnh con người ? 
So sánh thế đê với thế nước ?

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

*Sức trời:-Trời mưa tầm tã. 
 - trên trời thời vẫn
 mưa tầm tã trút xuống,

=>

Sức người khó lịng địch nổi với sức trời.

*Sức người: -bùn lầy ngập quá
 khuỷu chân,

-lướt thướt như chuột lột.
 -Ai ai cũng mệt lử

*Thế nước:-Nước sông lên
 to quá,

- dưới sông nước
 cứ cuồn cuộn bốc lên.

*Thế đê: -Đê núng thế, thẩm 
 lậu, khơng khéo thì 
 vỡ mất,

- khúc đê này hỏng mất.

=>

Thế đê không cự lại được với thế nước.

2. Biện pháp nghệ thuật gì đã được sử dụng ? Nêu tác dụng của biện

pháp nghệ thuật đó ?

2. Biện pháp nghệ thuật gì đã được sử dụng ? Nêu tác dụng của biện
 pháp nghệ thuật đó ?

> <

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30>

Nghệ thuật tăng cấp và tương phản:

- Mưa mỗi lúc một nhiều.

- Mực nước mỗi lúc càng

cao.

- Thiên nhiên mỗi lúc một

dữ dội hơn

- Con đê mỗi lúc một suy yếu

-Nguy cơ đê vỡ mỗi lúc một

đến gần.

- Sức người mỗi lúc một yếu

dần.

> <

Sự bất lực của sức người trước sức trời, sự yếu kém của

thế đê trước thế nước.

- Trời mưa tầm tã.

- trên trời thời vẫn mưa tầm

tã trút xuống,

- Nước sông lên to quá, 
- dưới sông nước cứ cuồn 
cuộn bốc lên.

- Đê núng thế, thẩm lậu, 
 khơng khéo thì vỡ mất,

- bùn lầy ngập quá khuỷu 
chân,

</div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

SỐNG CHẾT MẶC BAY

Phạm Duy Tốn

Tiết 105

Văn bản

I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc hiểu văn bản:

1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của 
người dân:

Qua cảnh tượng hộ đê, em có nhận
 xét gì về nghệ thuật và cuộc sống

của người dân trong xã hội thực 
dân nửa phong kiến ?

Qua cảnh tượng hộ đê, em có nhận
 xét gì về nghệ thuật và cuộc sống 
của người dân trong xã hội thực 
dân nửa phong kiến ?

- Thời gian: gần một giờ đêm.

- Không gian: trời mưa tầm tã, nước sơng 
nước sơng cuồn cuộn.

- Tình trạng khúc đê: chỗ đê xung yếu 
nhất có nguy cơ bị vỡ. …

-Nghệ thuật liệt kê, tăng cấp, tương

phản, …

-Tái hiện cảnh tượng nhân dân đang

vật lộn căng thẳng trước nguy cơ đê 
vỡ, thể hiện lòng thương cảm sâu sắc 
của tác giả.

Trước tình cảnh đó, tác giả đã bộc 
lộ tâm trạng của mình qua những
 câu văn nào ? Đó là tâm trạng gì ?

Than ơi! Sức người khó lịng 
địch nổi với sức trời! Thế đê 
không sao cự lại được với thế 
nước! Lo thay! Nguy thay! 
Khúc đê này hỏng mất.

- Câu cảm thán  Biểu cảm 
trực tiếp và bình luận: Tâm

trạng lo lắng, xót thương trước 
cuộc sống lầm than, cơ cực

của người dân do thiên tai gây 
ra.

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32></div>
(33)<div class='page_container' data-page=33>

Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng kiểm 
tra cơng tác chống bão (năm 2016)
Bản tin thời sự về tình hình mưa lũ

</div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Bức tranh người dân đang hộ đê được tác giả miêu tả

như thế nào ? Hãy khoanh tròn các chi tiết mà em cho

là đúng ?

a. Mưa tầm tã, nước sông Nhị Hà dâng cao.
b. Trong đình đèn thắp sáng trưng.

c. Trong đình vững chãi, dẫu nước to thế nào cũng
không việc gì.

d. Dân phu đang hối hả giữ đê: kẻ thuổng, người
cuốc, kẻ đội đất, người vác tre, đắp, cừ, bì bõm dưới
bùn lầy.

e. Tiếng trống, tiếng ốc thổi, tiếng người xao xác gọi
nhau.

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

a. Nhân dân chuẩn bị dụng cụ để hộ đê.

b. Quan lại cùng với nhân dân đang hộ đê.

c. Nhân dân vật lộn căng thẳng, vất vả trước

nguy cơ vỡ đê.

d. Nhân dân đang tháo chạy vì đê sắp vỡ.

Câu 1:

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

a. Liệt kê và tăng cấp.

b. Tương phản, tăng cấp và liệt kê.

c. So sánh và tương phản.

d. Tăng cấp và so sánh.

Câu 2:

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC

* Bài vừa học:

- Đọc lại văn bản trong Sgk.

- Tóm tắt truyện.

- Học thuộc nội dung phần 1: Nguy cơ đê vỡ và

sự chống đỡ của người dân.

* Bài sắp học:

- Tìm hiểu cảnh bọn quan lại đánh bạc trong khi

hộ đê.

- Tìm hiểu cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào cảnh

thảm sầu.

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38></div>
(39)<div class='page_container' data-page=39></div>

Bai 26 Sống chết mặc bay

Tiết:105,106

<b> Văn bản</b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105 </b>

<b>Văn bản</b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105 </b>

<b>Văn bản</b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105</b>

<b>Văn bản</b>

<b>Tóm tắt truyện: </b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105 </b>

<b>Văn bản</b>

SèNG CHÕT MỈC BAY.

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105</b>

<b>Văn bản</b>

<b>> <</b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105 </b>

<b>Văn bản</b>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105</b>

<b>Văn bản</b>

<b>=> </b>

<i><b>Sức người khó lịng địch nổi với sức trời.</b></i>

<b>=></b>

<i><b>Thế đê không cự lại được với thế nước.</b></i>

<b>=></b>

<b>Sức người khó lịng địch nổi với sức trời. </b>

<b>=></b>

<b>Thế đê không cự lại được với thế nước.</b>

> <

<b>Nghệ thuật tăng cấp và tương phản:</b>

- Mưa mỗi lúc một nhiều.

- Mực nước mỗi lúc càng

cao.

- Thiên nhiên mỗi lúc một

dữ dội hơn

- Con đê mỗi lúc một suy yếu

-Nguy cơ đê vỡ mỗi lúc một

đến gần.

- Sức người mỗi lúc một yếu

dần.

> <

<i><b>Sự bất lực của sức người trước sức trời, sự yếu kém của </b></i>

<i><b>thế đê trước thế nước. </b></i>

<b> SỐNG CHẾT MẶC BAY</b>

<b>Tiết 105 </b>

<b>Văn bản</b>

<b>BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM</b>

a. Nhân dân chuẩn bị dụng cụ để hộ đê.

b. Quan lại cùng với nhân dân đang hộ đê.

c. Nhân dân vật lộn căng thẳng, vất vả trước

nguy cơ vỡ đê.

d. Nhân dân đang tháo chạy vì đê sắp vỡ.

Câu 1:

a. Liệt kê và tăng cấp.

b. Tương phản, tăng cấp và liệt kê.

c. So sánh và tương phản.

d. Tăng cấp và so sánh.

Câu 2:

<b>HƯỚNG DẪN TỰ HỌC</b>

<b>* Bài vừa học:</b>

<b> - Đọc lại văn bản trong Sgk.</b>

<b> - Tóm tắt truyện.</b>

<b> - Học thuộc nội dung phần 1: Nguy cơ đê vỡ và </b>

<b>sự chống đỡ của người dân.</b>

<b> * Bài sắp học:</b>

<b> - Tìm hiểu cảnh bọn quan lại đánh bạc trong khi </b>

<b>hộ đê.</b>

<b> - Tìm hiểu cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào cảnh </b>

<b>thảm sầu.</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về