NGHỊ LUẬN về 1 đoạn THƠ, bài THƠ

TIẾT 124
NGHỊ LUẬN
VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ


I- Tìm hiểu bài nghị luận
về một bài thơ, đoạn thơ:
1. VD: (SGK/
Văn bản Khát vọng hoà nhập, dâng hiến
77-78)
cho ®êi”

2. NhËn
xÐt

Vấn đề nghị luận
của văn bản là gì?

a. VÊn đề nghị luận:
- Hình ảnh mùa xuân và tình
cảm thiết tha cđa Thanh H¶i
nguyện hiến dâng cho đời.


b. Hệ thống luận
điểm

Vấn đề nghị luận

Hình ảnh mùa xuân và tình cảm
- Hóy

thiết tha của Thanh Hải trong
bàitrỡnh
thơ by h thng
lun im trong vn bn?
Mùa xuân nho nhỏ

Luận điểm 1

Luận điểm 2

Luận điểm 3

Hình ảnh
mùa xuân
trong bài
thơ của
Thanh Hải
mang
nhiều
tầng ý
nghĩa.
.

Hình ảnh
mùa xuân
rạo rực của
thiên
nhiên, đất
nớc trong
cảm xúc

thiết tha,
trìu mến
của nhà

Hình ảnh
một mùa
xuân nho
nhỏ thể
hiện khát
vọng đợc
hoà nhập,
đợc
dâng
hiến.


XC NH LUN C TRONG CC LUN IM

Hình ảnh mùa
xuân trong bài thơ
của Thanh Hải mang
nhiều tầng nghĩa
+ Hình ảnh mùa xuân
của thiên nhiên.
+ Hình ảnh mùa xuân
của đất nớc trong lao
động và chiến đấu.
+ Nguyện ớc làm một
mùa xuân nho nhỏ.

Hình ảnh mùa xuân
rạo rực của thiên
nhiên, đất nớc trong
cảm xúc thiết tha,
trìu mến của nhà
thơ.
+ Hình
ảnh : dòng
sông xanh, hoa tím
biếc, lộc
+ Âm thanh: tiếng
chim chiền chiện
lảnh lót vang trời
+ Ngôn từ: tha thiết,
trìu mến của nhà
thơ trong lời kêu,
giọng hỏi...
+ T thế: Tôi
đa tay tôi hứng.

Hình ảnh một mùa
xuân nho nhỏ thể
hiện khát vọng đợc
hoà nhập, đợc
dâng hiến
+ Câu thơ, hình
ảnh thơ đặc
sắc...
+ Cảm xúc, giọng
điệu trữ tình...

+
Sự láy lại các hình
ảnh của mùa
xuân.


có nhận xét gì về các luận cứ mà tác giả đa
Hình ảnh mùa
Hình ảnh một
xuân rạo rực của
mùa xuân nho
thiên nhiên, đất n
nhỏ thể hiện khát
ớc trong cảm xúc
vọng đợc hoà
thiết tha, trìu
nhập, đợc dâng
thơ.
+ hiến
Câu thơ, hình
+ mến
Hìnhcủa
ảnh nhà
: dòng
sông
ảnh thơ đặc sắc...
xanh, hoa tím biếc,
+ Cảm xúc, giọng
lộc
điệu trữ tình...

+ Âm thanh: tiếng chim
+ Sự
chiền chiện lảnh lót
láy lại các hình ảnh
vang trời
của mùa xuân.
+ Giọng điệu: tha thiết,
trìu mến của nhà thơ
trong lời kêu, giọng hỏi...
+ T
đacâu
taythơ,
tôi hình ảnh thơ đặc
sắc
Nội dung
Luậnthế: Tôi Các
Nghệ thuật
hứng.
Giọng điệu và kết cấu bài thơ

Hình ảnh mùa
xuân trong bài
thơ của Thanh Hải
mang nhiều tầng
nghĩa .
+ Hình ảnh mùa
xuân của thiên
nhiên.
+
Hình ảnh mùa xuân

của đất nớc trong
lao động và chiến
đấu.
+ Nguyện ớc làm
một mùa xuân nho
nhỏ.

cứ là:


I- Tìm hiểu bài nghị luận
về
một bài thơ, đoạn
B- H thống luận điểm:
th¬:
-Lđ xuất phát:Nêu v/đề “Mùa xuân …

1. VD: (SGK/ 77-78)
Văn bản Khát vọng hoà
nhập, dâng hiến cho
đời
2. Nhận xét:
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm

trõn trng
-L1:Hỡnh ảnh mùa xuân mang nhiều ý
nghĩa.
-Lđ2:Hình ảnh mùa xuân thiên nhiên,
đất nước trong cảm xúc thiết tha trìu mến

của Thanh Hải.
-Lđ3: MXNN- khát vọng hòa nhập, hiến
dâng.
-Lđ kết thúc: Giá trị, ýnghĩa, tác dụng
của tác phẩm
Luận cứ : Trình bày ND và NT của các
câu thơ
( hình ảnh, chi tiết,giọng điệu, kết cấu…)


I- Tìm hiểu bài nghị luận về một bài
thơ,
đoạn thơ:
1. VD: (SGK/ 77-78)
Văn bản Khát vọng hoà
nhập, dâng hiến cho
đời
2. Nhận xét:
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm
c) Bố cục
+ Bố cục chặt chẽ, có đầy
đủ các phần thông thờng
của một bài nghị luận
+ Giữa các phần có sự liên
kết tự nhiên về ý và về diễn
đạt.
d) Cách diễn đạt

1- Mở bài : Từ đầu đến đáng

trân trọng
( Giới thiệu bài thơ, bớc đầu đánh
giá, khái quát cảm xúc)
2- Thân bài : Tiếp theo đến là sự
láy lại các hình ảnh ấy của mùa
xuân
( Triển khai các luận điểm bằng cách
trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ
thể những đặc sắc nổi bật về nội
dung, nghệ thuật của bài thơ )
3- Kết bài : Phần còn lại
- Em có nhận xét gì về bố
cục của văn bản ?
( Khái quát giá trị, ý nghĩa bài thơ
Mùa xuân nho nhá” )


I- Tìm hiểu bài nghị luận về một bài
1.
VD: (SGK/
77-78)
thơ,
đoạn
thơ:
Văn bản Khát vọng hoà
nhập, dâng hiến cho đời

2. Nhận xét:
a) Vấn đề nghị luận
b) Hệ thống luận điểm

c) Bố cục
d) Cách diễn đạt
- Ngời viết đà trình bày
những cảm nghĩ, đánh giá
bằng thái độ tin yêu, bằng
tình cảm thiết tha trìu mến.
- Lời văn toát lên những rung
động trớc sự đặc sắc của
các hình ảnh, giọng điệu, sự
đồng cảm với nhà thơ Thanh
Hải.

1- Mở bài : Từ đầu đến đáng
trân trọng
( Giới thiệu bài thơ, bớc đầu đánh
giá, khái quát cảm xúc)
2- Thân bài : Tiếp theo đến là sự
láy lại các hình ảnh ấy của mùa
xuân
(Triển khai các luận điểm bằng cách
trình bày sự cảm nhận, đánh giá cụ
thể những đặc sắc nổi bật về nội
dung, nghệ thuật của bài thơ )
3- Kết bài : Phần còn lại
- Em có nhận xét gì về
cỏch din t của văn bản ?
(Khái quát giá trị, ý nghĩa bài thơ
Mùa xuân nho nhá”)

Thế nào là nghị luận về một
đoạn
thơ,
HÃy nêu
yêubài
cầuthơ
đối ?với một bài nghị
luận về một đoạn thơ, bài thơ ?
Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ là
trình bày, nhận xét, đánh giá của mình về
nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ
ấy.
Bài nghị luận cần phân tích các yếu tố ngôn
từ, giọng điệu, hình ảnhđể có những nhận
xét, đánh giá cụ thể, xác đáng.
Bố cục rõ ràng, mạnh lạc; lời văn gợi cảm, thể
hiện rung động chân thành của ngời viết .


Ví dụ về nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

- Phân tích bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh
- Cảm nghĩ của em về tình yêu quê hương của
nhà thơ Huy Cận qua bài thơ “Đồn thuyền
đánh cá”.
- Hình ảnh anh bộ đội Cụ Hồ qua hai bài thơ “
Đồng chí “ và “Tiểu đội xe….”


* Ghi nhớ SGK/78

TIẾT 125
CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN
VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ


BÀI TẬP VỀ NHÀ
Hãy phân tích bài thơ “Ánh
trăng” của Nguyễn Duy


I. ĐỀ BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN
THƠ, BÀI THƠ

1. Ví dụ


Tìm hiểu các đề văn sau:
Đề 1: Phân tích tình yêu quê hương trong bài
thơ "Quê hương" của nhà thơ Tế Hanh.
Đề 2: Cảm nhận và suy nghĩ của em về đoạn
kết trong bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu.
Hữu
Đề 3: Hình tượng người chiến sĩ lái xe trong
bài : "Bài thơ về tiểu đội xe khơng kính" của
Phạm Tiến Duật.
Duật
Đề 4: Suy nghĩ của em về bài thơ "Con cò" của
Chế Lan Viên.

Đề tạo
1:của
Phân
Cấu
đề bàitích tình u q
tình
u tích:
q u
hương
bài thức
thơ "Q
Phân
cầutrong
về cách
nghị luận
hương
trong
bài
thơ
"Quê
hương"
Dạng
1:
Yêu
cầu
về
cách
thức

nghị
luận +
hương" của nhà thơ Tế Hanh: Vấn đề
nghị
của
nhà
thơ
Tế
Hanh.
Yêu
cầu
về
vấn
đề
nghị luận
luận
Đề 3: Hình tượng người chiến sĩ lái xe
Đề 3: Hình tượng người chiến sĩ lái xe
trong bài: "Bài thơ về tiểu đội xe không
trong bài: "Bài thơ về tiểu đội xe khơng
kính" của Phạm Tiến Duật.
kính" của Phạm Tiến Duật: Vấn đề nghị
luận

- Dạng 2: Nêu vấn đề nghị luận


2. NhËn xÐt:

Nhận xét
Cấu tạo của đề bài
Yêu cầu về cách thức ngh
Các đề bài trên có cấu tạo nh th no?
lun
(Suy nghĩ, cảm nhận,
phân tích…)

- Dạng 1:
Vấn đề nghị luận
- Dạng 2: Nêu vấn đề nghị luận


So sánh sự giống nhau và khác
gia các đề bài?
b.nhau
So sánh:
- Giống nhau: ều phải nghị luận về một đoạn
thơ, bài thơ .
- Khác:
+ Phân tích : Nghiêng về phơng pháp nghị
luận.
+ Cảm nhận: Nghị luận trên cơ sở cảm thụ của
ngời viết.
+ Suy nghĩ: Nghị luận nhấn mạnh tới nhận
định, đánh giá của ngời viết.


Từ việc tỡm hiểu bài trên, em cú nhn xột gỡ
đề bài nghị luận về một bài thơ đoạn

thơ?

(ề có mệnh lệnh, đề không có
mệnh lệnh)
- Thấy đợc sự đa dạng, phong phú
của kiểu đề bài nghị luận về một
đoạn thơ, bài thơ.


Nhận xét: Cấu tạo của đề bài:
- Dạng 1: yêu cầu về vấn đề nghị luận và cách
thức nghị luận.
- Dạng 2: yêu cầu về vấn đề nghị luận.

.


II. CÁCH LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ,
BÀI THƠ
1. CÁC BƯỚC LÀM BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ:


ĐỀ BÀI
PHÂN TÍCH TÌNH U Q HƯƠNG
TRONG BÀI THƠ "Q HƯƠNG"
CỦA TẾ HANH.


Bước 1: Tìm hiểu đề và tìm ý

Tìm hiểu đề
Đọc kĩ đề bài để xác định vấn đề
nghị luận và cách thức nghị luận.
Tìm ý
Đặt câu hỏi tìm những giá trị nội
dung và nghệ thuật của bài thơ,
đoạn thơ.


Bước 2: Lập dàn ý
Mở bài
- Giới thiệu đoạn thơ, bài thơ.
- Nêu nhận xét, đánh giá khái quát về bài thơ,
đoạn thơ.
(Nếu phân tích đoạn thơ nên nêu rõ vị trí của
đoạn thơ ấy trong tác phẩm và khái quát nội
dung cảm xúc của nó.)