LỊCH SỬ 8Bài 30: PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỶ XX ĐẾN NĂM 1918

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>LỊCH SỬ 8</b>

<b>Bài 30: PHONG TRÀO YÊU NƯỚC CHỐNG PHÁP TỪ ĐẦU THẾ KỶ XX</b>
<b>ĐẾN NĂM 1918</b>

<b>I. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC TRƯỚC CHIẾN TRANH THẾ</b>
<b> GIỚI THỨ NHẤT</b>

<i><b>1. Phong trào Đông Du (1905-1909).</b></i>
- Năm 1904, Duy tân hội thành lập.

- 1905 đến 1908, Hội phát động phong trào Đông du, đưa được khoảng 200 học sinh Việt
Nam sang Nhật học tập.

- 9/1908, những người Việt Nam bị trục xuất khỏi đất Nhật.
- Tháng 3/1909, phong trào tan rã.

- Ý nghĩa: Cách mạng Việt Nam bắt đầu hướng ra thế giới, gắn vấn đề dân tộc với vấn đề
thời đại.

<b>2. Đông Kinh nghĩa Thục (1907). </b>

- 3/1907, lập trường học lấy tên là Đông Kinh nghĩa thục.

- Phạm vi hoạt động khá rộng: Hà Nội, Hà Đơng, Sơn Tây, Bắc Ninh…
- 11/1907 Pháp ra lệnh đóng cửa trường.

- Ý nghĩa: Thức tỉnh lòng yêu nước, truyền bá tư tưởng dân chủ, dân quyền và một nền
văn hóa mới ở nước ta.

<b>3. Cuộc vận động Duy Tân và phong trào chống thuế ở Trung kì (1908).</b>

<i><b>a. Cuộc vận động Duy Tân. </b></i>

- Diễn ra mạnh nhất ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định…
- Người khởi xướng: Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng.

- Nội dung cơ bản của phong trào:
+ Mở trường dạy học theo lối mới.

+ Vận động làm theo cái mới, cái tiến bộ.
<b>b. Phong trào chống thuế ở Trung Kì.</b>
- Phong trào chống thuế sôi nổi.

- Phong trào đã bị thực dân Pháp đàn áp đẫm máu.

<b>* Câu hỏi củng cố bài học:</b>

<b>Câu1: Dựa vào đâu Hôi Duy Tân chủ trương bạo động vũ trang để giành độc lập? Em có </b>
nhận xét gì về chủ trương này? (sgk trang 144).

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>Câu 3: Em hãy trình bày những hiểu biết của mình về Đơng Kinh Nghĩa Thục (Lãnh đạo, </b>
địa bàn, mục đích, hoạt động), (sgk trang 145).

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>II. PHONG TRÀO YÊU NƯỚC TRONG THỜI KÌ CHIẾN TRANH THẾ</b>
<b>GIỚI THỨ NHẤT (1914 - 1918) </b>

<b>1. Chính sách của thực dân Pháp ở Đông Dương trong thời chiến.</b>

- Chúng đẩy mạnh việc vơ vét sức người, sức của để phục vụ cho chiến tranh.
- Tăng cường bắt lính.

- Mua công trái

- Đời sống nông dân cực khổ.

<b>2. Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế (1916). Khởi nghĩa của binh lính và tù chính trị ở Thái</b>
<b>Nguyên (1917).</b>

<b>a. Vụ mưu khởi nghĩa ở Huế</b>

<b>b. Khởi nghĩa của binh lính và tù chính trị ở Thái Nguyên</b>

<b>3. Hoạt động của Nguyễn Tất Thành sau khi ra đi tìm đường cứu nước.</b>

- Hồn cảnh: đất nước bị Pháp thống trị, các phong trào yêu nước chống Pháp đều thất
bại.

- Những hoạt động:

+ Ngày 5/6/1911, Người ra đi ra đi tìm đường cứu nước.

+ Năm 1917, tại Pháp, tham gia các hoạt động trong Hội những người Việt Nam yêu nước
ở Pa-ri.

+ Người tích cực tham gia hoạt động trong phong trào công nhân Pháp.
+ Tiếp nhận ảnh hưởng của Cách mạng tháng Mười Nga.

<b>* Câu hỏi củng cố bài học:</b>

<b>Câu1: Nêu những thay đổi trong các chính sách về kinh tế, xã hội của Pháp ở Việt Nam</b>
trong những năm chiến tranh thế giới thứ nhất(về kinh tế; chính trị - văn hóa; xã hội). Vì

sao có sự thay đổi đó?(sgk trang 146).

<b>Câu 2: Vì sao Nguyễn Tất Thành lại ra đi tìm đường cứu nước?</b>
(Gợi ý: + Hồn cảnh gia đình; quê hương

+ Sự bế tắc về đường lối; khủng hoảng về lãnh đạo
+ Thất bại của các phong trào yêu nước).

<b>Câu 3: Hướng đi của người có gì mới so với những nhà yêu nước chống Pháp trước đó?</b>
(Gợi ý: + Con đường cứu nước của các bậc tiền bối (Phan Bội Châu).

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Bài 31: ÔN TẬP LỊCH SỬ VIỆT NAM TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1918</b>
<b>I. NHỮNG SỰ KIỆN CHÍNH</b>

- Tiến trình Pháp xâm lược Việt Nam (1858-1884)

<b>Niên đại</b> <b>Sự kiện</b>

1-9-1858 Pháp đánh bán đảo Sơn Trà. Mở màn cuộc xâm lược Việt Nam.
2-1859 Pháp kéo vào Gia Định

2-1861 Pháp chiếm Gia Định, Định Trường, Biên Hoà, Vĩnh Long.
6-1862 Hiệp ước Nhân Tuất. Pháp chiếm ba tỉnh miền Đơng Nam Kì
6-1867 Pháp chiếm ba tỉnh miền Tây

20-11-1873 Pháp đánh thành Hà Nội

18-8-1883 Pháp đánh Huế. Hiệp ước Hác-măng,
6/1884 Hiệp ước Pa-tơ-nốt

- Phong trào Cần vương

-

Phong trào yêu nước đầu thế kỉ XX (đến năm 1918)

<b>Niên đại</b> <b>Sự kiện</b>

1905-1909 Phong trào Đông du
1907 Đông Kinh nghĩa thục

1908 Cuộc vận động Duy tân và phong trào chống thuế ở Trung Kì

<b>II. NHỮNG NỘI DUNG CHỦ YẾU</b>
<i><b>1. Nguyên nhân Pháp xâm lược Việt Nam</b></i>

- Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, nhu cầu xâm chiếm thuộc địa, Việt Nam giàu sức
người sức của.

<i><b>2. Nguyên nhân làm cho nước ta trở thành thuộc địa của thực dân Pháp</b></i>

- Đường lối, cách thức tổ chức kháng chiến của triều đình Huế mắc nhiều sai lầm, bất cập.
Bối cảnh quốc tế bất lợi.

<i><b>3. Nhận xét chung về phong trào chống Pháp ở nửa cuối thế kỉ XIX</b></i>
- Quy mơ: diễn ra khắp Bắc Trung Kì, Bắc Kì.

<b>Niên đại</b> <b>Sự kiện</b>

5-7-1885 Cuộc phản công của phái chủ chiến ở kinh thành Huế

13-7-1885 Vua Hàm Nghi ra Chiếu Cần Vương

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Thành phần tham gia bao gồm: các sĩ phu, văn thân yêu nước và đông đảo nông dân, rất
quyết liệt, tiêu biểu là ba cuộc khởi nghĩa lớn: Ba Đình, Bãi Sậy, Hương Khê.

<i><b>4. Phong trào Cần vương</b></i>

- Âm mưu thống trị của thực dân Pháp.

- Lòng yêu nước, ý chí bất khuất của quần chúng nhân dân.
- Thái độ kiên cường chống Pháp của phái chủ chiến.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>HỆ THỐNG CÂU HỎI ÔN TẬP LỊCH SỬ VIỆT NAM </b>
<b>TỪ NĂM 1858 ĐẾN NĂM 1918</b>

<b>Câu 1: Vì sao thực dân Pháp xâm lược nước ta? Hãy nêu những sự kiện thể hiện tinh thần</b>
quyết tâm chống Pháp xâm lược của nhân dân ta từ năm 1858 đến năm 1873?

* Vì sao:

- Để mở rộng thị trường, vơ vét ngun liệu…

- Việt Nam có vị trí địa lí thuận lợi, giàu tài nguyên thiên nhiên…
- Chế độ phong kiến Việt Nam khủng hoảng, suy yếu…

* Những sự kiện …:

- Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Hi Vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ
Đông

- Khởi nghĩa Trương Định ở Gị Cơng làm cho qn Pháp khốn đốn và gây cho chúng
nhiều thiệt hại …

- Một bộ phận dùng văn thơ lên án thực dân Pháp và tay sai, cổ vũ lòng yêu nước: Phan
Văn Trị, Nguyễn Đình Chiểu, Nguyễn Thơng…

<b>Câu 2: Từ năm 1858-1884, nhà Nguyễn đã kí với Pháp những bản hiệp ước nào? Em có</b>
nhận xét gì về việc làm đó của nhà Nguyễn?

- Kể tên:

- Nhận xét về thái độ, trách nhiệm của nhà Nguyễn trong việc để mất nước vào tay thực
dân Pháp.

<b>Câu 3: Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai năm 1882?</b>
- Âm mưu:

- Diễn biến:

<b>Câu 4: Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế tháng 7-1885 diễn ra như</b>
thế nào?

<b>Câu 5: Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng như thế nào?</b>
- Hồn cảnh:

- Diễn biến:

<b>Câu 6: Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê 1885-1895 là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu</b>
nhất trong phong trào Cần Vương?

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

- Lối đánh:

- Lực lượng tham gia:
- Thời gian tồn tại:
- Các chiến cơng:

<b>Câu 7 : Tóm tắt diễn biến và nêu ý nghĩa lịch sử của cuộc khởi nghĩa Yên Thế 1884 -1913</b>
theo bảng sau?

- Tóm tắt các giai đoạn:
- Ý nghĩa lịch sử:

<b>Câu 8: Nêu những nội dung cơ bản của các nhà cải cách tiêu biểu vào khoảng nửa cuối</b>
thế kỉ XIX?

(Gợi ý: kể tên các nhà cải cách và nội dung cơ bản của cải cách mà họ đề ra)

<b>Câu 9 : Nêu những mặt tích cực và hạn chế những nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối</b>
thế kỉ XIX? Kết quả và ý nghĩa.

</div>

<!--links-->