Một số giải pháp rèn kỹ năng “giữ vở sạch viết chữ đẹp ” đối với học
sinh lớp 4
I/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Qua thực tế giảng dạy và theo dõi học sinh tiểu học trong những
năm gần đây tôi thấy rằng chất lượng “Vở sạch chữ đẹp ” của học sinh
ngày càng giảm . Đó cũng là điều trăn trở của Ban giám hiệu nhà trường
và bản thân giáo viên làm công tác giảng dạy ở bậc tiểu học nói chung.
Trước thực trạng học sinh như vậy đã thôi thúc tôi viết đề tài sáng kiến
kinh nghiệm về một số giải pháp rèn kó năng giữ vở sạch viết chữ đẹp
của học sinh lớp 4 . Những giải pháp này chúng tôi đã vận dụng thực hiện
và đạt kết quả rõ rệt .
II/ NHỮNG THUẬN LI VÀ KHÓ KHĂN KHI THỰC HIỆN
1. Những thuận lợi :
- Bản thân giáo viên đã nắm được quy trình kó thuật viết chữ đúng .
- Chữ viết của giáo viên chưa thật đẹp song cũng không đến nỗi
xấu.
- Đối tượng học sinh còn nhỏ đang ở giai đoạn vừa học kiến thức
vừa học cách viết chữ đúng, vừa rèn chữ . Các em nắm được quy trình
viết chữ thường qua học lớp 1,2,3 .
- Điều kiện cơ sở vật chất : phòng học đủ ánh sáng, bàn ghế vừa
tầm , bảng đen đúng quy cách bảo đảm vệ sinh trường lớp .
- Nhiều em đã được gia đình quan tâm phối hợp với giáo viên chủ
nhiệm trong việc rèn chữ đẹp, giữ vở sạch .
2. Những khó khăn
Lượng kiến thức hiện nay các em phải tiếp thu nhiều . Các em phải
học nhiều môn nhiều tiết, phải ghi chép nhiều trong thời gian nhất đònh,
yêu cầu các em viết nhanh dẫn đến chữ xấu .
- Tri giác của các em thiên về nhận biết tổng quát đối tượng. Trong
khi đó, để viết được chữ, người viết phải tri giác cụ thể, chi tiết từng nét
chữ, từng động tác kó thuật tỉ mỉ . Do vậy khi tiếp thu kó thuật viết chữ,
học sinh không tránh khỏi những lúng túng, khó khăn .
- Học sinh tiểu học thường hiếu động, thiếu kiên trì, khó thực hiện
các động tác đòi hỏi sự khéo léo, cẩn thẩn.
1
Một số giải pháp rèn kỹ năng “giữ vở sạch viết chữ đẹp ” đối với học
sinh lớp 4
- Một số em bản tính cầu thả, không cẩn thận trong khi viết, khi
trình bày bài làm chưa có thói quen giữ gìn vở sạch, ý thức viết chữ đẹp .
- Một số em do thói quen cầm bút, tư thế ngồi viết, cách để vở chưa
đúng dẫn đến rất vất vả khi viết, chữ viết xấu .
- Một số em ít được gia đình quan tâm kèm cặp, còn phó mặt cho
giáo viên chủ nhiệm lớp .
- Để giúp học sinh khắc phục những nhược điểm và phát huy tốt ý
thức “Giữ vở sạch, viết chữ đẹp” chúng tôi đã tiến hành những giải pháp
thực hiện sau đây .
III/ NHỮNG GIẢI PHÁP CỤ THỂ
1. Coi trọng việc rèn luyện kó năng viết chữ đẹp
Thế nào là viết chữ đẹp? Theo tôi chữ viết đẹp là chữ phải viết
đúng kó thuật, rõ ràng, đều nét, các nét phải ngay ngắn không gãy, không
cong vẹo, không rời rạc, các con chữ trong một chữ phải được viết liên
kết liền mạch, khoảng cách giữa chữ với chữ không quá dày hoặc quá
thưa . Các dấu thanh phải đánh đúng vò trí quy đònh để chữ cân đối .
Để đạt được yêu cầu viết chữ đẹp chúng tôi tiến hành các giải
pháp.
1.1 Khi học sinh luyện viết chữ giáo viên phải luôn chú ý uốn nắn
để các em cầm bút đúng, ngồi viết đúng tư thế, đặt vở đúng vò trí theo
bàn học. Bài viết đẹp phải đi kèm với tư thế đúng .
+ Tư thế ngồi viết đúng là ngồi ngay ngắn, lưng thẳng không tì
ngựa vào cạnh bàn, đầu hơi cúi, hai mắt cách mặt vở từ 25cm đến 30cm .
Cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái vở, bàn tay trái tỳ vào mép vở giữ
vở không xê dòch khi viết, cánh tay phải cũng ở trên mặt bàn . Với cách
để tay như vậy khi viết bàn tay và cánh tay phải có thể dòch chuyển thuận
lợi từ trái sang phải .
- Đối với những em ngồi viết chưa đúng quy cách trên . Tôi phải
sửa cho các em cách ngồi đúng trước khi viết . Tập ngồi lưng thẳng, chân
để chụm lại chống vuông góc . Có em khi viết mặt cúi xác vở, giáo viên
phải sửa lại nâng đầu, ngẩng cao chỉ cho các em hiểu được khoảng cách
áng chừng từ mắt tới vở . Có em có thói quen ngồi tỳ ngực sát vào bàn ,
2
Một số giải pháp rèn kỹ năng “giữ vở sạch viết chữ đẹp ” đối với học
sinh lớp 4
lưng vẹo về một bên (thường các em hay vẹo lưng cong sườn về bên
phải). Giáo viên giải thích cho các em hiểu tác hại viết ngồi như vậy sẽ
gây cong vẹo cột sống, vẹo ngực và chữ viết hay bò vẹo theo người . Giáo
viên sửa lại tư thế ngồi thẳng cho các em .
+ Cầm bút đúng cách là khi viết học sinh cầm bút và điều khiển
bằng ba ngón tay (ngón trỏ, ngón cái và ngón giữa) của bàn tay phải .
Đầu ngón trỏ đặt phía trên, đầu ngón cái giữ bên trái, phía bên phải đầu
bút tựa vào cạnh đốt đầu ngón tay giữa. Ba điểm tựa này giữ bút và điều
khiển ngòi bút dòch chuyển linh hoạt .
Đối với một số học sinh có thói quen cầm bút không đúng quy đònh
như trên thường có thói quen xấu là cầm bút bằng 4 đầu ngón tay chụm
lại dẫn đến khi viết rất khó lia bút và dòch chuyển bút chậm dẫn đến viết
rất chậm và chữ viết không mềm mại không đẹp. Chính vì vậy trong khi
học sinh viết bài tôi thường gần gũi nhắc nhở tập cho các em cách cầm
bút đúng cách. Việc làm này đòi hỏi sự kiên trì và ân cần đối với học
sinh .
+ Đặt vở đúng vò trí khi viết cũng là một yếu tố cần phải chú trọng
khi học sinh viết bài. Khi học sinh viết bài cần đặt vở nghiêng so với mép
bàn một góc 30
0
nghiêng về bên phải vì chiều thuận của vận động tay khi
viết chữ viết là vận động từ trái sang phải, điều đó giúp các em viết được
dễ dàng và viết sẽ nhanh hơn . Ngược lại với yêu cầu trên có một số em
để vở nghiêng trên quá 30
0
sẽ dẫn đến chữ viết bò biến dạng, không đẹp,
đối với những trường hợp này giáo viên cần sửa và tập cho các em các
thói quen đặt vở đúng vò trí .
1.2 Ngoài ra cần rèn viết chữ đẹp cho học sinh khi học các môn học
khác .
+ Rèn chữ trong môn chính tả : khi học môn chính tả ngoài việc rèn
cho học sinh viết đúng chính tả, giáo viên cần kết hợp song song với việc
rèn chữ viết . Thông qua việc tập viết chữ khó trên bảng lớp, bảng con,
trong vở viết của học sinh . Có thể tổ chức cho học sinh thi viết chữ đẹp
thông qua một bài chính tả, để khuyến khích học sinh viết đẹp .
3
Một số giải pháp rèn kỹ năng “giữ vở sạch viết chữ đẹp ” đối với học
sinh lớp 4
+ Giáo viên cũng cần nghiêm khắc trong việc rèn chữ viết cho học
sinh ở các môn học khác như : Tập làm văn, Luyện từ và câu … Có như
thế việc rèn chữ viết mới được đồng bộ, thường xuyên .
Bên cạnh việc rèn viết nét chữ đẹp, giáo viên cũng cần giúp cho
học sinh cách lia nét bút nhanh để giúp học sinh có thể ghi chép bài
nhanh mà chữ vẫn đẹp .
Sonh song với sự nghiêm khắc giáo viên cũng cần gần gũi, ân cần
động viên giúp đỡ học sinh viết xấu, cầu thả …
2. Coi trọng việc rèn kó năng giữ vở sạch .
Song song với việc rèn chữ viết đẹp phải rèn cho học sinh thói
quen giữ vở sạch . Rèn cho học sinh giữ vở sạch. Rèn cho học sinh giữ
được vở sạch là rèn cho các em hình thành phẩm chất tốt như tính cẩn
thận, gọn gàng ngăn nắp, khoa học, sạch sẽ. Để đạt được yêu cầu “giữ vở
sạch” chúng tôi tiến hành giải pháp sau
- Hướng dẫn cho học sinh cách bao bọc vở cẩn thận trước khi dùng,
vở phải có bìa dán nhãn đề tên đầy đủ. Và ra ấn đònh ngày kiểm tra. Đối
với những em chưa làm tốt yêu cầu này GV phải quan tâm đôn đốc để
các em thực hiện được. GV đưa cho HS xem một số vở mẫu có kỹ thuật
bao bọc đẹp…
- Hướng dẫn cho HS cách giữ vở không bò quăn mép, không bò rách
nát. Nghiêm cấm HS xé vở tự do. Đối với những em hay để vở quăn mép,
nhàu nát GV cần phải gần gũi hướng dẫn cách sửa chửa. VD : Vuốt lại
mép quăn rồi lấy vật nặng đè lên, khi viết chú ý không làm góc trang
giấy gấp lại …
- Trước khi viết phải có sự suy nghó đònh hướng cách trình bày bài,
nhớ lại cách viết rồi mới viết đúng để hạn chế viết sai, dập xoá làm vở
bẩn. Các nét chữ phải đều, đúng kích thước, hình dạng rõ ràng, viết liên
kết liền mạch giữa các con chữ trong một chữ, khoản cách chữ với chữ
phải đều (như yêu cầu viết đẹp). Chữ viết trong từng bài phải đều nhau,
không quá to hay quá nhỏ theo đúng dòng ô li nhỏ, thẳng hàng, không
nghiêng ngả và phải cùng một màu mực.
4
Một số giải pháp rèn kỹ năng “giữ vở sạch viết chữ đẹp ” đối với học
sinh lớp 4
- Vở viết của các em được quy đònh riêng theo từng phân môn .
Không viết lộn xộn giữa các môn trong một quyển vở. Lỗi học sinh hay
mắc phải là khi soạn sách vở có thể soạn thiếu vở cho môn học đến lớp
viết vào vở khác. Vì vậy GV phải hướng dẫn các em, có thói quen soạn
sách vở theo đúng chương trình thời khoá biểu từng ngày.
- Bất kỳ vở nào cũng phải viết cẩn thận, không được viết ẩu, viết
ngoáy. Yêu cầu trình bày khoa học theo đặc trưng từng môn học.
VD : Môn Toán từng bài từng ngày học phải có vạch phân cách rõ
ràng. Chữ số phải cao 2 ôli, các cột tính phải trình bày cân đối, rõ ràng,
không viêt chữ lí nhí,chen chúc, để trống vở.
+ Đối với vở Tập đọc, tập làm văn, luyện từ và câu. Tất cả chữ đầu
câu đều phải viết hoa, ghi bài làm đầy đủ cẩn thận theo từng ngày, tuần,
hết bài phải có vạch phân cách .
+ Đối với vở ghi đầu bài : Yêu cầu ngay từ đầu năm học các em
phải tuân thủ theo các qui đònh như ghi những môn học không có vở riêng
như : Khoa học, kỹ thuật, mỹ thuật, đạo đức, thể dục …Yêu cầu các em
ghi theo từng thứ, ngày, gạch phân cách được quy đònh cụ thể.
- Hết môn gạch phân cách giữa trang vở trên dòng kẻ đậm dưới
hàng chữ cuối cùng dài 6cm
-Hết một ngày học gạch phân cách từ lề đến hết trang vở.
- Hết tuần gạch phân cách kẻ hết trang vở.
30% học sinh hay mắc lỗi sai trong việc kẻ vạch phân cách như :
hết môn học, hết ngày học đều kẻ vạch phân cách từ lề đến hết trang .
Đối với những em này GV phải kiểm tra thường xuyên và hướng dẫn kòp
thời để các em sửa sai.
Nhắc nhở học sinh không làm giây mực ra vở. Khi viết bài phải có
giấy kê tay, bàn tay luôn sạch sẽ, không cầm bút sát xuống phần ngòi bút
để mực không giây rat tay, tay lại bôi vào vở làm bẩn vở. GV có thể tổ
chức cho học sinh thi “Vở sạch chữ đẹp” trong đơn vò lớp theo từng đợt,
tháng, động viên khen ngợi kòp thời những em xếp loại tốt về vở sạch
chữ đẹp.
5