PHƯƠNG PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI CÔNG TY XÂY DỰNG SỐ 2

Phơng pháp hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm tại công ty xây
dựng số 2
I-/ Nhận xét, đánh giá tình hình tập hợp chi phí sản xuất, tính
giá thành sản phẩm tại công ty xây dựng số 2.
Ngành xây dựng cơ bản là một bộ phận quan trọng chủ chốt trong nền kinh
tế. Do đó Nhà nớc cần quản lý chặt chẽ quá trình hoạt động của các doanh nghiệp
xây lắp. Việc quản lý chi phí xây lắp trong các công ty xây dựng vẫn còn gặp
những khó khăn vớng mắc nên hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành phải
tuân theo những nguyên tắc nhất định.
1-/ Nguyên tắc chung trong hạch toán chi phí xây lắp và tính giá thành sản
phẩm.
Trớc hết các doanh nghiệp cần xác định rõ nội dung và phạm vi của chi phí
xây lắp và giá thành các công trình (hay hạng mục công trình) hoàn thành. Theo
quy định của chế độ tài chính hiện hành, chi phí xây lắp bao gồm: chi phí nguyên
vật liệu trực tiếp, nhân công trực tiếp, chi phí sản xuất chung và chi phí máy thi
công.
Khác với các doanh nghiệp công nghiệp khác, chi phí nhân công trực tiếp
trong các doanh nghiệp xây dựng cơ bản không bao gồm các khoản trích theo lơng
(BHXH, BHYT, KPCĐ). Chi phí xây lắp không bao gồm chi phí quản lý doanh
nghiệp, tuy thực chất chi phí quản lý cũng là để phục vụ cho q úa trình thi công và
hoàn thành bàn giao công trình cho chủ đầu t. Những khoản chi phí nh: chi phí
đầu t, chi phí hoạt động tài chính, chi phí bất thờng cũng không đợc tính vào chi
phí sản xuất và giá thành sản phẩm.
Hiện nay, Nhà nớc ta quản lý rất chặt chẽ việc tập hợp chi phí và tính giá thành
sản phẩm xây lắp thông qua các quy định cụ thể về việc lập dự toán xây lắp.
Nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp phải tìm ra
biện pháp hạ giá thành cho việc tiết kiệm chi phí tối đa. Những chi phí này phải là
chi phí phát sinh trong quá trình thi công. Tiết kiệm chi phí nhng vẫn phải đảm
bảo chất lợng công trình, muốn vậy các doanh nghiệp phải biết tổ chức giám sát
chặt chẽ quá trình phát sinh và hạch toán chi phí.

1
Nhằn hoàn thiện công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm, các doanh nghiệp xây dựng cơ bản nói chung và công ty xây dựng số 2 nói
riêng phải đảm bảo các yêu cầu sau:
- Đối tợng, phơng pháp hạch toán chi phí, tính giá thành phải đảm bảo phù
hợp với đặc điểm của đơn vị.
- Việc hạch toán chi phí, tính giá thành đúng chế độ.
- Bộ máy kế toán có trình độ chuyên môn cao.
- Bộ máy quản lý doanh nghiệp quan tâm theo dõi sâu sát quá trình hoạt động
cụ thể trong doanh nghiệp.
Tóm lại, một vấn đề các doanh nghiệp cần quan tâm là tìm ra giải pháp tối u
để đa chế độ kế toán phù hợp với thực tiễn của đơn vị mình.
2-/ Những u điểm trong công tác hạch toán chi phí và tính giá thành sản
phẩm tại công ty xây dựng số 2.
Qua thời gian thực tập tại công ty xây dựng số 2, em nhận thấy trong mấy
năm trở lại đây, cùng với xu hớng thay đổi chung của nền kinh tế thì hoạt động
xây dựng cơ bản của công ty cũng đã có những biến đổi để thích ứng. Từ một
doanh nghiệp Nhà nớc hoạt động theo cơ chế quản lý tập trung, khi chuyển sang
cơ chế thị trờng, công ty cũng gặp rất nhiều khó khăn trong những năm đầu. Nhng
với sự năng động của bộ máy quản lý cùng với sự cố gắng nỗ lực của toàn bộ công
nhân viên trong công ty, đến nay công ty đã khắc phục đợc những khó khăn và
hoạt động xây lắp đã mang lại hiệu quả nhất định. Để đạt đợc kết quả này, tất cả
các phòng ban, các đội xây lắp của công ty đã đợc tổ chức sắp xếp lại cho phù hợp
với quy mô hoạt động của công ty.
Song song với quá trình chuyển đổi ấy thì hệ thống công tác tài chính kế toán
của công ty cũng không ngừng đợc đổi mới và hoàn thiện cả về cơ cấu lẫn phơng
pháp hạch toán, nó giúp cho doanh nghiệp thấy đợc những kết quả kinh doanh cụ
thể thông qua các chỉ tiêu về chi phí, giá thành, lãi lỗ,... Để thấy rõ kết quả hoạt
động của bộ máy kế toán trong việc hạch toán, đặc biệt là công tác hạch toán chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại công ty, chúng ta cần thấy rõ những u

nhợc điểm của bộ máy kế toán.
* Ưu điểm của bộ máy kế toán của công ty.
Công ty là một đơn vị làm ăn có hiệu quả, luôn chấp hành quy định của Nhà
nớc. Bộ máy quản lý tại công ty đợc tổ chức rõ ràng và phát huy hiệu quả, với bộ
máy kế toán luôn làm việc nghiêm túc, giám đốc có thể kịp thời theo dõi tình hình
2
thực tế và có biện pháp điều chỉnh kịp thời những sai lệch giữa thực tế và dự toán.
Phòng kế hoạch kỹ thuật có các nhân viên luôn giám sát quá trình thực hiện kế
hoạch. Phòng kế toán bố trí các nhân viên có trình độ, thờng xuyên cung cấp
thông tin cho phòng kế hoạch kỹ thuật nên quá trình lập kế hoạch luôn sát với thực
tế.
Công ty áp dụng hình thức sổ Nhật ký chung, một hình thức phù hợp với thực
tế tổ chức sản xuất kinh doanh tại công ty. Hệ thống chứng từ, sổ sách kế toán đợc
lập theo đúng quy định và đảm bảo phù hợp với hoạt động kế toán tại doanh nghiệp,
đã tạo ra đợc mối quan hệ lẫn nhau giữa các phần hành trong toàn bộ hệ thống kế
toán của công ty. Quy trình luân chuyển chứng từ đúng và hợp lý góp phần tạo điều
kiện thuận lợi cho việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm đợc
nhanh chóng, chính xác. Ngoài ra công ty còn đặc biệt chú trọng tới việc lập hệ
thống sổ chi tiết nhằm cung cấp đầy đủ thông tin cho ngời quản lý, tạo điều kiện
cho tổng hợp kế toán cuối kỳ và lập báo cáo giá thành.
Cách hạch toán và phơng pháp tính giá thành tại công ty đúng chế độ, rõ
ràng, cụ thể và phù hợp với tình hình tại công ty. Công ty sử dụng máy tính điện tử
vào công tác kế toán nên đảm bảo độ chính xác của thông tin kế toán, cung cấp
thông tin nhanh, biểu sổ đẹp. Công ty tổ chức hạch toán chi phí theo bốn khoản
mục giá thành nên công tác tính giá thành gặp nhiều thuận lợi.
Công ty giao khoán công việc cho các đội tự quản lý nhng vẫn theo dõi chặt
chẽ nên quá trình thi công đảm bảo đúng chất lợng và không sai lệch nhiều so với
dự toán. Tại công trình, công ty đều bố trí nhân viên kế toán, thủ kho để tập hợp
chi phí phát sinh trong kỳ. Công ty đã giao cho ngời chỉ huy công trình chịu trách
nhiệm trớc công ty về quá trình thi công.

* Những u điểm cụ thể trong quá trình tập hợp chi phí và tính giá thành tại công ty.
- Công ty hạch toán và quản lý chi phí vật t.
Hàng tuần, các đội phải lập kế hoạch mua vật t. Sau khi duyệt xong, công ty
cung cấp vật t và tiền vốn cho các đội, các đội phải tự tổ chức quá trình thi công
vừa đảm bảo giám sát chặt chẽ chi phí vật t vừa đảm bảo sự linh hoạt trong hoạt
động của các đội. Việc công ty chỉ giao cho các đội mua sắm các loại vật t nhỏ,
không quan trọng mà công ty trực tiếp ký hợp đồng mua bán nhng vật t có giá trị
lớn, chính và quan trọng giúp công ty nắm vững đợc thị trờng giá cả, tiện cho việc
lập kế hoạch lần sau. Đồng thời, công ty còn có thể trực tiếp đề ra các biện pháp
giảm chi phí vật t qua việc chọn nguồn hàng rẻ, có điều kiện thiết lập các quan hệ
với nhà cung cấp.
3
Vật t mua do đội phụ trách phải qua duyệt tạm ứng đảm bảo quá trình sử
dụng vật t phù hợp với dự toán. Đồng thời, đối với vật t công ty ký, các đội phải cử
ngời đi lĩnh về nên giảm chi phí quản lý tại công ty (công ty không cần lập kho tại
công ty).
Công tác hạch toán chi tiết và tổng hợp chi phí vật liệu trực tiếp tại công ty
rất có hiệu quả và đúng chế độ. Tại các công trình, khi nghiệp vụ phát sinh các đội
phải kịp thời hoàn chứng từ lại cho công ty để hạch toán. Công ty lập các bảng kê
chi tiết vật t chính và phụ giúp cho việc theo dõi vật t vào cuố kỳ dễ dàng. Các đội
cũng phải lập bảng theo dõi chi tiết vật t tạo điều kiện cho kế toán kiểm tra, đối
chiếu vào cuối kỳ. Hơn nữa, việc lập bảng tổng hợp chi phí vật t cho tất cả các
cong trình giúp cho công ty dễ so sánh giữa các công trình.
- Quản lý chi phí nhân công.
Công tác hạch toán chi phí nhân công trực tiếp tại công ty có rất nhiều u
điểm nh hình thức khoán đợc sử dụng trong công ty để giao việc cho công nhân
tạo động lực thúc đẩy ngời lao động có ý thức trách nhiệm hơn với công việc về cả
chất lợng và thời gian, đảm bảo tiến độ thi công của công ty. Vì nếu không khoán
gọn mà trả lơng theo thời gian thi công nh trớc dễ dẫn đến trờng hợp công nhân
làm cố tính kéo dài thời gian để hởng lơng. Mẫu hợp đồng làm khoán đợc lập rõ

ràng, cụ thể.
Quá trình lao động của công nhân đợc theo dõi thờng xuyên qua bảng chấm
công. Bảng thanh toán lơng ghi rõ số công, số tiền của từng công nhân (do các đội
trởng lập theo từng đội) giúp cho kế toán tổng hợp lập bảng tổng hợp lơng và tính
giá thành rõ ràng.
- Quản lý chi phí máy thi công.
Công tác hạch toán các chi phí liên quan đến máy thi công thành một khoản
riêng, rõ ràng, cụ thể thông qua việc lập bảng tổng hợp chi phí máy thi công.
Việc sử dụng nhật trình máy và lệnh điều động giúp công ty xác định rõ
khoảng thời gian hoạt động tại một công trình của một máy thi công qua ngày
tháng ghi trên lệnh điều động.
Cuối kỳ, kế toán lập bảng tổng hợp chi phí thuê máy (chi tiết theo loại máy,
số ca, số tiền một ca), chi phí nhiên liệu cho chạy máy (chi tiết theo loại vật t, loại
máy, số lợng và đơn giá), chi phí nhân công cho chạy máy. Qua đó, ngời quản lý
hiểu rõ cấu thành chi phí sử dụng máy thi công và kế toán tổng hợp thuận lợi trong
việc tính giá thành, phân tích hiệu quả sử dụng máy và tỷ trọng của từng loại chi
phí trong chi phí máy và tỷ trọng chi phí máy trong giá thành.
4
* Chi phí chung khác.
Tơng tự chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung đợc tổng hợp
thành bảng riêng trong đó chi tiết từng loại chi phí tạo điều kiện cho công tác quản
lý, tổng hợp có hiệu quả.
Đối với công cụ dụng cụ, do hoạt động xây dựng cơ bản có đặc trng là thời
gian thi công kéo dài nên các loại công cụ, dụng cụ thờng khá cố định tại một
công trình. Do đó công ty không phải phân bổ chi phí này cho các công trình và
đây cũng là điểm thuận lợi tại công ty xây dựng số 2.
Bên cạnh những u điểm đó, công tác hạch toán chi phí tại công ty cũng có
những điểm tồn tại.
3-/ Những tồn tại trong công tác tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm
tại công ty.

* Về công tác quản lý và hạch toán chi phí.
Trên thực tế, công tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại
công ty xây dựng cơ bản gặp rất nhiều khó khăn do hoạt động xây dựng cơ bản có
những đặc điểm riêng so với các doanh nghiệp sản xuất khác. Do vậy công tác hạch
toán nói chung và công tác tính giá thành, tập hợp chi phí nói riêng tại công ty xây
dựng số 2 không tránh khỏi những hạn chế nhất định.
- Đối với chi phí vật t: công ty tuy lập bảng theo dõi chi tiết vật t tại các đội
nhng vẫn cha theo dõi thật cụ thể việc nhập, xuất vật t tại công trờng (công ty
không lập phiếu nhập kho, phiếu xuất kho tại công trờng,...). Đồng thời, bảng theo
dõi chi tiết vật t lập chung cho mọi loại vật t nên tính tổng hợp cha cao.
- Đối với chi phí nhân công: công ty lập các hợp đồng làm khoán còn theo
mẫu cũ, cha đổi mới.
Công ty giao khoán cho từng đội, đội trởng tiến hành chia lơng nhng công ty
lại không theo dõi cụ thể quá trình chia lơng nên dễ dẫn đến tình trạng ngời lao
động hởng không đúng công sức và đội trởng dễ hởng lợi.
Khi công ty lập bảng tổng hợp lơng cho từng công trình, cha ghi rõ mỗi công
nhân làm bao nhiêu đối với một hợp đồng làm khoán nhất định và hởng bao nhiêu
lơng đối với phần việc đó. Bộ phận tạp vụ cũng không chi tiết cụ thể công việc của
từng ngời.
- Đối với các chi phí điện nớc: công ty mới chỉ tập hợp lại theo tổng số mà
cha chi tiết ra theo từng loại. Đối với chi phí bằng tiền khác cũng tơng tự. Nh vậy,
nhìn vảo bảng tổng hợp chi phí chung và sổ chi tiết chi phí ngời quản lý chỉ biết
5