Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2019-2020!

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO HÀ NỘI
<b>TRƯỜNG THPT LƯU HOÀNG </b>

<b>SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM </b>

<b>KẾ HOẠCH DẠY HỌC TIẾT ÔN TẬP CHƯƠNG I </b>
<b>“KHỐI ĐA DIỆN” – HÌNH HỌC 12 </b>

<b>THEO PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC STEAM </b>
<b>------ </b>

Lĩnh vực / Mơn: Tốn
Cấp học: THPT

Tác giả : Vũ Thị Ngọc Tình

Đơn vị cơng tác : THPT Lưu Hồng- Ứng Hịa – Hà Nội
Chức vụ : Giáo viên Toán

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>MỤC LỤC </b>

Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ...
Phần II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ...
II.1. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC STEAM...
II.2. CÁC YẾU TỐ CỦA STEAM CĨ THỂ TÍCH HỢP TRONG
TIẾT DẠY...
II.3. THIẾT KẾ GIÁO ÁN...
II.4. THỬ NGHIỆM SƯ PHẠM ...
II.4.1. Nội dung, tổ chức thử nghiệm ...
II.4.2. Kết quả thử nghiệm ...
Phần III; KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ...

Tài liệu tham khảo ...

Trang 1
Trang 2
Trang 2

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

1 / 15

<b>PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ </b>

<b>I.1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI </b>

Trong thực tiễn dạy học, tôi thấy việc tách rời giữa các mơn học trong
chương trình đào tạo THPT là một rào cản lớn tạo ra khoảng cách không nhỏ
giữa học và làm. Chính sự tách rời này đã làm cho học sinh thiếu đi tính ứng
dụng lý thuyết vào thực tiễn. Vì thế, đa số học sinh nhớ rất rõ định nghĩa, khái
niệm, định lí, định luật, nguyên lí hoạt động,... nhưng khơng giải quyết được
một số vấn đề thực tiễn rất đơn giản. Nói một cách đơn giản, học sinh còn thiếu
kỹ năng trong việc giải quyết các tình huống thực tiễn.

Theo yêu cầu của việc dạy-học hiện nay là đổi mới phương pháp, hình
thức tổ chức dạy – học nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học
sinh. Tăng cường giáo dục toàn diện, đặc biệt là chú trọng rèn luyện tư duy, kĩ
năng sống cho học sinh. Tích hợp liên mơn trong dạy-học nhằm vận dụng kiến
thức giải quyết các tình huống thực tiễn.

Tháng 10 năm 2019 tơi được tham gia khóa bồi dưỡng kiến thức chuyên

môn và phương pháp giảng dạy dành cho giáo viên THPT thành phố Hà Nội do
Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội liên kết với trường Đại học Anh Quốc Việt Nam
tổ chức. Sau khi tham gia khóa bồi dưỡng tơi đã cố gắng vận dụng những kiến
thức được bồi dưỡng để áp dụng vào thực tiễn giảng dạy nhằm đáp ứng các yêu
cầu mới của dạy học hiện nay.

Khi giảng dạy chương I (Hình học lớp 12 – Ban cơ bản) về Khối đa diện,
tôi thấy nội dung kiến thức không gắn với giải quyết các vấn đề thực tiễn, trong
khi đó hình đa diện, khối đa diện, đặc biệt là khối đa diện đều có ứng dụng nhiều
trong thực tiễn, chẳng hạn như việc thiết kế, chế tạo giàn không gian như mái
che cho các cơng trình thể thao, kết cấu giàn mái của Nhà thi đấu, lối vào các
cơng trình mà khơng cần cột trụ...

Từ thực tiễn giảng dạy và q trình tích cực tìm tòi áp dụng phương pháp
giáo dục STEAM vào giảng dạy chương này, tơi đã tìm hiểu và biết được một số
ứng dụng thực tiễn của khối đa diện, các ứng dụng thực tiễn này giúp học sinh
thấy được ứng dụng to lớn của khối đa diện trong thực tiễn, từ đó thêm yêu
thích, đam mê với mơn tốn. Cũng từ đó có nhiều em có ước mơ, định hướng
nghề nghiệp theo đam mê, sở trường và năng lực của mình. Vì những lí do trên
tôi đã viết sáng kiến kinh nghiệm: <b>Kế hoạch dạy học tiết ôn tập chương I </b>
<b>“Khối đa diện” – hình học 12 theo phương pháp giáo dục STEAM. </b>

<b>I.2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

2 / 15
và biết cách vận dụng kiến thức đó vào thực tiễn.

<b>I.3. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ THỜI GIAN THỰC </b>
<b>HIỆN ĐỀ TÀI. </b>

<b>I.3.1. Đối tượng nghiên cứu: Mọi đối tượng học sinh lớp 12. </b>

<b>I.3.2. Phạm vi nghiên cứu: </b>Học sinh hai lớp 12A1 và 12A2 của trường THPT
Lưu Hoàng.

<b>I.3.3. Thời gian thực hiện: </b>Sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện trong năm
học 2019-2020

Đề tài đã được đăng kí với tổ và đã được tổ duyệt, thông qua kế hoạch
thực hiện đề tài. Trong quá trình thực hiện đề tài đã được tổ dự giờ và khẳng
định đề tài có chất lượng, đã được đồng nghiệp áp dụng trong giảng dạy.

<b>PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ </b>

Sáng kiến kinh nghiệm: <b>Kế hoạch dạy học tiết ôn tập chương I “Khối đa </b>
<b>diện” – hình học 12 theo phương pháp giáo dục STEAM”. </b>

<b>Sáng kiến gồm các nội dung chính: </b>
<b>+ Phương pháp giáo dục STEAM. </b>

+ Các yếu tố của STEAM có thể tích hợp trong tiết dạy

+ Thiết kế Kế hoạch dạy học tiết ôn tập chương I “Khối đa diện” – hình học 12
<i>theo phương pháp giáo dục STEAM </i>

+ Thử nghiệm sư phạm.

<b>II.1. PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC STEAM </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

3 / 15

<i>này có những ưu thế nổi bật như: kiến thức khoa học, kỹ thuật, công nghệ và </i>
<i>toán học chắc chắn, khả năng sáng tạo, tư duy logic, hiệu suất học tập và làm </i>
<i>việc vượt trội và có cơ hội phát triển các kỹ năng mềm toàn diện hơn. </i>

<b>STEAM viết tắt của các từ Science (khoa học), Technology (công nghệ), </b>
<b>Engineering (kỹ thuật), Art (nghệ thuật) và Math (toán học) là phương pháp </b>
học được áp dụng đầu tiên tại Mỹ với đặc điểm cung cấp kiến thức toàn diện của
năm lĩnh vực: Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật, Nghệ thuật và Toán học. Điểm
nổi bật của STEAM là kết nối, liên hệ thông tin giữa các lĩnh vực vào trong thực
tế. Các thí nghiệm, hoạt động thực tiễn thường xuyên diễn ra để các em có thể
thảo luận, tự rút ra kết luận và ghi nhớ sâu sắc. Chẳng hạn, trong giờ khoa học,
để giải thích cho các em vì sao nước sơng suối lại trong, giáo viên sẽ cho học
sinh thử lọc nước chứa tạp chất bằng các vật liệu tự nhiên như đá, sỏi, cát và rút
ra kết luận về tính chất, vai trị của mỗi thành phần.

<b>STEAM là tích hợp </b>

Rào cản lớn nhất trong các phương pháp giáo dục truyền thống là sự tách
rời giữa các lĩnh vực quan trọng: khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và
toán học. Sự tách rời này sẽ đem đến một khoảng cách lớn giữa lý thuyết và thực
hành, giữa kiến thức và ứng dụng. Học sinh, sinh viên được đào tạo theo mơ
hình truyền thống sẽ mất một khoảng thời gian thực tế để hiểu được làm thế nào
để cơ sở lý thuyết, nguyên lý chuyển thành các ứng dụng thực tế trong khi kiến
thức đã bị mài mòn. Hơn nữa tư duy liên kết các sự vật, hiện tượng với các ứng
dụng và kỹ thuật cũng rất hạn chế.

Giáo dục STEAM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến
thức và kỹ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ
thuật, nghệ thuật và toán học. Các kiến thức và kỹ năng này phải được tích hợp,

lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh khơng chỉ hiểu biết về ngun lý mà
cịn có thể thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày.
Giáo dục STEAM sẽ phá đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những
con người có năng lực làm việc một cách sáng tạo.

<b>STEAM – Phương pháp giáo dục hiện đại </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

4 / 15

hành trong lĩnh vực giáo dục ở các quốc gia phát triển hàng đầu trên thế giới như
Mỹ, Nhật…

Bên cạnh đó, với sự phát triển của cơng nghệ kỹ thuật trên thế giới hiện
nay thì nhu cầu việc làm liên quan đến STEAM ngày càng lớn địi hỏi ngành
giáo dục cũng phải có những sự thay đổi để đáp ứng nhu cầu của xã hội. Giáo
dục STEAM có thể tạo ra những con người có thể đáp ứng được nhu cầu cơng
việc của thời kỳ cơng nghệ 4.0 mới có tác động lớn đến sự thay đổi nền kinh tế.
<b>II.2. CÁC YẾU TỐ CỦA STEAM CĨ THỂ TÍCH HỢP TRONG TIẾT </b>
<b>DẠY </b>

<b>1. Technology (cơng nghệ): Có thể dùng phần mềm thiết kế trên máy vi tính để </b>
tạo hình làm hình mười hai mặt đều, mỗi mặt in lịch của một tháng trong năm
2020; làm hộp đựng quà.

<b>2. Engineering (kỹ thuật): Lựa chọn nguyên liệu phù hợp, cắt ghép thủ công </b>
hay sử dụng máy cắt vi tính,... để tạo lịch để bàn hình mười hai mặt đều; hộp
đựng quà hình lập phương.

<b>3. Art (nghệ thuật): Trang trí lịch để bàn, hộp đựng quà. </b>
<b>4. Math (toán học): Kiến thức về khối đa diện. </b>

<b>II.3. THIẾT KẾ GIÁO ÁN </b>

<b>Tiết 11: ÔN TẬP CHƯƠNG I “KHỐI ĐA DIỆN” </b>
<b>1. MỤC TIÊU </b>

<b>1.1. Mục tiêu theo chuẩn kiến thức, kỹ năng. </b>

<i><b>a) Kiến thức: </b></i> Củng cố cho học sinh các khái niệm về: Khối đa diện, khối đa

diện lồi, khối đa diện đều, thể tích khối đa diện.

<i><b>b) Kĩ năng: </b></i>Rèn luyện cho học sinh

+ Kĩ năng tính thể tích khối đa diện;

+ Kĩ năng mơ hình hóa tốn học bài toán thực tiễn;

+ Kĩ năng sử dụng kiến thức liên môn giải quyết vấn đề thực tiễn.

<i><b>c) Thái độ: </b></i>

+ Biết nhận xét, đánh giá bài làm của bạn cũng như tự đánh giá kết quả
học tập của bản thân.

+ Tích cực, chủ động phát hiện và chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần
hợp tác trong học tập.

+ Hứng khởi trong học tập, thật sự tương tác với môn học và học vì u
thích.

<b>1.2. Mục tiêu phát triển năng lực </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

5 / 15
- Năng lực chung:

 Năng lực tự chủ và tự học;

 Năng lực giao tiếp và hợp tác;

 Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo.
- Năng lực chuyên biệt:

 Năng lực tư duy và lập luận Toán học;

 Năng lực mơ hình hóa tốn học;

 Năng lực giải quyết vấn đề toán học;

 Năng lực giao tiếp tốn học;

 Năng lực sử dụng cơng cụ, phương tiện học toán.
<b>2. Phương pháp dạy học </b>

 Phương pháp dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề;
 Phương pháp giáo dục STEAM

 Mơ hình lớp học đảo ngược

<b>3. Chuẩn bị của giáo viên (GV) và học sinh (HS) </b>

<b>3.1. Chuẩn bị của GV </b>

<b>a) Dụng cụ dạy học: Máy tính, máy chiếu, điện thoại thông minh; </b>
<b>b) Phiếu học tập </b>

<b>PHIẾU HỌC TẬP </b>

<b>(Học sinh chuẩn bị trước ở nhà và hoàn thành theo nhóm) </b>

<b>Bài tốn 1: Sắp đến Noel 2019, em hãy làm một lịch để bàn 3D hình 12 </b>
mặt đều, mỗi mặt là lịch một tháng năm 2020 để tặng cho người thân vào
dịp Noel này nhé.

Tiêu chí chấm điểm: + Đúng hình: 5 điểm
+ Đẹp: 2 điểm

+ Thiết kế hiện đại: 1 điểm

+ Thuyết trình sản phẩm rõ ràng, dễ hiểu: 2 điểm.
<b>Bài toán 2: Nhân ngày sinh nhật bạn Hoa, bạn Nam có chuẩn bị một món </b>
quà là chiếc chặn giấy hình tứ diện đều cạnh 15cm. Em hãy giúp bạn Nam
làm một chiếc hộp hình lập phương đựng món q đó.

Tiêu chí chấm điểm:
+ Đúng hình: 4 điểm
+ Đẹp: 2 điểm

+ Tiết kiệm nguyên liệu: 2 điể m
+ Thiết kế hiện đại, dễ mở: 1 điểm

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

6 / 15

<b>Bài toán 3: </b>Hãy tính thể tích của món q trong <b>bài tốn 2 và thể tích của hộp </b>
đựng quà nhỏ nhất đựng được món quà đó.

<b>3.2. Chuẩn bị của HS </b>

Chuẩn bị các nội dung được yêu cầu trong phiếu học tập.
<b>4. Tiến trình bài giảng </b>

<b>4.1. Ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số, sơ đồ lớp… </b><i><b>(1 phút)</b></i>

<b>4.2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp với bài giảng </b>
<b>4.3. Giảng bài mới </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

7 / 15

Lớp chi thành 4 đội, mỗi đội sẽ được phát 13 mảnh ghép (trong hình trên) của tổ
ong, trên đó có chứa các đơn vị kiến thức khác nhau. Nhiệm vụ mỗi đội là trong
vòng 10 phút, các em hãy ghép các cạnh của chúng sao cho thông tin kiến thức
đúng về các nội dung của chương khối đa diện. Tổ ong nào xây xong và đúng
đầu tiên sẽ đạt tối đa 10 điểm, các đội chậm hơn giảm dần lần lượt mỗi lượt 1
điểm. (Đội thắng cuộc sẽ được nhận quà)

(Các chữ viết tắt: GV: Giáo viên; HS: Học sinh; NLĐHT: Năng lực được hình thành;
CH: Câu hỏi; TLCH: Trả lời câu hỏi; NX: Nhận xét)

<b>HĐ của GV </b> <b>HĐ của HS </b> <b>NLĐHT </b>

- Giáo viên chiếu slide nội dung trò

chơi. Cho HS làm việc nhóm theo tổ
(4 tổ) trong 10 phút theo yêu cầu.
- GV chụp kết quả của từng nhóm và
gửi hình ảnh chuyển chiếu lên máy
chiếu (xoay hình ảnh khi cần).

- Giáo viên chiếu đáp án, sau đó chiếu
hình ảnh kết quả làm việc nhóm của
học sinh.

- GV nhận xét, chính xác hóa:

- Làm việc nhóm tham
gia trò chơi.

- Theo dõi kết quả của
các nhóm, nêu nhận xét,
bổ sung nếu có

- Tiếp nhận tri thức.

Năng lực giao
tiếp và hợp
tác; Năng lực
giải quyết vấn
đề toán học;
Năng lực sử
dụng công cụ,
phương tiện
học toán.

<b>Hoạt động 2: </b><i><b>(25 phút)</b></i><b> Vận dụng kiến thức về khối đa diện giải quyết bài toán </b>

thực tiễn (PHIẾU HỌC TẬP đã chuẩn bị trước ở nhà)

<b>HĐ của GV </b> <b>HĐ của HS </b> <b>NLĐHT </b>

- Giáo viên chiếu slide nội dung <b>PHIẾU </b>
<b>HỌC TẬP </b>(ở trên). Cho HS thảo luận nhóm
theo tổ (4 tổ) trong 10 phút theo yêu cầu:
1) Những bạn biết làm giới thiệu, thuyết
trình, hướng dẫn cách làm hai sản phầm yêu
cầu trong bài toán 1 và bài toán 2 cho bạn
trong nhóm .

2) Tính thể tích của theo u cầu của bài toán
3.

- Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh khi cần.

<i><b>Chú ý: </b></i>

- Dựa vào sản
phầm đã làm
trước ở nhà, trao
đổi thảo luận với
bạn trong nhóm
về cách làm.
- Tính thế tích
của món q và
thể tích hộp quà

nhỏ nhất đựng
được món quà đó.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

8 / 15

D' C'

B'
A'

D C

B
A

+Hộp quà hình lập phương nhỏ nhất đựng
được món quà hình tứ diện đều là hình lập
phương thỏa mãn các cạnh của tứ diện đều là
các đường chéo các mặt của hình lập phương
như hình vẽ:

+ Thể tích của khối tứ diện đều tính theo 2
cách:

Cách 1: Tính trực tiếp.

Cách 2: Tính gián tiếp thơng qua tính thể
tích khối lập phương trừ đi thể tích của 4
khối tứ diện vuông là phần bù của tứ diện
đều trong khối lập phương.

- GV thu sản phẩm của các nhóm, cho các
nhóm thuyết trình và chấm điểm

- GV nhận xét, chính xác hóa.

- GV chiếu video giới thiệu thêm việc sử
dụng máy cắt vi tính CNC, máy điêu khắc tạo
hình khối đẹp trên mọi chất liệu để tạo hình
đẹp và hiện đại hơn.

- Đại diện các
nhóm thuyết trình
sản phẩm.

- Học sinh theo
dõi, nêu nhận xét,
bổ sung nếu có.
- Tiếp nhận tri
thức.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

9 / 15
<b>4. Củng cố: </b><i><b>(4 phút) </b></i>

<i><b>4.1. Tóm tắt nội dung bài học </b></i>

Các hình, khối đa diện được ứng dụng nhiều trong thực tế ngoài các ứng
dụng đơn giản các em đã làm có cịn có nhiều ứng dụng khác như thiết kế làm
các đồ dùng trong gia đình, thiết kế các hộp đựng đồ, sản phẩm, ... Đặc biệt
trong xây dựng hiện đại hiện nay chúng còn được ứng dụng để xây dựng các

khung giàn không gian cho các thiết kế chịu lực mà khơng cần cột trống ví dụ
các mái vịm sân vận động, …

- Giáo viên chiếu lại mô hình tổ ong sơ đồ kiến thức chương khối đa diện

<i><b>4.2. Bài tập 1 phút </b></i>

Câu hỏi 1: Điều gì quan trọng nhất bạn học được từ bài học này?
Câu hỏi 2: Câu hỏi quan trọng nào bạn vẫn chưa được giải đáp?
Câu hỏi 3: Cái gì là điểm mơ hồ nhất trong bài học này?

<b>5. Hướng dẫn về nhà </b><i><b>(1 phút)</b></i>

+ Mỗi bạn làm thêm một lịch để bàn hình 12 mặt đều tặng một người thân.
+ Ôn lại kiến thức tổng hợp chương khối đa diện.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

10 / 15
<b>II.4. THỬ NGHIỆM SƯ PHẠM </b>

<b>II.4.1. Nội dung, tổ chức thử nghiệm </b>

Tôi đã sử dụng giáo án trên để giảng dạy tiết ôn tập chương I: khối đa
diện – Hình học 12 ban cơ bản ở lớp thực nghiệm 12A1. Đối với lớp 12A2 vẫn
dạy theo cách cũ là học sinh tóm tắt lại kiến thức cơ bản và làm bài tập ôn tập
chương trong sách giáo khoa.

<i>Một số hình ảnh về các sản phẩm của các hoạt động trong tiết dạy thử </i>
<i>nghiệm. </i>

<i><b>Hoạt động 1:</b></i> Nhóm 1 và nhóm 4 đúng đáp án. Nhóm 2 cịn một mảnh chưa

ghép, nhóm 3 cịn hai mảnh chưa ghép (các mảnh đã ghép đều ghép đúng)

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

11 / 15

<b>Sản phẩm nhóm 2. </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

12 / 15

<i><b>Hoạt động 2:</b></i>

- Làm lịch hình 12 mặt đều: Các nhóm đều dùng phần mềm thiết kế lịch trên 2
trang khổ A4, mỗi tháng trình bày trên một hình ngũ giác đều, sau đó in ra rồi
cắt. Cách làm này đã có sự hợp tác, trao đổi giữa các nhóm.

- Làm hộp đựng q: Các nhóm đều làm đúng hình lập phương, trang trí tương
tự nhau. Nhóm 3 làm hình lập phương cỡ to đựng được món quà nhưng tốn
ngun liệu. 3 nhóm cịn lại làm hình lập phương đảm bảo đựng được món q
và tốn ít nguyên liệu làm hộp nhất (cạnh khoảng 10,6cm).

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

13 / 15
<b>II.4.2. Kết quả thử nghiệm </b>

<b>+) Số liệu khảo sát thu được trước khi thực hiện đề tài </b>

<i><b>Thống kê kết quả bài kiểm tra </b></i>

Điểm

Lớp <b>Giỏi </b> <b>Khá </b>

<b>Trung </b>

<b>bình </b> <b>Yếu </b> <b>Kém </b>

12A1 (Thực nghiệm-31HS) 11 8 10 2 0

12A2 (Đối chứng-30HS) 9 7 10 4 0

<i><b>Kết quả tổng hợp phiếu xin ý kiến </b></i>

Lớp
Mức độ hứng

thú học tập mơn tốn

<b>12A1 (31 HS) </b>
<b>Thực nghiệm </b>

<b>12A2 (30 HS) </b>
<b>Đối chứng </b>

Rất thích 10 9

Thích 7 7

Bình thường 10 9

Khơng thích 4 5

<b>+) Số liệu khảo sát thu được sau khi thực hiện đề tài </b>

<i><b>Thống kê kết quả bài kiểm tra </b></i>

Điểm

Lớp <b>Giỏi </b> <b>Khá </b>

<b>Trung </b>

<b>bình </b> <b>Yếu </b> <b>Kém </b>

12A1 (Thực nghiệm-31HS) 18 9 4 0 0

12A2 (Đối chứng-30HS) 11 7 8 4 0

<i><b>Kết quả tổng hợp phiếu xin ý kiến </b></i>

Lớp
Mức độ hứng

thú học tập môn toán

<b>12A1 (31 HS) </b>
<b>Thực nghiệm </b>

<b>12A2 (30 HS) </b>
<b>Đối chứng </b>

Rất thích 16 10

Thích 11 8

Bình thường 4 7

Khơng thích 0 5

So sánh kết quả khảo sát trước và sau khi thực hiện đề tài ta thấy:

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

14 / 15

thành nhiệm vụ. Với bài toán 1, bài toán 2 và bài toán 3 đã giúp học sinh biết
vận dụng kiến thức toán học kết hợp với các kiến thức, kĩ năng về công nghệ, kĩ
thuật, nghệ thuật để giải quyết bài toán thực tế làm cho học sinh thấy được ý
nghĩa, vẻ đẹp của tốn học trong thực tế từ đó thêm u thích mơn học hơn, các
kiến thức được củng cố khắc sâu hơn, các kĩ năng được nâng cao, các năng lực
chung và năng lực chuyên biệt được hình thành và phát triển.

+) Lớp 12A2 là lớp đối chứng, vẫn dạy theo cách cũ, kết quả về sự hứng
thú học tập mơn tốn của học sinh khơng có thay đổi mấy so với trước khi thực
hiện đề tài.

+) Kết quả bài kiểm tra của lớp 12A1 cao hơn của lớp 12A2 cụ thể: Số
lượng học sinh đạt điểm Khá giỏi cao hơn và khơng có học sinh đạt điểm yếu.
Kĩ năng tính tốn của học sinh lớp 12A1 tốt hơn, điều này là do các em 12A1
thấy hứng thú hơn trong học tập nên phần tự học và ôn luyện cũng tốt hơn.

Như vậy việc dạy học theo hướng tích hợp liên mơn, có sử dụng phương
pháp giáo dục STEAM đã giúp học sinh có kiến thức khoa học, kỹ thuật, cơng
nghệ, nghệ thuật và toán học chắc chắn, khả năng sáng tạo, tư duy logic, hiệu
suất học tập và làm việc vượt trội và có cơ hội phát triển các kỹ năng mềm toàn

diện hơn.

<b>PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ</b>

<b>III.1. KẾT LUẬN </b>

Thơng qua q trình thử nghiệm và qua kết quả bài kiểm tra của học sinh cho
thấy:

Học sinh có động lực tích cực tự học tập tại nhà, tích cực hợp tác nhóm,
làm việc nhóm khoa học, hiệu quả. Biết cách tìm kiếm thơng tin phục vụ việc
học tập và nghiên cứu của bản thân.

Học sinh hiểu sâu kiến thức toán học đã được học, biết vận dụng linh hoạt
kiến thức toán học với các kiến thức của các lĩnh vực khoa học, kĩ thuật, công
nghệ khác để giải quyết các vấn đề đặt ra.

Phương pháp dạy học STEAM mang đến cho học sinh sự hứng khởi trong
học tập, thúc đẩy tư duy giải quyết vấn đề một cách khoa học, phát triển các kỹ
năng như: giao tiếp, hợp tác, xử lý thông tin, tự phục vụ, đảm bảo an toàn…

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

15 / 15

dạy học khác nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong
học tập.

<b>III.2. KHUYẾN NGHỊ </b>

Để sáng kiến kinh nghiệm được áp dụng có hiệu quả tơi xin có một số
kiến nghị như sau:

Giáo viên cần nghiên cứu kĩ cách tạo và tổ chức trò chơi “Ong xây tổ”.
Giáo viên cần tìm hiểu về các phần mềm tạo hình hoặc thiết kế đồ họa,
máy cắt vi tính để có thể hướng dẫn học sinh biết áp dụng công nghệ, kĩ thuật
vào giải quyết bài tốn thực tiễn.

Tơi mong rằng sáng kiến kinh nghiệm của tơi góp phần nhỏ đưa ra một
giải pháp cho việc đưa phương pháp giáo dục STEAM vào dạy học chủ đề khối
đa diện. Kính mong được các q thầy cơ đóng góp thêm ý kiến để sáng kiến
kinh nghiệm được hoàn thiện hơn. Tôi xin trân trọng cảm ơn!

XÁC NHẬN CỦA HỘI ĐỒNG KH
CẤP CƠ SỞ

<i>Hà Nội, ngày 10 tháng 03 năm 2020 </i>
<b>Tôi xin cam đoan đây là SKKN của </b>
<b>mình viết, khơng sao chép nội dung </b>

<b>của người khác. </b>

<b>Vũ Thị Ngọc Tình </b>

<b>TÀI LIỆU THAM KHẢO </b>

1. Trần Văn Hạo (Tổng chủ biên) - Nguyễn Mộng Hy (Chủ biên) - Khu Quốc
Anh – Trần Đức Huyên (2014), Hình học 12, Nxb Giáo dục.

2. Nguyễn Thị Hường, <i>Giáo trình phương pháp dạy học mơn Tốn ở trung học </i>
<i>phổ thơng theo định hướng tích cực, NXBGDVN, 2010. </i>

3. Nguyễn Thanh Nga (Chủ biên) - Phùng Việt Hải – Nguyễn Quang Linh –
Hoàng Phước Muội (2017), <i>Thiết kế và tổ chức chủ đề giáo dục STEAM cho </i>
<i>học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thơng, NXB Đại học sư phạm TP Hồ </i>
Chí Minh.

4. Đào Tam, Phương pháp dạy học hình học ở trường trung học phổ thông,
NXB ĐHSP.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

16 / 15

<b>PHIẾU KHẢO SÁT TRƯỚC KHI ÁP DỤNG </b>

<b>ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM </b>

Sau khi dạy xong lý thuyết chương I “Khối đa diện” trước khi ôn tập chươngI,
tôi cho học sinh hai lớp 12A1 và 12A2 làm hai phiếu khảo sát như sau:

<b>PHIẾU SỐ 1: Đề kiểm tra thử nghiệm 45 phút </b>
<b>A. Trắc nghiệm (6 điểm) </b>

<b>Câu 1: Trong các hình sau, hình nào là hình biểu diễn của khối lăng trụ tam tam </b>
giác?

D
C

B
A

<b>Câu 2: Cho một hình đa diện. Tìm khẳng định sai trong các khẳng định sau: </b>
<b>A. Mỗi đỉnh là đỉnh chung của ít nhất ba cạnh </b>

<b>B. Mỗi đỉnh là đỉnh chung của ít nhất ba mặt </b>

<b>C. Mỗi cạnh là cạnh chung của ít nhất ba mặt </b>
<b>D. Mỗi mặt có ít nhất ba cạnh. </b>

<b>Câu 3: Tìm khẳng định đúng trong các khẳng định sau: </b>

<b>A. Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép biến hình biến hình này </b>
thành hình kia.

<b>B. Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép tịnh tiến biền hình này </b>
thành hình kia.

<b>C. Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép đối xứng qua mặt phẩng </b>
biến hình này thành hình kia.

<b>D. Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép dời hình biến hình này </b>
thành hình kia.

<b>Câu 4: Có thể chia khối lập phương thành ít nhất bao nhiêu khối tứ diện có thể </b>
tích bằng nhau?

<b>A. Hai </b> <b>B. Vô số </b> <b>C. Bốn </b> <b>D. Sáu </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

17 / 15
<b>B. Tứ diện là đa diện lồi </b>

<b>C. Hình hộp là đa diện lồi </b>

<b>D. Hình tạo bởi hai tứ diện đều ghép với nhau là một đa diện lồi </b>
<b>Câu 6: Hình bát diện đều thuộc loại khối đa diện đều nào sau đây </b>

<b>A.  </b>3;3 <b>B.  </b>3; 4 <b>C.  </b>4;3 <b>D.  </b>5;3

<b>Câu 7: Cho khối chóp có đáy là n – giác. Mệnh đề nào đúng sau đây: </b>
<b>A. Số cạnh của khối chóp bằng n + 1 </b>

<b>B. Số mặt của khối chóp bằng 2n </b>
<b>C. Số đỉnh của khối chóp bằng 2n + 1 </b>

<b>D. Số mặt của khối chóp bằng số đỉnh của nó </b>

<b>Câu 8: Tìm khẳng định đúng trong các khẳng định sau: </b>

<b>A. Trung điểm các cạnh của một hình chóp tứ giác đều là các đỉnh của một </b>
hình bát diện đều.

<b>B. Trung điểm các cạnh của một tứ diện đều là các đỉnh của một hình bát diện </b>
đều.

<b>C. Trung điểm các cạnh của một hình lập phương là các đỉnh của một hình </b>
bát diện đều.

<b>D. Trung điểm các cạnh của một hình lăng trụ tam giác đều là các đỉnh của </b>
một hình bát diện đều.

<b>Câu 9: Thể tích của khối chóp có diện tích đáy B=6dm</b>2 và chiều cao h=5dmlà:

<b>A. </b> V = 10dm3 <b>B. V = 30dm</b>3 <b>C. V = </b>

15dm3 D. V = 90dm3

<b>Câu 10: Thể tích của khối lăng trụ có diện tích đáy B=6dm</b>2 và chiều cao
h=5dmlà:

<b>A. </b> V = 10dm3 <b>B. V = 30dm</b>3 <b>C. V = </b>

15dm3 D. V = 90dm3

<b>Câu 11: </b>Cho khối chóp S.ABCcó SA



ABC ,



tam giác ABC vuông tại B,
ABa, ACa 3. Tính thể tích khối chóp S.ABC biết rằng SA=2a

<b>A. </b>
3
a 2
3 <b>B. </b>
3
a 6
4 <b>C. </b>
3
a 6
6 <b>D. </b>
3
a 15
6

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

18 / 15

<b>Câu 13: Cho hình chóp SABCD có đáy ABCD là hình vng có cạnh a; Mặt </b>

bên SAB là tam giác đều nằm trong mặt phẳng vng góc với đáy ABCD. Tính
thể tích khối chóp S.ABCD.

<b>Câu 14: Cho hình chóp S.ABC có SA=SB=SC, tam giác ABC là tam giác </b>
vng tại B, AB=2a, BC=2a , mặt bên (SBC) tạo với đáy góc 60o

. Tính
khoảng cách từ C đến mặt phẳng (SAB).

<b>+) PHIẾU SỐ 2: Em hãy cho biết mức độ hứng thú học tập mơn tốn của em </b>
 Rất thích  Thích  Bình thường  Khơng thích

<b>+) Số liệu thu được sau khảo sát </b>

<i><b>Thống kê kết quả bài kiểm tra </b></i>

Điểm

Lớp <b>Giỏi </b> <b>Khá </b>

<b>Trung </b>

<b>bình </b> <b>Yếu </b> <b>Kém </b>

12A1 (Thực nghiệm-31HS) 11 8 10 2 0

12A2 (Đối chứng-30HS) 9 7 10 4 0

<i><b>Kết quả tổng hợp phiếu xin ý kiến </b></i>

Lớp
Mức độ hứng thú

học tập mơn tốn

<b>12A1 (31 HS) </b>
<b>Thực nghiệm </b>

<b>12A2 (30 HS) </b>
<b>Đối chứng </b>

Rất thích 10 9

Thích 7 7

Bình thường 10 9

Khơng thích 4 5

<b>Giáo viên </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

19 / 15

<b>PHIẾU KHẢO SÁT SAU KHI ÁP DỤNG </b>

<b>ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM </b>

<b>PHIẾU SỐ 1: Đề kiểm tra thử nghiệm 45 phút </b>

<b>A. Trắc nghiệm (6 điểm) </b>

<b>Câu 1: Kim Tự Tháp ở Ai Cập có hình dáng của khối đa diện nào sau đây </b>
<b>A. Khối chóp tam giác đều </b> <b>B. Khối chóp tứ giác </b>

<b>C. Khối chóp tam giác </b> <b>D. Khối chóp tứ giác đều </b>
<b>Câu 2: Cho một hình đa diện. Tìm khẳng định sai trong các khẳng định sau: </b>

<b>A. Mỗi đỉnh là đỉnh chung của ít nhất ba cạnh </b>
<b>B. Mỗi đỉnh là đỉnh chung của ít nhất hai mặt </b>
<b>C. Mỗi cạnh là cạnh chung của ít đúng hai mặt </b>
<b>D. Mỗi mặt có ít nhất ba cạnh. </b>

<b>Câu 3: Tìm khẳng định sai trong các khẳng định sau: </b>

<b>A. Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép biến hình biến hình này </b>
thành hình kia.

<b>B. Nếu có một phép tịnh tiến biến hình (H) thành hình (H’) thì hai hình này </b>
bằng nhau.

<b>C. Nếu có một phép đối xứng tâm biến hình (H) thành hình (H’) thì hai hình </b>
này bằng nhau..

<b>D. Hai hình được gọi là bằng nhau nếu có một phép dời hình biến hình này </b>
thành hình kia.

<b>Câu 4: Có thể chia khối hộp chữ nhật thành ít nhất bao nhiêu khối tứ diện có </b>
thể tích bằng nhau?

<b>A. Hai </b> <b>B. Vô số </b> <b>C. Bốn </b> <b>D. Sáu </b>

<b>Câu 5: Trong các mệnh đề sau mệnh đề nào sai ? </b>

<b>A. Lắp ghép hai khối hộp sẽ được một khối đa diện lồi </b>
<b>B. Khối hộp là khối đa diện lồi </b>

<b>C. Khối tứ diện là khối đa diện lồi </b>

<b>D. Khối lăng trụ tam giác là khối đa diện lồi </b>
<b>Câu 6: Khối lập phương là khối đa diện đều loại: </b>

<b>A. {5;3} </b> <b>B. {3;4} </b> <b>C. {4;3} </b> <b>D. {3;5} </b>

<b>Câu 7: Số cạnh của một khối chóp bất kì ln là </b>

<b>A. Một số chẵn lớn hơn hoặc bằng 4 </b> <b>B. Một số lẻ </b>

<b>C. Một số chẵn lớn hơn hoặc bằng 6 </b> <b>D. Một số lẻ lớn hơn hoặc bằng 5 </b>
<b>Câu 8: Tìm khẳng định đúng trong các khẳng định sau: </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

20 / 15

<b>B. Tâm của các mặt của hình lập phương là các đỉnh của một hình bát diện </b>
đều.

<b>C. Trung điểm các cạnh của một hình lập phương là các đỉnh của một hình </b>
bát diện đều.

<b>D. Trung điểm các cạnh của một hình lăng trụ tứ giác đều là các đỉnh của một </b>
hình bát diện đều.

<b>Câu 9: Thể tích của khối chóp có diện tích đáy B=3dm</b>2 và chiều cao h=6dmlà:
<b>A. V = 18dm</b>3 <b>B. V = 6dm</b>3 <b>C. V = 9dm</b>3 <b>D. V = 54dm</b>3
<b>Câu 10: Thể tích của khối lăng trụ có diện tích đáy B=3dm</b>2 và chiều cao
h=6dmlà:

<b>A. V = 18dm</b>3 <b>B. V = 6dm</b>3 <b>C. V = 9dm</b>3 <b>D. V = 54dm</b>3
<b>Câu 11: Cho khối chóp </b> S.ABCcó đáy ABC là tam giác đều cạnh a và





SA ABC , Tính thể tích khối chóp biết SA = 6a
<b>A. </b>
3
2a 6
9 <b>B. </b>
3
a 6
12 <b>C. </b>
3
a 3
4 <b>D. </b>
3
a 3
2

<b>Câu 12:</b>_{Cho khối lăng trụ đứng tam giác ABC.A’B’C’ có đáy}ABC là tam giác
đều cạnh a. Tính thể tích khối chóp biết AA’ = a

<b>A. </b>

3
2a 6
9 <b>B. </b>
3
a 6
12 <b>C. </b>
3
a 3
4 <b>D. </b>
3
a 3
2
<b>B. Tự luận (4 điểm) </b>

<b>Câu 13: Cho hình chóp S.ABCD có đáy ABCD là hình vuông cạnh a, biết </b>
(SAB) và (SAD) cùng vng góc với đáy, SC = a 3. Tính thể tích khối chóp
S.ABCD.

<b>Câu 14: Cho lăng trụ ABC.A’B’C’ có đáy là tam giác đều cạnh a. Điểm A’ cách </b>
đều ba điểm A, B, C. Góc giữa AA’ và mặt phẳng (ABC) bằng 60<i>o</i>. Tính theo a
thể tích V của khối lăng trụ ABC.A’B’C’.

<b>PHIẾU SỐ 2: Em hãy cho biết mức độ hứng thú học tập mơn tốn của em </b>
 Rất thích  Thích  Bình thường  Khơng thích
<b>+) Kết quả sau khảo sát </b>

<i><b>Thống kê kết quả bài kiểm tra </b></i>

Điểm

Lớp <b>Giỏi </b> <b>Khá </b>

<b>Trung </b>

<b>bình </b> <b>Yếu </b> <b>Kém </b>

12A1 (Thực nghiệm-31HS) 18 9 4 0 0

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

21 / 15

<i><b>Kết quả tổng hợp phiếu xin ý kiến </b></i>

Lớp
Mức độ hứng

thú học tập mơn tốn

<b>12A1 (31 HS) </b>
<b>Thực nghiệm </b>

<b>12A2 (30 HS) </b>
<b>Đối chứng </b>

Rất thích 16 10

Thích 11 8

Bình thường 4 7

Khơng thích 0 5

So sánh kết quả trước và sau khi áp dụng đề tài ta thấy:

+) Lớp 12A1 được thực nghiệm thì việc cho học sinh ơn tập lại kiến thức
tồn chương theo trị chơi “ong xây tổ” đã giúp học sinh xây dựng được sơ đồ tư
duy cho kiến thức toàn chương I, mặt khác thông tin dưới dạng hình ảnh làm
học sinh nhớ lâu hơn, việc thiết kế dưới dạng các mảnh ghép để xây tổ ong,
muốn tổ ong sớm xây xong thì tất cả các thành viên phải “chăm chỉ xây tổ”, vì
vậy học sinh được thơi thúc phải tích cực, phải biết hợp tác, chia sẻ để hoàn
thành nhiệm vụ. Với bài toán 1, bài toán 2 và bài toán 3 đã giúp học sinh biết
vận dụng kiến thức toán học kết hợp với các kiến thức, kĩ năng về công nghệ, kĩ
thuật, nghệ thuật để giải quyết bài toán thực tế làm cho học sinh thấy được ý
nghĩa, vẻ đẹp của tốn học trong thực tế từ đó thêm u thích môn học hơn, các
kiến thức được củng cố khắc sâu hơn, các kĩ năng được nâng cao, các năng lực
chung và năng lực chuyên biệt được hình thành và phát triển.

+) Lớp 12A2 là lớp đối chứng, vẫn dạy theo cách cũ, kết quả về sự hứng
thú học tập mơn tốn của học sinh khơng có thay đổi mấy so với trước khi thực
hiện đề tài.

+) Kết quả bài kiểm tra của lớp 12A1 cao hơn của lớp 12A2 cụ thể: Số
lượng học sinh đạt điểm khá giỏi cao hơn và khơng có học sinh đạt điểm yếu. Kĩ
năng tính tốn của học sinh lớp 12A1 tốt hơn, điều này là do các em 12A1 thấy
hứng thú hơn trong học tập nên phần tự học và ôn luyện cũng tốt hơn.

Như vậy việc dạy học theo hướng tích hợp liên mơn, có sử dụng phương
pháp giáo dục STEAM đã giúp học sinh có <b>kiến thức khoa học, kỹ thuật, công </b>
<b>nghệ, nghệ thuật và toán học chắc chắn, khả năng sáng tạo, tư duy logic, </b>
<b>hiệu suất học tập và làm việc vượt trội và có cơ hội phát triển các kỹ năng </b>
<b>mềm toàn diện hơn. </b>

<b>Giáo viên </b>

</div>

<!--links-->
Sáng kiến kinh nghiệm năm học 2005 - 2006 của Doãn Hoài Nam

• 15
• 837
• 0