Tập huấn: Dạy học toán theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh (2019)

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN NHÀ BÈ</b>
<b>PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHÀ BÈ</b>

<b>DẠY HỌC THEO HƯỚNG TÍCH CỰC HĨA </b>

<b>HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH</b>

<b> </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

 _{Học sinh chủ yếu ghi nhớ kiến thức có sẵn, ít được vận}

dụng kiến thức vào giải quyết các vấn đề trong học tập và
trong cuộc sống (Thông qua khảo sát học sinh lớp 3).

 _{Kĩ năng đọc để hiểu một bài toán giải có lời văn cịn hạn}

chế; chưa có kĩ năng tự phân tích tình huống để tìm ra
hướng giải quyết vấn đề.

 _{Việc tiếp nhận kiến thức mới chưa được tự nhiên; kể cả}

giờ luyện tập học sinh chưa được phát huy hết năng lực,
thường phụ thuộc nhiều vào hướng dẫn của giáo viên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

 _{Phần lớn giáo viên hiện nay chưa áp dụng một cách hiệu}

quả các phương pháp dạy học và giáo dục tích cực. Các
phương pháp dạy học và giáo dục còn mang tính áp đặt, một
chiều.

 _{Giáo viên thường lệ thuộc vào sách giáo khoa, không dám}

vượt ra khỏi khuôn khổ (gắn với việc kiểm tra đánh giá).

 _{Giáo viên chưa thực hiện tốt đánh giá quá trình hay đánh}

giá năng lực của học sinh, chủ yếu đánh giá kết quả học tập
dựa trên kiến thức môn học.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>Khởi động</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b> </b>2 ?

+ 3

8

+ ? - ?

7

- ?

2

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<i><b>Đề bài:</b><b> Mỗi con ngựa chở theo 2 người đi </b></i>
<i><b>dạo quanh Hồ Xuân Hương. Hỏi 9 con ngựa </b></i>
<i><b>chở được bao nhiêu người?</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

<i><b> </b></i> <i><b>Đề bài:</b></i> <i><b>Trường Tiểu </b></i>

<i><b>học Lâm Văn Bền tổ chức </b></i>
<i><b>cho học sinh khối 4;5 cắm </b></i>
<i><b>trại theo mơ hình (như hình </b></i>
<i><b>bên). Thầy Tổng phụ trách </b></i>
<i><b>muốn đi vòng qua các lều </b></i>
<i><b>sao cho không phải đi tới lều </b></i>
<i><b>nào 2 lần. Em hãy chỉ giúp </b></i>
<i><b>Thầy cách đi nhé! </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b> </b><i><b>(Thực hiện điều chỉnh đề bài trên theo hướng </b></i>
<i><b>phát triển tư duy suy luận của học sinh).</b></i>

<i><b> </b><b>Đề bài:</b><b> Tìm số dư của các phép chia sau:</b></i>
<i><b> </b></i>

<i><b> </b></i> <i><b>31: 5</b></i>

<i><b> </b></i> <i><b>43:5 </b></i>
<i><b> </b></i> <i><b>63:5.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10></div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

<i><b> </b></i> <i><b>Đề bài:</b><b> Mỗi con ngựa chở 2 người đi dạo </b></i>
<i><b>quanh Hồ Xuân Hương. Người ta đếm được 36 </b></i>
<i><b>chân ngựa. Hỏi có bao nhiêu người ngồi trên </b></i>
<i><b>lưng ngựa?</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

<i><b>Thông qua đề bài trên giúp học sinh: </b></i>

- Khả năng vận dụng kiến thức về đường gấp khúc và kĩ

năng thực hành vẽ đường gấp khúc vào thực tế cuộc sống.

- Thấy được ý nghĩa của những kiến thức về đường gấp
khúc trong cuộc sống.

- Có thói quen vận dụng kiến thức và kĩ năng về đường
gấp khúc để xử lí các tình huống gặp trong cuộc sống
hàng ngày.

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<i><b> </b><b>Đề bài:</b><b> Hỏi hạt số 31; 42 và 63 có màu gì?</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

 _{Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn điện}

giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Đối với giáo dục phổ thơng, tập
trung phát triển <i><b>trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, </b></i>
<i><b>năng lực</b></i> phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu cho học sinh.

 _{Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo}

dục lí tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin
học, <i><b>năng lực và kĩ năng thực hành, </b></i> <i><b>vận dụng kiến thức </b></i>
<i><b>vào thực tiễn, phát triển khả năng sáng tạo</b></i>, tự học, khuyến
khích học tập suốt đời”.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

 _{Mơn Tốn góp phần hình thành và phát triển cho học sinh}

năng lực toán học (biểu hiện tập trung nhất của năng lực tính tốn)
bao gồm các thành phần cốt lõi sau: <i><b>năng lực tư duy và lập luận </b></i>

<i><b>tốn học; năng lực mơ hình hố tốn học; năng lực giải quyết </b></i>
<i><b>vấn đề toán học; năng lực giao tiếp toán học; năng lực sử dụng </b></i>
<i><b>cơng cụ, phương tiện học tốn.</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16></div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

 _{Giáo viên là chủ thể tổ chức, điều khiển và học sinh là}

chủ thể hoạt động học tích cực chủ động và sáng tạo. Giáo
viên cải tiến phương pháp dạy học giúp học sinh cải tiến
phương pháp học thông qua các hoạt động: <b>Khám phá, </b>
<b>thực hành, vận dụng.</b>

 _{Giáo viên cần biết cách kết hợp và bổ sung các phương}

pháp dạy học, tránh sự nhàm chán và tạo sự năng động
trong cách nghĩ, cách làm của học sinh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

 <b></b>_{Trong dạy tốn, ngồi mục tiêu chủ yếu là bồi dưỡng kĩ}

năng tính tốn, người giáo viên cịn phải chú ý đến việc
phát triển năng lực tư duy và bồi dưỡng phương pháp suy
luận cho học sinh.

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19></div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

 _{Ví dụ:}

- Học sinh phải được trao đổi, thảo luận để giải quyết
nhiệm vụ, …. (khi dạy kiến thức mới).

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

  _{Tính tích cực là một đặc điểm vốn có của con người.}

Nguồn gốc của tính tích cực là nhu cầu. Con người sinh ra

cùng với một loạt các nhu cầu bẩm sinh khác nhau như: nhu
cầu ăn, uống,…. và sau đó xuất hiện các nhu cầu xã hội.
Những nhu cầu này không bao giờ cạn và luôn trở thành
động cơ thúc đẩy con người hoạt động. Khi nhu cầu nhận
thức xuất hiện thì nó sẽ thúc đẩy hoạt động học tập. Vì thế,

<b>giáo viên hãy biến yêu cầu của nội dung kiến thức thành </b>
<b>nhu cầu nhận thức để thúc đẩy học sinh hoạt động,tìm </b>
<b>tịi, khám phá và tự chiếm lĩnh kiến thức.</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

 _{Ví dụ:}

- Giáo chú ý cho học sinh nhiều cơ hội thực hành, thực tập,
được thể hiện, được nêu ý kiến,… (tiết luyện tập, thực hành).

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

Trong quá trình lĩnh hội kiến thức, kĩ năng, kĩ xảo ở
học sinh, tính tích cực hóa hoạt động được thể hiện từ cấp độ
thấp nhất đến cấp độ cao nhất như sau:

- Bắt chước thực hành: tính tích cực thể hiện ở sự cố gắng
làm theo mẫu hành động, thao tác, cử chỉ hành vi hay nhắc
lại những gì trải qua;

- Tìm hiểu và khám phá: tính tích cực thể hiện ở sự chủ
động hoặc ý muốn hiểu thấu đáo vấn đề nào đó để sau đó có
thể tự giải quyết vấn đề;

- Sáng tạo trong vận dụng: tính tích cực thể hiện ở khả
năng linh hoạt và hiệu quả trong giải quyết vấn đề.

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24></div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

<b> </b>

 <b> </b> _{Nguồn gốc của tính tích cực là nhu cầu. Khi trẻ có nhu cầu thì nó sẽ tự}

giác tìm tri thức. Khi phát hiện các tình huống mâu thuẫn của lí thuyết hay
thực tế mà kiến thức cũ không thể giải quyết được, học sinh buộc phải tìm
con đường khám phá mới.

 _{Đối với học sinh, tính tích cực bên trong thường nảy sinh do những tác}
động bên ngoài. Giáo viên phải tạo ra hàng loạt các mâu thuẫn, khéo léo lôi
cuốn, hấp dẫn học sinh để học sinh tự ý thức tiếp nhận và tìm tịi giải pháp.
Có như thế sẽ giúp học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức và hình thành kĩ năng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26></div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27>

 _{Chương trình mơn Tốn lớp 1 mới giảm 01 tiết/tuần (cả năm}

giảm 35 tiết)

<b>Chương trình mới</b> <b>Chương trình hiện </b>

<b>hành</b>

Mỗi tuần 3 tiết Mỗi tuần 4 tiết

Cả năm (35 tuần): 105 tiết Cả năm (35 tuần): 140 tiết

</div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28>

 <b>_{Chương trình mơn Tốn lớp 1 hiện hành được cấu trúc thành}</b>

<b>4 mạch kiến thức:</b>

- Số học

- Đại lượng và đo đại lượng
- Yếu tố hình học

- Giải bài tốn có lời văn.

 <b>_{Nội dung chương trình mơn Tốn lớp 1 mới được cấu trúc}</b>

<b>thành 2 mạch kiến thức:</b>

- Số và phép tính

- Hình học và Đo lường.

</div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29>

<b>Nội dung</b> <b>Yêu cầu cần đạt</b>

SỐ VÀ PHÉP TÍNH

<i><b>Số tự nhiên</b></i>

Số tự nhiên

Các phép
tính với số
tự nhiên

<i>Đếm, đọc, viết các số trong </i>
<i>phạm vi 100</i>

<i>So sánh các số trong phạm </i>

<i>vi 100</i>

<i>Phép cộng, phép trừ</i>

- Đếm, đọc, viết được các số trong phạm vi 10; trong phạm
vi 20; trong phạm vi 100.

- Nhận biết được chục và đơn vị, số tròn chục.

- Nhận biết được cách so sánh, xếp thứ tự các số trong

phạm vi 100 (ở các nhóm có khơng quá 4 số).

- Nhận biết được ý nghĩa của phép cộng, phép trừ.

- Thực hiện được phép cộng, phép trừ (không nhớ) các số

trong phạm vi 100.

- Làm quen với việc thực hiện tính tốn trong trường hợp

có hai dấu phép tính cộng, trừ (theo thứ tự từ trái sang
phải).

</div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30>

<b>Nội dung</b> <b>Yêu cầu cần đạt</b>

SỐ VÀ PHÉP TÍNH

<i><b>Số tự nhiên</b></i>

<i>Tính nhẩm</i> - Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm trong phạm vi
10.

- Thực hiện được việc cộng, trừ nhẩm các số tròn
chục.

<i>Thực hành giải quyết vấn đề </i>
<i>liên quan đến các phép tính </i>
<i>cộng, trừ</i>

- Nhận biết được ý nghĩa thực tiễn của phép tính
(cộng, trừ) thơng qua tranh ảnh, hình vẽ hoặc tình
huống thực tiễn.

– Nhận biết và viết được phép tính (cộng, trừ) phù
hợp với câu trả lời của bài tốn có lời văn và tính
được kết quả đúng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31>

<b>HÌNH HỌC VÀ ĐO LƯỜNG</b>

Nội dung Yêu cầu cần đạt

<i><b>Hình học trực quan</b></i>

Hình phẳng và

hình khối <i>- Quan sát, nhận biết hình dạng của một số hình phẳng và hình </i>
<i>khối đơn giản</i>

<i>- Thực hành lắp ghép, xếp hình </i>

<i>gắn với một số hình phẳng và </i>
<i>hình khối đơn giản</i>

- Nhận biết được vị trí, định hướng trong không gian:
trên – dưới, phải – trái, trước – sau, ở giữa.

- Nhận dạng được hình vng, hình trịn, hình tam
giác, hình chữ nhật thơng qua việc sử dụng bộ đồ
dùng học tập cá nhân hoặc vật thật.

- Nhận dạng được khối lập phương, khối hộp chữ
nhật thông qua việc sử dụng bộ đồ dùng học tập cá
nhân hoặc vật thật.

Nhận biết và thực hiện được việc lắp ghép, xếp hình
gắn với sử dụng bộ đồ dùng học tập cá nhân hoặc vật
thật.

</div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32>

<b>HÌNH HỌC VÀ ĐO LƯỜNG</b>

Nội dung Yêu cầu cần đạt

<i><b>Đo lường</b></i>

<i>Biểu tượng về đại lượng và </i>

<i>đơn vị đo đại lượng</i> - Nhận biết được về “dài hơn”, “ngắn hơn”. - Nhận biết được đơn vị đo độ dài: <i>cm</i> (xăng-ti-mét); đọc và viết được
số đo độ dài trong phạm vi 100cm.

- Nhận biết được mỗi tuần lễ có 7 ngày và tên gọi, thứ tự các ngày trong

tuần lễ.

- Nhận biết được giờ đúng trên đồng hồ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33>

<i><b>Đo lường</b></i>

<i>Thực hành đo đại </i>

<i>lượng</i> - Thực hiện được việc đo và ước lượng độ dài theo đơn vị đo tự quy ước (gang tay, bước chân,...).
- Thực hiện được việc đo độ dài bằng thước thẳng với đơn vị đo là

<i>cm</i>.

- Thực hiện được việc đọc giờ đúng trên đồng hồ.

- Xác định được thứ, ngày trong tuần khi xem lịch (loại lịch tờ
hàng ngày).

- Giải quyết được một số vấn đề thực tiễn đơn giản liên quan đến
đo độ dài, đọc giờ đúng và xem lịch (loại lịch tờ hằng ngày).

</div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34>

 _{Chương trình mơn Tốn lớp 1 mới khơng có riêng mạch}

kiến thức "Giải bài tốn có lời văn", nhưng nội dung này được
đề cập đến trong phần thực hành giải quyết vấn đề ở tất cả các
mạch kiến thức.

 _{Trong nội dung Hình học của chương trình mơn Tốn}

lớp 1 mới có đề cập đến yêu cầu: Nhận biết được vị trí, định

hướng trong không gian như: trên – dưới, phải – trái, trước –
sau, ở giữa. Nội dung này <i>khơng có trong chương trình mơn </i>

<i>Tốn lớp 1 hiện hành</i>. Ngoài ra, so với chương trình hiện

</div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35>

 _{Đặc biệt, trong chương trình mơn Tốn lớp 1 mới, có}

</div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>

Nhà trường tổ chức cho học sinh một số hoạt động sau và có thể bổ sung
các hoạt động khác tuỳ vào điều kiện cụ thể.

<i><b>_{Hoạt động 1:}</b></i>_{Thực hành ứng dụng các kiến thức toán học vào thực tiễn,}

chẳng hạn:

- Thực hành đếm, nhận biết số, thực hiện phép tính trong một số tình huống
thực tiễn hằng ngày (ví dụ: đếm số bàn học và số cửa sổ trong lớp học,...).

- Thực hành các hoạt động liên quan đến vị trí, định hướng khơng gian (ví
dụ: xác định được một vật ở trên hoặc dưới mặt bàn, một vật cao hơn hoặc thấp
hơn vật khác,...).

- Thực hành đo và ước lượng độ dài một số đồ vật trong thực tế gắn với đơn
vị đo <i>cm</i>; thực hành đọc giờ đúng trên đồng hồ, xem lịch loại lịch tờ hằng ngày.

<i><b>_{Hoạt động 2:}</b></i>_{Tổ chức các hoạt động ngồi giờ chính khố (ví dụ: các trò}

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>

 _{Phải tổ chức cho học sinh hoạt động (với đồ vật thật, mơ hình, kí}

hiệu tốn học,…). Cần tạo hứng thú học toán cho học sinh bằng
việc tổ chức các trò chơi học tập, xây dựng các tình huống kích

thích, cuốn hút học sinh vào các hoạt động học tập.

 _{Cần tổ chức quá trình dạy học theo hướng kiến tạo, trên cơ sở}

tạo dựng các tình huống có vấn đề, trong đó học sinh dựa trên vốn
hiểu biết, kinh nghiệm sẵn có, được <b>tham gia tìm tịi, phát hiện, </b>
<b>suy luận giải quyết vấn đề, tự chiếm lĩnh kiến thức.</b>

 _{Việc dạy học phải} <b>_{gắn với các tình huống thực}</b> _{mà học sinh}

được trải nghiệm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>

<i><b>KÍNH CHÚC</b></i>

<i><b>Q THẦY CƠ NHIỀU SỨC </b></i>

<i><b>KHOẺ, </b></i>

<i><b>THÀNH CÔNG TRONG NĂM </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39></div>

<!--links-->