THỰC TRẠNG HẠCH TOÁN KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ KẾT QUẢ TIÊU THỤ HÀNG HOÁ TẠI CÔNG TY VẬT TƯ VÀ THIẾT BỊ TOÀN BỘ

THỰC TRẠNG HẠCH TOÁN KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ KẾT
QUẢ TIÊU THỤ HÀNG HOÁ TẠI CÔNG TY VẬT TƯ VÀ THIẾT
BỊ TOÀN BỘ (VT&TBTB)
I/ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ VÀ TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÍ HOẠT ĐỘNG
TẠI CÔNG TY VẬT TƯ VÀ THIẾT BỊ TOÀN BỘ -MATEXIM
1.QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN .
Công ty được chính thức thành lập từ năm 1969, trải qua ba giai đoạn phát triển
như sau :
1.1 Giai đoạn từ 1969 đến 1978.
Tiền thân của công ty vật tư và thiết bị toàn bộ là công ty vật ttư trực thuộc bộ
cơ khí và luyện kim cũ được thành lập theo nghị định số 14CKLK/TC2 ngày
17/9/1969 của bộ trưởng bộ cơ khí luyện kim .
ở giai đoạn này, công ty có hai chuyên nghành chính :
+Thứ nhất, là ngành hậu cần của cơ khí luyện kim, quản lí kho tàng hàng hoá cho
ngành và một phần nền kinh tế quốc dân.
+Thứ hai là phục vụ chiến đấu, vận tải lương thức và vũ khí phục vụ cho tiền
tuyến.
Công ty đã hình thành các kho (Tổng kho I ở Yên Viên, Tổng khoII ở Hải Phòng,
Tổng kho III ở Thái Nguyên), các ban tiếp nhận (Ban tiếp nhận I ở Yên Viên , Ban
tiếp nhận II ở hải Phòng , Ban tiếp nhận III ở Đà Nẵng),các xí nghiệp (Xí nghiệp
vận tải Yên Viên , Xí nghiệp vật liệu I ở Đông Anh)
Năm 1978, do yêu cầu phát triển của toàn xã hội, Xí nghiệp thiết bị toàn bộ thuộc
công ty vật tư được nhà nước quyết định tách ra để tổ chức thành công ty thiêt bị
toàn bộ trực thuộc bộ cơ khí luyện kim cũ.
1.2 Giai đoạn từ năm1978-1993 .
Ngày 12/01/1979, hội đồng chính phủ đã ra quyết định số 14/CP hợp nhất công ty
vật tư và công ty vật tư và thiết bị toàn bộ thành một công ty lấy tên là :"Công ty
vật tư và thiết bị toàn bộ " trực thuộc bộ cơ khí và luyện kim cũ. ở giai đoạn này
công ty có nhiệm vụ tổ chức thu mua tiếp nhận gia công khai thác chế biến để cung
cấp và vận tải cho các dơn vị của Bộ, các thiết bị toàn bộ, các vật tư chuyên dùng,
chuyên ngành thông dụng, tổ chức tiêu thụ các sản phẩm kể cả thiết bị toàn bộ do

các đơn vị sản xuất. Đến năm 1991, công ty đã được bộ công nghiệp nặng giao
thêm nhiệm vụ xuất nhập khẩu trực tiếp với các hãng nước ngoài.
1.3 Giai đoạn từ năm 1993 đến nay.
Trải qua một thời gian hoạt động, ngày 5/5/1993, công ty được thành lập lại theo
quyết định số 214QĐ/TCNSTD với tên "Công ty vật tư và thiết bị toàn bộ " ,tên
giao dịch quốc tế là MATEXIM (Material and technical export import
corporation).
- Giấy phếp kinh doanh số 018234 cấp ngày 20/5/1993.
- Giấy phép kinh doanh xuất khẩu số 1.01.1.022./CP ngày 20/9/1993.
- Trụ sở công ty : Đường Hoàng Quốc Việt -Nghĩa Đô -Hà Nội .
- Điện thoại : 8.343065- 8361692- 8344241
- Fax :84 - 4 - 8345416
Tài khoản số :
- 362 -111 - 370 - 257 , tại ngân hàng ngoại thương Việt Nam
- 710A - 00626 tại hội sở chính ngân nàng Công Thương Việt Nam
-710A - 0045 tại chi nhánh ngân hàng đầu tư và phát triển Hà Nội .
Tổng số vốn :28 tỉ đồng .
Trong đó :Vốn cố định :8 tỉ đồng
Vốn lưu động :20 tỉ đồng
Những nhiệm vụ chức năng chủ yếu của công ty là:
-Xuất khẩu trực tiếp và kinh doanh các loại vật tư và phụ tùng, thiếy bị phục vụ
cho sản xuất của ngành công nghiệp và các ngành kinh tế quốc dân trong cả nước.
-Làm các dịch vụ liên quan đến mọi lĩnh vực xuất nhập khẩu, kinh doanh và sản
xuất.
-Là đại lí bán hàng cho một số hãng nước ngoài:
+Đại lí độc quyền cho tập đoàn SUDMOcủa cộng hoà Liên bang Đức.
+Đại lí bán và vận chuyển xr máy cho công ty Hon Da Việt Nam.
+Đại lí bán các loại xe nâng của hãng Ligitrans- Đan mạch .
Ngoài những hoạt động chủ yếu trên công ty còn là :
-Thành viên sáng lập Công ty cổ phần bảo hiểm Petrolimex

-Thành viên sáng lập công ty liên doanh cơ khí Việt Nhật chuyên sản xuất các sản
phẩm bằng gang đúc có chất lượng cao.
-Hội viên của phòng thương mại và công nghiệp Việt nam
-Hiện tại công ty vật tư và thiết bij toàn bộ có quan hệ buôn bán với nhiều nước
trên thế giới như :Thái Lan, Singapore, Malaysia, Anh, Pháp ,Đức...
Các đơn vị thành viên trực thuộc công ty:
- Chi nhánh vật tư Miền Nam
- Chi nhánh vật tư Miền Trung
- Chi nhánh vật tư Tây Nguyên
- Chi nhánh vật tư Hải Phòng
- Chi nhánh vật tư Thái Nguyên
- Chi nhánh vật tư Nam Hà Nội
- Tổng kho I
- Xí nghiệp vật tư vận tải
- Xí nghiệp thương mại dịch vụ
- Cửa hàng bán xe và dịch vụ do Honda uỷ nhiệm
2.Một số nét về tình hình tài chính của công ty >
Công ty vật tư và thiết bị toàn bộ được thành lập lại vào năm 1993với số vốn ban
đầu là28 tỉ trong đó:
-Vốn cố định :8 tỉ đồng
-Vốn lưu động :20 tỉ đồng
Công ty có nhiệm vụ phải bảo toàn và phát triển số vốn mà nhà nước giao và hàng
năm phải nộp cho ngân sách Nhà Nước 6% (tính trên số vốn ngân sách nhà nước
cấp )tiền thu sử dụng vốn.
Qua một quá trình sản xuất kinh doanh, hiên tại nguồn vốn kinh doanh của doanh
nghiệp là 92.453 tỉ bao gồm:
Vốn chủ sở hữu: (Vốn NSNN cấp và vốn tự bổ xung) :30.142 tỉ
Vốn vay nợ:62.311tỉ
Xết về cơ cấu vốn thì vốn cố định chiém 18.6% còn vốnlưu động chiếm 81.4%
Trong nhữngđiều kiện như trên, công ty đã đúng dắn tìm ra hướng đi đúng để khắc

phục khó khăn, đảm bảo sự phát triển ổn định của mình.
Một số chỉ tiêu về hoạt động sản xuất kinh doanh trong 3 năm 1999,2000,2001 của
công ty:
Bảng1: Thực hiện các chỉ tiêu qua các năm:
Chỉ tiêu 1999 2000 2001
1./ Doanh thu 263.730 251.691 317.133
Trong đó:
-Hoạt động thương mại 180.598 170.910 230.030
-Hoạt động sản xuất dịch
vụ
9.526 8.704 8.334
-Hoạt động XNK ủy thác 73.610 72.018 105.770
2./Nộp ngân sách nhà nước 8.162 8.040 17.537
3./ Lợi nhuận 162 102 520
Năm1999, trong khi những khó khăn cũ vẫn còn thì những yếu tố bất lợi
khác lại nảy sinh: Thiên tai lũ lụt xảy ra liên tiếp làm cho sức mua thị trường nội
địa giảm. Đặc biệt năm 1999, lần đầu tiên xuất hiện luật thuế GTGT, gây không ít
khó khăn cho doanh nghiệp. Những vướng mắc trong việc tính thuế cho hàng tồn
đọng từ những năm trước ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty.
Bước sang năm 2000, do tình hình kinh tế khu vực nói riêng cũng như tình
hình kinh tế thế giới nói chung có nhiều biến động nên công ty không tránh khỏi
những ảnh hưởng. Tuy nhiên không để cản trở bước phát triển của mình, trong
năm 2000 Công ty và các cơ sở đã từng bước triển khai các biện pháp có hiệu quả,
phát huy tối đa các khả năng của mình như đẩy mạnh hoạt động xuất nhập
khẩu,tăng cường củng cố các mối quan hệ với các bạn hàng; cho các đối tượng
trong và ngoài nước thuê kho tàng bến bãivà làm dịch vụ vận chuyển bốc xếp hàng
hóa, gia công chế biến các sản phẩm từ nhựa mây tre đan để xuất khẩu....Nhờ
những cố gắng trên Công ty đẫ từng bước ổn định được hoạt động kinh doanh,
nâng cao doanh số,đảm bảo tốt việc nộp ngân sách hàng năm.
Sang năm 2001 Công ty và cơ sở chú trọng hơn tới thị trường trong nước

cũng như nước ngoài để nâng cao doanh thu.Đồng thời Công ty đề ra các kế hoạch
cụ thể để ổn định tốt hoạt động kinh doanh, tỏ rõ khả năng của mình trên thị
trường.
Trải qua 30 năm phấn đấu, công ty đã không ngừng củng cố và phát triển : Có
trên 10 thành viên trực thuộc công ty ở hầu hết các thành phố lớn ở 3 miền Bắc
-Trung -Nam và Tây Nguyên. Đời sống của cán bộ công nhân viên ngày một nâng
cao, xây dựng được cơ ngơi khang trang, trang bị hệ thống điện thoại, fax, máy
tính.
Công ty đã và đang chứng tỏ khả năng sức mạnh của mình trên thương trường ,
khẳng định uy tín của mình trong và ngoài nước.
3.Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lí của công ty .
Cùng với sự phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh tổ chức bộ máy quản lí của
công ty ngày càng gọn nhẹ và hoàn thiện. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lí theo mô
hình tập trung.
Sơ đồ bộ máy công ty
Chức năng nhiệm vụ của từng phòng ban như sau:
*Giám đốc : Là người lãnh đạo cao nhất của công ty, chịu trách nhiểmtước bộ
công nghiệp về mọi mặt hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty .Giám đốc có
toàn quyền quyết định đối với hoạt động của công ty theo pháp luật ,theonghị định
của đảng uỷ và công đoàn công ty theo thực tế về quản lí sản xuất kinh doanh trong
công ty.
CÔNG ĐOÀN CÔNG
TY
Giám đốc công ty
ĐẢNG ỦY CÔNG
TY
Kế toán trưởng
Phó giám đốc
Ban
kiểm

toán
nội bộ
Văn
phòng
công ty
Phòng
tổ chức
lao
động
Phòng
kĩ thuật
kho và
vận tải
Phòng
tài
chính
kế toán
Phòng
kinh
doanh
xuất
nhập
*Đảng uỷ công ty:Là tổ chức đại diện cho các đảng viên công ty,dựa vào các nghị
quyết của Đảng để tổ chức hướng dẫn công ty thưch hiện nhiệm vụ của mình.
*Công đoàn công ty:Là tổ chức đai diện cho người lao động trong công đoàn công
ty tham gia vào công tác quản lí công ty và bảo vệ quyền lợi cho người lao động.
*Phó giám đốc : Là người giúp việc cho giám đốc và phụ trách những lĩnh vực do
giám đốc uỷ quyền.
*Kế toán trưởng:Là người phụ trách toàn bộ tình hình tài chính kế toán của công
ty.

*Phòng kinh doanh xuất nhập khẩu đảm bảo các chức năng :
-Lập kế hoạch chi tiêu cụ thể hàng tháng, hàng quý, hàng năm .
-Kinh doanh các máy móc thiết bị phụ tùng.
-Làm đơn hàng mời thầu quan hệ ngoại giao với nước ngoài để thực hiện hoạt
động xuất nhập khẩu.
-Làm công tác quảng cáo tuyên truyền trong và ngoài nước.
*Phòng tài chính kế toán đảm nhận các chức năng sau :
-Chỉ đạo và thực hiện toàn bộ công tác kế toán, thống kê thông tin và hạch toán
kinh tế của công ty.
-Theo dõi giá cả trong nước.
-Tính toán cân đối thu chi
-Quản lí kho tàng hàng hoá.
*Phòng kĩ thuật kho và vận tải đảm nhận các chức năng :
-Đảm bảo công tác vận chuyển hàng hoá.
-Đảm bảo kho tàng, cất giữ bảo quản hàng hoá.
-Thiết ké thi công sửa chữa các công trình xây dựng của công ty. Sửa chữa bảo
quản các phương tiện kĩ thuật.
*Phòng tổ chức đảm nhận chưc năng :
- Công tác tổ chức cán bộ lao động tiền lương
-Công tác chế độ chính sách, BHXH, BHYT,của toàn bộ cán bộ nhân viên trong
công ty.
-Công tác bảo đảm an toàn lao động.
*Văn phòng công ty.
-Hướng dẫn về mặt pháp luật cho các hoạt động của công ty.
-Giải quyết các công việc hành chính sự nghiệp : Văn thư lưu trữ,thực hiện công
tác phục vụ quan hệ giao dịch của các phòng ban.
*Ban kiểm toán nội bộ :
-Tổ chức kiểm toán các đơn vị thành viên, xử lí tổng hợp kết quả kiểm toán nội bộ.
-Bồi dưỡng nghiệp vụ cho kế toán viên.
-Đề ra các biện pháp chấn chỉnh.

-Giúp lãnh đạo đánh giá việc thực hiện qui chế nội bộ, kiểm tra tính hữu hiệu của
hệ thống kiểm soát nội bộ, tình hình chấp hành luật pháp.
4.Tổ chức bộ máy kế toán và hình thức sổ kế toán:
4.1 Tổ chức bộ máy kế toán:
Công tác kế toán của công ty mang tính tập trung. Phòng kế toán của công ty bao
gồm 15 người :
-01 kế toán trưởng
-01 trưởng phòng kế toán
-01 phó phòng kế toán
-11 kế toán viên
-01 thủ quỹ
Sơ đồ 14:Sơ đồ bộ máy kế toán
KẾ TOÁN TRƯỞNG
Kế toán tổng
hợp
Kế toán
thanh toán
và tiền
Kế toán
tài sản
cố định
Thủ
quĩ
Kế toán
ngân hàng
Kế toán
hàng
hóa
Kế toán
công nợ

Phòng kế toán của các đơn vị trực thuộc
*Kế toán trưởng : Chịu trách nhiệm trước giám đốc và hoạt động tài chính kế toán
của doanh nghiệp . Kế toán trưởng chỉ đạo giám sát công tác kế toán của công ty
và các đơn vị trực thuộc công ty.
*Kế toán tổng hợp : Thực hiện việc ghi chép sổ cái, kiểm tra đối chiếu số liệu và
lập các báo cáo kế toán nộp cho cấp trên.
*Kế toán hàng hoá : Kế toán hàng hoá theo dõi hàng hoá để mua vào và bán ra cả
về số lượng và giá trị theo từng nhóm hàng. Kế toán hàng hoá căn cứ vào các phiếu
nhập xuất hàng hoá để lập chứng từ nhập xuất hàng hoá của bộ phận kế toán hàng
hoá dể vào sổ chi tiết cho từng khách hàng từng nhà cung cấp.
*Kế toán thanh toán và tiền lương : có nhiệm vụ thanh toán các khoản bằng séc,
bằng tiền mặt. Hàng ngày căn cứ vào các chứng từ phát sinh (các chứng từ về
thanh toán tiền mặt, séc, cáckhoản thanh toán lương, thanh toán tiền tạm ứng ...)để
chuyển tiền và làm các thủ tục thanh toán. Dựa trên căn cứ các chỉ tiêu kế hoạch đã
được giám đốc phê duyệt, kế toán thanh toán lập chứng từ thanh toán sau đó tập
hợp lên phiếu chi và vào sổ kế toán.
*Kế toán tài sản cố định : Kế toán tài sản cố định theo dõi chi tiết từng tài sản cố
định, tình hình thay đổi nguyên giá và giá trị hao mòn đã trích hàng năm của tài
sản cố định thông qua việc lập thẻ tài sản cố định. Căn cứ để lập thẻ tài sản cố định
là biên bản giao nhận tài sản cố định, biên bản đánh giá lại tài sản cố định, bảng
trích khấu hao tài sản cố định, biên bản thanh lí tài sản cố định vầ các tài liệu kĩ
thuật có liên quan. Hàng tháng kế toán tài sản cố định lập bảng phân bổ khấu hao
cho từng đối tượng sử dụng tài sản cố định để làm cơ sở tính chi phí.
*Kế toán ngân hàng : Công ty có mối quan hệ với ngân hàng công thương Việt
Nam. Nhiệm vụ kế toán là làm các thủ tục chuyển tiền, hàng ngày căn cứ vào các
chiứng từ phát sinh để lập các chứng từ chuyển tiền bằng uỷ nhiệm chi hoặc bằng
séc theo từng công việc và ghi sổ các nghiệp vụ có liên quan.
*Thủ quĩ :Căn cứ vào các chứng từ phát sinhcủa kế toán thanh toán để thu chi tiền
và vào sổ quỹ. Sổ quỹ được khoá vào cuối mỗi ngày. Hàng tháng thủ quỹ còn căn
cứ vào sổ công nợ để ghi chép sổ sách, lên sổ số dư để thu hoàn tạm ứng của từng

người.
4.2 Tổ chức hình thức sổ kế toán.
*Hệ thống tài khoản sử dụng : Hệ thống tài khoản mà công ty đang sử dụng được
vận dụng phù hợp và tuân thủ theo nguyên tắc được qui định ở Quyết định
1141/TC-QĐ/CĐKT ngày 01/01/1995và thông tư số 10/TC-CĐKTcủa Bộ tài
chính. Vì là một công ty lớn với hoạt đọng kinh doanh đa dạng nên công ty sử
dụng hầu hết các tài khoản trong hệ thống tài khoản.
*Hình thức kế toán áp dụng : Công ty áp dụng hình thức kế toán Chứng từ - Ghi
sổ. Kì hạch toán là tháng.
Sơ đồ 15: Trình tự ghi sổ kế toán ở Công ty
II/HẠCH TOÁN KẾ TOÁN TIÊU THỤ HÀNG HOÁ TẠI CÔNG TY VẬT
TƯ VÀ THIẾT BỊ TOÀN BỘ.
1.Đặc điểm hàng hoá của công ty và yêu cầu quản lý :
Các mặt hàng của công ty kinh doanh rất đa dạng bao gồm nhiều chủng loại, kích
cỡ khác nhau trong đó mặt hàng kinh doanh chủ yếu là các loại thép chất lượng cao
nhập khẩu cho ngành cơ khí chế tạo và các loại máy móc thiết bị nhập. Công ty
chủ yếu nhập các loại mặt hàngcủng như máy móc của Trung Quốc và Hàn Quốc.
Thị trường mua bán của công ty nói cung tương đối ổn định và có tương lai phát
triển mở rộng hơn với các nước trong khu vực nói riêng và thế giới nói chung.
Chứng từ gốcSổ quỹ
Sổ chi tiết tài khoản
Phiếu ghi sổ kiêm luân chuyển
chứng từ gốc
Sổ cái
Bảng cân đối phất sinh
Báo cáo kế toán
Đồng thời công ty bán các loại thép chát lượng cao cũng như các mặt hàng khác
cho thị trường trong nước, Công ty xuất hàng sang Nga và các nước Đông Âu.Việc
quản lí hàng hoá được áp dụng theo phương pháp kê khai thường xuyên.Hàng hoá
xuất kho được tính theo phương pháp thực tế đích danh, hàng xuất thuộc lô hàng

nhập nào thì tính theo giá nhập của lô đó. Do sự đa dạng về chủng loại (có tới hàng
trăm mặt hàng khác nhau ) và số lượng hàng tồn kho rất lớn nên công ty không có
điều kiện để lập báo cáo nhập, xuất, tồn kho hàng tháng. Tuy nhiên để đảm bảo
yêu cầu quản lí hàng hoá một cách chặt chẽ cứ 6 tháng 1 lần công ty tiến hành
kiểm kê lại toàn bộ hàng hoá, đánh giá lại chất lượng hàng tồn kho cũng như điều
chỉnh lại giá trị hàng tồn kho theo giá thị trường và lập báo cáo kiểm kê hàng hoá.
2. Các phương thức bán hàng ở công ty :
Công ty áp dụng 2 phương thức bán hàng chủ yếu sau:
-Phương thức bán buôn qua kho : Bên mua nhận hàng trực tiếp tại kho của công ty
hoặc tại kho của bên mua, tuỳ theo hợp đồng thoả thuận của hai bên.
-Phương thức bán buôn vận chuyển thẳng: Sau khi hàng nhập về cảng của công ty
tiến hành giao nhận cho bên mua tại cảng hoặc tại một địa điểm đã thoả thuận
trong hợp đồng.
Tình hình tiêu thụ hàng hoá của công ty luôn được chú trọng về những mặt sau:
-Về qui cách phẩm chất hàng hoá tiêu thụ : Hàng hoá trước khi nhập xuất phải
được kiểm tra kĩ lưỡng về chất lượng cũng như qui cách. Chính vì vậy ở công ty
không có trường hợp hàng bán bị trả lại, hay giảm giá hàng bán do kém phẩm chất.
-Về giá bán hàng hoá : Hệ thống giá bán được xác định trêngiá mua thực tế cộng
với chi phí thu mua bảo quản và gắn liền với sự biến động của giá cả thị trường.
Giá bán hàng hoá thường được thoả thuận với người mua cho nên các mặt hàng
của công ty không có giá bán cố định như các mặt hàng của các công ty thương
mại khác.
3.Tài khoản sử dụng .
Việc hạch toán quá trình tiêu thụ và xác định kết quả kinh doanh của công ty
mang tính độc lập. Phần lớn các tài khoản công ty sử dụng có nội dung phản ánh
đúng chế độ, tuy nhiên có trường hợp tài khoản 156 "Hàng hoá" là có sự khác biệt.
Một số tài khoản mà công ty sử dụng trong việc hạch toán kế toán tiêu thụ và xác
định kết quả kinh doanh như sau: