Một số giải pháp và kiến nghị nhằm ngăn ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng Công Thương Đống Đa

Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
Một số giải pháp và kiến nghị nhằm ngăn ngừa và
hạn chế rủi ro tín dụng tại Chi nhánh Ngân hàng
Công Thơng Đống Đa
3.1. Định hớng hoạt động của Chi nhánh NHCT Đống Đa trong thời gian
tới
3.1.1. Dự báo các yếu tố tác động đến hoạt động tín dụng của Chi nhánh
Hoạt động tín dụng là một trong những hoạt động chịu ảnh hởng từ môi
trờng bên ngoài nhiều nhất. Vì vậy, công tác dự báo các yếu tố tác động của
môi trờng sẽ giúp Chi nhánh NHCT Đống Đa chủ động hơn và hd hiệu quả
hơn. Một số dự báo của Chi nhánh về những vấn đề mà hoạt động của Ngân
hàng sẽ phải đối mặt trong thời gian tới nh sau:
Nguy cơ sản xuất trong nớc chịu sự cạnh tranh lớn
Trong khoảng 2 hay 3 năm sắp tới, nớc ta thực hiện ra nhập tổ chức
WTO. Khi đó, các doanh nghiệp trong nớc sẽ bình đẳng với các doanh nghiệp
nớc ngoài, nguy cơ sụt giảm xuất khẩu của các doanh nghiệp xuất khẩu trong
nớc là rất lớn, thể hiện rõ nhất là việc chủng loại hàng hoá của chúng ta rất
giống so với Trung Quốc, trong khi giá cả của chúng ta thờng cao hơn. Ngoài
ra, xuất khẩu có nguy cơ tăng trởng chậm lại và sụt giảm do sự đi xuống của
nền kinh tế thế giới, ảnh hởng của sự kiện chính trị, khủng bố, bệnh dịch
Môi trờng kinh tế xã hội ổn định
Chỉ tiêu Chính phủ đề ra trong năm 2005 tốc độ tăng trởng GDP phải
đạt tốc độ 8,5%, đó là chỉ tiêu phù hợp với tình hình phát triển kinh tế đất nớc,
nớc ta là một trong những nớc có nền kinh tế phát triển và tình hình chính trị
xã hội ổn định nhất trong khu vực. Đây là một trong những yếu tố hấp dẫn đối
với các nhà đầu t nớc ngoài. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế đang có rất
1
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
nhiều thuận lợi, đợc sự ủng hộ của nhiều quốc gia trên thế giới, đó là trở thành
thành viên của AFTA, hiệp định thơng mại Việt _ Mỹ có hiệu lực sẽ mở ra cho
chúng ta nhiều cơ hội phát triển hơn nữa. Bộ luật Doanh nghiệp sửa đổi sẽ tạo

ra cơ chế thoáng cho hoạt động của các doanh nghiệp, đặc biẹt là các doanh
nghiệp ngoài quốc doanh. Đây là cơ hội cho Chi nhánh NHCT Đống Đa mở
rộng đối tợng cho vay, tăng trởng tổng d nợ.
Chính sách u tiên đẩy mạnh xuất khấu của Chính phủ .
Ngày 10.9.2001, Chính phủ đã ban hành quy chế tín dụng hỗ trợ xuất
khẩu QĐ 133/2001-TTg, Chính phủ đã giảm thuế xuất khẩu, hỗ trợ lãi suất sau
đầu tDo đó, đa số các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Ngân hàng nh thuỷ
sản, sản xuất chế biến đều nằm trong danh mục vay vốn đợc u đãi. Nhng bản
thân Chi nhánh cũng phải đối với sự chuyển dời vốn vay sang Quỹ hỗ trợ và
phát triển, nguy cơ giảm bớt phần thị trờng rất cao.
Nhu cầu vốn của nền kinh tế rất cao
Do xu hớng hội nhập kinh tế quốc tế trong tơng lai, nên Chi nhánh
NHCT Đống Đa sẽ có rất nhiều cơ hội để cho vay, với các ngành kinh tế mũi
nhọn nh giao thông vận tải, điện, viễn thôngđang triển khai những dự án lớn
và rất cẩn sự hỗ trợ của cả ngành ngân hàng. Khu vực kinh tế t nhân sẽ là khu
vực kinh tế phát triển năng động nhất trong nền kinh tế, nhu cầu vốn rất lớn để
phát triển sản xuất.
Mức độ cạnh tranh trên thị trờng tài chính tiền tệ diễn ra gay gắt
Hiện tại, các NHTM đang cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực tín dụng,
một thị trờng đầy tiềm năng với trên 80 triệu dân, tỷ lệ nghèo đói vẫn còn cao,
do vậy nhu cầu vốn phát triển sản xuất rất lớn. Sắp tới, sau khi Hiệp định th-
ơng mại Việt Mỹ hiệu lực, đấy là lúc các ngân hàng nớc ngoài sẽ tham gia thị
trờng tài chính ở Việt Nam, hàng rào bảo hộ đối với các ngân hàng trong nớc
bị xoá bỏ. Chi nhánh Ngân hàng Công Thơng Đống Đa cũng nh các ngân hàng
2
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
khác sẽ phải đối mặt với các đối thủ cạnh tranh hơn chúng ta về mọi mặt nh về
vốn, trình độ quản trị, kinh nghiệm trong cạnh tranh quốc tế, chất lợng của sản
phẩm dịch vụ, phong cách kinh doanh chuyên nghiệpNhững ngân hàng vẫn
còn lợi thế là theo Hiệp định thơng mại Việt Mỹ, các NHTM Hoa Kỳ trong 8

năm đầu không đợc huy động tiền gửi VND của các pháp nhân VIệt Nam mà
các Chi nhánh không có quan hệ tín dụng ở một tỷ lệ tối thiểu nhất định so với
vốn pháp định, cụ thể trong 8 năm là 50%, 100%, 250%, 400%, 600%, 700%,
900% và đén năm thứ 8 là đối xử quốc gia đầy đủ. Yêu cầu trong khoảng thời
gian 8 năm này Chi nhánh NHCT Đống Đa cần phải nâng cao năng lực tài
chính, tỷ lệ an toàn vốn tồi thiểu, nguồn vốn huy động và tăng trởng d nợ an
toàn hiệu quả.
Tóm lại, trong thời gian tới hoạt động tín dụng của Chi nhánh NHCT
Đống Đa sẽ chịu nhiều tác động, nó chứa đựng nhiều cơ hội phát triển cũng
nh rủi ro, thách thức.
3.1.2. Định hớng hoạt động tín dụng của Chi nhánh NHCT Đống Đa
trong thời gian sắp tới
Mục tiêu của Chi nhánh NHCT Đống Đa trong năm 2005 là phải bám
sát mục tiêu phát triển của hệ thống Ngân hàng Công Thơng, có sự vận dụng
sáng tạo vào tình hình và khả năng phát triển của Ngân hàng.
Mục tiêu chính của hệ thống Ngân hàng Công Thơng trong thời gian
sắp tới là triển khai thực hiện đề án tái cơ cấu, đây là một đề án mang tính
tổng hợp, khắc phục những tồn tại, yếu kém đề ra định hớng phát triển trong
từng giai đoạn cụ thể. Chi nhánh NHCT Đống Đa sẽ triển khai các nhiệm vụ
công tác sau đây:
* Triển khai đề án tái cơ cấu Ngân hàng Công Thơng
Giai đoạn đầu tiên từ năm 2002 đến năm 2007 cần phải triển khai đợc
những công việc nh sau:
3
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
- Đổi mới cơ cấu tổ chức và phơng thức quản lý theo hớng nâng cao tính
chủ động, linh hoạt, thống nhất của từng bộ phận, đảm bảo tính kỷ cơng trong
công tác quản trị điều hành, thiết lập và nâng cao thiết chế dới sự quản lý của
Uỷ ban quản lý nơ và phòng ngừa rủi ro.
- Đổi mới phơng thức kiểm soát nội bộ, đảm bảo tính độc lập, là cánh

tay phải của cán bộ lãnh đạo trong hoạt động kiểm tra, giám sát.
- Xây dựng nền móng cho việc phát triển và mở rộng một số loại hình
dịch vụ mới, đa dạng hoá danh mục sản phẩm
* Đẩy mạnh công tác huy động vốn
Để thích nghi với môi trờng cạnh tranh, Ngân hàng tiếp tục thực hiện đa
dạng hoá danh mục các sản phẩm huy động vốn nh trả lãi trớc, có dự thởng, có
khuyến mại, bổ sung các loại kỳ hạn, áp dụng lãi suất linh hoạt nhằm mở
rộng quy mô nguồn vốn, đặc biệt là VND.
Bên cạnh đó, chú trọng mở rộng và nâng cấp mạng lới chi nhánh, các
phòng giao dịch tại các trung tâm kinh tế và khu vực đông dân c của quận
Đống Đa
* Nâng cao chất lợng hoạt động tín dụng, tiếp tục đẩy mạnh tăng tr-
ởng tín dụng
Chi nhánh sẽ chủ dộng tìm những khách hàng, những dự án lớn, khả thi,
không phân biệt loại hình sở hữu. Bên cạnh đó, bám sát vào các dự án lớn, các
chơng trình kinh tế trọng điểm, các tổng công ty có vai trò quan trọngđẩy
mạnh cho vay nhằm đẩy manh tốc độ tăng trởng tín dụng, phục vụ tốt hơn sự
nghiệp phát triển kinh tế của đất nớc.
Nâng cao chất lợng tín dụng, cải tiến phơng pháp quản lý rủi ro tín
dụng, duy trì tỷ lệ nợ quá hạn dới mức của ngành, hoàn thiện hệ thồng phân
loại các khoản vay.
4
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
Tăng năng lực tài chính bằng các phơng án ngoài vốn ngân sách của
Nhà nớc, gắn với đẩy nhanh công tác xử lý xấu theo nguyên tắc kiên trì và
quyết liệt.
Đẩy nhanh hoạt động ngân hàng bán buôn, hoạt động đại lý uỷ thác,
thuê mua tài chính, các dịch vụ t vấnthông qua thị trờng chứng khoán tạo
thêm vốn phục vụ cho đầu t phát triển.
* Thực hiện tốt công tác chăm sóc khách hàng

Tiếp tục duy trì và củng cố mối quan hệ với khách hàng truyền thồng,
đặc biệt là những khách hàng chiến lợc trong mục tiêu phát triển của Chi
nhánh trong từng thời kỳ. Đó là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực
xuất nhập khẩu, thơng mại dịch vụ và xây dựng.
Triển khai thành cồng dự án Hiện đại hoá ngân hàng, phát triển các ứng
dụng đồng bộ với dự án Hiện đại hoá tăng tiện ích sản phẩm, dịch vụ cho
khách hàng và nâng cao hiệu quả, hiệu suất hoạt động cho ngân hàng.
* Phát triển nguồn nhân lực
Xây dựng chiến lợc đào tạo dài hạn, có chiều sâu, nhằm đáp ứng nhu
cầu phát triển của ngân hàng trong thời kỳ mới.
Hoàn thiện hơn nữa chế độ lơng bổng, kiến nghị với cơ quan cấp trên có
cơ chế giá tiền lơng thích hợp nhằm khuyến khích cán bộ công nhân viên phát
huy tính sáng tạo, tinh thần trách nhiệm, gắn bó với công việc
Những chỉ tiêu kinh doanh cơ bản của Chi nhánh năm 2005
- Nguồn vốn huy động : 3.620 tỷ đồng
- Tổng d nợ : 2.200 tỷ đồng
- Doanh thu dịch vụ Ngân hàng : 6 tỷ đồng
- Lợi nhuận hạch toán : 85 tỷ đồng (cha trích dự
phòng)
3.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Chi nhánh NHCT Đống Đa
5
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
Rủi ro tín dụng là loại rủi ro có tác động mạnh nhất và nguy hiểm nhất
đến hoạt động kinh doanh của NHTM cũng nh sự ổn định của nền kinh tế ở
Việt Nam , trong bối cảnh tình hình cạnh tranh khắc nghiệt theo sự tiến triển
của Hiệp định thơng mại Việt_Mỹ. Những tồn tại trong chất lợng tín dụng của
Chi nhánh NHCT Đống Đa nh tình hình nợ quá hạn, nợ khó đòi, VTC quá
thấp để có thể phòng chống rủi ro, cơ cấu đầu t quá tập trung, nguồn vốn hoạt
động mất cân đối cần đợc giải quyết, điều chỉnh kịp thời, hợp lý.
Có rất nhiều giải pháp để ngăn ngừa, khắc phục và xử lý rủi ro, song

trong phạm vi của chuyên đề này, em xin chỉ nêu các biện pháp thực sự cần
thiết với ngân hàng.
3.2.1. Xử lý nợ tồn đọng
Số nợ xấu hiện đang vẫn ở trong mức tiêu chuẩn của hệ thồng Ngân
hàng Công Thơng, nhng nó vẫn làm xấu đi bảng tổng kết tài sản, giảm uy tín
của ngân hàng mà còn gây ra những khó khăn trong hoạt động của ngân hàng
khi phải cạnh tranh với các chi nhánh ngân hàng nớc ngoài trong tơng lai.
* Xin trợ cấp từ Ngân hàng nhà nớc
Đối với số nợ của Ngân hàng nhà nớc và nợ không có TSĐB Chi nhánh
NHCT Đống Đa cần làm việc với Bộ tài chính và Ngân hàng nhà nớc để tìm
cách giải quyết sớm. Cách tốt nhất là Bộ tài chính, Ngân hàng nhà nớc, Ngân
hàng Công thơng Việt Nam cấp nguồn cho Chi nhánh để xoá nợ, nếu không
Chính phủ có thể cho phép ngân hàng tiếp tục hạch toán nợ vào chi phí hoạt
động. Hoặc đòi hỏi Chi nhánh phải tiếp tục nỗ lực cao để hoạt động kinh
doanh có lãi, để có thể rút ngắn thời gian thu hồi nợ để có thể hạch toán vào
chi phí mà vẫn có thể duy trì đợc lợi nhuận.
* Thu nợ trực tiếp từ khách hàng.
Đây là biện pháp cơ bản để giải quyết tận gốc các khoản nợ tồn đọng,
tuy nhiên biện pháp này chỉ có hiệu quả đối với các doanh nghiệp còn hoạt
6
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
động và còn khả năng trả nợ. Cách nhanh chóng nhất để thu hồi nợ vay là Chi
nhánh miễn giảm một phần nợ lãi cho khách hàng và động viên doanh nghiệp
bán bớt một phần tài sản không cần thiết để trả nợ.
Cách thứ hai, ngân hàng thay đổi lại kế hoạch trả nợ cho doanh nghiệp,
cùng doanh nghiệp xem xét lại kế hoạch kinh doanh, dùng biện pháp mềm
mỏng hỗ trợ doanh nghiệp khôi phục lạ hoạt động sản xuất kinh doanh để có
thể trả nợ cho ngân hàng đồng thời hạ bớt lãi suất, giảm chi phí dịch vụ. Chi
nhánh NHCT Đống Đa cần phối hợp với doanh nghiệp để tìm ra nguyên nhân
dẫn đến khó khăn của doanh nghiệp, từ đó có hớng khai thác thích hợp, chẳng

hạn doanh nghiệp gặp khó khăn trên thị trờng đầu ra, cần có các biện pháp cắt
giảm chi phí , giải phóng hàng tồn kho, cải tiến mẫu mã, chất lợng sản phẩm,
thay đổi phơng thức bán hàng Doanh nghiệp gặp khó khăn do vốn bị chiếm
dụng quá nhiều thì cần phải tháo gỡ từ các khách hàng mua chịu của doanh
nghiệpNguyên nhân dẫn đến rủi ro cho doanh nghiệp rất nhiều bởi vậy, cách
thức giải quyết vấn đề của từng doanh nghiệp cũng phải khác nhau.
* Thu hồi nợ từ việc xử lý tài sản
Hiện nay thị trờng bất động sản đang có chiều hớng có lợi cho ngân
hàng, bên cạnh đó thông t liên tịch số 03/2001/TTLT-NHNN-BTP-BTC-BCA-
TCĐC cũng đã tạo điều kiện thuận lợi cho ngân hàng trong việc xử lý TSĐB
để thu hồi nợ vay, bởi vây ngân hàng nên đẩy nhanh công tác phát mại tài sản,
mặc dù giá bán cha thể bù đắp đợc tổn thất do khoản nợ gây ra, nhng nhanh
thu hồi vốn, tránh trờng hợp tài sản bị xuống cấp, h hỏng, lấn chiếm
* Nhờ đến sự can thiệp của pháp luật để thu hồi nợ
Đây là cách thức cuối cùng mà bản thân ngân hàng không muốn, song
là cơ quan kinh doanh Chi nhánh NHCT Đống Đa cần kiên quyết khởi kiện ra
toà án đối với các con nợ không có thiện chí hợp tác với ngân hàng để có thể
nhanh chóng thu hồi nợ.
7
Giải pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại CN NHCT Đống Đa
* Tăng cờng tích luỹ dự phòng rủi ro
Trong điều kiện bán TSĐB và thu hồi nợ của khách hàng còn nhiều khó
khăn nh hiện nay thì quỹ dự phòng rủi ro là nguồn quan trọng để xử lý nợ tồn
đọng. Hiện nay, ở Chi nhánh, quỹ dự phòng đợc thiết lập dựa trên kết quả kinh
doanh của năm tài chính cho phép, do vậy ngân hàng hoạt động ngày càng
hiệu quả thì nguồn tài chính trích dự phòng ngày càng nhiều. Muốn vậy, ngân
hàng cần phải phân bổ vốn nhiều hơn nữa vào các hoạt động kinh doanh có
mức sinh lời cao nh tín dụng, góp vốn liên doanh mua cổ phần, kinh doanh
ngoại tệ, đông thời tận thu những khoản lãi cho vay cha thu đợc.
Với các khoản nợ đã xử lý bằng quỹ dự phòng, ngân hàng cần có kế

hoạch theo dõi, tiếp tục thu hồi nợ nếu có thể làm tăng nguồn thu cho ngân
hàng.
3.2.2. Tăng cờng vốn tự có
Trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng, vốn tự có đợc coi là nền
tảng, tấm đệm để phòng chống rủi ro. Hiện tại, VTC tại Chi nhánh NHCT
Đống Đa vẫn còn nhỏ không chỉ gây khó khăn cho ngân hàng trong việc cho
vay dự án có giá trị lớn mà còn khiến cho ngân hàng không thể đạt đợc tiêu
chuẩn về tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (hệ số Cook của ngân hàng hiện nay chỉ
đạt khoảng 5-6% so với yêu cầu tối thiểu là 8%). Về nguyên tắc, VTC phải đ-
ợc bổ sung dần dần từ lợi nhuận song nếu áp dụng phơng pháp đó sẽ phải mất
nhiều thời gian ngân hàng mới tăng đợc VTC để đạt đợc mức vốn tối thiểu
theo chuẩn mực quốc tế.
Để có thể tăng VTC kịp thời, ngân hàng cần phải kết hợp với biện pháp
tăng VTC từ nguồn lợi nhuận hàng năm và các biện pháp sau:
- Phát hành trái phiếu vốn dài hạn
- Đề nghị Chính phủ cho phép ngân hàng để lại một phần thu nhập trớc
thuế để tăng vốn hoặc đợc khoán mức đóng góp ngân sách cố định.
8