THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ THU THUẾ GTGT ĐỐI
VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TRÊN ĐỊA BÀN
HUYỆN HIỆP HOÀ TỈNH BẮC GIANG.
2.1. Những đặc điểm kinh tế- xã hội ảnh hưởng đến công tác quản lý
thu thuế GTGT đối với doanh ngiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện
Hiệp Hoà - tỉnh Bắc Giang:
2.1.1. Đặc điểm kinh tế- xã hội huyện Hiệp Hoà- tỉnh Bắc Giang.
Ngày 01/6/1945 là ngày khởi nghĩa giành chính quyền ở huyện Hiệp Hoà, uỷ
ban kháng chiến ra đời, đó cũng chính là ngày thành lập huyện Hiệp Hoà.
Hiệp Hoà là một huyện trung du, cách trung tâm thành phố Bắc Giang 30 km
về phía tây và cách thủ đô Hà Nội 50 km về phía bắc, với diện tích tự nhiên là
20.100,5 ha. Hiệp Hoà là một huyện đông dân cư nhất của tỉnh Bắc Giang, với 25
xã và 1 thị trấn, dân số tính đến năm 2005 là 213.547 người. Với hệ thống sông
Cầu là ranh giới giữa các huyện trong tỉnh với huyện Hiệp Hoà và các huyện của
tỉnh Thái Nguyên, Hà Nội. Ngoài ra Hiệp Hoà còn có 2 tuyến đường quốc lộ liên
tỉnh là các tuyến: Từ thành phố Bắc Giang qua Hiệp Hoà đến thành phố Thái
Nguyên; và tuyến từ Hiệp Hoà đi Sóc Sơn, sang sân bay Nội Bài qua quốc lộ số 3.
Với khí hậu tương đối ôn hoà, địa hình không được bằng phẳng (có 11 xã là
xã miền núi), giao thông thuận lợi, đó chính là những điều kiện tốt để Hiệp Hoà có
thể phát triển mạnh về nông nghiệp, lâm nghiệp, thương mại và dịch vụ. Trong vài
năm gần đây đã có nhiều khu công nghiệp được xây dựng trên địa bàn huyện Hiệp
Hoà. Bên cạnh đó, Hiệp Hoà còn là một huyện giàu truyền thống văn hoá, lịch sử,
cái lôi cách mạng lâu đời; có Xuân Biều- xã Xuân Cẩm là nơi tiền khởi nghĩa cách
mạng năm 1945; thôn Vân Xuyên- xã Hoàng Vân là khu cách mạng tiền khởi
nghĩa được công nhận là an toàn khu 2(ATK). Nhân dân Hiệp Hoà có truyền thống
cần cù lao động, với nhiều làng nghề truyền thống như: Nuôi tằm, ươm tơ, dệt lụa;
mây tre đan xuất khẩu... mang tính cổ truyền, đậm đà bản sắc dân tộc. Tất cả
những yếu tố đó tạo nên một sự kết hợp hài hoà giữa quang cảnh thiên nhiên với
truyền thống lịch sử và bản sắc văn hoá dân tộc, đó là điều kiện hết sức thuận lợi
cho Hiệp Hoà trên đà phát triển.
Theo báo cáo tổng kết tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội 6 tháng
đầu năm 2006 của UBND huyện Hiệp Hoà, năm 2005 được xác định là năm cải
cách hành chính, hiệu quả kinh tế và cải thiện môi trường xã hội. Với sự nỗ lực
của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, tình hình kinh tế- xã hội của huyện tiếp tục
đạt được những kết quả quan trọng và khá toàn diện, các chỉ tiêu cơ bản của kế
hoạch năm 2005 đều đạt và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra.
Về kinh tế: Kinh tế đạt mức tăng trưởng khá, kinh tế xã hội phát triển toàn
diện, hầu hết các chỉ tiêu đều đạt và vượt mức kế hoạch đề ra. Cơ cấu giữa các
ngành kinh tế và cơ cấu nội ngành nông nghiệp chuyển dịch tích cực, đúng hướng.
Hiệp Hoà đã phát huy được nội lực, khai thác và sử dụng có hiệu quả các
nguồn vốn đầu tư, đầu tư có trọng tâm, trọng điểm. Thực hiện thí điểm đưa chăn
nuôi ra khỏi khu dân cư.
So với năm 2004, giá trị sản xuất các ngành kinh tế trên địa bàn huyện ước
tăng 14% (B/c HĐND 6 tháng đầu năm 2006), trong đó:
- Thu ngân sách đạt 137% dự toán bằng 126% so với cùng kỳ năm 2004.
+ Thu trên địa bàn đạt 179% bằng 143% so với cùng kỳ năm 2004.
+ Thu hộ cấp tỉnh tăng 279% so với cùng kỳ.
- Về nông nghiệp đạt 202%, bằng 101% so với cùng kỳ.
- Về chăn nuôi, thú y, nuôi trồng thuỷ sản đạt 107%, bằng 1065 so với cùng kỳ.
- XDCB tăng 21%; TMDV tăng 12%.
- Tỷ lệ hộ đói nghèo giảm 2,16% năm 2004 và năm 2005 còn 1,6%, hàng
nghìn lao động được giải quyết việc làm.
- Về giao thông vận tải: Hoàn chỉnh công tác khảo sát mạng lưới đường giao
thông toàn huyện đến năm 2010. Vận tải phát triển cả 2 loại hình đường bộ và
đường thuỷ, khối lượng hàng hoá tăng 9,8% so với cùng kỳ.
Về văn hoá - xã hội; An ninh- Quốc phòng:
Các hoạt động văn hoá- xã hội phát triển đồng bộ, sâu rộng và thiết thực
trong cộng đồng dân cư.
Giải quyết đơn thư khiếu kiện có nhiều tiến bộ, tăng cường công tác trực tiếp
đối thoại với nhân dân, tập trung giải quyết những điểm bức xúc tại cơ sở.
An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, nền quốc phòng toàn
dân được củng cố.
Qua những điểm nổi bật kể trên ta có thể nhận thấy nền kinh tế Hiệp Hoà
ngày càng khởi sắc, đang dần đi vào ổn định và phát triển mạnh. Cơ sở hạ tầng
kinh tế xã hội của huyện ngày càng đượcc cải thiện và được đầu tư xây dựng mới
theo quy hoạch, tốc độ đô thị hoá ngày càng cao, sản xuất kinh doanh dịch vụ ngày
càng phát triển, cơ cấu kinh tế ngành chuyển dịch theo hướng tích cực. Biểu hiện ở
chỗ: tỷ trọng ngành của ngành nông nghiệp ngày càng giảm, thay vào đó là tỷ
trọng của ngành công nghiệp - xây dựng cơ bản ngày càng tăng lên.
Đời sống vật chất tinh thần của nhân dân ngày càng được cải thiện và từng
bước nâng cao; bộ mặt nông thôn ngày càng đổi mới; an ninh trật tự và an toàn xã
hội về cơ bản được ổn định; hiệu lực quản lý Nhà nước trên các mặt đều được đổi
mới theo đúng pháp luật.
Hiện nay, Hiệp Hoà đang phấn đấu thực hiện tốt giai đoạn đầu của giai đoạn
phát triển 5 năm (2006 - 2010), thực hiện Nghị quyết đại hội Đảng bộ lần thứ XVII
về phát triển kinh tế xã hội. Huyện Hiệp Hoà đã đạt được nhiều thành tựu quan
trọng trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng. Những
kết quả đạt được, những kinh nghiệm lãnh đạo chỉ đạo và điều hành là yếu tố thuận
lợi để tổ chức và thực hiện kế hoạch các năm tiếp theo của kế hoạch 5 năm (2006-
2010). Hơn nữa, Hiệp Hoà đang nằm trong quy hoạch phát triển lên đô thị loại III
vào năm 2010, có nhiều dự án đầu tư hạ tầng, đầu tư phát triển công nghiệp và đô
thị trên địa bàn huyện. Đây là những điều kiện thuận lợi, là vận hội, thời cơ để
Hiệp Hoà đẩy nhanh sự phát triển kinh tế- xã hội của huyện.
Tuy nhiên, đứng trước sự phát triển công nghiệp, đô thị hoá, đầu tư hạ tầng,
đất đai từ nông nghiệp chuyển hoá nhanh cho đầu tư phát triển thì công tác giải
phóng mặt bằng, giải quyết công ăn việc làm, thu nhập cho người lao động và môi
trường xã hội cũng có nhiều nảy sinh, bức xúc, đó cũng là những khó khăn, thách
thức đáng kể trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội để an ninh quốc phòng được
bền vững, đời sống nhân dân được từng bước nâng cao.
Nhưng vượt lên hết vẫn là lòng quyết tâm của quân và dân Hiệp Hoà, mong
muốn đưa Hiệp Hoà trở thành một huyện có đô thị loại III, có nền kinh tế phát
triển, văn hoá- xã hội, an ninh quốc phòng bền vững, đời sống nhân dân được nâng
cao một bước.
2.1.2. Tình hình phát triển kinh tế ở các doanh nghiệp NQD trên địa bàn
huyện Hiệp Hoà - tỉnh Bắc Giang.
Hiệp Hoà là một trong những địa bàn trong cả nước đang trong quá trình đô
thị hoá, với sự mọc lên của nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ tạo thành các cụm công
nghiệp, nhờ có sự hình thành các cụm công nghiệp và việc mở rộng kinh tế tới các
địa bàn lân cận, với định hướng sẽ trở thành đô thị loại III trong vài năm tới, do đó
kinh tế xã hội phát triển mạnh, cuộc sống của nhân dân cũng trở nên sôi động hơn;
cũng nhờ đó mà sự phát triển của khu vực kinh tế nói chung và ở khu vực kinh tế
NQD nói riêng phát triển rất đa dạng với nhiều ngành nghề khác nhau: Ngành sản
xuất, ngành xây dựng, ngành thương nghiệp, ngành vận tải, ngành nông, lâm
nghiệp... được tổ chức, hoạt động dưới nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau:
Công ty cổ phần, Công ty trách nhiệm hữu hạn (TNHH), doanh nghiệp tư nhân,
HTX, xí nghiệp, và các loại hình doanh nghiệp khác nhưng trong đó số lượng
Công ty TNHH vẫn chiếm đa số.
Tính đến 31/12/2005 số doanh nghiệp hoạt động thuộc khu vực kinh tế NQD
trên địa bàn huyện Hiệp Hoà do chi cục thuế Hiệp Hoà quản lý như sau:
Tình hình quản lý doanh nghiệp ngoài quốc doanh: (biểu 1).
S
TT
Loại hình doanh nghiệp
Tổng
quản lý
Không kinh
doanh
Đang hoạt động
1 Công ty cổ phần 3 - 3
2 Công ty TNHH 25 2 23
3 Doanh nghiệp tư nhân 3 - 3
4 HTX 2 - 2
5 Xí nghiệp 1 - 1
Tổng 34 2 32
Nguồn: Chi cục thuế Hiệp Hoà.
Các doanh nghiệp hoạt động chủ yếu tập trung ở 25 xã và 01 thị trấn của
huyện, và được phát triển lên từ các hộ kinh doanh cá thể, do đó việc áp dụng sổ
sách kế toán, hoá đơn chứng từ, nhận thức về pháp luật thuế còn hạn chế.
Tổng thu thuế các loại theo phân cấp năm 2005 đạt 420 triệu, chiếm 20%
tổng số thu ngoài quốc doanh.
Bên cạnh đó, công tác quản lý Nhà nước đối với doanh NQD trên địa bàn
huyện còn gặp nhiều khó khăn, bất cập, chưa đồng bộ, theo số liệu thống kê của
chi cục thuế Hiệp Hoà thì số doanh nghiệp phát sinh ngày càng tăng, song nhiều
doanh nghiệp không có năng lực kinh doanh đã có đơn xin đóng mã số thuế, bỏ
kinh doanh, không thực hiện nghĩa vụ thuế Nhà nước; còn có một số hiện tượng
doanh nghiệp tồn tại danh nghĩa, trốn thuế Nhà nước; vi phạm Luật lao động về
mua BHXH cho người lao động.
Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhưng với mục tiêu xác định phát triển doanh
nghiệp NQD nói chung mà quan trọng là các doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế
này là chiến lược mang lại nguồn thu chủ yếu để xây dựng và phát triển kinh tế- xã
hội của huyện nên Hiệp Hoà đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của các
cấp, các ngành trong tỉnh.
2.1.3. Sự hình thành và phát triển chi cục thuế Hiệp Hoà - Bắc Giang.
2.1.3.1. Vài nét sơ lược về chi cục thuế Hiệp Hoà - Bắc Giang.
Chi cục thuế huyện Hiệp Hoà được thành lập cùng với hệ thống thuế cả
nước. Thực hiện Nghị định số 281/ HĐBT ngày 7/ 08/1990 của Hội đồng Bộ
trưởng (nay là Chính phủ) về việc thành lập hệ thống thuế Nhà nước trực thuộc Bộ
Tài chính và Quyết định số 314/ TCQĐ- TCCB ngày 21/ 08/ 1990 của Bộ trưởng
Bộ tài chính.
Ngày 1/10/1990 chi cục thuế Hiệp Hoà thuộc tỉnh Hà Bắc cũ (nay là tỉnh
Bắc Giang) được thành lập trên cơ sở sát nhập của 3 bộ phận đó là thuế công
thương nghiệp, thuế nông nghiệp và thuế quốc doanh.
Căn cứ vào Quyết định số 1682/TCT-QĐ-TCCB ban hành ngày 14/11/2003,
quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Chi cục thuế
trực thuộc Cục thuế; Và Quyết định số 4181/TCT-TCCB ngày 21/11/2003, quy
định về chức năng, nhiệm vụ của các tổ, đội thuộc Chi cục thuế.
Chi cục thuế Hiệp Hoà dưới sự chỉ đạo, lãnh đạo song trùng của Cục thuế
tỉnh Bắc Giang và UBND huyện Hiệp Hoà. Toàn chi cục có tổng số 57 cán bộ
trong đó 42 cán bộ công chức và 15 lao động hợp đồng.
42 cán bộ công chức hiện đã được xếp vào ngạch:
- Ngạch chuyên viên: 03 đồng chí.
- Ngạch kiểm soát viên: 37 đồng chí.
- Các ngạch khác: 02 đồng chí( lái xe + bảo vệ).
Đảng bộ Chi cục thuế Hiệp Hoà gồm 29 đ/c, trực thuộc Huyện uỷ Hiệp Hoà.
Công đoàn Chi cục thuế là công đoàn cơ sở trực thuộc LĐLĐ Cục thuế tỉnh
Bắc Giang.
Tổ chức nữ công có 7 đồng chí là tổ chức nữ công cơ sở trực thuộc Hội phụ
nữ Cục thuế tỉnh Bắc Giang.
Công tác xây dựng tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ công
chức trong những năm qua đã được Chi cục quan tâm và thường xuyên cải cách,
đổi mới; bố trí, sắp xếp nhân sự phù hợp với năng lực và tiến trình cải cách thuế:
năm 1997 số cán bộ công chức có trình độ đại học và cao đẳng vào khoảng 12%;
trình độ trung cấp chiếm 87,33%; trình độ sơ cấp chiếm 0,67%. Cùng với sự cố
gắng của toàn ngành, Chi cục thuế Hiệp Hoà với mục tiêu đào tạo, mở rộng toàn
diện và chuyên sâu thì hiện nay, (tính đến tháng 6/2006) Chi cục thuế Hiệp Hoà
được biên chế 42 cán bộ công chức, trong đó: trình độ cao học có 01 đồng chí,
chiếm 2,3%; đại học và cao đẳng có 11 đồng chí, chiếm 26%; trình độ trung cấp có
28 đồng chí, chiếm 67%; còn lại là sơ cấp có 2 đồng chí, chiếm 4,7%. Ngoài ra
còn có 2 đồng chí được cử đi học lớp trung cấp lý luận chính trị, quản lý hành
chính Nhà nước.
Bên cạnh việc chú trọng đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn, Chi cục
thuế Hiệp Hoà còn thường xuyên tổ chức các đợt tập huấn nghiệp vụ, học tập trao
đổi kinh nghiệm công tác, tổ chức phát động phong trào thi đua làm việc, thi đua
học tập, phát huy sáng kiến... Từ đó chất lượng đội ngũ cán bộ không ngừng nâng
cao, kết quả thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị ngày càng tốt hơn.
Trong suốt những năm qua, để hoàn thành tốt nhiệm vụ thu ngân sách, ngoài
việc thực hiện tốt chỉ đạo của Cục thuế Tỉnh, Huyện uỷ, HĐND-UBND huyện
Hiệp Hoà, tập thể lãnh đạo, công chức trong Chi cục thuế Hiệp Hòa luôn sáng tạo
áp dụng các biện pháp, sáng kiến mới, đồng thời chú trọng công tác tuyên truyền
các chính sách pháp luật thuế đến các tổ chức, cá nhân, người nộp thuế. Công tác
hỗ trợ tổ chức và cá nhân người nộp thuế được thông qua bằng nhiều hình thức
như: Tổ chức tập huấn, toạ đàm đối thoại và giải đáp thắc mắc kịp thời, đúng quy
định. Các tổ chức đoàn thể trong đơn vị thường xuyên tổ chức phát động phong
trào thi đua sáng kiến, cải tiến cách quản lý và các biện pháp thu, góp phần hoàn
thành suất sắc nhiệm vụ thu ngân sách của đơn vị.
2.1.3.2. Cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ của bộ máy quản lý Chi cục
thuế Hiệp Hoà:
Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý Chi cục thuế huyện Hiệp Hoà
có thể khái quát qua sơ đồ sau:
Chi cục trưởng
Phó chi cục trưởng
Phó chi cục trưởng
Tổ hành chính nhân sự tài vụ.
Tổ
xử lý
dữ liệu.
Tổ nghiệp vụ tuyên truyền hỗ trợ thuế.
Tổ
thanh tra kiểm tra.
Đội QLDN, thu khác và trước bạ.
Đội thuế liên xã, thị trấn.
* Chi cục trưởng: Là người lãnh đạo cao nhất của chi cục, có nhiệm vụ lãnh
đạo chung, có trách nhiệm tham mưu, tổ chức quản lý cán bộ thực hiện tốt các
nhiệm vụ và phù hợp với tình hình thực tế của huyện.
Chi cục trưởng là người chịu trách nhiệm trước cơ quan cấp trên về mọi hoạt
động của chi cục mình.
* Các chi cục phó: Cùng với chi cục trưởng, chi cục thuế huyện Hiệp Hoà
có 2 chi cục phó giúp đỡ, hỗ trợ chi cục trưởng phụ trách các tổ, đội và chịu trách
nhiệm trưởng về hoạt động của các tổ, đội do mình phụ trách.
Cụ thể:
- Một đồng chí chi cục phó phụ trách khu vực kinh tế NQD, phần nhiệm vụ
tính thuế và các đội thuế liên xã trên địa bàn.
- Một đồng chí chi cục phó phụ trách khu vực kinh tế quốc doanh, vấn đề
hành chính, trước bạ, kiểm tra, thanh tra.
Tuy nhiên việc phân chia công việc như vậy cũng chỉ mang tính tương đối vì
giữa các chi cục phó thường xuyên có sự giúp đỡ, hỗ trợ nhau cùng thực hiện công
việc nhằm đạt kết quả cao nhất.
* Tổ hành chính nhân sự tài vụ: Gồm 5 đồng chí cán bộ có nhiệm vụ giúp
Chi cục trưởng thực hiện công tác văn thư hành chính, quản trị, tài vụ và quản lý
cán bộ của chi cục thuế Hiệp Hoà.
* Tổ xử lý dữ liệu: Gồm 6 đồng chí cán bộ, chịu trách nhiệm tính thuế, kế
toán, thống kê, dự toán thuế và quản lý ấn chỉ.
* Tổ nghiệp vụ- tuyên truyền và hỗ trợ thuế: Gồm 3 đồng chí cán bộ, giúp
Chi cục trưởng chi cục thuế hướng dẫn nghiệp vụ thuế đối với các đối tượng nộp
thuế và các tổ, đội của chi cục; tuyên truyền và hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong
việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế đối với Nhà nước.
* Tổ thanh tra, kiểm tra: Gồm 4 đồng chí cán bộ, giúp Chi cục trưởng chi
cục thuế thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật thuế của các tổ chức, cá nhân
nộp thuế và các cơ quan tổ chức được uỷ nhiệm thu; thanh tra, kiểm tra nội bộ cơ
quan thuế trong việc thực hiện pháp luật thuế, các chế độ quản lý, xử lý các hành
vi vi phạm trong lĩnh vực thuế, giải quyết các đơn thư khiếu nại, tố cáo theo thẩm
quyền quy định của pháp luật.
* Đội quản lý doanh nghiệp, thu khác và trước bạ: Gồm 8 đồng chí cán bộ,
có nhiệm vụ giúp Chi cục trưởng chi cục thuế quản lý thuế khấu trừ và các đối
tượng nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế; quản lý thu lệ phí trước bạ, thuế
chuyển quyền sử dụng đất, tiền cấp quyền sử dụng đất, các khoản đấu giá về đất
đai, tài sản, tiền thuê đất, phí, lệ phí và các khoản thu khác phát sinh trên địa bàn
thuộc thẩm quyền quản lý của chi cục thuế huyện Hiệp Hoà.
* Đội thuế liên xã, thị trấn: Chi cục thuế Hiệp Hoà gồm 3 đội thuế liên xã,
thị trấn: thực hiện nhiệm vụ thu thuế trên 25 xã và 1 thị trấn thuộc địa bàn huyện
Hiệp Hoà, chia thành 3 khu vực: Thượng huyện, hạ huyện và trung tâm huyện.
- Đội 1: gồm 01 đội trưởng, 01 đội phó và 04 đồng chí cán bộ phụ trách 8 xã
thượng huyện: Đồng Tân, Thanh Vân, Hoàng Vân, Hoàng Lương, Ngọc Sơn,
Hoàng An, Thái Sơn, Lương Phong.
- Đội 2: Gồm 01 đội trưởng, 01 đội phó và 05 đồng chí cán bộ phụ trách 9 xã
hạ huyện: Mai Đình, Hương Lâm, Châu Minh, Bắc Lý, Xuân Cẩm, Mai Trung,
Đông Lỗ, Quang Minh, Hoà Sơn.
- Đội 3: Gồm 01 đội trưởng, 01 đội phó và 04 đồng chí cán bộ phụ trách 9 xã
còn lại thuộc trung tâm huyện: Thị Trấn Thắng, Đức Thắng, Đoan Bái, Danh
Thắng, Hùng Sơn, Thường Thắng, Hợp Thịnh, Hoàng Thanh, Đại Thành.
2.2. Thực trạng công tác quản lý thu thuế GTGT đối với doanh nghiệp
ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Hiệp Hoà- tỉnh Bắc Giang.
2.2.1. Quản lý đối tượng nộp thuế (ĐTNT):
Trong công tác hành chính thuế, công tác quản lý ĐTNT đóng vai trò hết sức
quan trọng. Thông qua công tác này cơ quan thuế nắm được ĐTNT, các chỉ tiêu
kinh tế, tài chính cơ bản của ĐTNT, từ đó có thể quản lý thu thuế một cách có hiệu
quả trong công tác quản lý thu thuế GTGT và khấu trừ thuế GTGT.
Căn cứ vào Luật thuế và quy trình quản lý thu thuế thì bất kỳ một sắc thuế
nào, đối với đối tượng kinh doanh nào, muốn thu được thuế thì trước hết phải xác
định được ĐTNT. Đối với thuế GTGT cũng phải xác định đối tượng nào thuộc
diện quản lý của thuế GTGT.
Quản lý ĐTNT là khâu đầu tiên của quá trình quản lý thu thuế, quản lý
ĐTNT tốt sẽ tạo tiền đề định hướng cho quản lý doanh thu tính thuế, chi phí hợp
lý, hợp lệ trong việc xác định thu nhập chịu thuế.
Trên địa bàn huyện Hiệp Hoà, 100% các doanh nghiệp đăng ký mã số thuế
tại Cục thuế tỉnh Bắc Giang và phân về cho chi cục thuế Hiệp Hoà quản lý trên địa
bàn. Ngoài ra, trên địa bàn cũng có một số doanh nghiệp chịu sự quản lý trực tiếp
của Cục thuế tỉnh. Chi cục thuế Hiệp Hoà đã có nhiều phương pháp quản lý ĐTNT
khác nhau như: Quản lý theo địa bàn, quản lý theo cán bộ quản lý doanh nghiệp
NQD, quản lý theo thuế môn bài, quản lý theo ngành nghề kinh doanh, quản lý
theo loại hình doanh nghiệp, quản lý theo mã số thuế.
Trong giới hạn của bài viết này tôi chỉ xin đưa ra một số cách thức quản lý
tiêu biểu mà chi cục thuế hiệp hoà đã và đang áp dụng:
* Quản lý ĐTNT theo thuế môn bài: Theo quy định, tất cả các doanh nghiệp
khi tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh đều phải có nghĩa vụ nộp thuế môn bài
theo bậc, tuỳ thuộc vào vốn đăng ký kinh doanh của đơn vị đó.
Bảng báo cáo thực thu thuế môn bài theo bậc của doanh nghiệp NQD trên
địa bàn huyện Hiệp Hoà: (biểu 2).
(Đơn vị tính: đồng)
Bậc
Năm 2004 Năm 2005 So sánh
Số đơn vị Số tiền Số đơn vị Số tiền
Số đơn
vị
Số tiền
A (3tr) 5 15.000.000 8 24.000.000 3 9.000.000
B (2 tr) 12 24.000.000 14 28.000.000 2 4.000.000
C(1,5 tr) 8 12.000.000 6 9.000.000 -2 -3.000.000
D (1tr) 7 7.000.000 6 6.000.000 -1 -1.000.000
Tổng 32 58.000.000 34 67.000.000 2 9.000.000
Nguồn: chi cục thuế Hiệp Hoà.
* Nhận xét:
Qua bảng số liệu trên có thể nhận thấy, việc quản lý ĐTNT theo thuế môn
bài của Chi cục thuế Hiệp Hoà: Về số lượng doanh nghiệp năm 2005 tăng so với
năm 2004 là 2 doanh nghiệp, làm cho số thuế môn bài thu được cũng tăng lên
9.000.000(đ). Sự tăng lên đó là do sự tăng lên của các doanh nghiệp tham gia hoạt
động sản xuất kinh doanh ở từng bậc thuế môn bài. Số lượng các doanh nghiệp
tăng mạnh ở bậc A và B, số tiền thuế môn bài thu được cũng tăng cao ở 2 bậc này,
số tăng tương ứng là 9.000.000đ và 4.000.000đ.
* Quản lý ĐTNT theo loại hình doanh nghiệp:
Tính đến ngày 31/12/2005 đội thuế quản lý doanh nghiệp thuộc Chi cục thuế
Hiệp Hoà quản lý tổng số 34 doanh nghiệp NQD, trong đó đang hoạt động là 32
đơn vị, nghỉ kinh doanh với các lý do khác nhau là 2 đơn vị, trong đó doanh
nghiệp tạm nghỉ kinh doanh có công văn là 1 đơn vị và nghỉ không có công văn 1
đơn vị. Ta sẽ thấy rõ điều này qua bảng báo cáo dưới đây:
Bảng báo cáo tình hình quản lý ĐTNT theo loại hình doanh nghiệp của đội
QLDN: (biểu 3).
STT Loại hình DN
Số DN đang
hoạt động
Số DN tạm nghỉ kinh doanh
Nghỉ có CV Nghỉ không CV
1 Công ty cổ phần 3 - -
2 Công ty TNHH 23 1 1
3 Doanh nghiệp tư nhân 3 - -
4 HTX 2 - -
5 Xí ngghiệp 1 - -
Tổng 34 32 1 1
Nguồn: chi cục thuế Hiệp Hoà.
Trong 32 đơn vị đang hoạt động và 2 đơn vị đã nghỉ kinh doanh thì số lượng
doanh nghiệp phát sinh tăng trong năm là do được cấp mã số mới và từ nơi khác
chuyển về. Trong năm 2005, Cục thuế Bắc Giang đã cấp 2 đối tượng mà được
chuyển về thuộc quản lý của Chi cục thuế Hiệp Hoà có 1 đối tượng là doanh
nghiệp và 1 đối tượng là công ty TNHH; đồng thời cũng đã đóng cửa 1 đơn vị. So
với năm 2004 thì số lượng doanh nghiệp được cục thuế Bắc Giang cấp mã số thuế
trong năm 2005 là ít hơn.
Chi cục thuế Hiệp Hoà, mà trực tiếp là đội quản lý doanh nghiệp, chỉ với 3
cán bộ và 1 đội trưởng phụ trách chung thì việc quản lý 34 doanh nghiệp, hoạt
động rộng khắp trên 25 xã và 1 thị trấn đã gặp rất nhiều khó khăn.Tuy nhiên, với
sự hướng dẫn, chỉ đạo sát sao của ban lãnh đạo Chi cục thuế Hiệp Hoà thì đội quản
lý doanh nghiệp cũng đã đạt được một số kết quả đáng khích lệ trong công tác
quản lý ĐTNT. Nhìn chung, công tác quản lý ĐTNT đối với các doanh nghiệp
NQD của chi cục thuế Hiệp Hoà là tương đối tốt. Trong năm 2005, công tác quản
lý doanh nghiệp đã có nhiều chuyển biến, đội quản lý doanh nghiệp chỉ đạo từng
cán bộ quản lý theo dõi tình hình sản xuất kinh doanh của từng đối tượng để nắm
được quy mô sản xuất, kinh doanh của từng doanh nghiệp, rồi đề ra các biện pháp
quản lý phù hợp. Năm 2005, chi cục đã đưa thêm vào diện quản lý 228 đối tượng,
tính chung cho cả khu vực kinh tế NQD. Đó chính là tinh thần trách nhiệm của các
cán bộ Chi cục thuế nói chung, mà đặc biệt là cán bộ của đội quản lý doanh nghiệp
đã bám sát, theo dõi được tình hình hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn,
không để sót, chậm quản lý đối với các doanh nghiệp mới thành lập; các doanh
nghiệp mới phát sinh đều được hướng dẫn, đôn đốc kê khai, nộp thuế kịp thời; đối
với những đối tượng có đơn nghỉ kinh doanh cũng được tăng cường kiểm tra quản
lý.
Bên cạnh những thành tựu kể trên cũng phải kể đến những tồn tại trong công
tác quản lý ĐTNT như: Vẫn còn có những doanh nghiệp nghỉ kinh doanh mà
không thông báo cho cơ quan thuế; hoặc đã có đơn xin nghỉ nhưng trên thực tế
hoạt động sản xuất kinh doanh, gây thất thu thuế cho NSNN. Nguyên nhân thì có
nhiều, nhưng chủ yếu là do ý thức, trách nhiệm của ĐTNT. Các doanh nghiệp trên
địa bàn huyện đều đi lên từ những hộ kinh doanh cá thể cho nên hoạt động vẫn
mang tính tự phát, nhận thức về công tác thuế còn nhiều hạn chế, đặc biệt là
nghiệp vụ kế toán, các đối tượng đều không ý thức được việc báo cáo cho cơ quan
thuế quản lý về tình hình hoạt động của doanh nghiệp mình; mặt khác, cán bộ thuế