SUY MỊN CƠ Ở CÁC
BỆNH LÝ TIM PHỔI MẠN TÍNH
PGS TS NGUYỄN VĂN TRÍ
Chủ tịch Hội Lão Khoa TPHCM
BỆNH CẤP
SUY MỊN
Bệnh tim mạch, Bệnh thận mạn
TÍCH TUỔI HỌC (2017) Nguyễn Văn Trí, Đại học Y Dược Tp. HCM
NỘI DUNG
• Suy mịn cơ – tiên lượng xấu về sức khỏe
• Nhận diện sớm suy mịn cơ và can thiệp dinh dưỡng tích cực để
phục hồi khối cơ
• Dinh dưỡng chuyên biệt + HMB giúp cải thiện khối cơ và kết quả
điều trị
HMB: -Hydroxy--Methylbutyrate
CÁC BỆNH LIÊN QUAN ĐẾN
SUY MÒN CƠ
Tiểu
đường
Ung Thư
Bệnh nặng/
ICU
Bệnh phổi tắt
nghẽn mạn
tính (COPD)
Viêm Khớp
Béo
Phì
HIV/ AIDS
Suy tim mạn
tính
*Lowmusclemassisdefinedbylowskeletalmusclemassindex<11.45kg/m2for menand<8.51kg/m2forwomen;
References:1.TannerRE, etal.JPhysiol.2015;593(18):4259-4273.2. ChuangSY,etal.JGerontol A Biol SciMedSci.2016;71(8):1049-1055.
SDD VÀ SUY MỊN CƠ KHƠNG CHỈ LÀ VẤN ĐỀ TIÊN
LƯỢNG KÉM MÀ CÒN LÀ VẤN ĐỀ CỦA SỰ SỐNG CÒN
BỆNH TIM
BỆNH PHỔI
Mất cơ rất phổ biến ở những bệnh nhân tim phổi
• 2 / 3 bệnh nhân suy tim có teo cơ
• Mất cơ là yếu tố quan trọng trong
Có đến 35% bệnh nhân COPD
phát triển teo mất cơ
nhược cơ tim (cardiac cachexia) ở
bệnh nhân suy tim
Mất khối cơ có tiên lượng kết cục kém, kể cả khả năng sống còn
Tỉ lệ tử vong cao gấp 3 lần ở những
bệnh nhân suy tim có nhược cơ tim
Nguy cơ tử vong cao gần gấp 2 lần
trên những bệnh nhân COPD có
khối cơ thấp
*Lowmusclemassisdefinedbylowskeletalmusclemassindex<11.45kg/m2for menand<8.51kg/m2forwomen;
References:1.TannerRE, etal.JPhysiol.2015;593(18):4259-4273.2. ChuangSY,etal.JGerontol A Biol SciMedSci.2016;71(8):1049-1055.
NHẬN DIỆN SỚM VÀ CAN THIỆP DINH
DƯỠNG TÍCH CỰC ĐỂ PHỤC HỒI KHỐI
CƠ, TĂNG HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ
Từng tiêu chí chẩn đốn có những phương pháp đánh giá và
ngưỡng cắt khác nhau giữa các hiệp hội do khác biệt về chủng tộc
[1] Cruz-Jentoft, et al.
Age Ageing. 2010, 39(4): 412-23. [2] Chen, et al. J Am Med Dir Assoc. 2014, 15(2): 95-101
7
PHƯƠNG PHÁP ĐO
Chỉ số cơ xương
(kg/m2) Máy
quét DXA
Nam: ≤7 kg/m2
Nữ: ≤5,4 kg/m2
*Chen, et al. J Am Med Dir Assoc. 2014, 15(2): 95-101. HĐCN, hoạt động chức năng
Lực bóp tay (kg)
Áp lực kế cầm tay
Nam: <26 kg
Nữ: <18 kg
Tốc độ đi bộ 6 mét (m/s)
Đồng hồ bấm giây
Nam và Nữ: ≤0,8 m/s
15
NGUYÊN TẮC CHUNG DINH DƯỠNG ĐỂ
PHỤC HỒI CƠ VÀ TĂNG SỨC MẠNH CƠ
1. Cung cấp đủ năng lượng từ đường
(Carbohydrate) và béo (Lipid)
2. Cung cấp lượng đạm cao: 1,21,5g/kg/ngày (2,0-2,5g/kg/ngày trong một
số trường hợp đặc biệt)
3. Vi chất DD: Vitamin (như D), vi lượng.
4. CƠ CHẤT ĐẶC BIỆT (như HMB: Hydroxy--Methylbutyrate
TẬP
LUYỆN
THỂ CHẤT
HIỆU QUẢ BỔ SUNG DINH DƯỠNG
QUA ĐƯỜNG MIỆNG (ONS)
Oral Nutritional Supplement
cung cấp năng lượng, đạm
trọng lượng cơ thể
khối nạc (cơ)
Cải thiện sức cơ (co bóp bàn tay)
Cải thiện biểu hiện thể chất (Gait speed)
diện tích vết loét
tần suất biến chứng
chi phí điều trị (biến chứng, ngày nằm viện, tử vong)
tái nhập viện
Cawood et al. Ageing Research Reviews. 2012;11(2):278-96;; Frias Soriano L et al. J Wound Care. 2004 Sep;13(8):319-22 ; . Bally MR, et al.
JAMA Intern Med 2016;176:43-53;;. Gariballa S, et al. Am J Med 2006;119(8):693-9; Brugler L, et al. J Qual Improv 1999;25:191-206;;
Somanchi M, et al. JPEN 2011;35:209-216; 6. Smith PE, et al. Healthcare Financial Management 1997;51:66-69; 7. Stratton RJ, Ek AC,;
Engfer M, et al. Ageing Res Rev. 2005;4:422-450; 8. Milne AC, et al. Cochrane Database Syst. Rev. 2009APR16(2):CD003288.
DOI:10.1002/14651858.; Norman K et al. Clin Nutr. 2008;27:48-56.;. Brugler L et al. Jt Comm J Qual Improv. 1999;25:191-206.; Gariballa S
et al. Am J Med. 2006;119:693-699; Elia, M, et al. Clin Nutr, 2016;35:370-380..
CÁC HƯỚNG DẪN QUỐC TẾ CHO VIỆC
SỬ DỤNG ONS CHO BỆNH NHÂN
Hiệp hội
Hướng dẫn
Mức độ
Hàn lâm Dinh dưỡng và
Tiết Chế Hoa kỳ
(Academy of Nutrition
and Dietetics -AND)
“ Tiết chế dinh dưỡng nên khuyên bổ sung dinh dưỡng y
học cho người lớn tuổi, thiếu dinh dưỡng hay có nguy cơ
suy dinh dưỡng (như yếu sức, hay bị nhiễm trùng, chậm
lành sẹo, loét tì đè, trầm cảm, … hay sau gãy xương hoặc
phẫu thuật chỉnh hình)”
Mạnh
Dinh dưỡng Lâm sàng
Châu Âu (ESPEN)
“Ở những bệnh nhân bị suy dinh dưỡng hay nguy cơ SDD,
việc dùng ONS làm tăng cung cấp năng lượng, đạm, và vi
chất dinh dưỡng, giúp duy trì hay cải thiện tình trạng dinh
dưỡng và tỉ lệ sống còn”
A
“ Ở người lớn tuổi yếu sức, dùng ONS giúp cải thiện hay
duy trì tình trạng dinh dưỡng”
A
ESPEN
HMB LÀ GÌ?
-Hydroxy--Methylbutyrate
- HMB sẽ giúp bảo vệ và tái tạo khối cơ
- Được nghiên cứu về các vấn đề liên quan các tình trạng bệnh lý ở người lớn
trong hơn 15 năm 2.
- Liều được nghiên cứu và hiệu quả nhiều nhất là 1,5g-3g/ngày (Ca-HMB) 1,2,3.
- Ngưỡng của Ca-HMB an toàn là 6 g/ngày
1. Nissen SL, Abumrad NN. J Nutr Biochem. 1997;8:300-11
2. Wilson GJ et al Nutr Metab. 2008;5:1 (review)
3. Fitschen, PJ. et al. Nutrition 29.1 (2013): 29-36.
Chuyển hóa của HMB: chỉ có lượng nhỏ HMB (< 5%) được
chuyển hóa từ a.amin
leucin
theo quy trình tự nhiên
-LEUCINE
10-40%
in Urine
BCAA transferase
KIC
dioxygenase
0.5-5%
Circulat
es to
muscle
-Hydroxy-
methyl
butyrate
(HMB)
Ketoisocaproate
acid
(KIC) BC-Keto
Dehydrogenase
Isovaleryl
CoA
-methyl
crotonyl-CoA
-methyl
gluconyl-CoA
HMB-CoA
HMG-CoA
Mevalonate
~95%
Acetoacetate +
Acetyl CoA
HMG-CoA
Lyase
-hydroxy--methyl
glutaryl-CoA
(HMG-CoA)
Cholesterol
Sabourin,PJ and Bieber LL . Metabolism 32.2 (1983): 160-164.
Nissen SL, Abumrad NN. J Nutr Biochem. (1997);8:300-11. Walker D
et al J. Chromat. B 1040 (2017): 233-238.
BỔ SUNG HMB ĐỐI VỚI MẤT CƠ Ở NGƯỜI CAO TUỔI
Nghiên cứu phân tích tổng hợp (meta analysis) và tổng quan hệ thống- 2015
Wu H. et al. Arch Gerontol Geriatr 61 (2015) pp 168-175
THE NOURISH STUDY
Một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, đối
chứng về tỉ lệ tái nhập viện và tỉ lệ tử vong ở
bệnh nhân lớn tuổi có SDD, được điều trị bổ
sung dinh dưỡng chuyên biệt đường uống
Deutz NE, et al. Clin Nutr. 2016;35(1):18-26. doi: 10.1016/j.clnu.2015.12.010.
Editorial: Laviano A. 2016;35(1):5-6.
KẾT QUẢ
Tỉ lệ tử vong GIẢM ở nhóm bổ sung đạm cao & HMB
Deutz NE, et al., Clinical Nutrition (2016) 2016;35(1):18-26
PHƯƠNG PHÁP TÍCH HỢP ĐỂ TIẾP
CẬN SUY GIẢM CHỨC NĂNG CƠ
•
Tiếp cận các thay đổi chuyển
hóa ở cơ (tân tạo protein, duy
trì protein)
Tiếp cận thơng qua dinh dưỡng
❖ Protein cung cấp các amino
acids để xây dựng cơ
❖ Vitamins và khoáng chất quan
trọng cho chức năng của cơ
•
Protein, Calories,
Vitamins & Khống
Vận động
Đáp ứng đồng hóa của cơ
❖ tuần hồn máu ở cơ
❖ yếu tố tăng trưởng
•
KẾT LUẬN
1. Suy mòn cơ gây tăng nặng các bệnh nền và cần lưu ý nhiều hơn ở
các bệnh nhân lớn tuổi
2. Cần nhận diện sớm và can thiệp dinh dưỡng tích cực để phục hồi
khối cơ, tăng hiệu quả điều trị
3. Dinh dưỡng chuyên biệt đủ năng lượng, đạm cao và HMB giúp cải
thiện khối cơ và tăng hiệu quả điều trị