HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHẾ THẢI XÂY DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ

HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG VÀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ PHẾ THẢI XÂY
DỰNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ
Chất thải rắn (CTR) bao gồm tất cả các chất thải ở dạng rắn, phát sinh do các hoạt
động của con người và sinh vật, được thải bỏ khi chúng không còn hữu ích hay khi con
người không muốn sử dụng nữa.
Các nguồn phát sinh CTR bao gồm:
Chất thải rắn Nguồn phát sinh
Rác thải sinh hoạt
Khu dân cư, khu thương mại (nhà hàng, khách sạn, chợ, siêu thị...), cơ quan, công
sở, trường học, khu công cộng (nhà ga, bến tàu…)
Rác thải công nghiệp
Các nhà máy, xưởng sản xuất, xưởng chế biến, các làng nghề thủ công, các phòng
thí nghiệm…
Rác thải y tế Các bệnh viện, các phòng khám tư nhân
Rác thải xây dựng Khu xây dựng và khu phá dỡ các công trình xây dựng
Rác thải xây dựng chỉ phát sinh khi có nhu cầu xây dựng mới hoặc khi phá dỡ các
công trình xây dựng cũ nát, xuống cấp.
Thành phần của rác thải xây dựng bao gồm: gỗ, thép, bê tông, đất, cát, gạch, ngói,
vôi, vữa v.v…
3.1. Hiện trạng phế thải xây dựng trên địa bàn thành phố Hà Nội
3.1.1. Hiện trạng ô nhiễm môi trường do phế thải xây dựng gây ra
Ô nhiễm môi trường không khí đang là một vấn đề bức xúc tại thành phố Hà Nội, đặc
biệt là ô nhiễm bụi đã ở mức báo động. Tại hội thảo đề xuất các giải pháp chống bụi trên
địa bàn Hà Nội tổ chức đầu tháng 10/2006, kết quả quan trắc nồng độ bụi được công bố
như sau: (trung bình 24h)
- Tại 2 quận Đống Đa, Long Biên nồng độ bụi đo được là 0,8mg/m
3
- Quận Tây Hồ nồng độ bụi đo được là 0,78 mg/m
3
.
- Quận Hoàng Mai nồng độ bụi đo được là 0,72 mg/m

3
.
- Quận Ba Đình, Hoàn Kiếm được coi là ít ô nhiễm nhất nhưng nồng độ bụi trong
không khí cũng lên đến 0,52 - 0,67 mg/m
3
.
Theo TVCN 5937 - 1995, (sửa đổi 2005) tiêu chuẩn về chất lượng không khí xung
quanh, nồng độ bụi lơ lửng cho phép là 0,3mg/m
3
(trung bình 24h). Như vậy, nồng độ bụi ở
các quận nội thành đều vượt quá tiêu chuẩn cho phép từ 3 - 4 lần. Bụi phát sinh từ nhiều
nguồn khác nhau nhưng chủ yếu từ các phương tiện chở vật liệu xây dựng rời, chở phế thải
xây dựng, các công trình xây dựng không chấp hành các quy định về việc đảm bảo VSMT
lĩnh vực xây dựng, đổ đất thải PTXD không đúng nơi quy định v.v...
Theo thống kê của sở giao thông công chính, tại 4 điểm là khu vực đuôi cá, đê sông
Hồng, đường Láng - Hoà Lạc và chân cầu Thăng Long có đến 75% số xe tải chở vật liệu
xây dựng rời không đảm bảo yêu cầu vệ sinh như thùng xe không kín khít, không có nắp
đậy thùng hoặc nắp đậy không kín, chở vật liệu quá tải, để vật liệu rơi vãi ra đường, gây
bụi bẩn, ô nhiễm không khí xung quanh.
Tốc độ đô thị hoá của thành phố ngày càng tăng, nhu cầu xây dựng tăng nên phát sinh
nhiều phế thải. Do các chủ công trình muốn giảm bớt chi phí vận chuyển đất thải, phế thải,
vật liệu xây dựng nên đã thuê đủ loại đối tượng (xe thồ, xe ôtô ben loại trọng tải nhỏ....)
vận chuyển. Các đối tượng này thường tìm những địa điểm gần công trình để giảm chi phí.
Vì lợi ích, các lái xe ngang nhiên vi phạm việc đổ phế thải không đúng nơi quy định. Việc
đổ trộm phế thải thường diễn ra vào ban đêm vì vậy rất khó phát hiện.
Phế thải đổ không đúng nơi quy định ở khắp mọi nơi: trên hè đường, lấn chiếm lòng
đường, lấn chiếm ven hồ, lòng hồ, bãi sông, lòng sông: Sông Hồng, sông Tô Lịch, các
mương thoát nước trong ngõ xóm gây tắc nghẽn dòng thoát nước, xâm lấn hành lang an
toàn giao thông (đường quốc lộ, đường ra ngoại thành…) gây tai nạn cho các phương tiện
qua lại, làm ô nhiễm đất canh tác (đường Láng, đường Phạm Văn Đồng, đường Tây Tựu

vào bãi Trại Gà…).
3.1.2. Tình hình quản lý rác thải tại thành phố
3.1.2.1. Công tác quản lý các loại chất thải của Thành phố.
Theo định nghĩa tại điều 1 Quy định quản lý rác thải của Thành phố Hà Nội ban hành
kèm theo QĐ 3093/QĐ-UB ngày 21/9/1996 thì rác thải đô thị bao gồm 4 loại chính sau
đây:
- Rác thải sinh hoạt
- Rác thải công nghiệp
- Rác thải y tế
- Rác thải xây dựng.
Tình hình quản lý các loại rác thải đô thị tại các quận, huyện trong những năm qua
được thực hiện như sau:
T
TT
Loại
rác
Văn bản quản lý Quy
định
của nhà
nước về
chi phí
xử lý
Biện pháp
và nơi xử lý
Đơn vị
chuyê
n môn
quản
lý
Kết qủa quản

lý
chung riêng
1
Rác y
tế
QĐ 3093
QĐ - UB
QĐ
155/QĐ
-TTg
QĐ
2575/1999/
QĐ -YT
Có
Phân loại tại
cơ sở xử lý tại
XN chế biến
phế thải Cầu
Diễn
Chuyê
n
nghiệp
- Quản lý tốt
- Thu gom xử lý
đạt ≥ 80%
2
Rác
sinh
hoạt
QĐ

3093/QĐ
-UB
QĐ
3093/QĐ
-UB
Có
- Chôn lấp
- Bãi Nam
Sơn Sóc Sơn
Chuyê
n
nghiệp
- Quản lý tốt
- Thu gom xử lý
≥ 85%
3 Rác
công
nghiệ
QĐ 3093
QĐ-UB,
QĐ-152/
QĐ - UB
Có
Khu liên hiệp
xử lý Nam
Sơn Sóc Sơn
Chuyê
n
nghiệp
- Q.lý chưa tốt

- Thu gom xử lý
T
TT
Loại
rác
Văn bản quản lý Quy
định
của nhà
Biện pháp
và nơi xử lý
Đơn vị
chuyê
n môn
Kết qủa quản
lý
chung riêng
p
QĐ
155/QĐ
-TTg
khoảng 30%
4
Rác
xây
dựng
QĐ
3093 QĐ-
UB
QĐ
14/07 QĐ-

UB
Chưa có
TP quy định
một bãi đổ
tạm thời tại
bãi Yên Sở
Thanh Trì
nhưng hiện
tượng đổ
không đúng
noi quy định
vẫn diễn ra
tại nhiều nơi
Nhiều
thành
phần
tham
gia
- Quản lý chưa
tốt
-Thu gom đảm
bảo vệ sinh
khoảng 20%
Từ việc phân tích các chỉ số quản lý cơ bản trên có thể nhận thấy cho đến thời điểm
hiện nay 3 loại rác thải: rác thải y tế, rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp tại các quận
nội thành đều đã được các cấp chính quyền đầu tư, quan tâm quản lý, nhằm giảm thiểu ô
nhiễm môi trường. Riêng rác thải xây dựng do chưa có quy định cụ thể, cơ chế quản lý, lực
lượng chuyên trách phù hợp với tốc độ đô thị hoá của Thành phố nên công tác quản lý loại
chất thải này còn nhiều tồn tại. Tình trạng gây ô nhiễm do các loại chất thải này trong thời
gian qua được đánh giá là nghiêm trọng đối với các Quận trong nội thành làm ảnh hưởng

đến chất lượng VSMT và tăng chi ngân sách cho việc khắc phục hậu quả ô nhiễm.
3.1.2.2. Cơ chế quản lý phế thải xây dựng
* Đối với các công trình xây dựng
Hiện tại các chủ đầu tư, chủ công trình xây dựng tự quản lý chất thải xây dựng từ
nguồn phát sinh đến nơi đổ thể hiện ở việc:
+ Các công trình, các dự án chưa chấp hành việc ký kết hợp đồng thu gom, vận
chuyển, xử lý với các đơn vị chuyên ngành, tự vận chuyển hoặc thuê những đối tượng có
xe vận chuyển với giá rẻ để tự thực hiện việc xử lý chất thải cho công trình của mình.
+ Thành phố đã quy định 1 bãi xử lý chất thải chung nhưng chưa có công trình dự
án nào đăng ký với đơn vị được giao quản lý bãi về khối lượng phế thải phát sinh được vận
chuyển đến bãi để xử lý theo đúng kỹ thuật.
* Đối với chất thải vô chủ
Chất thải đổ không đúng nơi quy định mà đổ ở nơi công cộng, đường giao thông,
sông, mương, hồ… thuộc trách nhiệm của Sở Giao thông công chính và UBND các Quận,
huyện chịu trách nhiệm quản lý, đảm bảo vệ sinh khu vực công cộng.
3.2. Hiện trạng phát sinh và xử lý PTXD trên địa bàn thành phố
3.2.1. Khối lượng phế thải phát sinh
Tốc độ đô thị hoá của thành phố ngày càng tăng, nhu cầu xây dựng tăng nên phát sinh
nhiều phế thải. Hiện nay, toàn thành phố thường xuyên phát sinh từ 800 - 1000m
3
đất thải,
phế thải xây dựng trong một ngày, trong đó có 400 - 500 m
3
đất thải, phế thải, đổ không
đúng nơi quy định. Và khối lượng đất thải, phế thải đổ không đúng nơi quy định đã được
thành phố thu dọn.
Hiện nay trên địa bàn Thành phố vẫn còn 14 điểm nóng về nạn đổ phế thải xây dựng
không đúng nơi quy định như đường Lạc Long Quân, giáp ranh giữa quận Cầu Giấy và
quận Tây Hồ, khu vực đường chùa Hà, gần công viên Nghĩa Đô, đường Nguyễn Phong Sắc
kéo dài, đường Láng Hạ kéo dài, phường Nhân Chính, khu vực giáp ranh giữa Thanh Xuân

và Cầu Giấy, đường 32, mương gần phố Vạn Bảo, phố Nguyên Hồng, phố Kim Ngưu, ngã
ba Thanh Nhàn – Võ Thị Sáu, đê Nguyễn Khoái, chùa Hà, đầu nút Ngã Tư Sở v.v… khối
lượng phế thải xây dựng vô chủ tại các khu vực này được Sở Giao thông công chính,
UBND các quận giao cho các đơn vị chuyên nghiệp trong lĩnh vực vệ sinh môi trường thu
dọn, vận chuyển về bãi đổ quy định của Thành phố, cụ thể: