Tải bản đầy đủ (.pdf) (10 trang)

Bài tập cơ bản và nâng cao số chính phương

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (288.43 KB, 10 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>BÀI TẬP CƠ BẢN VÀ NÂNG CAO: SỐ CHÍNH PHƯƠNG</b>


<b>I- ĐỊNH NGHĨA: </b>Số chính phương là số bằng bình phương đúng của một số ngun.
<b>II- TÍNH CHẤT: </b>


1- Số chính phương chỉ có thể có chữ số tận cùng bằng 0, 1, 4, 5, 6, 9; khơng thể có chữ
tận cùng bằng 2, 3, 7, 8.


2- Khi phân tích ra thừa số nguyên tố, số chính phương chỉ chứa các thừa số nguyên tố với
số mũ chẵn.


3- Số chính phương chỉ có thể có một trong hai dạng 4n hoặc 4n+1. Không có số chính


phương nào có dạng 4n + 2 hoặc 4n + 3 (n  N).


4- Số chính phương chỉ có thể có một trong hai dạng 3n hoặc 3n +1. Khơng có số chính


phương nào có dạng 3n + 2 (n <sub> N). </sub>


5- Số chính phương tận cùng bằng 1, 4 hoặc 9 thì chữ số hàng chục là chữ số chẵn.
Số chính phương tận cùng bằng 5 thì chữ số hàng chục là 2.


Số chính phương tận cùng bằng 6 thì chữ số hàng chục là chữ số lẻ.
6- Số chính phương chia hết cho 2 thì chia hết cho 4.


Số chính phương chia hết cho 3 thì chia hết cho 9
Số chính phương chia hết cho 5 thì chia hết cho 25
Số chính phương chia hết cho 8 thì chia hết cho 16.


<b>III- MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP VỀ SỐ CHÍNH PHƯƠNG. </b>
<i><b>A- Dạng 1: CHỨNG MINH MỘT SỐ LÀ SỐ CHÍNH PHƯƠNG. </b></i>



<b>Bài 1</b>: <i>Chứng minh rằng mọi số nguyên x, y thì:</i>


A= <i>(x + y)(x + 2y)(x + 3y)(x + 4y) + </i> 4


<i>y</i> là số chính phương.


<i><b>Giải</b></i> <i><b>:</b></i> Ta có A = <i>(x + y)(x + 2y)(x + 3y)(x + 4y) + </i> 4


<i>y</i>


<i> = (x</i>25<i>xy</i>4<i>y</i>2)(<i>x</i>25<i>xy</i>6<i>y</i>2) <i>y</i>4


Đặt 2 2


5 5 ( )


<i>x</i>  <i>xy</i> <i>y</i> <i>t</i> <i>t</i><i>Z</i> thì


A = (<i>t</i><i>y</i>2)(<i>t</i><i>y</i>2)<i>y</i>4  <i>t</i>2 <i>y</i>4<i>y</i>4  <i>t</i>2 (<i>x</i>25<i>xy</i>5<i>y</i>2 2)


Vì x, y, z <sub> Z nên </sub> 2 2 2 2


, 5 , 5 5 5


<i>x</i> <i>Z</i> <i>xy</i><i>Z</i> <i>y</i> <i>Z</i>  <i>x</i> <i>xy</i> <i>y</i> <i>Z</i>


Vậy A là số chính phương.


<b>Bài 2</b>: Chứng minh tích của 4 số tự nhiên liên tiếp cộng 1 luôn là số chính phương.



<i><b>Giải</b></i> <i><b>:</b></i> Gọi 4 số tự nhiên, liên tiếp đó là n, n+1, n+2, n+3 (n  Z). Ta có:


n(n + 1)(n + 2)(n + 3) + 1 = n . ( n + 3)(n + 1)(n + 2) + 1
= (<i>n</i>23 )(<i>n n</i>23<i>n</i> 2) 1 (*)


Đặt 2


3 ( )


</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

= (n2<sub> + 3n + 1)</sub>2


Vì n <sub> N nên n</sub>2<sub> + 3n + 1 </sub><sub> N. Vậy n(n + 1)(n + 2)(+ 3) + 1 là số chính phương. </sub>


<b>Bài 3</b>: Cho S = 1.2.3 + 2.3.4 + 3.4.5 + ...+ k(k + 1)(k + 2)
Chứng minh rằng 4S + 1 là số chính phương.


<i><b>Giải</b><b>:</b></i> Ta có: k(k + 1)(k + 2) = 1


4k (k + 1)(k + 2). 4=
1


4k(k + 1)(k + 2).

(<i>k</i>  3) (<i>k</i> 1)



= 1


4k(k + 1)(k + 2)(k + 3) -


1



4 k(k + 1)(k + 2)(k - 1)


=> 4S =1.2.3.4 - 0.1.2.3 + 2.3.4.5 - 1.2.3.4 + . . . + k(k + 1)(k + 2)(k + 3)
- k(k + 1)(k + 2)(k - 1) = k(k + 1)(k + 2)(k + 3)


=> 4S + 1 = k(k + 1)(k + 2)(k + 3) + 1


Theo kết quả bài 2 => k(k + 1)(k + 2)(k + 3) + 1 là số chính phương.


<b>Bài 4</b>: Cho dãy số 49; 4489; 444889; 44448889; . . .


- Dãy số trên được xây dựng bằng cách thêm số 48 vào giữa các chữ số đứng trước và
đứng sau nó. Chứng minh rằng tất cả các số của dãy trên đều là số chính phương.


Ta có 44 ...488...89 = 44...488...8 + 1 = 44...4 . 10n<sub> + 8 . 11 ... 1 + 1 </sub>


<i>n chữ số 4 n - 1 chữ số 8 n chữ số 4 n chữ số 8 n chữ số 4 </i> <i> n chữ số 1 </i>


= 4.10 1.10 8.10 1 1


9 9


<i>n</i> <i>n</i>


<i>n</i>


 <sub></sub>  <sub></sub>


=



2 2


4.10 4.10 8.10 8 9 4.10 4.10 1


9 9


<i>n</i> <i>n</i> <i>n</i>  <i>n</i> <i>n</i>




=


2


2.10 1


3


<i>n</i>


  


 


 


Ta thấy 2.10n<sub> + 1 = 200...01 có tổng các chữ số chia hết cho 3 nên nó chia hết cho 3 </sub>


<i> n - 1 chữ số 0 </i>



=>


2


2.10 1


3


<i>n</i>


  


 


   Z hay các số có dạng 44 ... 488 ... 89 là số chính phương.


<b>Các bài tương tự: </b>


Chứng minh rằng số sau đây là số chính phương.
A = 11 ... 1 + 44 ... 4 + 1


<i> 2n chữ số 1 n chữ số 4 </i>


B = 11 ... 1 + 11 . . .1 + 66 . . . 6 + 8
<i>2n chữ số 1 n+1 chữ số 1 n chữ số 6 </i>


</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<i>2n chữ số 4 n+1 chữ số 2 n chữ số 8 </i>


D = 22499 . . .9100 . . . 09
<i>n-2 chữ số 9 n chữ số 0 </i>



E = 11 . . .155 . . . 56
<i>n chữ số 1 n-1 chữ số 5 </i>


Kết quả: A=


2 2 2


10 2 10 8 2.10 7


; ;


3 3 3


<i>n</i> <i>n</i> <i>n</i>


<i>B</i> <i>C</i>


   <sub></sub>    <sub></sub>  


     


     


D = (15.10n<sub> - 3)</sub>2<sub> </sub> <sub>E = </sub>


2


3
2


10









 <i>n</i> 


<b>Bài 5</b>: Chứng minh rằng tổng các bình phương của 5 số tự nhiên liên tiếp khơng thể là
một số chính phương.


Gọi 5 số tự nhiên liên tiếp đó là n - 2, n - 1, n +1, n + 2 ( n  N, n >2).
Ta có (n - 2)2<sub> + ( n - 1)</sub>2<sub> + n</sub>2<sub> + (n + 1)</sub>2<sub> + (n + 2)</sub>2<sub> = 5 . (n</sub>2<sub> + 2) </sub>


Vì n2<sub> khơng thể tận cùng bởi 3 hoặc 8 do đó n</sub>2<sub> + 2 khơng thể chia hết cho 5 </sub>


=> 5. (n2 + 2) không là số chính phương hay A khơng là số chính phương.


<b>Bài 6</b>: Chứng minh rằng số có dạng n6<sub> - n</sub>4<sub> + 2n</sub>3<sub> + 2n</sub>2<sub> trong đó n </sub><sub></sub><sub> N và n >1 </sub>


khơng phải là số chính phương.


n6 - n 4 + 2n3 + 2n2 = n2. (n4 - n2 + 2n +2) = n2. [n2(n-1)(n+1) +2(n+1)]
= n2<sub>[(n+1)(n</sub>3<sub> - n</sub>2<sub> + 2)] = n</sub>2<sub>(n + 1) . [(n</sub>3<sub> + 1) - (n</sub>2<sub> - 1)] </sub>


= n2(n + 1)2 . (n2 - 2n + 2)


Với nN, n > 1 thì n2<sub> - 2n + 2 = ( n -1)</sub>2<sub> + 1 > ( n - 1)</sub>2



Và n2<sub> - 2n + 2 = n</sub>2<sub> - 2(n - 1) < n</sub>2


Vậy (n - 1)2<sub> < n</sub>2<sub> - 2n + 2 < n</sub>2<sub> => n</sub>2<sub> - 2n + 2 khơng phải là một số chính phương. </sub>


<b>Bài 7</b>: Cho 5 số chính phương bất kỳ có chữ số hàng chục khác nhau còn chữ số hàng đơn
vị đều là 6. Chứng minh rằng tổng các chữ số hàng chục của 5 số chính phương đó là một
số chính phương.


Ta biết một số chính phương có chữ số hàng đơn vị là 6 thì chữ số hàng chục của nó là số
lẻ. Vì vậy chữ số hàng chục của 5 số chính phương đó là 1,3,5,7,9 khi đó tổng của chúng


bằng 1 + 3 + 5 + 7 + 9 = 25 = 52<sub> là số chính phương. </sub>


<b>Bài 8</b>: Chứng minh rằng tổng bình phương của 2 số lẻ bất kỳ không phải là số chính
phương.


a và b lẻ nên a = 2k + 1, b= 2m + 1 (Với k, m  N).


=> a2 + b2 = (2k + 1)2 + ( 2m + 1)2 = 4k2 + 4k + 1 + 4m2 + 4m + 1
= 4 (k2<sub> + k + m</sub>2<sub> + m) + 2 </sub>


=> a2 + b2 khơng thể là số chính phương.


</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

thì p - 1 và p + 1 khơng thể là các số chính phương.


Vì p là tích của n số nguyên tố đầu tiên nên p 2 và p không thể chia hết cho 4 (1)


a- Giả sử p + 1 là số chính phương. Đặt p + 1 = m2<sub> ( m </sub><sub></sub><sub> N). </sub>



Vì p chẵn nên p + 1 lẻ => m2<sub> lẻ => m lẻ. </sub>


Đặt m = 2k + 1 (k  N). Ta có m2<sub> = 4k</sub>2<sub> + 4k + 1 => p + 1 = 4k</sub>2<sub> + 4k + 1 </sub>


=> p = 4k2<sub> + 4k = 4k (k + 1) 4 mâu thuẫn với (1). </sub>


=> p + 1 khơng phải là số chính phương.


b- p = 2.3.5... là số chia hết cho 3 => p - 1 có dạng 3k + 2.
=> p - 1 khơng là số chính phương.


Vậy nếu p là tích n (n >1) số nguyên tố đầu tiên thì p - 1 và p + 1 khơng là số chính
phương.


<b>Bài 10</b>: Giả sử N = 1.3.5.7 . . . 2007. 2011


Chứng minh rằng trong 3 số nguyên liên tiếp 2N - 1, 2N và 2N + 1 không có số nào là số
chính phương.


a- 2N - 1 = 2.1.3.5.7 . . . 2011 - 1


Có 2N 3 => 2N - 1 = 3k + 2 (k  N)


=> 2N - 1 không là số chính phương.
b- 2N = 2.1.3.5.7 . . . 2011 => 2N chẵn.


=> N lẻ => N không chia hết cho 2 và 2N 2 nhưng 2N không chia hết cho 4.


2N chẵn nên 2N không chia cho 4 dư 1 hoặc dư 3 => 2N khơng là số chính phương.
c- 2N + 1 = 2.1.3.5.7 . . . 2011 + 1



2N + 1 lẻ nên 2N + 1 không chia hết cho 4


2N không chia hết cho 4 nên 2N + 1 không chia cho 4 dư 1.
=> 2N + 1 khơng là số chính phương.


<b>Bài 11</b>: Cho a = 11 . . . 1 ; b = 100 . . . 05
<i>2010 chữ số 1 2009 chữ số 0 </i>


<b> </b>

Chứng minh <i>ab</i>1 là số tự nhiên.


<i><b>Giải:</b></i> b = 100 . . . 05 = 100 . . . 0 - 1 + 6 = 99 . . . 9 + 6 = 9a + 6


<i> 2009 chữ số 0 2010 chữ số 0 2010 chữ số 9</i>


 ab + 1 = a(9a + 6) + 1 = 9a2<sub> + 6a + 1 = (3a + 1)</sub>2


 <i>ab</i>1 (3<i>a</i>1)2 3<i>a</i>1<i>N</i>


<i><b>B. DẠNG 2: TÌM GIÁ TRỊ CỦA BIẾN ĐỂ BIỂU THỨC LÀ SỐ CHÍNH PHƯƠNG </b></i>


<b>Bài 1</b>: Tìm số tự nhiên n sao cho các số sau là số chính phương


a) n2<sub> + 2n + 12 </sub> <sub>b) n(n + 3) </sub>


c) 13n + 3 d) n2<sub> + n + 1589 </sub>


</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

a) Vì n2<sub> + 2n + 12 là số chính phương nên đặt n</sub>2<sub> + 2n + 12 = k</sub>2<sub> (k </sub><sub></sub><sub> N) </sub>


 (n2 + 2n + 1) + 11 = k2 k2 – (n + 1)2 = 11  (k + n + 1)(k – n - 1) = 11



Nhận xét thấy k + n + 1 > k - n - 1 và chúng là những số nguyên dương, nên ta có thể viết (k + n


+ 1) (k - n - 1) = 11.1  k + n + 1 = 11  k = 6


k - n – 1 = 1 n = 4


b) đặt n(n + 3) = a2<sub> (n </sub><sub></sub><sub> N) </sub><sub></sub><sub> n</sub>2<sub> + 3n = a</sub>2<sub> </sub> <sub></sub><sub> 4n</sub>2<sub> + 12n = 4a</sub>2


(4n2 + 12n + 9) – 9 = 4a2


 (2n + 3)2<sub> – 4a</sub>2<sub> = 9 </sub>


(2n + 3 + 2a)(2n + 3 – 2a) = 9


Nhận xét thấy 2n + 3 + 2a > 2n + 3 – 2a và chúng là những số nguyên dương, nên ta có thể viết


(2n + 3 + 2a)(2n + 3 – 2a) = 9.1  2n + 3 + 2a = 9  n = 1


2n + 3 – 2a = 1 a = 2


c) Đặt 13n + 3 = y2<sub> (y </sub><sub></sub><sub> N) </sub> <sub></sub><sub> 13(n - 1) = y</sub>2<sub> – 16 </sub>


13(n - 1) = (y + 4)(y – 4)


(y + 4)(y – 4)  13 mà 13 là số nguyên tố nên y + 4  13 hoặc y – 4  13


 y = 13k  4 (với k  N)


 13(n - 1) = (13k  4)2 – 16 = 13k.(13k  8)



13k2<sub></sub><sub> 8k + 1 </sub>


Vậy n = 13k2 <sub></sub><sub> 8k + 1 (với k </sub><sub></sub><sub> N) thì 13n + 3 là số chính phương </sub>


d) Đặt n2<sub> + n + 1589 = m</sub>2<sub> (m </sub><sub></sub><sub> N) </sub> <sub></sub><sub> (4n</sub>2<sub> + 1)</sub>2<sub> + 6355 = 4m</sub>2


(2m + 2n + 1) (2m – 2n – 1) = 6355


Nhận xét thấy 2m + 2n + 1 > 2m – 2n – 1 > 0 và chúng là những số lẻ, nên ta có thể viết (2m +
2n + 1) (2m – 2n – 1) = 6355.1 = 1271.5 = 205.31 = 155.41


Suy ra n có thể có các giá trị sau : 1588 ; 316 ; 43 ; 28


<b>Bài tương tự</b> <b>: </b>


Tìm a để các số sau là những số chính phương


a) a2<sub> + a + 43 </sub>


b) a2<sub> + 81 </sub>


c) a2 + 31a + 1984


Kết quả: a) 2; 42; 13


b) 0; 12; 40


c) 12 ; 33; 48 ; 97 ; 176 ; 332; 565 ; 1728



<b>Bài 2</b> : Tìm số tự nhiên n  1 sao cho tổng 1! + 2! + 3! + … + n! là một số chính phương.


Với n = 1 thì 1! = 1 = 12<sub> là số chính phương </sub>


Với n = 2 thì 1! + 2! = 3 khơng là số chính phương


</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Với n  4 ta có 1! + 2! + 3! + 4! = 1 + 1.2 + 1.2.3 + 1.2.3.4 = 33 còn 5!; 6!; …; n! đều tận
cùng bởi 0 do đó 1! + 2! + 3! + … n! có tận cùng bởi chữ số 3 nên nó khơng phải là số
chính phương.


Vậy có 2 số tự nhiên n thoả mãn đề bài là n = 1; n = 3


<b>Bài 3</b>: Có hay khơng số tự nhiên n để 2010 + n2<sub> là số chính phương. </sub>


Giả sử 2010 + n2<sub> là số chính phương thì 2010 + n</sub>2<sub> = m</sub>2<sub> (m</sub>


<i>N</i>
 )


Từ đó suy ra m2<sub> - n</sub>2 <sub>= 2010</sub> <sub></sub><sub>(m + n) (m – n) = 2010 </sub>


Như vậy trong 2 số m và n phải có ít nhất 1 số chẵn (1)


Mặt khác m + n + m – n = 2m  2 số m + n và m – n cùng tính chẵn lẻ (2)


Từ (1) và (2)  m + n và m – n là 2 số chẵn.


 (m + n) (m – n)  4 nhưng 2006 không chia hết cho 4


 Điều giả sử sai.



Vậy không tồn tại số tự nhiên n để 2006 + n2<sub> là số chính phương. </sub>


<b>Bài 4</b>: Biết x<i>N</i> và x > 2. Tìm x sao cho <i>x</i>(<i>x</i>1).<i>x</i>(<i>x</i>1)(<i>x</i>2)<i>xx</i>(<i>x</i>1)


Đẳng thức đã cho được viết lại như sau: ( 1) ( 2) ( 1)


2







 <i>x</i> <i>xx</i> <i>x</i>


<i>x</i>
<i>x</i>


Do vế trái là một số chính phương nên vế phải cũng là một số chính phương.


Một số chính phương chỉ có thể tận cùng bởi một trong các chữ số 0; 1; 4; 5; 6; 9 nên x chỉ
có thể tận cùng bởi một trong các chữ số 1; 2; 5; 6; 7; 0 (1)


Do x là chữ số nên x  9, kết hợp với điều kiện đề bài ta có x<i>N</i> và 2 < x  9 (2)


Từ (1) và (2)  x chỉ có thể nhận một trong các giá trị 5; 6; 7


Bằng phép thử ta thấy chỉ có x = 7 thoả mãn đề bài, khi đó 762<sub> = 5776 </sub>



<b>Bài 5</b>: Tìm số tự nhiên n có 2 chữ số biết rằng 2n + 1 và 3n + 1 đều là các số chính
phương.


Ta có 10  n  99 nên 21  2n + 1  199. Tìm số chính phương lẻ trong khoảng trên ta được


2n + 1 bằng 25; 49; 81; 121; 169 tương ứng với số n bằng 12; 24; 40; 60; 84
Số 3n + 1 bằng 37; 73; 121; 181; 253. Chỉ có 121 là số chính phương.


Vậy n = 40


<b>Bài 6:</b> Chứng minh rằng nếu n là số tự nhiên sao cho n + 1 và 2n + 1 đều là các số chính
phương thì n là bội số của 24


Vì n + 1 và 2n + 1 là các số chính phương nên đặt n + 1 = k2<sub>, 2n + 1 = m</sub>2<sub> (k, m </sub>


<i>N</i>
 )


Ta có m là số lẻ  m = 2a + 1  m2<sub> = 4a(a + 1) + 1 </sub>


Mà 2 ( 1)


2
)
1
(
4
2


1


2










 <i>m</i> <i>a</i> <i>a</i> <i>a</i> <i>a</i>


<i>n</i>


 n chẵn  n + 1 lẻ  k lẻ  đặt k = 2b + 1 (với b<i>N</i> )  k2<sub> = 4b(b+1) + 1 </sub>


 n = 4b(b+1)  n  8 (1)


</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Mặt khác k2<sub> chia cho 3 dư 0 hoặc 1, m</sub>2<sub> chia cho 3 dư 0 hoặc 1 </sub>


Nên để k2<sub> + m</sub>2<sub></sub><sub> 2 (mod3) thì k</sub>2 <sub></sub><sub> 1 (mod3) </sub>


m2 <sub></sub><sub> 1 (mod3) </sub>


 m2 – k2 3 hay (2n + 1) – (n + 1)  3  n  3 (2)


Mà (8; 3) = 1 (3)


Từ (1), (2), (3)  n  24



<b>Bài 7</b>: Tìm tất cả các số tự nhiên n sao cho số 28<sub> + 2</sub>11<sub> + 2</sub>n<sub> là số chính phương </sub>


Giả sử 28<sub> + 2</sub>11<sub> + 2</sub>n<sub> = a</sub>2<sub> (a </sub><sub></sub><sub> N) thì </sub>


2n = a2 – 482 = (a + 48) (a – 48)


2p<sub>. 2</sub>q<sub> = (a + 48) (a – 48) với p, q </sub><sub></sub><sub> N</sub> <sub>; p + q = n và p > q </sub>


 a + 48 = 2p  2p 2q = 96 2q (2p-q – 1) = 25.3
a – 48 = 2q


 q = 5 và p – q = 2  p = 7


 n = 5 + 7 = 12


Thử lại ta có: 28<sub> + 2</sub>11<sub> + 2</sub>n<sub> = 80</sub>2<sub> </sub>
<i><b>C.DẠNG 3 : TÌM SỐ CHÍNH PHƯƠNG </b></i>


<b>Bài 1</b> : Cho A là số chính phương gồm 4 chữ số. Nếu ta thêm vào mỗi chữ số của A một
đơn vị thì ta được số chính phương B. Hãy tìm các số A và B.


Gọi A = 2


<i>k</i>


<i>abcd</i>  . Nếu thêm vào mỗi chữ số của A một đơn vị thì ta có số


B = 2


)


1
)(
1
)(
1
)(
1


(<i>a</i> <i>b</i> <i>c</i> <i>d</i>  <i>m</i> với k, m  N và 32 < k < m < 100


a, b, c, d = 1;9


 Ta có: A = 2


<i>k</i>
<i>abcd</i> 


B = 2


1111 <i>m</i>


<i>abcd</i>   . Đúng khi cộng khơng có nhớ


 m2<sub> – k</sub>2<sub> = 1111 </sub><sub></sub><sub> (m - k)(m + k) = 1111 </sub> <sub>(*) </sub>


Nhận xét thấy tích (m – k)(m + k) > 0 nên m – k và m + k là 2 số nguyên dương.
Và m – k < m + k < 200 nên (*) có thể viết (m – k) (m + k) = 11.101


Do đó: m – k = 11  m = 56  A = 2025



m + k = 101 n = 45 B = 3136


<b>Bài 2:</b> Tìm một số chính phương gồm 4 chữ số biết rằng số gồm 2 chữ số đầu lớn hơn số
gồm 2 chữ số sau một đơn vị.


Đặt 2


<i>k</i>


<i>abcd</i>  ta có <i>ab</i><i>cd</i> 1 và k  N, 32  k < 100


Suy ra : 101<i>cd</i> = k2<sub> – 100 = (k – 10)(k + 10) </sub><sub></sub><sub> k + 10 </sub><sub></sub><sub> 101 hoặc k – 10 </sub><sub></sub><sub> 101 </sub>


Mà (k – 10; 101) = 1  k + 10  101


Vì 32  k < 100 nên 42  k + 10 < 110  k + 10 = 101  k = 91


</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Bài 3</b>: Tìm số chính phương có 4 chữ số biết rằng 2 chữ số đầu giống nhau, 2 chữ số cuối
giống nhau.


Gọi số chính phương phải tìm là: <i>aabb</i> = n2 với a, b  N, 1  a  9; 0  b  9


Ta có: n2<sub> = </sub><i><sub>aabb</sub></i><sub> = 11. </sub><i><sub>a</sub></i><sub>0</sub><i><sub>b</sub></i><sub> = 11.(100a + b) = 11.(99a + a + b) (1) </sub>


Nhận xét thấy <i>aabb</i>  11  a + b  11


Mà 1  a  9; 0  b  9 nên 1  a + b  18  a + b = 11


Thay a + b = 11 vào (1) được n2<sub> = 11</sub>2<sub>(9a + 1) do đó 9a + 1 là số chính phương </sub>



Bằng phép thử với a = 1; 2;…; 9 ta thấy chỉ có a = 7 thoả mãn  b = 4


Số cần tìm là: 7744


<b>Bài 4</b>: Tìm một số có 4 chữ số vừa là số chính phương vừa là một lập phương.


Gọi số chính phương đó là <i>abcd</i>. Vì abcd vừa là số chính phương vừa là một lập phương


nên đặt <i>abcd</i> = x2 = y3 với x, y  N


Vì y3<sub> = x</sub>2<sub> nên y cũng là một số chính phương. </sub>


Ta có : 1000  <i>abcd</i>  9999  10  y  21 và y chính phương


 y = 16  <i>abcd</i> = 4096


<b>Bài 5</b> : Tìm một số chính phương gồm 4 chữ số sao cho chữ số cuối là số nguyên tố, căn
bậc hai của số đó có tổng các chữ số là một số chính phương.


Gọi số phải tìm là <i>abcd</i> với a, b, c, d nguyên và 1  a  9; 0  b, c, d  9
<i>abcd</i> chính phương  d 

0,1,4,5,6,9



d nguyên tố  d = 5


Đặt <i>abcd</i> = k2<sub> < 10000 </sub><sub></sub><sub> 32 </sub><sub></sub><sub> k < 100 </sub>


k là một số có hai chữ số mà k2<sub> có tận cùng bằng 5 </sub><sub></sub><sub> k tận cùng bằng 5 </sub>


Tổng các chữ số của k là một số chính phương  k = 45



 <i>abcd</i> = 2025


Vậy số phải tìm là: 2025


<b>Bài 6</b>: Tìm số tự nhiên có hai chữ số biết rằng hiệu các bình phương của số đó và viết số
bở hai chữ số của số đó nhưng theo thứ tự ngược lại là một số chính phương


Gọi số tự nhiên có hai chữ sốphải tìm là <i>ab</i> (a, b  N, 1  a, b  9)


Số viết theo thứ tự ngược lại <i>ba</i>


Ta có <i>ab</i>2 - <i>ba</i>2 = (10a + b)2 – (10b + a)2 = 99 (a2 – b2)  11  a2 – b2  11
Hay (a - b) (a + b)  11


Vì 0 < a – b  8, 2  a + b  18 nên a + b  11  a + b = 11
Khi đó: <i>ab</i>2 - <i>ba</i>2= 32<sub> . 11</sub>2<sub> . (a – b) </sub>


Để <i>ab</i>2 - <i>ba</i>2 là số chính phương thì a – b phải là số chính phương do đó a – b = 1 hoặc a


</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Nếu a – b = 1 kết hợp với a + b = 11  a = 6, b = 5 , <i>ab</i>= 65
Khi đó 652<sub> – 56</sub>2<sub> = 1089 = 33</sub>2


Nếu a – b = 4 kết hợp với a + b = 11  a = 7,5 loại


Vậy số phải tìm là 65


<b>Bài 7</b>: Cho một số chính phương có 4 chữ số. Nếu thêm 3 vào mỗi chữ số đó ta cũng được
một số chính phương. Tìm số chính phương ban đầu.


(Kết quả: 1156)



<b>Bài 8</b>: Tìm số có 2 chữ số mà bình phương của số ấy bằng lập phương của tổng các chữ số
của nó.


Gọi số phải tìm là <i>ab</i> với a, b  N, 1  a  9; 0  b  9
Theo giả thiết ta có: <i>ab</i> = (a + b)3


(10a +b)2 <sub> = (a + b)</sub>3


 <i>ab</i> là một lập phương và a + b là một số chính phương


Đặt <i>ab</i> = t3 (t  N), a + b = 12 (1  N)


Vì 10  ab  99  <i>ab</i> = 27 hoặc <i>ab</i> = 64


Nếu <i>ab</i> = 27  a + b = 9 là số chính phương


Nếu <i>ab</i> = 64  a + b = 10 khơng là số chính phương  loại


Vậy số cần tìm là ab = 27


<b>Bài 9</b> : Tìm 3 số lẻ liên tiếp mà tổng bình phương là một số có 4 chữ số giống nhau.


Gọi 3 số lẻ liên tiếp đó là 2n - 1 ; 2n + 1 ; 2n + 3 (n  N)


Ta có : A = (2n – 1)2<sub> + (2n + 1)</sub>2<sub> + (2n +3)</sub>2<sub> = 12n</sub>2<sub> + 12n + 11 </sub>


Theo đề bài ta đặt 12n2<sub> + 12n + 11 = </sub><i><sub>aaaa</sub></i><sub> = 1111 . a với a lẻ và 1 </sub><sub></sub><sub> a </sub><sub></sub><sub> 9 </sub>


 12n(n + 1) = 11(101a – 1)



 101a – 1  3 2a – 1  3


Vì 1  a  9 nên 1  2a – 1 17 và 2a – 1 lẻ nên 2a – 1 

3;9;15



 a

2;5;8



Vì a lẻ  a = 5  n = 21


3 số cần tìm là: 41; 43; 45


Bài 10: Tìm số có 2 chữ số sao cho tích của số đó với tổng các chữ số của nó bằng tổng


lập phương các chữ số của số đó.


<i>ab</i> (a + b) = a3<sub> + b</sub>3


 10a + b = a2<sub> – ab + b</sub>2<sub> = (a + b)</sub>2<sub> – 3ab </sub>


 3a (3 + b) = (a + b) (a + b – 1)


</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

a + b = 3a hoặc a + b – 1 = 3a


a + b – 1 = 3 + b a + b = 3 + b


 a = 4, b = 8 hoặc a = 3, b = 7


</div>

<!--links-->

×